بند 10) محرومیت از حقوق اجتماعی 123
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
بند 11) مجازات شفاهی 123
مبحث سوم: راهکارهای بین المللی جهت کاهش اثرات زندان 125
فصل دوم: راه های ممکن در رفع اثر زندان در تکرار جرم 128
بند 1) توسل به عفو، کیفرزدایی و قضازدایی 128
بند 2) وضع قوانین ساده و صریح 130
بند 3) کدبندی قوانین 131
بند 4) تخصیص اعتبارات و امکانات مادی لازم 131
بند 5) توجه به اشتغال زندانیان 132
بند 6) بکارگیری زندانیان برحسب تخصص و مهارت آنان 132
بند 7) آشنا ساختن خانواده زندانی با شرایط جدید وی 133
بند 8) بالابردن سطح فرهنگ جامعه 134
بند 9) بکارگیری کارمندان و مدیران باتجربه و کارآمد در زندان 135
بند 10) مراقبت و حمایت همهجانبه از زندانیان پس از آزادی 135
بند 11) تسریع روند رسیدگی و جلوگیری از اطاله دادرسی 136
بند 12) استفاده وسیعتر از قرار کفالت 137
بند 13) نگهداری از متهمان در محیطهای غیر از زندان 137
بند 14) مشارکت بیشتر قوای سهگانه 138
بند 15) تفکیک زندانیان 138
بند 16) آشنا نمودن زندانیان با ارزشهای مذهبی 138
بند 17) تغییر محیط فرهنگی زندان 139
نتیجه 141
فهرست منابع 145
چکیده
«مجازات زندان» از جمله اصلیترین مجازاتهایی است که در حال حاضر در تمام سیستمهای قضایی کشورهای جهان اعمال میشود. این مجازات نیز همانند دیگر نهادهای کیفری در طول تاریخ دستخوش دگرگونیهایی شده و با انجام اصلاحات فراوانی تکامل یافته تا به شکل امروزی آن درآمده است. با وجود این، سیستم زندان آنگونه که باید در جهت احقاق اهداف خود – که همانا «تبییه»، «ارعاب» و «بازپروری» مجرمین است پیش نرفته و خود دارای اثرات سوء و آسیبهای جدی برای جامعه است از جمله، تأثیری که زندان در خصوص تکرار جرم دارد که موضوع پایان نامه حاضر بوده و در طی مباحث آینده به آن پرداخته شده است.

پایان نامه رشته حقوق

توجه جدی به مسایل و مشکلات ناشی از زندان خصوصا قضیه مانحن فیه، مسئلهای بسیار مهم و اساسی است که همکاری و همیاری همهجانبه قوای سهگانه و نیز مردم جامعه و چه بسا خود زندانیان را میطلبد و به هیچوجه قضیهای یکسویه و دامنگیر خود جامعه زندان نیست بلکه قربانی اصلی آن جامعه است که تکرار جرم در آن، موجب برهمخوردن نظم و امنیت و آرامش آن میشود. لذا هدف تمامی نظامهای کیفری در سالهای اخیر کاهش توسل به این مجازات و از بین بردن آثار مخرب آن بوده و هست و تصویب قوانین و لوایح و آییننامههای متعدد، و نیز برگزاری همایشها و کارگاه های آموزشی متعدد در سطح ملی و بین المللی و وضع قواعد و ارائه راهکارهای مختلف درخصوص رسیدن به این منظور، گویای این امر است. در این میان راهکارهای قابل اجرا در سیستم کیفری ایران نیز شناسایی و تبیین شده و در پایان نامه حاضر ارائه گردیده است.
واژگان کلیدی: مجازات- زندان – حبس- تکرار جرم- آثار زندان.
مقدمه
هرگاه صحبت از مجازات به میان میآید بیشک مجازات «زندان» یکی از مهمترین موارد آن به شمار میرود. میتوان گفت که جرم عمری به قدمت عمر بشر دارد و تا زمانی که بشر در پهنه هستی پای میفرساید جرم نیز وجود خواهد داشت و از آنجایی که مجازات عقوبتی است که در سزای جرم بکار میرود بنابراین با وجود جرم در جامعه، مجازات و ازجمله زندان نیز وجود خواهد داشت. باتوجه به اینکه آزادیهایی ازقبیل آزادی رفت و آمد، اقامت و پرداختن به حرفه دلخواه، در زمره آزادیهای مهم و حقوق اساسی انسان بشمار میرود لذا مجازات زندان از همان ابتدای پیدایش بعنوان رایجترین روش مقابله با مجرمین مورد توجه بوده است.
در دهه های اخیر با توجه به افزایش آمار ارتکاب جرم در جوامع مختلف، برای مقابله با مجرمان و به منظور تأمین امنیت جامعه، سیستمهای قضایی توجه بیشتری به مجازات زندان معطوف نمودهاند و این مجازات در اغلب جرایم به عنوان مجازات اصلی اعمال میشود. همین مسئله سبب توسعه سیستم زندانها گردیده است. به همین دلیل تغییرات و اصلاحاتی نیز در ساختار زندانها بوجود آمده تا بهتر بتواند اهداف نظام کیفری که همان تنبیه و بازپروری و ارعاب مجرمین است را تأمین نماید.
از زندان تحت عنوان «مجازات سالب آزادی» یاد میشود و از آنجای که آزادی یکی از نعمتهایی است که سلب آن موجب رنج و مشقت فراوان برای انسان است، فلذا بنظر میرسد مجازات زندان تأثیر بسزایی در حفظ جامعه در برابر جرایم داشته باشد. و اما زندان مانند هر پدیده نوظهور دیگری از زمان پیدایش آن در معرض حمایتها و مخالفتهای فراوان قرار داشته که در پایان نامه به بیان عموم نظرات موافقان و مخالفان پرداخته شده است.
این کیفر در زمان های مختلف یکی از واکنشهای بسیار مهم دربرابر جرایم بحساب آمده و از بدو پیدایش تا ظهور آن در قوانین موضوعه رسالتهای گوناگونی را برعهده داشته و آن را برحسب زمان و مکان ایفا نموده است. آخرین رسالتی که برای آن تعیین شده اصلاح و بازگشت مجدد مجرمین به صحنه اجتماع با روحیهای پاک و سالم میباشد. ناگفته پیداست که این هدف باید با انسانی کردن بیش از پیش حقوق کیفری همراه باشد بطوری که از تمام استعدادهای نفسانی مجرم بهره گیرد و نه تنها اعتماد به نفس بلکه احساس مسئولیت و ارزشهای بشری را در نهاد او احیا کند.
ماده 9 منشور حقوق بشر که اشعار میدارد «هیچکس را نباید خودسرانه توقیف، حبس یا تبعید کرد.» در اصل‏ سی و دوم قانون اساسی ایران تبلور یافته است و بموجب آن «هیچكس‏ را نمی‏توان‏ دستگیر كرد مگر به‏ حكم‏ و ترتیبی‏ كه‏ قانون‏ معین‏ می‏كند. در صورت

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.
‏ بازداشت‏، موضوع‏ اتهام‏ باید با ذكر دلایل‏ بلافاصله‏ كتبا به‏ متهم‏ ابلاغ‏ و تفهیم‏ شود و حداكثر ظرف‏ مدت‏ بیست‏ و چهار ساعت‏ پرونده‏ مقدماتی‏ به‏ مراجع صالحه‏ قضایی‏ ارسال‏ و مقدمات‏ محاكمه‏، در اسرع‏ وقت‏ فراهم‏ گردد. متخلف‏ از این‏ اصل‏ طبق‏ قانون‏ مجازات‏ می‏شود.» درکنار اینها اصل 156 قانون اساسی نیز یکی از وظایف قوه قضاییه را صرفنظر از کشف جرم و تعقیب و مجازات مجرمین، اقدام‏ مناسب‏ برای‏ پیشگیری‏ از وقوع‏ جرم‏ و اصلاح‏ مجرمین‏ دانسته است. لذا به منظور دستیابی به این اهداف، بررسی علمی و دقیق وضعیت زندانهای کشور، شناخت مشکلات زندانها و تلاش جدی جهت رفع آنها و ارتقاء کارآیی زندانها ضروری است. زیرا رسیدن به هدف مذکور بدون داشتن زندانهای مطلوب امکان پذیر نیست و بیشک ایجاد زندانهای مطلوب بدون فهم کامل مشکلات زندانهای موجود و شناسایی علمی آنها غیرممکن است.
سابقه تحقیق:
تحقیقات متعددی پیرامون مجازات سالب آزادی صورت گرفته و کتب و مقالاتی نیز به رشته تحریر درآمده است که از برخی از آنها در نگارش پایان نامه استفاده گردیده است لکن به تأثیر این مجازات درخصوص تکرار جرم به این شکل و بطور جزئی پرداخته نشده و به آثار مثبت و منفی آن اشاره نشده است و بنظر میرسد نگارش حاضر نخستین تلاش حقوقی دراین زمینه باشد.
ضرورت تحقیق:
پرداختن به مجازات زندان، علاوه بر اینکه زوایای تاریک آن را آشکار میکند با تقویت جنبههای مثبت آن و اصلاح جنبههای منفی این مجازات، موجب پیشرفت و بهبود آن از نظر کیفی میشود و باتوجه به کثرت استفاده از آن در قوانین جزایی و تلقی زندان بعنوان یکی از مجازاتهای مهم در قانون مجازات اسلامی، ضرورت پرداختن هرچه بیشتر به این مجازات از زوایای مختلف بیش از پیش احساس میگردد.
اهداف تحقیق:
بطور کلی اهداف تحقیق شامل سه مورد است:
1- شناسایی اثرات منفی و مخرب زندان بر روی زندانیان.
2- بررسی تأثیرات زندان در زمینه تکرار جرم.
3- تبیین راهکارهای عملی درخصوص کاهش این اثر.
فرضیه های تحقیق:
برای نیل به این اهداف، سؤالات متعددی فرضیه های تحقیق را تشکیل میدهند از جمله اینکه: اثرات منفی زندان بر روی زندانیان چیست؟ در حال حاضر چه راهکارهایی درخصوص کاهش اثرات منفی زندان در زمینه تکرار جرم وجود دارد؟ و روش‌های نوین و تأثیرگذار در زمینه کاهش اثر زندان بر روی تکرار جرم کدامند؟ اما آنچه که پرسش اصلی تحقیق را تشکیل می‌دهد آنست که زندان چه تأثیری بر تکرار جرم توسط مجرمان خواهد داشت؟
سؤالهای تحقیق:

اثر منفی زندان بر روی زندانیان چیست؟
زندان چه اثری در خصوص تکرار جرم توسط زندانیان دارد؟
در حال حاضر چه راهکارهایی در خصوص کاهش اثرات منفی زندان در خصوص تکرار جرم وجود دارد؟
روش های نوین و تأثیرگذار در زمینه کاهش اثر زندان بر روی تکرار جرم چیست؟
روش تحقیق:
در نگارش پایان نامه از روش کتابخانهای استفاده شده و بالغ بر صد کتاب و مقاله و پایان نامه مطالعه و بنا به ضرورت مطالبی از برخی از آنان استخراج و در متن پایان نامه درج گردیده است. لکن متأسفانه برخی منابع کتابخانهای قابل دسترس، بسیار قدیمی بوده و در طی سالیان اخیر تجدید چاپ نشده بودند لذا بناچار به استفاده از منابع موجود اکتفا گردید. ازطرفی بعلت عدم امکان دسترسی به آمار و اطلاعات دقیق، امکان بررسی میدانی فراهم نشده که این مسئله نیز از موانع و دشواریهای انجام پایان نامه بشمار میرود.
ساماندهی تحقیق:
پایان نامه حاضر طی سه بخش به بررسی پیرامون مسائل بالا پرداخته است در بخش اول تحت عنوان کلیات، طی دو فصل به معرفی زندان و آثار آن پرداخته شده و در فصل اول به بحث تعریف و تاریخچه مجازات زندان در چهار مبحث پرداخته و در فصل دوم بحث مفهوم جرم و تکرار جرم را بیان نمودهایم. بخش دوم پایان نامه به آثار زندان اختصاص داشته و طی سه فصل، آثار مثبت و منفی مجازات زندان و اثر آن در تکرار جرم بررسی شده است. و نهایتا در بخش سوم راه های از بین بردن اثر زندان در تکرار جرم را بررسی و راه های موجود و نیز راهکارهای عملی ممکن درخصوص کاهش یا ازبین بردن این اثرات را برشمردهایم.
بخش اول:
کلیات
زندان بعنوان یک مجازات مهم و پرکاربرد، همواره نقشی اساسی را در سیستم کیفری کشورها خصوصا نظام جزایی ایران ایفا نموده است و آثار مختلفی را اعم از منفی و مثبت برجای نهاده است که در جای خود قابل تأمل و بررسی فراوان میباشند که ازجمله آنها، تأثیر زندان نسبت به تکرار جرم است. لذا برای شناخت هرچه بیشتر و بهتر این مجازات سالب آزادی، نیازمند بررسی و تبیین تعریف و نیز تاریخچه این مقوله کیفری هستیم. همچنین لزوم بیان تکرار جرم و مفهوم آن در جهت شناسایی تاثیر زندان نسبت به تکرار جرم، احساس میشود.
فصل اول: تعریف و تاریخچه مجازات زندان
برای آگاهی از تأثیر زندان نسبت به تکرار جرم، نخست باید به شناختی هرچند اجمالی از خود مقوله زندان دست یافت چراکه بدون آشنایی با معنا و مفهوم این مقوله، امکان تبیین تأثیر آن درخصوص تکرار جرم امکان پذیر نخواهد بود. لذا در فصل نخست، طی دو مبحث به بیان تعریف و تاریخچه مجازات زندان بطور مختصر و کوتاه میپردازیم.
مبحث اول: تعریف زندان
از نظر لغوی آنچه که از واژه «زندان» به ذهن متبادر میشود در در
جه اول مکانی است که افراد مجرم در آنجا نگهداری میشوند اما لفظ زندان در مقام ترادف با واژه «حبس» بعنوان کیفر نیز بکار میرود هرچند که در اکثریت قریب به اتفاق مواد قانونی واژه حبس درخصوص این مجازات سالب آزادی بکار میرود لکن از آنجا که در عرف این دو لغت مترادف با یکدیگر کاربرد دارند لذا استعمال هردو ممکن و صحیح است.
بطور کلی در فرهنگهای مختلف فارسی حبس به معنای زندانی کردن، بازداشت کردن، بازداشتن (ابد، تأدیبی، با اعمال شاقه)[1]، بند کردن، قید کردن، بستن، توقیف، زندان، بند، مقابل اطلاق و وقف[2] آمده است و از واژه زندان نیز به محبس، حبسگاه جایی که متهمان و محکومان را در آن نگاه دارند، بندیخانه، قیدخانه[3] و سجن[4]تعبیر شده است. «در این مفهوم اصطلاحا زندان یکی از مجازاتهای کیفری میباشد که حسب آن براساس تصمیم مراجع قضایی مطابق قوانین و مقررات موضوعه آزادی فرد برای مدت محدود یا نامعین سلب میگردد به همین دلیل زندان را به عنوان مجازات سالب آزادی تعبیر نمودهاند البته منظور از سلب آزادی همان محرومیت است و محرومیت از آزادی عبارت است از محرومیت از پرداختن به حرفه، ممنوعیت از سکونت در محل اقامت خود، دوری از خانواده و ممنوعیتهای دیگر که مهمترین آن رفت و آمد است.»[5]
و اما در کتاب ارزشمند ترمینولوژی حقوقی واژه حبس در حقوق جزا چنین تعریف شده است: «سلب آزادی و اختیار نفس در مدت معین یا نامحدود بطوریکه در زمان آن، حالت انتظار ترخیص وجود نداشته باشد و اگر حالت انتظار وجود داشته باشد آنرا توقیف گویند نه حبس (ماده 108-114 قانون ثبت و ماده 59 قانون تسریع محاکمات)»[6] و در آیین دادرسی مدنی حبس عبارت است از «سلب آزادی تن محکوم‌علیه که در مدت‌های قانونی پس از ابلاغ حکم (یا ابلاغ اجراییه ثبتی) طوعا آنرا اجرا ننموده و در موعد قانونی عرضحال اعسار به دادگاه صلاحیتدار تقدیم ننموده است. این نوع حبس در قانون اسلام هم وجود دارد: لی الواجد یحل عقوبته و عرضه (حدیث)»[7]
«در حقوق اسلامی مفهوم زندان در لغت با الفاظ متعدد ازقبیل حبس، وقف، اثبات وسایر کلماتی که حاوی ممنوعیت هستند بیان شده است»[8] البته متداولترین آنها واژه های حبس و سجن است که در قرآن مجید مکررا آمده است که «هردو دارای یک معنی کلی است و آن ممانعت از دخل و تصرف آزاد و جلوگیری از انجام اعمال آزادانه است.»[9]
در ماده 3 آییننامه «سازمان زندانهای ایران»[10] نیز زندان چنین تعریف شده است: «زندان محلی است که در آن محکومانی که حکم آنان قطعی شده است با معرفی مقامات صلاحیتدار قضایی و قانونی برای مدت معین یا بطور دایم به منظور تحمل کیفر، با هدف حرفهآموزی، بازپروری و بازسازگاری نگهداری میشوند.» که البته این تعریف کاملا منطبق با ماده 27 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 است که بموجب آن «مدت حبس از روزی آغاز میشود که محکوم به موجب حکم قطعی لازمالاجرا حبس میگردد.»
در ماده 3 آییننامه، چهار هدف تحمل کیفر، حرفهآموزی، بازپروری و بازسازگاری را درنظرگرفته ولی بنظر میرسد درحال حاضر و در زندانهای امروزی صرفا بحث تحمل کیفر ملاک است و به بازپروی و بازسازگاری نه تنها توجهی نمیشود بلکه زندان اثر معکوس داشته و موجب تکرار جرم اعم از جرم قبلی یا جرایم جدیدتر با شدت و ضعف متفاوت نسبت به قبل میشود که بحث پایان نامه حاضر را تشکیل میدهد و در ادامه بطور مفصل به آن پرداخته میشود.
همچنین در ماده 4 آییننامه درکنار تعریف زندان، به تعریف بازداشتگاه پرداخته شده است که بموجب آن «بازداشتگاه محل نگهداری متهمانی است که با قرار کتبی مقامهای صلاحیتدار قضایی تا اتخاذ تصمیم نهایی به آنجا معرفی میشوند.» بنابراین بنظر میرسد بموجب آییننامه مزبور، تفکیکی بین محل نگهداری مجرمین و متهمین بازداشت به قرار وثیقه صورت گرفته است که همانگونه که در ادامه خواهیم دید از نکات مهم درخصوص تأثیر زندان در تکرار جرم است.

۲-۴-۵ پیشنهادهای کاربردی ۸۲
فهرست منابع
منابع فارسی ۸۴
منابع انگلیسی ۸۹
پیوست‌ها
پیوست۱:پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی(WHOQOL-BREF) 91
پیوست ۲:پرسشنامه خودکارآمدی شرر(GSES ) 92
پیوست ۳:پرسشنامه صفات شخصیت( NEO.FFI ) 93
پیوست ۴ :پرسشنامه راهبردهای مقابله ای لازا روس(WOCQ) 96
Abstract 100

چکیده

ضایعات نخاعی مشکلات جسمی ،حرکتی ،روانی و اجتماعی فراوانی را به دنبال دارد که این امر موجب تغییرات اساسی در شیوه وکیفیت زندگی افراد دچار آن و مراقبان آن ها می شود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
پژوهش حاضر به منظور شناسایی عوامل تاثیر گذار و پیش بین کیفیت زندگی بیماران دچار این ضایعه و مراقبان آن ها صورت گرفت.بدین منظور خودکارآمدی ،صفات شخصیت و راهبردهای مقابله ای به عنوان پیش بین سطح کیفیت زندگی مورد بررسی قرار گرفتند.
در این پژوهش تعداد ۱۰۴ بیمار دچار ضایعه نخاعی و ۸۶ نفر از مراقبان آن ها که به کلینیک طب سوزنی دکتر محمد جلال وفا در زنجان مراجعه کرده بودند به شیوه در دسترس انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از .پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF) و پرسشنامه خودکارآمدی شرر(GSES) و پرسشنامه صفات شخصیت( NEO.FFI) و پرسشنامه راهبردهای مقابله ای لازاروس(WOCQ) استفاده شد.برای تجزیه و تحلیل نتایج از آزمون های آماری تحلیل واریانس یکطرفه ، همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام توسط نرم افزارspss نسخه ۱۹ استفاده شد.
نتایج حاصل نشان داد که بین میانگین کیفیت زندگی بیماران ضایعه نخاعی و مراقبان آن ها تفاوت وجود دارد. از دیگر نتایج پژوهش این بود که به ترتیب صفات شخصیتی انعطاف پذیری ،برون گرایی و روان رنجورخویی دربیماران و به ترتیب صفات شخصیتی دلپذیر بودن و روان رنجورخویی در مراقبان می تواند کیفیت زندگی را پیش بینی نماید.همانگونه که مشاهده می شود در مدلی با حضور صفات شخصیتی ،خودکارآمدی و راهبردهای مقابله ای این صفات شخصیتی هستند که بیشترین نقش را در پیش بینی کیفیت زندگی دارند .
کلید واژه ها: کیفیت زندگی،ضایعه نخاعی،خودکارآمدی،صفات شخصیت،راهبردهای مقابله ای
فصل اول
کلیات پژوهش

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

۱-۱ مقدمه

با وجود کامیابی های فراوان انسان امروزی در زمینه های مختلف،بروز حوادث و ضایعات مرتبط با شرایط حاکم بر زندگی در جوامع صنعتی،امری اجتناب ناپذیر است.یکی از پیامدهای زندگی در این جوامع شیوع به نسبت بالای ضایعات نخاعی است که به طور عمده به سبب حوادث رانندگی ، حوادث شغلی و یا ورزشی رخ می دهد(حسن زاده،زارع ، علی پور،۱۳۹۱).
ضایعه نخاعی موجب چندین مشکل سلامتی می شود که نه تنها بر شرایط جسمی بیماران بلکه بر تمام امور زندگی آن ها از قبیل اهداف و ارتباطات و مهمتر از همه سطح کیفیت زندگیشان تاثیر می گذارد(لیدال، وینسترا،جلتنس،بیرینگ [۱]، ۲۰۰۸).
کیفیت زندگی مجموعه ای از واکنش های عاطفی و شناختی افراد در مقابل وضعیت جسمی ، روانی و اجتماعی خود است که همواره به عنوان یک پیامد نهایی در کارآزمایی های بالینی ، مداخلات و مراقبت های بهداشتی مدنظر است.حوزه های مختلف از جمله حوزه سلامتی و اشتغال ، اقتصادی ، اجتماعی ، روحی ، روانی و خانوادگی را شامل می شود.طی چند دهه اخیر کیفیت زندگی به عنوان جزء مهم سلامت شناخته شده است،به نحوی که نتایج خدمات سلامت نه تنها باید موجب افزایش امید به زندگی شود بلکه باید موجب ارتقای کیفیت زندگی گردد(شوارتز اندرسون،نوسک،کراهن،[۲]، ۲۰۰۷).
عکس مرتبط با اقتصاد
بررسی کیفیت زندگی واعتلای آن نقش بسزایی در سلامت، زندگی اجتماعی و فردی دارد. براساس شواهد، عناصر عمده کیفیت زندگی در سلامتی وبیماری می‌تواند با اعتبار قابل قبولی اندازه گیری شود .شاید بتوان مجموعه ای از رفاه جسمانی، روانی و اجتماعی که بوسیله شخص یا گروهی درک می‌شود (مثل شادی، رضایت، افتخار، سلامتی، موقعیت اقتصادی، فرصت‌های آموزشی ، خلاقیت و…) را تعریف مناسبی از کیفیت زندگی دانست (نظیری، ۱۳۸۰).
لذا شناسایی عوامل دخیل و تاثیر گذار بر کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبین آن ها سهم بسزایی در افزایش سطح آن خواهد داشت.

۲-۱تعریف و بیان مساله

ضایعه نخاعی از جمله مشکل ترین انواع معلولیت بشمار می‌آید که علایم حسی و حرکتی آن، موجب ناتوانی در انجام ساده ترین کارهای روزمره شده و فرد را در تمامی حوزه های فعالیت زندگی، وابسته و با اختلال‌های گوناگون روبرو می سازد (دال برگ،آلارانتا ، سین تون[۳]، ۲۰۰۵).
معمولا فرد پس از آسیب نخاعی با تغییرات قابل ملاحظه ای در زندگیش مواجه می شود که بر کیفیت زندگی وی، خانواده و افراد نزدیک اثر مخربی دارد. به دنبال این تغییر مهم در زندگی بسیاری از آسیب دیدگان ضایعه نخاعی حالت‌هایی مانند افسردگی ، اضطراب، اختلال در مفهوم خود و احساس تنهایی را تجربه می کنند.افزون بر این آسیب پذیری از نظر سو استفاده جنسی (بویژه در زنان) خودکشی، سو مصرف مواد و نیز جدایی از همسر در افراد ضایعه نخاعی در مقایسه با افراد عادی از میزان بالاتری برخوردارند (عزتی راد ۱۳۸۱) .
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
همچین کیفیت زندگی خانواده و مراقبین این افراد با توجه به ویژگی های فردی آن‌ ها تاثیر می پذیرد. چگونگی برخورد مراقبان این افراد می تواند تاثیر بسزایی بر چگونگی پذیرفتن و کنارآمدن آن‌ ها با معلولیت بوجود آمده داشته‌باشد.
سازمان جهانی بهداشت کیفیت زندگی را این‌گونه تعریف می کند: درک افراد از موقعیت زندگی باتوجه به فرهنگ و سیستم ارزشی که درآن زندگی میکند‌، و نیز اهداف، تجربه ها، معیارها و وابستگی آن‌ ها (الدار [۴]،۲۰۰۳).
بین کیفیت زندگی و سلامتی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. کیفیت زندگی مفهومی است که احساس خوب بودن را از نظر جسمانی و روانی در بر می گیرد.کیفیت زندگی اگر چه در متون پزشکی مکرراً بحث شده، اما اندازه‌گیری آن با دیدگاه‌ها، روش‌ها و ابعاد متنوعی انجام شده است. مطابق مطالعات گوناگون دربین اجزا متنوع کیفیت زندگی، ابعاد زیر مورد استفاده قرارگرفته است. وضعیت سلامت عمومی، توانایی‌های عملکردی، وضعیت روانی، سطح خوب بودن، رضایتمندی از زندگی، شادی، سطوح تعقل، درد، حالت تهوع، استفراغ، علایم و نشانه ها، خستگی، عملکرد جنسی، فعالیت اجتماعی، وضعیت حافظه، وضعیت اقتصادی و وضعیت حرفه‌ای (پروتکیم،فینستین[۵]۲۰۰۳).
همانگونه که ملاحظه می شود زندگی افراد دچار ضایعه نخاعی در تمامی ابعاد ذکر شده دستخوش تغییراتی می شود که عوامل مختلفی در آن دخیلند. شخصیت عامل تعیین کننده ای است که تمامی رفتارهای انسان را در عرصه زندگی شخصی و اجتماعی تحت تاثیر قرار می دهد. بسیاری از محققان معتقدند که وجود تفاوت‌های فردی و ویژگی‌های شخصیتی متفاوت واکنش افراد را نسبت به موقعیت‌ها و فشارزاها متمایز می گرداند (آقایوسفی، ۱۳۸۰).
درواقع افراد در چگونگی رفتار، تفکر، احساس، نیازها وخواسته ها باهم متفاوت می باشند و میزان سازگاری متفاوتی دارند. دریک محیط مشابه اجتماعی برخی افراد توان مقابله با مشکلات و انتظارات را در اندک زمانی از دست می‌دهند و براحتی در دام اختلالات روانشناختی و عملکرد نامناسب گرفتارشده و سلامت روانشناختی و کیفیت زندگی آن‌ ها به خطر می افتد و در مقابل عده ای با اندیشه و تحلیل موقعیت و باتوجه به ویژگی‌های شخصیتی خاص، رفتار مناسب از خود نشان می‌دهند و از کیفیت زندگی مطلوب برخوردار خواهند شد. متغیرهای شخصیتی تاریخچه ای طولانی ازاثرگذاری برسبک‌های مقابلها تنیدگی، و بهزیستی ذهنی را نشان می دهد (پنلی و توماکا[۶]۲۰۰۲).
از طرفی خودکارآمدی یا کارآیی شخصی به عنوان یک عامل موثر بر ارتقای کیفیت زندگی، به درک از عملکرد و رفتارهای سازگارانه و انتخاب محیط و شرایطی که افراد تلاش می کنند به آن دست یابند اثر می گذارد . افرادی که به توانایی های خود اطمینان دارند فعالانه در انجام امور شخصی خود و همینطور برنامه های بهداشتی ارتقا دهنده سطح سلامتی شرکت می کنند. از طرف دیگر برخی پژوهش‌ها به نقش مؤثر خودکارآمدی درک شده درشیوه های مقابله افراد در موقعیت‌های مختلف تأکید کرده اند. یکی ازجنبه های اساسی خودکارآمدی شخص این است که فرد از راه اعمال کنترل می تواند بر پیامدهای زندگی خود اثر بگذارد. از دیدگاه پژوهشگران احساس خودکارامدی پایین باعزت نفس پایین، تفکر بدبینانه نسبت به خود و عدم عملکرد خوب در ارتباط است. خودکارامدی بالا با راهبردهای مقابله‌ای فعالانه، جستجوی حمایت اجتماعی و حل مسأله(خوشبینی) ارتباط دارد (جلیلیان،۱۳۹۲).
خودکارآمدی درک شده نقش تعیین کننده ای بر خودانگیزشی افراد دارد؛ چرا که باور خودکارآمدی برگزینش اهداف چالش آور، میزان تلاش و کوشش در انجام وظایف، میزان استقامت و پشتکاری در رویارویی با مشکلات و میزان تحمل فشارها اثر می گذارد (دارآبادی و فیروزکوهی،۲۰۰۴).
با توجه به استدلالات منطقی و نظریات فالکمن ولازارس[۷] عقلانی به نظر می رسد که هر چه میزان استفاده ازشیوه مقابله ای هیجان مدارکاسته شود، برمیزان استفاده ازشیوه مقابله ای مشکل مدارافزوده میشود که این یک واقعه مطلوب است و بر کیفیت زندگی بیماران نیز اثر مثبتی می‌گذارد. استفاده از شیوه مقابله‌ای مشکل محور فرد را هدفمند می کند و معمولاً زمانی بیمار از آن استفاده می کند که استرسور به عنوان یک عامل قابل کنترل و رام شدنی ادراک و ارزیابی شود و در نتیجه بیمار به سوی برنامه های خود مراقبتی، کاهش محرومیت، کاهش تضعیف روحیه وافزایش مشارکت در مراقبت ازخود، سوق پیدامی کند (گری[۸] ۲۰۰۰).
بنابراین با توجه به مطالب بیان شده فوق سؤال اصلی تحقیق این است که : آیا کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبان آن‌ ها را می توان براساس خودکارآمدی، صفات شخصیت و راهبردهای مقابله ای پیش بینی کرد؟

۳-۱اهمیت و ضرورت تحقیق

از طرف سازمان بهداشت جهانی ، شیوع ضایعه نخاعی در جهان ۴۰-۱۵ میلیون نفر گزارش است و سالانه ۱۲ تا ۴۰ میلیون نفر در جهان دچار صدمات نخاعی می شوند (گندمکار،۱۳۸۹).
در کشور ایران حدود سه میلیون نفر معلول شناسایی شده اند و با توجه به آمار بالای تصادفات و حوادث مختلف برآورد می شود ۷۰۰ هزار نفر معلول ضایعه نخاعی وجود داشته باشند که هر سال نیز ۲۰۰۰ نفر به آن اضافه می شوند.۵ طبق آمار دانشگاه تهران ،۲۱۰۰ نفر از جانبازان جنگ تحمیلی دچار ضایعه نخاعی هستند (نیک فلاح،مرقاتی،ابریشم کار،راهداری ومردانی،۱۳۸۹).
به دلیل محدودیت هایی که گریبان‌گیر این افراد شده است، آن‌ ها بیشترین تعاملات اجتماعی را با مراقبان خود دارند؛ از این رو نحوه برخورد و ویژگی های فردی مراقبان تاثیر بسزایی بر چگونگی کنار آمدن این بیماران دارد لذا شناخت عوامل تاثیر گذار بر کیفیت زندگی مراقبان نیزکمک شایانی به این امر می کند.
به طورکلی نتایج بررسی های مختلف بر روی مراقبان به بیماران مزمن گویای آن است که ۷۰ درصد آن ها با دو مشکل بزرگ یعنی ۱ مشکلات مربوط به مراقبت و درمان بیمار و ۲سازگاری با مسؤلیت های ناشی از مراقبت روبروهستند. به طوری که افزایش مسئولیت موجب بروز واکنش های خشم و اضطراب در آن ها می شود. به علاوه نیازهای مراقبتی بیمار،افسردگی فرد مراقبت دهنده را افزایش داده وسازگاری او را با سایر اعضاء خانواده کاهش می دهد (کینگ و هیندز [۹]۱۹۹۸).
ضایعه نخاعی به دلایل مختلفی می تواند ایجاد شود ولی به هر علتی که به وجود آمده باشد ، تاثیرات عمیق و گسترده ای روی سلامت جسمی ، روانی و شیوه زندگی فرد خواهد گذاشت (مقدم،حبیبی،د,واتگران،۱۳۸۹).
استرس هایی که بعد از ایجاد ضایعه نخاعی ایجاد می شوند شخص را منزوی و کناره گیر از اجتماع و فعالیت ها می کند و باعث بروز بسیاری از اختلال های روانی و خلقی می شود(حسن زاده،زارع ، علی پور،۱۳۹۱).
افراد دارای ناتوانی جسمی در مقایسه با افراد عادی دارای تماس های اجتماعی کمتری هستند و بیشتریت تعاملات را با مراقبان خود دارند.این افراد نسبت به افراد جامعه خطر ریسک بالایی برای ابتلا به اختلالات خلقی دارند (مارتز، لیونه وپرایب [۱۰]،۲۰۰۵).
سازگار شدن با ضایعه نخاعی از نظر روان شناختی به تلاش بیش تری در مقایسه با جسمانی نیاز دارد.این بدان علت است که ناتوانایی در افراد مبتلا به ضایعات نخاعی ناگهانی بوجود می آید و این افراد برای تطبیق روحیه خود با شرایط ایجاد شده نیاز به زمان بیش تری دارند۱۳ شرایط ویژه در این افراد تاثیر فراوانی روی وضعیت روانی و روابط خانوادگی و اجتماعی دارد و این ناتوانی جسمی باعث اثر گذاشتن روی سازگاری روانی-اجتماعی و سلامت روانی شخص می شود. البته ویژگی های فردی پیش از ضایعه نیز در عوارض روان شناختی موثرند و افراد مختلف به این فشارهای روانی به روش های متفاوتی واکنش نشان می دهند.برخی از افراد بهتر از سایرین می توانند با این عوامل محرک و تنش زا مقابله کنند در حالی که بسیاری دیگر به دلیل جنبه های شخصیتی نسبت به فشارهای روانی کاملا مستعد و بی مقاومت هستند (کوپر[۱۱]،۱۹۹۴).
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
با توجه به شکایت گروه عمده ای از بیماران دچار آسیب نخاعی مبنی بر عدم توجه و مطالعه ناکافی جنبه های روانی زندگی آنان، بویژه در حیطه ی کیفیت زندگی، به نظر می رسد بررسی چگونگی کیفیت زندگی این بیماران و همچنین شناخت متغیرهای اصلی و تاثیرگذار که موجب ارتقای کیفیت زندگی این بیماران می شود، می تواند کمک شایانی به بهبودی وضع زندگی و کیفیت آن‌ ها بنماید.
در نهایت‌‌، هدف از پرداختن به این موضوع یافتن متغیرهای تاثیرگذاری است که می تواند موجبات ارتقای کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی را فراهم آورد.

۴-۱اهداف پژوهش

۱٫پیش بینی کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی ومراقبان آنها براساس خودکارآمدی ، صفات شخصیت و راهبردهای مقابله ای
۲٫مقایسه کیفیت زندگی بیماران دچارضایعه نخاعی و مراقبان آن ها.
۳٫ تعیین رابطه کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبان آن‌ ها با خودکارآمدی
۴٫ تعیین رابطه کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبان آنها با صفات شخصیت
۵٫ تعیین رابطه کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبان آن‌ ها با راهبردهای مقابله ای
۶٫ تعیین سهم خودکارآمدی، صفات شخصیت و راهبردهای مقابله ای در پیش بینی کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی.

۵-۱فرضیه های پژوهش

۱٫ بین کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی ومراقبان آنها تفاوت وجود دارد.
۲٫ بین کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی ومراقبان آنهابا خودکارآمدی رابطه وجود دارد.
۳٫ بین کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبان آن‌ ها با صفات شخصیت رابطه وجود دارد.
۴٫ بین کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبان آن‌ ها با راهبردهای مقابله ای رابطه وجود دارد.
۵٫ کیفیت زندگی بیماران دچار ضایعه نخاعی و مراقبان آن‌ ها را می توان براساس خودکارآمدی، صفات شخصیت و راهبردهای مقابله ای پیش بینی کرد.

۶-۱تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

۱-۶-۱کیفیت زندگی:
گروه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی کیفیت زندگی را اینگونه تعریف می کند : ادراک افراد از موقعیتشان در زندگی، در متن فرهنگ و نظام های ارزشی که در آن زندگی می کنند و در ارتباط بااهداف ، انتظارات ، ارتباطات و نیازهایشان است.(کینگ[۱۲]،۲۰۰۳)
منظور از کیفیت زندگی در این پژوهش نمره ای است که هر آزمودنی از پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) می‌گیرد.
۲-۶-۱ صفات شخصیت
به اعتقاد مک کرا و جان [۱۳]( ۱۹۹۲ )، اگرچه مدل پنج عاملی نظریه ای درباب شخصیت نیست اما بطور تلویحی بر نظریه صفات مبتنی ست . بنا بر نظریه صفات، افراد را می توان در قالب الگوهای نسبتاً پایدار تفکر، احساس، و اعمال توصیف نمود و آنها را در قالب برخی صفات که نوعی ثبات بین موقعیتی دارند، اندازه گیری نمود. منظور از صفات شخصیت در این پژوهش نمره ای است که آزمودنی درپرسشنامه شخصیتی پنج عاملی نئو ( NEOPI-FF) فرم کوتاه کسب می کند.
۳-۶-۱ خودکارآمدی
خودکارآمدی یعنی قضاوت‌های افراد در مورد توانایی­های خود ( بندورا[۱۴] ‌، ۱۹۹۷) که این باورهای افراد نسبت به توانایی هایشان روی تلاش و پشتکار آن‌ ها اثر می گذارد. به عبارتی خودکارآمدی عبارتست از باور فرد، در این خصوص که توانایی انجام تکالیف را دارد یا خیر (میلن، شیرن و اوربل [۱۵]، ۲۰۰۰). خودکارآمدی با توجه به احساس تفکر و عمل انسان‌ها متفاوت است (بندورا، ۱۹۹۷ ).
منظور از خودکارآمدی در این پژوهش نمره ای است که هر آزمودنی از پرسشنامه خودکارآمدی شرر (GSEs)کسب می نماید.
۴-۶-۱ راهبردهای مقابله ای
راهبرد های مقابله ای، مجموعهای ازتلاش‌های شناختی و رفتاری فرد است که در جهت تعبیر و تفسیر و اصلاح یک وضعیت تنش‌زا به کار میرود و منجر به کاهش رنج ناشی از آن میشود. دامنه وسیعی از افکار و اعمالی را که افراد هنگام مواجهه با شرایط فشارزایی درونی یا بیرونی به کار می برند را مورد ارزیابی قرار میدهد. دو شیوه مقابله عمومی، مقابله مشکل مدار و مقابله هیجان مدار را برای مقابله با استرس مشخص نموده اند. مقابله مشکل مدار ، مهارتی است که بر پرداختن به خود مسالها موقعیت تمرکز می کند و مقابله هیجان مدار معطوف به مهار ناراحتی هیجانی بوده و به عواطفی که با آن موقعیت مرتبط است می‌پردازد نه کنترل خود موقعیت (لازاروس و فولکمن،۱۹۸۴).
منظور از راهبردهای مقابله ای در این پزوهش نمره ای است که هر آز مودنی از پرسشامه راهبردهای مقابله ای لازاروس( WOCQ) کسب می نماید.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش
۱-۲مقدمه
این فصل شامل مبانی نظری پژوهش می باشد ابتدا مفهوم وتاریخچه کیفیت زندگی بیان می گردد.سپس درمورد ضایعه نخاعی توضیحاتی داده می شود ودر ادامه مبانی نظری خودکارآمدی،صفات شخصیت و راهبردهای مقابله ای بیان خواهد شد و در نهایت پیشینه پژوهش آورده شده است.
۲-۲ کیفیت زندگی

در آموزش فراگیرندگان عموما به عنوان خروجی مطرح اند,لیکن بسیار دشوار است که دانشجویانی را با استانداردهای تضمین شده ای به وجود آورد.قضاوت در مورد کیفیت با کنترل و بازرسی خروجی یک محصول فرق دارد.هدف از یادگیرنده به عنوان محصول,از بین بردن پیچیدگی فرایند یادگیری و یکنواختی و برابری برای هر یادگیرنده است.بنابر تعریف شبکه بین المللی نهادهای تضمین کیفیت در آموزش عالی,کیفیت نظام آموزشی به دو طریق ارزیابی می شود:

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

مقایسه وضع موجود نظام با معیارهای از قبل مشخص شده

مقایسه وضع موجود نظام با رسالت,هدف و انتظارات(تبعی,۱۳۹۱)

مشارکت:

یکی از ویزگی هایی که جوینر(۱۹۸۵)برای بهبود سیستماتیک کیفیت مطرح کرد,همه با هم در یک گروه یعنی مشارکت است.بهبود مستمر در پرتو کارگروهی و مشارکت همه افراد امکان پذیر است.در این پژوهش در پرسشنامه به بررسی شاخص های زیر می پردازیم:

انگیزش

توانمندسازی کارکنان

تشکیل تیم

اموزش تیم

ارزیابی عملکرد

قدردانی و اعطای پاداش(اصولی و همکاران,۱۳۸۷)

بهبود مستمر:

بهبود مستمر از اصطلاح ژاپنی کایزن گرفته شده که شیوه ای برای نزدیک نمودن فاصله های میان انتظارات مشتریان و ویژگی های برون داده ای فرایند است(اسکاچیتی,۲۰۰۲)
کمیته ای در دانشگاه استرالیای جنوبی(۱۹۹۵)طرحی را تحت عنوان طرح بهبود کیفیت برای آموزش و یادگیری ارائه کرده؛در این طرح مسائل مربوط به کیفیت در فرایند های آموزش عالی در هفت جنبه اساسی قرار داده شده است:

اهداف و طرح درسی

مواد آموزشی

منابع

تعامل اساتید و دانشجویان

سنجش و ارزیابی

مدیریت

ارزشیابی درس(جعفری و همکاران,۱۳۸۷)

رضایت مندی:

رضایت مشتریان به عنوان معیاری مهم برای سنجش کیفیت محصولات و یا خدمات سازمانهاست.در این پژوهش در پرسشنامه به بررسی شاخص های زیر می پردازیم:
۱-عملکرد
۲-ویزگی ها
۳-خدمات
۴-ضمانت
۵-قیمت
۶-اعتبار موسسه(شیرازی منش,۱۳۸۸)

تصمیم گیری های علمی:

تصمیم گیری در واقع فرایندی را تشریح می کند که از طریق آن راه حل مسئله معنی انتخاب می گردد.در این فرایند یک گزینش از میان شقوق مختلف برای حل یک مسئله انتخاب می شود.(رضائیان,۱۳۸۲)
در این پژوهش در پرسشنامه شاخص ها و مراحل زیرمورد بررسی قرار می گیرد:

اطلاعات:معلومات و داده های مربوط به تصمیم اطلاق می شود که بر گزینه ها اثر دارد.

گزینه ها:امکان ها و روش های محتمل

معیار:خصوصیات و نیازهای مرتبط با هر گزینه است که بایستی دارای حد لازم باشد.

اهداف:آن چیزی است که می خواهیم در آینده اتفاق افتد یا روی دهد.

ارزش:به چگونگی نتیجه مشخص مورد نظر ارتباط دارد,ارزش گزینه ها می تواند؛مبلغ,حدرضایت یا سایر منافع باشد.

ترجیحات:در فلسفه فکری و سلسله مراتب ذهنی فرد تصمیم گیر انعکاس می یابد.ترجیحات ارزش خاص مورد نظر فرد تصمیم گیراست و ارزشهای فردی ترجیحات را دیکته می کنند.

کیفیت تصمیم:کیفیت تصمیم به خوب یا بد بودن تصمیم توجه دارد.تصمیم خوب تصمیمی را گویند که بر مبنای اصول منطقی,با توجه به اطلاعات در دسترس اتخاذ شده و بازتاب دهنده تصمیم گیرنده باشد.

پذیرش:آنهایی که باید تصمیم گرفته شده را به اجرا در آورند بایستی هم از نظر فکری و هم از جنبه احساسی آنرا بپذیرند(مهریاری و همکاران,۱۳۸۸).

فصل دوم
پیشینه و ادبیات پژوهش
۲-۱٫مقدمه:
به رغم تلاشهای زیادی در بخش صنعت,آموزش و بهداشت با هدف افزایش کیفیت زندگی انجام می گیرد,هنوز سازمانها و مراکز آموزشی ما از بسیاری جهات از جمله آموزش,از پایین بودن کیفیت رنج می برند.مدیریت فراگیر سازمان های آموزشی را در مواردی نظیرفرایند ارزشیابی,شوق انگیز کردن محیطهای آموزشی,بهبود برنامه های درسی و آموزشی,سرعت ارائه خدمات آموزشی بهتر کاهش هزینه,بهبود می بخشد.مدیران و همه ی کارکنان باید آنچه را که درباره مدیریت کیفیت فراگیر در دانشگاه ها و مراکز آموزشی و فواید آن در بهبود مستمر و اثربخشی دانشگاه مطرح است به خوبی درک کرده ونسبت به آن اعتماد و باور عمیق داشته باشند این امر مستلزم آن است که اولا همه ی افراد آموزش لازم را دریافت کنند ثانیا شیرینی اجرای مدیریت کیفیت در دانشگاه و موسسه آموزشی را عملا بچشند.
در زمینه ی یادگیری چهار دیدگاه رفتاری,شناختی,ساختگرایی عقلانی و ساختگرایی دیالکتیک وجود دارد که در دیدگاه چهارم یادگیری ماهیت اجتماعی(مشارکتی) دارد.ویگوتسکی معتقد است یادگیری ماهیتا پدیده ای اجتماعی است(هوی و میکسل[۱].۲۰۰۱)
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
طرفداران این دیدگاه معتقدند باید آموزش از یک جریان یک سویه به فرایند دو سویه تبدیل شود,روش های تدریس معلم محور به سوی روش های فراگیر محور تغییر یابد,محتوای آموزش ثابت به محتوای مبتنی بر پژوهش و حل مسئله تبدیل شود.زمانی که اولین سنگ بنای کیفیت نهاده شد سالها می گذرد اما تا به امروز برنامه ای به شیوه های مشخص برای تعریف و استانداردسازی مدیریت کیفیت فراگیر در آموزش صورت نگرفته است.تغییرات سریع اجتماعی,تکنولوژیکی,اقتصادی و آموزشی سبب شده که مدیران سازمانها سعی کنند با این تغییرات,ابعاد سازمانی خود را متحول سازند.(هویدا,رضا.۱۳۸۴)
عکس مرتبط با اقتصاد
۲-۲٫تعاریف مدیریت کیفیت فراگیر:
براساس ایزو۸۴۰۲ تعریف مدیریت کیفیت فراگیر عبارت است از:تمامی فعالیتهای مدیریتی که خط مشی کیفیت,اهداف و مسئولیتها را تعیین نموده و آنها را با عواملی چون برنامه ریزی کیفیت,کنترل کیفیت,تضمین کیفیت و بهبود کیفیت در درون نظام کیفیت به اجرا در می آورد.
TQM[2] عبارت است از:یک سیستم مدیریتی یا مجموعه ای از اصول و نحوه عملیات می باشد که پایه و اساس بهبود تدریجی و پیوسته سازمان بوده و در راستای آن تمام اعضای سیستم درگیر شده و تلاش می کنند وهدف آن جلب رضایت مشتریان چه در حال حاضر و چه در آینده است(ابوطالبی,رضا.۱۳۸۸)
مدیریت کیفیت فراگیر یک سیستم هزینه اثربخش برای انسجام تلاش های بهبود کیفیت مستمر افراد در کلیه سطوح سازمان برای ارائه خدمات و کالاهایی است که رضایت مشتریان را تضمین می کند و در جستجوی این است که فرهنگی را ایجاد کند تا کلیه کارکنان به وسیله آن به طور مداوم سازمان دهی کارشان را با نگرش تامین نیازمندی های متغیر و متنوع مشتریان بهبود بخشد(سلطانی,ایرج.۲۰۰۵)
مدیریت کیفیت فراگیر یک فلسفه مدیریتی است که نیازهای مشترک و اهداف شرکت را جدایی ناپذیر می داند,در تجارت صنعت و خدمات کارکاربرد دارد,حداکثر کارایی و اثربخشی را تضمین می کند,رهبری تجاری را از طریق اعمال حاکمیت در فرایندها و سیستم ها قوام می بخشد,باعث افزایش کارایی و نیز جلوگیری از خطاها می شود و سازمان را مطمئن می سازد که کلیه اهداف آن,در جهت براوردن نیازهای مشتریان است(پیترسون۲۰۰۸)[۳]
مدیریت کیفیت فراگیر یک چرخه تکراری و فعالیت بدون پایان است که کتضمن پویایی و پایداری سازمانی می باشد(استیارت.۲۰۰۹)[۴]
مدیریت کیفیت فراگیر یک فلسفه مدیریت مدیریت جامع است که تلاش برای بهبود مستمر در همه کارکردهای یک سازمان دارد و می توان آن را به دست آورد(سلاحدین,۲۰۰۹)
مدیریت کیفیت فراگیر روشی برای بهبود فرهنگ سازمانی,بهبود مشارکت کارکنان در همه بخشهای سازمانی و بهبود مستمر کیفیت برای رسیدن به اهداف سازمان از طریق کار تیمی می باشد(پرسیکو.۱۹۸۹)
مدیریت کیفیت جامع یک برنامه نیست که مثل سایر برنامه ها,طراحی,ارائه و اجرا گردیده است و شروع و پایانی داشته باشد.بعبارت دیگر مدیریت کیفیت جامع تنها توسط کارکنان قابل حصول نمی باشد.همچنین می توان بیان داشت که استقرار مدیریت کیفیت جامع آسان نیست.
دمینگ معتقد بود:مدیریت کیفیت جامع غذای آماده ای نیست(پمینگ,۱۹۸۴)[۵]

تعداد زیادی از هورمونها یاترکیبات مشابه آنها ماننداستروژن،دوپامین،ترکیبات آلفا- آدرنرژیک،سروتونین، پلی‌پپتیدهای هم اثر تریاک[۹]، هورمونهای روده‌ایوگلوکاگن بر روی سلولهای هسته هیپوتالاموس تاثیر گذاشته و در تنظیم هورمون رشد دخالت می‌نمایند. مهمترین عامل تنظیم، هورمونی است به نام فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-1) و یا سوماتومدین C که توسط کبد ساخته می‌شود و به نظر می‌آید که مهمترین اثر فیزیولوژیک هورمون رشد یعنی اثر آن در رشداستخوانها با دخالت این هورمون (IGF-1) انجام می‌پذیرد.

۲-۸خواص فیزیولوژیک و بیوشیمیایی

۲-۸-۱رشد بدن

اثرات این هورمون در رشد بدن با دخالت پروتئین واسطی به نام فاکتور رشد شبه انسولین (IGF-1) و یا سوماتومدین C، انجام می‌پذیرد. این پروتئینواسط از خانواده ژن فاکتورهای شبه انسولین و از نظر ساختمانی شبیه پروانسولین است. پپتید مشابه دیگری نیز به نام (IGF-2) در پلاسمای خون انسان وجود دارد که یک عامل محرک تکثیر سلولی است. (IGF-1)دارای ۷۰ اسید آمینه و (IGF-2) دارای ۶۷ اسید آمینهاست.غلظت پلاسمایی (IGF-2)، دو برابر (IGF-1) است. با وجود این به نظر می‌رسد که واسط اصلی در انجام اثرات هورمون رشد همان (IGF-1) می‌‌باشد، زیرا افرادی که دارای مقدار کافی فاکتور (IGF-2) بوده ولی دچار نقصان (IGF-1) می‌باشند، کوتاهی قد مانده و بدن آنها رشد طبیعی ندارد.

۲-۸-۲متابولیسم پروتئینها

هورمون رشدسرعت انتقال اسیدهای آمینه به داخل سلولهای عضلانی را زیاد می‌کند و مستقیما نیز دارای اثر فعال کننده سنتز پروتئینهاست. اینگونه اثرات هورمون رشد باانسولین مشابهت دارد.

۲-۸-۳متابولیسم کربوهیدراتها

در متابولیسم کربوهیدراتها، هورمون رشد اثری مخالف انسولین دارد. افزایش گلوکز خون پس از تزریق هورمون رشد، نتیجه دو نوع اثراست. یکی صرفه جویی در مصرف آن در بافتهای محیطی و دیگری افزایش فعالیت واکنشهای نوسازی گلوکز در کبد. هورمون رشد درکبدبا فعال کردن واکنشهای نوسازی گلوکز از منشا اسیدهای آمینه، ذخیرهگلیکوژنرا نیز افزایش می‌دهد.در دوره واکنشهای گلیکولیز اثر مهار کنندگی هورمون رشد در چندین مکان بروز می‌کند و به نظر می‌آید که این هورمون از ورود گلوکز به داخل سلول نیز جلوگیری می کند. هورمون رشد در عضله با آزاد نمودن اسیدهای چرب ازمنشا ذخیره تری‌گلیسریدها نیز از انجام واکنشهای گلیکولیز جلوگیری می‌کند. تجویزهورمون رشد به مدت طولانی ممکن است به بروزبیماری دیابت منجر شود.

۲-۸-۴متابولیسم چربیها

تجویز هورمون رشد در ظرف مدت ۶۰ – ۳۰ دقیقه باعث افزایشاسیدهای چرب آزاد در خون (از منشا بافت چربی) و افزایش اکسیداسیون اسیدهای چرب درکبد می‌گردد. اثر هورمون رشد درمتابولیسم کربوهیدراتهاو چربیها بدون دخالت (IGF-1) انجام می‌گیرد.

۲-۸-۵متابولیزم مواد معدنی

هورمون رشد و فاکتور (IGF-1) باعث افزایش جذب ونگهداری یونهای کلسیم،منزیمو فسفاتها در بدن می‌گردند و این عمل آنها احتمالا در ارتباط با اثری است که در رشد استخوانهای طویل دارا هستند.
آیا هورمون رشد می‌تواند مستقیما موجب رشد اسکلت و غضروف شود؟
در جوابباید بگوییم خیر. دانشمندان در سال ۱۹۵۷ آزمایشی انجام دادند. در کشت سلولهای غضروفی در خارج بدن، پس از تزریق هورمون رشد، سلولهای غضروفی در پاسخ به هورمون رشد، رشد نکردند. پس چرا این هورمون در داخل بدن باعث رشد می‌شود و در خارج بدن اثرندارد؟ اینطور فرض کردند که هورمون رشد باعث تولید ماده دیگری می‌شود و آن ماده استکه باعث رشد استخوانها وغضروف می‌شود. تحت تاثیر هورمون رشد یک فاکتور شبه انسولین به نامسوماتومدین C در سلولهای کبدی ساخته می‌شود که نقش اصلی را در رشداسکلت بدن بازی می‌کند.

۲-۹بیماریهای ناشی از اختلال در ترشح هورمون رشد

کمبود ترشح هورمون رشد بویژه در دوران کودکی، حائز اهمیت زیادی است زیرا سبب متوقف شدن رشد طبیعی کودک و کوتاه قدی[۱۰]می‌گردد. اختلال در رشدبدن ممکن است به علت کمبود ترشح هورمون رشد باشد که در این صورت تجویز هورمون رشدباعث برطرف شدن کمبود و ادامه رشد می‌گردد.عدم رشد طبیعی ممکن است به علت اختلال در بافتهای هدف و یا فقدان فاکتورهای IGF2 و IGF1 رخ دهد، در این نوع کوتاه قدی تجویز هورمون رشد موثر نخواهد بود.افزایش ترشح هورمون رشد اگر در سنین کودکی رخ دهد یعنی در زمانی که هنوز انتهای اپی‌فیزی استخوانهای طویل بسته نشده‌اند. در این صورت استخوانهای طویل، رشدی بیشتر از حالت طبیعی داشته و بیماری بلند قدی و یا غول پیکری یا[۱۱]بروز می‌کند. اگر افزایش ترشح هورمون رشد پس از دوران بلوغ رخ دهد موجب رشد غیرطبیعی قطری استخوانهای جمجمه، صورت، پیشانی، فکها و دست و پا و درشت پیکری[۱۲]می‌گردد که ممکن است با برخی عوارض متابولیسمی و حتی دیابت قندی همراه باشد.

۲-۱۰پروتئین های پیوندی هورمون رشد

پروتئین های پیوندی هورمون رشدپروتئین های حلال و گردشی هستند که با هورمون رشدترکیباتی تشکیل می دهند. آنها قسمت های تلفیقی محور سوماتوتروپیک هستند و دارای فعالیت هایی بعنوان تعدیل کننده های فعالیت هورمون رشد و انتقال آن در خون هستند.

۲-۱۱تاریخچه

حضور پروتئین های پیوندی هورمون رشد s در خون برای اولین بار در دهه ۱۹۶۰ مطرح شد، اما این مشاهدات بطور عمومی بعنوان پدیده های فیزیولوژیکی مورد قبول قرار نگرفتند. در ۱۹۷۷، پیترز و فریزن[۱۳]، یک عامل پیوندی هورمون رشد را در خونابه یک موش باردار توصیف نکردند. به هرحال این مشاهده نیز به شدت نادیده گرفته شد. و این قضیه تا زمانی که [۱۴]بگونه ای مستقل پروتئین های پیوندی هورمون رشد تصفیه شده را تا حدود در خونابه انسان و خرگوش توصیف و تعریف نکردند. ادامه داشت که پروتئین های پیوندی هورمون رشد بعد از آن بطور کلی بعنوان پروتئین های واقعی پذیرفته شدند. دو پروتئین های پیوندی هورمون رشد ، یکی با جذب بالا و دیگری با جذب پایین با هورمون رشد در آن زمان توصیف شدند.در حالیکه پروتئین های پیوندی هورمون رشد با جذب بالا را می توان به سادگی بررسی کرد و فوراً بعنوان گیرنده خارجی هورمون رشد تشخیص داده می شد، چندسالی طول کشید تا پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب پایین تعریف شود، که در نهایت منجر به تشخیص آن بعنوان ناقل ماکروگلوبین شد(۱۶). بطور کلی، عبارت پروتئین های پیوندی هورمون رشد برای پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب بالا مورداستفاده قرار می گیرد. قراردادی که در این بخش نیز از آن تبعیت می شود مگر غیر آن مطرح شود.

۲-۱۲ماهیت وویژگی های شیمیایی

پروتئین های پیوندی هورمون رشد، با جذب بالا بیانگر حوزه خارج سلولی GHR است. آن یک زنجیره گلیکوپروتئین تنها با وزن مولکولی ایی است که شدیداً بسته به انواع آن از ۲۸ KDa (مرغ) تا ۶۵ KDa (انسان) تغییر میکند، که اکثر این اختلافات به دلیل اختلاف هایی در گلیلوسیل شدن است. پلی پپتید ستون فقرات دارای وزنی حدود ۲۸-۳۰ KDa، با اختلافاتی اندک در انواع گونه هاست. پروتئین های پیوندی هورمون رشدبگونه ای تکاملی از ماهی استخوانی تا به انسان ها حفظ شده است؛ آن در خون تمام بندهای (مهره های) آزمایش شده پیدا شده است. در بعضی گونه ها، آنرا مستقیماً بوسیله پروتوکلیس از GHR استخراج می شود، و در بعضی دیگر (جوندگان) آنرا بعنوان یک محصول ژنی جداگانه ترکیب می کنند وساختار دقیق پروتئین های پیوندی هورمون رشدتنها در گونه های محدودی شناخته شده اند، با پایانه های ناشناخته شده ی کربوکسی در بسیاری گونه های دیگر. دو زیر مجموعه که هر کدام از برگه های تا خورده بتا تشکیل شده اند، مشخص شده اندیک زیرمجموعه پایانه ی آمینوئی ۱ شامل محل پیوندی هورمون رشدو یک زیر مجموعه پایانه ی کربوکسی ۲ که در دیمرشدن GHR دخیل هستند. یک آمینواسید منطقه ساقه خطی میان زیر مجموعه ۲ و غشای انتقالی مارپیچی GHR به وجود می آید (۲۴). در حال گسستگی دقیق در GHR موجب رشد پروتئین های پیوندی هورمون رشدکه به تازگی در خرگوش تعریف شده است، می شودگسستگی در منطقه ساقه ی خارج سلولی میان زیر مجموعه ۲ و حوزه غشای انتقالی، با پایانه ی کربوکسی پروتئین های پیوندی هورمون رشددر باقی مانده شماره ۲۳۸ اتفاق می افتد یعنی هشت باقی مانده در خارج از پلاسمای غشائی (۶۸). بر اساس ترتیب شباهت پروتئین های پیوندی هورمون رشد خرگوش و انسان در منطقه ساقه ی خارج سلولی، به نظر می رسد که پروتئین های پیوندی هورمون رشدانسان دارای طول مشابهی هستند، هر چند که این نیاز به اثبات مستقیم دارد. در جوندگان، پروتئین های پیوندی هورمون رشدمحصول یک GHR متصل جایگزینی mRNA است و بار دیگر ترکیب می شود. آن حاوی یک دنباله پایانه کربوکسی آمینواسیدهای ۲۷ (موش) و یا ۱۷ (موش صحرائی) به جای حوزه غشای انتقالی در GHR می شود (۱۹-۲۳). پروتئین های پیوندی هورمون رشد موش و موش صحرائی به ترتیب حاوی آمینواسیدهای ۲۷۳ و ۲۵۵ هستند. گستردگی پروتئین های پیوندی هورمون رشدگلیلون سازی در میان گونه ها فرق دارند، اما هنوز اطلاعات محدودی برای پروتئین های پیوندی هورمون رشدجوندگان درباره ماهیت نیمه های شکر در دسترس هست. پروتئین های پیوندی هورمون رشدخونابه موش در سه باقیمانده اسپراژن (مارچوبه) گلیلون سازی شده است. در جاییکه پروتئین های پیوندی هورمون رشدهمراه بافت حاوی کربوهیدرات کمتری و در دو باقیمانده اسپراژن گلیلون سازی شده است(۳۰). پروتئین های پیوندی هورمون رشدخونابه موش صحرائی حاوی اسید سیالیک است، در حالیکه پروتئین های پیوندی هورمون رشدهمراه بافت در مانوز بسیار غنی است(۲۵). جزئیات ساختار زنجیری طرف کربوهیدرات هنوز معلوم نشده اند. در انسان ها، دو پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب بالا وجود دارد (یکی حاوی توالی کد گذاری شده بوسیله اکسین ۳ ژن GHR و دیگری فاقد آن است) (۳۱).
این پیامد پلی مورفیم شدن GHR با در نظر گرفتن اکسین ۳ است (۲۷-۳۶)و حضور و یا عدم حضور توالی اکسن – ۳ کدگذاری شده در GHR و یا پروتئین های پیوندی هورمون رشددارای هیچ نوع پیامد کاربردی مشخصی با توجه به هورمون رشد پیوندی نیست. بهرحال تغییرات کوچکی در همبستگی های میان سطح پروتئین های پیوندی هورمون رشد خونابه و فاکتورهای اندازهمتابولیسمی برای دو ایزوفورم پروتئین های پیوندی هورمون رشدگزارش شده اند (۵۵).
پروتئین های پیوندی هورمون رشد با جذب بالاهورمون رشد را با اجزاء مجزای در حدود ۱۰-۸ تا ۱۰-۹ mol به هم دیگر پیوند می دهند. آن تا حدودی جذب پایین تری را برای ۲۰۰۰ KDa(20k) در انواع هورمون رشد انسانی نشان می دهد( ۱۶). همانند GHR، پروتئین های پیوندی هورمون رشددارای توانائی تشکیل ترکیبات سه گانه (۲GHBP1GH) با GH است، ولی به دلیل غلظت کم آن در سیالات بیولوژیکی، ترکیب ۱۱ GHBP – GH در تحت شرایط فیزیولوژیکی غالب می شود (۱۹) بسرعت پیوستگی برای پروتئین های پیوندی هورمون رشدانسانی بسیار سریع است (حدود ۲ × ۱۰۷mol-7. min-1 در دمای ۳۷۰C 80% نهایت پیوند در ۵ دقیقه بدست می آید). و سرعت گسستگی نیز × ۱۰-۲. min-13.7 در دمای ۳۷۰C است (گسستگی در نصف زمان حدود ۲۰ دقیقه است).
پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب پایین یک مؤلفه ی پلاسمای ناهمگن است که هورمون رشد را با یک Kd در محدوده میکرومولار پیوند می دهد. آن دارای ظرفیت بالائی است و در انسان ها نشان داده شده است که بیانگر شکل اصلاح یافته ای ازماکروگلوبین است (ماکروگلوبین تغییر شکل یافته) (۴۲). نسبتاً اطلاعات اندکی در مورد ماهیت مولکولی پروتئین های پیوندی هورمون رشدهای با جذب پایین در حیوانات در دست است.

۲-۱۳تولید و منابع بافت ها

همانگونه که در بالا نشان داده شد، پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب بالا توسط مکانیسم های مختلفی بسته به گونه ها تولید می شود.در انسان ها، خرگوش ها وچندین گونه دیگر، پروتئین های پیوندی هورمون رشدبوسیله گستردگی پرتولیتیک منطقه ساقه ای غشائی مجاور GHR تولید می شود، فرایندکه معروف به پوست اندازی است.
آنزیم موثر در این فرایند بتازگی شناخته شده است. همچنین معروف بی ۱۷ بالغ و فعال کاتالیزی یک آنزیم مستقر در غشاء است که با GHR همراه می شود، و سپس با گسستگی و پوست اندازی پروتئین های پیوندی هورمون رشد،و یک باقیمانده ناقص GHR که فرایندهای خاص درون سلولی خود را دارا است، همراه است. مسئول گسستگی شماری از پروتئین های غشای انتقالی در محدوده بدون سلولی خودشان، همراه با پوست اندازی محدوده های خارجی قابل حل وابسته به پروتئین های پیوندی هورمون رشداست. امکان دارد که دیگر آنزیم ها در همان رده نیز به پوست اندازی پروتئین های پیوندی هورمون رشدکمک می کنند، اما این قضیه همچنان جای تحقیق دارد. تنظیم فعالیت فرایند پوست اندازی هنوز به درستی کشف نشده اند. تغییر سازگاری بدست آمده از GHR بوسیله پیوند هورمون رشد (دیمرسازی و یا تغییر GHR پیش دیمر شده) تمایل کمتری را به نسبت مونومریک برای پرتولیسس GHR منفصل نشان می دهد (۳۶). پوست اندازی پروتئین های پیوندی هورمون رشدبه نظر می رسد که عمدتاً و نه همیشه در سطح سلول اتفاق می افتد و بر اساس جایگاه TACE فعال و این واقعیت که یک نوع GHR با یک زمان باقیمانده طولانی پلاسمای غشایی (خالی از محدوده سیتوپلاسمایی و یا درونی سازی) یک منبع بخصوص خوبی از پروتئین های پیوندی هورمون رشداست این پوست اندازی صورت می گیرد (۵۲).
جوندگان پروتئین های پیوندی هورمون رشدرا توسط یک مکانیسم کاملاً متفاوت تولید می کنند. ژن هم موش و هم موش صحرائی حاوی یک نوع بخصوص اکسین (اکسین ۸A) هستند که دنباله هیدروفیلیک پروتئین های پیوندی هورمون رشدرا کدگذاری می کند و در میان اکسن ۷ و ۸ قرار می گیرد اکسن ۸ مارپیچ غشای انتقالی را کدگذاری می کند. mRNA تمایز دهنده اکسین ۷ را یا بی اکسن ۸A و یا اکس ۸ پیوند می دهد که منجر به ایجاد به ترتیب پروتئین های پیوندی هورمون رشدو یا GHR می شود. هر دو رونوشت در بافت های مشابهی بیان می شوند. اما هنوز معلوم نیست که چه چیزی بیان نسبی آنها را تنظیم می کند. باید گفته شود که GHR موش کاملاً در مقابل پرتولیسس مقاوم نیست، حداقل زمانیکه بوسیله فوریل استر استخراج می شود. بهر حال شکنندگی GHR موش به اندازه تقریباً دو برابر مقیاس پایینتر از GHR خرگوش است (۲۹).
در Viva به نظر می رسد که اکثر پروتئین های پیوندی هورمون رشدچرخشی موش صحرائی از مکانیسم جایگزینی تلفیقی mRNA نشأت می گیرد. (۲۲).
میمون های رسوز از هر دو مکانیسم تلفیقی پرتولیتیک و جایگزینی mRNA برای تولید پروتئین های پیوندی هورمون رشداستفاده می کنند (۱۹). در آن حالت، جایگزینی mRNA که پروتئین های پیوندی هورمون رشد را کدگذاری می کند. از یک خانش کلی به درون انیترون ۷ استخراج می شود که منجر به ایجاد دنباله آمینواسیدی که جایگزینی محدوده غشای انتقالی ناشی از یک کدون بازدارنده انیترونی است، میشود. هنوز معلوم نشده است که کدام مکانیسم در تولید پروتئین های پیوندی هورمون رشددر میمون ها نقش اصلی را ایفا می کند.
منابع بافتی پروتئین های پیوندی هورمون رشددر جوندگان به خوبی تعریف شده اند، که در آنها پروتئین های پیوندی هورمون رشدرا می توان بگونه ای منحصر به فرد از GHR هم در mRNA و سطح پروتئین بوسیله دنباله منحصر به فرد پایانه ی کربوکسی آن تشخیص و متمایز ساخت. پروتئین های پیوندی هورمون رشدبطور عام و عمومی تعریف شده و عموماً دوباره با GHR تعریف می شود. بهرحال، تعریف آنها بطور حتمی به یک شیوه موازی تنظیم نمی شود. (۵۳). جالب توجه اینست که یک پروتئین اساسی پروتئین های پیوندی هورمون رشدجوندگان با غشای پلاسمائی (و غشای درون سلولی) بوسیله یک پیوند تاکنون ناشناخته همراه و آمیخته باقی می ماند(۳۷) گفته شده است که توالی در پروتئین های پیوندی هورمون رشدممکن است با انتگرین های غشا برای ایجاد یک کمربند واکنش بدهد (۴۸).
پروتئین های پیوندی هورمون رشد در گردش، از شکل همراه بافت از لحاظ نیمه گلیلون سازی شده متفاوت بشاد. اشکال پروتئین های پیوندی هورمون رشد همراه غشا در گونه های غیرجوندگان تعریف نشده اند. منبع بافتی پروتئین های پیوندی هورمون رشد در گونه هایی که از مکانیسم پوست اندازی پرتولیتیک استفاده می کنند بسیار کمتر واضح است چون تمایز پروتئین های پیوندی هورمون رشداز GHR بسیار مشکل تر است.چون هر دو GHR و TACe بگونه ای عام تعریف شده اند، تمامی بافت ها می توانند بگونه ای تئوری در تولید پروتئین های پیوندی هورمون رشدنقش داشته باشند. بهرحال، جوانب کمی تولید پروتئین های پیوندی هورمون رشدبوسیله خود بافت ها هنوز به روشنی مشخص نشده اند. بر اساس فراوانی نسبی GHR ها در کبد، آن ارگان بطور عمومی یک منبع اصلی فرض شده است. بهرحال، باید بیان داشت که این پنداشت هنوز بصورت مستقیم معتبر شناخته نشده است. مطالعه شیب سیاهرگی در شریانات اعضای درونی بدن، یک ارگان را بعنوان یک منبع اصلی شناسایی نکرده اند. محتمل به نظر می رسد که بافت های چندگانه در مخزن چرخشی پروتئین های پیوندی هورمون رشدنقش دارند، هر چند که مشارکت های نسبی آنها تعریف شده باقی می ماند.

۲-۱۴پروتئین های پیوندی هورمون رشد در سیالات بیولوژیکی

پروتئین های پیوندی هورمون رشد یا جذب بالا در خون یافت می شود و اکثر دیگر سیالات بیولوژیکی همچون ادرار، لنف، شیر، منی، مواد دفعی و مواد سیال جنینی. ماده سیال مغزی نخاعی حاوی هیچ گونه پروتئین­های پیوندی هورمون رشد قابل تشخیص نیست. برخلاف شیرخرگوش، پروتئین های پیوندی هورمون رشدموجود در شیر انسان به نظر می رسد که بیش از آریال به گیرنده پرلاکتین مربوط باشد (۲۱). غلظت پروتئین های پیوندی هورمون رشد در خون، در محدوده یک تا ده برابر تغییر می کند؛ آن بطور کلی در غلظت های نانومولار تا غلظت های زیر نانومولار وجود دارد.
این غلظت، همراه با جذب آن، به پروتئین های پیوندی هورمون رشداجازه عمل بعنوان یک بافر و تعدیل کننده متحرک برای چرخش هورمون رشد آزاد را میدهد. تحت شرایط فیزیولوژیکی و یا اساسی، تقریباً ۱۵% از هورمون رشد در حال چرخش در خون انسان به پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب بالا متصل هستند (۳۰-۲۱). این تناسب بصورت پویائی بعد از یک بروز ترشحیهورمون رشد تغییر می کند (۳۳).
پروتئین های پیوندی هورمون رشدنیز در درون سلول وجود دارد، اما منبع، مقصد و عملکرد داینپروتئین های پیوندی هورمون رشددرون سلولی مشخص نیست. پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب پایین تنها در خون تعریف شده اند، که در آن با غلظت ها میکرومولاری چرخش می کنند. در انسان ها، تقریباً ۸% از هورمون رشد چرخشی به این پروتئین های پیوندی هورمون رشدمتصل است. در موشهای صحرائی می توان محاسبه کرد که حدود ۲۰% از هورمون رشد به پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب پایین متصل است.

۲-۱۵جوانب عملکردی

اصلی ترین عملکرد شناخته شده ی پروتئین های پیوندی هورمون رشد ایجاد ترکیباتی با هورمون رشد است. از لحاظ کمی، این بیش از پروتئین های پیوندی هورمون رشد با جذب پایین، برای پروتئین های پیوندی هورمون رشدبا جذب بالا مهم است. یک عملکرد غیرمستقیم تولید پروتئین های پیوندی هورمون رشدغیر فعال کردن GHR ها بوسیله شکاندن و پوست انداختن محدوده خارجی آن است، فرایندی که می توان از آن بعنوان جداسازی گیرنده نام برد. پیوند هورمون رشد پیامدهای چندگانه ای دارد. رد سطح محلی (سلولی/ بافت)، پروتئین های پیوندی هورمون رشد با GHR برای پیوند هورمون رشد رقابت دارند، که نتیجه آن کاهش عملکرد هورمون رشد است. این تأثیر را می توان به روشنی نشان داد که درآنجا پروتئین های پیوندی هورمون رشداز پیوند هورمون رشد با GHR ها و عملکرد هورمون رشد در یک حالت وابسته به دوز (مقدار دوا) جلوگیری می کند. دلیل محتمل تر دیگری برای کاهش عملکرد هورمون رشد، تشکیل دیمرهای غیرتولیدی، بدون نشان پروتئین های پیوندی هورمون رشداست (شکل ۸٫۵). دیمرسازی وس ازگاری مناسب دیمر برای انتقال سیگنال بوسیله GHR ضروری است. یک دیمر نمی تواند این عمل را انجام دهد. تشکیل اینچنین دیمرهای متناقضی بوسیله پیوندهورمون رشد از فعالیت هورمون رشد در یک حالت وابسته ی غلظت پروتئین های پیوندی هورمون رشد جلوگیری می کند. در حقیقت، این تأثیر برای رویدادهای طبیعی و اشکال تغییر پذیر GHR که فاقد محدوده درون سلولی است، به اثبات رسیده است. مستقیماً اثبات نشده است که همچنین رویدادی نیز در مورد پروتئین های پیوندی هورمون رشدمحلول روی می دهد، هر چند که قابل پیش بینی است. GHR کوتاه، در مقایسه با پروتئین های پیوندی هورمون رشد حاوی یک محدوده غشای انتقالی است و وابسته به غشا است.اگر GHR در غشاء به یک شکل پیش دیمرسازی شده حتی درغیاب پیوندهورمون رشد، وجود داشته باشد(۵۲)، شکل کوتاه GHR واقع در غشاء الزاماً بیانگر پروتئین های پیوندی هورمون رشد بیرون سلولی و محلول نیست. بنابراین این مفهوم دیمرهای متناقض GHR/ GHBP هنوز به صورت رسمی مقبولیت خود ار حفظ کرده است.
بر خلاف این واکنش بازدارنده، پروتئین های پیوندی هورمون رشدتمایل دارد تا واکنش هورمون رشد را بالا ببرد. پروتئین های پیوندی هورمون رشدنیمه عمر پلاسمائی هورمون رشد را از طریق تشکیل یک ترکیب که برای تصفیه مناسب گلومرولی و حذف کلیه ای- شایعترین روش برای شفاف سازی هورمون رشد – بسیار بزرگ است را به تعبیق می اندازد (۱۸). ترکیب چنین شفاف سازی هورمون رشد را از طریق مکانیسم GHR میانی همچون درونی سازی سلولی، و تنزل تأخیرهای شیمیایی کاهش می دهد. در موشهای صحرائی، شفاف سازی متابولیکی هورمون رشد ترکیب شده ده برابر پایینتر از هورمون رشد آزاد است (۱۶). در انسان ها، ترکیب GH – GHBP تخمین زده شده است که دارای یک نیمه عمر پلاسمائی ۲۵-۲۹ دقیقه در مقابل ۴-۹ دقیقه برای هورمون رشد آزاد است (۴۰). ترکیب GHBP–GH در خون بعنوان یک مخزن گردشی هورمون رشد که بصورت پویائی نوسان هورمون رشد حاصله از نبض های ترشحی را سرکوب کرده، عمل می کند.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

وجود شرایط سخت فردی، خانوادگی و اجتماعی موجب می شود تا برخی دختران ناخواسته تن به ازدواج دهند، حتی گاه ازدواج های ناخواسته با فردی انجام می شود که موقعیت مناسبی برای ازدواج ندارد، به طور نمونه دارای فاصله سنی زیاد است، دارای سابقه ازدواج است، در شرایط فعلی دارای زن و فرزند است، یا آنکه در حال متارکه همسرش می باشد و این شرایط از سوی دختر پذیرفته شده نیست اما، شرایط خاصی فرد را به انتخاب نادرست، ناخواسته، تحمیلی و ناخوشایند می کشد، به گونه ای که موجب ایجاد عقده های روانی، نارضایتی زناشویی و سرافکندگی اجتماعی و بروز اختلالات رفتاری در حوزه خانواده و اجتماع می شود. علل این انتخاب های ناخواسته را در سطح فردی، خانوادگی و اجتماعی به اجمال بررسی می کنیم.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
بند اول: علل فردی
الف) ترس از فقدان خواستگار در آینده
برای بسیاری از دختران فرصت، شانس و احتمال انتخاب شدن، بعد از سپری شدن زمان مناسب ازدواج، در هاله ای از ابهام است و آن ها را به انتخاب گزینه هایی مجبور می سازد که چندان رضایتی نیز به ازدواج با آن فرد ندارد.
ب) ترس از عملکرد نادرست خواستگار
گاه برخی از خواستگارانی که اصرار زیادی به ازدواج با فرد خاصی دارند، در هنگام مواجه شدن با پاسخ منفی دختر، او را تهدید به انجام اعمال خطرناک، هتک حرمت و نیز انجام اقداماتی علیه حیثیت و آبروی دختر می نماید، در برخی موارد چنین تهدیدات و اقداماتی منجر به پذیرش ازدواج از سوی دختر می شود، در حالی که هیچ تمایل و علاقه قلبی به وی ندارد.
ج) ترس از افزایش سن و کاهش فرصت ازدواج
در شرایطی که جوانی و چهره زیبا مهمترین ملاک انتخاب دختر می باشد (البته جوانگرایی در تمام دنیا وجود دارد)ترس از دست دادن زیبایی و جذابیت، ورود به سنین بالاتر و کاهش فرصت انتخاب و احتمال عدم ازدواج بر افکار فرد سایه می افکند و احساس ناامنی در وی به وجود می آورد. این شرایط فرد را به سوی گزینش ناخواسته سوق می دهد.
د) رهایی از تنهایی و اضطراب
گاهی برخی افراد به این دلیل ازدواج می کنند که از تنهایی و اضطراب می ترسند، اکثر انسان ها نمی توانند تنهایی را تحمل کنند و افسرده و پریشان می شوند، به همین دلیل تصمیم به ازدواج می گیرند. این انگیزه گاه در جهت منفی چنان شدت می گیرد که فرد دست به انتخابی تعجیلی می زند.
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
هـ) لجبازی با خواستگاران قبلی
گاهی دختر با عدم تایید خواستگاری خاص مواجه می گردد، یا آنکه فردی اظهار علاقه ظاهری می کند، ولی خواستگاری نمی نمایند، در این حال احتمال اینکه دختر سریع و شتاب زده با فردی دیگر ازدواج کند، بسیار زیاد است، زیرا او با خود می اندیشید که از این طریق بتواند نشان دهد که برای ازدواج هیچ مشکلی نداشته و افراد بسیاری بوده اند که خواستار ازدواج با وی بوده اند. در حالی که این ازدواج ناخواسته، می تواند فرد را تا آخر عمر با مشکلات خاص خود مواجه نماید و زندگی او را تباه سازد.
ن) اصرار خواستگار
در برخی شرایط خواستگاران، دختر را تحت فشار روحی و اصرار و ابرام قرار می دهند. این امر معمولاً قدرت تحقیق، تفکر و تحلیل را سلب می کند و او را ناخواسته به سوی پاسخ مثبت و ازدواج ناخواسته می کشاند.
ر) رهایی از سوالات اطرافیان
معمولاً در مجامع عمومی، مهمانی های جمعی یا فامیلی، از دختر سوال می شود که آیا ازدواج کرده ای یا نه؟ چرا؟!… در حالی که اغلب افراد می دانند که خواستگاری و ازدواج، توسط پسران انجام می شود، ولی چنین سوالاتی می تواند موجب اضطراب و ناراحتی دختر شود و شرایط را بر وی تنگ نماید، تا حدی که تصمیم بگیرد خواستگاری را که تمایل چندانی به وی ندارد، انتخاب کند.
ز) فقدان خواستگاران متعدد
ازدواج ناخواسته برخی دختران به جهت فقد ان خواستگاران مناسب است، لذا در این شرایط، دختری که خود را مقید به انجام خواستگاری از دسوی پسر می نماید، مجبور است که منتظر بماند تا فردی او را مورد پسند قرار دهد، حتی اگر رغبتی به وی ندارد، ازدواج کند.
ل) فرار از تحصیل
در برخی خانواده که بیش از حد به تحصیل اهمیت می دهند، حتی تحصیلات را جهت پرستیژ خانوادگی ضروری می دانند، والدین اصرار بر ادامه تحصیل دخترشان دارند، در حالی که دختر علاقه ای به تحصیل ندارد و ازدواج را مفری برای رهایی از فشارهای خانواده برای ادامه تحصیل می شمارد، لذا تلاش می کند با ازدواج، ترک تحصیل نماید.
خ) ترحم و دستگیری از خواستگار
زناشویی را نباید به منظور دستگیری و ترحم به فردی انجام داد، حس ترحم تا چه مدت می تواند سبب تسکین نیازمندی های دیگر حیات زناشویی باشد.[۸۷] این انگیزه نادرست در واقع به طور غیر مستقیم قدرت انتخاب فرد را تحت الشعاع قرار می دهد.
ی) پیروی از لذت نفسانی
هر چند برخی دختران می اندیشند ازدواج با فردی که عاشق او می باشد، در واقع اوج خوشبختی و سعادت است، اما در یک تحلیل دیگر می توان بیان داشت از آنجا که عشق، قدرت درک و تصمیم گیری عاقلانه را سلب می کند، نوعی ازدواج کورکورانه، ناخواسته، دور از دقت کافی است. در این شرایط فرد تسلیم لذات پوچ شده و سر به قهرمان دل می سپارد. اغلب چنین ازدواج هایی ناپایدار است.
بند دوم: علل خانوادگی
الف) رهایی از شرایط نامناسب خانه پدری
دختران، در برخی خانواده ها، با احساس سربار بودن، تحمیل فشارهای اقتصادی بر خانواده و حس سرافکندگی مواجه هستند. این احساس که در شرایطی مانند برخوردهای کلامی و اعتراضات مستقیم پدر یا سایر اعضای خانواده (تنی یا ناتنی) اوج می گیرد، می تواند فرد را به این تصمیم نادرست سوق دهد که ازدواج تنها راه رهایی از این مشکلات است، لذا با وجود عدم علاقمندی به فرد مقابل، فقط به جهت ناخشنودی از رفتارها و مناسبات اعضای خانواده، ناخواسته تن به ازدواج با فردی می دهد که شرایط مناسبی ندارد.
عکس مرتبط با اقتصاد
ب) رهایی از امر و نهی های خانواده و کسب استقلال
هر چقدر که دختر مجرد در خانه پدری، با امر و نهی های والدین بیشتر مواجه باشد، احساس می نماید که برای انجام امور خود فاقد استقلال و آزادی نظر و عمل است، لذا احساس فشار و تنگنای بیشتری می کند و تلاش می نماید تا از این فضا خارج شود. در این شرایط ازدواج در نظر او می تواند مفری محسوب شود. در اغلب موارد این موضوع، فرد را به انتخاب نادرست و ناخواسته سوق می دهد.
ج) رها ساختن والدین از اضطراب
اغلب والدین از تاخیر ازدواج فرزندان خود به ویژه دختران، احساس اضطراب و نگرانی می کنند، حتی خود را در عدم انجام آن گناهکار و مقصر می شمارند. در این شرایط برخی دختران، ازدواج ناخواسته را می پذیرند تا فرد را به دست بازی سرنوشت بسپارند.
د) مشکلات و نیازهای اقتصادی خانواده
در خانواده های با درآمد اندک و پایین که تعداد فرزندان بسیار است، ازدواج دختر می تواند هزینه های زندگی را به مقدار مخارج وی کاهش دهد و تا حدی به اقتصاد خانواده کمک نماید. هر چند جهیزیه تا مدتی هزینه زندگی را برای والدین افزایش می دهد.
هـ) نفوذ و فشارهای والدین
برخی مواقع یکی از دلایل ازدواج افراد فشار هنجارهای اجتماعی است. تقریباً در همه طبقات و اقشار جامعه، ازدواج تایید می شود. همین موضوع کسانی را که خیال می کنند به یکدیگر علاقمند هستند با شتاب و عجله به ازدواج وا می دارد. نفوذ و فشار والدین به فرزندان، می تواند آن ها را به سوی ازدواج های زود هنگام و دور از احتیاط سوق دهد. در برخی موارد والدین با بهره گرفتن از نفوذ خود، اصرار بر انجام ازدواج با فرد خاصی دارند. فشار والدین و جامعه بر افراد برای تطبیق با الگوهای بهنجار می تواند کسانی را که تن به ازدواج نمی دهند، به سوی همسر گزینی و ازدواج ناخواسته سوق دهد. در اغلب موارد به سختی می توان خانواده ها را از مضطرب نمودن فرزندان در ازدواج باز داشت.[۸۸]
ن) رفع کدورت فامیلی
در برخی موارد، ازدواج هایی انجام می شود تا موجب مصالحه و رفع کدورت اقوام و فامیل با یکدیگر شود. در این شرایط، زندگی یک فرد به طور ناخواسته دستخوش آرزوهای دیگران می شود[۸۹].
بند سوم: علل اجتماعی
الف) رهایی از تحقیرهای اجتماعی
از آنجا که نقش مادری و همسری زن از سوی اجتماع مورد تایید است، لذا هر گونه سستی یا عدم موفقیت و ناکامی در دستیابی به چنین موقعیتی، برچسب ها و استهزاهای اجتماعی را به دنبال دارد.
ب) ورود به دنیای بزرگسالی و کسب احترام
در جوامعی که تجرد به مفهوم غوطه ور بودن در عالم کودکی، ناپختگی و بی تجربگی است و دختر مجرد در موارد مختلف احساس می نماید که نظر، عقیده و تصمیم گیری وی به جهت عدم تاهل از سوی دیگران پذیرفته نمی شود، سعی خواهد نمود که برای کسب احترام و منزلت اجتماعی ازدواج نماید، هر چند که فرد مقابل شرایط مناسبی نداشته باشد.
ج) رهایی از قضاوت های نادرست اجتماعی
تقریباً در تمام طبقات و اقشار جامعه ازدواج مورد تایید است. لذا جامعه کسانی را ازدواج نکنند (چه خود نخواهند چه موردی برای ازدواج نیابند) به عنوان افرادی می شناسد که از پذیرش مسئولیت زندگی زناشویبی طفره می روند و در برابر ازدواج مقاومت می کنند یا از بار وظایف اجتماعی شانه خالی می کنند، (گاه بیان می شود که زن مجرد هم از لحاظ وظایف اجتماعی و هم از لحاظ خود کفایی و استقلال شکست خورده است….) چنین قضاوت هایی می تواند فشارهایی را بر فرد وارد سازد و او را مجبور نماید که ناخواسته به ازدواجی تحمیلی تن در دهد.
د) رهایی از برچسب های اطرافیان
در برخی فرهنک ها، تجرد دختران به مفهوم عدول از رعایت مسائل اخلاقی تلقی می شود و اغلب این تصور که اگر دختر ازدواج نکند، غریزه جنسی او را رها نخواهد کرد، در اذهان وجود دارد. این تفکر و قضاوت در مورد رفت و آمدها و اخلاقیات دختر یا برچسب های اخلاقی و بروز رفتارهای اغوا گرانه برخی مردان همراه است و دختر را در فشارهایی قرار می دهد که برای رهایی از آن شرایط، با فردی که هیچ تمایلی به وی ندارد ازدواج می کند.
هـ) کسب جاه و مقام و تغییر موقعیت طبقاتی
امروزه برخی از افراد ازدواج می کنند تا در اثر آن به تحول، جاه، مقام و موقعیت بالای طبقاتی دست یابند. در واقع ازدواج را پل ترقی خود به مراتب بالای اجتماعی می دانند و علیرغم آنکه تمایل و علاقه ای به ئفرد مقابل ندارند، فقط به حسب موقعیت بالاتر فرد مقابل ازدواج می کنند.[۹۰]
بند چهارم: ازدواج های خود تحمیلی
ازدواج را گاهی فرزندان به خودشان تحمیل می کنند و نسنجیده و با یک سری معیارها و انگیزه های غلط تن به وصلت هایی می دهند که در نهایت به یک ازدواج ناموفق می انجامد.
الف) فشار های خانواده
گاهی خشونت پدر، پر توقعی مادر، دعواهای والدین، فشارهای برادر یا خواهر، تنگناهای مالی در خانواده و … شخص را به ازدواج بدون شرایط وا می دارد. اما توجه ندئارد که شرایط فعلی گذرا، و شرایط بعدی در زندگی زناشویی همیشگی خواهد بود.
ب) یافتن حامی
خانمی که احساس می کند در منزل پدر حمایت نمی شود. برای یافتن حامی، به ازدواج نامناسب تن می دهد.
ج) از دست دادن فرصت ها
گاهی با کمی بالا رفتن سن، نگران از دست دادن فرصت ها می شود و به کسی که شرایط مناسب ندارد، پاسخ مثبت می دهد.
د) باز کردن راه دیگران
خواهر بزرگتر، چون خود را مانع ازدواج خواهر کوچکتر می بیند، بدون توجه به شرایط طرف مقابل با او ازدواج می کند تا موانع ازدواج خواهرش را از پیش پا بردارد.
هـ) عقب ماندن از قافله
دختر و پسری که دوستانش ازدواج کرده اند و احتمالاً فرزندانی هم دارند، وسوسه می شود که با نبود شرایط، ازدواج کند. تا از غافله عقب نماند، بویژه اگر در معرض سوال ها و گوشه کنایه دیگران باشد.
ن) لجبازی
گاهی صرفاً برای لجبازی با کسانی که او را از ازدواج با شخص منع کرده اند، به رغم نداشتن شرایط ازدواج می کند.
ز) ترس از نفرین طرف مقابل
در مواردی خواستگار یا دختر، از ترس نفرین طرف مقابل و به سبب احساس ترحم و دلسوزی با او ازدواج می کند در صورتی که می داند همتایی لازم را با هم ندارند و دلشکستگی او در صورت جدایی پس از ازدواج بیشتر خواهد بود.
ر) ترس از تهدید طرف مقابل
گاهی از ترس تهدید طرف مقابل که ممکن است در ازدواج او موانعی ایجاد کند، می پذیرد. اما توجه ندارد که پیامدهای منفی این تهدید پس از ازدواج به مراتب افزون تر است.
م) رسیدن به دارایی و موقعیت اجتماعی
برخی با کسی ازدواج می کنند که شرایط مطلوب را ندارد بدان امید که بتوانند از دارایی یا موقعیت اجتماعی و سیاسی خانواده او در زندگی بهره مند شوند.
ی) روکم کنی
برخی از خانم ها و آقایان بی درنگ پس از شنیدن پاسخ منفی، به ازدواج بدون شرایط اقدام می کنند تا به اصطلاح روی طرف را کم کنند و به وی بفهمانند که خواهان داشته اند و او فرصت مناسبی را از دست داده است.[۹۱]
بند پنجم: انگیزه های غلط برای ازدواج
انگیزه هایی که باعث یک ازدواج تحمیلی می شوند عبارتند از:
الف) فشار اطرافیان
که همانطور توضیح دادیم کسانی که به علت فشار اطرافیان تن به ازدواج تحمیلی بدهند باعث ساختن یک زندگی سرد و بی روح برای خود می باشند که یا نهایتاً مثل دو خط موازی تا آخر یکدیگر را تحمل می کنند و یا مثل دو خط متناظر یکدیگر را قطع می کنند و باعث از هم پاشیدن بنیان خانواده می شوند.
ب) رهایی از تنهایی و افسردگی
بسیاری از افراد تنها به این خاطر که تنها هستند (و یا از تنها ماندن هراس دارند و یا مایوس می باشند) تن به ازدواج می دهند. آن ها تصور می کنند که ازدواج مشکل آن ها را مرتفع می کند. اما در این شرایط معمولاً فرد قادر به یک گزینش صحیح نمی باشد و احتمال آنکه فرد با شخص نامناسبی ازدواج کند. زیاد است یک انسان ناامید و تنها پس از ازدواج نیز تنها خواهد ماند. برخی از افراد تا آن حد از لحاظ عاطفی تهی می باشند که امیدی به یک ازدواج موفق با هیچ فردی را احتمال نمی دهند، در نهایت نیز اینگونه افراد گرفتار روابط محنت زا و غم انگیز می شوند بنابراین ازدواج درمان بحران های روحی نیست.

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.