مدل ۱۳ : مدل AP برای واحد کارآی K
از آنجا که در قدم ۲ محدودیت مربوط به واحد تحت بررسی که حد بالای آن عدد ۱ است، حذف می شود مقدار کارایی می تواند بیش از ۱ شود. به این ترتیب، واحد های کارا با امتیاز های بالاتر از یک رتبه بندی می شوند. ( مهرگان، ۱۳۹۱، ۱۲۰-۱۱۹ )

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

۲-۱۱ پیشینه تحقیق

 

 

سامتی و رضوانی در سال ۱۳۸۰ کارایی فنی نهاده ۳۶ دانشگاه بزرگ دولتی ایران را با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها انداره گیری نمودند و عملکرد این دانشگاه ها در دو بخش آموزش و پژوهش با هم مقایسه شد. در این تحقیق بودجه های جاری آموزش و بودجه های جاری پژوهش، نهاده و مقاله ها، کتاب ها، تعداد طرح ها، تعداد فارغ التحصیلان کارشناسی، تعداد پایان نامه های دوره تحصیلات تکمیلی ستاده در نظر گرفته شدند. طبق نتایج به دست آمده، با فرض وجود بازدهی ثابت نسبت به مقیاس ، ۱۴ دانشگاه و با فرض وجود بازدهی متغیر نسبت به مقیاس ، ۱۶ دانشگاه کارا هستند. میانگین کارایی در فرض اول ۰٫۸۰۸ و در فرض دوم ۰٫۸۵۸ است. (سامتی و رضوانی،۱۳۸۰)

عادل آذر و ترکاشوند در سال ۱۳۸۵ و در محدوده زمانی سالهای ۱۳۸۲-۱۳۷۹ به ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها پرداختند. آنان معدل مقطع قبلی دانشجویان کارشناسی ارشد، مبلغ حق التدریس، پایه اساتید را به عنوان ورودی و معدل فارغ التحصیلی، تعداد قبولی در دکترا، طول مدت زمان تحصیل، نمره ارزیابی اساتید را به عنوان خروجی در نظر گرفتند و با مقایسه امتیاز کارایی دو مدل CCR نهاده گرا و BCC نهاده گرا دریافتند که بازده به مقیاس گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی متغیر است. و همچنین دریافتند که مدل BCC ستاده گرا برای ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی دانشکده علوم انسانی مناسب تر است. (آذر و ترکاشوند، ۱۳۸۵)

شاهرودی و همکارانش در سال ۱۳۸۸ طرحی پژوهشی با عنوان ارزیابی عملکرد گروه های آموزشی با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل پوششی داده ها (مورد دانشگاه آزاد – واحد رشت) ارائه نمودند. آنان کارآیی ۲۱ گروه آموزشی دانشگاه آزاد رشت را با بهره گرفتن از شاخص های پژوهشی و به کمک تکنیک تحلیل پوششی داده ها محاسبه و با تکنیک های اندرسون-پترسون و کارآیی متقاطع واحد های کارآ را رتبه بندی نمودند. آنان تعداد اساتید دکترا، تعداد اساتید کارشناسی ارشد و هزینه حقوق پرداختی به اساتید را به عنوان متغیر های ورودی و تعداد مقالات چاپ شده، تعداد مقالات پذیرفته شده در همایش ها، تعداد طرح ها و تعداد کتاب ها را به عنوان متغیر های خروجی در نظر گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده از این تحقیق ۸ واحد به ترتیب زیر کارآ شناخته شدند: علوم دامی، زیست شناسی، مامایی، جغرافیای طبیعی، زبان و ادبیات عرب، مدیریت صنعتی، شیمی و دامپزشکی.

 

 

 

طالقانی و همکارانش در سال ۱۳۸۸ کارآیی ۲۲ گروه آموزشی دانشگاه آزاد رشت را از نظر آموزشی، پژوهشی و ترکیبی به روش تحلیل پوششی داده ها با بهره گرفتن از مدل CCR خروجی محور ارزیابی نمودند. آنان برای عملکرد آموزشی نسبت دانشجو به استاد، تعداد دانشجویان پذیرفته و حقوق اعضا را ورودی و تعداد فارغ التحصیلان، معدل فارغ التحصیلی، جذب اساتید جدید و رضایت دانشجویان از اساتید را خروجی گرفتند. و برای عملکرد پژوهشی تعداد اساتید با درجه استادیار و بالا تر، تعداد اساتید با درجه مربی و هزینه را ورودی و تعداد مقاله و همایش، تعداد طرح و تعداد کتاب را خروجی گرفتند. همچنین برای عملکرد کلی با شاخص های ترکیبی تعداد کل اساتید، تعداد دانشجویان پذیرفته شده و هزینه حقوق اعضا به عنوان متغیر ورودی و مجموع فعالیت های پژوهشی، تعداد فارغ التحصیلان و رضایت دانشجویان از اساتید به عنوان متغیر خروجی در نظر گرفتند. نتایج این تحقیق حاکی از این بود از نظر ترکیبی، از بین ۲۲ گروه آموزشی، ۱۰ گروه کارآ می باشد و گروه مهندسی کشاورزی- باغبانی کارآ ترین گروه آموزشی است.

عالم تبریز و همکارانش در سال ۱۳۸۸ کارایی دانشکده های دانشگاه شهید بهشتی را طی دوره تحصیلی ۱۳۸۶-۱۳۸۲ به روش تحلیل پوششی داده ها با بهره گرفتن از مدل CCR مضربی ورودی محور در دو حالت ساده و با بهره گرفتن از اوزان برای ورودی ها و خروجی ها و بر اساس مدل برنامه ریزی آرمانی اندازه گیری و این دانشکده ها را رتبه بندی نمودند. آنان تعداد دانشجویان موجود، تعداد اعضای هیات علمی، میزان ساعات تدریس، تعداد کتب کتابخانه و تعداد کارمندان را ورودی و تعداد فارغ التحصیلان، تعداد کتب منتشر شده، تعداد سمینار کنفرانسها و همایشها، تعداد مقالات منتشر شده را خروجی گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که تحلیل پوششی داده ها بر اساس مدل برنامه ریزی آرمانی در مقایسه با مدل های کلاسیک (مدل های CCR) توانایی بالاتری در تمایز میان واحدهای تصمیم گیری و ارائه وزنهای واقعی دارد. یافته های تحقیق طی دوره مورد بررسی حاکی از ناکارایی دانشکده حقوق و کارایی دانشکده های علوم، مدیریت و حسابداری و علوم زمین بر اساس شاخص های در نظر گرفته شده است. (عالم تبریز و دیگران، ۱۳۸۸)
حسابداری280″ />

 

آریا نژاد و همکارانش در سال ۱۳۸۹ به بررسی و مقایسه وضعیت عملکرد ۱۳دانشکده از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات نسبت به یکدیگر و رتبه بندی آن ها پرداختند که این امر توسط توسعه مدل های تحلیل پوششی داده ها انجام شد. آنان تعداد هیأت علمی تمام وقت در سال مورد نظر، تعداد هیأت علمی نیمه وقت در سال مورد نظر، تعداد هیأت علمی مدعو در سال مورد نظر، تعداد دانشجویان مقطع دکتری تخصصی در سال مورد نظر و تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد در سال مورد نظر را به عنوان ورودی و تعداد دانشجویان مشروطی در مقطع کارشناسی ارشد در سال مورد نظر، تعداد کتاب های انتشار یافته توسط دانشکده در سال مورد نظر، تعداد سفرهای علمی (با مقاله ) به خارج کشور در سال مورد نظر، تعداد مجلات تخصصی هر دانشکده در سال مورد نظر را به عنوان خروجی در نظر گرفتند. (آریا نژاد و دیگران، ۱۳۸۹)

