1.3.2 پیشینه پژوهش در خارج از کشور

لي و همکارانش در سال 2005 مطالعه­اي تجربي در خصوص تأثير سوابق کيفي بر پذيرش سيستم­هاي پرداخت الکترونيکي ­ماليات از سوي ماليات دهندگان ­انجام دادند­. ­اين ­مطالعه براساس داده­هاي جمع­آوري­­ شده­ از­ 141 ماليات دهند‌ه با تجربه در تايوان­، پذيرش و تأثير سوابق کيفي بر ادراک سودمندي ماليات دهندگان ^([17]PU) و ادراک سهولت استفاده ^([18]PEOU) از سيستم ارزيابي سنجيده شده است­. نتايج نشان داد­: اول اينکه ثابت شد که مدل پذيرش فناوري­(TAM) ­مدلي معتبر جهت بررسي پذيرش سيستم پرداخت اينترنتي ماليات از سوي ماليات ­دهندگان ­مي­باشد­. همچنين­، براي­ ماليا­ت دهندگان ادراک سودمندي سيستم (pu) بيشتر از ادراک سهولت استفاده­(PEOU) ­بر ­ماليات ­دهندگان تأثير گذاشته تا ­از ­اين ­سيستم­ ماليات الکترونيکي استفاده کنند­. دوم اينکه­، مواردي مانند­ کيفيت ­سيستم­ اطلاعاتي­(ISQ)^[19] ­، کيفيت ­اطلاعات (IQ)^[20] ­و همچنين ادراک اعتبار ­سيستم (PC)^[21] ، به صورت مثبت ­بر ­سودمند نشان ­دادن­ سيستم ­تأثير مي­گذارد­. سوم ­اينکه­، کيفيت ­اطلاعات­(IQ) بر­ادراک سهولت استفاده(PEOU) تأثير ­مثبت­ مي­گذارد (ملکی نجفدر و همکاران، 1391).
پژوهشي ديگر كه در سال 2006 توسط چانگ و همكارانش باعنوان­: شاخص­هاي پذيرش خدمات دولت الكترونيك­، مسأله سيستم پرداخت و ثبت اينترنتي ماليات با بهره گرفتن از مدلي تئوريكي كه براساس تئوري رفتار برنامه­ ريزي شده ^([22]TPB) بود به انجام رسيد­. فرضيه مدل تئوري رفتاربرنامه ريزي شده­ (TPB) در اين تحقيق توسعه­ داده شده بود تا پذيرش كاربران را ارزيابي نمايد­.­ يافته­هاي تحقيقات پذيرش كاربر مؤيد اين مطلب است كه­: هنگامي كه كاربران با بسته نرم افزاري جديدي رو به رو­ مي­شوند­، فاكتورهاي متعددي بر تصميم آنها­ مبني بر چگونگي ­و زمان ­استفاده ­از آن تأثير مي­گذارد (چانگ و همکاران، 2005).
پژوهشي ­ديگر­ در سال 2003، توسط اداره ملي ماليات كشور تايوان (NTA) و همكاري آقاي چائو و همكارانش تحت عنوان­: شاخص­هاي پذيرش روش­هاي پرداخت الكترونيكي ماليات از سوي ماليات دهندگان صورت گرفت­. اگرچه تايوان­، جهان را به درصدي از توصيه­هاي خدمات دولت الكترونيك رهنمون مي­سازد­، اما تنها 35 درصد ساكنان آن به سايت­هاي دولتي دسترسي دارند­، اين آمار در دانمارك 63 درصد­، نروژ 62 درصد و فنلاند 59 درصد مي­باشد­.
پژوهشي که در ژوئن 2003 توسط اليزابت و فوميکوهاياش با عنوان پرداخت هاي مشتري و پذيرش تکنولوژي صورت گرفته اشاره نمود که با بهره گرفتن از نظرسنجي و جمع آوري داده ­ها به ارائه راهکاري در جهت گسترش استفاده از POS در مراکز فروش پرداختند و به اين نتيجه دست يافتند که تمايل در استفاده از ابزار پرداخت الکترونيک نسبت به ابزار سنتي بيشتر مي باشد(ملکی نجفدر و همکاران، 1391).
در پژوهشي ديگر­، توسط­( شين ويوآنهانگ ،2006) تحت عنوان­: پذيرش خدمات دولت الکترونيک از سوي کاربران­، مورد سيستم اسناد الکترونيکي انجام گرفت که به اين نتيجه دست يافتند که قبل از اينترنتي کردن خدمات دولتي سنجش تمايل کاربران به پذيرش خدمات الکترونيکي ضروري به نظر مي­رسد (شین و همکاران، 2006)..

