موسسه آموزش عالی
غیر دولتی – غیر انتفاعی پویندگان دانش
پایان نامه جهت اخذ کارشناسی ارشد
عمران –گرایش سازه
عنوان پایان نامه:
بررسی آزمایشگاهی خواص مکانیکی بتن خود تراکم حاوی ضایعات لاستیک تحت درجه حرارت های بالا
استادان راهنما:
آقای دکتر مدندوست – آقای دکتر موسوی
نگارش:
محمد مهرگان صومعه سرائی
اسفند ۱۳۹۳

چکیده
بتن خودتراکم به دلیل خواص روانی وکارایی بسیار مطلوب، مورد توجه بسیاری از محققین قرارگرفته است. هدف از این پایان نامه تأثیر استفاده از خرده لاستیک بر خواص تازه و سخت شده بتن خودتراکم می باشد. خواص سخت شده بتن خودتراکم در دوحالت بدون حرارت و نمونه های حرارت دیده تحت درجه حرارت های مختلف ۳۰۰ ، ۶۰۰ و ۹۰۰ درجه سانتی گراد بررسی شده است. حرارت دهی نمونه های بتنی با آهنگ یک درجه سانتی گراد در دقیقه انجام شد. به منظور بررسی فاکتورهای تأثیرگذار بر خواص سخت شده بتن خودتراکم در نمونه های بتنی درحرارت‌های بالا، علاوه بر استفاده از مقادیر مختلف خرده لاستیک دو نسبت آب به مواد سیمانی (۳۴/۰ و ۳۹/۰) و دو اندازه برای بزرگترین بعد سنگدانه ها ( ۵/۱۲ و ۵/۱۹ میلی متر ) مورد استفاده قرار گرفت و تأثیر هر کدام از آن ها در حالت تازه توسط آزمایش های جریان اسلامپ ، قیف V و جعبه L شکل بررسی شد. سپس به منظور ارزیابی نمونه های بتنی حاوی خرده لاستیک در سن ۹۰ روزه آزمایش های مقاومت فشاری – آزمایش اولتراسونیک – جذب آب وکاهش وزن به روی آنها انجام شد.
نتایج حاکی از آن است که استفاده از خرده لاستیک سبب کاهش خواص روانی بتن خودتراکم می گردد ، به نحوی که استفاده از ۹ درصد خرده لاستیک در مخلوط های با بزرگترین اندازه سنگدانه ۵/۱۲ میلی متر سبب کاهش جریان اسلامپ تا ۳ درصد شد. همچنین افزایش نسبت آب به سیمان نیز تاثیر قابل توجهی بر کاهش لزجت مخلوط بتن خودتراکم در پی داشت به طوری که بیشترین تغییرات لزجت در مخلوط های با بزرگترین بعد سنگدانه ۱۹/۵ میلی متر و نسبت آب به مواد پودری ۳۹/۰ با افزایش ۳/۱۳ درصدی همراه بود. از طرفی با افزایش درجه حرارت مقاومت فشاری نمونه های بتنی کاهش یافت . به نحوی که کاهش مقاومت فشاری مخلوط حاوی ۹ درصد خرده لاستیک تحت دمای ۹۰۰ درجه سانتی گراد نسبت به مخلوط فاقد لاستیک در همان دما ۷/۱۵ درصد می باشد. این کاهش برای نمونه های حاوی خرده لاستیک تا ۹ درصد می باشد. کاهش سرعت امواج اولتراسونیک نیز تحت دماهای ۳۰۰ و ۶۰۰ و ۹۰۰ درجه سانتی گراد برای مخلوط های با نسبت آب به مواد پودری ۳۹/۰ نسبت به مخلوط حرارت ندیده ، در مقایسه با مخلوط های مشابه اما با نسبت آب به مواد پودری ۳۴/۰ به ترتیب ۳/۱ ، ۵/۰ و ۳/۰ درصد بیشتر شد و همچنین جذب آب نمونه های بتنی رشد قابل توجه نشان داد.
کلمات کلیدی:
بتن خودتراکم، درجه حرارت بالا، خرده لاستیک، خواص تازه، خواص سخت شده
مقدمه
بتن یکی از پرمصرف‌ترین مصالح شناخته شده در مهندسی عمران است که روز به روز بر استفاده از آن افزوده می‌شود. در این میان از یک سو، با پیشرفت علم و تکنولوژی و پیدایش سیستم‌های پیچیده‌تر ساختمانی و از سوی دیگر با روند رو به گسترش ساخت و ساز‌های عمرانی در سطح کلان، نیاز به بکارگیری مصالح ساختمانی جدیدتر با کارآیی بیشتر، بسیار محسوس می‌باشد. از آنجائیکه طراحی سازه‌های بتن مسلح روز به روز پیشرفته‌تر می‌گردد، شکل طراحی شده مقاطع و اعضاء سازه‌ایی نیز پیچیده‌تر گردیده و دیگر تراکم آرماتورگذاری در چنین مقاطعی امری غیرعادی جلوه نمی‌کند. بعلاوه نبود یا کمبود کارگران ماهر و مجرب در محل احداث سازه از سویی دیگر، از دیگر مشکلاتی بوده که مهندسان عمران همواره با آن دست به گریبان بوده‌اند.
استفاده از بتن خود تراکم راه‌حل مناسبی برای رفع مشکلات احتمالی ذکر شده است. بتن خود تراکم، تکنولوژی تازه‌ای از بتن است که در آن، بتن می‌تواند به شکلهای مختلف با آرماتوربندی حجیم در قالب ریخته شود، بدون اینکه نیاز به هرگونه ویبره‌ای باشد. از خصوصیات جالب آن این است که تحت اثر وزن،خودراتحکیم نموده و هم زمان یکنواختی خود را نیزحفظ می کند
بتن خود تراکم[۱] اولین بار برای دستیابی به بتن با ساختار پایدار در سال ۱۹۸۸ مطرح گردید و مطالعات اولیه پیرامون کارایی بتن خود تراکم، توسط اکامورا اگاوا (۱۹۸۹) و اکامورا (۱۹۹۳) در دانشگاه توکیو انجام گرفت [۱-۲-۳]. طبق نظریه‌ای، بتن خود تراکم بتنی است که دارای سیالیتی باشد که تراکم آن بدون نیاز به انرژی خارجی انجام شود و به علاوه، در حین و پس از اتمام بتن‌ریزی بصورت یکپارچه باقی بماند و به راحتی در خلال آرماتورهای متراکم حرکت کند [۴]. اجرای سریع‌تر ساختمانها، کاهش نیروی انسانی به دلیل خود تراکمی بودن SCC، بهبود دوام به دلیل کاهش نفوذپذیری، آزادی عمل بیشتر در طراحی مقاطع از مزایای استفاده از بتن SCC می‌باشد.
اولین کاربرد عملی بتن خود تراکم درساخت یک ساختمان در سال۱۹۹۰ در ژاپن بوده و پس از آن ،
درسال ۱۹۹۱ از این بتن جهت ساخت برجهای پل معلق کابلی شینکیبا اوهاشی استفاده به عمل آمد که درنوع خود بی نظیر بود [۵].
در ۲۰ سال اخیر، تمرکز زیادی بر روی قابلیت استفاده از انواع زباله های شهری در صنایع مواد ساختمانی رواج داده شده است و تحقیقات بسیاری در این زمینه صورت گرفته است. که در بسیاری از موارد اضافه نمودن مواد بازیافتی علاوه بر فوایدی که برای حفظ محیط زیست به همراه دارد موجب تاثیرات خوبی بر روی خواص محصولات نهایی شده است.
عکس مرتبط با محیط زیست
یکی از مواد بازیافتی جدید که در صنعت بتن از آن استفاده می شود لاستیک می باشد. به منظور حل بحران مصرف مقادیر زیاد مواد لاستیکی بازیافت شده، استفاده مجدد از آنها در صنعت بتن یک راه حل امکان پذیر در استعمال این مواد می باشد. پلاستیک های بازیافتی می توانند به عنوان سنگدانه در بتن استفاده شوند. با این وجود، تاکید این موضوع مهم است که استفاده مجدد از مواد بازیافتی به علت هزینه بالای حمل و نقل و تاثیر قیمت کل تمام شده محصولات، هنوز صرفه اقتصادی ندارد. علاوه بر این، مهم است که از هزینه های دیگر نیز غفلت نشود، که مستقیما به نوع بازیافت به ویژه، لزوم به جمع آوری گازهای متصاعد شده در اثر سوزاندن مواد و حضور عنصرهای سمی و ناپاک، مرتبط می باشد.
عکس مرتبط با اقتصاد
هدف از انجام پژوهش
در عصر حاضر وجود مواد زاید حاصل از فرایندهای مختلف فیزیکی وشیمیایی یکی از معضلات مهم کشورهای صنعتی و در حال توسعه می باشد به طوری که تحقیقات وسیعی برای روش های بازیافت یا دفع آنها به منظور به حداقل رساندن آسیبهای وارده به محیط زیست در حال انجام می باشد . در این راستا محققان ساختمان نیز همانند سایر صنایع تولیدی و بازیافتی، در جهت استحصال مواد و مصالح زاید به پیشرفتهایی نایل شده اند که از آن جمله میتوان استفاده از لاستیکهای مستعمل در بتن را نام برد.
محققان زیادی استفاده از لاستیک های فرسوده در اندازه های مختلف را مورد مطالعه و بررسی قرار داده اند. لاستیک های فرسوده را می توان به صورت خرد شده یا به صورت پودر در بتن بکار برد.
در سالهای اخیر یکی از مهمترین تحقیقاتی که بر روی خواص سخت شده بتن ها آغاز شده، بررسی خواص بتن های سخت شده تحت درجه حرارت بالا می باشد. به طور کلی میتوان گفت که مقاومت بتن مخصوصا در فشار اساسا بستگی به کیفیت خمیر و دانه ها، سختی و چگالی دانه ها دارد. جایگزینی دانه های چگال و سخت با دانه های نرم تر لاستیک با چگالی کمتر به عنوان متمرکز کننده تنش عمل خواهد کرد و باعث ایجاد میکرو ترک در بتن می شود. بنابراین استفاده از اینگونه مواد به صورت پودر تا جایی که مشکلاتی در چسبندگی خمیر و مقاومت ایجاد نکند ، مناسب می باشد. به نظر می رسد وجود فضاهای خالی و ضرایب انبساط حرارتی اجزای تشکیل دهنده بتن از جمله مهمترین پارامترهای موثر برخواص سخت شده بتن پس از قرارگیری در حرارت های بالا می باشد. در این بررسی تاثیر نسبت آب به سیمان و اندازه بزرگترین بعد سنگدانه و همچنین استفاده از پودر لاستیک ضایعاتی بر خواص بتن خود تراکم تحت حرارت های بالا مورد بررسی قرار گرفته و رفتار این نوع بتن در قیاس با بتن خود تراکم معمولی مورد تحلیل قرار خواهد گرفت تا میزان درصد بهینه خرده لاستیک جایگزینی به جای پودر سنگ در بتن خود تراکم حاصل گردد.
فرضیات مسئله
در حرارت های بالا ، تخلخل ناشی از ذوب خرده لاستیک باعث تشدید حفرات می شود.
فعالیت معنادار در ماتریس خمیر سیمان در حرارت بالا در نظر گرفته نمی شود.
آهنگ افزایش و کاهش درجه حرارت بتن ها ، یکنواخت ویکسان در نظر گرفته می شود.
جنس مصالح مورد استفاده در مخلوط های مختلف ، ثابت در نظر گرفته می شود.
توزیع پودر لاستیک در بتن ، یکنواخت در نظر گرفته می شود.
ساختار پایان نامه
این پایان‌نامه شامل پیشگفتار و ۵ فصل به شرح زیر می‌باشد:
پیشگفتار شامل ۴ بخش مقدمه ، هدف ، فرضیات و ساختار پایان نامه می باشد. بخش مقدمه در بردارنده توضیحات جامع در خصوص بتن خود تراکم و لاستیک ها و دلایل ضرورت مطالعات گسترده در نحوه کاربرد آنها می باشد. در بخش هدف به تبیین اهداف کلی تحقیق پرداخته شده است .در بخش فرضیات به تبیین پیش بینی های کاربردی تحقیق توجه می شود. در بخش ساختار پایان نامه مطالب ارائه شده در هر فصل بیان می گردد.
فصل اول شامل مروری بر بتن های خود تراکم بوده و به بررسی مزایا و معایب بتن های خود تراکم، ارزیابی اقتصادی بتن خود تراکم، معرفی پوزولان های مصرفی ، نحوه ی تولید ، خصوصیات بتن تازه و آزمایش های آن و خصوصیات بتن سخت شده پرداخته شده است.
در فصل دوم، مباحثی در ارتباط با خصوصیات و مشخصه‌ های بتن خودتراکم، تأثیر درجه حرارت بالا بر عملکرد بتن خودتراکم به همراه خلاصه‌ای از کارهای انجام شده قبلی در این زمینه‌ها مطرح شده است.
در فصل سوم، خصوصیات مصالح بکار رفته، نحوه اجرای آزمایشات صورت گرفته بر روی بتن‌ها و طرح اختلاط‌های موجود ارائه شده است.
در فصل چهارم، به بررسی و تحلیل نتایح حاصل از آزمایش های مختلف پرداخته می شود.
در فصل پنجم، نتایج کلی بدست آمده از این مطالعه و پیشنهاداتی در رابطه با ادامه تحقیقات در راستای تحقیق حاضر مطرح شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پیشگفتار
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………۱
هدف ازانجام پژوهش …………………………………………………………………………………………………………………………………..۲
فرضیات مسئله ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۳
ساختار پایان نامه ………………………………………………………………………………………………………………………………………….۴
فصل اول: بررسی خواص بتن خود تراکم
۱-۱- مقدمه ۵
۱-۲ تعاریف، مزایا و معایب بتن خودتراکم ۵
۱-۲-۱ تعریف بتن خودتراکم ۵
۱-۲-۲ امتیازات استفاده از بتن خود تراکم ۶
۱-۲-۳ معایب بتن خودتراکم ۷
۱-۳ توسعه مخلوط‌های بتن خود تراکم ۷
۱-۴ بررسی عملکرد اجزای تشکیل دهنده بتن خود تراکم ۸
۱-۴-۱ حجم بالای خمیر در بتن خود تراکم ۸
۱-۴-۲ حجم بالای ذرات ریز کوچکتر از m80 ۸
۱-۴-۲ انواع مواد پودری مورد استفاده در بتن خودتراکم ۹
۱-۴-۴ مصرف افزودنی ها در بتن خود تراکم ۹
۱-۴-۵ حجم کم سنگدانه‌های درشت ۹
عنوان صفحه
۲-۵ طرح اختلاط بتن خود تراکم ۱۰

