۱-۵- ضرورت و اهمیت تحقیق
استان کرمان از لحاظ منابع آبی جز استان­های فقیر کشور محسوب می­ شود. در حالی که یکی از قطب­های کشاورزی در ایران به شمار می­رود. درصد قابل توجهی از آب نیز در بخش کشاورزی استفاده می­ شود، اکثرا آبیاری کشاورزی به صورت غرقابی بوده و درامد کشاورزان نیز اندک می­باشد. کشاورزان در زمینه­ مصرف آب باید قادر به درک این نکته باشند، که آب به عنوان یک کالای بسیار با ارزش و نیز بسیار کمیاب می­باشد. از این­رو برای کاستن از مصرف آب و بحران­های وابسته به آن مدرنیته کردن روش­های آبیاری می ­تواند مفید واقع شود. دولت می ­تواند در چارچوب سیاست­های مصرف آب نتایج عادلانه­ای در صورتی که تاکید آن بر کاهش مصرف بی­رویه­ی آب باشد، شکل دهد. این خود نیازمند درک اهمیت مصرف آب بخصوص در بخش کشاورزی می­باشد. دغدغه­ی اصلی این پژوهش نشان دادن نحوه مصرف آب در بخش کشاورزی است، تا زمینه­ ایجاد روش­های مناسب در جهت مصرف بهینه آب را فراهم نماید. یا حتی الامکان تسهیلاتی از سوی دولت در اختیار کشاورزان قرار بگیرد. و این امید به کشاورزان کم سواد بدهد، تا آب را به صورت بهینه مصرف کنند. حال باید دید که چه عوامل تاثیر گذاری وجود دارد، که باعث گسترش روش­های نوین آبیاری در بخش کشاورزی شود، تا با تقویت این عوامل موثر و کاهش عوامل منفی به اهداف بلند مدت در زمینه حفظ و مصرف بهینه منابع آب شود.
۱-۶- روش تحقیق و تکنیک اجرایی
این پژوهش به دنبال آن است، بررسی کند،که آیا زیر بخش کلیدی بخش کشاورزی دارای حداکثر تولید است، یا خیر و در ادامه نیز به این مطلب اشاره می­ شود، که آیا زیر بخش جنگل دارای کمترین بهره­وری در بین زیر بخش­های کشاورزی دارد؟و در نهایت نیز به بررسی واردات و آب مجازی در زیر بخش­های کشاورزی پرداخته که آیا این آب مجازی تاثیری بر بهره­وری آب دارد یا خیر؟
ابتدا باید جدول داده ستانده را به آب مرتبط کرد. و برای این کار ابتدا باید ماتریسI-A+M)) را تشکیل داد. و سپس این ماتریس را معکوس کرده و در ماتریس D ضرب کرده تا ماتریس آب به دست آید. معیارهای که برای شناسایی زیر بخش کلیدی کشاورزی استفاده شد، عبارتند از:
ضریب پیوستگی پسین: ضریب پیوستگی پسین هربخش عبارت است، از ثبت داده‌های واسطه مورد نیاز آن بخش به تولیدات بخش مذکور و این ضرایب درجه تخصصی شدن بخش‌های تولیدی را نشان می‌دهند. اگر فعالیتی به نظام تولید بسیار متکی باشد، خریدار داده‌های واسطه‌ای بیشتری است. و دارای ضریب پیوستگی پسین بزرگتری می‌باشد.
ضریب پیوستگی پیشین: ضریب پیوستگی پیشین هربخش عبارت است، از نسبت مجموع تقاضای واسطه‌ای هربخش به تقاضای کل آن بخش و این ضرایب جهت عرضه را نشان می‌دهد. به این معنا که فعالیتی که دارای ضریب پیوستگی پیشین بزرگتر باشد، بیش‌تر عرضه‌کننده­ کالای واسطه‌ای برای بخش‌های تولید است.
برای تعیین بهره­وری آب نیز با جدول داده ستانده از نسبت ارزش افزوده به ارزش آب استفاده شد.
۱-۷- روش و ابزار گردآوری اطلاعات
اطلاعات مورد نیاز در این تحقیق به روش کتابخونه­ای شامل کتاب­ها، مجلات علمی، سایت­های اینترنتی معتبر و…..جمع آوری شده است. جداول داده ستانده استفاده شده در این تحقیق توسط مهندسین و محققین تهیه شده در اختیار محقق قرار گرفته است.
۱-۸- روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
به طور کلی به مجموعه ­ای از اطلاعات که ویژگی­های ساختاری یک نظام اقتصادی را توصیف کند، جداول داده ستانده گفته می­ شود. جداول داده ستانده دارای یک چارچوب نظری قوی است، که به عنوان یک ابزار کاربردی اقتصادی در برنامه ­ریزی­ها به کار برده می­ شود. این جدول مجموعه­ی کاملی از اطلاعات اساسی و زیربنایی اقتصاد کلان یک کشور را به صورت تفصیلی ارائه می­ کند. براساس اطلاعات فوق می­توان میزان انواع محصولات تولیدی در کشور را تعیین و رشته فعالیت­های تولید کننده هریک از محصولات فوق و اینکه چه نوع مصارفی برای محصولات وجود دارد، هریک از نهادها مصرف کننده چه محصولاتی هستند، ساختار تولید و مصرف رشته فعالیت­ها چگونه است، را مشخص کرد.
عکس مرتبط با اقتصاد
تحلیل­های انجام شده که با بهره گرفتن از جداول داده ستانده استان کرمان که بروز­­ترین آن مربوط به سال ۱۳۸۵ می باشد انجام شده است. و داده های مربوطه به تقاضای مصرفی آب با بهره گرفتن از نرم افزار اکسل محاسبه گردیده است. و با توجه به معیار های متعدد، تحلیل های نهایی انجام شد. (مرکز آمار ایران، ۱۳۸۱)
۱-۹- تعریف واژگان کلیدی

