حجم نقدینگی در این دوره از ۱۹۰هزار و ۱۳۷میلیارد تومان به ۲۱۷هزارو۱۹۲میلیارد تومان افزایش نشان می دهد.
بر این اساس توان وام دهی جدید بانکها در این دوره ، با توجه به افزایش ضریب فزاینده پولی و کسر ذخایر قانونی بانکها نزد بانک مرکزی رقمی بالغ بر ۱۸هزار و ۸۶۶ میلیارد تومان را در برگرفت .افزایش فوق در توان عرضه پول توسط بانکها در حالی صورت گرفته است که در طی این مدت با کاهش ۸/۸ درصدی پایه پولی روبرو بوده ایم.
از جمله علل افزایش ضریب فزاینده در ۹ماهه نخست سال ۱۳۸۸می توان به کاهش نسبت پول نقد به سپرده مردم اشاره کرد.
این نسبت ارجحیت مردم را در مورد نگهداری درصدی از پول بصورت نقد ، و در مقابل درصدی که به صورت سپرده دیداری نزد بانکها نگهداری می کنند را نشان می دهد.
بر اساس آمار بانک مرکزی نسبت اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به سپرده های دیداری در طی اسفند ماه ۱۳۸۷تا پایان آذر ماه ۱۳۸۸از ۹/۴۲ درصد به ۷/۳۸ درصد کاهش نشان می دهد . این کاهش دلیلی است بر افزایش تمایل مردم در نگهداری پول نقد خود به صورت سپرده های دیداری نزد بانکها.
با توجه به اینکه برابر سیاستهای پولی بانک مرکزی نرخ ذخیره قانونی بانکها درسال ۱۳۸۸مطابق با سال ۱۳۸۷در نظر گرفته شده و پایه پولی نیز در این دوره کاهش نشان می دهد. بنابراین تنها علت افزایش در ضریب تکاثری، حجم نقدینگی و توان انبساطی بانکها در پرداخت تسهیلات (خلق پول جدید) در این دروه را می توان به افزایش ارجحیت مردم در نگهداری پول نقد خود به صورت سپرده های دیداری عنوان کرد. در این راستا کنترل نقدینگی بانکها به عنوان موضوعی که تاثیر مستقیمی بر خطر ورشکستگی بانکها از یک طرف و کاهش میزان سوددهی آنها در شرایطی که بانکهای رقیب از مدیریت نقدینگی بهتری بهره گرفته اند، از اهمیتی قابل توجه بهره مند می گردد. (اداره بررسی ها و سیاست های اقتصادی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ۱۳۹۱)

• • 1. 1. اهداف تحقیق

     

     

هدف کلی : در این تحقیق به دنبال این هستیم که نشان دهیم گسترش بانکداری الکترونیک و توسعه ابزارهای استفاده از این سیستم­ها (خودپرداز، پایانه فروش, اینترنت و پایانه شعب) چه تاثیری بر مدیریت نقدینگی در بانک رفاه داشته است.
اهداف جزئی : بررسی وضعیت موجود و تاثیر اقدامات صورت گرفته در گذشته بر مدیریت حاکم بر نقدینگی بانک رفاه
ارائه راهکارهای بهینه سازی بهره­ گیری از سیستم­های الکترونیکی در جهت افزایش کارایی نقدینگی در بانک رفاه
تشخیص روند آینده نگر و پیش بینی مسیر راه آینده با توجه به وضع موجود در بانک رفاه

• • 1. 1. سؤال های تحقیق

     

     

سوالات اصلی:

• • آیا ابزارهای بانکداری الکترونیکی تاثیری بر مدیریت نقدینگی در بانک رفاه داشته است؟

• • پیشرفت کمی و کیفی ابزارهای بانکداری الکترونیک تا چه حدی در مدیریت صحیح منابع و مصارف بانک رفاه، کنترل هزینه ها و به تبع آن افزایش سودآوری تاثیر داشته است؟

سوالات فرعی:

• • روند تغییرات ابزارهای الکترونیک(کارتها، خودپرداز، پایانه فروش، پایانه شعب و …) چگونه بوده است.

• • تراکنش های ریالی صورت گرفته توسط هر یک از این ابزارها چگونه بوده است.