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

عدم وجود معیارهای مالی برای پروژه های سیستم های اطلاعاتی مدیریت
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

عدم وجود مشاوران مناسب برای طراحی سیستم و نرم افزار

نبود رویه ها، متدولوژی و مراحل ایجاد سیستم

مستند سازی ناکافی و ناقص

عدم آشنایی بسیاری از تحلیگران و برنامه نویسان موجود با محیط کار سیستم جدید

پیاده سازی نامناسب و ناصحیح سیستم

آموزش ناکافی کاربران

عدم بررسی جوانب محیطی در سیستم اطلاعاتی مدیریت

عدم پذیرش مجریان سیستم و بروز پدیده مقاومت در برابر تغییر

عدم انعطاف پذیری سیستم در ضمن بکار گیری

موانع تکنولوژیکی و ساختاری و سازمانی

ناقص بودن اطلاعات موجود در بانک سیستم اطلاعات

فقدان دقت لازم در اطلاعات گردآوری شده

به هنگام نبودن اطلاعات موجود

عدم رعایت اختصار در جمع آوری اطلاعات

عدم امکان ارائه اطلاعات در شکل مناسب

وجود اشکال و نارسایی در نرم افزار مورد استفاده سیستم

عدم وجود هماهنگی لازم بین اداره مرکزی و آمار و اطلاعات با شعبات و مناطق

۲-۲- بخش دوم: جایگاه سیستم‌های اطلاعاتی در شرکت مخابرات استان خراسان

 

۲-۲-۱- توصیف فضای مطالعاتی (شرکت مخابرات استان خراسان)

مخابرات در ایران با نصب اولین خط تلگراف در سال ۱۲۳۶ هجری خورشیدی یعنی ۱۴ سال پس از اختراع آن توسط مورس بین خراسان و چمن سلطانیه در نزدیکی زنجان (اردوگاه تابستانی ناصرالدین شاه) آغاز گردید. به دنبال متعدد شرکتهای تلفنی برای ایجاد تشکیلاتی واحد در امر تلفن در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی امور تلفنی به شکل اداره‌ای زیر نظر وزارت پست و تلگراف درآمد و از آن پس این وزارتخانه به پست و تلگراف و تلفن و در سال ۱۳۸۲ به وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات تغییر نام یافت. از سال ۱۳۷۴ شرکت مخابرات استان خراسان به صورت مستقل به فعالیت خود ادامه داد و در حال حاضر این شرکت با ۱۰۰۰۰ پرسنل به ارائه خدمت مشغول است.

 

مأموریت شرکت مخابرات استان خراسان: شرکت مخابرات وظیفه تأسیس، توسعه، نگهداری و بهره‌برداری از شبکه‌ها و تجهیزت انتقال و ارسال نوشته‌ها، تصاویر و صداها و هرگونه اطلاعات دیگر با سیم یا بی سیم برای استفاده عمومی یا اختصاصی را بر عهده دارد.

 

چشم انداز: بهبود خدمات، توسعه رقابت و تقلیل قیمتها از طریق تسهیل روند آزاد سازی و خصوصی سازی فعالیتها و دستیابی به فن آوری‌های نوین اطلاعاتی در راستای تحقق اهداف با نگاه به مأموریت شرکت.

 

۲-۲-۲- سابقه استقرار سیستم اطلاعات

 

۲-۲-۲-۱- زمان بهره برداری از سیستم اطلاعات

سابقه استقرار سیستم های اطلاعاتی در شرکت به سال ۱۳۷۵ بر می‌گردد به مرور سایر سیستم‌های اطلاعاتی در شرکت ایجاد شده است.
به مرور زمان وبا کشف نواقص سیستم های موجود وهمچنین جمع آوری نظرات وخواسته های کاربران و پیشنهادات کارشناسان سیستم در شرکت ، در فواصل زمانی مختلف نسخه های جدیدی از سیستم‌ها ارائه گردید که تا حدی نواقص سیستمهای قبلی در آن بر طرف شده است ولی همچنان نیاز به تکمیل شدن و بازبینی دارد.

 

۲-۲-۲-۲- جایگاه سازمانی و تشکیلاتی سیستم های اطلاعات

شرکت مخابرات استان خراسان مشتمل بر نه منطقه تلفن شهری ، سه معاونت ( معاونت توسعه ومهندسی، معاونت پشتیبانی فنی و معاونت مالی اداری ) ، ۷ دفتر ستادی ، ۱۲ اداره کل می‌باشد.
اداره و نظارت بر فعالیت های سیستم های اطلاعاتی از طریق اداره کل رایانه شرکت مخابرات استان خراسان انجام می‌شود. معاونت پشتیبانی فنی مدیرعامل مجری طرح‌های مکانیزه و اداره کل رایانه نماینده مجری و پیاده‌کننده سیاستهای مجری می‌باشد که علاوه بر تغذیه و پشتیبانی ازسیستم‌های اطلاعات، نقش هماهنگ کنندگی بین این سیستم ها را نیز دارد.

 

۲-۲-۳- سیستم های اطلاعاتی موجود

در شرکت مخابرات استان خراسان چندین نرم افزار وجود دارد که سیستم های اطلاعاتی را پشتیبانی می‌کند.
۳-۳-۱-سیستم طرح جامع مشترکین ( oracle + windows NT )
۳-۳-۲ سیستم طرح جامع مالی ( Oracle + Linux )
۳-۳-۳ سیستم طرح جامع رفاهی ( Cics + Cobo )
۳-۳-۴ سیستم طرح جامع تدارکات ( Unix + Oracle )
۳-۳-۵ سیستم طرح جامع انبار ( Unix + Oracle )
۳-۳-۶ سیستم طرح جامع نیروی انسانی ( Cics+ Cobo )

 

۲-۲-۴- شرح هر کدام از سیستم ها و انواع گزارشات دریافتی

همانطور که گفته شد در شرکت چندین سیستم اطلاعاتی وجود دارد که به توضیح مختصری از هر کدام از آنها می پردازیم

 

۲-۲-۴-۱- سیستم طرح جامع مالی

این طرح در سال ۱۳۷۵ به منظور ارائه گزارشات مالی ، صنعتی و مدیریتی شرکت صورت گرفته است
در مرحله اولیه، فعالیت به شرح ذیل آغاز گردید
۱-شناخت و آنالیز نیاز ۲- طراحی کلی و تفصیلی ۳- پیاده سازی و استقرار
محیط نرم افزاری این طرح ترکیبی از سیستم عامل Linux و بانک اطلاعاتی Oracle می باشد
طرح جامع مالی شرکت با تلاش کارشناسان در ابتدای سال ۱۳۸۷ در ساختمان های ستادی
و ادارات کل مناطق هفتگانه تلفن شهری فعالیت اصلی خود را آغاز کرد
اهداف کلی طرح جامع مالی به شرح ذیل می باشد
۱-ایجاد سیستم حسابداری صنعتی و تعیین بهای تمام شده خدمات و پروژه ها بر اساس صنعت خاص
حسابداری
مخابرات
۲- ایجاد شبکه یکپارجه بین سیستم های مالی در سطح شرکت
۳- ایجاد حسابداری سنجش مسئولیت در واحد های شرکت از نظر هزینه ، درآمد وبهای تمام شده
۴- برنامه ریزی ، تهیه و کنترل بودجه تا سطح مراکز هزینه
۵- افزایش سرعت در انتقال به موقع اطلاعات مالی
۶- تمرکز اطلاعات و عدم تمرکز فعالیت ها
۷- ایجاد امکان تجزیه و تحلیل هزینه ها و درآمدهای شرکت
۸-ارتقاء نظام طبقه بندی حسابها با توجه به نیاز های حسابداری صنعتی
طرح جامع مالی شامل زیر سیستم ها می باشد :

 

 

سیستم حسابداری صنعتی

سسیستم حسابداری مدیریت

سیستم ذیحسابی

سیستم حسابداری عمومی

سیستم حقوق و دستمزد

سیستم ممیزی

۱٫ دستور پزشک برای استفاده از محلول ساکارز مورد نیاز نیست.
۲٫ توانایی نوزاد به مکیدن و بلع توسط پرستار تعیین می شود. ناتوانی در مکیدن یا بلعیدن، منع استفاده از ساکارز است. نوزادی که قادر به مکیدن است، اما توانایی محدود در بلع دارد (به عنوان مثال، لوله داخل تراشه) میتوان PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)ک را به ساکارز آغشته کرد اما حجم زیادی از ساکارز به دلیل امکان آسپیراسیون نباید داده شود.
۳٫ ساکارز خوراکی باید با روش های زیر در نظر گرفته می شود:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

 

خونگیری از پاشنه پا

پانکچر شریانی و وریدی

معاینات چشم

جایگذاری لوله بینی ـ معدی

تزریق عضلانی و زیرجلدی

کندن چسب

ساکشن

جایگذاری کاتتر وریدی مرکزی (PCVC)

۴٫ ساکارز خوراکی می تواند به همراه مسکن های دارویی در رویه های زیر مورد استفاده قرار گیرد:

 

 

ختنه

LP (پونکسیون کمری)

گذاشتن chest tube

۵٫ محلول ساکارز ۲۴ درصد باید روزانه توسط پرستار آماده شده و در یخچال NICU نگهداری شود. حدود ۵ سی سی از محلول را باید در یک فنجان دارویی ریخت و یا ۱ تا ۲ سی سی در سرنگ به صورت خوراکی استفاده کرد.
۶٫ امنیت استفاده از ساکاروز به صورت تک دوز ثابت شده است.

 

 

در نوزادانی که بطور کامل از شیر مادر استفاده میکنند میتوان از دوزهای مکرر استفاده کرد.

در نوزادانی که NPO هستند و یا محدودیت تغذیه دهانی دارند محلول ساکارز را با فرو بردن PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)ک در آن میتوان استفاده کرد.

دوز مورد استفاده:
۱٫ دوز در نوزاد ترم ۵/۰ تا ۲ سی سی و در نوزاد نارس ۱/۰ تا ۴/۰ سی سی
تجویز
۱٫ از طریق نوک PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است) یا سرنگ (۲ دقیقه قبل از پروسیجر دردناک، از گوشه لب حین مکیدن PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است) و یا بر روی قسمت قدامی زبان نوزاد ریخته شود همچنین نوزادانی که NPO هستند و دستگاه گوارش پایدار دارند نیز میتوانند ساکارز از طریق نوک PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است) یا سرنگ دریافت کنند.)
۲٫ PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)ک (آغشته به محلول ساکارز و مکرر در طی پروسیجر دردناک، روش ارجح اگر نوزاد قادر به مکیدن است (۲۱).
ب) روش های محیطی در کنترل درد نوزادان :
نوزادان ذخیره محدودی برای روبه رو شدن با تحریکات بالای حسی دارند. تحریکاتی که واکنش هایی مانند افزایش ضربان قلب، کاهش اشباع اکسیژن، افزایش نیاز به حمایت تنفسی و خواب و بیداری منقطع را سبب می شود. مداخله های طراحی شده برای کاهش تأثیر منفی صدا، نور، دیگر عوامل محیطی، اقدامات درمانی و مراقبتی مؤثر بر کارکرد عصبی– رفتاری و فیزیولوژیک معمولاً به صورت مراقبت حمایتی تکامل بیان می شود.

 

 

کاهش صدا

 

پرهیز از صداهای بلند ناخوشایند (برای مثال بستن سریع درهای انکوباتور)

پرهیز از صداهای غیر ضروری (برای نمونه نوشتن گزارش پرستاری بر روی انکوباتور)

صحبت کردن با صدای آرام و کوتاه

 

کاهش نور

 

بستن چشم های نوزاد

پوشاندن نسبی انکوباتور و کاهش نور محیط وقتی نور به طور مستقیم برای انجام مراقبت نیاز نمیباشد.

فراهم کردن آشیانه برای نوزاد برای فراهم کردن محدودیت حرکتی

جمع کردن اندام ها و نزدیک کردن به سینه

قرار دادن حوله های لوله شده اطراف نوزاد برای کنترل حرکت

نوزاد در آشیانه قرار گرفته و اندام ها در وضعیت جمع و در خط وسط است.

 

ارتقاء خود آرامی (Self- calming)

 

وضعیت دادن به نوزاد برای رسیدن دست ها به دهان یا صورت

جابجا کردن نوزاد به آرامی

پرهیز از تغییرات ناگهانی وضعیت

محدود کردن تعاملات اجتماعی (برای مثال صحبت کردن یا نوازش کردن نوزاد)
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

 

انجام مراقبت پایه با توجه به دوره خواب/ بیداری نوزاد

پیش از آغاز هر مراقبت، نگه داشتن دست ها بالای نوزاد تا نوزاد حضور مراقبت دهنده را احساس کند.

هماهنگ کردن مراقبت با واکنش های نوزاد

مراقبت باید برای هر نوزاد منحصر به فرد باشد. ممکن است مداخله هایی که برای یک نوزاد کارساز است برای نوزاد دیگر مناسب نباشد. گاهی ممکن است نوزاد به رغم مراقبت حمایتی تکاملی نشانه های استرس را نشان دهد. باید تلاش کرد حین و پس از هر اقدامی، حمایت وضعیتی و آسایش نوزاد تأمین شود. در هر زمان ممکن باید به نوزاد وقت داد تا از فرایند دردآور و استرس زا بهبود یابد (۲۸).
ج) روش های رفتاری درکنترل درد نوزادان:

 

پوزیشن فلکشن یا وضعیت جنینی:

روش های غیر دارویی احتمالا به طور مستقیم با بلوک راه های انتقال درد و یا فعال کردن راه های مهار آن و یا تغییر در سیستم تعدیل کننده درد، اثر میکند و یا به طور غیر مستقیم با کاهش درک تحریک دردناک، باعث کم شدن درد می شود. یکی از روش های تسکین درد در نوزادان وضعیت جنینی است. در مطالعات مشخص شده است که این نوع محدود کردن، بر کاهش پاسخ فیزیولوژیکی و رفتاری موثر بوده است. تصور میشود که محدود کردن نوزاد و نگه داشتن وی در یک وضعیت جمع شده، تحریک ملایم و همزمانی بین سیستمهای حسی ـ لمسی، حرارتی و حرکتی را ایجاد می کند که می تواند، سیستم های کنترل دروازه ای را تعدیل کرده و به موجب آن انتقال درد را تغییر دهد (۴۵).

 

قنداق کردن:

بدون تردید، اعتقاد راسخ به این آموزه ها بزرگترین سد را در برابر هرگونه ظلم و تعدی و تجاوز به حقوق دیگران ایجاد می کند. منافع زودگذر و زوال پذیری که انسان از طریق تجاوز به حقوق دیگران کسب می کند، در مقایسه با میزان سختی و شدتی که در برابر آن قرار داده شده، به قدری حقیر و ناچیز است که هیچ انسان عاقل و دوراندیشی حاضر به چنین معامله زیانباری نخواهد شد. و از آن طرف، یقین دارد که انجام کار نیک و رعایت مسئولیت و التزام به اخلاق و قانون، به دلیل پاداش های ابدی اخروی «سود و فایده محض»، آن هم از نوع والاترین و پایدارترینش را برای او به دنبال دارد؛ از این رو، با تمام وجود سعی می کند که ملتزم به آنها باشد[۱۱۵].
قرآن نیز طبق این اصل روانشناسی می فرماید: «مَنْ عَمِلَ صالحاً فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ أَساءَ فَعَلَیهْا وَ مَا رَبُّکَ بِظَلامٍ لِلْعَبیدِ»[۱۱۶]. هر کسی عمل صالحی انجام دهد نفعش برای خود اوست، و هر کسی بدی کند به خویشتن بدی کرده و پروردگار تو به بندگان هرگز ظلم و ستم نمی کند. همچنین در جای دیگر می فرماید: «اِنْ أَحْسَنْتُم أحْسَنْتُمْ لِأنْفُسِکُمْ وَ آنْ أَسَاْتُمْ فَلَهَا…»[۱۱۷] اگر نیکی کنید به خود نیکی کرده اید و اگر بدی کنید به خود بدی کرده اید.
قرآن برای ترغیب افراد به کارهای نیک و اجتناب آنان از گناهان و جرایم، آموزه ها و تعالیم خود را کاملاً هماهنگ با این خواست فطری انسان کرده است. هنگامی که جرایم و گناهان را معرفی می کند بلافاصله متذکر عذاب های وحشتناک و ضررهای اخروی آنها می شود و بالعکس، در کنار اعمال صالح، پاداش های عظیم اخروی آنها را بازگو می کند. برای نمونه، در ذیل به چند آیه در این زمینه اشاره می شود:
«یَومَ نَحْشُرُ الْمُتَّقینَ الَی الرَّحمنِ وَفْداً وَ نَسُوقَ الْمُجرِمینَ الَی جَهَنَّمَ وِرداً»[۱۱۸]پرهیزگاران را دسته جمعی با عزت و احترام به سوی خداوند رحمان، به سوی بهشت و پاداش های او راهنمایی می کنیم. در مقابل، مجرمان را در حالی که تشنه کامند به سوی جهنم می رانیم. «قالَ اَمَّا مَن ظَلَمَ فَسَوفَ نُعَذِّبهُ ثُمَّ یُرَّدُ الَی رَبِّهِ فَیُعَذِّبهُ عَذاباً نُکرْاً»[۱۱۹][ذوالقرنین] گفت: اما کسی را که ستم کرده است (یعنی مشرک بوده و یا مسیر فساد و عصیان در پیش گرفته است) مجازات خواهیم کرد. سپس به سوی پروردگارش باز می گردد و خداوند او را به صورت بی سابقه ای که گمان نمی کند عذاب خواهد کرد[۱۲۰].
«وَ امَّا مَنْ آمَنَ وَ عَمِلَ صَالحاً فَلَهُ جَزاءَ الْحُسنی»[۱۲۱] و اما کسی که ایمان آورد و عمل صالح انجام دهد، پاداش نیکو خواهد داشت.
«انَّ الَذینَ آمَنوا و عَمِلوُا الصَّالحاتَ کَانَتْ لَهُمْ جَنَّاتُ الْفِرْدَوْسَ نُزُلاً»[۱۲۲] کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند بهترین و برترین باغ های بهشت منزلگاهشان است[۱۲۳]. و از آن رو که کمال یک نعمت در صورتی خواهد بود که دست زوال به دامن آن دراز نشود، بلافاصله اضافه می کند: «خَالِدینَ فِیهَا لَا یَبْغُونَ عَنْهَا حِوَلاً» آنها جاودانه در این باغ های بهشت خواهند ماند. و با اینکه طبع مشکل پسند و تحول طلب انسان دایم تقاضای دگرگونی و تنوع و تحول می کند، اما ساکنان فردوس هرگز تقاضای نقل مکان و تحول از آن نخواهند کرد[۱۲۴].
«اِنَّ الَّذینَ آمَنوا وَ عَمِلوُا الصَّالحاتَ جَنَّاتٍ تَجری مِنْ تَحْتِها الْانهارُ اِنَّ اللَّهَ یَفْعَلُ مَا یُرِیدُ»[۱۲۵] خداوند کسانی را که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند در باغ هایی از بهشت وارد می کند که نهرها زیر درختانش جاری است. خدا هر چه را اراده کند، انجام می دهد.
«فَالَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالحاتِ لَهُم مَغْفِرهٌ وَ رِزْقٌ کَریمٌ»[۱۲۶] بگو: ای مردم! من تنها برای شما انذار کننده آشکاری هستم. کسانی که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، آمرزش خدا و روزی پرارزشی در انتظار آنها است.
در سوره «طه» در مورد پاداش نیکوکاران و عذاب بدکاران چنین می گوید: «اِنَّهُ مَن یَأتِ رَبَّهُ مَجْرِماً فَاِنَّ لَهُ جَهَنَّمَ لَا یَموتُ فِیهَا وَ لَا یَحیی»[۱۲۷]. هر کس بی ایمان و گناهکار در محضر پروردگار در قیامت بیاید آتش سوزان دوزخ برای اوست. مصیبت بزرگ او در دوزخ این است که نه می میرد و نه زنده می شود. «لَا یَمُوتُ فِیهَا وَ لَا یَحیی»، بلکه دائم در میان مرگ و زندگی دست و پا می زند؛ حیاتی که از مرگ تلخ تر و مشقّت بارتر است و هر کس در آن محضر بزرگ، با ایمان و عمل صالح وارد شود، درجات عالی در انتظار اوست. «وَ مَنْ یَأتهِ مُؤمناً قَدْ عَمِلَ الصَّالحاتِ فَاوُلئِکَ لَهُمُ الدَّرَجاتُ الْعُلَی»[۱۲۸] بهشت های جاویدانی که نهرها زیر درختانش جاری است، و جاودانه در آن خواهند ماند: «جَنّاتُ عَدْنٍ تَجْری مِن تَحْتِهَا الْأنهارُ خَالِدِینُ فِیهَا» و این است پاداش کسی که با ایمان و اطاعت پروردگار خود را پاک و پاکیزه کند: «وَ ذلکَ جَزَاءَ مَن تَزَکَّی»[۱۲۹].
در واقع قرآن آموزه های تربیتی خود را بر دو اصل اساسی «بشارت» و «انذار» یا «تشویق» و «تهدید» مبتنی کرده است. انسان باید در برابر انجام کار نیک تشویق شود، و در برابر کار بد کیفر بیند تا انگیزه بیشتری برای پیمودن مسیر اول و گام نگذاردن در مسیر دوم پیدا کند[۱۳۰].
تشویق به تنهایی برای تربیت و اصلاح فرد و جامعه کافی نیست؛ زیرا انسان در این صورت، مطمئن است انجام گناه برای او خطری ندارد. ترس و تهدید تنها موجب از بین رفتن انگیزه و علاقه افراد نسبت به انجام کارهای مثبت می شود[۱۳۱].
اثراتی که ایمان به زندگی پس از مرگ می تواند در اصلاح افراد فاسد و منحرف و تشویق افراد به رعایت اصول و ارزش های انسانی داشته باشد به مراتب بیش از اثرات دادگاه ها و کیفرهای معمولی است؛ چرا که مشخصات دادگاه رستاخیز با دادگاه های معمولی بسیار متفاوت است[۱۳۲]. قرآن درباره خصوصیات دادگاه روز جزا می فرماید: «وَ نَضَعُ الْمَوازِینَ الْقِسْطَ لِیَومِ الْقیامَهِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئاً وَ اِن کَانَ مِثقالَ حَبَّهٍ مِنْ خَرْدَلٍ اَتَیْنا بهَا وَ کَفَی بِنَا حاسِبِینَ»[۱۳۳]. ما تراوزهای عدل را در روز قیامت نصب می کنیم. به هیچ کس در آنجا کمترین ظلم و ستمی نمی شود. اگر به مقدار سنگینی یک دانه خردل کار نیک و بدی باشد، ما آن را حاضر می سازیم و مورد سنجش قرار می دهیم و همین قدر کافی است که ما حسابگر اعمال بندگان باشیم.
در آن دادگاه، نه تجدیدنظر و نه زر و زور و پارتی وجود دارد که مجریان عدالت را از حق منحرف کند و نه ارائه مدارک دروغین در آن فایده ای دارد، چون همه چیز از جمله خود اعضاء و جوارح و اعمال و افکار انسان جان می گیرند و به زبان می آیند. اعمال کوچک و بزرگ انسان را بازگو می کنند، اطراف هر کسی را اعمال تجسّم یافته اش احاطه می کند و به صورت نعم بهشتی و عذاب جهنمی در می آید[۱۳۴]. قرآن کریم می فرماید: «وَ اتَّقوا یَوماً لا تَجْزی نَفْسٌ عَن نَفْسٍ شَیئاً وَ لَا یُقْبَلُ مِنْهَا شَفاعهٌ وَ لَا یُوخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لَا هُمْ یُنصَرون»[۱۳۵]. از روزی بپرهیزید که هیچ کس به جای دیگری جزا داده نمی شود و نه شفاعتی از او پذیرفته خواهد شد و نه غرامت و بدل، و نه کسی به یاری او می آید.
اعمال مجرمانه و گناهان انسان، با ایمان به خدا و آخرت نسبت معکوس دارند، یعنی به هر نسبت که ایمان قوی تر باشد گناه کمتر است. حتی از برخی تعبیرات استفاده می شود که انسان اگر گمانی به وجود قیامت داشته باشد نیز از انجام بسیاری از اعمال خلاف خودداری می کند[۱۳۶]. چنان که درباره کم فروشان می فرماید: «اَلَا یَظُنُّ أُولئِکَ اَنَّهُمْ مَبعوثونَ لِیومٍ عَظیمٍ»[۱۳۷] آیا آنها گمان نمی کنند که برای روز بزرگی مبعوث می شوند؟
۳-۴-۲-۲-ترویج اخلاق و ارزش های انسانی
منابع دینی ما دارای غنی ترین و والاترین اصول و ارزش های اخلاقی است که نمونه های آن را در هیچ مکتب دیگری نمی توان یافت. هیچ دین و مکتبی به اندازه اسلام به معرفی حقایق اخلاقی نپرداخته و به نقش والای اخلاق در تعالی روحی و معنوی انسان تأکید نکرده است. اسلام نهایت سعی خود را در ترویج، گسترش و نهادینه کردن اخلاق و ارزش های انسانی و زدودن رذایل و صفات مذموم اخلاقی نموده است. هدف اصلی اسلام از این کار در درجه اول، دستیابی افراد به تعالی روحی و معنوی و در درجه دوم، حل مشکلات و تنظیم روابط اجتماعی آنان است. طبیعی است اگر افراد جامعه ای خود را به ارزش ها و کمالات اخلاقی بیارایند، نه تنها به حقوق دیگران تجاوز نمی کنند و مرتکب جرم و جنایت نمی شوند، بلکه از اموال و امکانات شخصی خود نیز در راه احسان، نیکی، ایثار، انفاق، خدمت به مردم، صدقه و … در جهت رفع مشکلات و گرفتاری دیگران بهره می گیرند. حاکمیت این فرهنگ و ارزش های اخلاقی در یک جامعه سرمایه گرانبها و پشتوانه ای غنی و مطمئن است که افراد آن را از بسیاری از کجروی ها و انحرافات فکری و عملی مصون می دارد[۱۳۸].
