. .Moshe Gammer, Op. cit. ,pp.50-53. ↑
1. کولایی، پیشین، ص53. ↑
2.Energy Information Administration,” Caspian Sea Region”, December 2004, at: /emeu/cabs/caspian.htm1, May 23,2009. ↑
3.بهرام امیر احمدیان، “نفت و امنیت در قفقاز”، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، سال15، دوره چهارم، شماره 56، زمستان1385،ص22. ↑
1. مستقیمی، پیشین، ص80-79. ↑
↑
2- Dorren Mir Heydar and Seffatollah Taheri,”Geopolitics of the Caspian Sea”,Amu Draya,Vol.6,No.11,Winter&Spring 2002, p57.3.Unical ↑
↑
1.Dorren Mirheydar, Op. cit. , p58. ↑
2.اطاعت، پیشین، ص13. ↑
3. Swap ↑
.Tamine Adibfar, Op. cit. ,p98. ↑
3.احمد نقیب زاده، “نقش قدرت های منطقه ای وبرون منطقه ای درحوزه ی خزر”، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، سال دهم ، دوره سوم،شماره 37، بهار1381، ص73-74. ↑
.Carlos Puscual, Op. ,cit, p.6. ↑
2.اطاعت، پیشین، ص13. ↑
1.پیروز مجتهدزاده، “امنیت درآسیای باختری؛شکل گیری ژئوپلیتیک طرح های نوین آمریکایی”،گزارش ها وتحلیل های نظامی-راهبردی( ویزه نامه جغرافیای نظامی)،سال4،شماره 35،مهرماه 1382،ص4. ↑
1.ابولفضل صدقی، ” سیاست خارجی ایالت متحده آمریکا در حوزه خزر وتأثیر آن برامنیت ملی ایران”، سیاست دفاعی، شماره 40-41، پائیز وزمستان 1381، ص67. ↑
2.موسی الرضا وحیدی، ” حضور نظامی امریکا در آسیای مرکزی وقفقاز، واکنش روسیه”، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، شماره37، بهار1381، ص 99-100. ↑
1.دهقان، پیشین،ص84. ↑
2.Iran-Libya Sanctions Act(ILSA) ↑
3. عنایت الله یزدانی، ” ژئوپلیتیک نفت در منطقه خزر ونقش آمریکا: بازدارندگی جدید”،فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز،سال پانزدهم، دوره چهارم، زمستان 1385، ص43. ↑
4.یزدانی، همان، ص42. ↑
.Ariel Cohen, Security Energy and Democracy: US Interest in Central Asia”, Eurasianet, December 6, 2006. P.2. www. Eurasianet.org/departments/insight/article/eav120606a.shtml, August 21, 2009. ↑
2.راجر ویلیامسون، “دریای خزر وآسیای مرکزی: توسعه .ثبات”،فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، 1384، ص 240. ↑
.Sergei Blagov, ” Russia Mulls Stronger Energy Policies in Central Asia”, Eurasianet, March 18.2008, p.24.http://www.eurasianet,org/department/insight/articles/eav031808.shtml.August 4,2010. ↑
1.محسن فیاضی، “رقابت پیرامون انرژی آسیای مرکزی وقفقاز”،فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز،سال شانزدهم، دوره چهارم، شماره 60، زمستان 1386، ص153-152. ↑
2.اطاعت، پیشین، ص14. ↑
1.جهانگیر کرمی، سیاست ها واقدامات امنیتی روسیه در خارج نزدیک، تهران: ابرار معاصر، 1383، ص34-37. ↑
2.اطاعت، پیشین، ص15. ↑
1.پیروز مجتهدزاده، ” جهان در سالی که گذشت”، اطلاعات سیاسی –اقتصادی ، سال نهم،شماره هفتم وهشتم، 1381، ص 235. ↑
عکس مرتبط با اقتصاد
1. اطاعت، پیشین، ص47. ↑
2.ابراهیم متقی ومریم همت خواه، ” جایگاه ایران دربازار انرژی آسیای مرکزی”، مطالعات اوراسیای مرکزی، سال اول، شماره اول، 1386-1387، ص143. ↑
1. .دریای خزر به مفهوم جغرافیایی کلمه در برگیرنده ی پنج کشورساحلی است،اما در مفهوم ژئو
پلتیک آن علاوه برکشورهای ساحلی خزرمناطق آسیای مرکزی وقفقاز را نیز دربرمی گیرد.2.به اذعان اکثر قریب به اتفاق حقوق دان ها اطلاق لفظ دریا بر این دریاچه به معنی شمول حقوق دریاها برآن نیست. ↑
↑
1.مجتبی دمیرچی لو، “نگاه ایرانی به سیر تحولات رژیم حقوقی دریای خزر” ، دوفصلنامه مطالعات اوراسیای مرکزی، سال اول، شماره 1، زمستان وبهار 1387-1386، ص24. ↑
2.جواد شزیف زاده، “دریای خزر ورژیم حقوقی آن”، فصلنامه تحقیقی، مطالعاتی مؤسسه فرهنگی آران، سال ششم، شماره 15و16، بهار وتابستان 1387، ص 57. ↑
1.سیدرسول موسوی، “آینده دریای خزر”، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، ش65، بهار1388، ص 13. ↑
1.امیراحمدیان، دریای خزر منافع روسیه وامنیت ایران، ص74. ↑
2.امیراحمدیان، پیشین، ص62. ↑
1.سید عطا تقوی اصل، ژئوپلیتیک جدید ایران از قزاقستان تا گرجستان، تهران: دفترمطالعات سیاسی وبین المللی، تابستان 1387، ص 227. ↑
.Closed sea ↑
.Semi – enclosedseas ↑
2.بهناز اسدی کیا، “بررسی رژیم حقوقی دریاهای بسسته و تحدید حدود دریای خزر”، مجله بندر ودریا، شماره 55و56، آذر ودی 1374، ص44. ↑
.The 1982 UN Convention the law of the sea. UN. Doe. A/conf/62/122(1982)این کنوانسیون ، در سومین کنفرانس سازمان ملل درباره حقوق دریاها ، در 30 آوریل 1982 م، در نیویورک مورد پذیرش قرار گرفت. ودر دهم دسامبر همان سال در خلیج مونتکو جامائیکا بسته شد موافقت نامه تکمیلی این کنوانسیون ، در 29 جولای 1998 م، در نیویورک برقرار گردیده، مقررات کنوانسیون و موافقت نامه با یکدیگر تکمیل وبه کار برده می شوند، ولی در صورت تناقض ، مقررات موافقت نامه برتری خواهد داشت. ↑
2.بند 4، ماده 74. ↑
.مجید یزدانی، “رژیم حقوقی حاکم بر دریاهای بسته بانگرشی بر دریای خزر”، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، شماره 14، تابستان 1375، ص 155-154. ↑
1.ایرج افشار، دریای مازندران(پژوهش در جغرافیای طبیعی، نام و پیشینه ی تاریخی رژیم حقوقی،محیط زیست و اقتصاد)، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، 1381، ص154. ↑
عکس مرتبط با محیط زیست
1.عباس اقبال آشتیانی وباقر عاملی ، تاریخ ایران پس از صدر اسلام تا انقراض قاجار در دوره پهلوی، تهران، انتشارات نامک، 1378،ص 67-69 ↑
1.والنتین یاکوشیف، “اختلافات سیاسی معاصر در مورد وضعیت حقوقی دریای خزر”، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، سال هفتم، دوره سوم، شماره 22، تابستان 1377، ص ص 22-23. ↑
1.مهدی صفری، ساختارو تحولات سیاسی در فدراسیون روسیه وروابط با جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز انتشارات وزارت امورخارجه، 1384، ص 143-148 ↑
1. بهمن آقایی، رژیم حقوقی دریای مازندران، مجله حقوق، شماره هشتم، بهار وتابستان 1366، ص 87-88. ↑
. داوود باوند، “نگرشی بر رژیم حقوقی دریای خزر: نویدها و زنهازها”، فصلنامه خاورمیانه، سال دوم، شماره سوم، 1372، ص 56-58. ↑
1.دونا یووا، “بررسی موضع ایران در قبال نظام حقوقی دریای خزر”، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، سال هفتم، دوره سوم، شماره 23، پاییز1377، ص 120-121. ↑
1.شریف زاده، پیشین، ص66-67. ↑
.Condominium( Common Sovereignty) ↑
.D. Aghai, “The Legal Regime of the Caspian Sea & Recent Incident Azerbaijan and Iran”, 2002http://www.gas and oil.com.goc. August 2009. ↑
1.میرابراهیم صدیق، روابط ایران با جمهوری های قفقاز، تهران: نشر دادگستر، زمستان 1383، ص 191. ↑
2.مرکز مطالعات ونیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی(ندسا)، خزر ومنافع ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر سایه روشن، زمستان 1381، ص146. ↑
1. مرکز مطالعات
وتحقیقات دفاعی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، پیشین، ص143. ↑
.Elmar Mammadyarov. ↑
.Marat Tazhin ↑
2. امیرمحمد حاجی یوسفی، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در پرتو تحولات منطقه ای،(2001-1991)، تهران: مرکز چاپ وانتشارات وزارت امور خارجه، بهار 1384، ص129. ↑
.Kapaz ↑
2.دینا مالی شووا، “رقابت چند جانبه در دریای خزر”، ترجمه بهرام امیراحمدیان، فصلنامه آسیای مرکزی وقفقاز، شماره 39، پاییز 1381، ص4. ↑
.Caspian Sea Cooperation Organization ↑
1.عباس ملکی، “فعالیت های کشورهای ساحلی برای حل مشکل حقوقی رژیم حقوقی دریای خزر”، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز، سال یازدهم، دوره سوم، شماره 41، بهار 1382، ص24-25. ↑
2. بولتن معاونت سیاست خارجی وروابط بین الملل مکز تحقیقات استراتژیک، ” اجلاس عشق آباد ومنافع ملی ایران در دریای خززر”، خرداد 1381، ص6. ↑
1. ملکی، پیشین، ص27. ↑

مسلماً قانون و چگونگی مراحل ایجاد و تصویب آن در یک نظام دموکراتیک و جامعه مبتنی بر آرای مردم می­تواندچهار چوبی مطمئن برای تضمین آزادی و تساوی جنسیتی در آموزش باشد.به همین دلیل قانونی که مبتنی بر عقل جمعی بشر باشد بی­شک اصول کلی حقوقی از جمله رعایت تساوی جنسیتی و آزادی­های اساسی عقلانی را در برخواهد داشت به همین دلیل در نظام بین ­المللی حقوق بشر این اصول حقوقی بیان و سر لوحه اهداف آن می­باشد. هم چنان که ماده ۴ میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مقرر می­دارد: محدودیت­های برقرار شده توسط قانون تا حدودی که با ماهیت این حقوق سازگار باشد و منظور از آن تنها توسعه رفاه عامه در یک جامعه­ دموکراتیک باشد قابل پذیرش است. پس این اصول باید در همه اقدامات خصوصاً قانون­گذاری دولت­ها مورد توجه قرار گیرد، چرا که در همه­ی اسناد حقوق بشری به صورت تکلیف دولت­ها به شکل تصویب قوانین یا اصلاح قوانین مورد توجه بوده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
در واقع دولت­ها به عنوان این­که مسؤولیت اداره­ی جوامع را بر عهده دارند و با رعایت حق مردم در تعیین سرنوشت­شان و احترام به آزادی­های سیاسی و مدنی باید نمایندگان حقیقی ملت­ها بوده و از جانب آن­ها در صحنه­ی بین­الملل حضور یابند و ضمن محترم شمردن حقوق و آزادی­های اشخاص و حمایت و تضمین این حقوق باید زمینه­ بهره­مندی از حقوق مختلف از جمله آموزش را برای همه افراد ملت به کار برند. به همین دلیلاست که از یک سو آزادی افراد اعم از زن و مرد و توانایی انتخاب آموزش از سوی آن­ها با توجه به نیازها و استعدادهایشان مورد توجه و تأکید قرارگرفته و از سوی دیگر با اصل رایگان و اجباری بودن تحصیلات ابتدایی این حق آن­ها مورد حمایت و تضمین قرار گرفته است. لذا آموزش اجباری نه تنها تعارضی با آزادی افراد در بهره­مندی از این حق ندارد بلکه مورد حمایت نیز قرار گرفته است.
اسناد بین ­المللی نیز ضمن اعلام و پذیرش چنین آزادی برای افراد و بیان تکلیف و تعهد دولت­ها در رعایت و حمایت از این حق و حق آزادی بر آموزش، حدودی را با توجه به اصول حفظ حیثیت فردی و اجتماعی انسان و در چهار چوب حقوق و آزادی­های اساسی ملت­ها بیان می­ کنند. ماده ۲۹ اعلامیه جهانی حقوق بشردر بند دوم اعلام می­دارد که هر کس (بدون تمایز جنسیتی) در اجرای حقوق و استفاده از آزادی­های خود فقط تابع محدودیت­هایی است که به وسیله قانون منحصراً به منظور شناسایی و مراعات حقوق و آزادی­های دیگران و برای مصالح صحیح اخلاقی و نظم عمومی و رفاه همگانی، در شرایط یک جامعه دمکراتیک وضع گردیده است که در هیچ مورد نمی ­تواند برخلاف مقاصد و اصول بین­الملل باشد. میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز در ماده ۴ در خصوص حدودآزادی بیان می­دارد که کشورهای عضو میثاق معترف­اند که در تمتع از حقوقی که مطابق این میثاق در هر کشوری مقرر می­ شود آن کشور نمی ­تواند حقوق مزبور را تابع محدودیت­هایی جز به موجب قانون بنماید آن هم فقط تا حدودی که با ماهیت این حقوق سازگار بوده و منظور آن تنها توسعه رفاه عامه در یک جامعه دموکراتیک باشد. مضافاً این که میثاق اخیر­الذکر در بند۳ ماده ۱۳ ضمن این که حق والدین و سرپرستان قانونی کودکان را در انتخاب مدرسه به رسمیت می­شناسد این انتخاب را مشروط به این می­نماید که با حداقل موازینی که دولت در خصوص آموزش و پرورش ممکن است تجویز یا تصویب نموده باشد مطابقت نماید و آموزش و پرورش مذهبی و اخلاقی کودکان مطابق معتقدات شخصی والدین یا سرپرستان قانونی آنان تأمین گردد.هم­چنین کنوانسیون حقوق کودک نیز در ماده ۲۹ ضمن اعلام آزادی در آموزش و پرورش رعایت حداقل استاندارد­ها رابرای دولت­ها و متصدیان تأسیس مراکز آموزشی لازم دانسته است.
عکس مرتبط با اقتصاد
گفتار دوم: دلایل تبعیض در آموزش بر مبنای جنسیت و راه­کارهای مبارزه با آن
مظلومیت جنس زن درطول تاریخ امری مسلّم و غیر قابل انکار است.مطلب تأسف­آور دیگر این­که بسیاری از ظلم­ها و ستم­های روا شده بر زنان به دین نسبت داده می­ شود. هر جا پیام دین به درستی دریافت یا اعمال نشده، زنان مورد ستم بوده ­اند. در طول تاریخ و در جوامع بشری شرق و غرب،علی­رغم تعلیم انبیا،ستم و اهانت­هایی علیه زنان اعمال شده و برخی از این موارد برخلاف تصریحات شریعت الهی، به دین نیز نسبت داده شده است.(قربان­نیا و همکاران، ۱۳۸۴)
در رم، پدر خانواده حق داشته به حیات هر یک از اعضای خانواده مخصوصاً زن خود خاتمه دهد و ناچار نبود به هیچ یک از مقامات رسمی و عمومی در خصوص تصمیمی که گرفته توضیحی دهد یا دلیلی ارائه نماید. در خانواده­های رومی قرابت و خویشاوندی رسمی و حقوقی جز بین مرد با مرد معنی نداشت و بین زن با مرد یا زن بازن خویشاوندی رسمی و حقوقی وجود نداشت. (صدر، ۱۳۵۵)
ارسطو اندیشمند بزرگ یونان نیز متأثر از تعصبات معمول زمان خویش معتقد بود زن و بنده بر اساس طبیعت خود، محکوم به اسارت بوده و سزاوار شرکت در کارهای عمومی نیستند. (دورانت، ۱۳۸۴)
در ایران نیز قبل از اسلام زنان شخصیت اجتماعی و صلاحیت معاملات حقوقی نداشتند و رأی مرد درباره آن­ها نافذ بود.زنان حق رای و اختیار تشخیص خیر و شر در زندگی خود نداشته اند و نفوذ مطلق­العنان مرد طاقت فرسا بود. (مطهری، ۱۳۹۰)
واقعیت این است که این همه ظلم و تبعیض در طول تاریخ در کشورها تا عصر حاضرحتی در بزرگ­ترین سازمان بین­المللی(سازمان ملل متحد) وجود داشته به­ طوریکه اکثریت با مردان است و با وجودی که ماده ۸ منشور ملل متحد،به زنان حق انتخاب نماینده را می­دهد، اما تبعیض جنسیتی هنوز در سازمان ملل هم دیده می­ شود. (زاهد، ۱۳۸۶)
تبعیض بر مبنای جنسیت علیه زن دلایل و زمینه ­های گوناگونی دارد که مهم­ترین آن عدم آگاهی زنان و دختران نسبت به حقوق خویش بوده است، که مهم­ترین راه دور نگه داشتن آنان در خصوص آگاهی بر حق خویش، محروم نمودن آنان از آموزش و پرورش می­باشد، که در نتیجه زنان و دختران بی­سواد و ناآگاه نسبت به حقوق حقه خود بار می­آیند.
برخی از دلایل و زمینه­ها از این قرارند:
۲-۲-۱٫اعتقادات و باورهای فرهنگی
اکثر فمینیست­ها چنین استدلال کرده ­اند که در حالی که جنس زیست شناختی تفاوتی است که «به طور طبیعی» پیش می­آید، همه­ی نقش­ها و شکل رفتاری ملازم با زن را جوامع مختلف به­ طور تاریخی تولید کرده ­اند. (فرید من، ۱۳۸۳)البته این انسان­شناسان بوده ­اند که طی مطالعات و مقایسات­شان میان بسیاری از جوامع غیر مدرن تا اواسط قرن بیستم،برای نخستین بار دریافتند که چگونه نقش­های جنسی در جوامع با یکدیگر متفاوت هستند و این­که فرهنگ چه نقشی در شکل­ گیری مفروضات موجود در تمام جوامع درباره این­که چه چیز مردانه و چه چیز زنانه است، ایفا می­ کند. (مارش، استوکر، ۱۳۸۶)
ممکن است آدمی یک«مؤنث»زاده شود اما این تمدن و فرهنگ است که«زن» می­آفریند که تعریف می­ کند زنانه چیست و از پیش تعیین می­ کند که زنان چه­طور باید رفتار کنند و چه­طور رفتار می­ کنند و نکته مهم این­که ساخت اجتماعی «زن»سرکوب دائمی زنان بوده است. نقش­های اجتماعی و شیوه ­های رفتاری که تمدن­ها و فرهنگ­ها به زنان محول کرده ­اند «زن­ها را نسبت به مردان در موقعیت فرودست­تری قرار داده است.» (فرید من، ۱۳۸۳)
مسئله دیگری که در ادامه بحث جنسیت و ساخت اجتماعی و فرهنگی وجود دارد، نقش کلیشه­های تبعیض­آمیز جنسیتی است.«کلیشه چیزی است که بی هیچ تغییری تکرار و باز تولید می‌شود،با الگویی ثابت و عام انطباق دارد و از تشخیص خصوصیات فردی عاجزاست، در حقیقت تصویر ذهنی یکنواخت و قالب­بندی شده­ای که برای اعضای یک گروه مشترک است و عقیده­ای به غایت ساده شده،رفتار عاطفی و یادآوری بی­آزمون و بررسی را نشان می­دهد،کلیشه ممکن است در قالب داوری، احساس یا تصویر بیان شود، کلیشه­های تبعیض­نژادی به یک قوم خاص مربوط می‌شوند وکلیشه­های تبعیض جنسی به جنس مخالف. (میشل، ۱۳۸۳)
بخش عمده­ای از تبعیض میان پسران و دختران ناشی ازاعتقادات و باورهای فرهنگی خانواده­ها است به­عنوان مثال ترس والدین ازامنیت دختروآبروی خانوادگی­شان که ممکن است براثر دوری مسیر مدرسه ومحل زندگی ویااستفاده ازمعلمان مرد باشد و خانواده­ها به دلیل بی­سوادی والدین از مدرسه رفتن دختران جلوگیری کنند و یا اهمیت بیشتری را به تحصیل پسران می­ دهند و یا برخی مشکلات ناشی از دشواری­های مالی خانواده­هاست، چرا که خانواده­ها اکثراً ناگزیرند بابت مخارج کتاب، پوشاک و لوازم التحریر فرزندان هزینه­هی زیادی را متحمل شوند. پایین بودن مقام ومنزلت اجتماعی زنان و دختران، تأکید خانواده و اجتماع بر تحصیل پسران و تبعیض علیه دختران در خانواده، قیود فرهنگی و سنتی­ای است که زنان جوان را به ماندن در خانه ملزم می­ کند، برنامه درسی و روش­های تدریس نامناسب برای دختران و یا نامناسب برای فرهنگ محلی همه نمود­هایی از تبعض­هایی است که جنبه فرهنگی دارد.
۲-۲-۲٫ عدم توازن معلمان زن و مرد در سطوح مختلف تحصیلی
در بیشتر مناطق دنیا تعداد معلمان زن در سطح تعلیمات ابتدایی بیشتر است. اما زنان در سطوح عالی ودر مقام­های تصمیم ­گیری برای آموزش و پرورش به­خصوص در دانشگاه­ها نمایندگان قابل توجهی ندارند،نه تنها دختران دانش ­آموز به سرمشق­های مثبت احتیاج دارند،بلکه زنان معلم نیز ممکن است بهتر بتوانند به نیاز­های دختران دانش ­آموز رسیدگی کنند.
برنامه­ها و مواد تحصیلی می­توانند یکی از وسایل عمده برای تقویت دیدگاه ­های کلیشه‌ای مبتنی بر جنسیت باشند، یعنی نقش­های موردی انتظار برای مردان و زنان که جامعه از کودکی تحمیل می­ کند. در کتاب­های درسی غالباً پسران به صورت اشخاص درشت اندام، شجاع، ماجراجو و با هوش ترسیم می­شوند که در قالب رهبران­،مخترعان و مکتشفان اقدام می­ کنند، از طرف دیگر دختران موجوداتی هستند ریزنقش، محجوب، حساس و زود رنج، محتاطو زیبا، … که کلیشه­های سنتی مرتبط با تولیدمثل و مراقبت از کودک را ایفا می­ کنند، پندارهای خشک و کلیشه­ای در مورد پسران در برخی از کشورها به پسران قوت قلب می­ دهند که در رشته­های علمی تحصیل کنند. در حالی که پندارهای کلیشه­ای در مورد دختران موجب می­ شود که آنان از رشته­هایی چون ریاضیات و علوم که آن­ها را برای خود دشوار می­انگارند وحشت کنند و به این ترتیب مفهوم ضعیف بودن در ذهن دختران تقویت می­گردد.[۱۸]
۲-۲-۳٫ راه­کارهای مبارزه با تبعیض در آموزش بر مبنای جنسیت
در خصوص مبارزه با تبعیض بر مبنای جنسیت راه­کارهای مختلفی ارائه شده است، فمینیست­ها در گروه­ها و عقاید مختلف نظراتی ارائه نموده ­اند، به گونه­ ای که برخی از آنان قایل به امتیازات بیشتری برای زنان نسبت به مردان در زمینه حقوق اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شده ­اند.ولیکن جدای از مکتب­ها و نظریه­ های مختلفی که ارائه شده است به نظر می­رسد بهترین راه­کار برای اجرای عدالت جنسیتی در همه زمینه­ها خصوصاً در امر آموزش خشکاندن همان علل و عواملی است که باعث پیدایش این گونه تبعیض­ها و محرومیت­ها می­ شود.
بنابراین چون بخش عمده­ای از تبعیض میان پسران و دختران ناشی از اعتقادات و باورهای فرهنگی خانواده­هااست بهترین راه­کار مبارزه نیز اصلاح و تنقیح امور و اعتقادات فرهنگی است.
چون در بیشتر مناطق دنیا تعداد معلمان زن در سطح تعلیمات ابتدایی بیشتر است. اما زنان در سطوح عالی ودر مقام­های تصمیم ­گیری برای آموزش و پرورش به خصوص در دانشگاه­ها نمایندگان قابل توجهی ندارند،نه تنها دختران دانش ­آموز به سرمشق­های مثبت احتیاج دارند،بلکه زنان معلم نیز ممکن است بهتر بتوانند به نیاز­های دختران دانش ­آموز رسیدگی کنند،از این رو اقدامات عملی در خصوص توازن معلمان زن و مرد در تمامی دوره­ های تحصیلی نیز می ­تواند راهکار مناسبی برای حل موضوع باشدکه اقدامات دولت­ها در این زمینه کارساز است.هم چنین اصلاح برنامه­ها و مواد درسی و بازیافت استعداد دختران در عمده رشته­های تحصیلی می ­تواند راه­کار خوبی برای حل موضوع باشد.
نتیجه‌
با عنایت به مباحث مذکوردر می­یابیم که محروم نمودن زنان از بهره‌مندی آموزش و در درجه دوم قراردادن آن­ها به­عنوان انسان‌هایی خاص در این خصوص زمینه‌ی بسیاری از محرومیت‌ها و تبعیض‌های دیگر را در پی داشته به گونه‌ای که مصالح، منافع، صلح و امنیت بین‌المللی را به مخاطره می‌افکند. چراکه آموزش یک حق بنیادین و فی‌نفسه حقی بشری بدون تمایز جنسیتی جهت بهره‌مند‌شدن از سایر حقوق انسانی است.
درآموزه­های دین مبین اسلام چه در آیات متعدد قران مجید و احادیث و روایاتفراوانی که از ائمه معصوم ما به­صورت متواتر نقل شده، مسئله آموزش و فریضه فراگیری علم بر هر فرد مسلمان اعم از زن و مرد مورد تأکید قرار گرفته است، در اسناد متعدد بین‌المللی حقوق بشر، عدالت جنسیتی در بهره‌مندی از آموزش به­ طور ضمنی یا آشکارا مورد توجه قرار گرفته، در منشور ملل متحد در بند ۳ ماده ۱ به طور ضمنی به این موضوع توجه شده، ولیکن در زمان صدور اعلامیه جهانی حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ صراحتاً در ماده ۲۶ با به کارگیری اصطلاح هر کس[۱۹] حق آموزشرا برای زنان علاوه­بر مردان محترم می­شمارد. اسناد، اعلامیه‌ها و کنوانسیون‌های متعدد دیگر بعدی در صحنه بین‌المللی صراحتاً از حق زنان در بهره‌مندی از آموزش دفاع نموده‌اند.
هم­چنین جامعه جهانی و اسناد بین‌المللی حقوق بشر اصول مهم و بنیادینی را در ارتباط با حق آموزش و پرورش برای همه، خصوصاً زنان و دختران در نظر گرفته که از آن جمله اصل آزادی انتخاب آموزش و پرورش است، چرا که رعایت اصل آزادی همراه با عدالت جنسیتی، نقش به سزایی در خصوص بهره‌مندی همه انسان­ها از دیگر حقوق جهان­شمول و خدادادی مانند آزادی عقیده و آزادی مذهب دارد.
اصل عدالت که غایت آمال و آرمان مطلق تمام انسان‌هاست و اصل رایگان و اجباری بودن آموزش و پرورش نیز از جمله اصولی است که مورد توجه اسناد بین‌المللی حقوق بشر در زمینه آموزش برای همگان با دید‌گاه عدالت جنسیتی می‌باشد که در تأمین و رعایت این اصول دولت‌ها نقش و وظیفه مهمی را بر عهده دارند.
متأسفانه علیرغم همه این تأکیدات در فقه، حقوق اسلامیو اسناد بین‌المللی حقوق بشر تاکنون جامعه‌ی جهانی در تحقق کامل عدالت جنسیتی در زمینه آموزش موفق نبوده و سومین هدف از اهداف اعلامیه توسعه هزاره سوم که تقویت برابری جنسیتی و توانمندی زنان است، در گام نخست رفع تبعیضات جنسیتی در سطح ابتدایی و پس از آن در خلال تحصیلات، دو فاکتور تعیین‌ شده برای ۲۰۰۳ هستند که تا سال ۲۰۱۵ باید در تمامی سطوح محقق شود. اما واقعیت‌های موجود نشان می‌دهد که هیچ یک از این اهداف تاکنون در تمامی جهان محقق نشده و هنوز اکثریت بیسوادان جهان را زنان تشکیل می‌دهند.
فصل سوم
عدالت جنسیتی در پرورش از دیدگاه حقوق اسلام و حقوق بشر
مقدمه
تربیت، فرایندی است ناظر به انسان در همه عمر او و نه مقطع خاصی از آن، دقیقاً به همین دلیل است که تربیت بیش از آن­که حق کودک باشد، یک حق بشری و انسانی است؛ البته به لحاظ ویژگی­های خاص تربیت­پذیری انسان در دوران کودکی، حقوق تربیتی کودک از جایگاه و نقش والاتر و بیش­تری برخوردار است و این مهم جنسیت­پذیر نبوده و باید در همه دوران عمر بدون تمایز جنسیت صورت پذیرد. ازاین­رو در منابع فقهی، هم در قرآن و هم در احادیث و روایات متعدد به این مهم پرداخته شده است.
در آموزه­های دین مبین اسلام چه در آیات متعدد قرآن، احادیث و روایات همچنین اعلامیه­ها و اسناد بین ­المللی و نیز در کنفرانس­ها و نهادهای بین ­المللی نیز به این موضوع پرداخته شده و مسئولیت اولیه و اصلی پرورش کودک بر عهده والدین گذاشته شده و دولت­ها نقش تکمیل کننده و تسهیل­گر و ثانوی دارند.برخی این امر را نشان از روحیه فردگرایی تدوین­کنندگان این اسناد و نگاه بدبینانه­ای که نسبت به واگذاری صلاحیت­های گسترده به حکومت­ها دارند، می­دانند. ولی نمی­توان چنین نگرشی را چندان صحیح تلقی نمود زیرا پذیرش اولویت حق والدین در تعلیم و تربیت، به سبب پیش فرض ذهنی و نوعی توافق ضمنی مبنی بر پذیرش اهتمام بیشتر والدین به فراهم نمودن موجبات سعادت­مندی کودک خویش است که خود از جمله استعدادها و گرایش­های فطری یا طبیعی و خدادادی سرشته شده در وجود بشر است؛ وانگهی این مهم خود از جلوه­های مشارکت جامعه در امور سیاسی، اجتماعی و فرهنگی است که امروزه به شدت بر آن تأکید می­ شود.
در فصل سوم تحت عنوان عدالت جنسیتی در پرورش ابتدا به مبحث عدالت جنسیتی در پرورش در حقوق اسلامی پرداخته و سپس حق پرورش در حیطه­های گوناگون تربیتی بر مبنای عدالت جنسیتی در طی سه گفتار بحث خواهد شد و در مبحث سوم به عدالت جنسیتی درحق پرورش در حقوق بشر خواهیم پرداخت.
مبحث اول: عدالت جنسیتی در پرورش در حقوق اسلامی
گفتار اول:ویژگی­های عدالت جنسیتی در پرورش

