قاعده‌ی گوینده: که اصل کمینه[۸۹] نیز گفته می­ شود. بیشتر از حد نیاز بیان نکنید، یعنی با تولید حداقل اطلاعات زبانی، ارتباط شکل گیرد.
نتیجه برای شنونده: شنونده با تفسیر نکاتی که مورد نظر گوینده است به تقویت محتوای اطلاعاتی گفتار گوینده می ­پردازد.
اصل شیوه:
قاعده‌ی گوینده: از بیان طولانی، مبهم و یا نشان­دار بدون دلیل استفاده نکنید.
نتیجه برای شنونده: اگر گوینده از عبارت طولانی و یا نشان­دار استفاده کند، منظور او همانند زمانی نیست که از عبارت بی­نشان استفاده­کرده است، به خصوص زمانی­که گوینده می­کوشد تا از تداعی­های کلیشه­ای و تلویح مبتنی بر اطلاع­مندی اجتناب کند.
الگوی عمومی ارجاع که توسط لوینسون (۱۹۸۷، ۱۹۹۱) مطرح شده‌است، که این صورت است که از نظر معنایی لفظ­های ارجاعی تخفیف­یافته، تمایل به تفسیر­های هم­ارجاعی[۹۰] دارند و لفظ­های ارجاعی کامل، تمایل به تفسیر غیر­هم­ارجاعی[۹۱] دارند.
ایده محوری در مدل هوانگ این است که، توزیع ارجاعی در گفتمان بر اساس بعضی استراتژی‌های کاربرد‌شناختی از قبیل اصول کمیت، اطلاع­مندی و شیوه که توسط لوینسون (۱۹۹۱،۱۹۹۵) مطرح شده‌است، بررسی می­ شود.
اصل کمیت: کمتر از حد نیاز بیان نکنید، به اندازه­ای بیان کنید که شنونده به تشخیص برسد.
اصل اطلاع­مندی: بیشتر از حد نیاز بیان نکنید، به اندازه­ای بیان کنید که به کمینه­سازی
برسید.
اصل شیوه: بدون دلیل از لفظ ارجاعی نشان­دار استفاده نکنید.
هوانگ (۱۹۸۹، ۱۹۹۴) الگوی توزیع ارجاعی در محاوره را مطرح می­ کند که به صورت زیر است.
۱- برقراری ارجاع: در برقراری ارجاع، تمایل به استفاده از یک صورت مبسوط به ویژه گروه­اسمی واژگانی است.
۲- تغییر ارجاع: در تغییر ارجاع، تمایل به استفاده از یک صورت مبسوط به ویژه گروه­اسمی واژگانی است.
۳- حفظ ارجاع: در حفظ ارجاع، تمایل به استفاده از یک صورت تخفیف­‌یافته به ویژه یک ضمیر یا حذف است.
به مثال زیر توجه کنید
A: Cai Lin works in a bank
B: How about her husband?
A: (He) seems to work in a trust company
Oh Cai Lin even visited Hongkong last year
برقراری ارجاع زمانی روی می­دهد که یک موجودیت برای اولین بار در جمله ظاهر شود.
تغییر ارجاع زمانی اتفاق می­افتد که ارجاع از یک موجودیت به موجودیت دیگر تغییر کند.
حفظ ارجاع زمانی اتفاق می­افتد که فاصله بین مرجع و صورت ارجاعی کم باشد و مرجع متداخلی وجود نداشته باشد.
در مثال بالا گروه­اسمی «Cai Lin» چون اولین بار است که او در این پاره­گفتار ذکر می‌شود در جایگاه برقراری ارجاع قرار دارد و از صورت گروه­اسمی به درستی برای آن استفاده شده‌است. با بهره گرفتن از گروه­اسمی«her husband» ارجاع از Cai Lin به her husband تغییر کرده‌است و از آن جایی که در تغییر ارجاع از گروه­اسمی استفاده می­ شود در این مورد از گروه­اسمی استفاده شده‌است. در ادامه بین مرجع «her husband» و صورت ارجاعی (he) فاصله کم است و مرجع متداخلی وجود ندارد در نتیجه حفظ ارجاع روی داده‌است و از صورت تخفیف­یافته (ضمیر) به درستی استفاده شده‌است. در جمله­ آخر دوباره ارجاع از her husband به Lin Cai تغییر کرده‌است و از گروه­اسمی به درستی استفاده شده‌است.
این الگو­های ارجاعی بدون توجه به گوینده و تغییر نوبت[۹۲] در محاوره است. بر اساس این الگو اگر به موجودیتی مثل «کتاب» ارجاع می­دهید و هدف برقراری ارجاع یعنی ارجاع برای اولین بار است، از گروه­اسمی واژگانی مانند «این کتاب» استفاده می­کنید. اگر بخواهید ارجاع را تغییر دهید و به موجودیتی مانند «دفتر» ارجاع بدهید از گروه­اسمی واژگانی مانند «دفتر روی میز» استفاده می­کنید و اگر بخواهید هنوز به همان «کتاب» ارجاع دهید، یعنی ارجاع را حفظ کنید، از صورت تخفیف­یافته مانند این، آن و یا حذف استفاده می­کنید.
در برقراری ارجاع، با توجه به اصل کمیت که شنونده­مدار است، گوینده صورتی را که به لحاظ اطلاعاتی غنی‌تر و به لحاظ صورت حجیم‌تر است، مانند توصیف طولانی و اسم مناسب با یک توصیف، انتخاب می­ کند و این در تقابل با کمینه­سازی است. در برقراری ارجاع، با توجه به اصل اطلاع­مندی که گوینده­مدار است، گوینده صورتی را که به لحاظ اطلاعاتی فقیر­تر است مانند ضمیر و حذف، انتخاب می­ کند و این در تقابل با تشخیص است. بنابراین باید یک توازن بین این دو اصل که به طور بالقوه در تناقص هستند برقرار شود و صورت ارجاعی مناسب انتخاب شود. تغییر ارجاع نیز به همین­گونه خواهد بود. در حفظ ارجاع، از یک سو ارجاع مبتنی بر اصل کمیت است تا شنونده به تشخیص برسد و از سوی دیگر مبتنی بر اصل اطلاع­مندی، برای رسیدن به کمینه‌سازی است. در حفظ ارجاع، یک توازن بین این دو اصل برقرار می‌شود با این تفاوت که توازن برقرار شده در حفظ ارجاع، منجر به استفاده از صورت ارجاعی تخفیف­یافته می­ شود و توازن، در برقراری و تغییر ارجاع، منجر به استفاده از گروه­اسمی واژگانی می­ شود.
در صورتی که توازن بین دو اصل کمیت و اطلاع­مندی برقرار نشود از صورت نشان­دار استفاده می­ شود که این صورت نشان­دار در برقراری تغییر ارجاع، به صورت تخفیف­یافته و در حفظ ارجاع به صورت گروه­اسمی است. که با توجه به اصل شیوه، استفاده از این صورت­های نشان­دار دلیلی دارد.
با توجه به این که تمام ارجاع­ها در محاوره بر اساس گیرنده طراحی می­ شود (ساکس[۹۳]، ۱۹۷۹ و اسشگلف[۹۴]، ۱۹۹۶به نقل از هوانگ، ۱۹۹۴) گوینده صورتی را انتخاب می­ کند که یقین دارد مخاطب با توجه به آن مرجع مورد نظر را شناسایی می­ کند. بنابراین تولید ارجاعی در محاوره، به فرض­های گوینده در مورد اینکه شنونده چطور مرجع مورد نظر گوینده را تشخیص می­دهد، بستگی دارد. به هر حال دستیابی به وضعیت دانش مخاطب آسان نیست و گهگاه اشتباهاتی اتفاق می­افتد این اشتباهات گاهی منجر به ترمیم ارجاعی[۹۵] در محاوره می‌شود.
چهار نوع ترمیم ارجاعی در محاوره وجود دارد.
۱٫ دگر آغاز/ خود ترمیم
۲٫خود آغاز/ خود ترمیم
۳٫دگر آغاز / دگر ترمیم
۴٫خود آغاز / دگر ترمیم
در نوع اول گوینده از لفظ ارجاعی مشکل­دار استفاده می­ کند. مخاطب شروع به ترمیم می‌کند. گوینده ترمیم می­ کند.
الف: علی به ایران بازگشت.
ب: کدام علی؟
الف: علی رضایی.
گوینده اصل کمیت را رعایت نکرده است، کمتر از حد مورد نیاز سخن گفته است و مخاطب نمی ­تواند مرجع مورد نظر را تشخیص دهد و مخاطب شروع به ترمیم می­ کند. برای اینکه شنونده بتواند مرجع مورد نظر گوینده را تشخیص دهد گوینده از صورت ارجاعی کمینه، بر اساس اصل اطلاع­مندی استفاده می­ کند تا مشکل ارجاعی برطرف شود.
در نوع دوم گوینده از لفظ ارجاعی مشکل­دار استفاده می­ کند مخاطب مکث می­ کند. گوینده خود شروع به ترمیم می­ کند و ترمیم می­ کند.
الف: فاطمه را می­شناسید؟
ب: مکث.
الف: فاطمه که چاقه.
ب: می­شناسمش.
گوینده اصل کمیت را رعایت نکرده است کمتر از حد مورد نیاز سخن گفته است و مخاطب نمی ­تواند مرجع مورد نظر را تشخیص دهد. مخاطب با مکث خود به گوینده نشان می­دهد که نمی ­تواند مرجع مورد نظر گوینده را تشخیص دهد. بنابراین گوینده از صورت ارجاعی دیگری استفاده می­ کند تا مخاطب مرجع مورد نظر او را شناسایی کند.
در نوع سوم گوینده از لفظ ارجاعی مشکل­دار استفاده می­ کند، مخاطب ترمیم را شروع می‌کند و خود ترمیم می­ کند و گوینده آن ترمیم را تصدیق می­ کند.
الف: دانش ­آموز دیگری هفته گذشته به این جا آمد.
ب: آیا اسمش مریم بود.
الف: بله، می­شناسیش.
ب: بله، می­شناسمش.
در نوع چهارم گوینده از لفظ ارجاعی مشکل­دار استفاده می­ کند و شروع به ترمیم می­ کند، سپس مخاطب ترمیم می­ کند و گوینده ترمیم را تصدیق می­ کند.
الف: شخصی که با علی ازدواج کرده و خیلی زیبا بود. اسمش چه بود.
ب: مریم
الف: بله، مریم
این ترمیم ارجاع­گفتمانی در محاوره، تعامل بین اصل اطلاع­مندی و کمیت را نشان می‌دهد.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل داده ­ها

تجزیه و تحلیل داده ­ها
۴-۱- مقدمه
در این بخش با توجه به چارچوب تحلیلی که در فصل قبل معرفی شد پیکره‌ای، شامل ۱۰۰ پاراگراف از دو متن علمی و داستانی انتخاب شده‌است. در این جملات، ارجاع‌گفتمانی در بافت کافی مورد بررسی قرار گرفته‌است تا علت انتخاب صورت‌های ارجاعی مختلف نشان داده‌شود. داده‌ها در دو قسمت طبقه‌بندی شده‌اند که در هر قسمت نمونه‌هایی از هر کدام از متون مورد بررسی، آورده شده‌است.
در قسمت اول، داده‌هایی ذکر شده که بر اساس تعامل بین اصل کمیت و اطلاع‌مندی، صورت مناسب برای آن‌ ها انتخاب شده‌است و در قسمت بعد، داده‌هایی بررسی می‌شوند که بر اساس اصل شیوه صورت ارجاعی مناسب برای آن­ها انتخاب شده‌است.
۴-۲- موارد سازگار با اصل کمیت و اطلاع‌مندی
در مدل کاربرد‌شناختی سه اصل کمیت، اطلاع‌مندی و شیوه وجود دارد. در اصل کمیت، نویسنده لفظی را بیان نمی‌کند که از نظر اطلاعاتی نسبت به دانش خواننده ضعیف‌تر است تا خواننده، به تشخیص برسد. در اصل اطلاع‌مندی، نویسنده بیشتر از حد نیاز نمی‌گوید و از صورتی استفاده می‌کند که کمینه‌سازی اتفاق افتد. بر اساس اصل شیوه، از صورت نشان‌دار استفاده نمی‌شود مگر این که دلیل خاصی داشته باشد. بین این سه اصل تعامل وجود دارد. زمانی که توازن بین دو اصل کمیت و اطلاع‌مندی برقرار باشد صورت ارجاعی مناسب انتخاب می‌شود، که این توازن برقرار شده در الگو‌های برقراری، تغییر و حفظ ارجاع که توسط هوانگ (۲۰۰۰،۱۹۹۷،۱۹۹۵،۱۹۹۴،۱۹۹۱،۱۹۸۹،۱۹۸۷) مطرح شده منجر به استفاده از صورت‌های مختلف می‌شود.
در مدل کاربرد‌شناختی، حفظ ارجاع، زمانی اتفاق می‌افتد که فاصله‌ی بین مرجع و صورت ارجاعی کم باشد و مرجع متداخلی بین مرجع و صورت ارجاعی وجود نداشته‌باشد. تغییر ارجاع، زمانی که ارجاع از موجودیتی به موجودیت دیگر تغییر می‌کند اتفاق می‌افتد و برقراری ارجاع، زمانی که برای اولین بار از یک موجودیت سخن به میان می‌آید، روی می‌دهد. در این الگو‌های ارجاعی از یک سو ارجاع مبتنی بر اصل کمیت است تا شنونده به تشخیص برسد و از سوی دیگر مبتنی بر اصل اطلاع‌مندی، برای رسیدن به کمینه‌سازی است، یعنی حداقل صورت ممکن مورد استفاده قرار‌گیرد. توازنی بین دو اصل کمیت و اطلاع‌مندی برقرار می‌شود و توازن برقرار شده، منجر به استفاده از صورت ارجاعی تخفیف‌یافته (ضمیر یا ضمیرصفر) در حفظ ارجاع و گروه‌اسمی در برقراری و تغییر ارجاع می‌شود.
در زیر مثالی از رمان دیلماج آورده شده‌است. در این مثال، در مکان‌هایی که برقراری و تغییر ارجاع روی داده از گروه‌اسمی استفاده شده‌است و در مکان‌هایی که حفظ ارجاع اتفاق افتاده از صورت تخفیف‌یافته (ضمیر یا ضمیرصفر) استفاده شده‌است. به مثال زیر توجه کنید.
۴-۱- بند۱: وضع زندگی میرزا‌یوسف وخیم‌تر از آنی بود که خود گفته است.
بند۲: او۱ در این باره هم چون موارد‌ی دیگر از بیان صریح حقیقت خودداری کرده
بند۳: و به پرده‌پوشی پرداخته است.