به واسطه عدم تبیین جایگاه حقیقی سکوت امروزه به راستی شاهد آن هستیم که در جوامع گوناگون در بسیاری موارد بیشتر حرف زدن، معیار بیشتر دانستن قلمداد گردیده و هر آن کس که پرگوتر است، پیشتاز تر است؛ حتی در مواردی وضع به گونه‌ای درآمده که مردم جامعه با تمام وجود خواسته و ناخواسته تلاش می‌کنند جنجال حاکم بر زندگی خود را به صوّرگوناگون افزایش دهند و حالتی بر فرد و جامعه استیلا پیدا نموده است که این تعبیر را پیش می‌آورد که گویی زمانه، زمانه هیاهو و جنجال شده است. نتیجه آشکار چنین طرز فکر و رفتاری نیز این مسئله تلخ و زجر آور گردیده که فرصت تأمل و تفکر در حیات، از زندگی بعضی از آدمیان رخت بربسته و برخی از آنان شنابان و پر عجله در مسیری که حتی نهایت و مقصد آن بر خودشان نیز روشن نیست، به حیات ظاهری خود ادامه می‌دهند و حتی در چنین مسیری سبقت گرفتن بر یکدیگر را نیز عامل پیروزی خویش بر می‌شمارند. چنین امری در تمامی اجزاء حیات برخی انسان‌ها نیز رخنه کرده است و شیوه تعلیم و تربیت و مدیریت آنان و بلکه تمامی زندگی شان را تحت تأثیر قرار داده است.
« فرهنگ پر گویی و کم شنیدن، بد شنیدن و نشنیدن و خلاصه فرهنگ اجتناب از سکوت سبب گردیده از تمامی آثار خوب مترتب بر آن محروم و بی بهره مانند. نه خود را متعهد بر به کارگیری سکوت شایسته و مقتضی می‌بینیم و نه تعلیم دهنده خوبی برای آن باشیم و لذا نسلی شکل خواهد گرفت و به اصطلاح تربیت خواهد شد که چونان نسل‌های گذشته از مشکلات مشابه متأثر از آن در رنج و عذاب خواهد بود. آنجا که باید حرف زنند، کمتر می‌شنوند و بیشتر حرف می‌زنند و کمتر سکوت می‌کنند و لذا کمتر فکر می‌کنند و کمتر تعقل می‌نمایند و لذا دریافت‌های کمتری خواهند داشت و منشأ تأثیرو تحول کمتری برخود و بر دیگران خواهند بود » (لطف الله، ۱۳۸۷: ۹۶)
۳-۸-۱- « سکوت » در آیات قرآن مجید
واژه «سَکَتَ» تنها یک بار در قرآن به کار رفته است. این یک بار هم خطاب به حضرت موسی در سوره «آل عمران» می‌باشد که می‌فرماید:« وَلَمَّا سَکَتَ عَنْ مُوسَى الْغَضَبُ أَخَذَ الأَلْوَاحَ وَفِی نُسْخَتِهَا هُدًى وَرَحْمَهٌ لِلَّذِینَ هُمْ لِرَبِّهِمْ یَرْهَبُونَ » (قرآن، ۳-۱۵۴). البته این سَکَتَ در اینجا به معنی آرامش است، ولی سکوت و اشتقاق آن به معنی سخن نگفتن در قرآن استعمال نشده است امّا مترادف آن «صمت» یک بار البته به صورت اسم فاعل «صامتون» در سوره اعراف این چنین به کار رفته استوَإِن تَدْعُوهُمْ إِلَى الْهُدَى لاَ یَتَّبِعُوکُمْ سَوَاء عَلَیْکُمْ
أَدَعَوْتُمُوهُمْ أَمْ أَنتُمْ صَامِتُونَ. إِنَّ الَّذِینَ تَدْعُونَ مِن دُونِ
اللّهِ …. » (قرآن کریم ۷: ۱۹۳) هر چند«سکوت» یا «صمت» با ترکیبات این دو در قرآن کریم کم به کار رفته است، امّا در عوض مفهوم «سکوت» و «صمت» چنذ بار در قرآن مجید استعمال شده است. نخست در داستان حضرت مریم علیها السلام مى‏خوانیم که در آن لحظات طوفانى که درد سخت زاییدن به او دست داد آن گونه که او را از آبادى به بیابان خشک و خالى کشاند، به قدرى غم و اندوه سراسر وجود او را فراگرفته بود که حساب نداشت، مخصوصا از این که نوزادش متولد شود و رگبار تهمت‌هاى مردم بى‏ایمان متوجه او گردد تا آنجا که تقاضاى مرگ از خدا کرد. در این هنگام ندایی شنید که به او دستور مى‏دهد « غمگین مباش پروردگارت از پایین پاى تو چشمه آب گوارایی جارى ساخته ( و درخت‏خشکیده خرما به فرمان او به بار نشسته است) … از آن غذاى لذیذ بخور و از آن چشمه گوارا بنوش و چشمت را (به مولود تازه) روشن دار و هرگاه انسانى را دیدى و از تو توضیح خواست با اشاره بگو:« من براى خداى رحمان روزه گرفته‏ام و امروز با احدى سخن نمى‏گویم (فَأَجَاءَهَا الْمَخَاضُ إِلَى جِذْعِ النَّخْلَهِ قَالَتْ یَا لَیْتَنِی مِتُّ قَبْلَ هَذَا وَکُنْتُ نَسْیًا مَنْسِیًّا*)فَنَادَاهَا مِنْ تَحْتِهَا أَلا تَحْزَنِی قَدْ جَعَلَ رَبُّکِ تَحْتَکِ سَرِیًّا*وَهُزِّی إِلَیْکِ بِجِذْعِ النَّخْلَهِ تُسَاقِطْ عَلَیْکِ رُطَبًا *فَکُلِی وَاشْرَبِی وَقَرِّی عَیْنًا فَإِمَّا تَرَیِنَّ مِنَ الْبَشَرِ أَحَدًا فَقُولِی إِنِّی نَذَرْتُ لِلرَّحْمَنِ صَوْمًا فَلَنْ أُکَلِّمَ الْیَوْمَ إِنْسِیًّا» (قرآن ۱۹: ۲۳-۲۶)
در این که این ندا کننده جبرئیل بوده است‏ یا نوزاد مریم (یعنى حضرت مسیح) در میان مفسران گفتگو است. بعضى این پیام را مناسب مقام جبرئیل دانسته‏اند ولى به گفته علامه طباطبائى در «المیزان‏» تعبیر به «من تحتها» (از پائین پاى او) تناسب با حضرت ‏مسیح علیه السلام دارد. افزون بر این ضمیرهایی که در آیه وجود دارد غالباًبه حضرت ‏مسیح علیه السلام بر مى‏گردد، و مناسب است که ضمیر در «نادى‏» نیز به او بر گردد، ولى به هرحال آنچه در اینجا مورد توجه ما است این است که دستور به نذر سکوت، یک دستور الهى بود، خواه به وسیله فرشته الهى به (جبرئیل) ابلاغ شده باشد یا به وسیله حضرت‏ مسیح علیه السلام و مى‏دانیم نذر همواره به کارى تعلق مى‏گیرد که داراى رجحان و مطلوبیت الهى باشد، بنابراین «روزه سکوت‏» – حداقل – در آن امت‏ یک عمل الهى بود، و از تعبیر آیه چنین بر مى‏آید که نذر سکوت براى مردم آن زمان یک کار شناخته شده بود . به همین دلیل، هنگامى که مریم با اشاره اظهار داشت که روزه سکوت گرفته‏ام ظاهرا کسى بر این کار او ایراد نگرفت.
البته روزه سکوت در شریعت اسلام به خاطر تفاوت شرایط زمان و مکان تحریم شده و در حدیثى از امام سجاد، على‏بن‏الحسین علیهم السلام مى‌خوانیم «وصوم الصمت حرام، روزه سکوت حرام است!» (حرعاملی، ۱۳۸۴، ج۷ :۳۹)
در حدیث دیگرى نیز از امام صادق علیه السلام مى‏خوانیم: «ولاصمت‏یوما الى اللیل; روزه سکوت از صبح تا به شب در اسلام وجود ندارد!» (همان:۴۹)
البته یکى از آداب صوم کامل در اسلام این است که انسان هنگام روزه گرفتن زبان خود را از آلودگى به گناه و سخنان باطل حفظ کند همان‏گونه که چشم و گوش را باید از آلودگى به گناه محافظت کرد. امام صادق علیه السلام در حدیثى مى‏فرماید: « إن الصیام لیس من الطعام و الشراب وحده ، إن مریم ( ع ) قالت : إنی نذرت للرحمن صوما، اى صمتا ، فاحفظوا ألسنتکم و غضوا أبصارکم …… ; روزه تنها از غذا و نوشیدنی‌ها نیست (مگر نمى‏بیند که) مریم گفت: من براى خداوند رحمان روزه‏اى نذر کرده‏ام; یعنى، سکوت را، بنابراین هنگامى که روزه هستید زبانهاى خود را حفظ کنید و چشمان خود را (از گناه) ببندید!» ( همان:۲۶۷)
در آیه‏۱۰ همین سوره (مریم) اشاره دیگرى به اهمیت‏سکوت دیده مى‏شود .آن جا که در داستان «زکریا» علیه‌السلام مى‏خوانیم: «هنگامى که مژده تولد حضرت «یحیى‏» علیه السلام در آینده نزدیک به او داده شد در حالى که هم خودش پیر و ناتوان بود و هم همسرش نازا، از خداوند تقاضاى نشانه‏اى کرد، (قَالَ رَبِّ اجْعَل لِّی آیَهً قَالَ آیَتُکَ أَلَّا تُکَلِّمَ النَّاسَ …) (قرآن :۲۳-۱۰ ) و به او وحى شد که: نشانه تو آن است که سه شبانه روز تمام در حالى که زبانت‏سالم است قدرت سخن گفتن با مردم را نخواهى داشت (تنها زبانت ‏به ذکر خدا و مناجات با او گردش مى‏کند.
درست است که در این آیه تحسین یا مذمتى از سکوت نیست، ولى همین اندازه که آن‏را به‏عنوان یک آیت الهى براى «زکریا» قرار داد دلیل بر این است که ارزش‏الهى دارد.
همین معنى در سوره آل عمران، آیه‏۴۱ نیز آمده است که «زکریا» پس از شنیدن این مژده‏بزرگ (مژده‏صاحب فرزند شدن، آن هم فرزند صالح و بسیار برجسته‏اى همچون یحیى علیه السلام) تقاضاى آیت و نشانه‏اى از پروردگارش کرد، در پاسخ به او فرمود:« آیت و نشانه تو آن است که سه روز جز با اشاره و رمز با مردم سخن نخواهى گفت :قال آیتک الا تکلم الناس ثلاثه ایام الا رمزا» (قرآن :۳- ۴۱).
بعضى از مفسران احتمال داده ‏اند که خود دارى زکریا از سخن گفتن با مردم جنبه اختیارى داشته نه این‏که زبان او بى‏اختیار جز با ذکر خدا باز نمى‏شده، و به تعبیر دیگر، او مأمور به روزه سکوت در آن سه روز بود.
«فخر رازى» این قول را از «ابومسلم» نقل مى‏کند و آن را تفسیر زیبا و معقولى مى‌شمرد، ولى این تفسیر با محتواى آیه چندان سازگار نیست، زیرا زکریا درخواست آیه و نشانه‏اى براى آن بشارت الهى کرده بود و سکوت اختیارى نمى‏تواند دلیل بر این معنى باشد جز با تکلیف.
به هر حال، این گفتگوها درباره تفسیر آیه در آنچه ما به دنبال آن هستیم یعنى ارزش سکوت از نظر قرآن تأثیر چندانى ندارد; زیرا از آیات بالا بخوبى استفاده مى‏شود که سکوت یک ارزش والا داشته که به عنوان یک آیت الهى ارائه شده است.
۳-۸-۲- سکوت در روایات اسلامى
اهمیت «صمت‏» (سکوت) در روایات اسلامى بازتاب بسیار گسترده‏اى دارد، و نکته‏هاى دقیق و ظریفى درباره آن بیان شده، و آثار و ثمرات آن با تعبیرات جالبى تشریح شده است، که به بخشى از آن ذیلاً اشاره مى‏شود:
۱- در زمینه تاًثیر سکوت در تعمیق تفکر و استوارى عقل، از رسول‏خدا صلى الله علیه و آله نقل شده که فرمود:« إذا رَأَیْتُمُ الْمُؤْمِنَ صَمُوتاً فَادْنُوْا مِنْهُ فَإنَّهُ یُلْقِى الحِکْمَهَ وَالْمُؤْمِنُ قَلِیلُ الْکَلامِ کَثِیرُ الْعَمَلِ وَالْمُنافِقُ کَثِیرُ …; هنگامى که مؤمن را خاموش ببینید به او نزدیک شوید که دانش و حکمت‏به شما القا مى‏کند، و مؤمن کمتر سخن مى‏گوید و بسیار عمل مى‏کند، و منافق بسیار سخن مى‏گوید و کمتر عمل مى‏کند.» (مجلسی، ۱۳۸۶ ج ۷۵: ۳۱۲)
۲- در حدیث دیگرى در همین زمینه از امام صادق علیه السلام مى‏خوانیم که فرمود: «دلیل العاقل التفکر و دلیل التفکر الصمت; نشانه عاقل فکر کردن و نشانه فکر کردن، سکوت نمودن است.» (همان : ۳۰۰)
۳- در حدیث دیگرى از امام امیرالمؤمنین علیه السلام آمده است: «اکثر صمتک یتوفر فکرک و یستنر قلبک و یسلم الناس من یدک، بسیار خاموشى برگزین تا فکرت زیاد شود، و عقلت نورانى گردد، و مردم از دست (و زبان) تو سالم بمانند!» (ری شهری، ۱۳۸۶ ، ج ۲ :‏۱۶۶۷)
از این روایات بخوبى استفاده مى‏شود که رابطه دقیق میان بارور شدن فکر و اندیشه، با سکوت وجود دارد; دلیل آن هم روشن است، زیرا قسمت مهمى از نیروهاى فکرى انسان در فضول کلام و سخنان بیهوده از میان مى‏رود، هنگامى که انسان سکوت را پیشه مى‏کند، این نیروها متمرکز مى‏گردد، و فکر و اندیشه را به کار مى‏اندازد، و ابواب حکمت را به روى انسان مى‏گشاید، به همین دلیل، مردم سخن گفتن بسیار را دلیل کم عقلى مى‏شمرند و افراد کم عقل سخنان بیهوده بسیار مى‏گویند.
۴- از بعضى از روایات استفاده مى‏شود که یکى از مهم‌ترین عبادت سکوت است، از جمله، در مواعظ پیامبراکرم صلى‌الله علیه و آله به ابوذر مى‏خوانیم: «اربع لایصیبهن الا مؤمن: الصمت وهو اول العباده……» چهار چیز است که تنها نصیب مؤمن مى‏شود، نخست سکوت است که سرآغاز عبادت مى‏باشد…» (همان :۱۰۸۰۵)
۵- از بعضى از احادیث استفاده مى‏شود که پرگویى مایه قساوت و سنگدلى است، در حدیثى از امام صادق علیه السلام مى‏خوانیم: «کان المسیح علیه‌السلام یقول لا تکثر الکلام فى غیر ذکرالله فان الذین یکثرون الکلام فى غیر ذکر الله قاسیه قلوبهم ولکن لا یعلمون، حضرت مسیح علیه السلام مى‏فرمود، جز به ذکر خدا سخن زیاد مگویید، زیرا کسانى که در غیر ذکر خدا سخن بسیار مى‏گویند دلهایى پر قساوت دارند ولى نمى‏دانند!» (کلینی، ۱۳۸۷، ج ۲: ۱۱۴)
۶ – در حدیث دیگرى از امام على‏بن‏موسى‏الرضا علیهم ا السلام مى‏خوانیم: سکوت نه تنها از اسباب علم و دانش است، بلکه راهنما به سوى هرخیر و نیکى است، فرمود: «ان الصمت‏باب من ابوااب الحکمه، ان الصمت‏یکسب المحبه انه دلیل على کل خیر، سکوت درى از درهاى دانش است، سکوت محبت مى‏آورد، و دلیل و راهنماى همه خیرات است.» (همان، ج۲: ‏۱۱۳)
این که مى‏فرماید: سکوت محبت مى‏آورد به خاطر این است که بسیارى از رنجش‌ها و عداوت‌ها از نیش زبان زدن و تعبیرات نامناسب درباره اشخاص حاصل مى‏شود، و سکوت انسان را از آن نجات مى‏دهد.
۷- سکوت سبب نجات از بسیارى از گناهان مى‏شود و در نتیجه کلید ورود در بهشت است. چنان‏که در حدیثى از پیامبراکرم صلى الله علیه و آله مى‌خوانیم: «که مردى نزد آن حضرت آمد (و طالب سعادت و نجات بود) پیغمبر صلى‌الله علیه و آله فرمود: آیا تو را به چیزى راهنمایى کنم که خدا به وسیله آن تو را وارد بهشت مى‏سازد، عرض کرد آرى اى رسول‏خدا! سپس دستور به انفاق و یارى مظلوم و کمک از طریق مشورت فرمود، و بعد دستور به سکوت داد و فرمود: «فاصمت لسانک الا من خیر; سکوت اختیار کن جز از نیکیها» و در پایان افزود: «هرگاه یکى از این صفات در تو باشد، تو را به سوى بهشت مى‌‌برد.» (همان، ج ۲: ‏۱۱۶)
