۷۰۰D4=

۴۶/۴۵ ^a

۵۲/۳۸ ^b

۴۹/۴۱ ^a

۴۷/۴۰ ^b

 

میانگین­های دارای حروف مشترک در هر ستون اختلاف معنی داری باهم ندارد.

 

 

نتایج آزمایش حاضر مشخص می­ کند که بیشترین میزان وزن هزار دانه از تیمار شاهد (M1D4)، در شرایط بدون مصرف کود و عاری از علف هرز با بیشترین سطح تراکم (۷۰۰ بوته در متر مربع) با وزن هزار دانه ۴۶/۴۵ گرم بدست آمده که این نشان دهنده این است که وجود علفهای­هرز در مزارع یکی از مهمّترین عوامل کاهش عملکرد محسوب می­ شود. در این ارتباط دامنه کاهش عملکرد غلّات از نابودی کامل مزرعه تا خسارتهای ناچیزی است که به راحتی قابل اندازه گیری نیستند. مقایسه عملکرد گیاهان زراعی در شرایط دارای علف هرز و بدون علف هرز اختلاف قابل ملاحظه ای را نشان داده است. به عنوان مثال عملکرد برنج در شرایط وجود علف هرز از ۱/۴ تن در هکتار در شاهد به یک تن در هکتار کاهش یافته است. در شرایط مشابه وجود علف هرز در مزرعه ذرّت عملکرد را از ۱/۵ به ۵۳/۰ تن در هکتار کاهش داده است (راشد محصل و همکاران، ۱۳۸۰). بنابراین به نظر می­رسد که اگرچه با افزایش تراکم بوته، تعداد سنبله در مترمربع افزایش می­یابد اما تعداد دانه درسنبله و وزن هزار دانه و نهایتاً میزان تولید کاهش خواهد یافت (بدون نام، ۱۹۸۶). و نیز اسمید و جینکینسون (۱۹۷۹)، دریافتند که تراکم های بوته بالاتر از حد اپتیمم (مطلوب) ممکن است باعث افزایش تعداد سنبله در واحد سطح شود ولی درعوض می تواند باعث کاهش تعداد سنبله های بارور و وزن دانه در سنبله شود، امّا اﻓﺰاﻳﺶ ﺗﺮاﻛﻢ ﮔﻴﺎه زراﻋـﻲ ﻣـﻲﺗﻮاﻧـﺪ ﻳـﻚ روش ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮای اﻓﺰاﻳﺶ ﺳﻬﻢ ﮔﻴﺎه زراﻋﻲ از ﻛﻞ ﻣﻮﺟﻮدی ﻣﻨـﺎﺑﻊ رﺷـﺪ ﺑﺎﺷﺪ (آلدریچ، ۱۹۸۴).

 

جدول۱۳-۴: مقایسه میانگین عملکرد و اجزاء عملکرد تحت تأثیر تیمار­های آزمایشی

 

تیمار

میانگین­ها

 

تعداد دانه در سنبلچه

وزن هزاردانه
(گرم)

عملکرد دانه
(تن در هکتار)

شاخص برداشت
(درصد)

 

M1D1

۱۷/۲ ^b

۸۵/۴۲ ^a

۳۳/۶۷۴۳^a

۵۲/۳۶ ^ab

 

M1D2

۴۱/۲ ^a

۷۴/۴۲ ^ab

۶۶/۴۴۹۶^b

۷۷/۲۵ ^c

 

M1D3

۱۶/۲ ^b

۱۴/۴۴ ^a