• • کارمزدهای رد و بدل شده و وامهای دریافتی و پرداختی با بانک مرکزی و سایر بانکها به چه نحو بوده است.

• • تغییرات بدهکاری و بستانکاری شعب در دوره مورد بررسی چگونه بوده است.

• • روند تغییرات نقدینگی و حجم دارایی کل شعب در دوره مورد بررسی چگونه بوده است.

    1. 1. متغیرهای تحقیق

     

     

متغیر مستقل: بانکداری الکترونیک و تاکیداً حجم ریالی تراکنش های صورت گرفته و اجزای آن (خودپرداز، پایانه فروش، تلفن­بانک، موبایل­بانک، SMSبانک، اینترنت و پایانه شعب)
متغیر وابسته: تغییرات مدیریت نقدینگی در بانک رفاه کارگران ایران. در اینجا نقدینگی به صورت مبلغ باقیمانده در پایان روز در صندوق بانک می باشد که هیچ سودی به آن تعلق نمی گیرد. طبق تعاریف متداول بانکی، حجم دارایی نقد در بانک رفاه در پایان روز عبارت است از مجموع ۶ مورد به شرح؛ ۱-صندوق، ۲- ایران چک بانک مرکزی، ۳- سپرده قرض الحسنه جاری نزدبانک مرکزی، ۴- سپرده قرض الحسنه جاری نزد بانکهای دولتی/ حساب بانک، ۵- سپرده مدتدار نزد بانکهای داخلی-ریالی و ۶- تسهیلات اعطایی به بانکها، می باشد. بدهی بانک نیز از تجمیع ۳ مورد؛ ۱- سپرده قرض الحسنه جاری بانکها نزد بانک، ۲- سپرده دریافتی از بانک مرکزی، و ۳- تسهیلات دریافتی از بانکهای داخلی به دست می آید. حاصل اختلاف دارایی نقد منهای بدهی بانک در هر روز، حجم نقدینگی بانک در پایان همان روز را به ما می دهد. که متغیر وابسته این تحقیق را شامل می شود.

• • 1. 1. فرضیات تحقیق

     

     

گسترش بانکداری الکترونیک، که در این تحقیق مبلغ کل تراکنش ریالی صورت گرفته در بازه های زمانی مورد بررسی توسط هر یک از درگاه های الکترونیک (خودپرداز، پایانه فروش، تلفن­بانک، موبایل­بانک، SMSبانک، اینترنت و پایانه شعب) می باشد، تاثیر مثبتی بر مدیریت نقدینگی در بانک رفاه داشته است. از طرفی می توان رشد تعدادی هر یک از این ابزارها، همچنین تعداد تراکنشهای صورت گرفته در بازه زمانی را نیز توسط هر یک از این ابزارها مورد بررسی قرار داد.
فرضیه اصلی: بین گسترش بانکداری الکترونیک و توسعه ابزارهای استفاده از این سیستم­ها (خودپرداز، پایانه فروش، تلفن­بانک، موبایل­بانک، SMSبانک، اینترنت و پایانه شعب) و مدیریت نقدینگی در بانک رفاه رابطه قوی، مستقیم و معنی­داری وجود دارد.

ماده ۵: بازرسی توسط بازرس یا هیاتهای بازرسی به عمل می آید. رئیس هیات بازرسی توسط رئیس سازمان حسب مورد از بین قضات یا متخصصین و کارشناسان برجسته و مورد اعتماد انتخاب میگردد.
تبصره ۱: آن قسمت از گزارش بازرسین غیر قضائی که حاکی از وقوع تخلف یا جرم می باشد باید به تایید بازرس قضائی برسد.
تبصره ۲: رئیس هیات بازرسی و یا بازرس در صورتی که دارای پایه قضائی و ابلاغ خاص از رئیس قوه قضائیه باشد ، چنانچه در ضمن بازرسی به اموری برخورد نماید که بیم تبانی یا فرار متهم و یا از بین بردن دلایل و مدارک برود می تواند تا پایان بازرسی برابر مقررات قانون آئین دادرسی نسبت به صدور قرار تامین غیر از قرار بازداشت اتخاذ تصمیم نماید و چنانچه قرار بازداشت موقت را ضرورت تشخیص دهد باید با پیشنهاد رئیس هیات و موافقت رئیس دادگستری محل اقدام نماید . قرارهای تامین صادره ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ قابل تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر مرکز استان مربوط می باشد.