۸- بى‌شک یکى از آثار مثبت‏سکوت، آراسته شدن به زیور وقار است. همان‏گونه که در حدیثى از امیرمؤمنان على علیه السلام مى خوانیم: «الصمت‏یکسیک الوقار، و یکفیک مئونه الاعتذار;سکوت لباس وقار برتو مى‏پوشاند و مشکل عذر خواهى را از تو بر مى‏دارد!» (شیخ الاسلامی، ۱۳۸۵ : ‏۱۸۲۷)
۹- همین معنى به شکل گویاترى در حدیث دیگرى از همان حضرت آمده است، فرمود: «ان کان فى الکلام بلاغه ففى الصمت السلامه من العثار، اگر در سخن گفتن، بلاغت ‏بوده باشد، در سکوت سلامت از لغزشهاست!» (غرر الحکم، شماره ۳۷۱۴)
۱۰- این بحث را با حدیث دیگرى از امام حسن علیه السلام ادامه مى‏دهیم که فرمود: «نعم العون الصمت فى مواطن کثیره و ان کنت فصیحا، سکوت یاور خوبى است در بسیارى از موارد، هرچند سخن گویى فصیح باشى!» (ری‌شهری، ۱۳۸۶: ‏۱۰۸۲)
آنچه در بالا درباره اهمیت‏سکوت و آثار سازنده و مثبت آن در تعمیق تفکر آدمى و جلوگیرى از اشتباهات و مصون ماندن از انواع گناهان و حفظ شخصیت و ابهت و وقار، و عدم نیاز به عذر خواهى‏هاى مکرر و مانند آن آمد، به این معنى نیست که سخن گفتن همه جا نکوهیده و مذموم باشد، و انسان از همه چیز لب فرو بندد، چرا که این خود آفت‏بزرگ دیگرى است.
هدف از ستایش سکوت در آیات و روایات اسلامى، باز داشتن از پرگویى و سخنان لغو و بیهوده و گفتارهاى اضافى و غیر لازم است وگرنه در بسیارى از موارد، سخن گفتن، واجب و لب فرو بستن و سکوت، حرام مسلم است.
مگر نه این است که نعمت‏ بیان به صورت بزرگترین نعمت در سوره الرحمن بعد از نعمت آفرینش انسان شمرده شده است، و یکى از بزرگ‌ترین افتخارات نوع بشر داشتن زبان گویا و قدرت بر تکلم است.
امر به معروف و نهى از منکر، تعلیم علوم واجبه، ارشاد جاهل، تنبیه غافل، و راهنمایى به سوى حق و عدالت، و بسیارى از شؤون تعلیم و تربیت‏به وسیله زبان انجام مى‏گیرد، هیچ دانشمند و صاحب فکرى نمى‏گوید در این گونه موارد باید سکوت کرد. آنچه مایه بدبختى انسان و بازداشتن او از تهذیب نفس و سیر و سلوک الى‌الله است‏سخنان اضافى و به اصطلاح «فضول‏الکلام‏» است، بنابراین، باید از هرگونه افراط و تفریط در این مساله شدیدا پرهیز کرد.
امام سجاد على‏بن‏الحسین علیهما السلام در این باره سخنى دارد، که سخن آخر و قول فصل است و حق مطلب را بخوبى ادا فرموده است. کسى از آن حضرت پرسید: آیا سخن گفتن افضل است‏یا سکوت؟ امام علیه السلام در جواب فرمود:
«لکل واحد منهما آفات فاذا سلما من الافات فالکلام افضل من السکوت. قیل کیف ذلک یا بن رسول الله علیه السلام؟ قال: لان الله عزوجل ما بعث الانبیاء و الاوصیاء بالسکوت، انما بعث-هم بالکلام، و لا استحقت الجنه بالسکوت و لا استوجبت ولایه بالس-کوت و لا توقیت النار بالسکوت انما ذلک کله بالکلام، ما کنت لاعدل القمر بالشمس انک تصف فضل السکوت بالکلام و لست تصف فضل الکلام بالسکوت‏»، هرکدام از این دو آفاتى دارد، هرگاه هر دو از آفت در امان باشد، سخن گفتن از سکوت افضل است، عرض شد اى پسر رسول‏خدا چگونه است این مطلب؟ فرمود: این به خاطر آن است که خداوند متعال، پیامبران و اوصیاى آن‌ ها را به سکوت مبعوث و مامور نکرد، بلکه آنها را به سخن گفتن مبعوث کرد، هرگز بهشت‏با سکوت به دست نمى‏آید، و ولایت الهى با سکوت حاصل نمى‏شود، و از آتش دوزخ با سکوت رهایى حاصل نمى‏شود، همه اینها به وسیله کلام و سخن به دست مى‏آید، من هرگز ماه را با خورشید یکسان نمى‏کنم، حتى هنگامى که مى‏خواهى فضیلت‏سکوت را بگویى با کلام آن را بیان مى‏کنى و هرگز فضیلت کلام را با سکوت شرح نمى‏دهى!» (مجلسی، ۱۳۸۶ ج ۶۸: ۲۷۴)
بى‏شک «سکوت‏» و «سخن گفتن‏» هر کدام جایی و مقامى دارد و هر یک از آنها داراى جنبه‏هاى مثبت و جنبه‏هاى منفى است، و بى شک جنبه‏هاى مثبت‏سخن گفتن فزونتر از جنبه‏هاى منفى آن است; ولى از آنجا که جنبه‏هاى مثبت‏سخن گفتن هنگامى آشکار مى‏شود که انسان در مراحل تهذیب نفس توفیق کافى یافته باشد، به همین دلیل کسانى را که در آغاز راهند بیشتر توصیه به سکوت مى‏کنند، و بعد از کسب سلطه بر هواى نفس و به اصطلاح مالک زبان شدن، مأمور به سخن گفتن و هدایت مردم مى‏شوند.
در اینجا معیار روشنى داریم، هرگاه ما سخنانى را که در شبانه روز مى‏گوییم روى یک نوار ضبط کنیم و بعد با دقت و سخت گیرى و خالى از تعصب به بررسى آن بپردازیم مشاهده مى‏کنیم که از میان صدها یا هزاران کلمه که در طول یک شبانه روز از ما صادر شده، مقدار کمى از آن مربوط به اهداف الهى یا حوایج زندگى و ضروریات حیات مى‏باشد و بقیه «فضول کلام» و سخنان اضافى است که در لابه‏لاى آن احیاناً مطالب ناروا و گناه آلود یا سخنان مشکوک و مشتبه مى‏باشد.
این نکته نیز شایان توجه است که «صمت‏» و «سکوت‏» هر چند در منابع اصلى لغت تقریبا به یک معنى تفسیر شده است، ولى در کلمات بعضى از علماى اخلاق تفاوتى در میان آن دو دیده مى‏شود، به این معنى که، سکوت ترک کلام بطور مطلق است، ولى «صمت‏» به معنى ترک سخن گفتن در امورى است که هدف صحیحى را تعقیب نمى‏کند (ترک ما لا یعنیه) و آنچه براى سالکان الى الله و راهیان راه خدا و علاقه‏مندان به تهذیب نفس ضرورت دارد، بیشتر «صمت‏» است نه «سکوت‏».
۳-۸-۳- نقش سکوت و اصلاح زبان
آنچه در بحث پیشین، یعنى اهمیت‏سکوت و صمت و تاثیر آن در تهذیب نفوس و اخلاق گذشت، در واقع یکى از طرق اساسى براى پیشگیرى از آفات زبان است، چرا که زبان مهم‌ترین کلید دانش و فرهنگ و عقیده و اخلاق است، و اصلاح آن سرچشمه همه اصلاحات اخلاقى، و انحراف آن سبب انواع انحرافات است، بنابراین، بحث اصلاح زبان بحثى فراتر از مسأله سکوت مى‏باشد.
اصلاح زبان و گفتار از آنجا اهمیت فوق‏العاده در بحث هاى اخلاقى به خود گرفته، که زبان ترجمان دل و نماینده عقل و کلید شخصیت انسان و مهمترین دریچه روح است.
به تعبیر دیگر، آنچه بر صفحه روح انسان نقش مى‏بندد، قبل از هر چیز بر صفحه زبان و در لابه‏لاى گفته‏هاى او ظاهر مى‏شود. جالب این که اطباى پیشین سلامت و انحراف مزاج انسان را نیز از مشاهده زبان او کشف مى‏کردند، و در آن زمان که مسأله آزمایش خون و ترشحات بدن، یا عکس‌بردارى وجود نداشت، زبان به عنوان تابلویى براى تشخیص سلامت و بیمارى دستگاه هاى درون شمرده مى‏شد، و پزشکان آگاه، با یک نگاه به زبان، بسیارى از مسایل را درباره سلامتى و بیمارى افراد کشف مى‏کردند.
در مورد مسایل اخلاقى و فکرى نیز همین امر صادق است، زبان مى‏تواند نشانه‌ای براى کشف انواع مفاسد اخلاقى درونى مورد استفاده قرار گیرد، همان‏گونه که آلودگى زبان مى‏تواند انعکاس وسیعى در روح انسان داشته باشد.
روى این جهات، همواره علماى اخلاق اهمیت‏خاصى براى اصلاح زبان قائل بوده و هستند، و اصلاح آن را گام مهمى براى تقویت فضائل اخلاق، و تکامل روح مى‏شمرند.
در حدیث معروفى که در لابه‏لاى کلمات قصار مولاامیرمؤمنان على علیه‌السلام آمده این حقیقت منعکس شده‏است؛ آنجاکه مى‏فرماید: «تکلموا تعرفوا فان المرء مخبوء تحت لسانه، سخن‏بگویید تاشناخته شوید، چراکه شخصیت انسان در زیر زبان او نهفته شده‏است.» (نهج‌البلاغه: ۳۹۲)
در حدیثى از رسول‏خدا صلى الله علیه و آله مى‏خوانیم: «لا یستقیم ایمان عبد حتى یستقیم قلبه، و لا یستقیم قلبه حتى یستقیم لسانه، ایمان کسى استقامت و راستى پیدا نمى‏کند، مگر این که قلب او راستى و استقامت‏یابد قلب نیز راستى استقامت نمى‏یابد مگر این که زبان راستى و استقامت پیدا کند.» (مجلسی، ۱۳۸۶ ج ۶۸ :‏۲۸۷)
با این اشاره به اصل سخن باز مى‏گردیم، و بحث را در چهار محور آغاز مى‏کنیم:
۱- اهمیت زبان به عنوان یک نعمت‏بزرگ الهى
۲- رابطه نزدیک اصلاح زبان با اصلاح روح و فکر و اخلاق
۳- آفات زبان
۴- اصول کلى جهت مبارزه با آفات زبان
در محور اول، قرآن مجید در دو آیه از سوره «بلد» و «الرحمن‏» حق سخن را ادا کرده‏است.
در سوره بلد، آیه‏۸ تا ۱۰، مى‏خوانیم: « اَلَمْ نَجْعَل لَّهُ عَیْنَیْنِ *وَلِسَاناً وَشَفَتَیْنِ *وَهَدَیْنَاهُ النَّجْدَیْنِ* فَلاَ اقْتَحَمَ …آیا براى او (انسان) دو چشم قرار ندادیم و یک زبان دو لب ؟و او را به خیر وشرش هدایت نمودیم» (قرآن کریم: ۹۰- ۸)
آیات فوق در مقام بیان بزرگترین نعمت‌هاى الهى است، نعمت چشم و زبان و لب‌ها، نعمت هدایت، و معرفت‏خیر و شر.
زبان از شگفت‏انگیزترین اعضاى بدن انسان است و وظایف سنگین برعهده دارد که بر عهده هیچ یک از اعضاء بدن نیست; علاوه بر این که کمک ‏مؤثرى به بلع غذا مى‏کند و در جویدن نقش مهمى دارد و مرتباً لقمه غذا را به زیر چکش دندان ها هل مى‏دهد ولى به قدرى این کار ماهرانه انجام مى‏گیرد که خود را از ضربات دندان‌ها دور نگه مى‏دارد، در حالى که دائماً در کنار آن و چسبیده به آن است .
گاهى به ندرت هنگام جویدن غذا زبان خود را جویده‏ایم و این عضو بسیار ظریف و آسیب پذیر آزرده شده، و فهمیده‏ایم که اگر آن مهارت فوق‏العاده در زبان نبود که خود را از ضربات دندان‌ها حفظ کند همه روز چه بر سر ما مى‏آمد. اضافه بر این، بعد از خوردن غذا فضاى دهان و دندان‌ها را کاملاًجاروب و تمیز مى‏کند. ولى از همه مهتر مسأله سخن گفتن است که با حرکات بسیار سریع و منظم و پى در پى و جست‏وخیز زبان در جهات ششگانه، انجام مى‏گیرد.
جالب‌تر این که خداوند براى سخن گفتن وسیله‏اى براى انسان قرار داده که بسیار سهل‏التناول و در دسترس همگان است؛ نه خسته مى‏شود، نه ملالى به آن دست مى‏دهد، و نه هزینه‏اى دارد. و از آن عجیب تر، مسأله استعداد تکلم در انسان است که در روح آدمى به عنوان یک عنایت بزرگ الهى به ودیعه گذارده شده و انسان مى‏تواند جمله ‏بندى‏هاى نامحدودى در اشکال بى‏شمار براى بیان مقاصد بسیار متنوع خود ترتیب دهد. اضافه بر این، آن چنان استعدادى براى وضع لغات مختلف به او داده که محصول آن هزاران نوع زبان است، و با گذشت زمان، برآن نیز افزوده مى‏شود.
شایان توجه این که: در آیات بالا نعمت «لبها» را در کنار زبان قرار داده چرا که از یک سو بسیارى از حروف الفبا به کمک لب‌ها ادا مى‏شود، و وسیله‏ مؤثرى است ‏براى بریدن اصوات و کلمات و تنظیم حروف در کنار یکدیگر.
در آغاز سوره الرحمن (آیات ۱ تا ۴) نیز تعبیر بسیار مهمى درباره نعمت‏بیان که مولود زبان است آمده، و بعد از ذکر نام خداوند «رحمان‏» که رحمتش دوست و دشمن را احاطه کرده، اشاره به مهم‌ترین مواهب الهى یعنى قرآن و سپس اشاره به آفرینش انسان و بعد نعمت‏بیان را به عنوان یک موهبت عظیم بیان مى‏دارد و مى‏فرماید: « الرحمـن* علم القرءان* خلق الإنسان* علمه البیان» خداوند رحمان انسان را آفرید (و) به او بیان آموخت.» (قرآن، ۵۵: ۱-۴) به‏این ترتیب، قرآن کریم نعمت‏ بیان را به عنوان مهم‌ترین نعمت‌ها بعد از آفرینش انسان ذکر مى‏کند.
اگر نقش بیان را در تکامل و پیشرفت زندگى انسان‌ها و پیدایش و گسترش تمدن‌ها در نظر بگیریم یقین خواهیم کرد که اگر این نعمت‏بزرگ الهى نبود، هرگز انسان نمى‏توانست دانش‌ها و تجربیات خود را به آسانى از نسلى به نسل دیگر انتقال دهد، و سبب پیشرفت علم و دانش و تمدن و دین و اخلاق گردد.
به هر حال، نعمت‏ بیان از مهم‌ترین و شگفت‏انگیزترین نعمت‌ها و مواهب الهى است که آسایش و آرامش و پیشرفت و تکامل انسان‌ها رابطه بسیار نزدیکى با آن دارد.
این مسأله در روایات اسلامى نیز بازتاب گسترده‏اى دارد، از جمله از سخنان امیرمؤمنان على علیه السلام مى‏خوانیم: «ماالاْنسان لولا اللسان الاّ صوره ممثله اَوْ بهیمه مُهْمَلَه»، اگر زبان نبود انسان چه بود؟! چیزى جز یک مجسمه یا حیوان رها شده در بیابان!» (شیخ الاسلامی، ۱۳۸۵: ۹۶۴۴)
امام در این گفتار پر معنى حق مطلب را درباره اهمیت زبان بیان کرده و مى‏فرماید آنچه انسان را از حیوانات ممتاز ساخته است همین نعمت زبان اوست.
این احادیث را با حدیث دیگرى از امام امیرمؤمنان على علیه السلام پایان مى‏دهیم، هر چند روایات در این زمینه بیش از این‌هاست، فرمود: أیُّهَا النّاسُ فِى الاِْنْسانِ عَشْرَ خِصالٍ یُظْهِرُها لِسانُهُ: شاهِدٌ یُخْبِرُ عَنِ الضَّمیرِ وَ …:
در انسان ده خصلت است که آن‌ ها را با زبان ظاهر مى‏کند:
شاهدى است که از درون خبر مى‏دهد.
و داورى است که حق و باطل را از هم جدا مى‏سازد.
و سخن‌گویى است که به سؤالات پاسخ مى‏گوید.
و شفاعت کننده‏اى است که سبب وصول به نیازها است.
و توصیف کننده‏اى است که اشیاء را معرفى مى‏کند.
و امیرى است که به نیکی‌ها دعوت مى‏نماید.
و واعظى است که از قبیح باز مى‏دارد.
و تسلى دهنده‏اى است که غم‌ها با او فرو مى‏نشیند.
و ستایش‌گرى است که زنگار کینه‏ها را از دل‌ها پاک مى‏کند.
و هنرمندى است که گوش ها به سبب او لذت مى‏برند.» (کلینی۱۳۸۷ جلد ۸ :۲۰)

 

 

تعریف عملیاتی:

نمره بالا در مقیاس(SI) نشان دهنده خجالتی بودن، عصبی بودن و تردید نسبت به اطرافیان مخصوصا جنس مخالف می‌باشد. روابط برای چنین افرادی بی‌نهایت دشوار و غیرفابل پبش بینی به نظر می‌آید و غالباً از هر گونه رابطه‌ای اجتناب می‌ورزند.(بل، ۲۰۰۳).

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

سازگاری[۵۴]

 

 

تعریف مفهومی:

عمل برقراری یک رابطه روان شنا ختی رضایت بخش میان خود و محیط و پذیرش رفتار و کردار مناسب و موافق با محیط و تغییرات محیطی را سازگاری گویند(شعاری نژاد، ۱۳۶۴؛نقل از حسینی ۱۳۸۳). در این پژوهش، سازگاری در سه حوزه‌ی عاطفی، اجتماعی و آموزشی تعریف شده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

 

 

تعریف عملیاتی:

در این پژوهش سازگاری، متغیر وابسته است و تغییرات آن بوسیله پرسشنامه سازگاری دانش‌آ موزان دبیرستانی در حیطه‌های عاطفی، اجتماعی و آموزشی ساخته سینها[۵۵] و سینک[۵۶] سنجیده می‌شود
سازگاری عاطفی[۵۷]

 

 

تعریف مفهومی:

سلامت روانی مناسب و مقاومت در برابر عوارض فشار روانی، خلق مثبت و رضایت از زندگی شخصی و مدرسه و هماهنگی مناسب میان احساسات، افکار و فعالیت‌ها، به عبارت دیگر سازگاری عاطفی یعنی مکانیزم‌هایی که توسط آن‌ ها فرد ثبات عاطفی پیدا می‌کند(پورافکاری، ۱۳۸۵)
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی

 

 

تعریف عملیاتی:

نمره‌ای که فرد در مقیاس سازگاری عاطفی پرسشنامه سازگاری سینها و سینک دریافت می‌کند نمره بالا نشان دهنده بی‌ثباتی عاطفی و نمره پایین نشانگر ثبات عاطفی است.
سازگاری اجتماعی[۵۸]

 

 

تعریف مفهومی

اجتماعی شدن یک فرایتد دو جانبه ارتباطی بین فرد و جامعه است و مترادف با مهارت اجتماعی می‌دانند. از نظر آن‌ ها توانایی ایجاد ارتباط متقابل با دیگران در زمیته‌ی خاص اجتماعی به طریق خاص که در عرف جامعه قابل قبول و ارزشمند باشد(اسلبی و گورا، ۱۹۸۸؛ نقل از عابدینی، ۱۳۸۱)

 

 

تعریف عملیاتی:

نمره‌ا‌ی که فرد در مقیاس سازگاری اجتماعی پرسشنامه سازگاری سینها و سینک دریافت می‌کند نمرات بالا نمایانگر سلطه پذیری و نمرات پایین نشان دهنده پرخاشگری است.

 

سازگاری آموزشی[۵۹]

 

 

تعریف مفهومی:

رضایت از مدرسه و انجام فعالیت‌هایی که کارکرد موثر را افزایش می دهد. مانند برنامه‌ریزی، شرکت در بحث‌ها، همکاری با دیگران سوال کردن در کلاس، کفایت و صلاحیت در فعالیت‌های تحصیل( نقل از حسینی ۱۳۸۳)
تعریف عملیاتی:
نمره‌ای که فرد در مقیاس سازگاری آموزشی پرسشنامه سازگاری سینها و سینک دریافت می‌کند. نمرات بالا نشانگر وضعیت درسی و تحصیلی ضعیف و نمرات پایین مخصوص علاقه‌مندان به تحصیل و مدرسه است.
فصل دوم:
ادبیات و پیشینه پژوهش

مقدمه فصل دوم:

مطالعه تحول انسان علمی است که فهم چگونگی و چرایی تغییر افراد را میسر می‌سازد، و اینکه چگونه و چرا به همان وضع باقی می‌مانند، در حالی که پیرتر می‌شوند.تحول انسان به سه حوزه تقسیم می‌شود :حوزه زیستی – اجتماعی، حوزه شناختی و حوزه روانی – اجتماعی (برگر[۶۰]،۱۹۹۷؛ نقل از ساعدی،۱۳۸۲). روان شناسی تحولی عبارت از بررسی تحول روانی در فرد یا نوع. اما در هر حال این “پدید آیی “که یک حرکت محدود از زاویه‌ی شکل گیری دامنه‌های مختلف سازمان روانی است( منصور،۱۳۸۹).
مطالعه نظام دار روان شناسی کودک در اوایل قرن بیستم آغاز شد. سه جنبش روان شناسی در اروپا ، امریکا ایجاد شد ابتدا نظریه روان تحلیل‌گری فروید، سپس نظریه یادگیری جان واتسن و بعد نظریه شناختی پیازه و در سال‌های اخیر رفتار شناسی طبیعی مطرح می‌باشد که فرایندی از سازش بامحیط می‌داند (یاسایی، ۱۳۵۷؛ نقل از ساعدی،۱۳۸۲). این دیدگاه اهمیت درک رابطه بین ارگانیزم و نظام‌های محیطی متفاوت را مورد تاکید قرار می‌دهند. کودک نیز به عنوان عنصری که مشارکت فعال در خلق محیط خود دارد، در نظر گرفته می‌شود (طهوریان وهمکاران،۱۳۷۳ ؛ نقل از ساعدی،۱۳۸۲).
موضوع شخصیت به قدری پیچیده، وسیع و همه جانبه است که تاکنون هیچ نظریه‌ای به تنهایی قادر به تشریح کامل آن نبوده است. به همین دلیل است که امروز در روان شناسی،. نظریه‌های مختلف و متعددی در این باره وجود دارد. بسیاری از این نظریه‌ها، هدف و مقصودی مشابه یکدیگر دارند ولی از لحاظ ارتباط کاربرد اصطلاحات علمی و روش تجزیه و تحلیل شخصیت متفاوتند. شخصیت تعاریف بسیاری دارد و آلپورت[۶۱] تمام تعاریفی را که در زمینه‌ی شخصیت ارائه شده است را در دو دسته نسبتاٌ مشخص طبقه بندی کرده است. دسته اول تعاریفی که روش آنها بر اساس تحقیق درباره‌ی ظواهر و اعمال بیرونی قرار گرفته است که به آنها تئوری صوری یا تئوری ماسک[۶۲] گویند و دسته دوم تعاریفی است که در آن از چگونگی و عمق ماهیت شخصیت صحبت می‌شود و به آن تئوری عمق یا سابستانس[۶۳] گویند.
روانشناسان بیشتر تئوری عمقی را قبول دارند و سعی دارند علل و عوامل نهفته و عملی رفتار بشر را دریابند زیرا شناسایی این مسائل را در شناسایی شخصیت مهم می‌دانند. برای این منظور، آنان سعی می‌کنند که فرضیه‌هایی بسازند تا بر اساس آنها عوامل پویایی بوجود آورنده‌ی شخصیت را توضیح دهند (حسینی،۱۳۸۹)
روانشناسان عموماً بر این تعریف از شخصیت اتفاق نظر دارند: صفات اختصاصی فرد و شیوه‌های رفتاری که وی را از دیگران متمایز می‌کند. آنچه که اکثر افراد در داشتن یا انجام آن مشترکند را، جز، شخصیت خاص فرد به حساب نمی‌آورند: مثلاً سه وعده غذا خوردن در روز یا هر روز به مدرسه رفتن بچه‌های دبستان. اما در مطالعه‌ی شخصیت آنچه اهمیت دارد شیوه‌های خاص تفکر یا عملکرد فردی است که با دیگران تقاوت دارد.(هاشمیان، ۱۳۸۰)

 

تعاریف روابط موضوعی:

ا صطلاحات روابط موضوعی طی چند سال گذشته در بسیاری از متون روانکاوی، جایگاه اصلی را تصرف کرده‌اند. مقصود از روابط موضوعی، روابط بین شخصی[۶۴] است. اصطلاح موضوع که واژه‌ای تخصصی و ابداع فروید است، به هر آن چیزی اشاره دارد که نیازی را برآ ورده می‌سازد. در معنای گسترده تر، موضوع به شخص یا شیء با اهمیتی اشاره دارد که موضوع با هدف احساسات و سا ئق های یک فرد است. فروید نخستین بار در بحث از سائق های غریزی و زمینه‌ی روابط اولیه‌ی مادر – فرزند از اصطلاح موضوع استفاده کرد . این واژه در ترکیب با روابط، به روابط بین شخصی اشاره دارد و حاکی از بقایای درونی روابط گذشته‌ای است که تعاملات کنونی فرد با دیگران را شکل می‌دهد. روانکاوی همواره در پی کشف این بوده است که گذشته‌ی افراد به چه نحو رفتار و روابط کنونی آن ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد( سنت کلر، ۱۹۴۰؛ ترجمه طهماسب ، علی آقایی، ۱۳۸۶).
فروید معتقد بود غرایز عنصر اصلی شخصیت هستند، نیروهای برانگیزانده‌ا‌ی که رفتار را سوق می‌دهند و جهت آن را تعیین می‌کند. اصطلاح آلمانی فروید برای این مفهوم،Trieb است که بهترین ترجمه آن نیروگذاری سوق دهنده یا تکانه است (بتلهایم[۶۵]،۱۹۸۴). غرایز شکلی از انرژی هستند، محرکهای غرایز (مثل گرسنگی یا تشنگی)، درونی هستند. هنگامی که یک نیاز مثل گرسنگی ، در بدن برانگیخته می شود، حالتی از برانگیختگی فیزیژلوژیکی یا انرژی را تولید می کند. ذهن این انرژی بدنی را به میل[۶۶] تبدیل می کند. هدف غریزه، ارضا کردن نیاز و از این رو کم کردن تنش است. نظریه‌ی فروید را می توان یک رویکرد تعادل حیاتی خواند تا جائیکه پیشنهاد می‌کند که ما برای بازگرداندن و حفظ حالتی از توازن فیزیولوزیکی برای رها کردن بدن از تنش، برانگیخته می‌شویم. فروید تصور می‌کرد که انرژی روانی می‌تواند به هدفهای جانشین، جا به جا شود و این جا به جایی در تعیین شخصیت فرد اهمیت ویژه‌ای دارد. واژه‌ی موضوع یا هدف که وی آن را صرف انرژی روانی در یک موضوع یا هدف تعریف کرد. منظور او از موضوع هر شخص یا فعالیتی بود که می‌تواند یک غریزه را ارضا کند. بنابر این، ممکن است انرژی روانی را صرف افرادی مثل مادرمان کنیم که توانایی ارضای نیازهای اساسی ما را دارند. فروید گفت که اولین موضوع ارضا کننده‌ی غریزه در زندگی کودک، PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است) مادر است. بعداٌ مادر به عنوان شخصی کامل، تبدیل به یک موضوع می‌شود .هنگامی که کودک بزرگ می‌شود. افراد دیگر نیز مادام که نیازهای غریزی کودک را بر آورده می‌کنند، به چنین موضوع‌ها یا اهدافی تبدیل می‌شوند ( شولتز، ۱۹۹۸ترجمه سید محمدی،۱۳۸۱)

 

موضوع‌های جزیی و موضوع‌های کلی:

انگاره‌ها و بازنمایی‌های دنیای ذهنی همیشه موضوع‌های کلی نیستند و ممکن است بازنمایی‌هایی از موضوع‌های جزیی باشند؛ موضوع جزیی ممکن است جزیی از یک شخص مثلاً پا ،قضیب یا PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است) یا حتی بخشی ازبدن خود سوژه در مقام موضوع باشد، مثل شستی که نوزاد می مکد(ارلو،۱۹۸۰)
اصطلاح موضوع جزیی در غالب مواقع به بازنمایی یک موضوع کلی دلالت دارد، از این وجه که سوژه‌ در تجربه‌ی ذهنی آن را خوب یا بد و خوشایند یا نا حوشایند، یافته است. تجربه‌ی یک موضوع در این چار چوب که ارضا‌‌کننده است یا ناکام‌کننده، نگاهی جزءنگر به آن موضوع است. نگاهی که حاکی از نوعی وضعیت «این یا آن» است دیدن موضوع به عنوان موضوع کلی یعنی نگاه به آن از این منظر که هر دو قابلیت ارضا کنندگی و ناکام سازی را دارد.(سنت کلر،۱۹۴۰،ترجمه طهماسب، علی آقایی ۱۳۸۶)
روابط موضوعی از دید کرنبرگ عموماٌ عبارت است از مطالعه‌ی روان کاوانه‌ی روابط بین شخصی و بررسی چگونگی رشد ساختارهای درون روانی [۶۷] بر مبنای روابط پیشین درونی شده‌ی فرد با دیگران(سنت کلر ۱۹۴۰ ؛ ترجمه طهماسب، علی آقایی ۱۳۸۶)

 

نظریه‌های گوناگون در باب روابط موضوعی:

نظریه‌ی‌ روابط موضوعی پیامد نظریه‌ی غریزه‌ی فروید است (شولتز،۱۹۸۸،ترجمه سید مجمدی ۱۳۸۱) نظریه های روابط موضوعی اساساً نظریاتی رشد نگرند که فرایندها و روابط تحولی مقدم بر دوره ادیپی را بررسی می‌کند .نظریه پردازان روابط موضوعی به اشکال مختلفی در باب موضوع‌ها سخن گفته‌اند. می‌گویند« نظریه‌ها» زیرا هیچ نظام یا نظریه‌ی روابط موضوعیِ واحدی که عام یافته باشد در کار نیست. ایده‌های بسیاری از درمانگران و نظریه پردازان در تکوین و تکامل مجموعه مفاهیم مرتبط با روابط موضوعی و نتایج آن‌ ها نقش داشته است.( نقل از سنت کلر،۱۹۴۰) نظریه‌های روابط موضوعی نمایانگر رویکردی روان تحلیل گرایانه برای مطالعه و درک روابط میان فردی و تاثیر آن روی رفتار است. اما بطور دقیق تر باید گفت که نظریه‌های روابط.موضوعی بر درونی کردن الگوهای تعاملی اولیه‌ی کودک و مراقبانش تمرکز می کنند(کرنبرگ ؛۱۹۸۰ ،۱۹۷۵) نظریه روابط موضوعی نوعی درمان تحلیلی است که کاوش در همانند سازی های نا هشیار و درونی کردن اشیای بیرونی (جنبه هایی از افراد مهم ) را در بر می گیرد.از نظریه پردازان مخصوصاٌ اوتو کرنبرگ سعی کرده اند عقاید گوناگو.نی را که مشخصه این مکتب فکری هستند یکپارچه کنند.( سنت کلر و دیگران ،۲۰۰۴؛ به نقل ازجرالد کری۱۹۳۷، ترجمه سید محمدی،۱۳۸۹) نظریه‌های روابط موضوعی از یک سو قابل اعتماد ترین ابزار ارزیابی سلامت و از سویی دیگر فراهم آورنده‌ی امکان درمان است .(ماهلر[۶۸]، فورر[۶۹].۱۹۶۸).همگی این نظریات، جهان روابط پیشین و کنونی و چگونگی تاثیرگذاری روابط اولیه و گذشته بر کارکرد روانی اجتماعی زمان حاضر فرد را مورد مطالعه قرار می دهند( سنت کلر،۱۹۴۰)

 

نظریه پردازان روابط موضوعی:

در این قسمت به عقاید مهم ترین نظریه پردازان روابط موضوعی می پردازیم. هریک در رشد و بالندگی نظریه روابط موضوعی سهم داشته اند. جنبش مذکور با آخرین نوشته های فروید شروع شد و پس از او انا فروید[۷۰]، رنه اشپیتز[۷۱] و از طریق مکتب روابط موضوعی بریتانیایی(ملاتی کلاین[۷۲]، وینی کات [۷۳]، فیربرن[۷۴] ، گانتریپ[۷۵]) مکتب روابط موضوغی امریکایی(مارگارت ماهلر[۷۶]، یاکوبسن[۷۷]، کرنبرگ) تداوم و تحول پیدا کرد. آشنایی با عقاید این بانیان، موجبات درک مدل های موضوعی و متعاقباٌ روان درمانی های کارآمد تر و همچنین در زمینه تشخیص افتراقی و چگونگی بکارگیری این مدل ها جهت کار با اختلالات مهم شخصیتی را نمایان خواهد کرد.( حسینی،۱۳۹۱)

 

زیگموند فروید:

بنیانگذار نظریه‌ی روابط موضوعی( تحول عاطفی در گستره‌ی روان تحلیلگری)
فروید در اواخر زندگی حرفه‌ای‌اش(۱۹۲۳) ریشه های یک نظریه‌ی موضوعی را وارد خاک پهناور روانکاوی کرد. وی در آخرین نوشته هایش چنین می‌گوید:
“افراد پس از فقدان کسی که برایشان اهمیت زیادی داشته ، به مکانیزم دفاعی بازگشت (واپس روی) رو می‌کنند. آن ها ضمن رنج بردن در این سوگ، با تصور کردن خصوصیات فرد از دست رفته، رابطه طلبی خود با آن شخص را بطور روانی ادامه می‌دهند. فرد سوگوار ادامه دادن به رابطه‌ی گذشته را، تا اندازه‌ای، از طریق درونی کردن تصویر شخص غایب انجام می‌دهند و سپس طوری با این موضوع درونی شده ارتباط برقرار می‌کند، انگار که او واقعاٌ همان شخص است سپس به واسطه درون فکنی، فرد سوگوار همانطوری که قبلاٌ موضوع محبوبش را ادراک می‌کرد، موضوع درونی شده را نیز ادراک خواهد کرد. ایگو[۷۸] مخزن موضوع متروک است بدین معنا که ایگو تصویر موضوع غایب را درونی کرده و از طریق فرایند همانند سازی ویژگی‌هایش را جذب و درونی سازی می‌کند و از این گذر، همانند سازی جانشینی می‌گردد برای تسکین موضوعی”
در متن بالا، فروید به شیوه‌ای کاملاٌ زیبا جانشین شدن همانند سازی موضوعی را با تسکین موضوعی شرح داد. ملاحظه می‌کنید که او در همان سالها و با همین اشاره های گذرا، چه درک ژرفی از روابط موضوعی در ذهن داشته است ( حسینی،۱۳۹۰).

 

نظریه انا فروید

(گسترش روان تحلیل گری کودکان)
انا فروید دختر کوچک زیگموند فروید همراه با دیگر روان تحلیل گران، روان تحلیل گری کودکان را بنیان نهاد. در بخش نخست آثارش هم خود را مصروف توصیف اضطراب‌هایی نموده است که در ریخت‌های مختلف بر من هجوم می‌آورند و موجب می‌شوند که مکانیزم‌های دفاعی مختلف (سرکوب گری[۷۹]، واپس روی[۸۰]، تشکل واکنشی[۸۱]، مجزا سازی[۸۲]، امحاء، فرافکنی[۸۳]، درون فکنی[۸۴]، ،بازگشت علیه خود[۸۵]، تبدیل به واکنش متضاد و والایی گرایی[۸۶]) برای مقابله با آنها بکار می‌افتد. قسمت دیگر آثار انا فروید مربوط به خط تحول است. بررسی آثار او حاکی از آن است که در نظریه خود به روابط موضوعی بسیار اهمیت می‌دهد. آنا فروید نشان می‌دهد که چگونه زندگی کودک از وابستگی مطلق به مادر آغاز شده و سپس به سوی سرمایه گذاری به موضوع های جنس مخالف در نوجوانی تحول می‌یابد. او مراحل تحول روابط موضوعی را ترسیم کرده است. این مراحل تحولی از وحدت زیست شناختی زوج مادر –کودک آغاز می‌شود و سپس به ترتیب با مراحل رابطه از نوع موضوع جزیی، مرحله پایداری موضوع ، مرحله رابطه دو سوگرایانه، مرحله مقعدی – آزارگری، پیش- ادیپی، مرجله احلیلی،- ادیپی کاملاٌ متمرکز بر موضوع، دوره نهفتگی، دوره پیش نوجوانی و بلاخره دوره نوجوانی تحول می‌یابد(منصور، دادستان، ۱۳۷۶).

 

نظریه رنه اشپیتز

(تحول رابطه‌ی “موضوعی”)

 

 

۵-۳- آزمون فرضیات ۷۰
۵-۴- پیشنهادات ۷۰
منابع ۷۲
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول شماره ۴-۱: منابع آب استان گیلان (به میلیون مترمکعب) ۵۹
جدول شماره ۴-۲: سطح زیرکشت استان و مقایسه آن با کشور و امکان توسعه ۶۰
جدول شماره ۴-۳: تعداد مشترکین و میزان مصرف آب دراستان گیلان (ارقام به مترمکعب) ۶۱
جدول شماره ۴-۴: عاملها و متغیرهای مربوط به مسائل و محدودیت های منابع آب ۶۵
جدول شماره ۴-۵: جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات به منظور مدیریت خشکسالی ۶۶
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۱- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه چوبر در ایستگاه هیدرومتری بالا محله ۳۱
شکل ۲- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه لمیر در ایستگاه هیدرومتری قربانعلی محله ۳۱
شکل ۳- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه چلوند در ایستگاه هیدرومتری خان حیاطی ۳۲
شکل ۴- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه حویق در ایستگاه هیدرومتری صفر محله ۳۲
شکل ۵- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شیرآباد در ایستگاه هیدرومتری اوستاقاسم محله ۳۳
شکل ۶- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ناورود در ایستگاه هیدرومتری خرجگیل اسالم ۳۳
شکل ۷- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه کرگانرود در ایستگاه هیدرومتری ماشین خانه ۳۴
شکل ۸- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه خاله سرا در ایستگاه هیدرومتری کله سرا ۳۴
شکل ۹- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شفارود در ایستگاه هیدرومتری پونل ۳۵
شکل ۱۰- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه بهمبر در ایستگاه هیدرومتری آقامحله ۳۵
شکل ۱۱- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه چافرود در ایستگاه هیدرومتری روبارسرا ۳۶
شکل ۱۲- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه مرغک در ایستگاه هیدرومتری کتمجان ۳۶
شکل ۱۳- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه خالکایی در ایستگاه هیدرومتری طاسکوه ۳۷
شکل ۱۴- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه کلسر در ایستگاه هیدرومتری کلسر ۳۷
شکل ۱۵- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ماسوله رودخان در ایستگاه هیدرومتری چومثقال ۳۸
شکل ۱۶- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ماسوله رودخان در ایستگاه هیدرومتری کمادل ۳۸
شکل ۱۷- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شاخرز در ایستگاه هیدرومتری لاکسار ۳۹
شکل ۱۸- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه گشت رودخان در ایستگاه هیدرومتری پیرسرا ۳۹
شکل ۱۹- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ماسوله رودخان در ایستگاه هیدرومتری نوخاله ۴۰
شکل ۲۰- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سیاهرود در ایستگاه هیدرومتری پل سازمان ۴۰
شکل ۲۱- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سفیدرود در ایستگاه هیدرومتری پل آستانه ۴۱
شکل ۲۲- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه ذیلکی رود در ایستگاه هیدرومتری شهربیجار ۴۱
شکل ۲۳- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سفیدرود در ایستگاه هیدرومتری راه رودبار ۴۲
شکل ۲۴- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه توتکابن در ایستگاه هیدرومتری توتکابن ۴۲
شکل ۲۵- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شلمانرود در ایستگاه هیدرومتری کلچال ۴۳
شکل ۲۶- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شلمانرود در ایستگاه هیدرومتری شلمان ۴۳
شکل ۲۷- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه شمرود در ایستگاه هیدرومتری توتکی ۴۴
شکل ۲۸- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه پلرود در ایستگاه هیدرومتری درازلات ۴۴
-شکل ۲۹- تغییرات آبدهی سالانه و میانگین متحرک ۵ساله رودخانه سموش در ایستگاه هیدرومتری هراتبر ۴۵

 

چکیده

از ابتدای تاریخ، خشکسالی بخشی از تغییرات آب و هوایی محیط ما بوده است. کمبود آب از یک طرف و استفاده بی رویه و غلط از منابع آب از طرف دیگر، تهدیدی جدی برای محیط زیست و منابع آب در کشوری مثل ایران که از جمله مناطق خشک و نیمه خشک جهان است، از اهمیت ویژه ای برخوردار است؛ با توجه به اینکه در حال حاضر مناطق شمالی کشور را هم تحت تأثیر قرار داده است. وضعیت بارندگی و محدودیت منابع آبی و شرایط اقلیمی کشور این واقعیت را نشان می دهد که باید برای پدیده خشکسالی برنامه داشت و به صورت جدی در زمان وقوع با آثار و پیامدهای آن مقابله نمود. علاوه بر این لزوم افزایش راندمان استفاده از آب در کشاورزی، اصلاح الگوی مصرف و مدیریت آبیاری و توجه به بهره برداری آب باید مدنظر قرار گیرد.
عکس مرتبط با محیط زیست
خشکی و خشکسالی هر دو نتیجه اثرات متقابل بین محیط زیست طبیعی و اجتماع می باشد. پدیده خشکسالی بیانگر اثرات مختلف محیط زیست بر روی موجودات زنده، موجودات، میکرو، حیوانات و انسان ها بوده حال آن که خشکی دارای مفهوم کلی بوده و برای عناصر محیط زیست به کار نمی رود.
توجه به اعمال مدیریت صحیح و کاهش پیامدهای خشکسالی در توسعه مناطق، نیازمند برنامه ریزی و اجرای اقدامات پیشگیرانه در مقابله با پدیده خشکسالی است، که خود مستلزم به کارگیری دانش کافی در پیش بینی خشکسالی می باشد.
واژگان کلیدی: الگوی مصرف، مدیریت آبیاری، محدودیت منابع آبی، خشکی و خشکسالی، گیلان

 

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

فصل اول:کلیات تحقیق

فصل اول
کلیات تحقیق

 

۱-۱- مقدمه

نگاهی به تاریخ زیست در روی کره زمین حاکی از این است که بشر همواره در معرض انواع بلایای طبیعی بوده است. بخشی از این بلایا مربوط به عوامل و نوسانات اقلیمی می باشدف مانند خشکسالی ها که در زمان های قدیم مختلف رخ داده و اثرات مهلکی بر جای گذاشته است.
آب، که رکن اساسی توسعه پایدار است، مایه حیات بشری بوده و همانند بسیاری از نعمت های الهی ماهیت دوگانه خیر و شر در آن نهفته است. آب از طرفی عامل ایجاد سیل و در پی آن خرابی و خسارات مالی و جانی فراوانی می شود و از طرف دیگر کمبود آن (خشکسالی) باعث نابودی و تغییر اساسی در اکوسیستم ها می شود. توجه به مسئله پیشگیری و کاهش پیامدهای خشکسالی در توسعه مناطق، نیازمند برنامه ریزی و اجرای اقدامات پیشگیرانه است که خود مستلزم بکارگیری دانش کافی در پیش بینی خشکسالی است.
خشکسالی به عنوان یکی از پدیده های محیطی شناخته شده و در واقع بخش جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی است که می تواند در هر منطقه جغرافیایی حادث شود و تأثیرات عمده ای بر آن منطقه بگذارد. این پدیده به لحاظ گستردگی، شدت، مدت و میزان آسیب رسانی به بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی، یکی از بزرگترین بلایای طبیعی محسوب می گردد که سالانه در سراسر دنیا میلیاردها دلار خسارت را به بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی جوامع، به ویژه بخش کشاورزی وارد می کند.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
از آنجائی که کشور ما در سال های اخیر با خشکسالی مواجه بوده است، لذا تحقیقات در خصوص پایش همزمان و دقیق شرایط پویای خشکسالی جهت کاهش اثرات مخرب این بلایای اقلیمی حائز اهمیت است. در مطالعات پایش خشکسالی، به عبارتی ارزیابی ساده از سه ویژگی خشکسالی یعنی شدت، تداوم، گستردگی مکانی و همچنین مقایسه خشکسالی از منطقه ای به منطقه دیگر در زمان های مختلف نیاز به کاربرد نمایه ای خشکسالی می باشد. نمایه های مختلفی جهت پایش خشکسالی توسط محققین ارائه شده است (جوانمرد و همکاران، ۱۳۸۷).

 

۱-۲- بیان مسأله

بلایای جوی و اقلیمی در واقع پدیده های طبیعی خاص هر منطقه هستند که وقوعشان غیرقابل اجتناب است. البته چنانچه مواجهه‌ صحیحی با این پدیده های طبیعی انجام شود، در بسیاری موارد می توان از تبدیل آنها به بلا اجتناب نموده یا اینکه خساراتشان را کاهش داده و به حداقل رسانید. روش های نوین مدیریت کاهش بلایای جوی بیش از آن که بر امکانات و تجهیزات سخت افزاری متکی باشند، بر تدوین سیاست ها، برنامه ها، سازمان ها و نهادهای مختلف برای کاهش اثرات و نیز جبران خسارت ها مبتنی هستند. موارد ذیل را می توان از این جمله برشمرد: شناسایی و مکان یابی بلایا، پیش بینی بلایا قبل از وقوع، مدیریت کاهش اثرات بلایا، استفاده از بیمه در جهت کاهش خسارات، هدایت مردم و صاحبان مشاغل به سمتی که در زمان وقوع حادثه بتوانند خود مدیریت حوزه های شخصی خود را بر عهده گیرند، پایش و دیده بانی بلایا، پیش آگاهی و اطلاع رسانی عمومی، تبلیغات و آموزش عمومی هر چه بیشتر جهت آگاهی مردم.
خشکسالی به عنوان یک خطر طبیعی از پدیده های اجتناب ناپذیر است که از دیرباز در پهنه وسیع کشورهای مختلف بخصوص کشورهای مستقر در مناطق گرم و خشک به کرات وقوع یافته و می یابد. بحران خشکسالی، یکی از ناهنجاری های اقیمی است که اثرات نامطلوبی بر روی گیاهان، جانوران و محیط های اکولوژیک و نهایتاً انسان دارد.
کشور ایران به خاطر قرار گرفتن در کمربند خشک جغرافیایی و نوار بیابانی که در ۲۵ تا ۴۰ درجه عرض شمالی واقع شده است، از شرایط آب و هوایی خشکی برخوردار است که جزو مناطق کم باران جهان به شمار می آید و نزولات جوی آن از یک سوم متوسط نزولات جهان کمتر است. از آنجایی که ایران در مناطق خشک و نیمه خشک کره زمین قرار گرفته است بیش از ۹۰ درصد اقلیم آن خشک و نیمه خشک است. در صورتی که رشته کوههای زاگرس و البرز وجود نمی داشت و ایران بین دریای خزر و خلیج فارس محصور نمی بود، کشورمان به یک منطقه کاملاً خشک و بی آب جهان تبدیل می شد. علاوه بر این که کشور ما، کم آب است، بارش ها نیز در آن نامنظم است. میانگین بارش در ایران ۲۴۸ میلی لیتر در سال است. این میزان یک سوم متوسط بارش در جهان (۸۳۱ میلی لیتر) است. در مجموع میزان جریان های سطحی کشور در مقایسه با متوسط درازمدت ۴۶ درصد کاهش داشته است که عدد بسیار بالایی است و این نشان دهنده خشکسالی هیدرولوژی در ایران است.
به گفته کارشناسان سازمان ملل اگر خشکسالی در ایران رخ دهد به فاجعه انسانی تبدیل می شود و هم اکنون زنگ ها در بیشتر استان های ایران برای خشکسالی به صدا درآمده اند.
پروفسور کردوانی که در زمینه محیط زیست، آب و کم آبی در کشور مطالعات و تألیفات گسترده ای دارد در زمینه بحران کم آبی می گوید: مشکل کم آبی در کشور یک بحران ملی است و افزایش جمعیت و مهاجرت روستاییان به شهرها بر این بحران می افزاید.
که این روند مهاجرت باعث کاهش تولیدات کشاورزی و بدتر از آن افزایش جمعیت شهری و به همان نسبت بالا رفتن مصرف آب شهری می شود.
در این پایان نامه سعی شده که به بررسی خشکسالی پرداخته و راهکارهایی که به حداقل رساندن آسیب های ناشی از آن بر مدیریت آبی استان نقش دارد بررسی کند.

 

۱-۳- پرسش اصلی تحقیق (مسائله تحقیق)

 

 

آیا گیلان با بروز خشکسالی مواجه است؟

آیا بروز خشکسالی در گیلان با مدیریت منابع آبی در رابطه است؟

۱-۴- اهداف تحقیق

 

 

شناخت نوع خشکسالی ها و انواع آن و برخورد با مسأله

ارائه یک روش علمی مناسب در جهت مبارزه با خشکسالی های اخیر

رابطه خشکسالی با مدیریت آبی

۱-۵- فرضیه

 

 

به نظر می رسد گیلان در سال های اخیر با خشکسالی مواجه بوده است.

به نظر می رسد که نوع مدیریت آبی در سال های اخیر خشکسالی گیلان را تشدید نموده است.

عملکرد در بوته(G)

 

 

**۲۸/۰

 

 

NS09/0-

 

 

**۲/۰-

 

 

**۲/۰

 

 

**۱۸/۰

 

 

*۲۲/۰

 

 

۱

 

 

 

NS ، * و **به ترتیب عدم معنی‌داری و معنی‌داری در سطح احتمال ۵ و ۱ درصد

 

برآورد ضرایب همبستگی ساده بین صفات مورد مطالعه در جدول ۴-۵ آمده است. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات روز تا گلدهی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه رابطه مثبت و معنی‌داری را با عملکرد دانه در بوته نشان دادند. هاکان و اورال [۹۴] طی بررسی روابط بین عملکرد و اجزاء عملکرد ارقام رایج کلزا گزارش نمودند که پارامترهایی نظیر وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف، تعداد شاخه و طول غلاف با عملکرد دانه همبستگی مثبت دارند و بالاترین همبستگی بین وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف و طول دوره گلدهی وجود دارد. پور عیسی و همکاران [۱۱] گزارش نمودند که از بین اجزاء عملکرد در کلزا تعداد خورجین در بوته بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه داشته است. در مطالعه حاضر صفت روز تا گلدهی بیشترین همبستگی را با عملکرد دانه در میان صفات مورد مطالعه دیگر نشان می دهد. نتایج تحقیقات دیگر صورت گرفته بر روی ارقام کلزا حاکی از آن است که عملکرد بالا در این گیاه اغلب با تولید تعداد بیشتر غلاف در بوته یا واحد سطح همراه است [۷۰، ۱۶۱].
رابطه منفی و معنی دار بین ارتفاع بوته و عملکرد دانه در بوته در این مطالعه مشاهده شد.علت وجود این رابطه منفی را می توان به تخصیص بیشتر مواد فتوسنتزی به رشد رویشی گیاه و متعاقبا افزایش ارتفاع و کاهش عملکرد دانه نسبت داد. همبستگی تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته منفی و معنیدار بود (جدول۴-۵)، بنابراین افزایش تعداد غلاف در بوته تاثیر منفی بر تعداد دانه در غلاف داشته است و افزایش همزمان دو صفت امکان پذیر نمیباشد. همبستگی صفت ارتفاع بوته با روز تا گلدهی معنیدار و منفی بود. وجود این رابطه میتواند مبین این نکته باشد که کاهش ارتفاع بوته یک تغییر مفید محسوب میگردد چرا که پاکوتاهی در گیاهان جنس براسیکا موجب مقاومت بیشتر به ورس و در نتیجه افزایش عملکرد میگردد [۴۴]. بنابراین با توجه به ضریب همبستگی مثبت و معنی دار روز تا گلدهی با عملکرد دانه در بوته و از جهت دیگر ضریب همبستگی منفی و معنی دار روز تا گلدهی با ارتفاع میتوان با انتخاب لاینهای پاکوتاه یا لاینهای با تعداد روز تا گلدهی بالا جهت افزایش عملکرد در برنامههای اصلاحی بهره برد. روستا باغی و همکاران [۲۲] نیز ضریب همبستگی ساده بین عملکرد دانه با صفات وزن هزار دانه (**۷۸/۰r=)، شاخص برداشت (**۵۷/۰r=)، تعداد شاخه فرعی را معنی‌دار و مثبت و صفات ارتفاع بوته (**۵۵/۰-r=) و پایان گلدهی (**۳۳/۰-r=) را منفی و معنی‌دار گزارش کرده‌اند. بهمرام و فرجی [۹] با بررسی روابط همبستگی فنوتیپی صفات در کلزا مشاهده نمودند که عملکرد دانه با طول دوره گلدهی،وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف همبستگی مثبت و معنیداری داشته است. علی و همکاران [۵۷] نیز همبستگی منفی و معنیداری بین روز تا رسیدگی و وزن دانه وتعداد غلاف در بوته در کلزا گزارش کردند. میر موسوی و همکاران [۴۹] نیز با بررسی ضرایب همبستگی در کلزا نشان دادند که عملکرد دانه با تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنیداری داشته است.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

۴-۳- رگرسیون مرحله ای

در مطالعه بین متغیرها گاهی لازم است به جای کلیه ی متغیرهای مستقل در مجموعه نسبتاً کمی از آنها که اطلاعات کافی را شامل می‌شود، استفاده نمود [۴۵، ۱۰۹، ۱۶۵]. روش رگرسیون گامبهگام یکی از متداول‌ترین روش‌های برآورد معادله رگرسیونی و تعیین مهم‌ترین متغیرهای مستقل اثرگذار بر متغیر تابع است. در این روش ابتدا متغیری که باعث افزایش هر چه سریعترR2 می‌شود وارد معادله می‌شود و پس از آن به ترتیب متغیرهای دیگر وارد می‌شود [۸۴، ۱۱۰]. بدین ترتیب در اصلاحنباتات می‌توان برای تبیین عملکرد و افزایش کارایی انتخاب از تعدادی صفت به عنوان شاخص‌های مؤثر در جهت دستیابی به هدف اصلی افزایش عملکرد استفاده کرد.
نتایج حاصل از رگرسیون مرحله ای برای صفت عملکرد دانه در جدول ۴-۶ نشان داد که از میان صفات اندازه گیری شده، صفت روز تا گلدهی که بیشترین همبستگی ساده با عملکرد داشت به عنوان نخستین متغیر وارد شده به مدل بود که ۱۴ درصد تغییرات عملکرد دانه را توجیه نموده است. در مرحله بعد تعداد غلاف در بوته وارد مدل شد که این صفت نیز توانست ۵ درصد دیگر از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کند. در مرحله سوم صفت تعداد دانه در غلاف وارد مدل گردید که به همراه دو صفت قبلی جمعاً ۲۴ درصد تغییرات عملکرد دانه را توجیه نموده‌اند. اضافه کردن وزن هزار دانه در مرحله چهارم به مدل ضریب تبیین را به اندازه ۳% افزایش داد. با توجه به همبستگی معنی دار و مثبت روز تا گلدهی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه در کنار کاهش ارتفاع بوته و کاهش روز تا رسیدگی، عملکرد دانه را افزایش خواهد داد.
در مطالعه علی و همکاران [۵۶] نتایج مشابهی در خردل هندی مبنی بر وجود بیشترین اثر مستقیم برای صفات تعداد غلاف در بوته و وزن هزار دانه بر عملکرد گزارش کردند. مندهام و همکاران [۱۲۵] نیز نشان دادند که افزایش تعداد دانه در غلاف عامل کلیدی در افزایش عملکرد ارقام جدید کلزا در استرالیا به شمار می رود. برادران و همکاران [۶۲] در استفاده از رگرسیون گام به گام در کلزا نشان داده است که پنج صفت تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، درصد روغن و تعداد گره در ساقه توانسته‌اند در مدل رگرسیونی قرار بگیرند و عملکرد دانه را توجیه کنند. عمرانی و همکاران [۳۸] بر روی لاین‌های جهش یافته کلزا، صفات تعداد غلاف در بوته، وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف به ترتیب با ۳۸، ۲۸ و ۹ درصد جزء اولین صفاتی بودند که وارد مدل تجزیه رگرسیونی شدند و توانستند ۷۴ درصد واریانس مدل را به خود اختصاص بدهند و صفت روز تا رسیدگی چهارمین صفتی بود که توانست وارد مدل شود و ۹/۵ درصد ضریب تبیین را افزایش دهد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول ۴- ۶: نتایج رگرسیون مرحله ای برای عملکرد دانه در بوته به عنوان متغیر تابع در برابر سایر صفات

مدل ها

متغیرهای اضافه شده به مدل

ضرایب رگرسیون

R2 جزء

R2 مدل

 

