۷- رهبریت : رهبریت قوی و سازنده و وجود برنامه های منظم برای رشد حرفه ای معلمین
۸- مسئولیت پذیری معلمین : خود مختاری پرسنل .
۹- مشارکت والدین : تماس متقابل بین خانه و مدرسه
۱۰- سیستم حمایتی : حمایتهای ملی، ایالتی و محلی. (شیرازی،۱۳۷۳)
پرکی[۳۰] و اسمیت[۳۱] در پژوهشی تحت عنوان «اثربخشی» خصوصیات اینگونه مدارس را چنین عنوان کرده اند :
۱- مدارس اثربخش از طریق خودمختاری (آزادی عمل) قابل توجهی که به مدیران ،رهبران و کارکنان داده می شود مدیریت صحیح در این مدارس تشویق و تقویت می شود. از این خصوصیات می توان از نوآوری ،خلاقیت مدیر و آزادی عمل وی نام برد.
۲- در مدارس اثربخش ،رهبری آموزشی قدرتمند توسط مدیر مدرسه کارکنان و معلمان در مدرسه وجود دارد.
۳- در مدارس اثربخش به ثبات و تداوم ،ارزش داده شده و از اعمالی که باعث عدم ثبات در بین کارکنان می شوداجتناب می گردد.
۴- برنامه های درسی و سازماندهی محتوا طوری است که باعث نیل به اهداف برنامه های آموزشی در تمام سطوح می گردد.
۵- برای کارکنان آموزشگاه ،در ارتباط با برنامه های آموزشی، دوره های آموزشی و کار آموزی برگزار می شود . (آموزش و بهسازی کارکنان)
۶- در مدارس اثربخش، الگوی کاملی از معیارهای موفقیت در اختیار فراگیران قرار می گیرد، تا بدین وسیله بتواند به نرمها (هنجارها) و ارزشهای مشابه دست یابند.
۷- در مدارس اثربخش،حداکثر استفاده از وقت به عمل می آید و بیشتر اوقات به فعالیت های آموزشگاهی اختصاص می یابد. (جورابچیان،۱۳۷۸)
رحیمی، جو آموزشی اثربخش را در مدارس اینگونه تعریف کرده است :
جو آموزشی اثربخش عبارت است از آن محیط (روانی-فیزیکی) و شرایط آموزش که در آن فرایند یاددهی- یادگیری به موثرترین وجه ممکن انجام گرفته و بازدهی آموزشی به حداکثر برسد.(رحیمی،۱۳۷۵)
« دیوید ال کلارک[۳۲]»در نوشته های خود معتقد است که مدارس اثربخش به موفقیت های تحصیلی دانش آموزان توجه دارند و انتظار بیشتری از آنها برای موفقیت تحصیلی دارند. زمان یادگیری را به طور اثربخش و کارآمد تنظیم می کنند.مدرسه ای با جو منضبط و حمایتگر دارند. فرصتهای یادگیری برای معلمان و دانش آموزان بکار می گیرند. اما به عقیده «کلارک» همه اینها در دست افرادی است که در خلال ساعات کار مدرسه در آنجا حضور داشته و در داخل سازمان آموزشی عمل و عکس العمل (جستجوی اثربخشی در مدارس یعنی جستجوی برجستگی در افراد) از خود نشان می دهند.» (هوی و میسکل،۱۳۷۱،ج۲)
در یک بررسی جامع مطالعات و نوشته ها در مورد اثربخشی مدارس،میسکو[۳۳] خصوصیات مدارس اثربخش را شناسایی کرد.کالدول[۳۴] و اسپینکس[۳۵] این خصوصیات را تحت شش عنوان : جو، رهبریت،مواد درسی،تصمیم گیری،نتایج و منابع دسته بندی کردند که در ذیل ملاحظه می شود. (شیرازی،۱۳۷۳)
مشخصات مدارس بسیار اثربخش :
۱– مواد درسی :
– مدرسه اهداف آموزشی روشنی دارد.
– مدرسه دارای یک برنامه متعادل و سازماندهی شده است که نیاز دانش آموزان را بر آورده می کند.
– مدرسه برنامه هایی دارد که فرصت یادگیری مهارتهای لازم برای دانش آموزان را فراهم می آورد.
– مشارکت فعالانه والدین در فعالیت های آموزشی فرزندانشان.
