عصر سیستم ها، انقلاب فرا صنعتی را به ارمغان آورد . این انقلاب مبتنی بر استفاده از ماشینهای محاسبی است که ضمن مشاهده، به تولید، پردازش منطقی و انتقال اطلاعات می پردازند.با انقلاب صنعتی و ظهور ماشینهای پردازش و انتقال اطلاعات، امکان ماشینی کردن برخی از فعالیتهای ذهنی نیز فراهم شد.
در حدود اواسط قرن بیستم (دهه ۱۹۵۰) کشورهای صنعتی به مرحله جدیدی پای نهادند که طی آن به جوامعی خدمتگرا تبدیل شدند. در این دوره جاذبه استخدام بیشتر مبتنی بر ارائه خدمات بود.ولی اکنون این کشورها در عصر اطلاعات به سر میبرند یعنی عصری که در آن حاکمیت به کامپیوتر، تکنولوژی ارتباطات و متخصصان و افراد بسیار ماهر تعلق دارد و به جای تلاش فیزیکی بر لزوم استفاده از قدرت فکر تاکید میشود.
در عصر صنعتی «سرمایه» منبع استراتژیک به شمار می آمد، در حالی که در عصر اطلاعات، دانش منبع استراتژیک است (رضائیان، ۱۳۷۶، ۱-۶).
ایالات متحده آمریکا از سال ۱۹۵۰ از جهان صنعتی با حفظ برتریت صنعتی به عصر اطلاعات گام نهاد. با افزایش درجه اهمیت فعالیت کارکنان و متخصصین در دنیای اطلاعات و ارجعیت و اهمیت آن نسبت به فعالیت های صنعتی نیاز این گروه از کارکنان در بخشهای سه گانه خدمات، کشاورزی، صنعت و هنر بیشتر احساس شده است.
جوامع پیشرفته نیز در حال حرکت برای تکنولوژی اطلاعات هستند حرکتی که دارای نرخ شتاب بسیار بالایی است. هنگامی که حجم و سرعت اطلاعات در اختیار مدیران افزایش می یابد، پردازش اطلاعات بایستی بطور فزاینده و با بهره گرفتن از سیستم های اطلاعاتی مدیریت صورت گیرد (مومنی،۱۳۷۲، ۲۰-۲۱).
در عصر اطلاعات ارزش افزوده از طریق تبدیل اطلاعات به دانش و همچنین سرعت انتقال آن، حاصل می شود. جریان اصلی عصر اطلاعات، مبتنی بر ارتباطات است.
مدیران هموراه به دنبال اطلاعات هستند و اتخاذ تصمیمات آنان بر اساس داده های مرتبط با موضوع تصمیم است. در گذشته منابع اطلاعاتی آنان اتفاقی و غیر مطمئن و بطور مختلف و گوناگون بوده و اطلاعات آنان از طریق مقامات مافوق و یا مرئوسین و سایر پرسنل سازمان تامین می شد، که عدم اطمینان و اتکاء به صحت اطلاعات را تشدید میکرد.
فقر و ضعف اطلاعات موجب می شود که مدیریت سازمان نه تنها تصور درست و کاملی از آینده نداشته باشد، بلکه حتی نتواند نقاط ضعف و قوت وضع گذشته و موجود سازمان را درست و کامل بشناسد. در نتیجه نه میتواند هدف گذاری صحیح نماید و نه قادر است فعالیتهای مناسبی را برای سازمان طراحی نماید و پیرو این امر از منابع سازمان استفاده بهینه نخواهد شد. لذا می توان یکی از عمده ترین دلایل عدم کارائی و عدم موفقیت سازمانها را تصمیم گیری ضعیف و یا غلط یابی موقع مدیریت سازمان به علت عدم وجود اطلاعات کافی و مناسب دانست و این امر می تواند به دلیل اهمیت کافی قائل نشدن برای اطلاعات، تامین نکردن زیر بناهای مناسب و ضعیف در تولید، سازمان دهی،ذخیره سازی و اشاعه اطلاعات مناسب، دقیق، صحیح و قابل اعتماد و به هنگام و کامل است.
لذا تجهیز مدیریت به یک سیستم اطلاعاتی صحیح و مطمئن که توانایی مدیریت را در اتخاذ تصمیم، برنامه ریزی و کنترل سازمان یاری دهد الزامی است. (مومنی،۱۳۷۲، ۲۴-۲۳).
سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی است که بر اساس عرضه داده ها و اطلاعات صحیح و خلاصه شده در موقع مناسب به تصمیم گیرندگان سازمان، امکان تصمیم گیری صحیح و دقیق را برای مدیران فراهم می سازد.
یکی از مراحل استقرار و راه اندازی سیستم اطلاعات مدیریت، شناخت مشکلات مقابل آن و ارائه پیشنهادات جهت رفع این مشکلات می باشدکه در این تحقیق به بررسی آن خواهیم پرداخت.
جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.
۱-۲- بیان مسئله
امروزه در هر سازمانی دستیابی به اهداف با حداکثر کارائی و اثر بخشی، مهمترین رسالت سازمانی است. برای رسیدن به این مقصود می بایست تمامی فعالیتهای یک سازمان طبق برنامه خاصی انجام گیرد و باید یک دیدگاه وسیع از کلیه مشکلات مقابل آن تهیه گردیده و راه هایی برای رفع آن ارائه گردد.
اطلاعات به عنوان اصلی ترین عامل در این روند دارای ارزش ویژه ای است و هرچه حجم و پیچیدگی عملیات وسیعتر می شود، اطلاعات اهمیت بیشتری می یابد.
به هر میزانی که گستره عملیات وسیعتر و پراکنده تر می گردد اداره نمودن اطلاعات بدون داشتن یک سیستم منطقی غیر قابل اجراء می باشد. سیستمی که بتواند این مسائل را پشتیبانی نموده و پس از کسب اطلاعات، مدیر را در تصمیم گیریهایش راهنمایی نماید سیستم اطلاعات مدیریت می باشد . این سیستم یکی از معتبرترین سیستم هاست که استفاده از آن روز به روز افزایش یافته و هر سازمانی بر اساس ساختار درونی خود این سیستم را طراحی می نماید. اما مسئله به اینجا ختم نمی گردد بلکه تنها طراحی و تنظیم سیستم بخشی از کار بوده و قسمت دیگر آن استقرار و اجرای آن می باشد. در کشور ایران بدلیل عدم اسقرار صحیح سیستمهای اطلاعاتی مدیریت گردونه تولید و اقتصاد دچار کاستی می گردد.
عکس مرتبط با اقتصاد
دلایل متعددی را می توان برای این امر بیان نمود باید اذعان داشت که مدیران سازمان های دولتی کشور در راستای بکار گیری سیستم اطلاعاتی مدیریت با موانع متعدد مواجه بوده و هستند از مهمترین عوامل یاد شده می توان به فقدان دانش کاربران، فقدان فرایندها و رویه های لازم، نبودن آموزش وتخصص کاربران، فقدان زیر ساختها و ناآگاهی مدیران از اصول MIS و . . .
ورود سیستم های اطلاعاتی مدیریت در سازمان همیشه با موفقیت و در جهت اهداف یاد شده نبوده است.هزینه های ناشی از تاخیر در ساختار سیستم های اطلاعاتی، نارضایتی کاربران از سیستم و سایر مسائل مطروحه در چگونگی جذب سیستم اطلاعات مبتنی بر کامپیوتر، عارضه هایی از وجود مشکل در استقرار سیستم بوده است )ترک زاده،۱۳۶۸،۱۱۵-۱۱۶ ).
نتیجه مطالعات انجام شده از سوی محققین و همچنین گزارشات و تجارب متخصصین بیانگر آن است که ممکن است سیستم های اطلاعات مدیریت در سازمان با دقت طراحی شود ولی در بکار گیری و هماهنگ شدن با رویه های سازمان دچار مشکل گردد و از سوی دیگر سیستم نه چندان دقیقی در سازمان دیگر بدون مشکل اجراء گردد.
شناسایی موانع، مشخص نمودن جزئیات، یافتن راه هایی جهت کاهش و رفع آنها مواردی است که استقرار هر چه صحیح تر سیستم اطلاعات مدیریت را تسهیل می نماید.
۱-۳- اهمیت و علت انتخاب موضوع
وابستگی پیچیده صنایع، منابع خارجی، دانش فنی، خدمات مهندسی، نصب و راه اندازی و پشتیبانی لازم، پرداختن به مسائل مشتریان و مشترکین، آگاه بودن از تحولات و نوآوری ها در زمینه های مختلف اهمیت اطلاعات و مدیریت را روشن می سازد . ایجاد یک سیستم بزرک و بدون سیستم موثر ارتباطی که بتواند اجزاء سیستم های کوچکتر را مرتبط سازد میسر نخواهد شد.