 

دانلود

۲-۵- عدد هفت در کتب مذهبی
در اوستا از هفت کشور سخن به میان آمده؛ روزی که تیشتر، ایزدباران و رزق و روزی، بارندگی را آغاز کرد، نصف جهان را آب گرفت و زمین به هفت کشورتقسیم شد. هر یک از این هفت اقلیم نام مخصوص به خود دارند مهم‌ترین این اقلیم‌ها را که در مرکز عالم نیز قرار دارد، خونیرث می‌نامند و سرزمین ایران در آن واقع است. بسیاری از فرهنگ‌ها و ادیان عدد هفت را کامل‌ترین عدد دانسته‌اند؛ خداوند آفرینش زمین و آسمان و جهان هستی را در شش روز انجام داد وروز هفتم به استراحت پرداخت. شاید به همین دلیل باشد که ما آخرین روز هر هفته به استراحت مشغول می‌شویم.
به عقیده هندی‌ها در آئین برهما انسان هفت بار می‌میرد. درانجیل از هفت روح پلید صحبت شده است. فرقه کاتولیک به هفت نوع شادی، هفت نوع مناسک، هفت گناه اصلی فراگیر توبه و هفت اندوه معتقدند در میان آنان هفت غسل تعمید وجود دارد. قوم یهود هر هفت سال یک بار، در روز هفتم هفته سال هفتم جمع می‌شوند آن سال یوییل نام دارد. در آئین های دیگر نیز دیگر باز هم به عدد هفت برمی‌خوریم مثلا در آئین‌ مانوی هفت ایزد وجود دارد که مانند هفت امشاسبند زرتشتی اند و یا در آئین مهر هفت مقام مقدس وجود داشته که برای دخول به هریک حسن خاصی لازم بوده است.
۲-۶- عدد هفت در سایر ادیان
عدد هفت نه تنها در اسلام بلکه در سایر مذاهب و ادیان و در نزد اقوام هند و اروپایی نیز مقدّس می‌باشد تورات «اسفار خمسه عهد عتیق» نیز هفت را عدد کامل می‌داند. گروهی از محقّقین و دانشمندان اروپا معتقدند که نسخه تورات اصلی پس از وفات حضرت موسی در صندوق شهادت بوده علماء بنی اسرائیل برحسب وصیّت حضرت موسی در هر هفت سال یک بار آنرا بیرون می‌آوردند و بر بنی‌‌اسرائیل می‌خواندند. از قوم یهود خواسته شده بود که هر هفت سال یک بار بندگان را آزاد کنند و از وامی که به دیگران داده‌اند درگذرند.
«تاریخ تمدن ویل دورانت ترجمه احمدآرام»
۲-۷- نمود هفت در دین اسلام:
۲-۷-۱- در قرآن احادیث و روایات:
در قرآن کریم آمده است: فرعون در خواب هفت گاو چاق و هفت گاو لاغر را دید که گفتند هفت سال خشک‌سالی و هفت سال فراوانی می‌شود. بهشت و جهنم هفت طبقه دارد. گناهان اصلی هفت‌اند.
پیش از اسلام در بین اعراب، هفت بار طواف دور کعبه مرسوم بوده در سنت اسلامی هنوز هم حاجیان هفت بار دور کعبه می‌چرخند.
از جمله کاربردهاى دینى دیگر عدد هفت عبارتند از :
هفت فرشته مقدس در نظر بنى اسرائیل، هفت طبقه جهنم، هفت درب جهنم، هفت سلام در قرآن که عبارتند از: ۱٫ «سلم قولا من ربّ رحیم» (یس،۵۸) ۲٫ «سلم على ابرهیم» (صافات، ۱۰۹) ۳٫ «سلم على نوح فى العلمین» (صافات، ۷۹) ۴٫ «سلم على موسى و هرون» (صافات، ۱۲۰) ۵٫ «سلم على ءال یاسین» (صافات، ۱۳۰) ۶٫ «سلم علیکم طبتم» (زمر، ۷۳) ۷٫ «سلم هى حتى مطلع الفجر»(قدر، ۵).
هفت بار تطهیر در قوانین طهارت، هفت عضوى که در سجده باید روى زمین باشد،هفت شبانه روز بلاى قوم عاد،هفت شهر عشق و هفت مردان در تصوف،قرّاءسبعه.
در قرآن و سنت‌ ها و اندیشه‌های اسلامی، نخستین عدد کامل، هفت است و هفت بار طواف کعبه که زائر برخلاف عقربه‌های ساعت انجام می‌دهد، مظهر هفت نشانه خداست. مسلمانان در هنگام سجده، هفت موضع از بدن را بر زمین قرار می‌دهند.
در قرآن بارها به هفت آسمان و زمین اشاره و تصریح شده از آن جمله در سورهی ۲ (بقره) آیهی ۲۷، سورهی ۱۷ (بنی اسرائیل) آیهی ۴۶، سورهی ۲۳ (مؤمنون) آیهی ۱۷، سورهی ۴۱ (فصلت) آیهی ۱۱، سورهی ۶۵ (تغابن) آیهی ۱۲، سورهی ۶۷ (الملک) آیهی ۳، سورهی ۷۱ (المعارج) آیهی ۱۴، سورهی ۷۸ (النبأ) آیهی ۱۲ و … میتوان اشاره کرد».
۲-۷-۲- سبع و سبعه در قرآن: ‌
این دو واژه ۲۴ بار در قرآن به کار رفته‌اند; بیست بار با واژه «سبع» و چهار بار با واژه «سبعه» که عبارتند از: «سبع سموت» (بقره، ۲۹ / فصلت، ۱۲ / طلاق، ۱۲ / ملک، ۳ / نوح، ۱۵) «السموت السبع» (اسراء، ۴۴ / مؤمنون، ۸۶) «ویقولون سبعـﺔ … (کهف، ۲۲) «و سبعـﺔ إذا رجعتم» (بقره، ۱۹۶) «سبع شداد» (یوسف، ۴۸) «سبعاً شداداً» (نباء، ۱۲) «سبع سنابل» (بقره، ۲۶۰) «سبع بقرت سمان یأکلهن سبع عجاف و سبع سنبلت خضر» (یوسف،۴۳ و ۴۶) «سبع سنین» (یوسف، ۴۷) «سبع طرائق» (مؤمنون، ۱۷) «سبع لیال» (حاقّه، ۷) «سبعاً من المثانى» (حجر،۸۷) «سبعـﺔ ابواب» (حجر، ۴۴) «سبعـﺔ أبحر» (لقمان، ۲۷)
مَّثَلُ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِی سَبِیلِ اللّهِ کَمَثَلِ حَبَّـﺔٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِی کُلِّ سُنبُلَـﺔٍ مِّئَـﺔُ حَبَّـﺔٍ وَاللّهُ یُضَاعِفُ لِمَن یَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ
( سوره‌ی بقره؛ آیه‌ی۲۶۱)
مَثَل (صدقات‏) کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‏کنند همانند دانه‏ای است که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه‏ای صد دانه باشد؛ و خداوند برای هر کس که بخواهد (آن را) چند برابر می‏کند، و خداوند گشایشگر داناست‏.
هفت آسمان در آیات متعددی از قرآن ذکر شده مثلاً در آیه ی ۱۲ سوره طلاق آمده است: «خدا کسی است که هفت آسمان را آفرید» حال در قرآن کریم کلمه ی «سبع» به معنی «هفت» که با کلمه ی «سماوات» به معنی «آسمان ها»ست -چه قبل چه بعد- هفت مرتبه در کلام تنزیل مذکور است.
۱- هُوَ الَّذِی خَلَقَ لَکُم مَّا فِی الأَرْضِ جَمِیعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاء فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ (بقره/۲۹)
۲- تُسَبِّحُ لَهُ السَّمَاوَاتُ السَّبْعُ وَالأَرْضُ وَمَن فِیهِنَّ وَإِن مِّن شَیْءٍ إِلاَّ یُسَبِّحُ بِحَمْدَهِ وَلَکِن لاَّ تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ إِنَّهُ کَانَ حَلِیمًا غَفُورًا (اسراء/۴۴)
۳- قُلْ مَن رَّبُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیم ِ(مومنون/۸۶)
۴- فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِی یَوْمَیْنِ وَأَوْحَى فِی کُلِّ سَمَاء أَمْرَهَا وَزَیَّنَّا السَّمَاء الدُّنْیَا بِمَصَابِیحَ وَحِفْظًا ذَلِکَ تَقْدِیرُ الْعَزِیزِ الْعَلِیمِ (فصلت/۱۲)
۵- اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّه عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْمًا (طلاق/۱۲)
۶- الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا مَّا تَرَى فِی خَلْقِ الرَّحْمَنِ مِن تَفَاوُتٍ فَارْجِعِ الْبَصَرَ هَلْ تَرَى مِن فُطُورٍ (ملک/۳)
۷-أَلَمْ تَرَوْا کَیْفَ خَلَقَ اللَّهُ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ طِبَاقًا (نوح/۳)
مسلمانان هنگام حج، هفت بار دور خانه ی کعبه طواف می کنند جالب است که کلمه ی «طواف» و مشتقات آن هفت بار در قرآن آمده اند. آیات زیر:
۱- «. . . إِبْرَاهِیمَ وَإِسْمَاعِیلَ أَن طَهِّرَا بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْعَاکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ» (بقره/۱۲۵)
۲- «. . . أَن لَّا تُشْرِکْ بِی شَیْئًا وَطَهِّرْ بَیْتِیَ لِلطَّائِفِینَ وَالْقَائِمِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ» (حج/۲۶)
۳و۴- «فَطَافَ عَلَیْهَا طَائِفٌ مِّن رَّبِّکَ وَهُمْ نَائِمُونَ» (قلم/۱۹)
۵- «. . . فَلاَ جُنَاحَ عَلَیْهِ أَن یَطَّوَّفَ بِهِمَا وَمَن تَطَوَّعَ خَیْرًا فَإِنَّ اللّهَ شَاکِرٌ عَلِیمٌ» (بقره/۱۵۸)
۶- «ثُمَّ لْیَقْضُوا تَفَثَهُمْ وَلْیُوفُوا نُذُورَهُمْ وَلْیَطَّوَّفُوا بِالْبَیْتِ الْعَتِیق» (حج/۲۹)
۷- «. . . جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ طَوَّافُونَ عَلَیْکُم بَعْضُکُمْ عَلَى بَعْضٍ کَذَلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیَاتِ وَاللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ» (نور/۵۸)

هفت سوره از سوره های قرآن با تسبیح شروع شده اند که عبارتند از:
۱-سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَى (سوره ی اسراء)
۲-سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ (سوره ی حدید)
۳-سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ (سوره ی حشر)
۴-سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ (سوره ی صف)
۵-یسَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ (سوره ی جمعه)
۶-یسَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ (سوره ی تغابن)
۷-سَبِّحِ اسْمَ رَبِّکَ الْأَعْلَى (سوره ی اعلی)
درسوره‌ی «نور» آیه ۳۵ می بینیم تمثیلی را که برای نور خدا بیان شده که به هفت مرحله اشاره دارد:
۱-«مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاه»
۲-«فِیهَا مِصْبَاحٌ»
۳-«الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَهٍ»
۴-«الزُّجَاجَهُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ»
۵-«یُوقَدُ مِن شَجَرَهٍ مُّبَارَکَهٍ زَیْتُونِهٍ لَّا شَرْقِیَّهٍ وَلَا غَرْبِیَّهٍ»
۶-«یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ»
۷-«نُّورٌ عَلَى نُورٍ»

در سوره ی نورآیه ۴۵ آنجا که خداوند به فرستادن ابرها و فرو فرستادن باران و مشیت الهی می پردازد، شاهد تقسیم هفت گانه هستیم:
۱-« أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ یُزْجِی سَحَابًا”
۲-« ثُمَّ یُؤَلِّفُ بَیْنَهُ”
۳-« ثُمَّ یَجْعَلُهُ رُکَامًا”
۴-« فَتَرَى الْوَدْقَ یَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ”
۵-« مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِیهَا مِن بَرَدٍ”
۶-« فَیُصِیبُ بِهِ مَن یَشَاءُ”
۷-« وَیَصْرِفُهُ عَن مَّن یَشَاءُ”
در سوره ی مومنون می بینیم که مراتب خلقت انسان هفت مرتبه و مرحه است:
۱-«وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنسَانَ مِن سُلَالَهٍ مِّن طِینٍ»
۲-«ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَهً فِی قَرَارٍ مَّکِین»
۳-«ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَهَ عَلَقَهً»
۴-«فَخَلَقْنَا الْعَلَقَهَ مُضْغَهً»
۵-«فَخَلَقْنَا الْمُضْغَهَ عِظَامًا»
۶-«فَکَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا»
۷-«ثُمَّ أَنشَأْنَاهُ خَلْقًا»

وقتی انسان سر به سجده می گذارد هفت عضو از اعضای بدن را باید به زمین بگذارد که عبارتند از:
۱- پیشانی
۲و۳- دو کف دست
۴و۵- زانوها
۶و۷- دو سر انگشت بزرگ پاها

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

صفری، علی (۱۳۸۴). بررسی عوامل موثر بر جذب سرمایه افراد حقیقی در بورس اوراق بهادار. پایان نامه کارشناسی ارشد حسابداری. دانشگاه اصفهان.
حسابداری

 

شورورزی، محمدرضا؛ آزادوار، ایمان (۱۳۸۹). تجزیه و تحلیل ارتباط میان فرصت های سرمایه گذاری و عملکرد شرکت ها. حسابداری مدیریت ۳ (۶): ۲۳-۱۳٫

عالی­ور، عزیز (۱۳۷۰). صورت های مالی اساسی. چاپ سوم، مرکز تحقیقات حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی.