۲- تصمیم گیری :
– مشارکت فعالانه معلمین در تعیین اهداف مدرسه
– مشارکت فعالانه معلمین در تصمیم گیریهای مدرسه
– مشارکت فعالانه افراد محله (والدین) در تصمیم گیریهای مدرسه
۳– مفاهیم :
– وجود منابع کافی مورد نیاز برای اینکه معلمین بتوانند به طور موثر تر تدریس کند.
– مدرسه دارای معلمین با انگیزه و توانا ست .
۴- نتایج :
– آمار کسانی که ترک تحصیل می کنند یا به مدارس دیگر می روند خیلی کم است.
– نمرات امتحان منعکس کننده موفقیت تحصیلی دانش آموزان است.
– موفقیت قابل ملاحظه دانش آموزان در راهیابی به دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی کشور
۵- رهبریت :
مدیر یا سرگروه آموزشی که :
-قادر به تقسیم منصفانه و منطقی منابع است .
– از تخصیص منابع منطبق با نیازهای آموزشی اطمینان حاصل می کند.
– پاسخگو و حمایت کننده نیاز معلمین است .
– توجه و تاکید به رشد حرفه ای معلمین دارد.
– معلمین را در شرکت در برنامه های حرفه ای و دوره های آموزشی ضمن خدمت تشویق می کند و از مهارتهایی که از طریق این برنامه ها بدست می آورند استفاده می کنند.
– آگاهی از اینکه چه در مدرسه اتفاق می افتد.
– روابط موثری با ناحیه آموزشی،معلمین،دانش آموزان و مردم محله ایجاد می کند.
– حاضر است ریسک کند.
– برای معلمین بازخوردهایی برای ارزشیابی کارشان فراهم می سازد.
– از مرور مستمر برنامه های مدرسه ،اطمینان حاصل می کند و اینکه پیشرفت آنها در جهت نیل به اهداف ارزشیابی شود.
۶-جو :
– مدرسه دارای ارزشهای مهمی است .
– کادر آموزشی و دانش آموزان احساس تعهد و وفاداری به اهداف و ارزشهای مدرسه دارند.
– مدرسه محیطی مطبوع، پرهیجان و پرتحرک برای معلمین و دانش آموزان دارد.
– از دانش آموزان انتظار موفقیت در مدرسه می رود.
– تعهد به یادگیری در مدرسه مشهود است.
– از سرگروه ها ، معلمین و دانش آموزان انتظار می رود که در کارهایشان موفقیت کسب کنند.
– دانش آموزان دارای روحیه خوبی در مدرسه می باشند.
– دانش آموزان به دیگران و متعلقات آنها احترام می گذارند.
– شرایط قبول مسئولیت برای دانش آموزان در مدرسه وجود دارد.
– انضباط در مدرسه حاکم است.
– مواقع کمی وجود دارد که مدیریت به طور مستقیم در مشکلات انضباطی دانش آموزان ملاحظه می کند.
– غیبت در میان دانش آموزان کم است.
– موارد توقیف، اخطار یا اخراج موقت یا دائمی دانش آموزان کم است.
– مورد مجرمیت (سرقت،خرابکاری و…) دانش آموزان خیلی کم است.
– معلمین در مدرسه از روحیه بالایی برخوردارند.
– غیبت از مدرسه در معلمین کم است.
– مورد درخواست انتقال از مدرسه به مدرسه دیگر کم است. (شیرازی ،۱۳۷۳)
جدول شماره ۱۴-۲ برخی معیارهای اثربخشی مدرسه و تعاریف عملیاتی آنها را بیان می کند. این معیارها هم نشان دهنده مفهوم و گستره اثربخشی مدرسه و راهنمای ارتقای سطح آن هستند و هم زمینه را برای ارزشیابی میزان اثربخشی مدرسه در چهار حوزه فعالیت های اساسی یعنی : دستیابی به هدف ، الگوهای فرهنگی، یکپارچگی درونی انطباق با محیطهای بیرونی فراهم می آورند. بنابراین می توان مدارس را به طور نسبی بر اساس معیارهای مذکور با یکدیگر مقایسه کرد. با استانداردهای روشن و مشخص تری برای هر بعد تدوین کرد و با توجه به آن اثربخشی مدارس و مدیران ارزیابی و قضاوت قرار داد.(ترک زاده،۱۳۷۷)
شکل شماره ۱۴-۲ ابعاد اثربخشی مدرسه

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محف