ماده ۶: گزارشهای سازمان در مراجع قضائی و هیات های رسیدگی به تخلفات اداری خارج از نوبت رسیدگی شده و آراء صادره مراجع قضائی با درخواست سازمان بازرسی کل کشور و موافقت دادستان کل کشور و آراء صادره هیات های رسیدگی به تخلفات اداری با درخواست سازمان مذکور در مراجع ذیصلاح ظرف مدت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر بوده و این رسیدگی نیز خارج از نوبت خواهد بود.
تبصره : هرگاه بازرسی که دارای پایه قضائی است ضمن بازرسی در حدود مقررات قانونی به حکمی برخورد نماید که آنرا خلاف بین شرع یا قانون تشخیص دهد گزارش مستدل آن را از طریق رئیس سازمان برای اطلاع دادستان کل کشور تهیه و ارسال می دارد . دادستان کل در صورتیکه آن را از مصادیق بند ۲ ماده ۱۸ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب مصوب ۱۵/۴/۱۳۷۳ تشخیص دهد اقدام قانونی را معمول می دارد.

ماده ۷: بازرس یا هیات های بازرسی گزارش کار خود را مستقیما به سازمان تسلیم خواهد نمود.

ماده ۸: کلیه مسئولان ذیربط در وزارتخانه ها و ادارات و سازمانها و مؤسسات اسناد و اطلاعات و مدارک مورد لزوم در تحقیقات را بدون هرگونه فوت وقت در اختیار بازرس یا بازرسان اعزامی قرار داده و همکاری لازم را مبذول دارند.
تبصره ۱: تخلف از تکلیف مندرج در این ماده موجب حبس جنحه ای از سه ماه تا شش ماه یا انفصال موقت از خدمت دولت تا یک سال خواهد بود.
تبصره ۲: اسناد سری دولتی از حکم این ماده مستثنی است مگر به درخواست رئیس سازمان بازرسی کل کشور و موافقت رئیس قوه قضائیه.

ماده ۹: در مواردی که بازرس یا هیاتهای بازرسی به منظور حسن جریان امور تعلیق یک یا چند نفر از کارکنان واحدی را که مورد بازرسی قرار گرفته اند ضروری تشخیص دهند باید مراتب را فورا و مستدل به وزیر یا رئیس دستگاه مربوط اطلاع داده و تعلیق کارمند یا کارمندان مورد نظر را تقاضا نماید . وزیر یا رئیس دستگاه مربوط مکلف به اجرای تقاضای هیات بازرسی است و در غیر اینصورت شخصا مسوول عواقب امر خواهد بود وسازمان مراتب را جهت اتخاذ تصمیم لازم ره قوه قضائیه گزارش خواهد نمود.

ماده ۱۰: وزیر یا مسئول دستگاه مربوط موظف است از تاریخ دریافت گزارش هیات بازرسی حداکثر ظرف ده روز عملیات اجرائی را جهت انجام پیشنهادهای مندرج درگزارش مزبور شروع و مفاد جریان کار را مرتبا به اطلاع سازمان برساند. سازمان موظف است تا حصول نتیجه نهائی جریان امر را پیگیری نماید.

ماده ۱۱: از تاریخ اجرای این قانون سازمان کنونی بازرسی کل کشور منحل و کلیه اسناد و اوراق و مدارک و اموال و اعتبارات و تعهدات و کارکنان آن در اختیار سازمان قرار می گیرد.
ماده ۱۲: سازمان حسابرسی دولتی، مسئولین حراست و نظارت و بازرسی وزارتخانه ها و مؤسسات مشمول بازرسی چنانچه به سوءجریانی در رسیدگی به عملکرد مالی و اداری دستگاه های اجرائی و شرکتهای دولتی و وابسته به دولت برسند که مربوط به وظایف سازمان بازرسی است باید مراتب را به اطلاع سازمان بازرسی کل کشور برسانند.