فخاری، حسین؛ یوسف نژاد، صادق (۱۳۸۵). بررسی رابطه ریسک نظام مند و رشد سود شرکت ها در بورس اوراق بهادار تهران. مجله بررسی های حسابداری و حسابرسی ۱۱۵ (۵۲): ۳۷-۵۴٫

گندم­کار، حسن (۱۳۸۰). بررسی ارتباط بین تغییرات ترکیب ترازنامه و ریسک. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه تهران.

فروغی، داریوش و محسن صادقی. (۱۳۸۹). رابطه محافظه کاری و کارایی سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات تجربی حسابداری مالی ۲۷ (۱۰): ۱۵۸-۱۳۹٫

مجتهدزاده ویدا. (۱۳۸۰). محافظه‏کاری. حسابدار ۱۵۴ (۷۳) ، ۲۴-۲۲٫

هاشمی، عباس؛ فرهمند، شکوفه؛ شامیرزایی جشوقانی، ناصر (۱۳۹۰). تأثیر محافظه کاری شرطی بر هزینه سرمایه سهام عادی. فصلنامه دانش حسابداری ۲ (۷): ۶۷-۴۷٫
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)

 

نوروش، ایرج؛ یزدانی، سیما (۱۳۸۸). بررسی تاثیر اهرم مالی بر سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی ۲ (۴): ۴۸-۳۵٫

دستگیر، محسن؛ ظفری، فاطمه (۱۳۸۸). نقش اطلاعات حسابداری در پیش ­بینی نرخ بازده سهام. اقتصاد و بورس، شماره ۸۵، ۵۵-۴۸ .
عکس مرتبط با اقتصاد

 

ایزدی­نیا، ناصر؛ ابزری، مهدی؛ ساوه درودی، سعید (۱۳۸۶). رابطه­ بین نرخ بازده مورد انتظار سرمایه ­گذاری با بهره گرفتن از مدل قیمت­ گذاری دارایی­ های سرمایه­ای و نسبت قیمت به درآمد سهام در بازار بورس تهران. مجله دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه اصفهان، شماره اول، ۹۰-۷۵٫

رحیمیان، نظام الدین؛ رضاپور، نرگس؛ خضری، حسین (۱۳۹۰).نقش مالکان نهادی در کیفیتاقلام تعهدی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابرسی، سال یازدهم/شماره۴۵/ص ص ۶۸-۸۱٫

 

 

هاشمی، سید عباس؛ جلالی مقدم، حسین (۱۳۹۲)، تاثیر اقلام تعهدی بر رابطه تامین مالی خارجی و بازده آتی سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله پژوهش های حسابداری مالی شماره دوم ۱۳۹۲

سجادی، سید حسین؛ حاجی­زاده، سعید؛ نیک کار، جواد (۱۳۹۱). تأثیر هزینه­ های نمایندگی و کیفیت گزارشگری مالی بر ریسک سرمایه ­گذاری شرکت­های بورسی. مجله بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره ۹، شماره ۳، ۳۳-۲۱٫

کمیته تدوین استانداردهای حسابداری (۱۳۹۱). استانداردهای حسابداری: مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران. تهران، سازمان حسابرسی.

شباهنگ، رضا (۱۳۸۹). تئوری حسابداری (چاپ نهم). تهران: انتشارات مرکز پژوهشات تخصصی حسابداری و حسابرسی سازمان حسابرسی.

کردستانی، غلامرضا؛ ایرانشاهی، محمد (۱۳۹۱). تأثیر محافظه ­کاری بر میزان مربوط بودن اطلاعات حسابداری به ارزش سهام. پژوهشنامه حسابداری مالی و حسابرسی، ۵۰-۲۳٫

کردستانی، غلامرضا؛ امیربیگی لنگرودی، حبیب (۱۳۸۹). معیارهای ارزیابی محافظه ­کاری. مجله دانش و پژوهش حسابداری، شماره ۲۰، ۱۷-۱۲٫

آذین­فر، کاوه؛ حساس­یگانه، یحیی (۱۳۸۸)، رابطه بین کیفیت حسابرسی واندازه مؤسسه حسابرسی. بررسی های حسابداری وحسابرسی، دوره۱۷،شماره۶۱،صص۸۳-۹۶

مهدوی، ابوالقاسم؛ میدری ،احمد (۱۳۹۰) .ساختار مالکیت و کارایی شرکت های فعال در بازار اوراق بهادار تهران . تحقیقات اقتصادی زمستان (۷۱):۱۰۳-۱۳۱٫

 

 

ویلیام، اسکات (۱۳۹۱). تئوری­های حسابداری مالی (علی پارساییان، مترجم). تهران: انتشارات ترمه

شباهنگ، رضا (۱۳۸۷). تئوری حسابداری، سازمان حسابرسی، مرکزپژوهشات تخصصی حسابداری وحسابرسی

حساس یگانه، یحیی؛ معیری، مرتضی (۱۳۸۷) . ” حاکمیت شرکتی ، حسابرسی و کمیته حسابرسی . فصلنامه حسابدار، سال بیست و سوم، شماره ۲۰۰، آبان ۱۳۸۷، ص ص ۶۶-۵۷

 

 

بادآور نهندی، یونس؛ طالب­نیا، قدرت اله؛ خانلاری، مرتضی (۱۳۹۰). بررسی محتوای اطلاعاتی عایدات حسابداری محافظه ­کارانه و غیر محافظه ­کارانه. مجله پژوهش­های حسابداری مالی، شماره ۴ (۱۰)، ۱۱۳-۱۰۳٫

احمدپور، احمد؛ کاشانی پور، محمد؛ شجاعی، محمدرضا (۱۳۸۹)، بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی و کیفیت حسابرسی بر هزینه تأمین مالی از طریق بدهی (استقراض) .بررسی های حسابداری وحسابرسی، دوره ۱۷، شماره۶۲، ص ص ۱۷-۳۲٫

 

 

حافظ نیا، محمد (۱۳۸۵). مقدمه­ای بر روش پژوهش در علوم انسانی. تهران: سمت

طبیبی، سید جمال الدین؛ ملکی، محمدرضا؛ دلگشایی، بهرام (۱۳۹۲). تدوین پایان نامه ، رساله، طرح پژوهشی و مقالع علمی (چاپ چهارم). تهران: انتشارات فردوس.

سجادی، سید حسین؛ حاجی­زاده، سعید؛ نیک کار، جواد (۱۳۹۱). تأثیر هزینه­ های نمایندگی و کیفیت گزارشگری مالی بر ریسک سرمایه ­گذاری شرکت­های بورسی. مجله بررسی­های حسابداری و حسابرسی، دوره ۹، شماره ۳، ۳۳-۲۱٫

رنجبران، هادی (۱۳۹۰). آمار واحتمال، کاربرد آن در مدیریت (چاپ بیستم). تهران: انتشارات اثبات

مومنی، منصور؛ فعال قیومی، علی.(۱۳۸۹). تحلیل­های آماری با بهره گرفتن از Spss. تهران: انتشارات ترمه

کرمی، غلامرضا؛ عمرانی، حامد (۱۳۸۹) ، تاثیر چرخه ی عمر شرکت و محافظه کاری بر ارزش شرکت” ، بررسی های حسابداری و حسابرسی، سال هفدهم، شماره ۵۹، ص ۷۹-۹۶

نوروش، ایرج؛ ابراهیمی کردلر، علی (۱۳۸۴). بررسی و تبیین رابطه ترکیب سهامداران با تقارن اطلاعات و سودمندی معیارهای حسابداری عملکرد. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره ۴۲، ص ۱۲۴-۹۷٫

قائمی، محمدحسین؛ وطن پرست، محمدرضا (۱۳۸۴). بررسی نقش اطلاعاتی حسابداری در کاهش عدم تقارن اطلاعاتی در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی­های حسابداری و حسابرسی، سال دوازدهم، شماره ۴۱، ص ۱۰۳-۸۵٫

ابراهیمی کردلر، علی؛ حسنی آذرداریانی، الهام (۱۳۸۵). بررسی مدیریت سود در زمان عرضه­ی اولیه به عموم در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. مجله بررسی­های حسابداری و حسابرسی، شماره ۴۵٫

جهانخانی، علی (۱۳۷۳). شیوه ­های تأمین مالی شرکت­ها در شرایط کنونی بازار سرمایه ایران. ماهنامه حسابدار، شماره ۱۰۸-۱۰۷٫

مشهوری، سیدمحمدرضا (۱۳۷۶). بررسی تحلیلی اعتبار اعمال سیاست­های بورس در رابطه با افزایش سرمایه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد.

شباهنگ، رضا (۱۳۷۴). مدیریت مالی، جلد دوم، مرکز پژوهشات سازمان حسابرسی.

منابع لاتین:

 

 

Ahmed, A. S. Billings, B.K., Morton, R.M., Stanford Harris, M., (2002). The Role of Accounting Conservatism in Mitigating Bondholder-Shareholder Conflicts over Dividend Policy and in Reducing Debt Costs. The Accounting Review. 77, 867-890.

Ahmed, A. S., Duellman, S., (2007). Accounting Conservatism and Board of Director Characteristics: an Empirical Analysis. Journal of Accounting and Economics. 43, 411-437.

Badertscher, B. J. Philips. M.Pincus and S. Rego(2006).”Do firms manage earnings downward in a book-tax conforming maner?”working paper. university of Iowa.

Ball, R., Kothari, S.P., Robin. A. (2000). The effect of international institutional factors on properties of accounting earnings. Journal of Accounting and Economics. 29 (1): 1-51.

Baker, M. Stein, J, C. and Wurgler, J. (2003). When Does the Market Matter? Stock Prices and the Investment of Equity Dependent Companies. Quarterly Journal of Economics ۱۱۸, (۳): ۹۶۹-۱۰۰۶٫

Ball, R. (2001). Infrastructure Requirements for an Economically Efficient System of Public Financial Reporting and Disclosure, Brookings-Wharton papers on Financial Services. 127-182.

Ball R, Shivakumar L. Earnings quality in UK private firms: comparative Loss recognition timeliness, Journal of Accounting and Economics ۲۰۰۵: ۳۹ (۱): ۸۳-۱۲۸٫

Beaver, W.H. and S.G. Ryan. (2000). Biases and Lags in Book Value and Their Effects on the Ability of the Book-to-Market Ratio to Predict Book Return on Equity. Journal of Accounting Research ۳۸ (۱): ۱۲۷-۱۴۸٫

Beaver, W. H. S. G. Ryan, (2005). Conditional and Unconditional Conservatism: Concepts and Modeling. Review of Accounting Studies. 10: 269-309.

Beekes, W. P. Pope and S.Young. (2004).”The link between earning timeliness,earning conservatism and board composition, Journal of Accounting and Economics. Vol 12:47-59.

Betty, A., Weber, J. & Yu, J. (2008). Conservatism and Debt. Journal of Accounting and Economics ۴۵ (۱): ۳۵-۴۸٫

Biddle, G. C. Hilary, G. and Verdi, R. S. (2009). How does financial reporting quality improve investment efficiency?. Journal of Accounting and Economics. 48: 112-131.

Biddle, Gray and Gilles Hilary, (2006). Accounting Quality and Firm-Level Capital Investment. The Accounting Review. Vol 81.

Bliss J. H., 1924, Management Through Accounts, New York, NY: The Ronald Press Co. Blumenstein, R., D.K. Berman and E. Perez, 2003. After inflating their income, companies want IRS refunds, The Wall Street Journal (May 2).

Bushman, R. M and J. D. Piotroski. (2006), Financial reporting incentives for conservative accounthng, Journal of Accounting and Economics. Vol24:107-147.

Chandra. U.Wasley, C. E and Waymire, G. B. (2004). Incom conservatism in the US technology sector, The Bradly Policy Research Center. Financial Research and Policy, Working paper. university of Rochester.

Chung, H. H, and J. P. Wynn. (2008), Managerial legal liability coverage and earning conservatism”, Journal of Accounting and Economics. Vol 46:135-153.

Dang, A. (2011). Leverage, Debt Maturity and Firm Investment: An Empirical Analysis. Journal of Business Finance & Accounting. No. 38 (1): 225-258.

Deegan C., (2006). Financial Accounting Theory. Mcgraw-Hill.

Devine, C. T., (1963). The Rule of Conservatism Reexamined. Journal of Accounting Research, 1, 127-138.

Devine, C. T., (1963). The Rule of Conservatism Reexamined. Journal of Accounting Research, 1, 127-138.

Feltham, G. and Ohlson, J. A.,(1995). Valuation and Clean Surplus Accounting for Operating and Financial Activities. Contemporary Accounting Research 11 (2): 689–۷۳۱٫

Fredrick, amling. (1989). Investment, an introduction to analysis and management. prentice hall.

Garcia Lara, J. M. B. Garcia Osma and F. Penalva. (2008)”Accounting conservatism and corporate governance” Review of Accounting Studies. Vol13:13-38.

Giner, B. and W.Rees. (2001). On the asymmetric recognition of good and bad news in France, Germany and United kingdom. Journal of business, Finance and Accounting. Vol 28:1333-1349.

Giovly, D., Hayn, C., Natarajan, A., (2007). Measuring Reporting Conservatism. The Accounting Review. 82, 65-106.

Guay, W. and R. Verrecchia. (2006). Discussion of an economic framework for conservative accounting. Journal of Accounting and Economics. Vol42:149-165.