در سیستم های بزرگ تجاری مدیران به اطلاعاتی احتیاج دارند که آنها را برای اتخاذ تصمیمات، برنامه ریزی و کنترل سازمان یاری نماید.بسیاری از افراد در مفهوم تجاری اطلاعات را با داده در معنا مترادف میدانند در حالیکه تمایز بین داده ها و اطلاعات برای طراحی سیستهای مدیریت MIS مهم می باشد.
مدیران همواره بدنبال اطلاعات هستند و اتخاذ تصمیات آنان بر اساس دادههای مرتبط با موضوع تصمیم است. در گذشته منابع اطلاعاتی آنان اتفاقی و غیر مطمئن و بطرق مختلف و گوناگون بوده و اطلاعات آنان از طریق مقامات مافوق و یا مرئوسین و سایر پرسنل سازمان تامین می شده که عدم اطمینان واتکاء به صحت اطلاعات را تشدید می کرد زیرا افراد اطلاعات را با افزایش و یا کاهش از آن به مقامات و مسئولیت منتقل می کردند. لذا اطمینانی از درستی آن نبود . تجهیز مدیریت به یک سیستم اطلاعاتی صحیح و مطمئن که توانایی مدیریت را در اتخاذ تصمیم گیری، برنامه ریزی و کنترل سازمان یاری دهد الزامی می باشد.
سیستم های اطلاعاتی مدیریت تا قرن بیستم با تأنی بحرکت خود ادامه داد و شاید علت آن عدم توانایی بشر در حفظ، نگهداری و بازیابی اطلاعات بود . با توسعه کامپیوترها با ظرفیت، سرعت و دقت بالا در اواسط قرن بیستم تکامل و کاربرد مفاهیم MIS روند دیگر و با سرعت بیشتری توسعه یافت.
هدف سیستم های اطلاعاتی مدیریت افرایش روند ارائه و اداره اطلاعات و کاهش و حدس و گمان در حل مشکلات در سطوح مختلف سازمانی از طریق سیستم های بازخورد اطلاعات و بازتاب بازیابی اطلاعات در جهت تکامل داده های جدید به سیستم است.
از آنجائیکه مدیران همواره متکی به سیستم اطلاعاتی طراحی شده توسط خود هستند و بطور روزمره در جستجوی اطلاعات می باشندبنابر این یک سیستم اطلاعات بر اساس و اصول پایگاه داده های اطلاعاتی، مدیران را در انجام وظایف استراتژیک و تاکتیکی و عملیاتی خود مساعدت می کند (مومنی،۱۳۷۲، ۲۵-۲۳).
با توجه به اینکه استقرار سیستم های اطلاعاتی در شرکت به سال ۱۳۷۵ بر می گردد به مرور زمان و با کشف نواقص سیستم های اطلاعاتی موجود و همچنین جمع آوری نظرات و خواسته های کاربران و پیشنهادات کارشناسان سیستم در شرکت ،در فواصل زمانی مختلف نسخه های جدیدی از سیستم ها ارائه گردید که تا حدودی نواقص سیستم های قبلی در آن بر طرف شده است ولی همچنان نیاز به تکمیل شدن و باز بینی دارد . با عنایت به اینکه تجهیز مدیریت به یک سیستم اطلاعاتی صحیح و مطمئن که توانایی مدیریت در اتخاذ تصمیم ،برنامه ریزی و کنترل سازمان یاری دهد محسوس و الزامی می باشد لذا در این پژوهش به دنبال شناسایی عوامل مؤثربازدارنده در استقرار سیستمهای اطلاعاتی مدیریت در شرکت مخابرات استان خراسان هستیم .
۱-۴- هدف تحقیق
اهداف اصلی:
اهداف اصلی از اجرای این تحقیقات شناسایی وپی بردن به عوامل سازمانی موثربازدارنده که موجب می شود تا سیسستم های اطلاعاتی مدیریت به صورت درست استقرار نیابند :
کسب اگاهی از ارتباط موثربین عوامل تکنولوژی ورویه ها وروش های موجودورفع موانعی که باعث عدم استقرار صحیح MIS می شود
بررسی سطح دانش واطلاعات مدیران از اصول بکار گیری صحیح MIS ودر صورت احساس نیاز اقدام به برگزاری واجرای دوره اموزشی ضمن خدمت بصورت کارگاهی وبالا بردن سطح دانش کارکنان ومدیران وترغیب به مشارکت در بکارگیری سیستم MIS در شرکت وپشتیبانی از تصمیم گیری آنان به عنوان عوامل مهم کلیدی در نحوه استقرار سیستمها .
