رشته تحصیلی

گروه آزمایشی که فرد در آن مشغول به تحصیل است.

ریاضی – تجربی – انسانی – فنی ­و ­حرفه­ای- کاردانش – عمومی(سال اول)

اسمی

فصل دوم:

مبانی نظری

(مرور ادبیات نظری و تجربی)

۱-۲٫مقدمه

دراین فصل ابتدا درباره رشد اجتماعی در دوره نوجوانی، صلاحیت هایی که نواجوانان باید بدان دست یابند ونیازهای دوره نوجوانی، به سبب اینکه آزمودنی ها دراین دوره سنی قرار دارند، بحث کوتاهی خواهد شد. سپس به توضیح اهمیت روابط اجتماعی دراین دوره پرداخته می شود. سازگاری اجتماعی و ورزش به عنوان متغیرهای اصلی مورد مطالعه این تحقیق، بحث بعدی این فصل را تشکیل می دهد. درنهایت به بررسی یافته های پیشین پیرامون تفاوت سازگاری اجتماعی در ورزشکاران وغیر ورزشکاران پرداخته میشود و نتایج آنها بیان می شود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

۲-۲٫ مروری بر مفاهیم اولیه

۱-۲-۲٫ رشد اجتماعی دردوره نوجوانی

پیشرفت جامعه ورشد انسانها، به کارآمدی آموزش وپرورش آن جامعه بستگی دارد. آموزش و پرورش(و پژوهشهای مربوط به آن) نیز زمانی مفید خواهد بود که با نیازها وتوانایی های یادگیرنده منطبق باشد. برای نیل به این هدف ،برنامه ریزان، معلمان، مربیان، محققان، والدین و تمام کسانی که به نوعی با آموزش و پرورش سروکار دارند باید با خصوصیات رشدی انسان در هر دوره از زندگی آشنا باشند تا بتوانند مشکلات ورفتارهای غیر عادی را تشخیص دهند(شفیع آبادی، ۱۳۷۵) به همین دلیل دراینجا مختصراً درباره ی رشد اجتماعی دوره نوجوانی که ارتباط مستقیمی با موضوع مورد مطالعه دارد، توضیحاتی ارائه می شود. نوجوانی، دوره جدایی از خانواده وکاهش وابستگی های عاطفی نسبت به والدین می باشد. روان شناسان این دوره را به اصطلاح «شیر گرفتن روانی» [۲۶] نام نهاده اند. دوره ای که نوجوان از خانه جدا می شود وکم کم به سوی اجتماع وهمسالان کشیده می شود. به این ترتیب، علاقه نوجوان نسبت به خانواده اش کاهش می یابد وبیشتر با همسالان و دوستانش ارتباط پیدا می کند. سپس این ارتباط وعلاقه هم کاهش یافته و ارتباط نزدیک با جامعه، فزونی می یابد. بنابراین وظیفه خانواده است که او را برای این آزادی عمل کمک کنند وبه تدریج از وابستگی او بکاهد. تا در راه رشد وهویت یابی خویش گام بردارد. زیاده روی درحمایت نوجوان از حوادث وپیشامدها، اثری مخرب در او دارد وباعث به تعویق افتادن از شیر گرفتن روانی در او خواهد شد(شعاری نژاد، ۱۳۶۸) .
به طور کلی در رشد اجتماعی نوجوان سه گروه تاثیر می گذارند ،این سه گروه عبارتند از:

اشخاص صاحب قدرت وذی نفوذی که قواعد ورسومی رابه فرد تحمیل می کنند ودر صورتیکه فرد آنها را رعایت کند، تشویق می شود.

اشخاصی که سرمشق والگوی رفتاری نوجوان هستند واو می تواند از رفتارهای آنها تقلید کند.

همسالان و یا همنشینانی که واکنشهای مساعد ویا نامساعد شان در حکم پاداش ویا تنبیه است. این افراد وتوانایی بالقوه آنها در تشویق وتنبیه، به عنوان منبعی جهت پذیرش یا عدم پذیرش نوجوانان، قرار می گیرند ومی توانند موجب اجتماعی شدن و یا طرد گروهی، یا به عبارت مناسبتر سازگاری یاکناره گیری [۲۷] نوجوان گردند(احمدی، ۱۳۷۱).

جدای از منابع تأثیر گذار روی زندگی اجتماعی نوجوانان، آنها دو دوره تقریباً متفاوتی رادر زندگی اجتماعی خویش تجربه می کند. این دو دوره شامل دوره بدوی، تمایل به درخود فرورفتن وبریدن از دیگران(دوره ی منفی) ویک دوره ی مثبت می شود. درجریان دوره اول نوجوان ،اغلب کاملاً غیر اجتماعی وتقریباً غیرقابل معاشرت به نظر میرسد. زیرا او به طور مداوم پیرامون جامعه واجتماع می اندیشد. اما اجتماع مورد علاقه او اجتماعی است که می خواهد آن را اصلاح کند و برای اجتماع واقعی که از نظر او محکوم شده است. جز نفرت وبی علاقگی، احساسی ندارد (پیاژه، ۱۳۶۰). سازگار شدن واقعی با اجتماع، موقعی تحقق پیدا میکند که نوجوان ازنقش اصلاح شونده به مجری وعامل اجرا مبدل شود. همانگونه که تجربه، تفکرمحض را با واقعیت آشتی می دهد، نوجوان نیز باهمان کیفیت، وقتی در یک موقعیت عملی ومشخصی ،فعالیت جدی ومداومی را آغاز می کند، کلیه خیالبافیها ورؤیاهای او می تواند باواقعیت تطبیق پیدا کند(همان منبع).
به طور خلاصه رشد اجتماعی نوجوان، درقالب ویژگی های زیر تکامل پیدا می کند. گروه همسالان به تدریج منبع قوانین عمومی رفتار نوجوانان تلقی می شود و تعارض بین قوانین رفتاری آنها وبزرگسالان افزوده می شود. نوجوانان به هماهنگی با دیگران نیاز دارند، زیرا علاقمند هستند که جزئی ازجمع، به ویژه گروه خود باشند. نوجوانان غالباً از لباس پوشیدن ورفتار کردن مانند دیگران، احساس اطمینان می کنند ،زیرا اعتماد به نفس لازم را ندارند وبه شواهد ملموس نیاز دارند تا احساس کنند درمیان دیگران جایی دارند. آنها به آنچه که دیگران درمورد آنها فکر می کنند توجه زیادی دارند. از این رو دوستیها ونیز دعواها شدید تر می شود. حتی ممکن است بهترین دوستان به عنوان محرم اسرار، جایگزین والدین شوند(بیلر، ۱۳۶۹). رفتار اجتماعی نیز در نوجوانان شامل مراحلی می شود. این مراحل که درنوجوانان دختر و پسر متفاوت می باشد به شرح ذیل می باشد ؛
رفتار اجتماعی در نوجوانان پسر از مراحل زیر تشکیل شده است:
۱- مرحله تقلید: دراین مرحله که از ۱۲ سالگی شروع می شود ودر ۱۵ سالگی به پایان می رسد، نوجوان از همکلاسان نیرومند وتیز هوش خود که نسبت به دیگران برتری دارند، تقلید می کند و علاقمند است رفتارهای آنان را تکرار نماید.
۲- مرحله تعادل اجتماعی: در اواخر نوجوانی، این مرحله شروع می شود وهمزمان با آن سرکشی نوجوان کاهش می یابد ودر رفتار او اعتدال بوجود می آید.
همانطور که می دانیم، نوجوانی، دوره ی بحرانی وپیچیده ای از زندگی است که با تغییرات گوناگون درجنبه های متعدد رشدی همراه است ویکی از بحرانی ترین ادوار زندگی بحساب می آید. دراین مرحله، نوجوان مهمترین بحران زندگی خود یعنی هویت-یابی را پشت سر می گذارد که عوامل زیستی ،روانی واجتماعی توأماً در بروز آن دخالت دارند. بنابراین شناخت رشد نوجوانی مستلزم مطالعه درجنبه های متعدد رشدی مانند ذهنی، جسمانی، عاطفی، اجتماعی و …. همچنین زمینه زندگی نوجوان می باشد. دراین جا به دلیل جلوگیری از اطاله کلام، سعی شد به طور خلاصه رشداجتماعی دوره نوجوانی بررسی شود.
صلاحیتهایی که نوجوانان باید بدان دست یابند
به اعتقاد پیتمن ورایت [۲۸](۱۹۹۱) هیچ تعریف جهانی پذیرفته شده در مورد رشد نوجوانی وجود ندارد. آنها پیشنهاد می کنند بهتر است روی صلاحیت ها و قابلیت‌هایی [۲۹] تاکید کنیم که به رشد نوجوانان کمک می کند. این صلاحیتها مبنایی فراهم می آورد که براساس آن برنامه ها ،سرویس ها و فعالیتهای سازمان های مختلف، سازماندهی شده، شکل گیری پیدا کند و بکاربسته شود. هادسون، (۱۹۹۷)، مانستر[۳۰](۱۹۷۷) اعمالی راکه نوجوانان باید در دوره زندگی خود باموفقیت به انجام برسانند را بدین صورت توضیح داده اند:
نوجوان درحال رشد، بایدخود را با مدرسه ،محل کار ،محله ،همسالان، خانواده ومقامات مسئول، تطبیق دهد وبرای اجرای بسیاری از اعمال پیچیده ی فردی و زندگی اجتماعی تسلط یابد. این نوع اعمال که متعدد ومتفاوت هستند، ممکن است شامل مهارتهای ذیل باشد، مهارتهای اجتماعی(مانند گفت وشنید، گوش دادن، درجمع بودن) مهارتهای احساسی(از قبیل برخورد با هراس، بیان احساس، درک احساس دیگران) و مهارتهایی که هنگام بروز فشار روانی مفید است (مانند برخورد با آشفتگی خیال، آماده شدن برای مواجهه با مسائل ناگوار، واکنش دربرابر شکست)(کارتلج ومیلبرن ،۱۳۶۹) .
اجینتون واجینتون[۳۱](۱۹۹۴) براساس مرور جنبه های رشدی نوجوانان که به نظر می رسد برای سازمان های سرویس دهنده ی آنها مهم باشد،پنج قابلیت یاصلاحیت عمده رشدی را بیان کرده اند. این پنج صلاحیت که نوجوانان برای موفقیت دردوران بزرگسالی می باید به دست آورند ،عبارتند از:

جهت