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
بالعکس، اگر در جامعه ای به جای کمالات و ارزش های مثبت اخلاقی، رذایل و صفات مذموم و منفی اخلاقی، نظیر خودخواهی، شهوترانی، منفعت طلبی، حرص و طمع، دنیاپرستی و …، رشد و گسترش یابد، آمار جرایم و جنایات به گونه وحشتناکی سیر صعودی پیدا خواهد کرد. تأثیر صفات منفی اخلاقی در پیدایش رشد و گسترش جرایم بسیار روشن است. مثلاً یکی از دلایل عمده ارتکاب جرایم مالی، حرص و طمع بسیار است که باعث به وجود آمدن جرایمی از قبیل کلاهبرداری، سرقت، خیانت در امانت، غصب و … می شود[۱۳۹]. حضرت علی (ع) سرچشمه بسیاری از شرارت ها و تبهکاری ها را رذایل اخلاقی می داند: «سِلاحُ الشَّرِّ الْحِقْدُ»[۱۴۰]کینه توزی سلاح شرارت است. نیز می فرماید: «سَبَبُ الْفِتَنِ الْحِقْدُ»[۱۴۱]کینه توزی علت فتنه هاست. آن حضرت همچنین حرص و آز را موجب بسیاری از نابهنجاری ها می داند: «الْحِرصُ مُوقِعٌ کَثیرِ الْعُیُوبِ (کَبیر الذُّنوبِ)»[۱۴۲].
در اینجا به تناسب آیات مورد بحث، تنها به دو نمونه از ارزش های اخلاقی که نقش مؤثری در پیشگیری از جرایم دارد اشاره می شود:
تقوا عامل بازدارنده از جرم: در آیات متعدد قرآن، از تقوا به عنوان مهمترین ارزش اخلاقی یاد شده است که انسان را به انجام وظایف خود و اجتناب از گناهان و جرایم ملزم می داند. کسی که متصف به این صفت والا و گرانبها باشد همواره دامنش از آلودگی ها پاک خواهد بود. تقوا در اصل از ماده «وقایه» به معنای نگهداری یا خویشتن داری است و در اصطلاح آیات و روایات، به معنای نیروی کنترل درونی است که انسان را در برابر طغیان شهوات و ارتکاب جرم و گناه حفظ می کند. در مقابل، بی تقوایی همان تسلیم شدن در برابر شهوات سرکش و از بین رفتن هرگونه کنترل بر آنهاست و در واقع، تقوا همان احساس مسئولیت و تعهدی است که به دنبال رسوخ ایمان در قلب بر وجود انسان حاکم می شود و او را از «فجور» و گناه باز می دارد و به نیکی و پاکی و عدالت دعوت می کند[۱۴۳]. افراد پاکدامن، با احساس احتمال گناه به خود می لرزند و به خدا پناه می برند. برای مثال، هنگامی که جبرئیل در خلوتگاه حضرت مریم (س) وارد شد و وی خیال کرد او انسانی است که به قصد سوء آنجا آمده است، برای اینکه او را از این قصد سوء باز دارد، روی این صفت والای انسانی و عامل پاکدامنی و بازدارنده از جرم و گناه انگشت گذاشت؛ صفتی که هر انسانی از نفی آن کراهت دارد و اعتراف به نداشتن آن، برای او بسیار گران است[۱۴۴].
«قالَتْ اِنَّی أَعوذَ بِالرَّحمن مِنکَ اِنْ کُنتَ تَقِیّاً»[۱۴۵] گفت: من از تو به خدای رحمان پناه می برم، اگر تقوا داری (از من دور شو)[۱۴۶].
۳-۴-۲-۳- احکام و مقررات پیشگیرانه
یکی دیگر از تدابیر اسلام برای پیشگیری از جرایم، احکام عبادی و الزامی مربوط به مسائل فردی و اجتماعی است. این احکام علاوه بر سوق دادن انسان به سوی کمال نهایی، نقش مهمی در پیشگیری از وقوع جرایم و انحرافات اجتماعی دارد. این احکام در منابع دینی، در قالب واجبات و محرمات مطرح شده است که رعایت آنها ضروری است و نقض آنها علاوه بر عقوبت اخروی، موجب مجازات دنیوی نیز می شود[۱۴۷]. برای نمونه، نماز به عنوان یکی از واجبات اسلامی، همواره انسان را به یاد خدا و بازگشت به سوی او متذکر می شود. در صورتی که این تذکر دائمی و مستمر، همراه با کلیه شرایط و آداب آن انجام می شود. علاوه بر اینکه از فحشا و منکرات و هرگونه انحرافات اخلاقی و رفتاری جلوگیری می کند، موجب صعود و عروج انسان به بالاترین درجه کمال نیز می شود[۱۴۸]. قرآن در این باره می فرماید: «اَقِمِ الصَّلاهَ تَنْهَی عَنِ الْفَحشاءَ وَ الْمُنْکَرِ وَ لِذِکْرُاللَّهِ أَکْبَرُ»[۱۴۹]. نماز به پا دار، که نماز (انسان را) از زشتی ها و گناه باز می دارد و یاد خدا بزرگتر است.
یکی دیگر از احکام الزامی پیشگیرانه، روزه داری است که در واقع، نوعی تمرین تسلط و کنترل بر خواسته ها و تمایلات نفسانی است. انسان در هنگام انجام این تکلیف الهی ملزم است که در ساعات معینی از انجام بسیاری کارهای مباح خودداری کند، برای مثال، در مقابل شدت عطش تشنگی و تمایل شدید گرسنگی مقاومت کند، نیز تن به خواسته تمایلات سرکش جنسی ندهد، تا توسط این تمرین روزانه در جهاد اکبر در مقابل مهمترین عامل ارتکاب جرم و گناه، که هواهای نفسانی و خواسته نامشروع نفس باشد، فایق آید و توانایی مقاومت او افزایش یابد. در نتیجه، طعم ثمره شیرین این مقاومت را، که ملکه تقوا و پرهیزگاری می باشد، با تمام وجود بچشد[۱۵۰]. قرآن در این زمینه چنین تصریح می کند: «یَا أَیُّهَا الذین آمَنُوا کُتِبَ عَلَیْکُم الصِّیامُ کَمَا کُتِبَ عَلَی الَّذینَ مُن قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ»[۱۵۱]؛ ای افرادی که ایمان آورده اید، روزه بر شما نوشته شده، همان گونه که بر کسانی که پیش از شما بودند نوشته شد تا پرهیزگار شوید.
یکی دیگر از احکام اجتماعی که نقش مؤثری در پیشگیری از جرایم و انحرافات اجتماعی دارد؛ اصل امر به معروف و نهی از منکر است. بر اساس این اصل، افراد جامعه باید ناظر اعمال و رفتارهای یکدیگر بوده و با تمام توان در ترویج فضایل، ارزش ها و خوبی ها و جلوگیری از وقوع جرایم و هرگونه انحرافات اجتماعی تلاش کنند[۱۵۲]. قرآن در این باره می فرماید: «وَ الْمؤمِنونَ وَ الْمؤمِناتُ بَعْضُهُمْ أَولِیاءَ بَعضٍ یَأمُرُونَ بِالمَعْرُوفِ وَ یَنْهَونَ عَنِ الْمُنکَرِ»[۱۵۳] مردان و زنان با ایمان، ولّی (یار و یاور) یکدیگرند، امر به معروف و نهی از منکر می کنند.
۳-۵- پیشگیری وضعی
در پیشگیری وضعی سعی بر این است که از طریق سلب یا کاهش فرصت ها و موقعیت های ارتکاب جرم و کنترل و مدیریت صحنه آن، وقوع و ظهور جرم ممتنع یا دشوار شود. هدف از آن نیز ایجاد وضعیتی است که در آن مجرم، به رغم تصمیم به ارتکاب عمل مجرمانه، از محقق نمودن قصد خود ناتوان گردد[۱۵۴]. مثلاً با غیر قابل دسترس کردن آماج و اهداف جرم و اتخاذ تدابیری برای حفاظت از اموال و افراد در معرض حملات احتمالی بزه کاران و ایجاد محدودیت برای استفاده از ابزار تسهیل کننده ارتکاب جرم و ایجاد موانع در برابر عملیات احتمالی مجرمان، وقوع جرم را غیرممکن ساخته و یا کوشش و زحمات و خطرات ارتکاب آن افزایش داده شود. نیز با بهره گرفتن از فن آوری روز و نصب دستگاه های مراقبتی نظیر دوربین های مخفی، دزدگیر و … میزان خطر دستگیری یا شناخته شدن مرتکب افزایش یابد و یا دست کم دستاوردها و سودهای حاصله مورد نظر مجرمان کاهش داده شود. همچنین با از بین بردن عواملی که باعث تحریک یا تشویق افراد به ارتکاب جرم می شود، از وقوع جرم پیشگیری به عمل آید. این ایده چیزی جز یک درک و فهم ساده نیست که بنابر آن، افراد برای حفظ خانه خود از دستبرد دیگران بر درب های آن قفل و شب بندهای خوب نصب می کنند. طبق ضرب المثل معروف «مال خود را حفظ کن، همسایه را متهم به دزدی نکن» در واقع، با این روش از پیشگیری، وضعیتی ایجاد می شود که تحقق عمل مجرمانه را دشوار و پرخطر یا ناممکن می سازد؛ از این رو، به این شیوه، «پیشگیری وضعی» گفته می شود[۱۵۵].
بنابراین، پیشگیری وضعی، بیشتر با حمایت از اهداف و آماج جرم و نیز بزه دیدگان بالقّوه و اعمال تدابیر فنی، به دنبال پیشگیری از بزه دیدگی افراد یا آماج ها در برابر بزه کاران است[۱۵۶]. بدون شک، یکی از مؤثرترین عوامل وقوع و شیوع جرم، سهل الوقوع بودن و وجود شرایط مادی مناسب برای ارتکاب آن است. بر هم زدن این شرایط و تبدیل کردن آنها به شرایط پرخطر و صعب الوصول برای مجرمان بالقوّه، نقش مهمی در پیشگیری از وقوع جرم دارد.
در این رویکرد، بزه دیده سنگ بنای پیشگیری را تشکیل می دهد و با اتخاذ اقدامات متعدد و متناسب، سعی در پیشگیری از تجاوز به آن می شود؛ چون در مواردی «بزه دیده» اعم از انسان، حیوان یا ثروت افراد بیشتر در معرض بزه دیدگی قرار می گیرد و مجرمان انگیزه بیشتری پیدا می کنند که آنان را مورد طعمه خویش قرار دهند. دلایل این امر را می توان در عدم حفاظت مناسب از آنان و دسترسی آسان به آنها و جذابیت بالا، سطح شعور پایین و نیز توانایی اندک آنان در دفاع از خود، خلاصه کرد. بنابراین، افراد دارای سطح شعور پایین و نیز کودکان و کهنسالان به لحاظ اینکه توان لازم را برای دفاع از خود ندارند، بیشتر در معرض بزه دیدگی قرار می گیرند. زنان نیز به خاطر جذابیت بالای آنان برای افراد مجرّد و همچنین غلبه عواطف و احساساتشان، طعمه های خوبی برای تجاوز و فریب به شمار می روند. همچنین بیگانگان و مهاجران و افراد بی یار و یاور و ناآشنا با محیط بیش از دیگران مورد طمع مجرمان و زورگویان واقع می شوند. به همین دلیل، برخی معتقدند که با ارائه آموزش های خاص به بزه دیدگان بالقوه و تدابیر فنی و اقداماتی نظیر بیمه، تأسیس خانه سالمندان و … می توان از بزه دیدگی افراد پیشگیری کرد. نتیجه اینکه حفاظت از بزه دیده هدف اصلی پیشگیری کیفری می باشد، برخلاف دو دیدگاه پیشگیری کیفری و اصلاحی، که مجرم محور هرگونه اقدام اصلاحی و کیفری را تشکیل می دهد[۱۵۷].