اهداف فرعی :
افزایش عملکرد و کارایی و صرفه جویی در نیروی انسانی وپیشگیری از هدر رفتن اوقات کاری کارکنان.
مدیریت بهینه نیروی انسانی ومدیریت زمان وکسب اطلاعات جدید با توجه به تغییرات ساختار سازمانها و پیشرفت تکنولوژی در امور ارتباطات جهانی.
استفاده از اطلاعات مکانیزه شده وپردازش اطلاعات دریافت شده ازدرون وبرون سازمان وهمگرا سازی با اهداف اصلی ، حل تنگناهای موجود وکاهش هزینه ها.
۱ -۵- پرسشهای پژوهش:
فرضیه های اصلی
آیا فقدان دانش کاربران در عدم استقرار صحیحMIS در شرکت مخابرات استان خراسان موثر است؟
۲- آیا فقدان زیر ساختهای لازم در عدم استقرار مناسبMIS در شرکت مخابرات استان خراسان موثر است؟
۳- آیا نااگاهی مدیران از اصول MIS در عدم استقرار صحیح MIS در شرکت مخابرات استان خراسان موثر است؟
۴- آیا فقدان رویه ها و فرایندهای لازم در عدم اسقرار MIS در شرکت مخابرات استان خراسان تاثیر گذار است؟
۵- آیا نبود اموزش وتخصص کاربران در عدم استقرار صحیح MIS درشرکت مخابرات خراسان موثر است؟
فرضیه های فرعی:
آیا سن پاسخگو در نظر ازدر خصوص علل عدم استقرار صحیح MIS در شرکت مخابرات استان خراسان تاثیر گذار میباشد؟
آیا سابقه کار پاسخگو در نظر او در خصوص علل در خصوص در خصوص عدم استقرار صحیح MIS در شرکت مخابرات استان خراسان تاثیر گذار میباشد؟
آیا میزان تحصیلات پاسخگودر نظر اودر خصوص علل عدم استقرارMIS در شرکت مخابرات استان خراسان تاثیر گذار میباشد؟
چارچوب نظریه پژوهش:
در بسیاری از سازمانها ملاحظه شده است که علیرغم صرف وقت، انرژی و هزینه زیادی که جهت طراحی سیستمهای اطلاعاتی شده است، برخی از این سیستمها در عمل بکار گرفته نشدهاند یا در ارائه خدمات اطلاعاتی دارای مشکلات زیادی هستند. در تحقیقی که بر روی ۱۹ پروژه انجام شده است مشخص گردید که ۴۷ درصد از این پروژهها تحویل کارفرمای آن شدهاند و لیکن مورد استفاده قرار نگرفتند، برای ۲۹ درصد از این پروژهها هزینه مربوط پرداخت شد ولی کارفرما آن را تحویل نگرفت و ۱۹ درصد از آنها متروک شدهاند.
برخی از سیستمهای اطلاعاتی مدیریت به خاطر اینکه کارکردن با آنهابسیار پیچیده و مشکل است. برخی به جهت آنکه دادههای موجود در آن مورد قبول و اطمینان نیستند، برخی بدلیل تاخیر در پردازش و زمان زیاد ارائه پاسخ و برخی جهت بالا بودن هزینه های عملیاتی آنها،از سوی مدیران مورد بهرهبرداری واقع نمیگردند(لندن،کانت،۱۳۷۰،۷۶۳)
صاحبنظران مختلف دلایل گوناگونی را برای شکست در اجرای پروژههای طراحی و استقرار MIS مطرح نمودهاند. ”پاور و چینی کراو“ دلایل زیر را به عنوان مهمترین عوامل شکست سیستمها مطرح نمودهاند (Power, MJ. & chenny, p.h.crow 1990, 35)
۱- ارتباطات ضعیف[۱]
۲- تجزیه و تحلیل غیر کامل و ناکافی[۲]
(۱/۲) به دلیل تعجیل در انجام پروژه و ارائه نتایج آن
(۲/۲) ناکافی و نامناسب بودن اطلاعاتی که در اختیار تحلیل گر قرار میگیرد.
۳- عدم وضوح کامل فرایندها و جریان عملیات سازمان برای تحلیل گران سیستم
ایشان همچنین به تفاوتهای فردی بویژه تفاوتهای فیزیکی، شناختی و شخصیتی افراد اشاره نموده است و از عوامل زیر به عنوان عوامل انسانی موثر در امر شکست سیستم نام میبرند.
(Power, MJ. & chenny, p.h.crow 1990, 450-453)