ماده ۱۳: بودجه سازمان در بودجه کل کشور تحت ردیف مستقل ذیل ردیف دادگستری منظور و یک پنجم آن خارج از شمول محاسبات عمومی و سایر مقررات مصرف خواهد شد.

ماده ۱۴: آئین نامه اجرائی این قانون و نمودار تشکیلاتی این سازمان با کسب نظر وزارت امور اقتصادی و دارائی و سازمان امور اداری استخدامی کشور توسط سازمان تهیه و به تصویب رئیس قوه قضائیه برسد.

ماده ۱۵: قوه قضائیه ، وزارت امور اقتصادی و دارائی و سازمان امور اداری و استخدامی کشور در قسمت مربوط مامور اجرای این قانون می باشد.
قانون فوق مشتمل بر پانزده ماده و پنج تبصره در جلسه روز یکشنبه نوزدهم مهر ماه یک هزار و سیصد و شصت با حضور شورای نگهبان به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
مقدمه
علوم اجتماعی، مانند سایر علوم، روش های خاص خود را دارد و با آنها در مجامع علمی شناخته می‌شود. هر یک از این روش ها با اهداف ویژه‌ای استفاده می شوند و پیش فرض‌ها و رویکردهای خاصی دارند. به طور کلی می توان از دو رویکرد کمی و کیفی سخن گفت(کرسول, ۱۹۹۴). در اجرای این تحقیق از ۲ رویکرد کمی و کیفی و در ۲ فاز پی در پی و به صورت تلفیقی استفاده می‌گردد. در این فصل مباحث مربوط‌به روش‌شناسی تحقیق، شامل نوع و روش تحقیق،جامعه و نمونه مورد مطالعه، ابزارهای سنجش، روایی و پایایی آن، روش‌های تجزیه و تحلیل داده‌ها و روش طراحی الگوی تحقیق در دو فاز روش کیفی و روش کمی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

• • 1. 1. نوع تحقیق

     

     

تحقیق حاضر از حیث نتیجه در فاز اول، یک تحقیق توسعه ای است و در فاز دوم یک تحقیق کاربردی است. معیار دیگر برای تعیین نوع تحقیق، هدف آن است. تحقیق حاضر از حیث هدف، در فاز اول یک تحقیق اکتشافی و در فاز دوم یک تحقیق تبیینی است. تحقیقات از نظر نوع داده، به تحقیقات کمی و کیفی تقسیم بندی می شوند. بر این اساس، تحقیق حاضر در فاز اول، از نوع تحقیقات کیفی و در فاز دوم یک تحقیق کمی است. در این تحقیق از روش تحقیق تلفیقی استفاده شده است. در واقع این روش ترکیبی از شیوه های کمی و کیفی است. فرض اصلی در پژوهش تلفیقی این است که ترکیب رویکردهای کمی و کیفی درک بهتری از موضوعات تحقیق به وجود می آورد تا اینکه هرکدام به تنهایی مورد استفاده قرار گیرند. شیوه های تحقیق تلفیقی دارای نقاط قوتی است که می تواند ضعف های تحقیق کمی و کیفی را جبران کند. این شیوه ها نسبت به زمانی که شیوه های کمی و کیفی را به تنهایی به کار می گیریم، شواهد و مدارک جامع تری را برای پژوهش موضوع تحقیق ارائه می دهد و به ما کمک می کند تا به سوالاتی پاسخ دهیم که رویکرد های کمی و کیفی نمی توانند پاسخگوی آنها باشند(کرسول و پلانوکلارک،۱۳۸۷: ۱۵-۱۹).
تحقیق تلفیقی دارای انواع متفاوتی است که برخی برای آن ۴۰ نوع قائل شده اند(تشکری و تدلی، ۱۹۹۸)، اما به طور خلاصه چهار نوع از این روش عبارتند از: طرح سه بعدی^[۲۵۶]، طرح ترکیبی، طرح توضیحی و طرح اکتشافی. هدف از تحقیق تلفیقی اکتشافی، تحت تاثیر قرار دادن نتایج روش اول(کیفی) در روش دوم(کمی) است.
از آنجا که این روش به صورت کیفی آغاز می شود، برای بررسی یک پدیده مناسب ترین روش به نظر می رسد. به خصوص این روش هنگامی موثرتر است که محقق برای ساختن ابزار جمع آوری اطلاعات نیاز به شکل گیری یا آزمایش دارد و یا هنگام تشخیص اهمیت عوامل متغیر ناشناخته و بررسی این عوامل از لحاظ کمی از این روش استفاده می کند. در این تحقیق از روش تلفیقی اکتشافی طبق مدل ایجاد طبقه بندی با تاکید بر داده های کیفی، استفاده شده است. نمودار ۳-۱ این روش را با هم نشان می دهد.
جمع آوری داده های کیفی
تحلیل داده های کیفی
نتایج کیفی
ایجاد طبقه بندی یا تئوری برای آزمایش
تحلیل داده ای کمّی