نگرانی به عنوان شیوه ای برای مقاوم شدن علیه درد و مشکلات احتمالی در نظر گرفته می شود اما اغلب این دیدگاه، نتیجه ی معکوس به بار می آورد (اورسیلو[۱۰]و رومر[۱۱]، ۲۰۱۱). به نظر می رسد که تفکر مداوم در خصوص فجایع بالقوه ای که در آینده ممکن است رخ دهد، باعث اجتناب می شود (رومر و اورسیلو، ۲۰۰۲؛ به نقل از بائر[۱۲]، ۲۰۰۶). اجتناب رفتاری – عمل کردن به شیوه ای که ما را از موقعیات برانگیزاننده ی اضطراب دور کند- مولفه ی کلیدی ترس و اضطراب است. هنگامی که تصور می کنیم یک موقعیت یا فعالیت احتمالا منجر به تهدید بالقوه ای می شود، ممکن است که تصمیم بگیریم از آن اجتناب کنیم. اگر ما دچار ترس یا اضطراب شویم راهبردهای گوناگونی را استفاده می کنیم تا از آن موقعیت فرار کنیم و یا هنگام مواجه شدن با هیجان هایی که ورای تحمل ماست، ممکن است از ترس بی حرکت مانده و یا با این امید، این شرایط را تحمل کنیم که عامل تهدید کننده یا استرس زا، سپری خواهد شد (اورسیلو و رومر، ۲۰۱۱).
این عملکرد اجتنابی، پریشانی و استرس تجارب درونی را در کوتاه مدت کاهش می دهد اما با دخالت در پردازش هیجانی در درازمدت، این هیجانات را طولانی تر می کند (رومر و اورسیلو، ۲۰۰۲؛ به نقل از بائر، ۲۰۰۶). واکنش به تجارب درونی همراه با تلاش در سرکوب یا اجتناب از این افکار و احساسات، احتمالا منجر به افزایش این واکنش ها می شود. تقویت این احساسات، خود منجر به کاهش وضوح هیجانات می شود: همان طور که افکار و احساسات از طریق واکنش منفی به آن ها، قضاوت کردن در خصوص آن ها و تلاش برای اجتناب از آن ها، شدیدتر می شود، پاسخ های حقیقی نیز تیره تر شده و از وضوح آن ها کاسته می شود.
بنابراین اغلب مواقع افراد نگران، احساس “آشفتگی” و یا “ناراحتی” را گزارش می کنند اما در بیان دقیق و مشخص حالت هیجانی خویش مشکل دارند. فقدان وضوح هیجانات، توانایی افراد را در استفاده مناسب از پاسخ های هیجانی محدود می کند. هم چنین، براین اساس افراد حالت های درونی، به عنوان مثال حالت ناخوشایند و منفی، را به تجربه ی خود اضافه می کنند که این امر چرخه ی نگرانی را دائمی می کند (بائر، ۲۰۰۶).
آن چه که منجر به تمایز میان نگرانی با افکار و تصاویر ناخوانده کوتاه مدت می شود، تکرار مستمر نگرانی است. نگرانی در پژوهش بورکووک و اینز[۱۳]، (۱۹۹۰؛ به نقل از کلارک[۱۴] و فربورن[۱۵]، ۱۳۸۵) در مقایسه با تفکر بهنجار یا در پژوهش ولز و موریسون[۱۶]، (۱۹۹۴؛ به نقل از کلارک و فربورن، ۱۳۸۵) در مقایسه با وسواس ها، بیش از آنکه حاوی تصاویر باشد دربرگیرنده ی افکار است.
اما ترنر [۱۷]و همکاران (۱۹۹۲؛ به نقل از ریجسورت[۱۸] و همکاران، ۲۰۰۱) معتقدند که میان نگرانی و افکار وسواسی چندین شباهت وجود دارد:
۱) هر دو پدیده هم در جمعیت عادی و هم در جمعیت بالینی اتفاق می افتد.
۲) به نظر می رسد که محتوا و شکل نگرانی و افکار وسواسی در جمعیت های بالینی و عادی مشابه باشد.
۳) اما در جمعیت بالینی نسبت به جمعیت عادی فراوانی و احساس کنترل ناپذیری آن ها بیش تر است.
۴) هم نگرانی و هم افکار وسواسی با خلق منفی در ارتباط هستند. و این که
۵) عوامل بیمارگونه ی متعددی وجود دارد که نشان می دهد به چه علت بعضی از افراد نگرانی ها و افکار وسواسی بیمارگونه دارند و عده ای، ندارند.
با وجود این شباهت ها، به نظر می رسد که براساس چندین مولفه، نگرانی و افکار وسواسی با یکدیگر تفاوت های گسترده ای نیز داشته باشند. از نظر محتوا، نگرانی ها به صورت خود- هم خوان[۱۹] تعریف می شوند یعنی به صورت واقعی و در خصوص مشکلاتی که در زندگی واقعی رخ می دهد، در حالی که افکار وسواسی به صورت خود-ناهم خوان[۲۰] تعریف می شوند به این معنی که نامناسب هستند و یا از دسته ای هستند که فرد انتظار انجام آن ها را از خود ندارد (انجمن رون پزشکان امریکا، ۱۹۹۴). نگرانی معمولا به صورت افکار ظاهر می شود در حالی که افکار وسواسی بیش تر شامل تکانه ها و تصاویر می باشند (بورکووک و اینز، ۱۹۹۰). پاسخ های رفتاری در قبال نگرانی شامل اطمینان جویی و اجتناب است (ولز، ۱۹۹۷؛ به نقل از ریجسورت و همکاران، ۲۰۰۱) و با پاسخ های رفتاری در افکار وسواسی که شامل رفتارهای بی اثرسازی در انواع تشریفات است، یکسان نیست. تمرکز بر احتمال رخداد اتفاقات منفی، ویژگی خاص نگرانی است، در حالی که نگرانی در خصوص معنای شخصی افکار، مولفه ی پردازش خاص در افکار وسواسی است (ریجسورت و همکاران، ۲۰۰۱).
گفته شده که افکار نگرانی زا نسبت به تصاویر ذهنی با برانگیختگی هیجانی کم تر ارتباط دارند (بورکووک و هو[۲۱]، ۱۹۹۰) و شاید پایداری آن (بورکووک و اینز، ۱۹۹۰) به دلیل اجتناب از تصویرسازی ذهنی (و بنابراین اجتناب از اضطراب) است (کلارک و فربورن، ۱۳۸۵). به عبارت دیگر، یکی از مهم ترین ویژگی های نگرانی این است که فعالیتی زبانی، کلامی و درونی است. نگرانی بیش از آن که به شکل تصویری باشد، به صورت کلامی تجربه می شود (ولز، ۱۳۸۴).
نگرانی ممکن است به منظور کارکردهای انطباقی گوناگون به کاربرده شود (دلگادو و همکاران، ۲۰۱۰). بورکووک و اینز (۱۹۹۰) تاکید کرده اند که نگرانی می تواند به صورت یک عملکرد اجتنابی شناختی عمل کند که افراد مبتلا به GAD از آن برای انحراف توجه خود از تصاویر پریشان کننده استفاده می کنند (ولز، ۱۳۸۴). تالیس[۲۲] و آیزنک[۲۳] (۱۹۹۴؛ به نقل از دلگادو و همکاران،۲۰۱۰) معتقدند که نگرانی به عنوان زنگ خطری عمل می کند که ما را برای مقابله با تهدیدهای پیش بینی شده آماده کرده و نسبت به مسایل حل نشده هوشیار نگه می دارد. به اعتقاد ولز نگرانی می تواند یک شکل مقابله باشد (ولز، ۱۳۸۴) . وی در مدل فراشناختی خود کوشیده است به تبیین شباهت ها و تفاوت های میان نگرانی بیمارگونه و نگرانی بهنجار بپردازد و بر نقش محوری عوامل فراشناختی در شکل گیری و پایداری اختلال اضطرابی تاکید کند (وزیری و موسوی نیک، ۱۳۸۷). براساس مدل ولز، هنگامی که باورهای منفی درباره نگرانی پدید می آید فرد این آمادگی را دارد تا نگرانی را به شیوه ای منفی ارزشیابی کند (فرانگرانی) و احتمالا تلاش هایی را برای کنترل نگرانی به کار می گیرد. بنابراین هنگامی نگرانی بهنجار به نابهنجار تبدیل می شود که فرانگرانی پدیدار شود؛ در واقع وجه تمایز نگرانی GAD و نگرانی های بهنجار، رویداد فزون تر فرانگرانی است (کلارک و فربورن، ۱۳۸۵).
نگرانی شامل فاجعه سازی است و کنترل ذهنی آن دشوار است (ولز، ۱۳۸۸). در واقع شماری از تحقیقات به این نتیجه رسیده اند که سیمایه ی اصلی نگرانی بیمارگونه، کنترل ناپذیری آن است
(کراسک[۲۴]، همکاران،۱۹۸۹؛ بورکووک و دیگران، ۱۹۹۱؛ رپی[۲۵]، ۱۹۹۱؛ ولز، ۱۹۹۴؛ به نقل از کلارک و فربورن، ۱۳۸۵). افرادی که مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر هستند معمولا گزارش می کنند که نگرانی آن ها، بیش تر از حدی است که می خواستند و یا بیش تر از حدی است که دیگران می گویند باید باشند. آن ها هم چنین گزارش می کنند هنگامی که نگرانی هایشان آغاز می شود، متوقف ساختن آن خیلی دشوار است. در جمعیت های غیربالینی نیز افرادی که سطح بالایی از نگرانی دارند نسبت به سایر افراد، در متوقف ساختن نگرانی هایشان، پس از آغاز آن، مشکل دارند (تالیس، دیوی و کاپوزو[۲۶]، ۱۹۹۴؛ به نقل از بارلو، ۲۰۰۲).
افرادی که مستعد نگرانی هستند به ویژه کسانی که از نگرانی به مثابه یک راهبرد سازگاری سود می جویند (و شاید برای دوری کردن از تصاویر ذهنی) احتمالا درگیر فعالیتی هستند که جریان آگاهی را با شمار فزاینده ای از افکار مزاحم آلوده می سازد. این موضوع ممکن است به وسیله فرد چنین تعبیر شود که کنترلی بر فکر نگران کننده ندارد، هر چند این امر در واقع علامتی از کاربرد نگرانی به مثابه یک پردازشگر (و نه کمبود کنترل واقعی) است. کنترل ناپذیری درک شده می تواند ناشی از کنترل بیش از حد باشد. کنترل بیش از حد دست کم به دو شکل وجود دارد: ۱٫ اجرای کنترل شده امور شاق مربوط به نگرانی که تصور می شود به سازگاری کمک کند. ۲٫ تلاش برای به کار گرفتن فعالیت های واپس ران فکر (کلارک و فربورن، ۱۳۸۵).
تاکنون مدل ها و ضابطه مندی های شناختی مختلفی از نگرانی در ارتباط با چگونگی شکل گیری و تداوم آن در اختلالات روان شناختی مختلف به ویژه اختلالات اضطرابی انجام شده است (برای مثال بک[۲۷] و امری[۲۸]، ۱۹۸۵؛ بورکووک، ۱۹۹۸؛ فوا[۲۹]و کوزاک[۳۰]، ۱۹۸۶؛ به نقل از دیوی و ولز، ۲۰۰۶؛ داگاس[۳۱]، مرشاندا[۳۲]، لدوکر[۳۳]، ۲۰۰۵؛ به نقل از خانی پور و همکاران، ۱۳۹۰). در تمامی مدل هایی که تاکنون برای تبیین نگرانی بیمارگونه ارائه شده، تاکید اصلی بر روی جنبه محتوایی شناخت واره های درگیر در نگرانی بوده است اما به نظر می رسد آن چه در تبدیل آن به حالات بیمارگون مانند اختلال اضطراب فراگیر، اضطراب اجتماعی، اختلال آسیمگی یا اختلال وسواس فکری و عملی نقش دارد، شیوه های فکر کردن درباره ی افکار (فراشناخت) و راهبردهایی است که افراد برای کنترل توجه و بازبینی افکار خود به کار می گیرند (خانی پور و همکاران، ۱۳۹۰).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
