جدول ۴-۴ ماتریس واردات………………………………………………………………………………………………………………………………………..۷۱
جدول ۴-۵ طبقه بندی بخش­ها بر اساس پیوند­های پسین وپیشین……………………………………………………………………….۷۳
جدول ۴-۶ ضرایب پیوند­های پسین و پیشین…………………………………………………………………………………………………………..۷۴
فهرست علائم
کل تقاضاZi
کل عرضهZj
تقاضای واسطهXi
تقاضای نهاییFi
مخارج مصرفی خانوار­هاCi
مخارج مصرفی دولتgi
سرمایه گذاریii
صادراتei
تغییر در موجودی انبار ivi
ارزش تولید کلXj
هزینه­ های واسطهX0j
ارزش افزودهvj
نیروی کارwj
پرداختی به سایر عواملrj
وارداتmj
افزوده کلGDP
خالص صادراتNx
ماتریس ضرایبA
بردار تولید کلX
ماتریس مبادلاتT
بردار ستونیI
بردار تقاضای نهاییY
عناصر ماتریس لئونتیفbij
نسبت واردات به تولیدH
ضریب پیوستگی پسینBL
ضریب پیوستگی FL
فصل اول
مقدمه و کلیات
۱-۱- مقدمه
آب گرانبهاترین ثروتی است، که در اختیار بشر قرار گرفته است. بخصوص در استان کرمان که سطح وسیعی از آن مناطق خشک و کویر در بر گرفته است. با توجه خشکسالی­های اخیر اهمیت آب به عنوان یک نهاده­ی حیاطی پیش از پیش مشخص شده است.(میرزایی، ۱۳۸۶) تجزیه و تحلیل مصرف آب در بخش کشاورزی با توجه به موقعیتی که استان کرمان دارد، و سطح وسیعی از آن را مناطق خشک و کویری تشکیل داده است، از اهمیت بسیار بالای برخوردار است. در بخش کشاورزی مقدار زیادی آب از طریق چاه­ها تامین می­ شود. و در اختیار کشاورز قرار می­گیرد، که هیچ گونه مدیریتی بر نحوه مصرف آن ندارد. آیا کشاورز به میزان آبی که استفاده می­ کند، اشراف کامل دارد؟
در استان کرمان سفره ­های آب شیرین و زیر زمینی را از دست داده­ است. امروزه در استان کرمان توسعه یک متر کشاورزی هیچ توجیه عقلی و فنی ندارد. مصرف بی­رویه آب در بخش کشاورزی و استفاده نکردن از تکنولوژی روز و آبیاری نوین از اعمال دچار شدن به وضعیت کنونی است. با توجه به پایین بودن تعرفه و قیمت غیر اقتصادی آب ما را در از بین بردن منابع آبی در همه­ی بخش­ها با یکدیگر مسابقه گذاشتیم، و روز به روز در بد تر شدن منابع آبی گام بر میداریم. و باید برای این وضعیت نگران کننده آب در استان کرمان چاره اندیشی شود.
عکس مرتبط با اقتصاد
بهره­ گیری از روش­های نوین کشاورزی و استفاده بهینه از آب، عوامل حیاتی برای نیل به هدف تامین غذای جمعیت درحال افزایش دنیا است. طبق برآورد­ها، در ۳۰ سال آینده مردم جهان نیازمند ۶۰ درصد غذای بیشتر خواهند بود. بخش قابل توجهی از این افزایش تولید، حاصل کشت متراکم (استفاده از زمین کمتر برای تولید بیشتر) که نیازمند آبیاری است، خواهند بود. یکی از عوامل اصلی و محدود کننده­ توسعه بخش کشاورزی ایران نهاده آب می­باشد. و در صورتی که محدودیت آب وجود نداشت، ۳۰ تا ۵۰ میلیون هکتار از اراضی کشور قابلیت کشت و زرع بود.(میرزایی، ۱۳۸۶)
جداول داده ستانده به دلیل قدرت ویژه تحلیل داده ستانده در امر برنامه ­ریزی اقتصادی روز به روز کاربرد فزاینده­ای پیدا کرده است. از جمله عواملی که منجر به استفاده از این تکنیک شد، عبارتند از:

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

به دلیل وجود روابط بین بخشی در گروه وسیعی از بخش­های اقتصادی، جداول داده ستانده از استحکام و قوای درونی خوبی برخوردار است. از آنجا که این روابط در جدول داده ستانده با ارقام متعددی قابل کنترل است، قابلیت اطمینان آن بسیار بالا است. و از طرف دیگر ضرایب ثابت و استراتژیک فنی در یک دوره این ساختار درونی را مستحکم­تر می­ کند. (فرمانی، ۱۳۹۰)

منحصر به فرد بودن جواب­های به دست آمده از حل مدل­های داده ستانده از مزایایی است، که در مقایسه با معادلات اقتصاد سنجی این روش را ارجح ساخته است. و این ویژگی ناشی از مقطعی بودن اطلاعات داده ستانده در مقایسه با اطلاعات سری­های زمانی روابط اقتصاد سنجی است. (فرمانی، ۱۳۹۰)

در جدول داده ستانده آمارهای متغیر­های اقتصادی در یک نظم منطقی هم کلیت اقتصاد را نشان می­دهد. و هم ارتباط میان بخشی در تمام بخش­ها نشان می­دهد. و هیچ یک از بخش­ها را ثابت فرض نمی­ کند، و یا کنار نمی­گذارد. (فرمانی، ۱۳۹۰)

از دیگر مزایای تحلیل داده ستانده نشان دادن چگونگی روند تغییرات ساختاری در کل اقتصاد و تکنولوژی تولید است. که این بخش از تکنیک داده ستانده جهت مطالعات تغییرات ساختاری بکار می­رود. (فرمانی، ۱۳۹۰)

در تحقیق حاضر با در نظر گرفتن روابط بین بخشی موجود در جدول داده ستانده استان کرمان به تجریه و تحلیل مصرف آب پرداخته شد.
۱-۲- بیان مساله و سوالات اصلی تحقیق
استان کرمان با وسعت ۱۸۳ هزار کلیومتر مربع که متوسط بارندگی این استان ۱۴۰ میلی‌متر در ۵۰ سال گذشته بوده است، و در مقایسه با میانگین بارندگی در کشور که حدود ۲۵۰ میلی متر می­باشد،کمتر می­باشد.(محمودی و همکاران) در واقع این اعداد قبل از خشکسالی است، که حادث شده است. قریب ۱۴ سال خشکسالی است. و متاسفانه سال ‌آبی ۹۱-۹۰ در بدترین شرایط قرار گرفت. اکثر بارندگی در بهمن و اسفند بوده است. هر چه بازه‌ی بارندگی کوتاه‌مدت باشد، باعث روان آب و سیلابی شدن رودخانه‌های فصلی خواهد شد. اگر شرایطی بود که بارندگی به مرور زمان اتفاق بیافتد، این بارش بیشتر جذب سفره‌های زیرزمینی خواهد شد. سال ۹۱-۹۰ با ۱۰۰ میلی‌متر بارندگی دربازه‌ی زمانی کوتاه مدت، سال بسیار بدی از لحاظ بارندگی بود. حتی اگر متوسط بارندگی را ۱۴۰ میلی‌متری که گزارش واحد مطالعات است، را در نظر بگیریم ۲۵ میلیارد متر مکعب میزان حجم بارش سالیانه است، که از این میزان به دلیل وسعت، گرم و خشک و کویری بودن استان، ۱۸ میلیارد متر مکعب تبخیر می‌شود. ۴/۱ میلیارد متر مکعب به صورت روان آب و ۸۵/۳ میلیارد متر مکعب جذب مستقیم سفره‌های آب زیرزمینی و ۷۵/۱ میلیارد متر مکعب جذب غیر مستقیم است. و جمع کل جذب مستقیم و غیر مستقیم ۶/۵ میلیارد متر مکعب است . متاسفانه برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی ۷/۶ میلیارد متر مکعب است. یعنی ۱۴ سال پیش بیلان منفی آب استان ۱/۱ میلیارد متر مکعب بوده است.(شرکت آب منطقه­ای کرمان،۱۳۹۱)
هدر رفت آب در ایران بیش از میانگین جهانی است. و براساس گزارشات موجود میزان هدر رفت آب در کشور ما ۲۸ تا ۳۰ درصد است، درحالی که این مقدار در دنیا ۹ تا ۱۲ درصد گزارش شده است، که یکی از عوامل اصلی آن برداشت­های غیرمجاز از شبکه آب رسانی و فرسودگی تاسیسات آب و شبکه­ های آبرسانی است. اصلاح الگوی مصرف، تنها راه برای گذر از بحران کم آبی، باتوجه به سنتی بودن کشاورزی در کشور و همچنین کاهش منابع آبی، اصلاح الگوی مصرف در بخش­های مختلف، مناسب­ترین و منطقی­ترین راه حل برای گذر از بحران‌­های موجود به نظر می‌­رسد. (گروه بهینه سازی مصرف انرژی، (eecm.ir
کمبود آب در سال­های گذشته در این استان و تقاضای نامنظم و پراکندگی آن در هر فصل باعث شده است، تا نتوان برنامه ریزی صحیحی در جهت واگذاری آب به کشاورزان انجام داد. از آنجا که سهم بالای مصرف آب در بخش کشاورزی، کشور را با بحران کم آبی مواجه کرده در حال حاضر پتانسیل آبی استان دیگر پاسخگوی نیازهای رو به رشد تقاضای آب در این بخش نیست. لذا مدیریت منابع و بهینه سازی مصرف آب در بخش کشاورزی تنها راهکار مقابله با بحران کم آبی است. و از طرف دیگر استان کرمان با کمبود شدید آب در دهه­های اخیر روبرو بوده است، لذا در صورتی که بتوان مصرف آب را تجزیه و تحلیل نمود، و رابطه آن را با بهره­وری پیدا کرد. می­توان به طور دقیق­تری کشاورزی را در مورد چگونگی مصرف آب راهنمایی کرد.
سوالات تحقیق:
آیا زیر بخش ماهیگیری از نظر تولید زیر بخش کلیدی بخش کشاورزی است؟
آیا زیر بخش تولید جنگل کمترین بهره­وری آب را در بین بخش­های کشاورزی دارد؟
آیا واردات نهاده­های واسطه­ای و محصولات نهایی با توجه به آب مجازی می ­تواند باعث بهبود بهره­وری آب در بخش­ کشاورزی شود؟
هر منطقه از بخش­های اقتصادی بسیار متعددی تشکیل شده است، که ارتباط و وابستگی بین آن­ها ساختار اصلی اقتصاد منطقه را تشکیل می­دهد. مسلما هر گونه شوک دارای منشا داخلی یا خارجی بر کلیه بخش­ها تاثیر می­گذارد.
به طور کلی به مجموعه ­ای از اطلاعات که ویژگی­های ساختاری یک نظام اقتصادی را توصیف کند، جداول داده ستانده گفته می­ شود. (مرکز آمار ایران، ۱۳۸۱)
۱-۳- اهداف تحقیق
این پژوهش در صدد آن است، که با بهره گرفتن از جدول داده ستانده به تحلیل مصرف آب در بخش کشاورزی بپردازد. بگونه­ای که بتوان راهکار­هایی برای جلوگیری از هدر رفت آب که یک کالای کمیاب و اقتصادی است، پیدا کرد. به عبارت دیگر در این تحقیق در صدد هستیم، موارد زیر را محاسبه کنیم:

تعیین زیر بخش کلیدی بخش کشاورزی از نظر تولید

محاسبه بهره­وری آب در زیر بخش­های کشاورزی

محاسبه آب مجازی در زیر بخش­های اقتصادی

۱-۴- فرضیه ها

بخش ماهیگیری بخش کلیدی بخش کشاورزی از نظر تولید است.

زیر بخش­ تولید جنگل کمترین بهره­وری آب را در بین بخش­های کشاورزی دارد.

واردات نهاده­های واسطه­ای و محصولات نهایی با توجه به آب مجازی می ­تواند باعث بهبود بهره­وری آب در بخش کشاورزی شود.