نام و نام خانوادگی
تاریخ و امضا
تشکر و قدردانی
بی­گمان اینجانب بدون کمک اساتید گرانقدر و دیگر عزیزان توان انجام این پژوهش را نداشتم و از این رو بر خود لازم می دانم که شرط ادب را به جا آورده و از تمامی ایشان قدردانی نمایم.
از استاد گرانقدر جناب اقای دکتر شهرام صداقت حور که گام به گام و با شکیبایی در همه مراحل این آزمایش بنده را راهنمایی فرمودند و از استاد بزرگوار جناب آقای دکتر داوود هاشم آبادی که به عنوان استاد مشاور در این تحقیق راهنمایی­های ارزنده ای را ارائه فرمودند سپاسگزاری می­نمایم.
خدایا مرا از فاجعه پلید مصلحت پرستی که چون همه کس گیر شده است وقاحتش از یاد رفته و بیماری شده که از فرط عمومیتش هرکس از آن سالم ماند بیمار می نماید مصون بدار تا به رعایت مصلحت حقیقت را ذبح شرعی نکنم.
«زنده یاد دکتر علی شریعتی»
تقد یم به
یاس آفرینش، گمگشته بقیع
بال آسمانیم، همسر مهربانم، که همیشه یاریگرم بوده اند .
دختران مهربانم که با دلگرمی همواره پشتوانهای محکم برای ادامه راهم میباشند

فهرست مطالب
عنوان صفحه

۲۶

۲۷

عطار در ادامه‌ی حکایاتش به روایت عاشقانه‌ی محمود و ایاز اشاره می‌کند و باز می‌خواهد آن را به ابلیس و خدا تشبیه کند که «شیخ ما» می‌گوید که ابلیس را نیز همین افتاده بود که طالب قهر حق آمد و لطف را خریدار نشد زیرا طالبان لطف را بسیار می‌دید و هیچ کس را جویای قهر و جفای معشوق ازل و ابد نمی‌یافت… و آن لعنت دیگران مرگ بود، باطنش را درخت پر بار و برگ آمد. شیخ بدین تقریر می‌خواهد آیه‌ی «و قال انظرنی الی یوم یبعثون» و آیه‌ی «فبعزتک لأغوینّهم اجمعین» را تفسیر کند. و سرّ اینکه شیطان عمر دراز می‌خواست بر وجهی که از مقام او نکاهد و نشانه‌ی طول امل نباشد بیان نماید و در صورتی که مولانا و بسیاری از مفسرین و صوفیّه این مستی را از موجبات و نکوهش ابلیس محسوب داشته‌اند.^[۳۵۰]

عطّارِ قرآن‌دان، در اینجا خود به تفسیر آیات قرآنی از دیدگاه عرفانی خویش، باز به توجیه اعمال ابلیس برمی گردد و به روایتی غیرقرآنی و بی‌نام و نشان اشاره می‌کند:
اخسئُوا، اشارتی دارد به اخسئُوا فیها و لا تکلمون (۱۰۸:۲۳). و لا ضیر اشاره است به قالوا لا ضیر انّا الی ربنا منقلبون (۵۰:۲۶). ترجمه‌ی دو آیه به ترتیب در این حدود است «در دوزخ گم شوید و سخن مگویید» و «ما را زیانی نیست چرا که ما به پروردگار خویش باز می‌گردیم.»
عطّار شاید یک دیدار تخیلی میان موسی و ابلیس پرداخته و می‌گوید «موسی با ابلیس در عقبه‌ی طور به هم رسیدند. موسی گفت: «چه منع کرد تو را از سجود؟» گفت «دعویِ من به معبودِ واحد. و اگر سجود کردمی آدم را مثل تو بودمی زیرا که تو را ندا کردند یک بار، گفتند «انظر الی الجبل» بنگریدی، که مرا ندا کردند هزار بار که اسجدوا لآدم(۲/۳۴)، سجود نکردم. دعوی من معنی مرا». گفت: «امر بگذاشتی.» گفت: «آن ابتلا بود نه امر.»^[۳۵۱]