مشابه با آن چیزی که در حوزه ی اختلال اضطراب فراگیر پدیدار شد، مدل های تفصیلی و دقیقی در خصوص ایجاد و حفظ این اختلال و پروتکل های جامعی در حوزه ی کمک به افراد مبتلا به نگرانی شدید به وجود آمده است (به عنوان مثال: بورکووک و راشی[۳۴]، ۲۰۰۱؛ براون، اولیری[۳۵] و بارلو، ۲۰۰۱؛ داگاس و لدسر، ۱۹۹۸؛ رومر و اورسیلو، ۲۰۰۲؛ ریچ[۳۶] و ساندرسون[۳۷]، ۲۰۰۴؛ ولز، ۱۹۹۷؛ به نقل از دیوی و ولز، ۲۰۰۶). از آن زمان به بعد مداخلات بالینی هم چون کاربرد مراقبه ی ذهن آگاهی[۳۸]و[۳۹]، بازسازی شناختی ارزیابی های نامناسب و نادرست نگرانی (به عنوان مثال باورهای مثبت در خصوص سودمندی و کارکرد نگرانی، عقاید منفی در خصوص نگران نبودن، تحمل احساس نامطمئنی)، آموزش آرام سازی و آموزش کنترل توجه پدیدار شده است (دیوی و ولز، ۲۰۰۶).
افراد نگران، اغلب تصور می کنند که ذهن آگاهی شیوه ای است که می توان از طریق آن، آرام شد. تکنیک های ذهن آگاهی (به عنوان مثال، تنفس آگاهانه و یا سایر تمرین ها) گاه ذهن را آرام می کند، اما این آرامش زودگذر است. ذهن آگاهی چیزی فراتر از از این کاربرد، می باشد. در واقع این روش می تواند به افراد کمک کند تا خود را بهتر بشناسند و در زندگی آن ها تغییرات پایداری ایجاد می کند که موجب احساس رضایت در افراد می شود. اما این مساله نیازمند هوشیار و پذیرا بودن در مقابل تمامی تجارب، حتی تجارب دردناک است (اورسیلو و رومر، ۲۰۱۱).
از زمان ورود و طرح ذهن آگاهی در گستره ی روان شناسی، تلاش های گوناگونی برای کاربرد آن
در کاهش رفتارهای نابهنجار صورت گرفته است (ر.ک. به لانگر[۴۰]، ۲۰۰۰؛ سگال[۴۱]و همکاران، ۲۰۰۲؛ ایوانز[۴۲]و همکاران، ۲۰۰۸؛ دلگادو و همکاران، ۲۰۱۰ و کنگ[۴۳] و همکاران، ۲۰۱۱).
در دهه ی ۱۹۹۰، ولز و متیوز مفهوم ذهن آگاهی انفصالی را مطرح کردند و اهمیت آن را در کاهش نگرانی نشان دادند. ذهن آگاهی انفصالی به معنای جداشدن از افکار در حالی است که آن ها را به صورت عینی مشاهده می کنیم. در زمینه ی مدل فراشناختی از نگرانی، انتظار می رود که ذهن آگاهی انفصالی، افراد را تشویق کند تا از ماشه چکان های اصلی نگرانی بدون درگیر شدن در خود نگرانی، آگاهی یابند (ولز، ۲۰۰۲). امروزه کاربرد ذهن آگاهی در موضوعات سلامت و سلامت روان از طریق دامنه ای از رویکردهای مبتنی بر ذهن آگاهی مثل MBSR (کابات زین[۴۴]، ۱۹۸۲؛ به نقل از کانگ[۴۵]، ۲۰۱۱)، MBCT (سگال و همکاران، ۲۰۰۲؛ به نقل از کانگ، ۲۰۱۱)، ACT (هایز[۴۶]و اسمیت[۴۷]، ۲۰۰۵؛ به نقل از کانگ، ۲۰۱۱) و DBT (دیمف[۴۸] و لینهان[۴۹]، ۲۰۰۱؛ به نقل از کانگ، ۲۰۱۱) به خوبی شناخته شده است.
افزایش آگاهی و پذیرش غیرقضاوتی تجربه ی لحظه به لحظه، که در ذهن آگاهی وجود دارد به عنوان پادزهر موثری در برابر انواع آشفتگی های روان شناختی – نشخوار فکری، اضطراب، نگرانی، ترس، خشم و نظیر آن- درنظر گرفته می شود که بسیاری از این حالات، شامل گرایشات ناسازگارانه ی اجتناب، سرکوبی یا درگیری بیش از حد با افکار و هیجانات استرس زا است (هایز و فیلدمن[۵۰]، ۲۰۰۴؛ کابات زین، ۱۹۹۰؛ به نقل از کنگ و همکاران، ۲۰۱۱).
در هنگام نگرانی، آگاهی محدود می شود و به جای این که بر دامنه ی وسیعی از تجارب فردی
متمرکز شود بر اضطراب و آشفتگی تمرکز می یابد. تمرین های ذهن آگاهی برای افراد مبتلا به نگرانی می تواند سودمند باشد زیرا منجر به گسترش آگاهی از نشانگان درونی و بیرونی در لحظه ی حاضر می شود و پذیرش نسبت به تجارب درونی را افزایش می دهد که این امر خود، می تواند منجر به کاهش قضاوت، واکنش نشان دادن یا تلاش برای کنترل امور شود (بائر، ۲۰۰۶).
یافته های تحقیقاتی نشان می دهند که میان ترس و اجتناب از تجارب درونی و نگرانی مفرط و GAD ارتباط معناداری وجود دارد (باهر[۵۱] و داگاس، ۲۰۰۹) و پژوهش های مختلف نشان می دهند که آموزش دو مولفه ی کلیدی ذهن آگاهی (آگاهی متمرکز و پذیرش) واکنش هیجانی به محرکات منفی را کاهش داده و تمایل به حفظ تماس با این محرکات را افزایش می دهد. در واقع مشاهده ی آگاهانه و پذیرش پاسخ های هیجانی که در ذهن آگاهی رخ می دهد، ممکن است به عنوان راهبردی موثر در کاهش اضطراب ذهنی و اجتناب رفتاری تلقی شود (کنگ و همکاران، ۲۰۱۱).
بنابراین و با توجه به تمهیدات یادشده، به نظر می رسد که بتوان در کاهش این فعالیت ذهنی مداوم و تکراری، از درمان های ذهن آگاهی سود جست. برهمین اساس، مساله اساسی پژوهش حاضر این است که آیا به کارگیری درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) می تواند در کاهش نگرانی بیمارگونه افراد مبتلا موثر باشد ؟
۱-۲- ضرورت پژوهش
نگرانی بیمارگونه به عنوان نگرانی مفرط و غیرواقعی در خصوص دو یا چند موضوع در زندگی فرد تعریف شده است. این نگرانی بیمارگونه برمبنای فراوانی، شدت، مدت نگرانی، توانایی افراد در کنترل نگرانی و تداخل قابل ملاحظه ای که در کارکرد فرد ایجاد می کند، از نگرانی بهنجار متمایز می شود (دلگادو، ۲۰۱۰). بورکووک (۱۹۸۵؛ به نقل از دیوی و ولز، ۲۰۰۶) معتقد است که نگرانی، مولفه ی شناختی اضطراب است و ضروری است که مورد بررسی قرار گیرد. براین اساس و برمبنای سایر پژوهش های انجام شده در این حوزه، می توان نگرانی را با عنوان عامل علی در اضطراب مطرح کرد.
اجتناب ذهنی از احتمال وقایع منفی آینده که از طریق مشغولیت به نگرانی به وجود می آید، راهبرد مقابله ای نامناسب و غیرموثر است، زیرا با این اجتناب نه تنها احتمال پیامدهای منفی کاهش نمی یابد بلکه راه حل های موثر در خصوص مشکل نیز ایجاد نمی شود (دلگادو، ۲۰۱۰). این زنگ خطر بالقوه و تهدید پیش بینی شده در نگرانی به فعالیت های واکنش های دفاعی چون جنگ و گریز اشاره دارد (بورکووک، ۲۰۰۲؛ به نقل از دلگادو، ۲۰۱۰). فعالیت مداوم این نوع واکنش های دفاعی بیان کننده وضعیت ثابت استرس و گوش به زنگی در خصوص اطلاعات هیجانی منفی است و از این رو ریسک مشکلات فیزیکی و روانی را افزایش می دهد (دلگادو، ۲۰۱۰).
با این که نگرانی یکی از عوامل مهم در اکثر اختلالات هیجانی است اما باید درنظر داشت که سطوح بالای نگرانی در جمعیت غیربالینی نیز یافت می شود. پژوهش تالیس، دیوی و کاپوزو (۱۹۹۴؛ به نقل از بارلو، ۲۰۰۲) نشان داد که در میان جمعیت غیربالینی افرادی که سطوح بالایی از نگرانی دارند نسبت به افراد با سطوح پایین نگرانی، زمانی که نگرانی آغاز می شود مشکل بیش تری در متوقف کردن آن دارند.
تحقیقات متعدد روی جمعیت غیربالینی نیز بیان گر وجود سطوح بالای نگرانی بیمارگونه و مزمن در بسیاری از آزمودنی ها است. نگرانی منجر به محدود شدن حوزه ی توجه فرد می شود در نتیجه ورود اطلاعاتی که تصحیح کننده ی فرض های معیوب نگرانی باشد به حیطه آگاهی فرد، دچار مشکل می شود. ادامه یافتن این سیکل معیوب منجر به تداوم مشکل و وخیم تر شدن شرایط می شود. این نگرانی مداوم باعث حفظ سطح بالایی از عاطفه منفی و برانگیختگی فیزیولوژیکی می شود که خود منجر به تنش، خستگی و سایر شکایات هیجانی می شود (انجمن روان پزشکان امریکا، ۲۰۰۰). در این حالت آرام کردن ذهن و توجه نمودن به لحظه حال این امکان را فراهم می کند که بدن در حالت آرمیدگی قرار گیرد و ذهن از تنش های غیر ضروری رها شود. این مساله از طریق درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی میسر می شود.
ذهن آگاهی ظرفیت اساسی در انسان ها است (اورسیلو و رومر، ۲۰۰۵). این مفهوم در تمرین ها و آیین بودیسم ریشه دارد و در پی آن است که به افراد کمک کند تا با همه ی هیجانات مثبت و منفی مدارا کرده و آن ها را بپذیرند (کانگ، ۲۰۱۱).
فرد دچار نگرانی، ذهن به شدت فعالی دارد که مملو از ترس و هراس در خصوص آینده است. این آرام سازی ذهن و توجه به لحظه ی اکنون در رویکرد ذهن آگاهی، به فرد این امکان را می دهد تا تنش های غیرضروری خود را رها کرده و در حالت آرمیدگی قرار گیرد، این امر منجر به افزایش احساس آرامش و کاهش عصبانیت و اضطراب می گردد. کاهش تنش، خستگی و فرسودگی از طریق تمرین های ذهن آگاهی مسلما در بهبود کیفیت زندگی افراد موثر بوده، میزان رضایت از زندگی را بالا برده و در بهزیستی روانی نقش عمده ای ایفا می کند. در واقع ذهن آگاهی منجر به افزایش احساس شایستگی، بهبود حافظه، خلاقیت و احساسات مثبت، کاهش استرس و تنش و افزایش سلامتی و طول عمر می شود (لانگر، ۲۰۰۰).
آن چه که مشخصه ی اصلی نگرانی است، وجود افکار مزاحم و مستمر است؛ در روش ذهن آگاهی آن چه که قابل توجه است چگونگی احساس آزادی برای درک این امر است که بیشتر افکار تنها ساخته ی ذهن ما هستند و واقعیت ندارند. حرکات ساده بازشناسی افکار همان گونه که می تواند فرد را از واقعیت تحریف شده آزاد کند، اغلب باعث بصیرت شده و احساس اداره و کنترل بیش تر زندگی را به وجود می آورد.
پژوهش حاضر هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ عملی از اهمیت برخوردار است. نخست این که نگرانی هم در اختلالات روان شناختی و هم افراد غیر بیمار دیده می شود و نیاز به ترمیم آن امری مهم است. دیگر این که یکی از روش های ترمیم روان شناختی، ذهن آگاهی است.
پس هر نوع تحقیقی از این نوع می تواند در زمینه های فرهنگی ایران، بدنه ی تحقیقی مناسبی فراهم سازد و امکان مقایسه نتایج به دست آمده را با دیگر تحقیقات فراهم سازد. از طرف دیگر تلاش بالینی در این جهت، امکان فهم دقیق تر یافته های بالینی را در مورد نگرانی، براساس ذهن آگاهی و به کارگیری آن فراهم می کند. بنابراین می تواند یاری گر بالین گرانی باشد که با مشکلاتی از این نوع سروکار دارند.
۱-۳- اهداف پژوهش
مبتنی بر مساله پژوهش حاضر ، هدف های ذیل تنظیم شده است :

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

 

تعیین اثر بخشی رویکرد MBSRدر کاهش نگرانی نمونه مبتلا به نگرانی بیمارگونه

تعیین اثر بخشی رویکرد MBSRدر کاهش میزان فرانگرانی نمونه مبتلا به نگرانی بیمارگونه

۱-۴- فرضیه های پژوهش
با توجه به مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش و در راستای اهداف پژوهشی ، فرضیه های زیر ارائه شده است:

 

 

به کارگیری درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) میزان نگرانی بیمارگونه افراد مبتلا را کاهش می دهد.

به کارگیری درمان کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) میزان فرانگرانی افراد مبتلا را کاهش می دهد.

۱-۵- تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش
متغیرهای پژوهش به شرح زیر می باشند:
۱-۵-۱- نگرانی
الف) تعریف نظری: نگرانی به صورت زنجیره ای از عواطف منفی، افکار و تصاویر نسبتا غیرقابل کنترلی تعریف می گردد که منجر به گسترش تلاش های ذهنی فرد در اجتناب از تهدیدهای پیش بینی شده ی بالقوه می شود (بورکووک، ۲۰۰۲؛ به نقل از دلگادو و همکاران، ۲۰۱۰). نگرانی یکی از اجزای مهم اضطراب است و به صورت پیش بینی و انتظار وقایع ناخوشایند در آینده تعریف می شود (کابزاسکی[۵۲] و همکاران، ۱۹۹۷؛ به نقل از نیکبخت نصرآبادی و همکاران، ۱۳۸۷).
ب) تعریف عملیاتی: در این پژوهش میزان نگرانی بیمارگونه براساس نمره ای که آزمودنی در مقیاس نگرانی پنسیلوانیا PSWQ (می یر[۵۳] و دیگران، ۱۹۹۰؛ به نقل از دهشیری و همکاران، ۱۳۸۸) بدست می آورد، تعیین می شود. توضیحات بیش تر در بخش ابزارهای تحقیق، در فصل سوم ارائه خواهد شد.
۱-۵-۲- ذهن آگاهی
الف) تعریف نظری: ذهن آگاهی نوعی آگاهی است که از طریق توجه به یک تجربه به شیوه ای خاص به دست می آید : در این حالت توجه متمرکز بر هدف) توجه به شیوه ای آگاهانه بر قسمت های ویژه ای از یک تجربه متمرکز می شود)، متمرکز بر لحظه حال (زمانی که ذهن در افسوس گذشته و ای کاش آینده فرو می رود، آن را به لحظه حال باز می گردانیم) وغیرقضاوتی (این ویژگی حس پذیرش هر آن چه در مرکز آگاهی قرار می گیرد را در پی دارد) است ) کابات زین، ۱۹۹۴؛ به نقل از کرین[۵۴]، ۲۰۰۹). این حالت نوعی توجه آگاهانه نسبت به اموری است که جریان دارند. براین
اساس الگوهای درمانی تنظیم شده است که هسته ی آن ها، ذهن آگاهی است .
ب) تعریف عملیاتی: در این تحقیق از یکی از الگوهای درمانی ذهن آگاهی به نام درمان کاهش استرس براساس ذهن آگاهی (MBSR) استفاده شده است. درمان MBSR شامل برنامه ۸ تا ۱۰ هفته ای است. جلسات به صورت هفتگی و هر جلسه حدود ۵/۲-۲ ساعت برگزار می گردند. دستور جلسات شامل تمرین های مقابله ای و تکالیف خانگی می باشد. هم چنین شرکت کنندگان ذهن آگاهی داشتن را در فعالیت های روزمره نظیر پیاده روی، ایستادن و خوردن به کار می گیرند (امیدی و محمدخانی، ۱۳۸۷؛ کاسکالسون[۵۵]، ۲۰۱۱). توضیحات تکمیلی دراین باره در فصل سوم ارائه خواهد شد.
۱-۵-۳- فرانگرانی
الف) تعریف نظری: به اعتقاد ولز، فرا نگرانی یا نگرانی نوع ۲، به ارزیابی منفی نگرانی و علایم مرتبط به آن، دلالت می کند. هنگامی که فرانگرانی، فعال می شود، فرد دچار نگرانی درباره ی نگرانی می شود (نگرانِ نگران شدن) و همین امر موجب افزایش اضطراب و احساس ناتوانی در مقابله می شود (ولز، ۱۳۸۸). فرانگرانی به ارزیابی منفی نگرانی اشاره دارد، به گونه ای که در آن، نگرانی به صورت غیرقابل کنترل و آسیب رسان تلقی می شود (ولز و دیوی، ۲۰۰۶).
ب) تعریف عملیاتی: میزان فرانگرانی در این پژوهش، براساس نمره ای که فرد در خرده مقیاس فرانگرانی در پرسش نامه ی افکار اضطرابی ولز (ولز، ۱۹۹۴؛ به نقل از فتی و همکاران، ۱۳۸۹) بدست می آورد، تعیین می گردد. توضیحات تکمیلی در قسمت ابزارهای تحقیق، در فصل سوم ارائه خواهد شد.

فصل دو
مطالعات نظری
۲- ۱- گستره نظری
۲-۱-۱- مقدمه