نقی شجاع و همکارانش در سال ۱۳۹۰ به ارزیابی عملکرد ۱۴ واحد دانشگاهی منطقه ۱۲ دانشگاه آزاد اسلامی طی یک دوره چهار ساله ۱۳۸۸-۱۳۸۵ با بهره گرفتن از مدل چند مولفه ای در تحلیل پوششی داده ها پرداختند. آنان فعالیت های هر کدام از واحدهای تصمیم گیرنده را به دو مؤلفۀ آموزش، پژوهش تفکیک و نسبت دانشجو به استاد، شهریه دریافتی(ورودی مشترک بین دو مولفه)، بودجه پژوهشی هزینه شده، را به عنوان ورودی و نسبت استادیار به کل اعضای هیئت علمی، سرانه فضای مسقف ایجاد شده به تعداد دانشجویان(خروجی مشترک بین دو مولفه)، فعالیت های پژوهشی، را به عنوان خروجی در نظر گرفتند و توسط مدل چند مؤلفه ای به ارزیابی واحدها پرداختند و به این نتیجه رسیدند که این واحد ها طی سالیان مورد بحث در مولفه پژوهشی موفق تر عمل نموده اند و رشد مناسبی داشتند در صورتیکه عملکردشان در حوزه آموزشی با ضعف بیشتری روبرو بوده است. (شجاع و دیگران،۱۳۹۰)

آوکیران (Avkiran, 2001) در سال ۲۰۰۱ به بررسی کارآیی نسبی دانشگاه های استرالیا با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها پرداخت. وی عملکرد ۳۶ دانشگاه استرالیا را با در نظر گرفتن تعداد اعضای هیات علمی و کارکنان غیر هیات علمی به عنوان ورودی و تعداد ثبت نام مقطع کارشناسی، تعداد ثبت نام مقطع کارشناسی ارشد و تحقیقات کوانتومی به عنوان خروجی و در قالب سه مدل که عبارتند از مدل عملکرد کلی، مدل عملکرد آموزشی و مدل عملکرد مالی، با بهره گرفتن از روش های مرتبط با VRS بررسی نمود.

ابوت و همکارش (Abbott & Doucouliagos, 2003) با کمک روش تحلیل پوششی داده ها کارایی فنی و کارایی مقیاس ۳۶ دانشگاه دولتی استرالیا را برای سال ۱۹۹۵ محاسبه نمودند. آنان تعداد اعضای هیأت علمی، کارکنان غیر هیأت علمی، سایر هزینه ها و ارزش دارایی های غیر جاری را ورودی و تعداد دانشجویان تمام وقت، تعداد دانشجویان کارشناسی و تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی را خروجی فرض کردند.

جونز (Johnes, 2006) در سال ۲۰۰۶ به به اندازه گیری کارایی در بخش آموزش عالی با بهره گرفتن از روش تحلیل پوششی داده ها پرداخت. وی که در تحقیق خود ۱۰۰ موسسه آموزش عالی انگلیسی را ابتدا توسط روش VRS ستاده گرا مورد بررسی قرار داد و سپس کارایی مقیاس را محاسبه نمود و دریافت که کارایی فنی و کارایی مقیاس در آنها در حد متوسط است.

کائو و هونگ (Kao & Hung, 2008) در سال ۲۰۰۸ کارایی نسبی ۴۱ واحد آموزشی دانشگاه ملی چنگ کونگ تایوان را با روش تحلیل پوششی داده ها محاسبه نموده است. آنان کارکنان، هزینه عملیاتی و فضای آموزشی را ورودی و میزان ساعات آموزش، کمک های بلاعوض و انتشارات را خروجی در نظر گرفتند و کارایی فنی و کارایی مقیاس و کارایی کل را محاسبه نمودند. همچنین کارایی واحد ها را به صورت جداگانه بر اساس هر یک از خروجی ها محاسبه که در نهایت منجر به شناسایی واحدهایی که از منابع به طور کارامد استفاده می کردند و نمی کردند شد که در نتیجه دانستن آن به بهبود تخصیص مجدد منابع کمک می نمود.

 

 

 

تیاگی و همکارانش (Tyagi et al, 2009) در سال ۲۰۰۹ با بهره گرفتن از تکنیک تحلیل پوششی داده ها کارایی ۱۹ گروه آموزشی دانشگاه آی آی تی رورکی هندوستان را در فاصله سالهای ۲۰۰۳–۲۰۰۴ محاسبه نمودند. آنها با در نظر گرفتن تعداد اعضای هیات علمی، کارکنان غیر هیات علمی و هزینه های عملیاتی دپارتمان به عنوان ورودی و مجموع دانشجویان ثبت نام شده، پیشرفت و شاخص یا مولفه پژوهش به عنوان خروجی، با بهره گرفتن از مدل های CCR و BCC ستاده گرا کارایی فنی، کارایی فنی خالص و کارایی مقیاس را محاسبه و گروه های مرجع برای بخش های ناکارآمد را شناسایی کردند و عملکرد کلی، عملکرد پژوهشی و عملکرد آموزشی را به طور جداگانه با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل حساسیت ارزیابی نمودند.

کاتاراکی و کاتاراکیس (Katharaki & Katharakis, 2010) در سال ۲۰۱۰ کارایی ۲۰ دانشگاه دولتی در یونان را از طریق تجزیه و تحلیل کمّی (از جمله شاخص های عملکرد، تحلیل پوششی داده ها و روش های اقتصاد سنجی) برآورد نمود. آنان تعداد اعضای هیات علمی، تعداد کارکنان غیر هیات علمی، تعداد دانشجویان ثبت نام شده فعال و هزینه های عملیاتی را ورودی و تعداد فارغ التحصیلان و درآمد حاصل از تحقیقات را خروجی گرفتند. یافته های این تحقیق نشان دهنده عدم کارآمدی مدیریت منابع انسانی در شناسایی فرصت ها برای افزایش فعالیت های پژوهشی و در نتیجه درآمد ناشی از آن است.
عکس مرتبط با منابع انسانی

 

آغا و همکارانش (Agha et al, 2011) کارایی فنی ۳۰ واحد آموزشی دانشگاه اسلامی غزه را در فاصله بین سال های ۲۰۰۶- ۲۰۰۴ با روش تحلیل پوششی داده ها اندازه گیری نمودند. آن ها هزینه های عملیاتی، منابع آموزشی، ساعت های درس را به عنوان ورودی و تعداد فارغ التحصیلان، ترفیعات، فعالیت های خدمات عمومی را به عنوان خروجی در نظر گرفتند.

کوا و وونگ (Kuah & Wong, 2011) در سال ۲۰۱۱ یک مدل تحلیل پوششی داده ها برای ارزیابی کارایی نسبی بخش آموزشی و بخش پژوهشی دانشگاه ها به طور مشترک و همزمان ارائه نمودند و کاربرد آن را در قالب مثالی فرضی از ۳۰ دانشگاه با در نظر گرفتن، تعداد اعضای هیات علمی، تعداد دانشجویان در حین آموزش، متوسط مدارک تحصیلی دانشجویان، هزینه های دانشگاه، به عنوان ورودی بخش آموزشی و هزینه های دانشگاه، تعداد کارکنان پژوهشی، میانگین مدارک کارکنان پژوهشی، تعداد دانش آموزان پژوهشی، کمک هزینه های پژوهشی، به عنوان ورودی بخش پژوهشی و تعداد فارغ التحصیلان دوره های آموزشی، میانگین نتایج فارغ التحصیلان، نرخ فارغ التحصیل شدگان، نرخ اشتغال فارغ التحصیلان به عنوان ورودی بخش آموزشی و تعداد فارغ التحصیلان پژوهشی، تعداد نشریات، تعداد جوایز، تعداد دارایی های فکری به عنوان خروجی بخش پژوهشی ارائه شد.

عبد عزیز و همکارانش (Abd Aziz et al, 2013) کارایی نسبی ۲۲ واحد آموزشی یک دانشگاه دولتی در مالزی را در سال ۲۰۱۱ توسط روش تحلیل پوششی داده ها، با بهره گرفتن از مدل CCR ورودی محور محاسبه کردند. داده ها از دو بخش آموزشی و پژوهشی به این شرح بودند: متغیر های ورودی شامل تعداد اعضای هیأت علمی، تعداد کارکنان غیر هیأت علمی، هزینه عملیاتی سالانه و متغیر های خروجی شامل تعداد فارغ التحصیلان در آن سال، مقدار کل بودجه پژوهشی که در آن سال دریافت شد، تعداد نشریات علمی اعضای هیأت علمی.

سلیم و همکارش (Selim & Bursalioglu, 2013) تحقیقی بر مبنای روش DEA دو مرحله ای، برای تعیین عوامل موثر بر کارایی دانشگاه های ترکیه در دو بخش آموزشی و پژوهشی در سال های ۲۰۱۰ – ۲۰۰۶ انجام دادند. این تحقیق که بر روی ۵۱ دانشگاه انجام شد، تخصیص بودجه دولتی، عواید یا درآمد شخصی، تخصیص پروژه و تعداد واحد آموزشی را ورودی و تعداد فارغ التحصیلان هر دانشگاه، تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی، تعداد دانشجویان دوره دکترا، تعداد نشریات و تعداد استخدام ها را به عنوان خروجی در نظر گرفتند. نتایج حاصل از مدل نشان داد تعداد دانشجویان به خصوص دانشجویان دوره دکترا ، تعداد نشریات و تعداد استخدام ها اثر مثبتی بر کارایی داشتند.

خلاصه ای از پیشینه تحقیق در جدول زیر آورده شده است:

 

جدول ۲-۱ : پیشینه تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

محققان جامعه/نمونه مدل مورد استفاده/ کارایی مورد نظر ورودی ها خروجی ها
شجاع و همکاران
۱۳۹۰ ۱۴ واحد دانشگاهی منطقه ۱۲ دانشگاه آزاد اسلامی مدل DEA چند مولفه ای نسبت دانشجو به استاد، شهریه دریافتی، بودجه پژوهشی هزینه شده نسبت استادیار به کل اعضای هیئت علمی، سرانه فضای مسقف ایجاد شده به تعداد دانشجویان، فعالیت های پژوهشی
آریا نژاد و همکاران
۱۳۸۹ ۱۳دانشکده از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات DEA
کارایی نسبی تعداد هیأت علمی تمام وقت، تعداد هیأت علمی نیمه وقت، تعداد هیأت علمی مدعو، تعداد دانشجویان مقطع دکتری تخصصی و تعداد دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد تعداد دانشجویان مشروطی در مقطع کارشناسی ارشد، تعداد کتاب های انتشار یافته توسط دانشکده، تعداد سفرهای علمی (با مقاله ) به خارج کشور، تعداد مجلات تخصصی هر دانشکده
شاهرودی و همکاران
۱۳۸۸ ۲۱ گروه آموزشی دانشگاه آزاد رشت DEA تعداد اساتید دکترا، تعداد اساتید کارشناسی ارشد و هزینه حقوق پرداختی به اساتید تعداد مقالات چاپ شده، تعداد مقالات پذیرفته شده در همایش ها، تعداد طرح ها و تعداد کتاب ها
طالقانی و همکاران
۱۳۸۸ ۲۲ گروه آموزشی دانشگاه آزاد رشت CCR-O تعداد کل اساتید، تعداد دانشجویان پذیرفته شده و هزینه حقوق اعضا مجموع فعالیت های پژوهشی، تعداد فارغ التحصیلان و رضایت دانشجویان از اساتید
عالم تبریز و همکاران