۳-۴- روشهای گردآوری اطلاعات
روشهای کتابخانهای در تمام تحقیقات علمی مورد استفاده قرار میگیرد، ولی در بعضی از آنها در بخشی از فرایند تحقیق از این روش استفاده میشود و در بعضی از آنها موضوع تحقیق از حیث روش، ماهیتاً کتابخانهای است و از آغاز تا انتها متکی بر یافتههای تحقیق کتابخانهای است.
در تحقیقاتی که ظاهراً ماهیت کتابخانهای ندارد نیز محققان ناگزیر از کاربرد روشهای کتابخانهای در تحقیق خود هستند. در این گروه تحقیقات اعم از توصیفی،علی، همبستگی، تجربی و غیره، محقق باید ادبیات و سوابق مسئله و موضوع تحقیق را مطالعه کند. در نتیجه باید از روش کتابخانهای استفاده کند. در این تحقیق روش گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق، روش کتابخانهای شامل کتب و مقالات مختلف و نشریات داخلی و خارجی میباشد. و روشهای جمعْآوری اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق، برای آزمون فرضیهها، روش کتابخانهای میباشد.
همانطور که بیان میشود، ابزارهای گردآوری دادهها در تحقیق حاضر، بانکهای اطلاعاتی و نرمافزارهای اطلاعاتی موجود مانند ره آورد نوین و صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و همچنین سایتهای اینترنتی مانند www.tsetmc.ir میباشد که اطلاعات حسابرسی شده و دادههای موردنیاز در این تحقیق را عیناً در اختیار محقق قرار میدهد.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.
۳-۵- ابزار گردآوری اطلاعات
ابزار گردآوری اطلاعات ،اسنادو اطلاعات موجود در بانک های اطلاعاتی بورس اوراق بهادار و نرم افزار رهاورد نوین سایت کدال و همجنین برای گردآوری اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق از روش کتاب خانه ای و از ابزار فیش برداری استفاده شده است.
۳-۶- جامعه آماری تحقیق و حجم نمونه
جامعه آماری تحقیق، کلیه شرکتهای غیر مالی (تولیدی) پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران از ابتدای سال ۱۳۹۱ لغایت انتهای سال ۱۳۹۲ بوده است. نمونه مورد بررسی تحقیق، مشتمل بر ۲۱۸ شرکت (۴۳۶ مشاهده)، با استفاده روش حذفی سیستماتیک(باقرزاده) بر مبنای چهار معیار به شرح ذیل انتخاب گردیدهاند:
۱-سال مالی شرکت های نمونه منتهی به پایان اسفند باشند.
۲- شرکت ها در دوره تحقیق، از ابتدای سال ۱۳۹۱ تا ۱۳۹۲ تغییر سال مالی نداده باشند.
۳- شرکت هاتا پایان سال ۱۳۹۱ در بورس اوراق بهادارتهران پذیرفته باشند.
۴-کلیه ی اطلاعات شرکت ها که مورد نیاز نیاز ومربوط به این پژوهش هستند در دسترس باشند.
۳-۷- فرضیهها تحقیق
جهت آزمون فرضیه های تحقیق لازم است تا فرضیه تحقیق به فرضیه های آماری تبدیل گردد به طور کلی هدف آزمون فرضیه های آماری تعیین این موضوع است که با توجه به اطلاعات به دست آمده از نمونه، حدسی که درباره خصوصیتی از جامعه زده شده است، قابل تایید است یا خیر. بر اساس فرضیه آماری مربوط به فرضیه، مدل رگرسیون به شرح زیر صورتبندی و فرضیه های آماری بیان شده است:
فرضیه به صورت کلی :اندازه موسسه حسابرسی بر کیفیت حسابرسی تاثیر معنادار میگذارد.
فرضیه اصلی اول: اندازه موسسه حسابرسی بر دقت پیش بینی سودهای آتی تاثیر معنادار میگذارد.
فرضیه اصلی دوم: اندازه موسسه حسابرسی بر هزینه سرمایه تاثیر معنادار میگذارد.
۳-۸-متغیر های تحقیق
۳-۸-۱متغیرهای وابسته
کیفیت حسابرسی متغیر وابسته تحقیق حاضر است که با دو معیار زیر سنجش می شود
دقت پیش بینی سود(∆EARN): تفاوت سود واقعی و سود پیش بینی شده
نرخ میانگین موزون هزینه سرمایه WACC) )
۱)محاسبه نرخ میانگین موزون هزینه سرمایه
پس از آنکه نرخ هزینه سرمایه متعلق به هر کدام از منابع سرمایه مالی شرکت تعیین شد، آنگاه می توان نرخ هزینه کل سرمایه (WACC) را محاسبه کرد.
مقدار تقریبی نرخ هزینه کلی سرمایه به روش زیر تعیین می شود:
WACC = Ke . We + KD . WD
عناصر فرمول عبارتند از:
Ke: نرخ هزینه سرمایه سهام عادی و سود انباشته
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
We: وزن مربوط به سهام عادی و سود انباشته از جمع سرمایه
KD: نرخ هزینه سرمایه بدهی های بلند مدت و جاری بهره دار
WD: وزن مربوط به بدهی های بلندمدت و جاری بهره دار از جمع سرمایه
۲)محاسبه نرخ هزینه بدهی با بهره گرفتن از رابطه زیر:
Kd = Km (۱ – t)
عناصر فرمول عبارتند از:
t : نرخ مالیات
Km: نرخ هزینه بدهی
Kd: نرخ هزینه واقعی بدهی که مبنای محاسبه نرخ میانگین موزون هزینه سرمایه قرار می گیرد.