ها و چند سر می­­باشد. این عضلات کوچک و به­ عنوان عضلات اولیه برای ثبات و پایداری می­باشد، هم ­چنین این عضلات دارای ۲ تا ۶ برابر دوک عضلانی بیشتر از عضلات بزرگ­ تر هستند، بنابراین این عضلات دارای مسئولیت بیشتری برای فرستادن اطلاعات به سیستم عصبی مرکزی ‘هستند، گذشته از پایداری این عضلات مسئول کاهش شتاب ستون فقرات با انقباض برون­گرا در حین حرکات عملکردی می­باشد، مهم ترین عضله در میان این گروه عضلانی، عضلات چند سر می­باشد که مسئول مهیا نمودن پایداری بین گروهی در میان مهره­های کمری در تمام وضعیت­ ها می­باشد. عملکرد عضلات راست­ کننده ستون مهره­ها، مهیا نمودن پایداری بین­گروهی و کاهش شتاب به ­صورت برون گرا در حین خمش تنه و چرخش در زمانی که تمرین به ­صورت زنجیره جنبشی اجرا می ­شود، می­باشد. عضله مربع کمری عضله­ای بزرگ، ضخیم و به شکل چهار گوش می باشد، که به ­طور مستقیم به ستون مهره کمری متصل است. در این عضله ۳ بخش اصلی یا سه رشته عضلانی اصلی وجوددارد: مورب زیرین ، مورب فوقانی ، و رشته عضلانی طولی.
هر دو قسمت رشته عضلانی طولی و رشته­های عضلانی بخش مورب فوقانی عملکرد مستقیمی روی ستون مهره­ ها ندارد. این عضلات به ­عنوان عضلات تنفسی فرعی برای پایدار کردن دنده دوازدهم در حین فلکشن جانبی مهره ­های کمری مداخله می ­کنند. “مک گیل”[۵۲] خاطر نشان کرد که عضله مربع کمری مهم ­ترین پایدار کننده ستون مهره ها در زمانی ­است که ایزومتریکی منقبض می­ شود. زمانی که مربع کمری منقبض می شود، گشتاوری تولید می­ کند که بر حرکت و پایداری مهره ­ها و لگن در دو صفحه عمودی و افقی تأثیر می­گذارد.
عضلات مربع کمرى با توجه به نوع طراحى وموقعیت آن، یکى از ثبات دهنده هاى اصلى ناحیه کمرى است که علاوه بر ایجاد فلکشن جانبی تنه برای اکثر وظایفی که به خم شدن و باز شدن کمر نیاز دارد نیز نقش مهمی را ایفا می کند..(رضا .رجبی و همکاران ۱۳۸۸)
عضلات شکمی به عنوان بخش تکمیل کننده عمل می کنند، این امر به نگهداری جنبش ستون فقرات به صورت مطلوب کمک می کند. عضلات شکمی زمانی که به صورت موثر کار کنند باعث به وجود آمدن پایداری در هر سه سطح سهمی، عرضی و افقی، در زمانی که نیرو در قسمت بالای مجموعه کمری- لگنی –رانی قرار گیرد می شود. عضله راست شکمی به صورت برونگرا[۵۳] باعث کاهش شتاب در باز شدن تنه و خم شدن جانبی و همچنین ایجاد پایداری پویا در حرکات عملکردی می گردد. عضله مایل خارجی با انقباض درونگرا[۵۴] تولید چرخش جانبی مخالف و چرخش جانبی موافق با انقباض درون گرا باعث کاهش شتاب باز شدن تنه، چرخش و خم شدن جانبی در خلال حرکات عملکردی می شود. عضله مایل کوچک (داخلی) با انقباض درون ­گرا باعث ایجاد چرخش جانبی موافق و خم شدن جانبی و با انقباض برون­ گرا باعث کاهش شتاب باز شدن، چرخش و خم شدن جانبی می­ شود.
ساختمان عضلانی لگن نقش مهمی را در خلال زنجیره حرکتی جنبشی مخصوصاً برای فعالیت­ های گردنی در پایداری تنه و لگن خاصره و همچنین انتقال نیرو از اندام تحتانی به لگن و مهره دارد ­–
در تحقیقی که توسط برگ مارک در سال۱۹۸۹انجام شد عضلات را به دو دسته گلوبال ولوکال تقسیم می کند .
عضلات گلوبال عضلات سطحی و مالتی سگمنتال هستند و اتصال مستقیم به ستون فقرات ندارند. این عضلات انتقال لود بین ستون فقرات سینه ای و لگن را انجام می دهند و در ایجاد ثبات کلی نقش دارند(۱۶). بر اساس میزان مشارکت عضلات در فعالیت عضلات، عضلات گلوبال را به دو دسته ی عضلات حرکتی و ثباتی تقسیم می کنند. عضلات حرکتی شامل همسترینگ، رکتوس فموریس، رکتوس ابدومینوس، ایلیوکستالیس بوده و عضلات ثباتی مانند : اکسترنال ابلیک، گلوتئوس ماگسیموس ، لاتیسیموس درسی و قسمت توراسیک عضله ایلیو کستالیس و رکتوس ابدومینوس ( این عضله در هر دو عمل عضلانی نقش دارد) می باشند.
عضلات موضعی : عضلات عمقی هستند که اتصال مهره به مهره دارند . این عضلات تک سگمانی بوده که نقش ثباتی دارند و مستقیما روی ستون فقرات کمری کار می کنند. این عضلات شامل مولتی فیدوس، ترانسورس ابدومینوس ( با فاسیای توراکو لومبار ارتباط دارد) و فیبرهای تحتانی اینترنال ابلیک ( که از خار خاصره ی قدامی- فوقانی شروع و به سیمفیزیس پوبیس بالای لیگامان اینگوئینال ختم می شود ) می باشند.
نقش های دیگر عضلات موضعی شامل: کنترل جابه جایی قطعه ای، تغییر جزئی طول عضله هنگام حرکت، Recruitment یا بسیج شدن قبل از هر کاری ( که به دلیل سفتی حمایتی است) و داشتن فعالیت مداوم و مستقل از جهت حرکت ، می باشد. در عمل عضلات گلوبال ، عضلات لوکال را قادر می کنند تا در دامنه ای که ستون فقرات تحمل دارد، نیروی وارده بر آن را کنترل کنند و بدین وسیله بین بار خارجی اعمال شده بر بدن و ستون فقرات توازن برقرار می کنند.( مالکیا و همکاران ۱۹۹۶)
نتایج تحقیقات نشان می دهد که عضلات ثباتى قبل از حرکت دهنده هاى اندام تحتانى و در تمام صفحات حرکتى منقبض می شوند که این امر باعث افزایش سفتى ستون فقرات در ایجاد یک تکیه­گاه باثبات می شود. همینطور محققین عنوان می کنند که ورزشکاران باید قدرت کافى در عضلات ران و تنه داشته باشند تا اینکه در صفحات حرکتى مختلف ثبات لازم ایجاد شود). کاهش قدرت عضلات پروگزیمال (لگن و ران) باعث ایجاد یک بنیان ضعیف و بی ثبات براى توسعه و کاربرد نیرو در اندام تحتانى می شود که این بی ثباتى ناحیه مرکزى می تواند به عنوان پیش بینى کننده آسیباندام تحتانى باشد .(رجبی .رضا و همکاران ۱۹۸۹)
دیافراگم به ­عنوان سقف مرکز بدن می­باشد. پایداری قسمتی از مهره کمری، به وسیله انقباض دیافراگم با افزایش فشار درون شکمی ایجاد می­ شود. مطالعات اخیر دال بر این مطلب است که افراد دارای درد خاصره­ای- رانی، دارای اختلال در به کارگیری دیافراگم و عضلات کف لگن می­ باشند. به علاوه، مجموعه عضلانی کف لگن هم به ­طور فعالی با انقباض عضلات عرضی شکم عمل می­ کند. کشش تهویه­ای بدن ممکن است به علت عدم کارآیی دیافراگم باشد که باعث افزایش فشار بار بیشتر روی ستون مهره­ها می­گردد
بنابراین، تکنیک­ های تنفسی دیافراگمی ممکن است که بخش مهمی از برنامه تقویتی ناحیه مرکزی بدن باشد

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

۲-۱۸ جنبه­ های عصبی عضلانی ناحیه مرکزی بدن

پایداری لگن و تنه برای تمام حرکات اندام ­های تحتانی لازم است. وضعیت لگن در خلال انقباضات عضلانی به ­طور فعال و در حین سرد شدن عضلات به ­صورت غیر فعال تغییر می­ کند که این امر بر بیومکانیک مفصل لگنی- رانی تأثیر می­گذارد
کاهش قدرت عضلات ناحیه مرکزی پایه بی ثباتی را در توسعه نیرو های وارد بر اندام تحتانی ایجاد می کند که این بی ثباتی اسیب اندام تحتانی را پیش بینی می کند .ضعف عضلات مرکزی در ورزشهایی که نیاز به پرش و جهش و دویدن های سریع دارند نسبت مستقیمی با وقوع اسیب در اندام تحتانی دارد .(صاحب الزمانی .منصور ۱۳۹۱)
().لیگامان صلیبی قدامی یکی از پر اسیب ترین لیگامان های زانو است .تفاوت های بیومکانیکی و عصبی – عضلانی تنه و اندام تحتانی طی اعمال ورزشی محتمل ترین دلیل اختلاف قابل توجه نرخ بالای شیوع اسیب غیر برخوردی در زنان به نسبت مردان است .با توجه به تحقیقات انجام شده ثبات ناحیه مرکزی احتمالا استراتژی فرا خوانی عضلات این ناحیهرا بهبود می دهد .(رجبی . رضا وهمکاران ۱۳۹۱)
درنگاهی به قسمت تحتانی زنجیره حرکتی، زانو به ­عنوان قربانی ناپایداری ناحیه مرکزی بدن شناخته شده است. به همین دلیل عضلات لگن برای پایداری اندام تحتانی و راستای قامت در خلال حرکات ورزشی مهم هستند. بنابراین یک پایداری نزدیک به مرکز برای جلوگیری از صدمه اندام ­های تحتانی شدیداً مورد نیاز است
سفتی عضلات یک فاکتور مهم در کنترل پایداری ستون مهره است. کاهش در سفتی و محکمی عضلات منجر به ناپایداری و همچنین صدمات ناگهانی می­ شود.ناحیه مرکزی بدن به عنوان یک رابط با انتقال موثر نیرو های تولید شده در اندام تحتانی به اندام فوقانی از طریق تنه به اجراهای ورزشی کمک می کند شواهد کنونی بیان می کند که کاهش پایداری ناحیه مرکزی بدن می تواند زمینه را برای اسیب مهیا و مستعد سازد و تمرین مناسب می تواند با عث کاهش اسیب شود .(صاحب الزمانی . منصور ۱۳۹۱)
سیستم عضلانی ممکن است که به ­وسیله افزایش در سفتی مهره­ها و کاهش در اندازه منطقه عصبی، جبرانی برای ناپایداری باشد. مرکز بدن یک حفاظ عضلانی برای پایداری ستون فقرات و بدن، چه در زمان حرکت و یا در زمان بی­حرکتی اندام است و همچنی نمرکز زنجیره پویای عملکردی می­باشد. ناحیه مرکزی بدن به ­عنوان یک واحد هماهنگ­ کننده عملکردی به وسیله هماهنگ کردن کار زنجیره پویای حرکتی برای پایداری به­ صورت پویا درمقابل نیروهای غیرمعمول عمل می­ کند. زنجیره پویای حرکتی به­عنوان حرکت­دهنده، اتکا دهنده و یک واحد عملکردی عمل می­ کند که باعث قدرت عملکردی و مؤثر بودن عصبی- عضلانی بیشتر می­ شود.
قدرت عملکردی به­ عنوان توانایی سیستم عصبی- عضلانی برای کاهش نیرو، تولید نیرو و پایدارکننده زنجیره حرکتی در حین حرکات عملکردی در به وجود آوردن روش هماهنگی بی­نقص تعریف شده است. توسعه توانایی کنترل تنه و لگن در خلال وضعیت­های ایستا و پویای گوناگون ممکن است عملکرد ورزشی را افزایش دهد و از صدمات گوناگون جلوگیری نماید.تمرین های ثبات دهنده ستون مهره ها ایجاد ظرفیت فیزیکی برای حفظ وضعیت طبیعی در ستون مهره ها در طول فعالیت های روزمره می با شد که این کار رابا افزایش استقامت و هماهنگی عضلات ثبات دهنده ستون مهره ها انجام می دهد .(گریبل و همکاران ۲۰۰۴)
تغییر در وضعیت مرکز جرم بدن به وسیله حرکت اندام منجر به انتقال نیرو به بدن به همراه عکس­العمل اینرسی بین بخش­ های بدن می­ شود. بنابراین ناحیه مرکزی پایدار برای انتقال مؤثر این نیروها مورد نیاز است.
تمرینات ناحیه مرکزی بدن در ترکیب با تمرینات تعادل بهتر می ­تواند فرد را در بازگشت به فعالیت قبلی با ریسک کمتر در باقی ماندن صدمه اندام تحتانی آماده سازد. همچنین تمرین پایداری باعث حمایت بافتهای اسیب دیده و سالم برای سریعتر کردن ترمیم و تقویت انها می شود در حالیکه از بارهای تجمعی که می تواند باعث ضعف ساختارها شود جلوگیری می کندمداخله مناسب منجر به کاهش میزان اسیب تنه و اندام تحتانی خواهد شد .(مک گیل و همکاران ۱۹۹۵) .

 

۲-۱۹ اهمیت ناحیه ثبات مرکزی بدن در اجراهای ورزشی

ناحیه مرکزی بدن به عنوان یک رابط با انتقال موثر نیرو های تولید شده در اندام تحتانی به اندام فوقانی از طریق تنه به اجراهای ورزشی کمک می کند شواهد کنونی بیان می کند که کاهش پایداری ناحیه مرکزی بدن می تواند زمینه را برای اسیب مهیا و مستعد سازد و تمرین مناسب می تواند با عث کاهش اسیب شود .(صاحب الزمانی . منصور ۱۳۹۱)
عضلات ناحیه مرکزی به عنوان یک پل بین اندام فوقانی و تحتانی عمل می کنند و به این طریق نیرو از ناحیه مرکزی تولید و به اندام ها منتقل می شود به صورت اولیه ثبات مستلزم حفظ وضعیت نوترال ستون مهره ها است اما باید در شرایطی که ستون مهره ها از وضعیت خنثی خارج می شود نیز وجود داشته با شد . طبق نظریه زنجیره حرکتی بسته قدرت عضلات ران برای کنترل سگمان های پایینی و جلو گیری از اسیب ضروری هستند .و اگر یکی از مفاصل اندام تحتانی عملکرد خوبی نداشته با شند سایر مفاصل نیز در گیر می شوند .(نسرین ناصری و همکاران ۱۳۹۱)
ناحیه مرکزی بدن اصطلاحی است که استفاده از آن به تنه یا ناحیه کمری لگنی بر می­گردد. چندین عضله به مهره­های کمری یا لگن چسبیده­اند و عملکرد تثبیت­ کنندگی را انجام می دهند و یا حرکت ­دهنده اولیه در شروع اجراها را بر عهده دارد. حمایت عضلانی در این ناحیه برای نگهداری ستون مهره­ ها در پشتیبانی از جرم بدن و اضافه بار در طول تمرینات مقاومتی و فعالیت­های ورزشی صورت می­گیرد.
کاربرد این عضلات در اجراهای ورزشی در ساختار کوتاه شدن انتهای فوقانی و تحتانی که می ­تواند منجر به افزایش یا کاهش شتاب قسمت­ های مختلف بدن شود، ثبات ناحیه مرکزی بدن را به وجود می­آورد
به عنوان مثال مفصل عمل­ کننده در ورزشکاران پرتاب کننده در زمان انتقال نیروی عکس­ العمل از انتهای فوقانی به تحتانی در امتداد تنه و خارج از پرتاب دست بیشتر از ثبات ناحیه مرکزی بدن استفاده می­ کند. از این ­رو، ناحیه مرکزی بدن در مفصل عمل­کننده می ­تواند کینتیک اتصال انتهای تحتانی و فوقانی را تشریح نماید.
در طول پرتاب افزایش تدریجی انرژی جنبشی توپ یا ابزار منجر به بیشترین سرعت در نقطه رها شده، می­ شود. هر چند که ممکن است عضلات ناحیه مرکزی بدن به طور مؤثر انتقال انرژی جنبشی را توضیح ندهد، با فشار جبرانی بزرگ ­تر در عضلات، مفاصل و بافت­ های همبند بازو در راستای حفظ بالاترین سرعت مفید واقع شده است. با این شرایط، ورزشکار تحمل بیشتری در آسیب­ دیدگی دارد.
برنامه های ورزشی ثبات دهنده ی ستون فقرات یکی از رایج‌ترین مدالیته‌های درمانی برای درمان بیماران مبتلا به کمردرد مزمن می‌باشد و به طور گسترده در درمان بیماران کمردردی استفاده می شود و هدف اصلی آن به دست آوردن قدرت، تحمل و انعطاف‌پذیری عضلات ستون فقرات به منظور بهبود بافت‌های آسیب دیده و بازگشت به فعالیت‌های روزانه طبیعی می‌باشد و همچنین با بازآموزی و فراخوانی عضلات ثبات دهنده
در حرکات اندام ها و حرکات عملکرد ی در کنترل سگمنتال، ثبات و سفتی کمر نیز نقش بسزایی دارد .(مالکیاو همکاران ۱۹۹۶)
قدرت و توانایی یادگیری نقش مهمی در انتخاب تمرینات مقاومتی مورد نیاز اجراهای ورزشی که منجر به جهت دادن عضلات ناحیه مرکزی بدن می­ شود، دارد. موقعیت­ های مختلف درونی یک ورزش ممکن است نیاز به رویکرد های مختلف در روش داشته باشد که ثبات ناحیه مرکزی آن را بیان می­ کند. استفاده از تمرینات مقاومتی نمونه ­ای از مشخصه ­های عضلانی ویژه ازقبیل استقامت عضلانی، قدرت عضلانی یا توان عضلانی را نشان می دهد. بهبود ثبات ناحیه مرکزی بدن می ­تواند ناشی از افزایش این مشخصه ها باشد، مخصوصاً در صورتی که با تمرینات مهارت­ های ورزشی ترکیب شود.ارتباط پیچیده بین فاکتورهای فعال و غیر فعال باعث جذب نیروهایی می شود که در طول فعالیت های پیچیده چند مفصلی از طریق اندام تحتانی به ستون مهره ها وارد می شود همچنین ناحیه مرکزی بدن به عنوان یک رابط با انتقال موثر نیرو های تولید شده در اندام تحتانی به اندام فوقانی به اجراهای ورزشی کمک می کند بنابراین بی ثباتی در منطقه کمری لگنی در طول دویدن منجر به تکنیک ضعیف و کاربرد غیره نیرو می شود .(مارشال و همکاران ۲۰۰۵)
عقیده بر این است که ناحیه ثبات مرکزی قوی به ورزشکار اجازه می دهد تا نیروهای تولیدی در اندام تحتانی را از طریق تنه به اندام فوقانی و گاهی اوقات به ابزار منتقل کند و ضعف ناحیه ثبات مرکزی، در انتقال نیروها اختلال، و در نتیجه عملکرد ورزشی را کاهش و خطر آسیب دیدگی را افزایش می دهد. بنابراین تمرینات ناحیه ثبات مرکزی علاقه مندان ویژه ای در بین مربیان برای توسعه عملکرد و کاهش شانس ابتلا به آسیب دارد. بنابراین تمرینات ثبات ناحیه مرکزی بدن باید مورد توجه بیشتر در برنامه­ های تمرینی همه ورزشکاران قرار گیرد.پس، از یک دیدگاه علمی، ثبات ناحیه مرکزی در ورزشکاران باید با روش­ های متنوع مربوط به دوره تمرینی و وضعیت سلامت ورزشکاران انجام شود.

