غزل(۱۳۵۵)

اقتباس مسعود کـیمیایی از داسـتان کوتاه«مزاحم» بورخس، در مورد دو برادر که یک زن وارد زنـدگی‌ آنـها‌ شـده‌ و رابطه‌شان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

دایره مینا(۱۳۵۷)

دایره مینا ساخته «داریوش مهرجویی» است که از داستان «آشغالدونی» اثر «غلامحسین ساعدی» اقتباس شده است. این فیلم به موضوع خون‌فروشی در حاشیه نشین‌های تهران می‌پردازد.

نقطه ضعف(۱۳۶۲)

اولیـن فیلم«محمد رضا اعلامی» اقتباسی اسـت از داستانی به همین نام نوشته«آنتونیس ساماراکیس» در مورد‌ یک‌ محکوم و یک مامور که باید او را به نـقطه‌ای انـتقال دهد‌ و در‌ طی این مسیر رابطه‌ای مـیان ایـن دو شـکل مـی‌گیرد، کـه نتیجه‌اش،حالت روحی مـامور اسـت که‌ حالتی‌ نزدیک‌ به جنون پیدا می‌کند.

ناخدا خورشید(۱۳۶۶)

اقتباس ناصر تقوایی از«داشتن‌ و نداشتن»‌ همینگوی،که داستان همینگوی را به بندری جنوبی‌ در‌ دهه ۴۰ انتقال داده بود.
فیلم داستان ناخدایی را‌ می‌گوید‌ که به‌ کار‌ قاچاق‌ اشتغال دارد، و در آخرین ماموریتش وظیفه‌ فراری‌ دادن عده‌ای زندانی سیاسی را از کشور بر عهده می‌گیرد.در جریان سفر، اتفاقاتی‌ رخ‌ مـی‌دهد، و تـعدادی تبعیدی سارق نیز با‌ لنج ناخدا قصد قرار‌ می‌کنند‌ و…

دیگر فیلم‌ها

«پری»و«سارا»ی مهرجویی، دو اثر اقتباسی مهم هستند،که«پری»نگاه به«فرانی‌ و زویی» سالینجر، و«سارا»نگاه بـه «خانه عـروسک» ایبسن دارد. وجه مشخص‌ هر‌ دوی این‌ فـیلم‌ها،ایرانی‌ کـردن‌ هنرمندانه فضای داستان‌های اصلی‌ است.
قصه‌های مجید» کیومرث پوراحمد، در قالب یک‌ مجموعه‌ تلویزیونی است‌ از‌ آثـار«هوشنگ‌ مـرادی‌ کرمانی»، در مورد یک‌ پسـر‌ بـچه خوش سر و زبان و اتفاقاتی که برایش رخ می‌دهد. «پوراحمد»در اقتباسش،شهر وقوع داستان‌ها را‌ از‌ کرمان‌ به اصفهان تغییر داده، و تنها تغییر فقط‌ در‌ همین‌ نقطه‌ است.
«مهمان‌ مامان»مهرجویی،‌»گوشواره» وحید موسائیان و«تک درخت‌های»ی سعید ابراهیمی‌فر، دیگر اقـتباس‌هایی اسـت که در این سال‌ها از کارهای«هوشنگ مرادی کرمانی» به انجام رسیده، که در این میان کار مهرجویی، درباره سادگی‌ زندگی و زیبایی‌های زندگی است.
شب‌های روشن«فرزاد موتمن»اقتباسی است از«شب‌های سپید» داستایوفسکی، که از این نویسنده«جنایت» محمد علی سـجادی نـیز بر اسـاس«جنایت و مکافات»اقتباس شده است.
و در نهایت«گاوخونی» بهروز افخمی ، که بازسازی رمان«جعفر‌ مدرس‌ صادقی» است.
۴٫۳٫۲ اقتباس‌های ادبی جهان
اقتباس ادبی در سینمای جهانی وسعت و گستره بیشتری دارد؛ تا جایی که در حدود ۸۵ درصد از فیلم‌هایی که توانسته‌اند موفق به کسب جایزه اسکار شوند فیلم‌های اقتباسی بوده‌اند.
فهرست طولانی کارگردانان و فیلمنامه‌نویسان مشهور جهان که بارها در آثارشان اقتباس کرده اند خود ‏شاهد این موضوع است.‏
این مسئله تا جایی پیش رفته که گویا نویسندگان غربی داستان‌های خود را برای ساخته شدن می‌نویسند و اقتباس ادبی از ‏موارد لاینفک سینمای غرب شده است.‏ چیزی که متأسفانه در ادبیات داستانیِ ایران کمتر دیده می‌شود.
جالب‌تر آنکه فیلم‌سازان غربی فیلم اقتباسی را یک نوع خلق جدید می‌دانند چراکه از بازسازی چندین و چندباره از یک داستان، برداشت منفی ندارند و آن را نیز مانند اولین اثر ساخته شده از روی داستان می‌پندارند و برای آن ارزش هنری قائل هستند. چیزی که به نظر می‌رسد در سینمای ایران وجود ندارد. یعنی اینکه تاکنون در سینمای ایران ندیده ایم که از یک داستان، چند اثر سینمایی با رویکردها و زاویه دیدهای مختلف ساخته شود.
امیدوایم فعالین هنری کشورمان با دیدن رزومه فیلم‌سازیِ غرب، با نگاهی جدید به اقتباس و آثار اقتباسی بنگرند و در آینده آثار اقتباسی بیشتری را در سینما و تلوزیون شاهد باشیم.
آنچه در این مجال مختصراً به آن اشاره می‌شود اشاره‌ای است به چند نمونه از بهترین اقتباس‌های ادبی که به تولید سینمایی رسیده‌اند. بررسی و رجوع به این آثار می‌تواند نویدبخش حرکتی جدید در سینمای اقتباسی ما باشد.

