بهره­ گیری از سازوکارها و روش­شناسی دقیق نمی­ توان به داوری عاری از خطا پیرامون عملکرد، ویژگی­ها، مهارت ­ها و نگرش­های کارکنان و افسران شاغل در نیروهای مسلح پرداخت ” . ارزیابی عملکرد، فرایندی است که با تکیه بر ارتقای کارایی و اثربخشی، کارکنان را مورد سنجش قرار می­دهد و با تعیین شاخص و کسب اطلاع از وضعیت کارکنان، راهکارهایی را جهت بهبود وضعیت ارائه می­ کند. ارزیابی عملکرد، از مهم­ترین وظایف فرماندهان، مدیران و سرپرستان است و شیوه­ای برای اداره­ی امور کارکنان می­باشد(شهلایی،۱۳۹۱، ۲۸۱).

در ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران، اینک از روش مقیاس ترسیمی استفاده می­ شود. در این روش ، ابتدا عوامل ارزیابی مانند: کمیت کار، کیفیت کار، طرز سلوک با همکاران و قابلیت اعتماد را تعیین می­ کنند. برای هر عامل، امتیازاتی از ضعیف تا عالی تعیین می­ شود و در پایان نمرات داده شده را جمع می­زنند. در این روش، فرمانده، رئیس و یا سرپرست افراد بعنوان ارزیابان می­باشند و یکی از مشکلات اساسی این روش ذهنی بودن آن می­باشد که قضاوت شخصی ارزیابی کننده، در آن اثر گذار است و در صورت زیاد بودن تعداد کارکنان، مستلزم صرف وقت زیاد می­باشد. براین اساس، پرسش اصلی و کلیدی این پژوهش آن است که الگوی مناسب برای ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش چیست؟ و معیارها و شاخص­ های مؤثر آن کدامند؟
۱-۲- اهداف تحقیق
۱-۲-۱- هدف کلی
ارائه الگوی مناسب ارزیابی عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران
۱-۲-۲- اهداف جزئی
آگاهی از وضعیت کنونی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش
شناسایی عوامل کلیدی موفقیت ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش
تعیین معیارها و شاخص­ های مؤثر در الگوی مناسب ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش
تعیین وزن مؤلفه­ ها و شاخص­ های کلیدی در الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش
۱-۳- سئوالات تحقیق
۱-۳-۱- سئوال اصلی
الگوی مناسب ارزیابی عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی ارتش جمهوری اسلامی ایران چیست؟
۱-۳-۲- سئوالات فرعی
وضعیت ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش چگونه است؟
عوامل کلیدی موفقیت ارزیابی عملکرد دانشگاه علوم پزشکی ارتش کدامند؟
معیارها و شاخص­ های موثر در الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش کدامند؟
وزن مؤلفه­ ها و شاخص­ های کلیدی در الگوی ارزیابی عملکرد کارکنان دانشگاه علوم پزشکی ارتش چیست؟
۱-۴- تعریف واژگان و اصطلاحات تحقیق
۱-۴-۱- تعریف نظری
- الگو:
واژه الگو ^[۳] برای ساده­تر و قابل فهم کردن پدیده ­ها، به تنظیم عناصر آن پدیده و ایجاد نظمی در آن­ها، می ­پردازد و آن را به شکل یک طرح منطقی و یک پیکره در می ­آورد(توسلی، ۱۳۶۹، ۱۴۲).
- ارزیابی عملکرد کارکنان:
ارزیابی عملکرد کارکنان فرایند اندازه ­گیری و مقایسه است که از طریق آن مدیران عملکرد کارمندان را ارزیابی می­نمایند(اسپنس و کیپینگ^[۴]، ۲۰۱۰، ۲).
- عوامل کلیدی موفقیت:
عوامل کلیدی موفقیت، نقاط قوت و مهم یک سازمان می باشد که سازمان با اتکا به این عوامل در دستیابی به اهداف خود موفق بوده و این عوامل باعث پیشرفت و ایجاد مزیت رقابتی برای سازمان در جامعه می­گردد.
- معیارهای ارزیابی عملکرد:
معیارهای ارزیابی، ابزار مناسبی برای طرحریزی و اجرای فرایند ارزیابی عملکرد کارکنان می­باشند که توسط سازمان به منظور پایش و سنجش عملکرد کارکنان به کار گرفته می­ شود(یادگاری و علوی،۱۳۸۷).
- شاخص­ های ارزیابی عملکرد:
شاخص­ های ارزیابی عملکرد نمایانگر واقعیت­های موجود در عرصه فعالیت­های یک سازمان در خصوص ارزیابی عملکرد هستند و در نظام مدیریت منابع انسانی ابزاری کارآمد برای ارزشیابی از کارکنان هستند و از طریق آنها می­توان از حصول به اهداف مشخص شده در برنامه­ ها آگاهی یافت(قورچیان و خورشیدی، ۱۳۷۹).
۱-۴-۲- تعریف عملیاتی
- الگو:
ابعاد، معیارها و شاخص­ های تشکیل دهنده یک مفهوم را الگوی آن مفهوم می­نامیم.
- ارزیابی عملکرد:
تعیین ارزش و میزان خوب یا ضعیف بودن عملکرد را ارزیابی عملکرد می­گویند.
- عوامل کلیدی موفقیت:
نقاط قوت و مهم موجود در دانشگاه علوم پزشکی ارتش که باعث پیشرفت و ترقی دانشگاه می­گردد.
- معیارهای ارزیابی عملکرد:
عواملی که برای سنجش و مقایسه عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی در نظر گرفته می­شوند. در اینجا هر کدام از معیارهای ارزیابی به شاخص­ های جداگانه­ ای تقسیم می­شوند.
- شاخص­ های ارزیابی عملکرد:
عواملی که برای ارزیابی معیارهای ارزیابی عملکرد کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی ارتش نظر گرفته می­شوند.
۱-۵- قلمرو تحقیق
دامنه علم و دانش به خصوص در موضوعات مدیریتی بسیار گسترده و متنوع است و در بسیاری موارد تحت تاثیر مضمون و میدان تحقیق است. در هر پژوهشی پس از انتخاب مسئله باید حدود و مرزهای مسئله را مشخص کرد، زیرا بدون تعیین این مرزها، گستردگی ابعاد و زوایای مسئله از یک سو و محدودیت­های زمانی و مکانی تحقیق از سوی دیگر مانع از حل مساله به شکل اثربخش و یافتن پاسخ مستدل و دقیق برای سئوالات تحقیق خواهد شد. مرزبندی و محدود کردن مسئله چهار هدف را دنبال می­ کند:
۱- قابل کاربرد کردن مسئله مورد تحقیق
۲- عمیق­تر شدن در موضوع و رسیدن به راه­ حل­های قطعی و دقیق
۳- تشخیص درست و بهتر مسئله
۴- اشتقاق فرضیه ­های آزمون­پذیر از قلمرو مسئله
با توجه به این مطالب، محدود کردن تحقیق از سه بعد زمانی، مکانی و موضوعی در اولویت قرار می­گیرد(اهرنجانی، ۱۳۷۱).