 

۲-۲۰ تحقیقات انجام شده در داخل کشور

در تحقیقی که توسط رضا رجبی و همکارانش در سال ۱۳۹۲ تحت عنوان “اثر خستگی عضلات مرکزی بدن بر آزمونهای عملکردی اندام تحتانی در مردان ورزشکار ” بر روی ۳۴ دانشجوی مرد سالم رشته تربیت بدنی در یک جلسه آزمونهای عملکردی اندام تحتانی شامل آزمونهای تعادل Yجهش جانبی جهش هشت لاتین انجام گرفت و در جلسه دوم ابتدا پروتکل خستگی عضلات مرکزی بدن را انجام دادند سپس در آزمون های عملکردی شرکت کردند برای مقایسه از آزمون های تی زوجی استفاده شد .نتایج این تحقیق نشان داد که پروتکل خستگی عضلات مرکزی بدن موجب کاهش معنی داری در نمرات تمامی آزمونهای عملکردی اندام تحتانی می شود . از این نتایج چنین استنباط می شود که کارکرد عضلات مرکزی بدن بر عملکرد اندام تحتانی تاثیر می گذارد زیرا خستگی عضلات مرکزی بدن موجب کاهش نمرات تمامی آزمون های عملکردی اندام تحتانی در این مطالعه شد . با توجه به احتمال خسته شدن عضلات مرکزی بدن طی فعالیت های بلند مدت ورزشی تمریناتی که باعث افزایش استقامت عضلات مرکزی بدن و بهبود توانایی ان ها در مقابله با خستگی می شوند احتمالا می توانند به عنوان راهی برای جلوگیری از کاهش عملکرد اندام تحتانی طی فعالیت های طولانی مدت ورزشی پیشنهاد شوند .
در تحقیقی دیگر که توسط ابوالفضل مجیدی و همکارانش در سال ۱۳۹۱ تحت عنوان “بررسی ارتباط بین ثبات مرکزی و عملکرد ورزشی اسکیت بازان نخبه ایران “انجام گرفت ۱۷ نفر ورزشکار نخبه اسکیت به عنوان نمونه آماری تست های ثبات مرکزی و(فلکشن و اکستشن تنه و لترال راست وچپ ) و تست ۱۰۰۰متر سرعت را انجام دادند .نتایج بدست امده نشان داد که در سطح (معنی داری ۰٫۰۵درصد )بین ۱۰۰ متر اول و دوم اسکیت سرعت و تست اکستشن ثبات مرکزی ارتباط معنی داری بود ولی بین ثبات مرکزی و دیگر مسافتهای ۱۰۰۰ متر اسکیت ارتباط معنی دار نبود .بطور هدف دار قدرت عضلات خم کننده تنه در نگهداشتن تعادل ایستا و اجرای عملکرد بویژهدر حالت خم شدن قدامی اهمیت اساسی دارند . پیشنهاد می شود که تمرین برای برنامه های عمومی شامل ثبات مرکزی نیز باشد که این تمرینات مهمترین اصل برنامه ریزی تمرینات اسکیت بازان است .
در تحقیق دیگری که توسط حیدر صادقی و همکارانش در سال ۱۳۹۰ تحت عنوان “تاثیر یک دوره برنامه تمرین هشت هفته ای ثبات مرکزی بر تعادل فوتبالیست های جوان نخبه ” انجام گرفت نمونه آماری در این تحقیق ۱۵ نفر از بازیکنان تیمهای فوتبال امید و بزرگسالان داماش تهران بودند تمرینات ثبات مرکزی شامل چهار مرحله دو هفته ای بود که فشار تمرین مرحله به مرحله افزایش می یافت .به منظور تحلیل داده ها از آزمون tهمبسته در سطح معنی داری ۰٫۰۵ استفاده شد نتایج این تحقیق افزایش معنی داری در سطح تعادل ایستا و پویا نشان داد .بر پایه یافته های پژوهش و با توجه به لزوم بهبود تعادل و کنترل عصبی عضلانی برای فوتبالیست های جوان استفاده از این تمرینات در برنامه های قبل و در طول فصل مسابقه توصیه می گردد
در تحقیق دیگر که توسط ملیحه حدادنژاد و همکارانش در سال ۱۳۸۹ تحت عنوان “ایا ثبات مرکزی تنه اندام تحتانی زنان ورزشکار را در معرض اسیب دیدگی قرار می دهد ؟”ازمودنی های این تحقیق ۵۰ نفر از زنان ورزشکار دانشگاهی در رشته های والیبال بسکتبال هندبال بودند با توجه به سابقه اسیب در اندام تحتانی در دو سال گذشته و محدودیت های موجود تعدادی از انها بطور هدفمند انتخاب شدند .روش آماری توصیفی –همبستگی پیرسون و آزمون فیشر برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد .یافته های تحقیق نشان داد که ارتباط معنی دارمنفی به نسبت بالایی بین ثبات مرکزی و وقوع اسیب های اندام تحتانی در زنان ورزشکار وجود دارد .همچنین بیشترین ارتباط بین قدرت عملکردی عضلات کمری _لگنی و وقوع اسیب های اندام تحتانی دیده شد .با توجه به نتایج این پژوهش نتیجه می گیریم که عضلات مرکزی ضعیف به احتمال زیاد یکی از عوامل اثر گذار بر میزان اسیب دیدگی ورزشکاران زن می باشد.
در تحقیقی که توسط رحمت احمدی و همکارانش در سال ۱۳۹۲تحت عنوان “تاثیر ۶ هفته تمریناتثبات مرکزی بر تعادل پویای فوتبالیست های ۹ تا ۱۲ سال “انجام گرفت ازمودنی های تحقیق ۳۰ فوتبالیست ۹تا۱۲ سال بودند که به صورت تصادفی ساده بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند و به دو گروه کنترل و گروه تجربی تقسیم شدند .برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی مستقل و همبسته استفاده شد . از انجا که مرکز بدن به عنوان مبدا زنجیره حرکتی عملکردی ایفای نقش می کند . نتایج نشان می دهد که بین دو گروه تجربی و کنترل از نظر تعادل پویا در پیش آزمون تفاوت معنی داری وجود ندارد اما در پس آزمون گروه تجربی عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل داشت .با توجه به ضعف تعادل در کودکان و اهمیت تعادل در فعالیت های روزانه و تاثیر تمرینات ثبات مرکزی روی تعادل این تمرینات باعث بهبودی تعادلمی شود . پس استفاده از تمرینات ثبات مرکزی برای بهبود تعادل مفید است .
در تحقیقی که توسط سید سجاد حسینی و همکارانش در سال ۱۳۸۹ تحت عنوان “تاثیر یک دوره تمرین ثبات دهنده مرکزی و تمرینات قدرتی بر برخی فاکتور های امادگی جسمانی در مردان سالمند ” انجام گرفت نمونه آماری ۹۰ نفر از سالمندان مرد ساکن استان زنجان بودند که با بهره گرفتن از آزمون های عملکردی توانایی راه رفتن تعادل قدرت اندام تحتانی و فوقانی آزمون ها مورد ارزیابی قرار گرفت . ازمودنی ها به طور تصادفی در سه گروه تمرین های ثبات دهنده مرکزی تمرین های قدرتی و کنترل (هر گروه ۳۰ نفر )تقسیم شدند .پس از انجام تمرینات از هر سه گروه پس آزمون مشابه با پیش آزمون گرفته شد . از امار توصیفی تحلیل واریانس یکراهه و آزمون تعقیبی توکی در نرم افزار spssمورد استفاده قرار گرفت .نتایج ارتباط معنی داری را بین داده های پیش آزمون و پس آزمون گروه های تجربی (تمرین قدرتی و ثبات دهنده مرکزی )نشان داد با توجه به نتایج می توان گفت که انجام دوره تمرین ثبات دهنده مرکزی به واسطه افزایش بیشتر تعادل و همچنین افزایش فعالیت فیزیکی با بهبود استقلال زندگی سالمندان همراه است که سرانجام مشارکت بیشتر انان در جامعه خواهد شد . لذا در طراحی برنامه های تمرینی برای این قشر از افراد جامعه استفاده از تمرین های ثبات دهنده مرکزی مد نظر قرار گیرد .
در تحقیقی که توسط حیدر صادقی و همکارانش در سال ۱۳۹۰ تحت عنوان “تاثیر و ماندگاری تمرین کوتاه مدت و بلند مدت ثبات مرکزی بر تعادل ایستا و پویای دختران نوجوان ” انجام شد .نمونه آماری ۴۲نفر بودند بدون اسیب در اندام تحتانی به صورت تصادفی انتخاب شدند تعادل ایستا با تست رومبرگ و تعادل پویا با تست ستاره اندازه گیری شد . برای اندازه گیری از روش های آماری توصیفی و امار استنباطی (تی همبسته )در سطح معنی داری ۰٫۰۵ استفاده شد .تمرینات ثبات مرکزی افزایش معنی دارتعادل ایستا و پویا را در پس آزمون نشان دادند با توجه به نتایج تحقیق تمرینات ثبات مرکزی برای بهبود تعادل ایستا و پویا ی دختران توصیه می شود .
در تحقیقی که توسط رضا رجبی و همکارانش در سال ۱۳۹۲ تحت عنوان “اثر شش هفته تمرینات ثبات مرکزی بر سینماتیک تنه درزنان ورزشکار بانقص عصبی _عضلانی کنترل تنه “انجام شد .۲۲ زن ACL ورزشکار بطور تصادفی به دو گروه تمرینی ۱۱ نفر و گروه کنترل ۱۱ نفر تقسیم شدند .گروه تمرینی تمرینات ثبات مرکزی را که شامل (فلکشن رو به جلو و فلکشن جانبی )طی شش هفته انجام دادند و گروه کنترل هیچ تمرین خاصی را انجام ندادند .سینماتیک تنه در پیش آزمون و پس آزمون طی فرود تک پا با بهره گرفتن از دستگاه تحلیل حرکت ارزیابی شد .نتایج به دست امده نشان می دهد که میزان فلکشن تنه در گروه تمرین پس از شش هفته تمرین افزایش معنی داری پیدا کرد .ام در فلکشن جانبی تنه افزایش معنی داری مشاهده نشد .می توان نتیجه گرفت که تمرینات ثبات مرکزی با افزایش استراتژی فرا خوانی عضلات این ناحیه را بهبود داده است .با توجه به این تحقیق شش هفته تمرینات ثبات مرکزی در زنان ورزشکار با نقص عصبی عضلانی کنترل تنه می تواند به کاهش عوامل خطر اسیب ACLنظیر برخی عوامل بیومکانیکی و عصبی عضلانی منجر شود .
در تحقیق دیگر توسط رضا رجبی و همکارانش در سال ۱۳۹۰ تحت عنوان “تاثیر تمرینات ثبات دهنده مرکزی بر برخی پارامترهای کینماتیک راه رفتن زنان دارای کمر درد مزمن در مقایسه با زنان سالم “انجام شد . در این تحقیق تمرینات ثبات دهنده عمقی به عنوان یکی از درمان های موثر برای کمر درد مزمن مطرح است ۷ زن مبتلا به کمر درد به عنوان گروه تجربی۹ زن سالم به عنوان گروه کنترل در این مطالعه شرکت کردند .نتایج حاصل نشان داد که تمرینات ثبات دهنده مرکزی از طریق کاهش درد با عث بهبود راه رفتن در بیماران مبتلا به کمر درد می شود .
در تحقیق دیگری که توسط سولماز محمدی و همکارانش در سال ۱۳۹۰ تحت عنوان “اثر هشت هفته برنامه تمرینی ثبات مرکزی بر تعادل دانش اموزان معلول شنوایی “انجام شد ۲۷ نفر از دانش اموزان نا شنوای پسر به طور داوطلبانه در این تحقیق شرکت کردند و به صورت تصادفی به دو گروه تجربی (۱۴نفر)و گروه کنترل (۱۳ نفر) تقسیم شدند . گروه تجربی یک دوره برنامه تمرینی ثبات مرکزی را به مدت ۸ هفته وهفته ای ۳ بار انجام دادند .از آزمون های آماری تی مستقل و همبسته به منظور تحلیل داده ها استفاده شد .نتایج نشان داد که افزایش معنی داری در تعادل ایستا و پویا به دنبال ۸ هفته تمرین در گروه تجربی وجود داشت .(۰٫۰۵P<)پس می توان این تمرینات را در کنار برنامه های تمرینی دیگر بکار برد .
در تحقیقی دیگر که توسط شبنم همتی و همکارانش در سال ۱۳۹۳ تحت عنوان “تاثیر تمرینات ثبات دهنده مرکزی فشرده و تحت نظر بر درد و ناتوانی زنان مبتلا به کمر درد غیر اختصاصی “انجام گرفت .۲۴ خانم غیر ورزشکار با کمر درد مزمن در این مطالعه شرکت کردند .این افراد به دو گروه تقسیم شدند گروه تجربی و گروه کنترل .گروه تجربی برنامه درمانی را طی ۱۲ روز متوالی زیر نظر فیزیوتراپ انجام دادند و در گروه کنترل هیچ مداخله ای صورت نگرفت .
نتایج نشان داد که در میزان شدت درد و ناتوانی در گروه تجربی قبل و بعد از درمان تفاوت معنی داری داشته است در حالی که در گروه کنترل تفاوت معنی داری مشاهده نشد .پس نتیجه می گیریم که تمرینات ثبات مرکزی تحت نظر و فشرده باعث کاهش درد و ناتوانی در بیماران با کمر درد مزمن می شود .
در تحقیق دیگری که توسط رحمت احمدی و همکارانش در سال۱۳۹۱ تحت عنوان “تاثیر شش هفته تمرینات ثبات مرکزی بر تعادل پویای کم توانان ذهنی و افراد سالم ” انجام گرفت نمونه آماری در این تحقیق ۳۱ دانش اموز پسر عقب مانده ذهنی بودند که به دو گروه تجربی (۱۷ نفر ) و گروه کنترل (۱۴ نفر )تقسیم شدند انتخاب این گروه به صورت تصادفی و هدفدار بود .گروه تجربی برنامه تمرینی که شامل تمرین های مرتبط با ثبات مرکزی بود به مدت ۶ هفته و ۳بار در هفته انجام داد ند .از آزمون تی مستقل برای مقایسه پیش آزمون و پس آزمون و برای مقایسه تفاوت های بین گروه از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد .نتایج نشان داد که تعادل پویا در بین گرو ه های تجربی معنی دار بود با توجه به نتایج این تحقیق مربیان می توانند از تمرینات ثبات مرکزی برای افراد کم توان ذهنی و افراد سالم استفاده کنند .
در تحقیق دیگر که توسط حسن دانشمندی و همکارانش در سال ۱۳۹۲ تحت عنوان “تاثیر تمرینات پایداری ناحیه مرکزی بدن بر تعادل ورزشکاران زن نابینا ” انجام گرفت نمونه آماری ۳۰ ورزشکار زن نا بینا بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تجربی و کنترل تقسیم شدند این پژوهش به صورت نیمه تجربی انجام شد .از آزمون ایستادن تک پا و تعادلی Yبرای تعادل ایستا و پویا و برای ارزیابی قدرت و استقامت عضلات ناحیه مرکزی از آزمون های میدانی پایداری ناحیه مرکزی استفاده شد .نتایج افزایش معنی داری را در تعادل ایستا و پویا در گروه تجربی در مقایسه با گروه شاهد نشان داد.
محسن دارچینی و همکاران در تحقیقی “ تحت عنوان ارتباط بین ثبات ناحیه مرکزی با عملکرد عمومی واختصاصی شناگران نخبه” بر روی ۱۲ شناگر پسر که همگی سالم و عضو تیم ملی یا تیم منتخب استان خود بودند به صورت در دسترس و انتخابی شرکت کردند . به این نتایج دست یافتند که بین عملکرد عمومی شناگران با ثبات
مرکزی انهاارتباط معنی داری یافت نشد ولی در عملکرد اختصاصی ارتباط معنی داری مشاهده شد.
در تحقیق دیگری که توسط رحیمه مهدی زاده و همکارانش تحت عنوان” ارتباط بین عضلات مرکزی وعملکرد ورزشی بازیکنان فوتبال” بر روی ۳۰ نفر از فوتبالیست های دانشگاهی که حداقل ۵ سال به طور منظم در تیم های فوتبال استان سمنان تمرین کرده بودند انجام شد نتایج زیر بدست امد که ارتباط بین آزمون پرتاب توپ مدیسنبال با عملکرد ورزشی ارتباط معنی داری وجود داشت ولی دردرازونشست وآزمون مک گیل با عملکرد ورزشی ارتباط معنی داری وجود نداشت.
درتحقیق دیگری که بر روی” بررسی ارتباط بین ثبات مرکزی بدن وعملکرد ورزشی در ۳ رشته فوتبال وبسکتبال وشنا” انجام شد روش نمونه گیری اسان بر روی مردان گروه سنی ۲۰ تا ۳۰ سال شامل گروه ۲۰ نفره از ورزشکاران نخبه رشته بسکتبال شنا فوتبال بودند نتایج زیر بدست امد ارتباط بین ثبات مرکزی با تست های عملکردی بین پرش عمودی وپرتاب توپ وتعادل پویا ارتباط مثبت وضعیفی وجود داشت اما بین ثبات مرکزی با عملکرد دویدن ۴۰ یارد هیچ ارتباطی یافت نشد.
ابراهیم محمد علی نسب و همکارانش در تحقیقی تحت عنوان” پایداری ناحیه مرکزی بدن بر مولفه های آزمون تعادلی Y در بازیکنان فوتسال” بر روی نمونه آماری ۲۴ نفر از دانشجویان فوتبالیست دانشگاه مازندران به این نتیجه دست یافتند که تمرین پایداری ناحیه مرکزی بدن می تواند در بهبود آزمون تعادلی موثر باشد .
علی اصغر نورسته و همکارانش در تحقیقی تحت عنوان” ارتباط بین قدرت مرکزی وتعادل پویا در اسکی بازان الپاین” که نمونه آماری ان شامل ۴۵ نفر از اسکی بازان الپاین مرد ایران بودند به این نتیجه دست یافتند که ارتباطی بین قدرت مرکزی و تعادل پویا وجود نداشت.
سهیلا نژاد رومزی و همکارانش در تحقیقی
تحت عنوان “تاثیر تمرینات ثبات دهنده مرکزی بر درد و عملکرد بیماران زن مبتلا به کمر درد مزمن غیر اختصاصی “بر روی ۳۰ زن غیر ورزشکار مبتلا به کمر درد مزمن که به صورت تصادفی وتساوی به دو گروه شاهد و تجربی انتخاب شدند .نتایج به دست امده نشان داد که تمرینات ثبات دهنده مرکزی در کاهش درد و بهبود عملکرد در بیماران تاثیر شایانی داشته است
در تحقیق دیگری که توسط معصومه تقی خانی و همکارانش تحت عنوان “ارتباط ثبات مرکزی و پارگی لیگامان قدامی در فوتبالیست ها “با نمونه آماری ۳۰فوتبالیست حرفه ای شامل ۱۵نفر مبتلا به پارگی ACL و ۱۵ نفر سالم اندازه گیری شدنشان داد که تحمل عضلات تنه در فو تبالیست های مبتلا به پارگی در مقایسه با فوتبالیست های سالم به صورت معنی داری کمتر بود
در تحقیقی که توسط [۵۵]دکتر نسرین ناصری و همکارانش تحت عنوان “مقایسه ثبات مرکزی بین بازیکنان فوتبال مرد با ضایعه کشیدگی عضلات اداکتور ران با بازیکنان فوتبال سالم” بر روی نمونه آماری ۵۰ورزشکار فوتبال حرفه ای مرد که ۲۵نفر سالم و۲۵ نفر مصدوم در این مطالعه شرکت کردند ثبات مرکزی انها مقایسه شد و نتایج حاصل بدست امد تحمل عضلات اکستنسور فلکسور وفلکسور طرفی تنه در بازیکنان فو تبال مبتلا به کشیدگی عضلات اداکتور ران در مقایسه با بازیکنان فوتبال سالم به صورت معنی داری کمتر بود.
در تحقیقی دیگر توسط رحیمه مهدی زاده تحت عنوان “تاثیر ثبات عضلات مرکزی بر زاویه لوردوز کمری دختران سنین دانشگاهی” بر روی جامعه آماری ۸۶ نفر دختر دانشجو و نمونه آماری ۳۴ نفر با دامنه سنی ۱۹ تا ۲۴ سال به طور هدفمند انتخاب شدند نتایج نشان داد که تقویت و افزایش ثبات عضلات مرکزی می تواند به عنوان یک برنامه تمرینی موثر در کاهش زاویه انحنا کمری باشد.
در تحقیق دیگری که توسط دکتر اصغر اکبری وهمکارانش در سال ۱۳۸۲ با عنوان “رابطه بین قدرت عضلات اندام تحتانی با توانایی های عملکردی در بیماران همی پارزی “در اسایشگاه کهریزک با نمونه آماری ۳۴بیمار همی پارزی ثانویه به سکته مغزی از طریق نمونه گیری دردسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج زیر بدست امد قدرت همه گروه های عضلانی مورد مطالعه به استثناء اکستنسورهای ران همبستگی معنی داری با نمرات آزمون (توانایی راه رفتن) FAC و( تعادل ومهارتهای حرکتی) timed get up & go داشت و قدرت هیچ یک از گروه عضلات به استثنای ابداکتورهای ران همبستگی معنا داری با نمرات نداشت.