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

ارزش افزوده

عبارت است، از ثروت اضافه‌ای که توسط شرکت از طریق فرایند تولید و یا ارائه خدمات ایجاد می‌شود، که با کسر نهاده‌های واسطه (مثل هزینه خریدها) ازعایدی‌ها به‌دست می‌آید.
محاسبه ارزش افزوده به ‌منظور پرهیز از احتساب مضاعف صورت می‌گیرد. به این معنی که ارزش کالاها و خدماتی که به ‌عنوان داده‌های واسطه یک فعالیت به‌کار گرفته می‌شود، به نوبه خود ستانده یک فرایند تولید بوده و لازم است از ستانده این فعالیت کسر شود، تا ارزش افزوده آن به‌دست آید.
ارزش ستانده – ارزش مصرف واسطه =ارزش افزوده ناخالص
ارزش افزوده ناخالص – مصرف سرمایه ثابت =ارزش افزوده خالص(جامعه حسابداران ایران،۱۳۹۱)

تقاضای کل

در اقتصاد کلان ، تقاضای کل برابر است، با تقاضای کل برای کالا­ها و خدمات نهایی در اقتصاد در یک زمان و سطح قیمت معین، تقاضای کل مقداری از کالا­ها و خدمات در اقتصاد است، که درتمام سطوح قیمت احتمالی خریداری خواهد شد. به عبارت دیگر تقاضایی است، برای تولید ناخالص داخلی یک کشور زمانی که سطوح موجودی کالا ثابت باشند. این تقاضا اغلب تقاضای موثر نیز نامیده می‌شود، اگرچه اصطلاح در زمان­های دیگر متمایز است.(سکستن:۲۰۰۵)

تقاضای نهایی

از مجموع مصرف نهایی خانوار­ها، مصرف نهایی موسسات غیر انتفائی در خدمت خانوار­ها، مصرف نهایی دولت، تشکیل سرمایه­ ثابت ناخالص، تغییر در موجودی انبار و صادرات نتیجه می­ شود.(سکستن:۲۰۰۵)

داده ستانده

به طور کلی به مجموعه ­ای از اطلاعات که ویژگی­های ساختاری یک نظام اقتصادی را توصیف کند، جداول داده ستانده گفته می­ شود. جداول و تکنیک­های داده ستانده به دلیل قدرت ویژه تحلیل داده در امور برنامه ­ریزی اقتصادی روز به روز کاربرد­های فراوانی در جهت هدایت اقتصاد و کمک به مجریان اقتصادی پیدا کرده است.(وجود برخی نوآوری­های در شکل و اندازه داده ستانده و نیز بسط آن به جداول عمومی­تر مانند ماتریس حسابداری اجتماعی، استفاده از جداول داده ستانده را به میزان قابل توجهی در عرصه تحلیل و سیاست­های اقتصادی بسط و گسترش یافته است.(بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران)
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

آب مجازی

آب مجازی مقدار آبی است، که یک کالا و یا یک فرآورده کشاورزی طی فرایند تولید مصرف می­ کند، تا به مرحله تکامل برسد. و مقدار آن معادل جمع کل آب مصرفی در مراحل مختلف زنجیره تولید از لحظه شروع تا پایان می­باشد. به طور ساده می­توان آب مجازی را مقدار آبی که برای تولید کالا مورد نیاز می­باشد، تعربف نمود. صفت مجازی در این تعریف بدان معنا است، که بخش عمده آب مصرف شده طی فرایند تولید، در محصول نهایی وجود فیزیکی ندارد، و در حقیقت بخش بسیار ناچیزی از آب مصرفی در پایان به عنوان آب واقعی در بافت محصول باقی خواهد ماند.(تونی آلن)

بهره­وری آب

-۱بهره‌وری از دیدگاه فیزیکی، براساس این دیدگاه، بهره‌وری بیشتر آب کشاورزی به معنای تولید محصول بیشتر به ازای واحد حجم آب است.
-۲بهره‌وری از دیدگاه مالی، براساس این دیدگاه بهره‌وری بیشتر آب کشاورزی به معنای کسب سود بیشتر به ازای واحد حجم آب است.
-۳بهره‌وری از دیدگاه اشتغال، براساس این دیدگاه بهره‌وری بیشتر آب کشاورزی به معنای ایجاد اشتغال بیشتر به ازای واحد حجم آب است.
بهره‌وری آب به عنوان یکی از این مؤلفه‌ها در چند سال اخیر در برنامه‌ریزی‌­های ملی مورد توجه قرار گرفته است. بهره‌وری آب در کشاورزی، عملکرد درآمد اقتصادی، شرایط اجتماعی، تولید کالری، پروتئین و… را به ازای واحد آب به‌کار‌ رفته بیان می­ کند. و در جایی که تنها شاخص عملکرد به ازای تبخیر و تعرق گیاه مد نظر است، کارایی مصرف آب مطرح می‌­شود. بهره­وری را در سطوح مختلف گیاه، دام، جنگل، آبزی‌ پروری و واحد‌­های تولیدی، مزرعه، سیستم آبیاری، شبکه آبیاری و حوضه آبریز یا عرضه‌­های طبیعی (مرتع و فضای سبز) می‌­توان محاسبه کرد. (میرزایی، ۱۳۸۶)

توسعه:

اصطلاح توسعه به صورت فراگیر پس از جنگ جهانی دوم مطرح شده است. واژه توسعه[۱] در لغت به معنای خروج از ( لفاف) است. در قالب نظریه نوسازی، لفاف همان جامعه سنتی و فرهنگ و ارزش­های مربوط به آن است، که جوامع برای جدید شدن باید از این مرحله سنتی خارج شوند. در تعریف توسعه نکاتی را باید مد نظر داشت، که مهمترین آن­ها عبارتند از: اینکه اولا توسعه را مقوله ارزشی تلقی شود، ثانیا آن را جریانی چند بعدی و پیچیده بدانیم، ثالثا به ارتباط و نزدیکی آن با مفهوم بهبود توجه داشته باشیم. واژه توسعه از نظر لغوی در زبان انگلیسی، به معنی بسط یافتن، درک کردن، تکامل و پیشرفت است. گرچه این واژه از قرن هشتم هجری (۱۴ میلادی) برای توضیح برخی پدیده­های اجتماعی به کار رفته است، لیکن استفاده وسیع از این واژه به ‌عنوان یک چارچوب تحلیلی برای درک پیشرفت جوامع انسانی، به بعد از جنگ جهانی دوم و در دهه‏­های ۱۹۶۰-۱۹۵۰ مربوط می‏­شود. (مصطفی محمودی:۱۳۸۹)
۱-۱۰- پیشینه­ی تحقیق
در این بخش به مرور اجمالی تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور پرداخته شد. در فصل سوم به بررسی بیشتر این تحقیقات خواهیم پرداخت. ابتدا تحقیقاتی که در داخل صورت گرفته است، را به صورت مختصر و اجمالی بیان می­ شود.

میرزایی و ابریشمی(۱۳۸۶) در مقاله­ای تحت عنوان نقش آب در توسعه­ بخس کشاورزی با بهره گرفتن از جدول داده ستانده سهم و نقش بخش آب در کشاورزی شامل ارزش افزوده، اشتغال مستقیم و غیر مستقیم، پیوندهای پسین و پیشین و پتانسیل رشد کشاورزی را مورد بررسی قرار دادند. نشان دادند، که اگر نهاده­ها به صورت بهینه مورد استفاده قرار بگیرد، تولید بخش کشاورزی از رشد خوبی برخوردار خواهد بود. و نیز می ­تواند تقاضای نهایی بخش کشاورزی و تقاضای واسطه­ سایر بخش­ها را جواب­گو باشد. از طرف دیگر نیز نشان دادند، که بیشترین سهم آب در هزینه­ واسطه مربوط به فعالیت تولید پسته و کمترین آن مربوط به بخش ساختمان است.

ترابی و وارثی(۱۳۸۸) در مطالعه­ ای تحت عنوان بررسی آلایندگی زیست محیطی صنایع کشور با بهره گرفتن از رویکرد داده ستانده(مورد خاص دی اکسید کربن) چهار چوب داده ستانده این امکان را می­دهد، روابط متقابل بین بخش­های مختلف تولیدی یک اقتصاد به تفصیل مورد بررسی قرار داد. در این روش به دلیل استفاده از ماتریس معکوس لیونتیف، افزون بر روابط مستقیم، روابط غیر مستقیم بخش­ها با یکدیگر نیز مد نظر قرار گرفت. در این مطالعه با بهره گرفتن از همین ویژگی و بر پایه مطالعات تجربی انجام شده مبادرت به طراحی مدلی برای اندازه گیری میزان دی اکسید کربن در بخش­های تولیدی اقتصاد شده است. بر اساس این مدل میزان دی اکسید کربن منتشر شده به چهاز عامل بستگی دارد:

-۱بردار شدت مستقیم که بیانگر فن­آوری درون بخش است.
-۲بردار شدت کربن که محتوای کربن سوخت­های مختلف است.
(I-A)-1-3 که روابط متقابل بین بخش­های اقتصاد را نشان می­دهد.
-۴ساختار و سطح تقاضای نهایی برای کالاهای بخش­های مختلف است.

ولاکوئز(۲۰۰۶) در مطالعه خود با بهره گرفتن از جدول داده ستانده سه تا موضوع را مورد بررسی قرار داده است، که عبارتند از:

۱-ویژگی­های مصرف آب
مقدار قابل توجهی از آب موجود به طور مستقیم در بخش کشاورزی مصرف می­ شود.(کشاورزی، جنگلداری، دامداری و…) و این مقدار آب بسیار بیشتر از میزان آب مصرفی در بخش­های صنعت و خدمات می­باشد، که این میزان اضافه در حدود ۲میلیارد متر مکعب می­باشد.
۲-روابط بین بخشی آب و توازن محصول
بر اساس آمارهای موجود و ماتریس بدست آمده نشان می­دهند، که اکثر ضرایب معامله آب نسبتا کم هستند. و بر این اساس اکثر معاملات بین بخشی را می­توان نادیده گرفت. و بخش­های ساخت و ساز، حمل و نقل، ارتباطات و خدمات بخش­های هستند، که بیشترین مصرف آب غیر مستقیم را به خود اختصاص داده­اند.