2.3.2 پیشینه پژوهش در ایران

مشکی و همکاران (1391) مدلی ساختاری را برای اخذ مالیات الکترونیکی ارائه دادند و عوامل مؤثر بر تمایل مشتریان به استفاده از خدمت اظهارنامه مالیاتی الکترونیکی را به این صورت شناسایی کردند: انتظار تلاش، تأثیر اجتماعی و انتظار کارایی. هم‌چنین نتایج این تحقیق نشان داد که مباحث فنی – زیر ساختی بر عوامل انتظار تلاش و انتظار کارایی اثر مثبت و معنی داری دارد.

ملکی نجفدر و همکاران(1391) به بررسی عوامل پذیرش و کاربرد فناوری اطلاعات پرداختند و دریافتند که این پذیرش با متغیرهای سهولت استفاده از خدمات اینترنتی، سودمند بودن استفاده از سیستم اینترنتی، دسترسی به امکانات تکنولوژیکی و ویژگی های جمعیت شناختی مؤدیان رابطه مسقیم دارد (ملکی نجفدر، 1391).
طیب‌نیا و همکار،(1388) به بررسی مالیات‌ستانی الکترونیکی در ایران پرداخته است و پیشنهاد استفاده از یک پایگاه الکترونیکی امن مبادلاتی را داده است که در آن ضمن ارائه امنیت به کاربران و مبادله کنندگان، از آنان مالیات اخذ شود.
پژوهش ديگري كه توسط عبدي، روحاني، لطفي صورت گرفت مدل جامعي را پيشنهاد دادند كه در اين مدل ضمن بررسي نظريه‌هاي عملكرد منطقي، انتشار نوآوري، رفتار برنامه ريزي شده، مدل پذيرش فناوري و نظريه شناخت اجتماعي، مجموعه اي از مؤلفه‌هاي مشابه شناسايي شده و در نهايت يك مدل نهايي شامل هفت ¬مؤلفه طراحي گرديده است. اين مؤلفه‌ها عبارتند از : 1-كارايي مورد انتظار 2- تلاش مورد انتظار 3- تأثير اجتماعي4- شرايط تسهيل كننده 5- نگرش 6- توانايي‌هاي شخصي 7- تشويق توضيح اين كه مدل مورد نظر در اين قسمت تا كنون مورد بحث قرار نگرفته است (ملکی نجفدر، 1391).
در مقاله‌اي که توسط شايسته و همکار (1388) با عنوان بررسي فرآيند پرداخت ماليات درايران و راهکارهايبهبود آن انجام گرفت به اين نتايج دست يافتند که فرآيند پرداخت در ادارات امور مالياتي يكي از مهمترين فرآيندهاي مالياتي و اطلاعاتي است كه تسهيل و كاهش زمان آن باعث كاهش زمان وصول ماليات و همچنين رضايت موديان و تكريم ارباب رجوع خواهد شد. در اين مقاله سعي شده است با ارائه وضعيت موجود و بررسي مشكلات وضعيت فعلي به ارائه پيشنهاداتي در جهت بهبود و تسهيل فرآيند پرداخت ارائه شود و سيستم مطلوب پرداخت معرفي گردد.
فصل سوم
روش‌شناسی پژوهش

1.3 مقدمه

هدف تمام علوم ، شناخت و درک دنياي پيرامون ما است. به منظور آگاهي از مسايل و مشکلات دنياي اجتماعي، روشهاي علمي، تغييرات قابل ملاحظه‌اي پيدا کرده‌اند.اين روندها و حرکت‌ها سبب شده است که براي بررسي رشته‌هاي مختلف بشري، از روش علمي استفاده شود. (ايران نژاد پاريزي، 1378: 9) از جمله ويژگيهاي مطالعة علمي که هدفش حقيقت‌يابي است استفاده از يک روش تحقيق مناسب مي‌باشد و انتخاب روش تحقيق مناسب به هدفها، ماهيت وموضوع مورد تحقيق و امکانات اجرايي بستگي دارد و هدف از تحقيق دسترسي دقيق و آسان به پاسخ پرسش‌هاي تحقيق است. (خاکي،1379).