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

فیلم «پدرخوانده» که با اقتباس از رمان “پدرخوانده” اثر ماریو پوزوست که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد. این اثر از نظر واقعی بودن داستان و ترسیم چهره‌های انسانی از اعضاء و سرکردگان مافیای آمریکا اهمیت دارد. پدرخوانده از پرفروش‌ترین کتاب‌های تاریخ نشر آمریکاست و در تاریخ نشر جهان نیز در رتبه‌های نخست قرار دارد. براساس این داستان، سری فیلم‌های پدرخوانده ساخته شده است.

فیلم «بر باد رفته» که بر اساس رمان؛ برباد رفته تنها رمان مارگارت میچل، بانوی نویسنده مریکایی ساخته شده است. که در ۱۹۳۶ در آمریکا و در ۱۹۳۹ در فرانسه انتشار یافت؛ در زمان انتشار، پرفروش ترین کتاب جهان بود؛ این رمان شرح حال اسکارلت اوهارا است که مادرش از نجیب‌زاده‌های ساحل جورجیا و پدرش دهقان زاده‌ای ایرلندی است. اسکارلت دلفریبی را از مادر به ارث برده است و سرسختی و عزم راسخ را از پدر؛ خصوصیاتی که به او امکان می‌دهد تا از مصایب جنگ جان بدر برد… .

فیلم «جادوگر شهر از» که اقتباس از “جادوگر شهر از” رمان کلاسیک آمریکایی است که توسط ” آل فرانک باوم” در سال ۱۹۰۰ میلادی برای کودکان نوشته شد.

داستان ازاین قرار است که دوروتی دخترک کوچکی است که همراه سگش توتو در کشتزاری در کانزاس زندگی می‌کند. روزی گردبادی می‌آید و دوروتی و سگش و خانه‌اش را با خود به آسمان می‌برد و در سرزمین آز پایین می‌ آورد. در آز همه چیز زیبا و غریب است… .

فیلم «چه زندگی فوق العاده‌ای» اقتباس از داستان «بزرگترین هدیه» نوشته«فیلیپ ون دورن استرن» است. نویسنده داستان که نتوانسته بود داستانش را منتشر کند، در سال ۱۹۴۳ آن را روی کارت های کریسمس نوشت و برای ۲۰۰ نفر از نزدیکان و دوستانش فرستاد. یکی از کارت‌ها به دست مدیر کری گرانت رسید تا اینکه داستان ۱۰۰۰۰ دلار خرید شده؛ به امید اینکه از روی آن فیلمی با بازی کری گرانت ساخته شود ولی ناموفق ماند. در نهایت هم که کاپرا داستان را خواند و و آن را به فیلم‌نامه تبدیل کرد.

فیلم «پرتقال کوکی» که بر اساس رمانی به همین نام از نویسنده انگلیسی «آنتونی بورجس» نوشته شده است؛ این فیلم ساخته‌ی استنلی کوبریک است که در سال ۱۹۷۱ توسط شرکت برادران وارنر تولید شده است.

داستان از این قرار است که الکس جوان شرور و خلاف کار به خاطر خلاف‌های بسیاری که به همراه دوستانش مرتکب می‌شود، به زندان می‌افتد و در آنجا آزمایش‌هایی برای از میان بردن حالات ضداجتماعی‌اش از او به عنوان موش آزمایشگاهی استفاده می‌کنند.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی