رشد علاقه به SWOT با مقاله پاناگیوتو[۶۵] (۲۰۰۳) شدت یافت. او چارچوب مشاهدات استراتژیک تلسکوپی[۶۶] را به منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها ارائه کرد. او اعتبار SWOT را به دو تن از اساتید دانشکده بازرگانی دانشگاه هاروارد، آقایان جورج آلبرت اسمیت و سی رونالد کریستین سن[۶۷] (دهه ۱۹۵۰) می داند نه به آلبرت هامفری استاد دانشگاه استانفورد. کمی بعد استاد دیگری از همان دانشگاه آقای کنت آندروز[۶۸] (دهه ۱۹۵۰) کاربردهای مدل را توسعه داد. تخصص همه این اساتید، استراتژی سازمان در امور بازرگانی بود. توسعه این مدل همچنان ادامه یافت تا امروز که ما نیز از آن بهره می بریم. ( فرایزنر، ۲۰۰۹)
۲-۴- پیشینه تحقیق :
۲-۴-۱- تحقیق های داخلی :
ناهید و گلابی (۱۳۹۱) تحقیقی تحت عنوان توصیفی از استراتژی کارآفرینی سازمانی بر اساس مدل موریس به انجام رسانده اند. هدف این تحقیق بررسی کتابخانه ای نحوه تدوین استراتژی کارآفرینی بر اساس مدل موریس بوده است. روش تحقیق از نوع کاربردی و کتابخانه ای بوده است. بنابراین در این تحقیق سعی شده است تا با بهره گرفتن از روش کتابخانه ای ضمن مطالعه کتب و مقالات مرتبط، به بررسی سیر تکوین مفهوم سازی کارآفرینی سازمانی و دلایل پیدایی کارآفرینی سازمانی اشاره نموده و سپس با طرح اهمیت کارآفرینی سازمانی و تعاریف آن، با تمرکز بر تأثیر کارآفرینی سازمانی بر استراتژی های سازمان، در نهایت با معرفی مدل موریس، توصیفی از استراتژی کارآفرینی سازمانی که در طی این مدل تشریح می گردد، ارائه شود.
رضائیان و نائیجی (۱۳۹۱) تحقیقی تحت عنوان هوش فرهنگی در تعامل با کارآفرینی استراتژیک به انجام رسانده اند. در این تحقیق برای ارزیابی هوش فرهنگی، ابزار سنجشی متناسب با فرهنگ جامعه ایرانی تدوین شده است که آن را مقیاس ایرانی هوش فرهنگی می نامیم. همچنین رابطه ابعاد هوش فرهنگی با کارآفرینی استراتژیک نیز بررسی شده است. جامعه آماری تحقیق را آن دسته از مدیران و کارشناسان صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تشکیل می دهند که سابقه حداقل سه سال تعاملات بین المللی فرهنگی و دو مسافرت خارج از کشور را داشته باشند، که در نهایت ۴۱۳ نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق شناخته شدند. داده های بدست آمده با تحلیل عاملی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج بیانگر این است که هوش فرهنگی مشتمل بر سه بعد ادارکی، ارتباطی و انطباقی می باشد. همچنین، نتایج تحقیق نشان می دهد که در جامعه ایران، متغیرهای جمعیت شناختی مانند جنسیت، سن، سطح تحصیلات و سابقه تعاملات فرهنگی، با برخی جنبه های هوش فرهنگی ارتباطی قوی دارند. در نهایت، نقش هوش فرهنگی به عنوان یکی از عوامل کلیدی موثر بر کارآفرینی استراتژیک شناسایی شد که این امر، بیانگر لزوم توجه به قابلیت های هوش فرهنگی در مدیران برای انجام فعالیت های کارآفرینانه در محیط های چند فرهنگی می باشد.
حسنی مقدم، رضایی مقدم، یوسف پور و عبدالهی (۱۳۹۱) تحقیقی را تحت عنوان ارائه یک مدل مفهومی کارآفرینی در بستر مدیریت شهری به انجام رسانده اند. این تحقیق به بررسی گسترش و توسعه کارآفرینی در بستر مدیریت شهری می پردازد. با توجه به مسئولیت مدیریت شهری در فراهم کردن منابع، ایجاد انگیزه در شهروندان و بسترسازی برای کارآفرینی، در این تحقیق به دو بعد مهم کارآفرینی، یعنی گرایش به کارآفرینی و مدیریت کارآفرینی پرداخته شده است. مطالعات نشان میدهد اقدامات کارآفرینانه در محیط شهری می تواند در بهبود عملکرد شهری مؤثر باشد؛ بنابراین همواره مورد توجه مدیران شهری بوده است. بر این اساس، هدف اصلی این تحقیق ارائه ی مدلی مفهومی از رابطه بین کارآفرینی شرکتی و عملکرد در بستر مدیریت استراتژیک شهری می باشد. در این تحقیق پس از ارائه ی مدلی ساده از رابطۀ میان کارآفرینی شرکتی و عملکرد شهری، اجزا و شاخص های هر یک مورد شناسایی قرار گرفت و پس از آن به بررسی ضرورت ایجاد یکپارچگی بین کارآفرینی و مدیریت استراتژیک شهری پرداخته شد. در مدل ارائه شده، ابعاد استراتژیک مدیریت کارآفرینی و گرایش به کارآفرینی به عنوان دو بازوی اصلی کارآفرینی شرکتی مورد مطالعه قرار گرفت و در نهایت، مدل مفهومی ارائه شده، در فضای تفکر استراتژیک که خود نیز در بستر تعامل با محیط و یادگیری از محیط معنا خواهد یافت، تبیین گردید.
خالقی رخنه (۱۳۸۶) تحقیقی را با عنوان ارائه چارچوبی با تلفیق تکنیک های QFD و SWOT و BSC جهت تدوین استراتژی های سازمانی در یک شرکت خدماتی انجام داده است. این تحقیق در شرکت آکادمی توف ایران انجام شده است و در آن ابتدا به کمک مدل های تدوین استراتژی، ماتریس نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدید ها، مهم ترین عوامل اثرگذار داخلی و خارجی شناسایی شده و به کمک آنها استراتژیهای اولیه سازمان تدوین شده اند. سپس به کمک روش کارت امتیازی متوازن اهداف بلند مدت و استراتژی های سازمان تعریف گردیده است. برای این منظور استراتژی های حاصل در مدل خانه کیفیت از روش توسعه عملکرد کیفی قرار گرفته اند و از این طریق مهم ترین استراتژی های بر اساس این مدل اولویت بندی شده اند تا ابزاری جهت استراتژی های ساختار یافته و عملی ارائه شود.
شریف زاده و زمانی(۱۳۸۵) تحقیقی تحت عنوان روحیه کارآفرینی در دانشجویان : مطالعه موردی دانشگاه شیراز انجام داده اند. تحقیق حاضر با هدف تعیین سطح روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، به بررسی چهار خصیصه مطرح در ادبیات کارآفرینی (توفیق طلبی، قدرت طلبی، رقابت مندی و ریسک پذیری) در بین دانشجویان همت گماشته است. این تحقیق از نوع توصیفی بوده و در اجرای آن از فن پیمایش استفاده شد و با تهیه پرسشنامه ای که روایی آن توسط اساتید فن تأیید و پایایی آن به وسیله انجام یک مطالعه راهنما سنجیده شد، صورت پذیرفت. جمعیت مورد مطالعه دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز بوده و نمونه با بهره گرفتن از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده از بین ۲۸۰ نفر از دانشجویان ورودی ۱۳۷۸ و ۱۳۸۰ مقطع کارشناسی انتخاب شد. یافته های این مطالعه نشان داد که ۸/۳۹، ۱/۳۷، ۲/۵۱، ۴/۴۹ درصد از دانشجویان به ترتیب، از نظر چهار خصیصه مورد مطالعه در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. بین دانشجویان سال دوم و سال چهارم و دانشجویان دختر و پسر از نظر سطح روحیه کارآفرینی تفاوت معنی داری وجود ندارد. در این تحقیق ابعاد کارآفرینی در دانشجویان گرایش های تحصیلی (رشته های) مختلف بررسی و در پایان جهت رشد و توسعه کارآفرینی در بین دانشجویان کشاورزی توصیه های عملی ارائه گردیده است.
گیلانی نیا و همکاران[۶۹](۲۰۱۳) تحقیقی با عنوان عوامل مؤثر روی قصد کارآفرینی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رشت انجام داده اند. در این تحقیق بیان می شود که با توجه به شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور با آن مواجه است، ضروری است که روش های جدیدی برای حل مشکل بیکاری، به خصوص برای جوانان جامعه انجام شود. این امر ممکن نیست مگر در پرتو خلاقیت و نوآوری و توجه به کارآفرینی. به خاطر اینکه کارآفرینی موتور محرک توسعه اقتصادی و ایجاد اشتغال است. ازطرف دیگر، دانشگاه ها در آموزش افراد ماهر برای ورود به بازار کار نقش حیاتی را بازی می کنند.با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر قصد کارآفرینانه دانشجویان می پردازد. به منظور دستیابی به اهداف تحقیق، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی رشت مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که دانش، تجربه، خانواده، ویژگی ها، کنترل رفتاری درک شده، انگیزه و همچنین هنجارهای اجتماعی عوامل مؤثر بر قصد کارآفرینانه دانشجویان را تحت تأثیر قرار می دهد.
فریا و همکاران[۷۰] (۲۰۱۲) تحقیقی با عنوان یک مدل از قصد کارآفرینی و کاربرد رویکردهای رفتاری و روانشناختی انجام داده است. هدف از این مطالعه، توسعه و آزمون مدل معادلات ساختاری با ترکیبی از دو دیدگاه روانشناختی و رفتاری با هدف شناسایی متغیرهای مؤثر بر قصد کارآفرینانه در دانش آموزان متوسطه بود. نتایج تحقیق نشان داد که نیاز به موفقیت، اعتماد به نفس، نگرش های شخصی تأثیر مثبت بر قصد کارآفرینانه دارند.به علاوه، هنجارهای اجتماعی و نگرش شخصی، تحت تأثیر کنترل رفتاری ادراک شده است. این یافته های می تواند تأثیر قابل توجهی روی دانش کمک های تئوری های روانشناسی و رفتاری به قصد کارآفرینی داشته باشد.
۲-۴-۲- تحقیق های خارجی :
در موضوع تحقیقهای خارجی کارآفرینی به صورت کلی، دو دسته دستاورد اساسی را شامل :
الف) کاربردی ، ب) ساختارهای نظری، برای علاقه مندان به ارمغان می آورد. از جنبه ی دستاورد های کاربردی، اقتصاددانان برجسته و علاقه مندان به این حوزه ی فکری، کارآفرینی را بر اساس نتایج و دستاوردهای موضوعی آن تعریف می کنند. با یک نگاه وسیع تر و از منظر مفاهیم مرتبط با دستاوردهای کاربردی مواردی هم چون : خلق ارزش، تولید ثروت، اشتغال آفرینی، توسعه ی خلاقیت و نوآوری، ایجاد شرکت[۷۱] یا کسب و کارهای نوین، کاز آفرینی بنگاهی، توسعهی اقتصادی، و توسعه ی اجتماعی و فرهنگی به عنوان دستاوردهای اساسی کارآفرینی محسوب می شوند. از دیدگاه جامعه شناسان و بویژه از منظر نظریه ی اکولوژی جمعیت سازمان ها، کارآفرینی همان ایجاد جمعیت های سازمانی یا پیدایش شکل های سازمانی نوین[۷۲] است و پویایی های کارآفرینی منجر به ایجاد جمعیت های نوین سازمانی می شود. چگونگی پیدایش و رشد سازمان ها، چگونگی تأثیر گذاری متقابل سازمان ها و اجتماع بر یکدیگر، از مسائل اساسی کارآفرینی از این دیدگاه است. (اسکات، ۲۰۰۷)
بسیاری از نظریه پردازان و علاقه مندان کارآفرینی، به صورت ضمنی و آشکار یک یا ترکیبی از مفاهیم مرتبط با نتایج و دست آوردهای اقتصادی، اجتماعی و سازمانی، کارآفرینی را به عنوان موضوع کارآفرینی مورد توجه قرار داده اند و بر اساس آن اقدام به تعریف و نظریه پردازی درباره ی کارآفرینی کرده اند. از منظر نظری، پیدایش و ارائه ی چارچوب ها، الگوها، نظریه ها و سنخ شناسی های معتبر برای تشریح، پیش بینی و تفسیر فعالیت های کارآفرینانه در سطوح تحلیلی مختلف به عنوان دستاوردهای نظری این حوزه محسوب می شوند. (محمدی الیاسی، ۱۳۸۷)
استیونسن و همکاران (۱۹۹۰- ۱۹۸۵) کارآفرینی به عنوان فرآیندی که افراد، چه مستقل و چه درون سازمان ها براساس آن فرصت ها را صرف نظر از منابع تحت کنترل و اختیار کنترل می کنند.
ویک لوند با ترکیب تعاریف شومپیتر و استیونسن، کارآفرینی را فرایند خلق مزیت از فرصت ها[۷۳] از طریق ترکیب نوین منابع[۷۴] به شیوه ای اثر گذار بر بازار تعریف کرده است (ویک لوند، ۱۹۹۹)
شان و وینکاتارامان کارآفرینی را فرایند شناسایی سرچشمه ها، تشخیص و بهره برداری از فرصت ها مطرح می کنند. (شان و وینکاتارامان، ۲۰۰۰)
در خصوص مفهوم رفتار کارآفرینانه با رویکرد روانشناختی به عنوان موضوع کارآفرینی بر ویژگی های رفتاری از قبیل: خلاقیت، نوآوری، پیشگامی، چالش پذیری، خطرپذیری و … و همچنین بر ابعاد تجربه ی پیشین دانش و زمینه ی خانوادگی کارآفرینان تأکید دارد. از این منظر تلاش می شود که عوامل و موضوعات زمینه ای[۷۵] مؤثر مانند: منابع انسانی، مالی، تکنولوژی، قلمرو و فضای مالکیتی، دسترسی به اطلاعات و … برای فعال شدن ابعاد رفتاری ویژه ی کارآفرینی در افراد فراهم شود تا از این طریق رفتار کارآفرینی به منصه ظهور برسد. در این دیدگاه تفاوت بین انسان ها بر اساس یک یا مجموعه ای از متغیرها مانند: مدیران، کارکنان، زنان، جوانان، دختران، دانشجویان، مردان، اقلیت های قومی- نژادی و … ، همچنین انواع کارآفرینان[۷۶] و زمینه ها و عوامل بازدارنده و تسهیل کننده برای بروز رفتارهای کارآفرینانه ی آنها مورد توجه جدی قرار گیرد.
وینکاتارامان (۲۰۰۰) و تیمز و همکاران (۲۰۰۷)، تشخیص فرصت ها نقشی اساسی و اجتناب ناپذیری در فعالیت های کارآفرینانه دارند. شین (۲۰۰۳) معتقد است که مطالعه ی سرچشمه ها، ماهیت و تکامل فرصت های کارآفرینی باید به عنوان رکن اساسی تعریف حوزه ی علمی کارآفرینی[۷۷] مورد توجه قرار گیرد. تیمنز و همکاران معتقد است که کارآفرینی شیوه ی تفکر و عمل مبتنی بر فرصت است. کارآفرینی منجر به خلق، ارتقا و بازآفرینی ارزش برای مالکان و ذی نفعان می شود و تشخیص فرصت قلب این فرایند است. فرایند ایجاد کسب و کارهای مخاطره ای جدید نه با پول، استراتژی، شبکه، تیم و برنامه ی کسب و کار،
بلکه بر اساس فرصت ها شروع می شود. بنابراین فرصت ها به عنوان قلب و نقطه ی آغازین فرایند کارآفرینی بسیار با اهمیت هستند. بسیاری از تعاریف معتبر کارآفرینی بر پیگیری فرصت در فعالیت های کارآفرینانه توجه و تمرکز دارند. (تیمنز و همکاران، ۲۰۰۷)
فاتوکی[۷۸](۲۰۱۴) تحقیقی تحت عنوان قصد کارآفرینی دانشجویان در آفریقای جنوبی و تأثیر آموزش کارآفرینی و سابقه کار قبلی انجام داده اند. هدف اصلی این مقاله بررسی قصد کارآفرینی دانشجویان است. این مطالعه در پی بررسی این موضوع است که تفاوت معناداری در قصد کارآفرینی دانشجویان با تجربه کار قبلی در مقایسه با دانشجویان بدون تجربه کار قبلی وجود دارد. نتایج تحقیق نشان داد که سطح بالایی از قصد کارآفرینی در میان دانشجویان با سابقه کار قبلی در مقایسه با دانشجویان بدون سابقه کار قبلی وجود دارد. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که آموزش کارآفرینی روی قصد کارآفرینی دانشجویان تأثیر دارد.
پیک و مارشال[۷۹] (۲۰۰۶) در تحقیق خود با عنوان پیاده سازی استراتژی توسعه کارآفرینی در کانادا به اهمیت آموزش به عنوان مهم ترین سرمایه انسانی در احتمال مشارکت تأسیس یک مؤسسه کارآفرین تأکید کردند. نتایج مطالعه آن ها نشان داد که سطوح بالای آموزش عالی، تأثیر زیادی در کارکرد و کارایی یک مؤسسه کارآفرین دارد.
تالاس و همکاران[۸۰](۲۰۱۳) تحقیقی تحت عنوان عوامل دموگرافیک روی قصد کارآفرینی میان دانشجویان کارشناسی: به عنوان انتخاب یک حرفه در دانشگاه ترکیه انجام داده اند. نتایج تحقیق نشان داد که نوع دانشگاه، درآمد خانواده عوامل مؤثری بر قصد کارآفرینی دانشجویان بودند.
سوتیرز و همکاران[۸۱] (۲۰۰۷) در تحقیق خود با عنوان آیا برنامه های کارآفرینی، قصد کارآفرینی دانشجویان مهندسی و علوم طبیعی را افزایش می دهد ؟ بیان می کنند که برنامه های آموزش کارآفرینی، نگرش کارآفرینانه افراد را به طور معناداری افزایش می دهد.
۲-۵- جمعبندی و نتیجهگیری :
در این فصل در ابتدا به بررسی ادبیات نظری تحقیق پرداخته شده است. بنابراین مطالعات کتابخانه ای در زمینه تعاریف، مدل ها، نظریه ها و عوامل مؤثر بر متغیرهای تحقیق مورد بررسی قرار داده شدند. در بخش دوم این فصل، تحقیق های صورت گرفته در حوزه تحقیق در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار داده شد. از میان تحقیقات ارائه شده می توان به این جمع بندی رسید که رویکرد و مفهوم کارآفرینی در سازمانها ابحثی مهم و پیچیده است. علاوه بر قوانین و مقررات ناظر بر تصمیم گیری های مدیران، ساختار سازمان، مبهم بودن جهت گیریهای کلی سازمان و بوروکراسی حاکم بر سلسله مراتب اداری؛ منشأ بروز مقاومتهای بسیاری در برابر هر نوع تغییر و تحول می باشد. علاوه بر اصلاح و بهبود سیستمها و روشهای اختصاص منابع به طرحهای کارآفرینانه، که بایستی در برنامه های کلان و استراتژیک لحاظ شود؛ مدیران می بایست به سوی استفاده بهتر از منابع و امکانات در دسترس حرکت کنند. بدین منظور نه تنها حمایت مدیران ارشد ضروریست، بلکه بایستی نگرش و انگیزه پیشرو بودن، ارزش دانستن مفاهیمی چون استفاده از فرصت ها، ریسک پذیری، خلاقیت، نوآوری در فرهنگ سازمانی نهادینه شوند. این امر نیاز به تجدید نظر در استراتژیها، سیاستها، اصلاح روشهای جذب و نگهداری کارکنان، تبدیل محیط کاری به محیطی دانش محور، منعطف و پر جاذبه (به منظور جذب افرادی خلاق و نوآور)، و توجه به ساختار و سیستمهای ارتباطات غیررسمی در سازمان به عنوان محرک ایجاد افکار و ایده های جدید می باشد و گامی مؤثر در پیاده سازی استراتژیهای کارآفرینی ایفا خواهد نمود.