پایان نامه رشته حقوق

۳-۵-۱- محافظت از آماج جرم
حفاظت از آماج و دشوار کردن دسترسی به سوژه ها از دستبرد تبهکاران و غاصبان زورمند، امری معقول و ضروری است. در دسترس بودن آنها علاوه بر تحریک و ترغیب مضاعف آنان، موجب می شود که بزه کاران بدون مانع و زحمت و احساس خطر به مقاصد شوم خود نایل شوند. برای مثال، در راستای جلوگیری از جرم سرقت، افراد جامعه موظفند اموال خود را در حرز و مکان متناسب با آن مال نگهداری کند. در صورتی که مالک در انجام این وظیفه کوتاهی کند، قانون گذار ضمانت اجرا و نیز مجازات جرم را متفاوت دانسته است؛ زیرا عدم رعایت شرط حرز در واقع، نوعی تقصیر را برای مالک در تحقق عمل سرقت به همراه دارد[۱۵۸].
امروزه محافظت از آماج ها در قالب قرار دادن مال در محل مناسب، نصب دزدگیر و دوربین، گماشتن نگهبان در محل های حساس، علامت گذاری اموال و اجناس و امثال آنها محقق می شود[۱۵۹].
حتی اگر صاحبان آنها کوتاهی کنند یا قدرت و توانایی لازم را در مقابل باندهای تبهکار نداشته باشند، باید حکومت و افراد خیّر در این زمینه اقدامات مقتضی را انجام دهند و مسئولیت حفظ حقوق و اموال محرومان را به عهده گیرند[۱۶۰].
اقدامات دلسوزانه خضر (ع) برای حفاظت از اموال مستمندان و یتیمان نمونه گویای این مورد است. خضر (ع) در هنگام جدایی حضرت موسی (ع) به دلیل اعتراضات مکرر او، این گونه از اسرار کارهای خود پرده برمی دارد: «اَمَّا السَّفینهُ فَکَانتْ لِمَساکینَ یَعّمَلونَ فِی الْبَحْرِ فَأَرَدَتُّ أَنْ أَعِیبَهَا وَ کَانَ وَرَاءهُم مَلِکٌ یَاخُذُ کَلَّ سَفِینَهٍ غَصباً»[۱۶۱] اما کشتی به گروهی مستمند تعلق داشت که با آن در دریا کار می کردند، من خواستم آن را معیوب کنم؛ زیرا می دانستم در پشت سر آنها پادشاهی ستمگر است که هر کشتی سالمی را از روی غصب می گیرد. خلاصه، معنای آیه این است که این کشتی متعلق به عده ای افراد مستمند بود که به وسیله آن امرار معاش می کردند و بر سر راه آنها حاکم ستمگری بود که کشتی های سالم را غصب می کرد. من کشتی را معیوب کردم تا شاه غاصب و طمّاع، از آن چشم بپوشد[۱۶۲]. در واقع، این کار به ظاهر زننده که اعتراض حضرت موسی (ع) را برانگیخت، در مسیر حفظ مال گروهی مستمند بود و باید انجام می شد.
همچنین درباره علت تعمیر دیوار می گوید: «وَ أَمَّا الْجِدارُ فَکَانَ لِغُلامَیْنِ یَتِیمَینِ فِی الْمَدینَهِ وَ کَانَ تَحْتَهُ کَنزٌ لَّهُما وَ کَانَ أَبوهُمَا صَالحاً فَأَرَادَ رَبُّکَ أَنْ یَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَ یَسْتَخْرِجَا کَنزَهُمَا رَحْمَهٌ مِن رَّبِّکَ»[۱۶۳] و اما آن دیوار، از آن دو نوجوان یتیم در آن شهر بود، و زیر آن گنجی متعلق به آنها وجود داشت، و پدرشان مرد صالحی بود. پروردگار تو می خواست آنها به حد بلوغ برسند، و گنجشان را استخراج کنند. این رحمتی از پروردگارت بود. تنها راه حفظ گنج، تعمیر دیوار بود، و گرنه با سقوط آن، گنج هویدا می شد. جالب اینجاست که حضرت خضر در پایان می فرماید: «من تمام این اقدامات پیشگیرانه را خودسرانه انجام ندادم، بلکه طبق فرمان خدا و دستور پروردگارم بود: «وَ مَا فَعَلْتُهُ عَنْ أَمْرِِی»[۱۶۴].
اهل بیت (ع)، گاهی برخی یاران خالص خود را در حضور دیگران مورد نکوهش و سرزنش قرار می دادند تا مورد سوءظنّ حکومت جبار وقت قرار نگیرند و جانشان سالم بماند. چنان که امام صادق (ع) از زراره انتقاد علنی کرد تا از آزار عبّاسیان در امان باشد، سپس به او پیام داد که برای حفظ جان تو چنین کردم. آن گاه آیه ۷۹ سوره کهف را تلاوت کردند و فرمودند: تو برترین کشتی های این دریای خروشانی و پشت سر تو پادشاه ستمگر غاصبی است که دقیقاً مراقب عبور کشتی های سالمی است که از این اقیانوس هدایت می گذرد تا آنها را غصب کند. رحمت خدا بر تو باد در حال حیات و بعد از ممات[۱۶۵].
۳-۵-۲- ایجاد مانع در برابر مجرمان و زورمندان
گاهی حفاظت از آماج جرم منوط به این است که در برابر مجرمان و زورمندان موانعی ایجاد شود تا آنها نتوانند از آن مانع عبور کرده و افراد ضعیف یا اموال آنان را مورد طعمه مجرمانه خود قرار دهند.
نمونه بارز این کار، سدی است که طبق آیات قرآن، ذوالقرنین برای جلوگیری از هجوم اقوام وحشی و غارتگر یأجوج و مأجوج ساخت تا بار دیگر نتوانند افراد ضعیفی را که از ذوالقرنین درخواست ساختن آن سد را کرده بودند، مورد تاخت و تاز مجرمانه خویش قرار دهند. بر اساس روایتی از امیرالمؤمنین (ع) یأجوج و مأجوج افراد ستمگری بودند که هنگام برداشت محصول و میوه ها، هجوم آورده و همه را غارت یا نابود می کردند[۱۶۶].
قرآن کریم در آیه ۹۳ سوره کهف می فرماید: «حَتّی إِذا بَلَغَ السَّدَّینِ وَجَدَ مِن دُونِهِما قَوماً لا یَکَادونَ یَفْقَهونَ قَولاً» ذوالقرنین همچنان راه خود را ادامه داد تا به میان دو کوه رسید، و در کنار آن دو کوه قومی را یافت که هیچ سخنی را نمی فهمیدند (زبانشان مخصوص خودشان بود).
در این هنگام، آن جمعیت که از ناحیه دشمنان خونخوار و سرسختی به نام یأجوج و مأجوج به شدت تحت فشار و شکنجه بودند، مقدم ذوالقرنین را که دارای قدرت و امکانات عظیمی بود، غنیمت شمردند و از او خواستند میان آنها و دشمنانشان سدی ایجاد کند: «قَالوُا یَا ذَالقرْنَیْنِ إِنَّ یَأجُوجَ وَ مأجوجَ مُفْسِدونَ فِی الارضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَکَ خَرْجاً عَلَی أَن تَجْعَلَ بَینَنا وَ بَیْنَهُم سَدّاً»[۱۶۷] گفتند: ای ذوالقرنین! یأجوج و مأجوج در این سرزمین فساد می کنند، آیا ممکن است ما هزینه ای در اختیار تو قرار دهیم که میان ما و آنها سدی ایجاد کنی؟ ذوالقرنین در پاسخ آنها چنین اظهار داشت: «قَالَ مَا مَکَّنی فِیهِ رَبّی خَیْرٌ فَأَعِینونی بِقُّوهٍ أَجْعَلْ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَهُمْ رَدماً»[۱۶۸] مال و ثروت و قدرتی که خداوند به من ارزانی داشته است، از آنچه شما به من می دهید بهتر است. (تنها) مرا با نیروی (خود) یاری کنید، تا میان شما و این دو قوم مفسد، سد نیرومندی ایجاد کنم. سپس چنین دستور داد: «آتَونِی زُبَرَ الْحَدیدَ حَتّی إِذا سَاوَی بَیْنَ الصَّدَفَیْنِ» قطعات بزرگ آهن برای من بیاورید (و آنها را روی هم بچینید) تا وقتی که کاملاً میان دو کوه را پوشانید.
سومین دستور ذوالقرنین این بود: «قَالَ انفُخُوا حَتَّی إِذا جَعَلَهُ نَاراً» به آنها گفت: (در اطراف آن آتش بیفروزید و) در آن بدمید. (آنها دمیدند) تا قطعات آهن را سرخ و گداخته کرد.
سرانجام، آخرین دستور را چنین صادر کرد: «قَالَ آتُونی أُفْرغْ عَلَیهِ قِطراً» گفت: (اکنون) مس ذوب شده برای من بیاورید تا بر روی این سد بریزم.
در پایان کار، این سد به قدری نیرومند و مستحکم شد که آن گروه مفسد، نه قادر بودند از آن بالا بروند، و نه در آن سوراخی ایجاد کنند: «فَمَا اسْطاعوا أَن یَظْهَرُوهُ وَ مَا اسْتَطَاعوا لَهُ نَقباً» و با ایجاد این مانع، آن قوم غارتگر دیگر نتوانستند به وحشی گری های خود ادامه دهند.
در پایان، ذوالقرنین با نهایت ادب چنین اظهار داشت: «قالَ هَذَا رَحْمَهٌ مِن رَّبی»[۱۶۹]گفت: این از رحمت پروردگار من است (اگر علم و آگاهی دارم و به وسیله آن می توانم چنین گام مهمی بردارم از ناحیه خداست»[۱۷۰].
۳-۶- پیشگیری کیفری
منظور از پیشگیری کیفری بهره گیری از جنبه های ارعاب آمیز و هراس انگیز مجازات ها برای جلوگیری از وقوع جرم است. با این بیان که مجازات ها ذاتاً رنج آور و آزار دهنده هستند و درد و ناراحتی جسمی و روحی طاقت فرسایی را بر مجرم تحمیل می کنند. هیچ عاقلی با اراده و اختیار از تحمل چنین رنج و المی استقبال نمی کند[۱۷۱]. به علاوه، مجازات ها رسوا کننده و تحقیر کننده هستند؛ چون حاکی از این است که مجرم عمل زشت و ناپسندی را که فطرت پاک هر انسانی از آن تنفر دارد، انجام داده و ارزش های اجتماعی مورد قبول همگان را لگدمال کرده است. همچنین امنیت جامعه را مختل نموده و خبث باطن و حقارت و کاستی شخصیت خویش را به معرض نمایش گذاشته است. از این رو، مجازات ها حیثیت فردی و اجتماعی مجرم را از بین می برند. لکه ننگ و رسوایی بعضی از مجازات ها، همانند قصاص طرف و قطع دست، تا ابد در بدن مجرم باقی می ماند و او را انگشت نما می کند. به دلیل همین دو ویژگی رسواگری و رنج آوری مجازات ها، همه افراد از گرفتار شدن در دام آنها می ترسند و مجازات جنبه رعب آوری پیدا می کند و اعمال آن، هم مجرم را از ارتکاب مجدد جرم منصرف می کند و هم موجب عبرت گیری و بازدارندگی سایر افراد می شود که بالقّوه اندیشه ارتکاب جرم را در سر می پرورانند. به هر اندازه که احتمال اعمال ضمانت اجراهای کیفری بیشتر شود، به همان نسبت جرم شیوع کمتری خواهد داشت؛ یک رابطه مستقیم ریاضی بین افزایش ارعاب و کاهش جرم حاکم است. بدین ترتیب، کیفر عامل پیشگیری کننده از جرم محسوب می شود[۱۷۲]. قرآن با جرم انگاری برخی از رفتارها همچون قتل، سرقت، ضرب و جرح، زنا و … و تعیین مجازات عادلانه برای مرتکبان آنها، جامعه بشری را به پیشگیری کیفری از جرم رهنمون کرده است[۱۷۳]. از جمله، درباره مجازات زنا می فرماید: «الزَّانیهُ وَ الزّانی فَاجْلِدوُا کُلَّ وَاحدٍ مِنْهُما مِئهَ جَلْدَهٍ وَ لا تَأخُذُکُم بِهِما رَأفهٌ فِی دِینِ اللهَ إِن کُنتُمْ تُؤمِنونَ بِاللهِ وَ الیَومِ الْآخر وَ لیشْهَدْ عَذَابَهُما طَائفَهٌ مِنَ المؤمِنینَ»[۱۷۴]زن و مرد زناکار را هر یک صد تازیانه بزنید. هرگز نباید در اجرای این حد الهی گرفتار رأفت (و محبت کاذب) شوید، اگر به خدا و روز جزا ایمان دارید. و باید گروهی از مؤمنان حضور داشته باشند و مجازات آن دو را مشاهده کنند.
در این آیه، تأکید می کند که در اجرای این حد الهی نباید گرفتار محبت ها و احساسات بی مورد شد؛ چون نتیجه ای جز فساد و آلودگی اجتماع به بار نخواهد آورد. برای خنثی کردن تأثیرات این گونه احساسات و ترحم بی جا، مسئله ایمان به خدا و روز جزا را پیش می کشد، چرا که بارزترین نشانه ایمان به این دو، تسلیم مطلق در برابر دستورات او است. ایمان به خداوند عالم حکیم سبب می شود که انسان بداند هر حکمی فلسفه و حکمتی دارد و بی دلیل تشریع نشده، و ایمان به معاد سبب احساس مسئولیت انسان در برابر تخلف ها می شود[۱۷۵].
قرآن برای اینکه کیفر نقش بیشتری در پیشگیری مجرمان و سایر افراد جامعه از ارتکاب جرم ایفا کند، راهکارهایی را ارائه داده است؛ از جمله اینکه مجازات به صورت علنی اجرا شود. اگر مجازات به صورت مخفیانه انجام شود، هر چند درد و رنج جانکاهی را بر مجرم تحمیل می کند، ولی فاقد ویژگی رسواکنندگی است و تأثیر چندانی در عبرت آموزی و بازدارندگی خود بزهکار و سایر افراد مستعد برای ارتکاب جرم ندارد. این واقعیت را نیز از نظر نباید دور داشت که بسیاری از مردم برای حیثیت و آبروی خود بیش از مسئله تنبیهات بدنی اهمیت قایلند. برای اینکه این هدف مهم و مورد انتظار از کیفر محقق گردد، باید مجازات به صورت علنی اجرا شود تا همه افراد از نزدیک شاهد درد و رنج و افتضاح و تحقیر ناشی از مجازات مجرم باشند و این حقیقت تلخ را با تمام وجود دریابند که اگر روزی دست از پا خطا کنند، چنین سرنوشت شومی در انتظار آنها نیز خواهند بود[۱۷۶]. به همین دلیل، قرآن می فرماید: «وَلْیَشْهَدْ عَذَابَهُما طَائفَهٌ مِنَ المؤمِنِینَ».
و با این بیان، این سؤال روشن می شود که چرا اسلام اجازه می دهد موجبات آبروریزی انسانی در حضور جمع فراهم گردد؟ پاسخ این است: مادام که گناه آشکار نگردیده و به دادگاه اسلامی کشیده نشده باشد، خداوند «ستار العیوب» راضی به پرده دری نیست، اما بعد از ثبوت جرم و بیرون افتادن راز از پرده استتار، و آلوده شدن جامعه و کم شدن اهمیت جرم، باید مجازات به گونه ای اعمال شود که اثرات منفی جرم خنثی شود و عظمت و قبح جرم به حال نخستین بازگردد.
اصولاً در یک جامعه سالم باید «تخلف از قانون‌» با اهمیت تلقی شود. مسلماً اگر تخلف تکرار گردد، آن اهمیت شکسته می شود و تجدید آن تنها با علنی شدن کیفر متخلفان است که به نوبه خود ترمز نیرومندی در برابر هوس های سرکش همه اقشار جامعه است[۱۷۷].
با مطالبی که بیان شد لزوم بازدارندگی از گناه و فحشا و مقدمات و مقومات آن از دید آیات و روایات بررسی گردید. با توجه به اینکه فیلترینگ از لوازم پیشگیری از فحشا و گناه است لذا رابطه دو متغیر منطقی و مبانی فقهی فیلترینگ نیز تشریح گردید.
فصل چهارم
مصادیق قانونی مجازات فحشا در فضای مجازی
۴-۱- جرایم علیه اخلاق و عفت عمومی
عفت لغتی است عربی از ریشه عفف به معنای مناعت و پاکدامنی و چشم پاکی و در واقع حاصل شدن حالتی برای نفس و جان آدمی است که به وسیله آن از غلبه و تسلط شهوت جلوگیری می شود[۱۷۸]. در تعریف اخلاق گفته اند: اخلاق، جمع خلق است و خلق، حالتی برای نفس است که بدون تفکر و اندیشه، او را به کارهایی سوق می دهد[۱۷۹]. در ترمینولوژی حقوق، عمل منافی عفت چنین تعریف شده است: «هر کاری مربوط به امور جنسی است که بر حسب عرف و احساسات عمومی شرم آور باشد و قانون آن را مجرم شمارد»[۱۸۰]. جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی با جرایم هتک ناموس و منافیات عفت فرق کلی دارد؛ زیرا اعمالی که تحت عنوان هتک ناموس و منافیات عفت، مورد بحث واقع می شود در واقع اقداماتی هستند که در ارتباط با شخص ارتکاب می یابند، ولی جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی، بیان عبارات و اشارات و تصاویری است که مخالف اخلاق حسنه و اخلاق عمومی شناخته شده اند[۱۸۱]. به نظر می رسد با توجه به جرایمی که قانون گذار ذیل فصل هجدهم آورده است، هر نوع عمل، رفتار و گفتاری که بر خلاف عفت و پاکدامنی جامعه باشد، اعم از روابط نامشروع با جنس مخالف دون زنا، تظاهر به عمل حرام، جریحه دار کردن عفت عمومی، عرضه و خرید و فروش صور قبیحه و … جرایم علیه عفت و اخلاق عمومی تلقی می شوند[۱۸۲].
در تعریف جرایم علیه اخلاق و عفت عمومی رایانه ای می توان گفت: به هر گونه انتشار، توزیع، معامله و ارسال محتویات مستهجن، تحریک، ترغیب، تهدید یا تطمیع و فریب افراد، تسهیل دستیابی به امور یاد شده توسط سامانه های رایانه ای یا مخابراتی را جرایم علیه اخلاق و عفت عمومی رایانه ای می گویند[۱۸۳]. مصداق قانونی فیلترینگ فساد و فحشا و هرزه نگاری است. لذا در این فصل به مصادیق قانونی این جرم خواهیم پرداخت.
۴-۲- هرزه نگاری در فضای غیرمجازی
هرزه نگاری که تعریف آن پیش تر گذشت جرمی است که از عناصری تشکیل شده است، این عناصر به قرار زیر است.
۴-۲-۱- عنصر قانونی

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

 

تحقیقات داخلی ……………………………………………………………………………………………………….. ۲۶
تحقیقات خارج از کشور ……………………………………………………………………………………………… ۲۸
مبانی نظری کیفیت زندگی …………………………………………………………………………………………… ۲۹
رویکرد پزشکی به مفهوم کیفیت زندگی ……………………………………………………………………………. ۳۰
کیفیت زندگی و ارتباط آن با تندرستی ……………………………………………………………………………… ۳۱
تبیین‌های روان شناختی ……………………………………………………………………………………………….. ۳۴
شاخصهای روان شناختی ……………………………………………………………………………………………… ۳۵
رویکرد روان شناختی اجتماعی ………………………………………………………………………………………. ۳۹
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
نظریه‌های یادگیری ……………………………………………………………………………………………………. ۳۹
نظریه یادگیری اجتماعی ……………………………………………………………………………………………… ۴۰
رویکرد تقلید و واکنش ………………………………………………………………………………………………. ۴۰
رویکرد جامعه شناختی ……………………………………………………………………………………………….. ۴۱
دیدگاه های مورد استفاده مددکاری اجتماعی ……………………………………………………………………….۴۲
نظریه سیستمی …………………………………………………………………………………………………………. ۴۳
نظریه توانمند سازی …………………………………………………………………………………………………… ۴۳
نظریه مداخله در بحران ……………………………………………………………………………………………….. ۴۴
نظریه وظیفه مداری ……………………………………………………………………………………………………. ۴۵
نظریه مددکاری گروهی انسان محور ………………………………………………………………………………… ۴۵
نظریه واقعیت درمانی …………………………………………………………………………………………………. ۴۵
نظریه ساختاری خانواده ………………………………………………………………………………………………. ۴۶
نظریه درمان بین فردی ………………………………………………………………………………………………… ۴۷
چهار چوب نظری …………………………………………………………………………………………………….. ۴۷
پرسش های پژوهش ………………………………………………………………………………………………….. ۴۹
فرضیات پژوهش ………………………………………………………………………………………………………. ۴۹
مدل نظری تحقیق …………………………………………………………………………………………………….. ۴۹
فصل سوم :روش شناسی تحقیق
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. ۵۱
جامعه آماری ………………………………………………………………………………………………………….. ۵۱
روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………… ۵۱
تعریف مفاهیم تحقیق …………………………………………………………………………………………………. ۵۱
تعاریف نظری تحقیق …………………………………………………………………………………………………. ۵۲
تعاریف عملیاتی ………………………………………………………………………………………………………. ۵۲
حجم نمومه و روش نمونه گیری …………………………………………………………………………………….. ۵۴
روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………………………………………. ۵۴
واحد تحلیل …………………………………………………………………………………………………………. ۵۴
اعتبار و پایایی ابزار سنجش……………………………………………………………………………………………. ۵۴
فصل چهارم: یافته های پژوهش
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. ۵۷
داده های توصیفی پژوهش …………………………………………………………………………………………… ۵۷
داده های استنباطی پژوهش …………………………………………………………………………………………… ۶۶
فصل پنجم: بحث،نتیجه گیری،محدودیت ها و پیشنهادات
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. ۷۱
بحث و نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………… ۷۱
پیشنهادات کاربردی …………………………………………………………………………………………………… ۷۵
پیشنهادات پژوهشی …………………………………………………………………………………………………… ۷۶
محدودیت های پژوهش ……………………………………………………………………………………………… ۷۶
نقش مددکاری اجتماعی در رابطه با بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان …………………………………. ۷۷
منابع ……………………………………………………………………………………………………………………. ۸۳
پیوست ها ……………………………………………………………………………………………………………… ۸۹
فصل اول
کلیات پژوهش
۱-۱- مقدمه
سرطان یکی از انواع بیماری های شایع و غیر واگیر دار است.سرطان از هر نوع که باشد در صورت گسترش یافتن عاملی است تهدید کننده ، جهت حیات انسان.این بیماری و پیامد های پس از آن، قادر است ابعاد مختلف زندگی فرد درگیر با سرطان و حتی اطرافیان او را تحت الشعاع قرار دهد.این بیماران در بسیاری از موارد علاوه بر مشکلات جسمی با گروه دیگری از مشکلات مانند تغییر در کارکرد نقش،کارکرد شناختی،کارکرد هیجانی وکارکرد اجتماعی دست به گریبان هستند. مجموع این تغییرات در کوتاه مدت و یا در،دراز مدت می تواند همراه با افت سطح کیفیت زندگی که به گونه ای در ارتباط و یا تاثیر پذیر از موارد ذکر شده است باشد.از این روی از جمله افراد و گروه هایی که در سرتاسر دنیا مورد حمایت اقدامات تخصصی مددکاری اجتماعی قرار دارند افراد درگیر با سرطان هستند.ارتقاء کیفیت زندگی و رضایت ازآن پس از بیماری موضوع بسیار مهمی است که باید از سوی دولت و متخصصین این حوزه همانند کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گیرد ،همانگونه که این کشورها در کنار سرمایه گذاری های عظیم تحقیقاتی و عملیاتی در کشف و گسترش درمان های پزشکی جدید و موثرتر توجه ویژه ای به حمایت های تسکینی و بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان دارند.از آن روی که کیفیت زندگی در بیشتر افراد درگیر با سرطان مخصوصا در مراحل پیشرفته بیماری در حد پایین است، توجه به اقداماتی همانند خدمات تخصصی مددکاری اجتماعی مرتبط با افزایش نسبی سطح کیفیت زندگی این بیماران که شامل حمایت های تسکینی و مراقبتی ،شناسایی و غربالگری بیماران و شناسایی دقیق نیاز های آنان ،آموزش های گروهی،حمایت های مالی،راهکارهای افزایش سطح خلق و امید به زندگی ،شناسایی مشکلات، مشاوره و راهنمایی است از جایگاه ویژه ای برخوردار است .این پژوهش از ۵ فصل تشکیل شده است که فصل اول آن ، به کلیات مواردی همچون مقدمه، طرح مساله، اهمیت و اهداف پژوهش، فواید پژوهش، انگیزه پژوهشگرو … می پردازد. فصل دوم این پژوهش به متون ادبیات نظری تحقیق اختصاص دارد و به چهارچوب نظری پژوهش ، فرضیات پژوهش وپیشینه پژوهش، مدل نظری و … پرداخته است. فصل سوم که مربوط به روش شناسی پژوهش است، روش تحقیق و روش نمونه گیری و روایی و پایایی،جمعیت آماری، حجم نمونه و روش نمونه گیری و …. را در بر گرفته وفصل چهارم که عنوان تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش را به خود گرفته به تشریح یافته های توصیفی و تبیینی پژوهشی و آزمون فرضیات پرداخته است.فصل پنجم که آخرین فصل پژوهش است و مربوط به نتیجه گیری و پیشنهادات است به خلاصه نتایج و پیشنهادات و محدودیت ها اختصاص دارد.
۲-۱- بیان مسئله
امروزه بیماری سرطان یکی از بزرگترین نگرانی های بشر در حوزه سلامت جسمی و روانی به حساب می آید. بشر از روزگاران کهن با سرطان آشنایی داشته به گونه ای که دانشمند بزرگ ایرانی ابو علی سینا هم به این بیماری اشاره نموده است.کمی بعد از انقلاب صنعتی بیماری سرطان کم کم به یک معضل جهانی تبدیل شد و قابل پیش بینی است که در آینده ای نه چندان دور این بیماری به طور فزاینده ای به خصوص در کشورهای در حال توسعه افزایش یابد تا جایی که آن را پدیده سونامی سرطان نامیده اند.این بیماری بعد از بیماری های قلبی و عروقی دومین عامل مرگ در کشورهای توسعه یافته است و سومین عامل مرگ در کشور های در حال توسعه بعد از بیماری های قلبی و عروقی و تصادفات جاده ای است . این بیماری به تنهایی بیش از بیماری ایدز و مالاریا در سرتاسر جهان قربانی گرفته است.برآورد سازمان بهداشت جهانی بیانگر آن است که تعداد موارد سرطان تا سال ۲۰۲۰ میلادی در جهان دو برابر خواهد شد. حدود دو سوم این افزایش در کشور های در حال توسعه از جمله ایران رخ خواهد داد.اگر چه آمارهای سازمان بهداشت جهانی هم اکنون نشانگر این است که درصد افراد درگیر با سرطان در کشورهای توسعه یافته نسبت به کشورهای توسعه نیافته به دلیل بافت جمعیتی جوان این کشورها کمتر است (طبق آمار سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۲ حدود ۵۶درصد افراد درگیر با سرطان در کشورهای در حال توسعه در حال زندگی هستند) که البته این آمار در آینده ای نه چندان دور به علت پیر تر شدن بافت جمعیتی این کشور ها از جمله ایران با افزایش چشمگیری روبه رو خواهد شد.طبق اظهار بنیاد تحقیقات جهانی سرطان (WCRF[1]) در سال ۲۰۱۲ ،چنین تخمین زده شده که سالانه در ایران۸۴۸۲۹ مورد جدید ابتلا به سرطان تشخیص داده می شود و ۵۳۳۵۰مرگ ناشی از سرطان وجود خواهد داشت.بر اساس این آمار،میزان بروز سرطان در مردان و زنان به ترتیب در ایران:۱۳۴۰۷به ازای هر ۱۰۰۰۰۰نفر و ۱۲۰۰۱به ازای هر ۱۰۰۰۰۰نفر می باشد.شایع ترین سرطان ها در ایران در مردان ،معده،مثانه،پروستات و کولورکتال می باشد و در زنان PESTAN(به خاطر محدودیت سایت در درج بعضی کلمات ، این کلمه به صورت فینگیلیش درج شده ولی در فایل اصلی پایان نامه کلمه به صورت فارسی نوشته شده است)،معده ، مری و کولورکتال می باشد.(به گزارش سایت رسمی مرکز جامع سرطان ایران -۱۳۹۴) .
اصطلاح کیفیت زندگی، برای ارزیابی نیک‌بود عمومی افراد و جوامع استفاده می‌شود. این اصطلاح در طیف وسیعی از زمینه‌ها، از جمله حوزه‌های توسعه بین‌الملل، بهداشت، و سیاست مورد استفاده قرار می‌گیرد. کیفیت زندگی نباید با مفهوم استاندارد زندگی که عمدتاً بر درآمد استوار است، اشتباه گرفته شود. در عوض، شاخص‌های استاندارد کیفیت زندگی نه‌تنها شامل ثروت و استخدام هستند، بلکه شامل محیط زیست، سلامت جسمی و روانی، تحصیلات، تفریح و اوقات فراغت و تعلق اجتماعی نیز می‌شوند. (به نقل از مهدی باسخا و دیگران،۱۳۹۰).
