۵-۶ پیشنهادهای برخاسته از تحقیق………………………………………………………………………………۸۹
۵-۷ پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده………………………………………………………………………….۹۰
منابع……………………………………………………………………………………………………………………..۹۱
منابع فارسی……………………………………………………………………………………………………………..۹۲
منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………۹۷
پیوست­ها……………………………………………………………………………………………………………….۱۰۴
فهرست جدول­ها
عنوان صفحه
جدول (۴-۱) : توزیع فراوانی برحسب میزان تحصیلات شرکت­کنندگان……………………………….۶۱
جدول (۴-۲) : توزیع فراوانی برحسب سن و سابقه ورزشی شرکت­کنندگان…………………………..۶۱
جدول (۴-۳) : توزیع فراوانی شرکت­کنندگان برحسب سن آن­ها…………………………………………۶۲
جدول (۴-۴) : توزیع فراوانی شرکت­کنندگان برحسب سابقه ورزشی آن­ها……………………………۶۲
جدول (۴-۵) : توزیع فراوانی بر اساس نوع ورزش…………………………………………………………….۶۳
جدول (۴-۶) : توزیع فراوانی برحسب سطوح مختلف رقابتی……………………………………………….۶۴
جدول (۴-۷) : خلاصه­ای از شاخص ­های آماری (میانگین، انحراف استاندارد، حداقل و حداکثر میزان)……………………………………………………………………………………………………………………….۶۴
جدول (۴-۸) : ماتریس همبستگی کمال­گرایی خودمدار و کاهش احساس موفقیت………………..۶۵
جدول (۴-۹) : ماتریس همبستگی کمال­گرایی خودمدار و خستگی جسمی- روانی…………………۶۵
جدول (۴-۱۰) : ماتریس همبستگی کمال­گرایی خودمدار و احساس بی­ارزشی……………………….۶۶
جدول (۴-۱۱) : ماتریس همبستگی کمال­گرایی جامعه­مدار و کاهش احساس موفقیت……………..۶۶
جدول (۴-۱۲) : ماتریس همبستگی کمال­گرایی خودمدار و خستگی جسمی- روانی……………….۶۷
جدول (۴-۱۳) : ماتریس همبستگی کمال­گرایی جامعه­مدار و احساس بی­ارزشی……………………..۶۷
جدول (۴-۱۴). تحلیل واریانس رگرسیون………………………………………………………………………..۶۷
جدول (۴-۱۵). خلاصه مدل رگرسیونی…………………………………………………………………………..۶۸
جدول (۴-۱۶) : معنی­داری رگرسیون چندمتغیره کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با کاهش احساس موفقیت………………………………………………………………………………………………………….۶۸
عنوان صفحه
جدول (۴-۱۷). تحلیل واریانس رگرسیون………………………………………………………………………..۶۹
جدول (۴-۱۸). خلاصه مدل رگرسیونی…………………………………………………………………………..۶۹
جدول (۴-۱۹) : معنی­داری رگرسیون چندمتغیره کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با خستگی جسمی- روانی……………………………………………………………………………………………………………۶۹
جدول (۴-۲۰). تحلیل واریانس رگرسیون………………………………………………………………………..۷۰
جدول (۴-۲۱). خلاصه مدل رگرسیونی…………………………………………………………………………..۷۰
جدول (۴-۲۲) : معنی­داری رگرسیون چندمتغیره کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با احساس بی ارزشی …………………………………………………………………………………………………………………۷۰
جدول (۴-۲۳) : ماتریس همبستگی بین کمال­گرایی خودمدار با سطح کلی واماندگی………….. ۱۱۰
جدول (۴-۲۴) : ماتریس همبستگی بین کمال­گرایی جامعه­مدار با سطح کلی واماندگی………….۱۱۰
جدول (۴-۲۵). تحلیل واریانس رگرسیون……………………………………………………………………..۱۱۱
جدول (۴-۲۶). خلاصه مدل رگرسیونی…………………………………………………………………………۱۱۱
جدول (۴-۲۷) : معنی­داری رگرسیون چندمتغیره کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با سطح کلی واماندگی…………………………………………………………………………………………………………………۱۱۱
فصل اول
طرح تحقیق
۱-۱ مقدمه
در سال­های اخیر، اکثر تحقیقات روان­شناسی ورزش، به دنبال تعیین متغیرهایی هستند که در اجرای مؤثر ورزشی سهمی عمده داشته باشند. در همین راستا، برای رسیدن به موفقیت­های ورزشی، لازم است ورزشکار در یک وضعیت بهینه قرار داشته باشد. با این حال، نقش برخی از این متغیرهای روانی همچون کمال­گرایی[۱]، انگیزش، اضطراب، استرس و واماندگی[۲] در این زمینه مورد توجه قرار گرفته است که این متغیرها ممکن است تاثیر بسزایی بر روی ورزشکاران نخبه داشته باشند (لاینلی[۳]و جوزف[۴]، ۲۰۰۴).
در ادبیات روان­شناسی ورزشی، واماندگی به عنوان کناره­گیری روانی، هیجانی و فیزیکی از فعالیت­های ورزشی تعریف می­ شود (ویلی[۵]، آرمسترانگ[۶]، کومار[۷]و گرین لیف[۸]، ۱۹۹۸). به علاوه، عدم تعادل بین نیازمندی­ها و منابعی که برای تامین آن­ها مورد نیازاست، در دراز مدت منجر ایجاد تنیدگی شده و از این راه باعث بروز واماندگی می­ شود (مسلچ[۹]و گولد­برگ[۱۰]، ۱۹۹۸). همچنین، در شرایط واماندگی، فرد ممکن است برای مدتی از مشارکت خود در ورزش کناره­گیری کند، چرا که راه دیگری برای گریز از موقعیت و تنیدگی­های ناشی از آن پیدا نمی­ کند (رادک[۱۱] و اسمیت[۱۲]، ۲۰۰۱). با این حال، وقتی فرد دچار واماندگی می­گردد، درگیری و تعهد وی به­تدریج کاهش می­یابد و شرایطی را به­وجود می­آورد که از آن به عنوان “فقدان تعهد” و “غیبت از کار” یاد می­ شود (اسکافیلی[۱۳] و انزمان[۱۴]، ۱۹۹۸). همچنین، رادک و اسمیت (۲۰۰۱) نشان دادند که واماندگی ورزشکاران از سه بعد کاهش احساس موفقیت[۱۵]، خستگی جسمی- روانی[۱۶] و احساس بی­ارزشی[۱۷] شکل می­گیرد. بعد کاهش موفقیت، به احساساتی نظیر درجازدن و موثر نبودن و عدم دستیابی به اجرای ورزشی، بعد خستگی جسمی- روانی، به احساساتی نظیر خستگی بدنی و ذهنی در هنگام اجرای ورزشی و تمرینات، و در­نهایت بعد احساس بی­ارزشی، به احساساتی نظیر بی­اهمیت شدن و عبث بودن مشارکت در ورزش و اهمیت یافتن فعالیت­های دیگر در مقایسه با ورزش اشاره دارد.
با این وجود، یکی ازمتغیرهای روان­شناسی که ممکن است بر واماندگی ورزشکاران نخبه اثرگذار باشد، کمال­گرایی است. در این راستا، در پژوهشی که توسط کراسول[۱۸] و اکلوند[۱۹] (۲۰۰۶) انجام شد، مشخص گردید که ورزشکاران نخبه[۲۰]،­ دارای واماندگی بالایی هستند که این امر سبب می­ شود ورزشکار لذت بسیارکمی از شرکت در ورزش ببرد و از مشارکت در فعالیت­های ورزشی کناره­گیری کند. مشارکت درسطح نخبگی ورزش، ویژگیهای منحصر به فردی در مقایسه با سطوح رقابتی پایین تر دارد که در آن استرس روانی بسیار زیادی – به ویژه در اثر تمرینات سنگین- بر ورزشکاران اعمال می­ شود. در وا قع، تمرینات سنگین اصل جدایی­ناپذیر حضور در سطوح رقابتی بالا به شمار می­رود؛ زیرا تمرین مهم­ترین عامل بهبود و حفظ عملکرد ورزشی است (روباتوم، ۲۰۰۰) و فشار روان­شناختی آن، بخش عمده زندگی روزمره ورزشکاران نخبه را شکل می­دهد (اسمیت، ۲۰۰۳). در این زمینه می­توان به تعریف بورنز[۲۱] (۱۹۸۰) از کمال­گرایی اشاره کرد، وی کمال­گرایی را شبکه­ ای از ادراکات تعریف کرده است که در برگیرنده انتظارات و ارزیابی فرد از رویدادهاست. وی می­افزاید افراد کمال­گرا انتظارات بسیار بالایی داشته و ارزش فردی را با توجه به موفقیت یا نتیجه رویدادها تعریف می­ کنند. در این راستا، فلت[۲۲] و هویت[۲۳] (۱۹۹۱) معتقدند که کمال­گرایی شامل ۳ زیر مقیاس است، کمال­گرایی خودمدار[۲۴] (اتخاذ اهداف با استانداردهای شخصی بالا، همراه با ارزیابی انتقادی مفرط)، کمال­گرایی دیگرمدار[۲۵] (اتخاذ استانداردهای به شدت بالا، همراه با یک ارزیابی سخت و شدید از دیگران) و کمال­گرایی جامعه­مدار[۲۶] (داشتن این ادراک که دیگران از آن­ها انتظارات کامل بودن داشته و به گونه­ ای سخت و شدید آن­ها رامورد ارزیابی قرار می­دهند). از این­رو، در تحقیق حاضر به دنبال تعیین ارتباط بین واماندگی و ابعاد مختلف کمال­گرایی در ورزشکاران نخبه رشته­­های فوتبال، فوتسال، هندبال، والیبال، دوچرخه­سواری، بدمینتون و ورزش­های رزمی هستیم.
۱-۲ بیان مسئله
در چند دهۀ گذشته، روان­شناسی ورزشی رشد چشمگیری داشته و در مورد نقش آن در افزایش عملکرد ورزشی آگاهی زیادی به دست آمده است. امروزه، پژوهشگران حوزۀ روان­شناسی­ ورزشی مانند سالملا[۲۷]، صنعتی­منفرد، مسیبی و بوش[۲۸] (۲۰۰۹)، معتقدند که مهارت­ های روانی با عملکرد عالی ورزشکاران نخبه در ورزش رابطه دارد. همچنین، اورلیک[۲۹] (۲۰۰۸)، معتقد است که ضعف­ مهارت­ های روانی در ورزشکاران، زمینۀ بروز واماندگی آنان را در ورزش ایجاد می­ کند. در این خصوص، مسلچ و جکسون[۳۰] (۱۹۸۶) معتقدند، واماندگی در میان ورزشکاران شایع است، علت اصلی واماندگی، مشارکت در طول سال در یک ورزش خاص و همچنین تاثیر برخی از متغیرهای روان­شناسی بر عملکرد ورزشکاران در سطوح بالا است. برای مربیان، والدین و ورزشکاران مهم است که به درک علایم و نشانه­ های واماندگی بپردازند و به­ طور موثر به این موضوع رسیدگی کنند.
با این حال، از­آنجا­که واماندگی در ورزش به عوامل و محرک­های درون­شخصی و بین­شخصی گوناگونی بستگی دارد و عوامل استرس­زای محیطی زیادی نیز در ورزش وجود دارد، می­توانند زمینۀ پیدایش واماندگی ورزشکاران را فراهم کنند. افزون بر عوامل استرس­زای مرتبط با ورزش، کمال­گرایی بازیکنان هم می ­تواند در آنان استرس ایجاد کند. این بازیکنان به­ دلیل استرسی که در قبال اهداف کمال­گرایانۀ خود متحمل می­شوند، در برابر واماندگی آسیب پذیرترند (لازاروس[۳۱]، ۲۰۰۰).
یافته­ های پژوهشی در زمینه بررسی ابعاد سه­گانه کمال­گرایی، همبستگی این سازه را با ویژگی­های شخصیتی، رفتاری و مشکلات روان­شناختی تأیید ­کرده ­اند.کمال­گرایی خود­مدار با مشخصه­های خودشیفتگی، خودسرزنش­گری، خودانتقادگری، احساس­گناه، سهل­انگاری و تعلّل در انجام دادن کارها در ارتباط است. کمال­گرایی دیگرمدار با مشخصه­های منفی، از جمله سرزنش­گری، اقتدارگرایی و سلطه­جویی، ویژگی­های شخصیت نمایشی، خودشیفته و ضد اجتماعی همبستگی دارد. کمال­گرایی جامعه­مدار با نیاز به تأیید دیگران، ترس از ارزشیابی منفی، منبع­کنترل بیرونی، بیش­تعمیم­دهی، شکست، افسردگی، اضطراب و واماندگی مرتبط است (بشارت، ۱۳۸۳).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
در این زمینه، آندریو، هیل، هوارد، هال، پائول، آپلتون، جیما و مورای (۲۰۱۰) در تحقیقی، رابطه بین کمال­گرایی و واماندگی را، با توجه به تاثیر واسطه­ای اثبات خود[۳۲] (تلاش برای اثبات شایستگی خود) و میل به پیشرفت[۳۳] (تمایل به بررسی مشکلات وآمادگی برای رشد و موفقیت) بررسی نمودند. نتایج این تحقیق نشان داد کمال­گرایی جامعه­مدار، رابطه مستقیم و مثبتی با واماندگی ورزشکار دارد و کمال­گرایی خودمدار، رابطه معکوسی با واماندگی ورزشکار دارد. همچنین، آپلتون[۳۴] و هیل[۳۵] (۲۰۱۲) در تحقیقی به بررسی رابطه بین کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با واماندگی ورزشکاران در رشته فوتبال پرداختند. نتایج نشان داد که رابطه کمال­گرایی خودمدار با واماندگی ورزشکاران منفی و کمال­گرایی جامعه­مدار با واماندگی مثبت بود.
در تحقیقی دیگر، آندریو، هیل، هوارد، هال، آپلتون و کوزوب[۳۶] (۲۰۰۸)، نشان دادند “پذیرش بدون قید و شرط خود[۳۷]” در رابطه بین کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با واماندگی ورزشکار، نقش واسطه­ای دارد. همچنین، نتایج این تحقیق نشان داد رابطه بین کمال­گرایی خودمدار و علایم واماندگی، مستقیم و مثبت و رابطه بین کمال­گرایی جامعه­مدار و واماندگی، منفی و معکوس بود.
باتوجه به تحقیقات گذشته (آندریو و همکاران، ۲۰۱۰؛ آپلتون و هیل، ۲۰۱۲ ؛ فلت، هویت، بیزر[۳۸] و داویس[۳۹]، ۲۰۰۳) ،کمال­گرایی خودمدار رابطه معکوسی با واماندگی ورزشکار و کمال­گرایی جامعه­مدار رابطه مستقیم با واماندگی داشت، همچنین در تحقیق آندریو و همکاران (۲۰۰۸)، رابطه بین کمال­گرایی خودمدار و واماندگی ورزشکاران مثبت و رابطه بین کمال­گرایی جامعه­مدار و واماندگی ورزشکاران معکوس فرض شده بود. از طرفی، طبق پژوهش­های گذشته، شیوع واماندگی با توجه به نقش متغیرهای روان­شناسی و افزایش بار فشار تمرینات در ورزشکاران نخبه رو به افزایش است (گولد[۴۰] و دیفنباخ[۴۱] و مفت[۴۲]، ۲۰۰۲). بنابراین، در مروری بر پیشینه تحقیق در چگونگی این رابطه تناقضاتی دیده می­ شود. از طرفی، کمال­گرایی یکی از ویژگی­های شخصیتی است که به عنوان ریسک بالایی از واماندگی ورزشکار مطرح شده است (آپلتون، هیل و هال[۴۳]، ۲۰۰۹)، از سوی دیگر واماندگی نشانگانی است که به علت قرار گرفتن در محیط پر تنیدگی روی می­دهد و نگرانی در مورد اشتباهات، انتقاد دیگران از عملکرد که بازتابی از کمال­گرایی است، باعث افزایش تنیدگی می­شوند که در نهایت ممکن است موجبات واماندگی را فراهم آورند. بر این اساس، هدف از مطالعه حاضر، این است که این رابطه در ورزشکاران نخبه جامعه مورد بررسی و به سوالات زیر پاسخ دهد:
کمال­گرایی خودمدار چه رابطه­ای با واماندگی ورزشکاران نخبه استان کرمان داشت؟
کمال­گرایی جامعه­مدار چه رابطه­ای با واماندگی ورزشکاران نخبه استان کرمان داشت؟
نقش پیش ­بینی کننده هر یک از ابعاد کمال­گرایی جامعه­مدار و خودمدار با واماندگی و نشانه­ های آن چگونه بود؟
۱-۳ ضرورت و اهمیت تحقیق
رسیدن به حد بالای کمال برای کسب عملکرد آرمانی، از جمله اهدافی است که ورزشکاران نخبه آن را طلب می­ کنند تا به واسطه آن احساس رضایت کنند و اعتماد به نفس خود را بالا ببرند، در نتیجه تلاش زیادی در رقابت­ها انجام می­ دهند تا به حد بالای کمال برسند. این ورزشکاران ممکن است در این راه با مشکلاتی مواجه گردند که یکی از آن­ها واماندگی است. در نتیجه، واماندگی ممکن است باعث ­شود که ورزشکاران برای مدتی از ورزش کناره­گیری کنند و میل به ادامه فعالیت ورزشی را نداشته باشند (ویلی و همکاران ۱۹۹۸). در برآوردی که توسط (اکلوند و کراسول، ۲۰۰۷؛ گولد و دیفنباخ، ۲۰۰۲؛ گوستافسون[۴۴]، هاسمن[۴۵]، کنتا[۴۶] و جوهانسون[۴۷]، ۲۰۰۸) نیز شده است، شیوع واماندگی در بین ورزشکاران دامنه­ای از ۱ تا ۵ درصد می­باشد. این برآورد با احتیاط تفسیر شده است و در گروه­های نسبتاً کوچک انتخاب شده است. با این حال، چون در جامعه ما نیز در سطوح مختلف رقابتی، ورزشکاران ممکن است به واماندگی برسند و این واماندگی باعث جدا شدن از ورزش گردد، مربیان، مدیران و مسوولان ورزش کشور باید به این امر مهم توجه کنند تا در حد امکان بتوانند از وامانده شدن و در نهایت کناره­گیری ورزشکاران از ورزش جلوگیری نمایند.
همچنین، ورزشکارانی که در رقابت­های بزرگ و جهانی شرکت می­ کنند، ممکن است دچار تنیدگی ناشی از رقابت گردند که این تنیدگی­ها شامل ترس از شکست، انتظار بیش ازحد از مربی و اطرافیان، اصرار بر کسب موفقیت بالاتر و نگرانی و اضطراب می­باشد. این تنیدگی­ها ممکن است از تاثیر متغیرهای روان­شناسی مانند کمال­گرایی و میل به پیشرفت نتیجه شود و در دراز مدت باعث بروز واماندگی ­گردد، پس ضرورت دارد که در این زمینه تحقیقاتی صورت پذیرد تا قبل از اینکه ورزشکاران با این مشکل مواجه گردند، از بروز آن تا حد امکان جلوگیری گردد (گولد و همکاران، ۲۰۰۲).
با توجه به تحقیقات گذشته، که توسط آندریو و همکاران (۲۰۱۰)، فلت و همکاران ( ۲۰۰۳)، آندریو و همکاران (۲۰۰۸) و آپلتون و هیل (۲۰۱۲­) صورت پذیرفت، این ارتباط به صورت متناقض مطرح شده است و از طرفی با توجه به اینکه تعامل متغیرهای روان­شناختی می ­تواند متاثر از پارامترهای موقعیتی مثل فرهنگ و جامعه باشد و در جامعه ما، با توجه به جستجوهای انجام شده، به نظر می­رسد این ارتباط مورد بررسی قرار نگرفته است. با این حال، با وجود تحقیقات در رابطه با واماندگی در ورزشکاران نوجوان و ورزشکاران دانشگاه (ویلی و همکاران، ۱۹۹۸)، تا همین اواخر تحقیقات کمی در واماندگی ورزشکاران نخبه بزرگسال صورت گرفته است (کراسول و اکلوند،۲۰۰۷). لذا ضرورت دارد تا این پژوهش در جامعه ما نیز انجام شود تا چگونگی این ارتباط روشن­تر شود. به عبارت دیگر، به دنبال این هستیم که بدانیم آیا رابطه بین کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با واماندگی ورزشکاران مثبت و مستقیم است یا منفی و معکوس. همچنین، بررسی کنیم که، چه رابطه­ای بین سه نشانه واماندگی (کاهش احساس موفقیت، خستگی جسمی – روانی، احساس بی­ارزشی) با هر دو بعد کمال­گرایی وجود داشت.
۱-۴ اهداف تحقیق
۱-۴-۱ هدف کلی
هدف از تحقیق حاضر تعیین ارتباط بین کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار با واماندگی ورزشکاران مرد نخبه استان کرمان بود.
۱-۴-۲ اهداف اختصاصی

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

تعیین رابطه بین کمال­گرایی خودمدار با کاهش احساس موفقیت ورزشکاران نخبه.

تعیین رابطه بین کمال­گرایی خودمدار با خستگی جسمی – روانی ورزشکاران نخبه.

تعیین رابطه بین کمال­گرایی خودمدار با احساس بی­ارزشی ورزشکاران نخبه.

تعیین رابطه بین کمال­گرایی جامعه­مدار با کاهش احساس موفقیت ورزشکاران نخبه.

تعیین رابطه بین کمال­گرایی جامعه­مدار با خستگی جسمی – روانی ورزشکاران نخبه.

تعیین رابطه بین کمال­گرایی جامعه­مدار با احساس بی­ارزشی ورزشکاران نخبه.

تعیین نقش پیش ­بینی کننده هر یک از ابعاد کمال­گرایی جامعه­مدار و خود­مدار با کاهش احساس موفقیت.

تعیین نقش پیش ­بینی کننده هر یک از ابعاد کمال­گرایی جامعه­مدار و خود­مدار با خستگی جسمی – روانی.

تعیین نقش پیش ­بینی کننده هر یک ازابعاد کمال­گرایی جامعه­مدار و خود­مدار با احساس بی­ارزشی.