چو حق ابلیس را ملعون همی خواست چو حق بی واسطه با او سخن گفت چو امرِ سجده آمد آن لعین را بدو گفتند «اُسْجُدْ» قَالَ «لا غَیْر» اگرچه لعنتی از پی در آرم

همان چیز او ز حق افزون همی خواست برای آن همه از خویشتن گفت بخوابانید چشم راه بین را برو خواندند «اِخْسَوا» قَالَ «لا ضَیْر به پیشِ غیرِ او سر کی درآرم؟ الهی‌نامه،ص۲۱۵

• اینکه شرکت و نهاد قدرت در سازمان حقیقتا موجبات خلق ارزش را مهیا نموده اند.

• تا چه حدی سرمایه گذاران قادر به کسب اطمینان از ادامه فعالیت شرکت خواهند بود.

در این تحقیق پایبندی مدیران به اهم استانداردهای حاکمیت شرکتی بررسی گردیده است.
فصل سوم
روش تحقیق
مقدمه
هدف تمامی علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ما است. به منظور آگاهی از مسائل و مشکلات دنیای اجتماعی، روش های علمی تغییرات قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده‌اند. این روندها و حرکت‌ها سبب شده است که برای بررسی رشته‌های مختلف بشری، از روش علمی استفاده شود. از جمله ویژگیهای مطالعه علمی که هدفش حقیقیت‌یابی است، استفاده از یک روش تحقیق مناسب می‌باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها و ماهیت موضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق، دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است(خاکی، ۱۳۷۹، ۱۴۳).