عکس مرتبط با محیط زیست
گوشه ای از خدمات تخصصی مددکاری اجتماعی معطوف به بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با بیماری و خانواده ،جامعه و سیستم های مرتبط با زندگی آنها است. کیفیت زندگی فردی از یک سو به عنوان پنداشتی از چگونگی گذران زندگی فرد مطرح شده و از بعدی کلی تر کیفیت موقعیت های زندگی حول یک عامل را شامل شده است.موقعیت هایی نظیر محیط پیرامون و یا فرهنگ در یک جامعه ی معین.از منظری دیگر می توان کیفیت زندگی را در دو سطح خرد (فردی-ذهنی)و کلان(اجتماعی-عینی)تعریف کرد.سطح خرد شاخص هایی نظیر ادراکات کیفیت زندگی،تجارب و ارزش های فرد و معرف های مرتبط مانند رفاه،خوشبختی و رضایت از زندگی را شامل شده و سطح کلان نیز شامل در آمد،اشتغال،مسکن،بهداشت و درمان ،آموزش و پرورش است.(مختاری ،۱۳۸۹: ۱۷).در رویکردی عملی کیفیت زندگی به عنوان یک مفهوم کلی تعریف شده است که تمام ابعاد زیستی شامل رضایت مادی،نیاز های حیاتی و جنبه های انتقالی زندگی نظیر توسعه فردی،خود شناسی و بهداشت اکوسیستم را پوشش داده است. همچنین ،کیفیت زندگی بر اساس عناصر تشکیل دهنده آن نیزمانند شادکامی،رضایتمندی،ثروت،سبک زندگی و… تعریف گردیده است.از جنبه ای دیگرکیفیت زندگی از طریق بکارگیری شاخص های عینی و ذهنی اجتماعی مانند تولید ناخالص داخلی،بهداشت،شاخص رفاه،شاخص آموزش و…صورت پذیر شده است .همانطور که بیان شد با توجه به ابعاد و شاخص های کیفیت زندگی در جهت ارتقای آن از خدمات مختلفی از جمله خدمات آموزشی،بهداشتی،اجتماعی و حمایتی،استفاده شده است.مطالب مرتبط به کیفیت زندگی بیانگر آن است که در باره سازه ی کیفیت زندگی با تعدادی از نظرات گوناگون مواجهیم که این موضوع می تواند ناشی از سه عامل مختلف باشد،یکی چند بعدی بودن این سازه ودیگری کاربرد متفاوت آن در حوزه های حرفه ای متفاوتی چون مددکاری اجتماعی، پزشکی ،روانشناسی،جغرافیای انسانی،مطالعات توسعه،اقتصاد،جامعه شناسی و در نهایت، پردازش که می تواند مربوط به عاملان،فرایندها،موقعیت ها و یا ساختارها باشد. با توجه به آمارهای اعلام شده در رابطه با سرطان و افزایش آن در ایران و سایر کشورها ضرورت توجه به آینده نگری و برنامه ریزی و ارائه خدمات تخصصی به افراد در گیر با سرطان بسیار روشن است . البته مددکاران اجتماعی با اتخاذ برخی روش های تخصصی مانند گروه درمانی که با ارائه خدماتی مانند آموزش مهارتهای زندگی ،آموزش مهارتهای رویارویی منطقی با بیماری و ارائه راهکارهای توانمند سازی و مداخله در بحران وهمچنین حمایت های مالی و کمک به گذراندن اوقات فراغت و بهبود سطح خلق و امید به زندگی و خدمات ارجاع و راهنمایی جهت جلوگیری از سر در گمی بیماران در راستای استفاده بهتر از منابع .بنابر این در این راستا بایدمشخص گردد که خدمات تخصصی مددکاری اجتماعی ارائه شده چه نقشی در بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان دارد ؟
عکس مرتبط با اقتصاد
۳-۱- ضرورت و اهمیت تحقیق:
طی سالهای اخیر ،کیفیت زندگی ،یکی از مهمترین موضوعات پژوهش های حوزه مددکاری اجتماعی بوده است.هر جامعه ای برای دستیابی به اهداف خود به برنامه ریزی اصولی نیازداردکه برپایه شناخت شرایط،مسائل و مشکلات و منابع موجود در جامعه پدیدار پذیر است.در این راستا انجام پژوهش های علمی بسیار ضروری است تا شناخت جامع و مناسبی از جامعه ی مورد نظر ارائه دهد که بتوان براساس آن برنامه ریزی مناسب جهت نیل به اهداف مورد نظر را طراحی نمود.اما باید توجه داشت که برای شروع پژوهش ،تشخیص بسیار مهم است از طرفی دیگر تلاش برای دستیابی به زندگی مطلوب در همه ی اعصار و دوره های زندگی بشر همواره وجود داشته است و انسان همیشه به دنبال یافتن راهی برای زندگی بهتر بوده حتی در شرایط سخت مانند بیماری.در عصر کنونی کارشناسان و متخصصان علوم اجتماعی و همچنین مسئولین اداره کشورها به دنبال این هستند که سطح زندگی بشر و رفاه مادی و معنوی افراد جامعه را ارتقاء دهند و شرایطی را فراهم آورند که هر فرد در زندگی اش احساس شادکامی و بهبودی نماید،حتی اگر آن شخص ،فرد درگیر با سرطان باشد.به طور کلی در دهه های اخیر با توجه به افزایش موارد ابتلاء به سرطان در دنیا و ایران و پیامدهای منفی این بیماری بر روی فرد ،خانواده و جامعه ،این روند مورد توجه متخصصین حوزه علوم اجتماعی ،متخصصین حوزه های بالینی و محققین علوم بهداشتی وعلوم سلامت روانی و مشاوره قرار گرفته است.با در نظر داشتن عوارض جانبی درمان های متداول پزشکی در فرایند درمان سرطان این موضوع روشن گردیده که روش های معمول درمانی عمدتا بر بهبود کیفیت زندگی بیماران از نظر جسمی تمرکز نموده است.البته لازم به ذکر است که بهبود فرد درگیر با سرطان از لحاظ جسمی بسیار مهم و ارزشمند است و قطعا بر بهبود کیفیت زندگی فرد درگیر با سرطان و خانواده اش اثر مطلوب دارد اما تنها با تمرکز بر روی این موضوع ، ابعاد پیچیده دیگر زندگی فرد درگیر با سرطان نادیده گرفته شده است.از این رو در سال های اخیر کیفیت زندگی در افراد درگیر با سرطان مورد توجه متخصصین قرار گرفته است .در حقیقت کیفیت زندگی مرتبط با سلامت به بررسی اثرات متعددی که بیماری و روند درمان بر زندگی روزمره فرد داشته و رضایت از زندگی اوتاکید دارد . همچنین نتایج آن می تواند برای تصمیم گیری در مورد به کارگیری برنامه های جدید یا ترکیبی، به متخصصین این حوزه کمک نماید.در حال حاضر در این زمینه در سطح بین المللی قدم های جدی در حمایت از افراد در گیر با سرطان برداشته شده است و با توجه به اینکه کشور ایران به سمت پیر شدن جمعیت ،در حال حرکت است و همچنین اگر به این مورد گسترش پدیده هایی مثل آلودگی هوا،آلودگی آب و مواد غذایی،آلودگی های صنعتی و مشکلات ناشی از محیط کار و تماس با مواد شیمیایی،رشد چاقی والگوی تغذیه نامناسب ،کم تحرکی ،افزایش استرس و افسردگی ، دورشدن از طبیعت ،افزایش مصرف دخانیات و الکل اضافه شود، حرکت رو به رشد ابتلاء افراد به بیماری سرطان در جامعه به راحتی قابل پیش بینی است که این موضوع ضرورت انجام تحقیق در این مورد را بیان می کند.از دیگر عوامل مورد توجه می توان به عامل پیوستگی خانواده های ایرانی اشاره نمود.به طور کلی ابتلای یک عضو مختل کننده عملکرد تمام اعضای خانواده است و این فشار تنها به اعضای خانواده که با فرد درگیر با سرطان همراه هستند محدود نیست، بلکه به شبکه گسترده بستگان و افراد در تعامل با او نیز در ارتباط است. از سوی دیگر نبود شبکه های بیمه و خدمات درمانی فراگیر وحمایتی مناسب و هزینه های سنگین درمان ،فشار روانی دیگری را به خانواده فرد درگیر با سرطان و خود او تحمیل کننده است که مجموعه این شرایط ،توجه ویژه مددکاران اجتماعی را به این امر ضروری ساخته است.در بعد دیگر لازم است به این نکته اشاره شود که شنیدن خبر ابتلای به بیماری سرطان برای هر انسانی همراه با یک شوک بزرگ و بار روانی منفی همراه با استرس و اضطراب فراوان است. فرایند های مداخله در بحران وآموزش گروهی مهارتهای مدیریت استرس به شخص بیمار و خانواده او در این زمینه کمک کننده است .نگهداری چنین احساسات منفی در دراز مدت ناکارآمد و از لحاظ روانی برای فرد درگیر با سرطان و خانواده او مخرب و موجب کاهش کیفت زندگی آنها است و برخورد نا مناسب با این شرایط می تواند منجر به افسردگی،کاهش روابط و حمایت اجتماعی،خصومت ،افزایش تعارضات خانوادگی و بروز آسیب های جسمی ،روانی، اجتماعی گردد.مددکاران اجتماعی که با افراد درگیر با سرطان و خانواده های آنها در حال کار هستند باید به این امر واقف باشند که نقش توانمندسازی و همچنین مشاوره وگروه درمانی در حمایت و بهبود کیفیت زندگی این گروه از بیماران بسیار مهم است.زیرا بیماری سرطان همراه با مجموعه ای از نگرانی هاست که هر روزه توسط بسیاری از افراد در گیر با این بیماری در سرتاسر جهان ابراز می شود.از این رو توجه ویژه به اهمیت مداخلات تخصصی مددکاری اجتماعی در حمایت و بهبود کیفیت زندگی این بیماران بسیار مهم است و ضرورت انجام این تحقیق تایید می گردد.
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
۴-۱- اهداف پژوهش
۱-۴-۱- هدف اصلی:
۱- شناخت تاثیر اقدامات مددکاری اجتماعی در بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان.
۲-۴-۱- اهداف فرعی:
۱-کسب شناخت در رابطه با گروه درمانی جهت بالا بردن کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان و رابطه آن با مددکاری اجتماعی.
۲-کسب شناخت در رابطه با خدمات ارجاع و راهنمایی مددکاری اجتماعی و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان.
۳-کسب شناخت بر تاثیر خدمات تفریحی برنامه ریزی شده توسط واحد مددکاری اجتماعی و نقش آن بر بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان.
۴-کسب شناخت در رابطه با نقش کمک های مالی واحد مددکاری اجتماعی به افراد درگیر با سرطان و تاثیر آن بر بهبود کیفیت زندگی افراد درگیر با سرطان.
۵-۱- فایده های عملی تحقیق