اختلال عملکرد ناشی از ابتلا به سندرم آپنه ی انسدادی خوابObstructive Sleep Apnea(OSA) به علت افزایش میزان خطا در تصمیم گیری،افزایش زمان واکنش ،اختلال در حالت گوش به زنگی و ایجاد خواب آلودگی می تواند باعث ایجاد سوانح شغلی گردد۵۱، وبه طور کلی باعث کاهش عملکرد و بهره وری شغلی افراد می گردد. این مساله خصوصا در مشاغل حساس نظیر خلبانی و رانندگی بسیار حائز اهمیت است. مدارکی وجود دارد که نشان می دهد خطر بروز سوانح شغلی در مبتلایان به OSA به میزان ۵۰% افزایش می یابد.۵۲
در مورد رانندگان حرفه ای به دلیل وجود عوامل خطر بیش تر(مرد بودن،احتمال بیش تر ابتلا به چاقی و نیز سن بالای۴۰ سال)احتمال ابتلا به سندرم OSA بیش تر است. در کشور ما ایران در زمان صدور کارت سلامت برای رانندگان حرفه ای نمره STOP-BANG آن ها مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت مساوی بودن با عدد ۴ یا بیش تر بودن از آن ،فرد جهت بررسی دقیق تر به کلینیک خواب ارجاع می گردد تا اقدامات تشخیصی بیش تر و اقدامات درمانی(در صورت لزوم) انجام پذیرد.

از سوی دیگر بسیاری از مبتلایان به OSA ، خواب آلودگی حین رانندگی را ذکر می کنند و بیش از ۳/۱ آن ها سابقه تصادفات یا نزدیک بودن وقوع آن را به همین دلیل ذکر می کنند.۵۲این در حالی است که خواب آلودگی حین رانندگی در میان غیرمبتلایان به OSA امری است نادر و معمولا به دلیل محرومیت از خواب به صورت حاد یا رانندگی در طول شب و یا شیفت کاری اتفاق می افتد.۵۲
مطالعات اپیدمیولوژیک افزایش خطر تصادفات مکرر جاده ای را به میزان ۷ برابر در افرادی که بیش از ۱۵ آپنه و هایپوپنه در یک ساعت خواب دارند نسبت به افراد نرمال که در خواب خرخر نمی کنند،ذکر می نمایند.۵۳همچنین مدارک متقاعد کننده ای از طریق شبیه سازهای رانندگی و مشاغل حساس به دست آمده که نشان می دهد عملکرد رانندگی در بیماران مبتلا به OSA مختل است. در حقیقت افراد طبیعی در حالت مستی عملکرد بهتری در شبیه ساز رانندگی نسبت به مبتلایان به OSA داشته اند.۵۴
در مطالعات مختلف کاهش میزان تصادفات به دنبال استفاده از CPAP در رانندگان مبتلا به OSA گزارش شده است .۵۵و۵۶
۲-۶ تشخیص اختلالات تنفسی حین خواب
ارزیابی تشخیصی بیماران مبتلا به آپنه خواب:
ارزیابی کامل تشخیصی و در نهایت تعیین شدت مشکل بیماران با شکایت از آپنه انسدادی خواب قبل از شروع درمان موثر ضروری است. چرا که این اقدامات در تعیین درمان مناسب کمک کننده است و همچنین می تواند به عنوان پایه ای برای ارزیابی کارآیی درمان در بررسیهای بعدی مورد استفاده قرار گیرد.۵۷
۲-۶-۱ مرحله اول
شرح حال یا مصاحبه بالینی:
شرح حال کامل و جامع مهمترین فاکتور تشخیص اختلال آپنه انسدادی خواب است. در هر حال اولین نکته ای که باید مورد توجه قرار گیرد علت اصلی مراجعه فرد است. نکته دیگر قابل توجه این است که در مورد این اختلال گرفتن شرح حال از همسر بیمار می تواند در تشخیص صحیح بسیار کمک کننده باشد چرا که اطلاعات مهمی را در اختیار پزشک قرار می دهد.۵۷و۵۸
۲-۶-۱-۱
قدم اول : بررسی علایم شبانه:
توجه به این نکته ضروری است علایم شبانه برای تشخیص آپنه انسدادی خواب نسبت به علایم روزانه اختصاصی تر هستند.