 

۲-۲۱ تحقیقات انجام شده در خارج کشور

در تحقیقی که توسط گرس و همکارانش در سال ۲۰۱۰ تحت عنوان “پایداری مرکزی بازیکنان زن و مرد فوتبال ” انجام گرفت . سه گروه از بازیکنان فوتبال مورد بررسی قرار گرفتند بازیکنان مرد اعضائ باشگاه اماتور (۲۰نفر ).بازیکنان
زن اعضا باشگاه (۲۸ نفر)و بازیکنان نوجوان پسر (۱۷نفر).انها ۴ تست پایداری مرکزی را در نظر گرفتند (استقامت عضلانی اکستنسور و فلکسور تنه . ولترال راست و چپ )
نتایج نشان داد که هیچ تفاوت معنی داری بین فلکسور تنه بازیکنان سه گروه مشاهده نشد .
بازیکنان زن نسبت به هر دو گروه مردان در اکستنسور تنه ارتباط معنی دار بالایی داشتند .
جان آبت و همکاران (۲۰۰۷)[۵۶] ارتباط بین ناحیه ثبات مرکزی و مکانیزم های دوچرخه سواری را بررسی و دریافتند که خستگی ناحیه ثبات مرکزی باعث افزایش استرس های وارده بر مفصل زانو و افزایش احتمال وقوع آسیب در این مفصل می شود.نمونه آماری شامل ۱۵ دوچرخه سوار رقابتی بود که باسرعت بالا در حالیکه درجه ان هر ۳ دقیقه ۱ درصد افزایش می یافت یک تمرین خستگی مرکزی قبل از آزمون دوم انجام شد که آن ها گزارش کردند که متغیرهای کینیتیکی متعددی بعد از خستگی ناحیه ثبات مرکزی به طور خاص کاهش داشته اند (حداکثر گشتاور، کل کار انجام شده، میانگین توان، میانگین حداکثر گشتاور)، در حالی که متغیر نیرو اعمالی به پدال و کار بدون تغییر باقی ماندند. ضمن این که در تحقیق مذکور بیان داشتند بهبود قدرت ناحیه ثبات مرکزی می تواند باعث بهبود نحوه قرارگیری تنه بر روی زین و همچنین همترازی اندام تحتانی برای انتقال نیرو بیشتر به پدال ها می شو
در در تحقیق دیگری که توسط توماس و همکارانش در سال ۲۰۰۸ تحت عنوان “رابطه بین پایداری مرکزی و عملکرد بازیکنان Iفوتبال “انجام دادند . هدف از این تحقیق را شناسایی روابط بین پایداری مرکزی و متغییرهای قدرتی و توان در ورزشکاران قدرتی و توانی بیان کردند .نمونه ها در ۳ متغییر قدرتی (نیمکت ذخیره ها . افراد نشسته و ساکن . و قدرتی ). در ۴متغییر عملکرد ( پرش عمودی . دو سرعت ۲۰ و ۴۰و۱۰ یارد ی)و پایداری مرکزی (پل چپ و راست فلکسور و اکستنسور تنه ) مورد ازمایش قرار گرفتند .
نتایج نشان داد که ارتباط معنی داری بین پایداری مرکزی و دوی سرعت ۲۰ یارد .دوی سرعت ۴۰ یارد و دوی سرعت ۱۰ یارد وجود دارد .
دنداس (۲۰۱۰) نیز برای سنجش وضعیت ناحیه ثبات مرکزی ورزشکاران مرد رشته فوتبال از آزمونهای استقامت و توان ناحیه ثبات مرکزی استفاده کرد و بین فلکشن تنه (ازسری آزمونهای مک گیل)، درازنشست ۳۰ و ۶۰ ثانیه با عملکرد ورزشکاران بالاترین ارتباط را یافت،. در حالی که ارتباط معنی داری بین اکستنشن تنه و فلکشن جانبی سمت راست و چپ و عملکرد ورزشکاران مشاهده نشد
در تحقیق دیگری که توسط اکادا و همکارانش در سال ۲۰۱۱ تحت عنوان “ارتباط بین پایداری مرکزی اجرا و عملکرد حرکتی “انجام شد .۲۸ فرد سالم ازمایشات متعددی را در سه طبقه بندی انجام دادند .
پایداری مرکزی (فلکشن تنه و اکستنشن تنه و لترال چپ و راست )
نمایش حرکات کاربردی (FMS): چماتمه زدن . پایداری ترانک .دو با مانع چپ و راست . حرکت ناگهانی .تحرک شانه . بالا رفتن مستقیم و فعال و پایداری دوار
ازمایشات عملکرد ( پرتاب رو به عقب توپ . دو T. ایستادن روی یک پا
نتایج نشان می دهد که :روابط مهم معنی داری بین ایستادن روی یک پا و فلکشن و لترال راست و چپ وجود دارد دوی Tتا حد زیادی به هر دو عامل لترال راست و چپ ارتباط دارد . ولی ارتباط ضعیفی بین پایداری مرکزی و حرکات کاربردی وجود دارد . انها در پایان گزارش دادند که پایداری مرکزی پیش بینی کننده های قدرتمندی برای عملکرد نمی باشند .
ساتو و همکارانش در سال ۲۰۰۹ در تحقیقی تحت عنوان “تاثیر ۶ هفته cst بر روی GRF . پایداری و عملکرد کلی دو دوندگان تفریحی و مسابقه ای و دوندگان ۵۰۰۰ متر ” ۲۸ نفر بزرگسال سالم که داوطلبا نه انتخاب شدند به طور تصادفی به دو گروه ۱۴ نفره تقسیم شدند در این تحقیق تمرین ۶ هفته ای . ۴ جلسه در هفته تمرینات CST را گروه تجربی انجام دادند .
نتایج این تحقیق نشان داد که هیچ رابطه مستقیمی بین عضله های قویتر و اجراهای ورزشی بهتر وجود ندارد .پس نشان می دهد که CST برای قویتر کردن عضله ها ابزار مفیدی است اما برای اجرا ها نیازمند تحقیق بیشتر است .پیری و نداشتن ثبات زانو .ضعیف بودن عضله . سطح سخت و سراشیبی در دو علامت های اصابت GREرو به افزایش است . عضله های قویتر احتمالا نیرو های واکنش زمین را در داخل یک محدوده ی مناسب نگه می دارد . علاوه بر این به علت صدمات قبلی در رفتگی مچ پا . ترمیم مناسب برای دوباره بدست اوردن ثبات . لازم می باشد . در نتیجه CST یک انتخاب می باشد و احتمالا به پیشرفت پویا کمک خواهد کرد .همچنین افزایش قدرت ناحیه مرکزی می تواند در بهبود کارایی دویدن ۵۰۰۰ متر نقش مهمی داشته باشد.