انتخاب روش تحقیق بستگی به ماهیت موضوع، اهداف پژوهش، فرض یا فرض‌های تدوین شده، ملاحظات اخلاقی و انسانی ناظر بر موضوع تحقیق و وسعت و امکانات اجرایی آن دارد. در این مرحله محقق بایستی معلوم دارد که برای مسأله انتخابی او چه روش تحقیقی مناسب است(نادری و سیف نراقی، ۱۳۷۶، ۳۹).
پایه هر علم روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار می رود، پس روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزارها و راه های معتبر(قابل اطمینان) و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دست یابی به راه حل مشکلات است.(نویدفر،۱۳۸۶، ۴۶)
۳-۱- مفهوم تحقیق
تحقیق را می توان به عنوان یک جست و جو یا بررسی سازمان یافته، متکی به داده ها، نقادانه و علمی برای بررسی مساله ای خاص توصیف کرد که با هدف پاسخگویی یا راه حل یابی صورت می گیرد و شامل گام هایی است که طراحی و پی گیری می شوند تا پاسخ هایی برای مساله مورد علاقه ما به دست آید در حقیقت، تحقیق اطلاعاتی را برای مدیران فراهم می کند تا بتوانند بر پایه آن تصمیم بگیرند و مشکلات را بر طرف کنند ( سکاران، ۱۳۸۱ )
۳-۲- فرایند تحقیق
با این که هر موضوع تحقیقی به طریقی ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد، تمام پروژه های تحقیقی بدن توجه به پدیده مورد بررسی، دارای مراحلی هستند که می توان آن ها را به شرح ذیل ذکر کرد :
تعیین قلمرو تحقیق مورد نظر
گردآوری داده های اولیه ( بررسی پیشینه )
روشن کردن مساله تحقیق
شناسایی متغیرها
تنظیم فرضیه ها
تدوین طرح تحقیق
گردآوری، تحلیل و تفسیر داده ها
آزمون فرضیه ها و پاسخ به سوالات تحقیق
هریک از مراحل مذکور با تئوری در ارتباط هستند . بدین معنی که تئوری هم روی آنها تأثیر می گذارد و هم از آنها تأثیر می پذیرد . همچنین مراحل مزبور به یکدیگر وابسته هستند . محقق باید در زمینه موضوع مورد تحقیق، دانش داشته باشد تا بتواند فرضیه خود را بیان کند . لذا مرور کاملی بر نوشته های مربوط به تحقیق ضروری است علاوه بر این، محقق باید هر مرحله را به قدر کافی تکمیل و سپس مرحله بعد را آغاز کند . مهم ترین ویژگی مراحل تحقیق، گردش عملیات است . این مراحل با مساله مورد تحقیق آغاز می شود و به کلیت دادن نتیجه ( به طور مقدماتی ) خاتمه می یابد . با کلیت دادن مزبور دور بعدی شروع می شود . این جریان همین طور ادامه می یابد تا نظام علمی را به وجود آورد . اگر کلیت مزبور منفی شود، تعمیم دیگری شکل می گیرد و آزمایش می شود . در جریان این شکل گیری مجدد کلیت، تمام مراحل تحقیق دو باره ارزیابی می شوند ( ایران نژاد پاریزی، ۸۵ )
شاخص های تحقیق ممکن است مستقیماً قابل اندازه گیری باشند و برخی دیگر حالت کیفی داشته باشند . در مورد دسته اول شاخص ها که قابل اندازه گیری به صورت مستقیم هستند، اقدام به جمع آوری داده از سیستم و محاسبه شاخص می نماییم . شاخص های دسته دوم اغلب مستقیماً قابل اندازه گیری نیستند . در این شرایط به طور غیر مستقیم اقدام به جمع آوری داده، از اشخاص درگیر و مواجه با پدیده مورد مطالعه می کنیم . طبیعتاً در این حالت برداشت ها و نظرات شخصی،داده های جمع آوری شده را تحت تأثیر قرار می دهند . مکانیزم اجرایی برای این حالت این گونه است که این شاخص ها در قالب پرسشنامه ای مورد سوال قرارمی گیرند . در این پرسشنامه ها ارزیابی شاخص های شناسایی شده مبنای طرح سوالها قرار می گیرند و جمع بندی نتایج عملیات میدانی تکمیل پرسشنامه ها ارزیابی شاخص های شناسایی شده مبنای طرح سوالها قرار می گیرند و جمعه بندی نتایج عملیات میدانی تکمیل پرسشنامه ها امتیاز های مربوط به هر{ شاخص } را ارائه می نمایند ( عبدالله پورنژدی، ۸۶ )
۳-۳- نوع و روش تحقیق
پایه هر علمی، روش شناخت آن است، اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناخت مبتنی است، که در آن علم به کار می رود.(عزتی، ۱۳۷۶، ۲۰)
تحقیق حاضر از نظر هدف تحقیقی کاربردی است . تحقیق کاربردی در جستجوی دست یابی به یک هدف علمی است و تاکید آن بر تامین سعادت و رفاه توده مردم و مطلوب بودن فعالیت است و توسعه شیوه های علمی فعالیت های اجرایی را به دست می دهد.(دلاور، ۱۳۸۶، ۲۷) در تحقیق کاربردی، یافته ها را می توان برای حل مسائل اجتماعی به کار برد. (ایران نژاد پاریزی،۱۳۷۸، ۳۷)
هم چنین در این پژوهش به توصیف و مطالعه آنچه که هست می پردازیم. تحقیق توصیفی، آنچه را که هست توصیف و تفسیر می کند و به شرایط و روابط موجود، عقاید متداول، فرآیندهای جاری، آثار مشهود یا روند های در حال گسترش توجه دارد. توجه آن در درجه اول به حال است، هر چند که غالباً رویدادها و آثار گذشته را نیز که به شرایط موجود مربوط می شود، مورد بررسی قرار می دهد.(جان بست،۱۳۷۸، ۱۲۵)
از آنجایی که در تحقیقات توصیفی می توان ویژگی های جامعه مورد مطالعه را از طریق پیمایش ارزیابی نمود، تحقیق حاضر یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است است. «پیمایش»^[۶۶] عبارت است از جمع آوری اطلاعات که با طرح و نقشه و به عنوان راهنمای عمل یا پیش بینی و یا به منظور تجزیه و تحلیل روابط برخی از متغیرها صورت می گیرد. (اوپنهام،۱۳۶۹، ۱۵۰)
و از سویی چون محقق در شرایط زندگی واقعی حضور پیدا کرده است. در واقع این پژوهش همان طور که ذکر شد در زمره مطالعات میدانی قرار دارد. به طور کلی می توان گفت که هر مطالعه علمی بزرگ یا کوچک که روابط را به طور نظام یافته دنبال می کند، فرضیه ها را بیازماید، غیر آزمایشی باشد و در شرایط زندگی واقعی مانند جوامع محلی، مدارس، کارخانه ها، سازان ها و موسسات اجرا گردد، مطالعه میدانی تلقی می شود. در مطالعه میدانی محقق ابتدا موقعیت اجتماعی یا موسسه ای را در نظر می گیرد و سپس روابط بین نگرش ها، ارزش ها، ادراکات و رفتارهای افراد و گروه های موجود در موقعیت را مطالعه می کند. (خاکی،۱۳۸۶، ۲۱۶)
در واقع می توان گفت که این پژوهش ویژگی های مورد اشاره از تحقیق توصیفی را دارا می‌باشد.
با توجه به توضیحات بالا می توان نتیجه گرفت که تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی میباشد واز نظر روش انجام و پردازش اطلاعات توصیفی و از شاخه پیمایشی می باشد .
۳-۴- جامعه و نمونه آماری
جامعه آماری این تحقیق عبارتست از مدیران ارشد و حسابداران شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۲ می باشد. تعداد این افراد با توجه به آمار ارائه شده در روابط عمومی سازمان بورس اوراق بهادار تهران برابر با ۷۲۰ نفر براورد شده است.
نمونه آماری
در پژوهش های توصیفی که به روش پیمایشی انجام می شوند، گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش به دو طریق صورت می گیرد :
شمارش کامل جامعه آماری مورد مطالعه
نمونه گیری و انتخاب نمونه آماری
نمونه آماری، اصطلاحاً به تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگی های اصلی جامعه باشند اطلاق می شود .
در پژوهش های توصیفی، نمونه گیری نسبت به شمارش کلی مزایای زیر را در بردارد :
با صرفه تر بودن
سرعت عمل و کوتاه تر بودن زمان مورد نیاز
کیفیت بیشتر داده ها از طریق دقت بیشتر در گردآوری و استخراج آن ها .( سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۷۹ )
برای این که مطمئن شویم نمونه انتخاب شده نماینده واقعی جامعه است، باید آن را به صورت تصادفی انتخاب کنیم . روش های متعددی برای نمونه گیری وجود دارند . برخی از این روشها عبارتند از : نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه گیری منظم یا سیستماتیک، نمونه گیری طبقه ای و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای .
در انجام این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است . برای به دست آوردن حجم نمونه از رابطه زیر استفاده گردیده است .
نمونه، معمولا گروهی از افراد جامعه است که معرف آن جامعه بوده و کم و بیش ویژگی های افراد جامعه را داراست.برای محاسبه حجم نمونه در هر تحقیق با توجه به امکانات محقق و نوع تحقیق می‌توان اقدام نمود. در این پژوهش به منظور تعیین تعداد مناسب افراد نمونه که بتوانند معرف جامعه‌ آماری باشند از روش زیر استفاده می‌شود.چون تعداد حجم جامعه آماری مشخص است لذا می توان از فرمول کوکران استفاده نمود.
برای محاسبه حجم نمونه می‌توانیم از فرمول زیر (فرمول کوکران) استفاده کنیم.

که در این فرمول
N = حجم جامعه آماری که در این تحقیق ۷۲۰ نفر مدیر ارشد و حسابدار شاغل در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشند.
t=Z= اندازه متغیر در توزیع طبیعی که برابر با ۹۶/۱ است.
P= درصد توزیع صفت در جامعه که برابر با ۵% در نظر گرفته می شود
q= درصد افرادی که فاقد آن صفت در جامعه هستند که برابر با ۵% در نظر گر فته می شود.
d= تفاضل نسبت واقعی صفت در جامعه که برابر با ۵% در نظر گرفته می شود.