در ذیل به علایم شبانه به اختصار اشاره می شود. ۶۰و۶۱
خروپف(اغلب با صدای بلند)
معمولا شکایت از خروپف قبل توسط همسر یا هم اتاقی بیمار اظهار می شود و خود فرد متوجه این اختلال نمی شود و صبح هنگام خروپف های شبانه خود را به یاد نمی آورد. شدت خروپف با افزایش وزن و مصرف الکل قبل از خواب افزایش می یابد
همچنین خروپف در حالت طاق باز (خوابیده به پشت) تشدید می یابد و در حالت خوابیده به پهلوها کاهش یافته و در موارد خفیف حتی ممکن است که قطع شوند. این علامت شیوع بالایی دارد و در ۷۰% از بیماران گزارش شده است.
گزارش آپنه
در این مورد نیز اغلب همسر یا هم اتاقی بیمار از اپی زودهای قطع شدن ناگهانی تنفس فرد گزارش می دهد و گاهی خود فرد بیان می کند که به طور ناگهانی با حالت تنگی نفس از خواب بیدار می شود و برای جبران اکسیژن نفس نفس می زند. بروز آپنه در ۷۵% از بیماران گزارش شده اگرچه که اختصاصی برای OSA نمی باشد.
خواب منقطع و بیدار شدن مکرر از خواب
نیاز به دفع مکرر ادرار شبانه
تعریق شبانه خصوصاً بر روی گردن و قسمت بالای قفسه سینه
کابوس شبانه
احساس تنگی نفس
این علامت در بیماران با نارسایی قلبی نیز مشاهده می شود، اگرچه ممکن است هر دو مشکل همزمان با هم وجود داشته باشند. تنگی نفس به دلیل آپنه انسدادی خواب با بیدار شدن سریع و کوتاه مدت رفع می شود. در حالیکه تنگی نفس ناشی از بیماری قلب مدت زمان بیشتری طول می کشد تا بهبود یابد که این امر می تواند در افتراق این دو تا حدی کمک کننده باشد.
۸) علایم ریفلاکس معده (ترش کردن)
۹) خشکی دهان
۱۰) خروج بزاق از دهان بر روی بالش
۱۱) بروکسیسم یا دندان قروچه
۲-۶-۱-۲
قدم دوم
بررسی علایم روزانه:
علایم روزانه عبارتند از : ۶۲و۶۳و۶۴
۱)بدون علامت. برخی از بیماران شکایتی در طی روز ندارند و همین موضوع یکی از علل مهم مراجعه و عدم تشخیص این بیماری در بسیاری از موارد می شود.
۲)خواب آلودگی طی روز (بیشتر توسط مردان گزارش می شود)
اما همه بیماران دچار اپنه حین خواب این علامت را نشان نمی دهند.
توجه به خواب آلودگی در هنگام رانندگی بسیار مهم است.ابتلا به آپنه تنفسی حین خواب ایجاد خواب آلودگی شدید در طی روز کرده و در نتیجه خطر بروز حوادث و سوانح رانندگی را به میزان قابل توجهی افزایش می دهند.
۳)احساس خستگی(بیشتر توسط خانمها گزارش می شود)
خستگی در این حالت با استراحت در وضعیت نشسته در حالیکه ماهیچه ها شل هستند برطرف نمی شود.
۴)اختلال عملکرد عصبی- شناختی
مثل اختلال در توجه، تمرکز ، حافظه یا قضاوت که بر عملکرد شغلی فرد تاثیر می گذارد.
۵)تغییرات شخصیت و خلق
مانند اضطراب، پرخاشگری و تحریک پذیری
۶)افسردگی
۷)سردرد صبحگاهی
در حدود نیمی از بیماران گزارش شده است.
۸)ناتوانی جنسی و کاهش میل جنسی
در حدود ۳/۱ از بیماران گزارش شده است.
۹) علایم ریفلاکس معده(ترش کردن)
اگرچه که بروز علائم ریفلاکس در طی روز بسیار کمتر از شب می باشد.
۲-۶-۱-۳
قدم سوم