2.3 روش پژوهش

این تحقیق از نظر هدف کاربردی است زیرا کاربرد تئوری‌ها را در جهان شناسایی کرده و آن را برای حل مسائل سازمانی به کار برده است. و از نظر استراتژی پیمایشی است در استراتژی پیمایشی محقق رفتار را در جامعه توصیف می‌کند و از دستکاری متغیرها اجتناب می‌کند. هم‌چنین تحقیق حاضر از نظر روش جمع‌ آوری داده‌ها توصیفی است. داده‌های تحقیق در پیمایش از طریق پرسشنامه طراحی شده جمع‌ آوری خواهد شد. روش اجرای طرح تصادفی است زیرا داده‌های تحقیق از طریق توزیع پرسشنامه به شکل تصادفی بین اعضای جامعه تحقیق جمع‌اوریشده است.

جامعه و نمونه آماري

1.3.3 الف- جامعه آماري

يک جامعه آماري عبارت است از مجموعه‌اي از افراد يا واحدها که داراي حداقل يک صفت مشترک باشند. صفت مشترک صفتي است که بين همه عناصر جامعه آماري مشترک و متمايز کننده جامعه آماري از ساير جوامع باشد. (آذر، مومني، 1383، ج 1) .
جامعه آماري در اين تحقيق کلية مؤدیان مالیاتی مراجعه کننده به اداره امورمالياتي بندر امام خمینی (ره) مي‌باشد.

2.3.3 ب- نمونه آماري و روش محاسبه حجم نمونه

گروه نمونه، يک مجموعه فرعي از جامعه آماري است که با مطالعة آن محقق قادر است نتيجه را به کل جامعه آماري تعميم دهد. (سکاران، 1381) يا به عبارت ديگر، تعداد محدودي از آحاد جامعه آماري که بيان کننده ويژگيهاي اصلي جامعه باشد را نمونه گويند. (آذر، مؤمني، 1383) .
جامعه آماری تحقیق ادارات امورمالياتي بندر امام خمینی (ره) می‌باشد. و نمونه آماری به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. داده‌های مورد نظر با بهره گرفتن از پرسش نامه با طیف 5 مقوله ای لیکرتی در سال 1392 جمع آوری شده است . این پرسش نامه بین مؤدیان مراجعه کننده این واحد‌ها توزیع شد تا با شناسایی عوامل موثر و معنی دار تعیین و معنی داری اثر‌ها بررسی و مدل نهایی معلوم شود.
در اين تحقيق از آن جايي که جامعه مورد نظر که همان بندر امام خمینی (ره) است محدود در نظر گرفته شده است، و جهت محاسبة حجم نمونة مورد نياز براي پژوهش از جدول مورگان استفاده گرديده است(مومني ، 1386:193). با توجه به تعداد جامعه، تعداد نمونه با بهره گرفتن از جدول مورگان به دست آمده است:
N= 1000n= 278
جدول مورگان در ادامه به نمایش درآمده است:
جدول 3-1جدول مورگان (منبع: کرجسی و مورگان، 1970)

4.3 متغيرهاي تحقيق

در يک تحقيق براي پاسخ دادن به سئوال‌هاي تحقيق و يا آزمون فرضيه‌ها، تشخيص متغيرها امر ضروري است. در اين تحقيق دو نوع متغير در نظر گرفته شده است.
1-4- متغير مستقل: يک ويژگي از محيط فيزيکي يا اجتماعي است که بعد از انتخاب، دخالت يا دستکاري شدن توسط محقق مقاديري را مي‌پذيرد تا تاثيرش بر روي متغير ديگر (متغير وابسته) مشاهده شود.
2-4- متغير وابسته: متغيري است که تغييرات آن تحت تأثير متغير مستقل قرار مي‌گيرد (بازرگان، سرمد، حجازي،1380).
متغیرهای مستقل تحقیق انتظار عملکرد،، انتظار تلاش، نگرش نسبت به استفاده از فناوری، اثر اجتماعی، شرایط تسهیل کننده، خود کارآمدی، اضطراب، نیت رفتاری برای استفاده است. هم‌چنین متغیر وابسته تحقیق پذیرش استفاده از مالیات‌ستانی الکترونیکی است.

5.3 روش نمونه‌گيري

در اين تحقيق، از روش نمونه گيري تصادفی ساده استفاده شده است. در اين نوع نمونه گيري به هر يك از افراد جامعه احتمال مساوي داده مي‌شود تا در نمونه انتخاب شود. به عبارت ديگر اگر حجم افراد جامعه N و حجم نمونه را n فرض كنيم، احتمال انتخاب هر فرد جامعه در نمونه مساوي n/N است.

6.3 روشهاي جمع‌آوري اطلاعات

مهمترين روشهاي گردآوري اطلاعات در اين تحقيق بدين شرح است :