فصل سوم :
روششناسی تحقیق
۳-۱- مقدمه :
هدف تمامی علوم شناخت و درک دنیای پیرامون است. به منظور آگاهی از مسائل و مشکلات اجتماعی، روش های علمی تغییرات قابل ملاحظه ای پیدا کرده و این روندها و حرکت ها سبب شده است که برای بررسی رشته های مختلف بشری از روش های علمی استفاده شود. از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدفش حقیقت یابی است، استفاده از یک روش تحقیق مناسب می باشد وانتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها، ماهیت و موضوع مورد تحقیق وامکانات اجرای بستگی دارد وهدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسشهای تحقیق است. (آذر و مؤمنی، ۱۳۸۴) بدون روش شناسی علمی نتایج بررسی و تحلیل های مربوطه معتبر و قابل تعمیم نخواهد بود.
از این رو در این فصل با هدف آشنایی خواننده از نحوه عمل تحقیق سعی می کنیم با توجه به اهداف تحقیق به توضیح روش تحقیق، جامعه آماری، شیوه نمونه گیری و حجم نمونه، ابزار و روش های جمع آوری اطلاعات، بررسی روایی و پایایی پرسشنامه و چگونگی تحلیل آماری بپردازیم.
۳-۲- روش تحقیق :
محققین و نویسندگان با توجه به زوایای مختلف، انواع متفاوتی از تحقیق را بیان کردهاند. اما در مجموع، با در نظر گرفتن هدف، زمان گردآوری، ماهیت دادهها و روشهای جمع آوری دادهها و اطلاعات میتوان انواع تحقیق را دستهبندی نمود. (حبیب پورو صفری، ۱۳۸۸) تحقیق حاضر از حیث هدف، تحقیق کاربردی[۸۲]، از نقطه نظر زمان گردآوری، از نوع پیمایشی[۸۳] (به روش مقطعی[۸۴])، توصیفی و کاربردی و از نظر روشهای جمع آوری دادهها و اطلاعات، از نوع میدانی میباشد.
تحقیق توصیفی شامل مجموعه روشهایی است که هدف آنها توصیفکردن شرایط یا پدیدههای مورد بررسی است. اجرای تحقیق توصیفی میتواند صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیمگیری باشد. (سرمد و دیگران، ۱۳۸۳) بهطور کلی، تحقیق کاربردی، تحقیقی است که نتایج حاصل از آن در رفع نیازها و حل مشکلات به کار میآیند. بنابراین، هدف این نوع تحقیقات، کاربست نتایج در حل مسائل و مشکلات خاص در جامعه میباشد. (همان منبع) در صورتی که پاسخ به مساله به زمان حال مربوط باشد، از روش پیمایشی استفاده میشود. در این روش، محقق شرایط فعلی را بررسی میکند تا مسائل جاری در پرتو آن روشن شود. در این روش، عمدتاً از تکنیک پرسشنامه و مصاحبه برای جمع آوری اطلاعات و دادهها استفاده میشود. تعمیمپذیری نتایج یکی از خصوصیات اصلی و عمده تحقیقات پیمایشی است. در واقع، هدف اصلی محقق در این قبیل تحقیقات، تعمیم نتایج نمونه کوچکتر به جامعه بزرگتر میباشد. تحقیق پیمایشی میتواند به دو روش، تحقیق مقطعی و تحقیقات طولی[۸۵] و شبه طولی[۸۶] انجام گیرد. در روش مقطعی، به منظور گردآوری دادهها در یک یا چند صفت در یک مقطعی از زمان و از طریق نمونهگیری از جامعه انجام میشود. (همان منبع) در روش میدانی، محقق مستقیماً با آزمودنیها یا نمونههای تحقیق ارتباط دارد. یعنی در این روش، محقق با بهره گرفتن از روشهای مختلف کمی و کیفی به میدان تحقیق رفته و مستقیماً با جامعه و نمونه آماری و به عبارتی واحدهای سنجش سروکار دارد (همان منبع)
۳-۳- جامعه آماری :
جامعه یا جمعیت آماری[۸۷] عبارتست از مجموعه اشیاء یا نمودهایی که یک یا چند صفت مشترک داشته و یکجا در نظر گرفته میشوند و آن را با نماد N نشان میدهند. (منصورفر، ۱۳۸۴) به عبارت دیگر، جامعه مجموعه اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیقی به آن انتقال داده میشود. (دلاور، ۱۳۷۸) جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل تمامی کارآفرینان استان یزد میباشد.
۳-۴- روش نمونه گیری :
نمونه یا جمعیت نمونه، عبارت است از هر جز از جامعه که معرف جامعه باشد (ازکیا و دربان، ۱۳۸۲) واحد نمونهگیری[۸۸] عبارتست از واحدهایی که باید اطلاعاتی را در مورد آنها گردآوری کنیم (همان منبع) روش نمونهگیری با توجه به روش تحقیق مورد استفاده، تغییر میکند. در تحقیقات پیمایشی بیشتر از روشهای نمونهگیری احتمالی استفاده میشود و به همین خاطر یکی از مزایای اصلی تحقیق پیمایشی، توانایی آن در تعمیم یافتههای حاصل از نمونه، به جمعیت مورد مطالعه میباشد. (همان منبع) روش نمونهگیری این تحقیق، غیرتصادفی هدفمند یا حساس قضاوتی انتخاب شده است. چرا که در این روش نمونهها دارای خصوصیات تعریف شده ای هستند و بر اساس داوری محقق انتخاب می شوند.
۳-۵- حجم نمونه :
مسالهای که بیشتر محققان در برنامهریزی هر طرح تحقیقی با ان مواجهاند، اندازه یا حجم نمونه[۸۹] است. حجم نمونه بایستی به گونهای باشد که محقق بتواند نتایج حاصل از تحقیق را به جامعه آماری مورد مطالعه تعمیم دهد. (همان منبع) به منظور تعیین اندازه نمونه، روشهای متعددی وجود دارد. اما به طور کلی سه اصلی را میتوان ذکر کرد :
بر اساس قضاوت شخصی : محقق با در نظر گرفتن برخی از عوامل از جمله تعداد نمونه در دسترس در جامعه آماری، حجم نمونه را تعیین میکند.
بر اساس حدنصابهای ارائه شده : برخی از محققین، مانند بورگ و گال[۹۰]، کریجکی و مورگان[۹۱]، حد نصابهایی برای تعیین اندازه نمونه پیشنهاد کردهاند.
بر اساس محاسبات آماری : رایج ترین و عملیترین روش تعیین حجم نمونه، استفاده از تکنیکها و روشهای آماری است. بدین منظور، فرمولهایی پیشنهاد شده است، که محقق میتواند با بهره گرفتن از آن، حجم نمونه را تعیین نماید. مانند فرمول کوکران[۹۲]
برآورد نمونه در پرتو امکانات : برخی اوقات اندازه نمونه با توجه به منابع موجود برآورد میشود. (همان منبع)
با توجه به اینکه در این تحقیق از نظرات خبرگان استفاده می شود، تعداد ۳۰ نفر از مدیران و کارشناسان واحدهای صنعتی در استان یزد می باشند که به روش نمونه گیری حساس قضاوتی انتخاب شده اند.
۳-۶- ابزار سنجش :
مهم ترین روش های گردآوری اطلاعات در این تحقیق بدین شرح است :
۱- مطالعه کتابخانه ای : روش کتابخانه ای در تمامی تحقیقات علمی مورد استفاده قرار می گیرد، ولی در بعضی از آنها در بخشی از فرایند تحقیق از این روش استفاده می شود و در بعضی از آنها موضوع تحقیق از حیث روش، ماهیتاً کتابخانه ای است. (حافظ نیا، ۱۳۸۷) در این قسمت جهت گردآوری اطلاعات در زمینه مبانی نظری و ادبیات تحقیق، از منابع کتابخانه ای، مقالات، کتاب های مورد نیاز و نیز از شبکه جهانی اطلاعات (Internet) استفاده شده است.
۲- تحقیقات میدانی : در روش میدانی محقق جهت گردآوری اطلاعات ناگزیر است به محیط بیرون برود وبا انسانها، سازمانها و مؤسسات ارتباط برقرار کند. او باید ابزار سنجش یا ظروف اطلاعاتی خود را به بیرون ببرد و با پرسشگری، مصاحبه و مشاهده وتصویر برداری آنها را تکمیل نماید و سپس برای استخراج، طبقه بندی، تجزیه وتحلیل به محل کار خود بر گردد. (حافظ نیا، ۱۳۸۷)
موضوعات: بدون موضوع
[پنجشنبه 1400-07-29] [ 06:02:00 ب.ظ ]