۳)محاسبه نرخ هزینه سهام عادی با بهره گرفتن از رویکرد قیمت گذاری دارائیهای سرمایه ای (CAPM)[53]
Ke = Kf + (Km – Kf) . β
عناصر اصلی فرمول عبارتند از:
Ke: نرخ بازده مورد انتظار سهامداران
Kf: نرخ بازده بدون ریسک
Β: ریسک سیستماتیک بازار
Km: نرخ بازده بازار
۳-۸-۲-متغیرمستقل
اندازه موسسه حسابرسی(SIZEA):در این تحقیق از اندازه موسسه حسابرسی به عنوان متغییر مستقل در نظر گرفته شده و اندازه موسسه حسابرسی عبارت است از: امتیاز کنترل وضعیت موسسات حسابرسی در چهار طبقه الف،ب،ج،د)
رتبه بندی موسسات حسابرسی در ایران
از سال ۱۳۸۳ بر اساس یک پیشنهاد رتبه بندی موسسات حسابرسی در جامعه حسابداران رسمی مطرح شد. مبنای تفکر این پیشنهاد بر آن بود که چون همه ی موسسات حسابرسی یکسان و یک اندازه نیستند شرکت های بزرگ بورسی توسط موسسات بزرگ حسابرسی مورد حسابرسی قرار گیرند که در واقع کنترل کیفیت مناسب تری را دارا باشند. این موضوع در شورای عالی وقت جامعه حسابداران چندین جلسه را به خود اختصاص داد و در این مورد گزارش مکتوبی در حدود یکصد صفحه به رئیس وقت شورای عالی تقدیم شده است(امانی و دوانی،۱۳۹۰).
در ادامه اقدامات انجام شده جامعه حسابداران رسمی ایران از سال ۱۳۹۱ اقدام به دادن امتیاز کنترل کیفیت موسسات حسابرسی نموده است. در اجرای مفاد ۳۱ اساس نامه جامعه، مبنی بر انتشار سالانه نتایج حاصل از کنترل کیفیت(در سطح موسسه و کار حسابرسی) انجام شده در ۴ گروه (الف، ب، ج و د) به شرح زیر ارائه می گردد:
گروه الف: ۸۰۱ تا ۱۰۰۰
گروه ب: ۶۵۱ تا ۸۰۰
گروه ج: ۵۰۱ تا ۶۵۰
گروه د: ۰ تا ۵۰۰
گروه الف که بالاترین امتیازات را دارند گروهی هستند که امتیاز ۸۰۱ تا ۱۰۰۰ را کسب کرده اند که در تحقیق موسساتی که در این گروه قرار گیرند با عدد “۱” در مدل گذاشته می شوند.
گروه ب، گروهی هستند که امتیاز ۶۵۱ تا ۸۰۰ را کسب کرده اند و با عدد “۲” در مدل گذاشته می شوند.
گروه ج، گروهی هستند که امتیاز ۵۰۱ تا ۶۵۰ را کسب کرده اند و با عدد “۴” در مدل گذاشته می شوند.
گروه د، گروهی هستند که امتیاز ۰ تا ۵۰۰ را کسب کرده اند و با عدد “۴” نشان داده می شوند.
نحوه محاسبه این امتیازها و همچنین اسامی موسسات حسابرسی که در گروه های الف، ب، ج، د قرار گرفته اند طبق حروف الفبا در پیوست آورده شده است لازم به توضیح است اگر موسسه حسابرسی را در هیچ گروهی یافت نشد در گروه “د” جای می گیرد زیرا موسسات حسابرسی که اطلاعات و مدارک مورد نیاز را به جامعه حسابداران رسمی تحویل نداده است طبق قوانین جامعه در گروه “د” قرار می گیرند.
۳-۸-۳-متغیرهای کمکی
اندازه شرکت (SIZE): لگاریتم طبیعی از ارزش دارایی ها در پایان سال
اهرم مالی(LEV): نسبت کل بدهیها به کل داراییها در پایان سال
۳-۹- تکنیک های تجزیه و تحلیل داده ها
۳-۹-۱- تخمین مدلهای رگرسیون با دادههای پانل
برای برآورد الگوهای رگرسیون خطی دو متغیره و چند متغیره معمولاً از روش کمترین مجذورات معمولی[۵۴] که به اختصار با OLS نشان داده میشود، استفاده میگردد. این روش دارای ویژگیهای مطلوب آماری مانند بدون تورش بودن، بهترین برآوردکننده خطی بدون تورش یا BLUE بودن را دارا می باشد. اما برای رفع مشکلاتی همچون خود همبستگی جملات پسماند و ناهمسانی واریانس از روش کمترین مجذورات تعمیم گرفته، یعنی [۵۵]GLS استفاده میشود.
از ویژگیهای مهم روش GLS رفع مشکلاتی همچون خود همبستگی و ناهمسانی واریانس میباشد به همین دلیل در این تحقیق در صورت لزوم از این روش استفاده شده است.
روش GLS اقدام به موزون نمودن متغیرهای الگوی مدل رگرسیون می کند. به همین دلیل روش مذکور را روش کمترین مجذورات موزون (Weighted LS یا WLS) مینامند. (شیرینبخش و خوانساری، ۱۳۸۴).
۳-۱۰- مزایای استفاده از داده های تابلویی (ترکیبی)
بالتاگی مزایای استفاده از دادههایتابلویی نسبت به دادههای مقطعی یا سری زمانی را چنین بر میشمارد: