۰٫۱۹

۰٫۱۹

Candida albicans

۰٫۱۰

۰٫۱۹

Staphylococcus aureus

۰٫۳۹

۰٫۳۹

Staphylococcus epidermidis

۰٫۱۹

۲۵

Bacillus cereus

۰٫۱۰

۵۰

فصل پنجم:

بحث و نتیجه گیری

۵-۱- ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری:

تیره نعناعیان یکی از بزرگترین تیره‌های گیاهی است که دارای بیش از ۴۰۰۰ گونه و۲۰۰ جنس است که اغلب گیاهان این تیره تولید کننده اسانس، ترپن‌ها و ترکیبات فنلی است(زرگری، ۱۳۷۶؛ بقالیان و نقدی‌بادی، ۱۳۷۹). جنس مرزه از خانواده نعناعیان ‌و‌ زیر خانواده نپتویده است، گونه مرزه خوزستانی از گونه‌‌‌های گیاهان دارویی اندمیک در حوزه جنوب ایران(معلم و همکاران، ۲۰۱۱؛ عصری، ۱۳۸۸)، در کوهپایه‌ها و سنگ‌های آهکی شکاف‌دار می‌روید. ماده موثره این گیاه اسانس است که میزان آن از ۱ تا ۵ درصد متغیر است(رسولی و همکاران، ۱۳۸۷).

ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺍﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﻗﻴﻖ ﻣﻮﻟﻔﻪﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎﺕ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ، نشان داد که ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی به وسیله دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی، در مجموع ۹۸/۹۹% اسانس، چهل و چهار ترکیب شناسایی شد که عمده‌ترین آن‌ ها کارواکرول(۱۶/۹۲%) است، ترکیب پالمتیک‌اسید^[۱۲۶] از ترکیبات شناسایی شده با درصدکم، یک نوع چربی اشباع شده است که دارای اثر ضدمیکروبی، ضدسرطان و شیمیایی است.
ترکیب شیمیایی کارواکرول در اسانس گیاه مرزه خوزستانی دارای بیش‌ترین میزان است که دارای فرمول شیمیایی(۵- ایزوپروپیل-۲- متیل فنول) بصورت C₁₀H₁₄O می­باشد که نوعی مونوترپنوئید است که مونوترپنوئیدها از دو واحد ایزوپرن با ده اتم کربن تشکیل شده‌اند. مونوترپنوئیدها ترکیباتی روغنی، با نقطه جوش۱۴۰-۱۸۰ درجه ‌سانتیگراد که غالباً حاصل متابولیزم ثانویه گیاهان هستند. مونوترپنوئیدها ترکیب اصلی روغن‌هایی هستند که به وسیله تقطیر با بخار آب یا استخراج با حلال، قابل استخراج هستند. روش بسیار مناسب برای تعیین ساختار ترپنوئیدها نوزده مولکول است. طیف سنج جرمی باید با دقت زیاد انجام گیرد زیرا ترپنوئیدهای ساده نیز دارای اجزای پیچیده‌ای هستند. از مونوترپنوئیدهای خطی معمولی می‌توان به لینالول، ژرانیول و مایرسین اشاره کرد(صداقت، ۱۳۸۷).

شیرالی و همکاران(۱۳۹۲) چهل و سه ترکیب را در اسانس گیاه مرزه خوزستانی شناسایی کردند که جمعاً ۹۶/۹۹% از کل ترکیبات اسانس را تشکیل داد که عمده‌ترین ترکیبات تشکیل دهنده، کارواکرول(۲۱/۷۷%)، گاما-ترپینن(۴۳/۶%)، آلفا-فارنیسین(۳۰/۲%) و پارا-سیمن(۲۴/۲%) است. در پژوهش هاشمی و همکاران^[۱۲۷](۲۰۱۳) روی اسانس گیاه مرزه خوزستانی شانزده ترکیب که عمده‌ترین ترکیب آن کارواکرول(۶/۸۸%) است شناسایی شد.
همچنین قاسمی پیربلوطی و معلم^[۱۲۸](۱۳۹۰) در پژوهشی ترکیبات مختلف اسانس گیاه مرزه خوزستانی را در مناطق مختلف رشدی مورد بررسی قرار دادند و میزان کارواکرول در منطقه مانگره خوزستان را به نسبت مناطق پالم و لیوز بالاتر اعلام کردند که در مانگره کارواکرول(۸۸/۹۰%) و در دیگر مناطق بین(۵/۴۲%-۸/۹۴%) اندازه‌گیری شد.
در پژوهش سیاوش ساعی دهکردی و همکاران^[۱۲۹](۲۰۱۲)، ۲۸ ترکیب در اسانس گیاه مرزه خوزستانی شناسایی شد که کارواکرول(۸۶/۵۳%) و تیمول(۸۴/۱۹%) عمده‌ترین ترکیبات بود. سفیدکن و همکاران(۱۳۸۶) مجموع ترکیبات شناسایی شده موجود در اسانس مرزه خوزستانی را ۸ ترکیب معرفی کردند که در مراحل قبل از گلدهی و گلدهی کامل نشان داد که ترکیبات عمده در هر دو مرحله کارواکرول است که میزان نسبی کارواکرول در مرحله قبل از گلدهی(۹/۸۸%) تقریباً برابر با مرحله گلدهی کامل(۴/۹۱%) است. در اسانس این گونه گیاهی در مرحله قبل از گلدهی ترکیب‌های میرسن، آلفا و گاما-ترپینن و نیز ترپینن-۴-ال نیز از درصد نسبی بیش‌تری برخوردار بودند و در پژوهش انجام شده توسط سفیدکن و احمدی(۲۰۰۰) نیز عمده ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه خوزستانی را پارا-سیمن(۳۹/۶%) و کارواکرول(۶/۲۹%) معرفی شد.
در دیگر نتایج گزارش شده از سفیدکن و احمدی(۲۰۰۲) روی تیپ وحشی گیاه مرزه خوزستانی، ۲۱ نوع ترکیب شناسایی شد، که ۹۸% کل اسانس و تیپ کشت شده دارای۱۲ نوع، که ۹۹% کل اسانس را شامل شد. این مقایسه ترکیب‌های موجود در اسانس نمونه‌های جمع‌ آوری شده از رویشگاه و مزرعه در مرحله گلدهی کامل انجام شد، که میزان کارواکرول استخراج شده از تیپ کشت شده بیش‌تر از مقدار وحشی آن است.
در مقایسه پژوهش‌های انجام گرفته روی اسانس مرزه خوزستانی، نشان داد که میزان کارواکرول و تعداد ترکیبات شناسایی شده در پژوهش حاضر به نسبت دیگر پژوهش‌ها بیش‌ترین مقدار را داشته است.
دیگر گیاهی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت مرزه رشینگری است، مرزه رشینگری گیاهی است چندساله، بسیار معطر از گونه‌های مرزه اندمیک موجود در ایران که گیاهان این جنس یکساله یا همیشگی، نیمه انبوه و اغلب آروماتیک هستند(کاتینو و همکاران، ۱۹۹۲)، اسانس گیاه مرزه رشینگری دارای بیش از(۸۶%) کارواکرول است که به علت محتوای فنلی زیاد، طعم و بوی این گیاه مشابه آویشن و پونه کوهی است(اسکوسی بوسیک و همکاران، ۲۰۰۶)، خیلی از گونه‌های مرزه، گیاهانی چند منظوره هستند. که عمده‎ترین رویشگاه‌های طبیعی آن در استان ایلام، در دامنه‌های سنگریزه‌ای خشک، در دیواره‌های رودخانه‌ها و دامنه‌های صخره‌ای می‌روید.
ترکیبات تشکیل دهنده اسانس گیاه مرزه رشینگری به وسیله دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی تعیین شد، که ترکیبات اسانس گیاه مرزه رشینگری در مجموع ۹۷/۹۹% اسانس را به خود اختصاص داد. ۴۶ ترکیب در اسانس شناسایی، که عمده‌ترین آن‌ ها کارواکرول(۱۱/۸۹%) است.
در پژوهش‌های اندکی که در مورد گیاه مرزه رشینگری انجام گرفته است. صفری و همکاران^[۱۳۰](۲۰۱۱) اعلام کردند۱۰ ترکیب در اسانس گیاه شناسایی شده، که کارواکرول(۸۷%)، گاما-ترپینن(۷/۴%) از عمده‌ترین ترکیبات است و در دیگر پژوهش انجام شده توسط سفیدکن و همکاران(۲۰۰۵)، تعداد ترکیبات اسانس گیاه مرزه رشینگری ۵۳ ترکیب در مرحله گلدهی و ۲۲ ترکیب در مرحله بعد از گلدهی معرفی، که در مرحله گلدهی کارواکرول(۱/۵۶%) و آلفا-توجن(۷/۴%) و در مرحله بعد از گلدهی کارواکرول(۸۴%-۳/۸۹% ) گزارش شد.
عباسی و همکاران(۱۳۸۴) نحوه استخراج اسانس‌ گیاه مرزه رشینگری را به دو روش مورد بررسی قرار داد. یکی استخراج اسانس به روش سیال فوق بحرانی^[۱۳۱] با حضورگاز دی‌اکسیدکربن و اصلاحگر و دیگری بدون اصلاحگر و همچنین استخراج اسانس به روش تقطیر با آب که نتایج به این شرح ذیل اعلام شد، در روش تقطیر با آب ۲۰ ترکیب شناسایی، که کارواکرول(۶/۸۶%) تنها عمده‌ترین ترکیب و ترکیبات شناسایی شده از روش سیال فوق بحرانی، کارواکرول(۶/۹۵%) همراه با گاز دی‌اکسیدکربن و ۱% متانول به عنوان اصلاحگر است و در روش سیال فوق بحرانی بدون اصلاحگر کارواکرول شناسایی شده(۹۵%) ذکر شد که در این روش ۶ ترکیب بیش‌تر آنالیز نشده است.
در پژوهش‌های که بر روی اسانس گیاه مرزه رشینگری انجام شد نشان داد که میزان کارواکرول و تعداد ترکیبات شناسایی شده در پژوهش حاضر به نسبت دیگر پژوهش‌ها بیش‌تر است ولی تا حدودی در یک بازده هستند و تنها در پژوهش عباسی و همکاران(۱۳۸۴) به صورت استثنایی به دلیل متفاوت بودن نوع اسانس‌گیری میزان کارواکرول بیش‌تر شناسایی شد.
ترکیبات بدست آمده در تحقیقات ذکر شده با ترکیبات شناسایی شده اسانس گیاه مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری در پژوهش حاضر تا حد زیادی متفاوت است که این تفاوت از لحاظ نوع ترکیبات که تنها ترکیب کارواکرول در پژوهش‌های انجام گرفته جزء عمده‌ترین ترکیبات گزارش شد، از نظر میزان و دیگر ترکیبات کاملاً با یکدیگر متفاوت است. به دلیل یکسان بودن برخی از پژوهش‌ها به نسبت محل جمع‌ آوری گیاهان مرزه خوزستانی و مرزه رشینگری علت تفاوت‌ها را می‌توان اینگونه بیان کرد:
یکی از دلایلی که در میزان و درصد ترکیبات شناسایی شده در اسانس و عصاره گونه‌های گیاهان دارویی حائز اهمیت است، زمان برداشت گیاه است که گیاه در چه مرحله‌ی رشدی برداشت ‌شود. مراحل تکوینی گیاه و زمان برداشت و اسانس‌گیری گونه‌های گیاهی، خواص درمانی گیاه را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. که پژوهش مجد و همکاران(۱۳۸۷) مبین آن است که میزان تغییرات کمی و کیفی ترکیبات سازنده اسانس مرزه خوزستانی در طول تکوین گیاه مورد آزمایش نشان داد که در مرحله قبل از گلدهی بیش‌ترین مقدار اسانس به نسبت بعد از گلدهی گزارش شده است، قبل از گلدهی دارای ۹ ترکیب برای ماده خشک و ۱۱ ترکیب برای ماده تر و در مرحله بعد از گلدهی ۱۸ ترکیب برای ماده خشک و ۱۷ ترکیب برای ماده تر است که کارواکرول عمده‌ترین ترکیب در هر دو مرحله تکوینی شناسایی شد.
کارواکرول ماده است روغنی شکل، بی‌رنگ، نامحلول درآب و تا اندازه‌ای چسبناک است که مواد تشکیل دهنده اصلی اسانس گیاهان هستند، به علت مخلوط بودن این مواد در گیاه، خالص‌سازی آن‌ ها مشکل و در ضمن عمل ممکن است فرم فضایی آن‌ ها تغییر کند(صداقت، ۱۳۸۷). ترکیبات پارا-سیمن و گاما-ترپینن به عنوان مواد پیش سازنده تیمول و کارواکرول، بسیار فرار، دارای ساختمان پیچیده‌ای شیمیایی و بسیار به هم شبیه‌اند و فقط جایگاه گروه هیدروکسیل در آن‌ ها متفاوت است، کارواکرول در حدود دمای ۲۳۸- ۲۵۷ درجه‌ سلسیوس می‌جوشد و در دمای صفر درجه ‌سلسیوس منجمد می­ شود. این ترکیب به صورت مایع و بویی شبیه به تیمول دارد، که در شرایط دمای و محیطی بسیار سریع به یکدیگر تبدیل می‌شوند. این نشان می‌دهد که باید نسبت مشخصی برای وجود میزان ترکیبات گاما-ترپینن و پارا-سیمن با میزان ترکیبات کارواکرول و تیمول باشد و علتی برای پایین بودن میزان ترکیبات کارواکرول و تیمول در پژوهش‌های گذشته باشد که به نسبت بیش‌تر پیش‌سازنده‌ها به کارواکرول و تیمول تبدیل شده‌اند.
یکی دیگر از علت‌های تفاوت در نتایج گزارش شده می‌توان به دلیل خطای موجود در آنالیز اسانس این گیاهان به وسیله دستگاه MS/GC در پژوهش‌های پیشین باشد. به عنوان مثال ممکن است جداسازی ترکیبات به مدت زمان طولانی صورت گرفته باشد زیرا هنگامی که تعداد نمونه‌ها زیاد باشد و جداسازی ترکیبات به مدت زمان طولانی انجام شود امکان جداسازی ترکیبات با سیستم MS/GC امکان پذیر نمی‌باشد. به این دلیل که ستون‌های این دستگاه کارایی محدودی دارند و در مدت زمان طولانی قادر به جداسازی ترکیبات نمی‌باشند. از طرفی ممکن است حجم محل تزریق بالا بوده زیرا چنان‌چه حجم محل تزریق بالا باشد حجم تزریق بیش‌تر از کروماتوگرام است و نمی‌توان جداسازی در زمان مناسب انجام شود و یا ممکن است دستگاه MS/GC استفاده شده در پژوهش‌های پیشین چندان پیشرفته نبوده زیرا در دستگاه‌های MS/GC قدیمی آشکارسازها دارای حجم بزرگ و سیستم داده‌گیری معمولاً کوتاه است که چنان‌چه حجم آشکارساز بزرگ باشد باعث پهن‌شدگی خارج ستونی می‌گردد که این امر موجب عدم جداسازی دقیق ترکیبات در مدت زمان کوتاه است و چنان‌چه سیستم داده‌گیری کوتاه باشد نمی‌توان کروماتوگرام را در مدت زمان خیلی کوتاه ثبت نمود و اگر سرعت داده‌گیری کم باشد باعث ادغام پیک‌ها شده و به طور دقیق نمی‌توان ترکیبات را شناسایی کرد.
شرایط محیطی و اقلیمی یکی دیگر از دلایل حائز اهمیت در پژوهش‌های متفاوت است زیرا در پژوهش سفیدکن و احمدی(۲۰۰۵) محل جمع‌ آوری گیاه مرزه خوزستانی از مناطق استان لرستان است، در صورتی که در دیگر پژوهش‌ها گیاه مرزه خوزستانی از منطقه پلدختر قلمه‌گیری شده و در سایت گیاهان دارویی استهبان پرورش یافته است، این تفاوت در شرایط اقلیم گیاه می‌تواند تاثیر بسزایی در تفاوت داشتن ترکیبات شناسایی شده در اسانس گیاه داشته باشد.
تفاوت در میزان ترکیبات و میزان درصد ماده کارواکرول در گونه‌های مرزه در تیپ‌های وحشی و کشت شده آن‌ ها نشان می‌دهد که تغییرات شرایط اکولوژیک از جمله: ارتفاع از سطح دریا، دما، خاک، رطوبت و … بر درصد کارواکرول موثر است. پژوهش‌های پیرامون تیمارهای متفاوت کودی روی گیاهان دارویی انجام گرفته است، که علیزاده و همکاران(۲۰۱۰) با بررسی کودهای کامل روی مرزه باغی به نتایج قابل توجه‌ی دست یافتند که کود کامل بر روی عملکرد و اثر بخشی اسانس گیاه مرزه باغی تاثیر نداشته و تنها بر روی میزان ترکیبات اسانس از جمله کارواکرول، گاما-ترپینن و آلفا-ترپینن تاثیرگذار است.
زمان کاشت، حاصلخیزی خاک، انتخاب علف‌کش و آفت‌کش‌های مناسب و گیاهان اطراف گیاه کشت شده نقش عمده‌ای در بهبود کیفیت روغن‌های اسانسی دارند. بر پایه تحقیقات انجام شده عوامل محیطی در محل رویش گیاه در سه بخش زیر تاثیر می‌گذارد:
تاثیر بر مقدار کلی روغن‌های اسانسی گیاه.
تاثیر بر عناصر تشکیل دهنده روغن‌های اسانسی گیاه.
تاثیر بر مقدار تولید وزن خشک گیاه.

دوستان صادق از ارزشهای اجتماعی محسوب‌ می‌شوند که جامعه را پایدار‌ می‌کنند. پس محبت و برادری در میان مسلمانان یک هدف و سرانجام دینی است زیرا خداوند متعال‌ می‌فرماید:﴿إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَهٌ…﴾ (حجرات/۱۰)و ضرب المثلی‌ می‌گوید: چه بسا برادرت راکه مادرت نزاییده است. (میدانی؛ ۱۹۵۵: ۱/۳۲۰) اگر برادر دارای ارتباط جسمی باشد، دوست دارای ارتباط روحی است. دوستان جایگاهی رفیع در نزد بشری دارند، انسان بدون دوستان هیچ چاره‌ای جز گوشه نشینی و در خود فرو رفتن ندارد. دوستی دارای جایگاه مهمی در رشد و نمو اجتماعی سالم هر فرد است. (الخزیمی؛ ۲۰۰۵: ۱/۶۸)
شاعران دارای دوستانی بودند که آن‌ ها را دوست‌ می‌داشتند و اسرار خود را نسبت به آنان فاش و آشکار‌ می‌کردند و احساساتشان را از شادی و ناراحتی بیان‌ می‌کردند، شاعران در قصایدخود برای دوستانشان دعا‌ می‌کردند و برای آن‌ ها آرزوی سلامت و تندرستی در دنیا، و عفو و بخشش در آخرت‌ می‌نمودند از آن جمله دعای ابونواس( وفات ۱۹۸ هـ) برای یک دوست مریض است که آرزوی شفا و سلامتی او را از خداوند طلب‌ می‌کند.

ترجمه
۱- ای مریضی که بر درد قلبم افزودی و این درد قلبم بر خلاف میل من بود نه از رضایت و خشنودی ام.
۲- خداوند برای من درد و آزارت را بر طرف کند و بدترین قضا و قدر با جان من از تو برطرف نماید.
شاعر برای دوست مریضش با یکی از نام‌های خداوند (رحمن) طلب شفا‌ می‌کند زیرا خود خداوند در قرآن کریم چنین راهنمایی فرموده است که:﴿وَ لِلَّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنى‏ فَادْعُوهُ بِها…﴾(الرحمن/‌۱۸۰)
از نظر ادبی چنین برداشت‌ می‌شود که: از تعلق جار و مجرور (لی) به فعل (صرف) ‌اندازه عشق و علاقه شاعر و ارتباط آن با دوست مریضش ظاهر‌ می‌شود، زیرا دور گشتن آزار و اذیت از دوستش را به منزله دور گشتن آن از خودش قلمداد کرده است و این امر بیانگر مدت زمان تحت تأثیر قرار گرفتن و غم او برای دوستش‌ می‌باشد، سطر دوم نیز برای تأکید بر این معنا آمده است، شاید این گونه هم نباشد، بلکه این مبالغه‌ای باشد از طرف ابونواس که از محبت خانوادگی و محبت پدری محروم بوده است و زیر سایه یک گسستگی شدید خانوادگی بزرگ شده است. (زغلول سلام؛ بی تا: ۶۴) او تلاش‌ می‌کند که این محبت را در دوستانش جایگزین کند و به تمایل فطری نفس خود به این که میان جامعه برگردد تا احساس رشد و بالندگی نماید پاسخ مثبت‌ می‌دهد. گاهی دعا به سرزنش نزدیک‌ می‌شود از آن جمله قول ابو العتاهیه(وفات ۲۱۱ هـ ) در دعا برای دوستش ابن یقطین است که‌ می‌گوید:

ترجمه
۱-ای ابن یقطین، خداوند جزایت را به خیر بدهد و بر فضیلت تو بیفزاید.
۲- آیا ندانستی که برادرت تو را برای دنیا و موارد فوری و ضروری آن‌ می‌خواهد نه برای روز قیامت و برای دین.
شاعر دو جمله دعایی در اینجا آورده است: (جَزاکَ اللهُ صالِحَۀَ) و (زادَکَ اللهُ فَضْلاً) که برای دعا مناسب است.(صالِحاً) و (فَضْلاً) که هر دو نکره هستند که مفید عموم و شمول دهند و هر دوی آن‌ ها دلالت بر بخشش‌ می‌کنند، و این بدان جهت است که ذهن گیرنده را آماده کند و در پی آن از او طلب بخشش و هدیه کند زیرا ابن یقطین هر سال بدون این که شاعر چیزی درخواست کند به او هدایایی‌ می‌بخشید، زمانی که بخشش این هدایا کند شد و یا متوقف شد شاعر این ابیات را برایش سرود. (فیصل؛ ۱۹۶۴: ۶۵۴)
و عماره ابن عقیل (وفات ۲۳۹ هـ) هم که به حال دوستش خالد، دلش‌ می‌سوخت درباره وی چنین گفت:

ترجمه
۱- خداوند خالدرا رحمت کند؛ به راستی که او به نحوی شایسته و نیکو فوت کرد و با فضیلتهای زیادی زندگی کرد.
۲- در حالت ثروتمندی و جمع‌ آوری مال نمرد بلکه در حالتی مرد که به دنبال ویژگی‌ها و امتیازات نیکو و پسندیده بود.
شاعر دلش به حال دوستش‌ می‌سوزد و برای او طلب بخشش‌ می‌کند. زیرا که او شایسته‌ی آن بود. چرا که او در میان مردم فردی پسندیده بود به جهت خیر و کارهای نیک فراوان. بیت دوم برای تأکید این معنا از طریق تأکید مدح شبیه به ذم آمده است زیرا ثروت و بی نیازی را از او نفی‌ می‌کند و چه بسا که این یک صفت مذموم باشد اما منظور شاعر از آوردن آن این است که بر چیزی مهم‌تر از بی‌نیازی مادی تأکید کند و برای او صفات معنوی را ثابت کند که عرب‌ها به آن افتخار‌ می‌کنند، او دارای ویژگیها و رفتارهای برگزیده و نیکوست ، همچنین شاعر برای دوستش کعب بن ربیعه دعا‌ می‌کند و‌ می‌گوید:

آماره کولموگروف- اسمیرنوف

۴۱۲/۳

عدد معنی داری

۱۲۷/۰

نتایج حاصل از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف حاکی از آن است که هر شش متغیر نگرش اقتصادی نسبت به تبلیغات،نگرش اجتماعی نسبت به تبلیغات،نگرش اخلاقی نسبت به تبلیغات، نگرش قانونی نسبت به تبلیغات، مفید بودن شخصی تبلیغات و میزان ارتقا فروش خدمت دارای توزیع نرمال می باشند. چرا که با توجه به نتایج، سطح معناداری Sig همه متغیرها از سطح معناداری ۰٫۰۵ بیشتر است. بنا بر این با ۹۵ درصد اطمینان، فرض H0 رد نمی شود. همچنین با توجه به اینکه مقدار آماره کولموگورف در همه موارد، بیشتر از مقدار استاندارد جدول است بنابراین توزیع داده ها نرمال است.

۴-۳-۲- آزمون فرضیه های تحقیق
همانگونه که در فصل سوم بیان گردید در این تحقیق، برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل آماری همبستگی استفاده خواهد شد. که در این راستا جهت آزمون همبستگی از آزمون همبستگی پیرسون استفاده می نماییم. با توجه به فرضیه های فرعی تحقیق از آنجایی که فرضیه اهم از تجمیع فرضیه های فرعی بدست می آید، لذا ابتدا فرضیه های فرعی مورد بررسی قرار می گیرند و سپس به آزمون اصلی پرداخته می شود.
۴-۳-۲-۱- فرضیه فرعی اول
: H₁ بین باورهای اقتصادی افراد به تبلیغات و میزان ارتقا فروش خدمت در شعب بانک ملی شهر بندرعباس رابطه معنی داری وجود دارد.
: H₀ بین باورهای اقتصادی افراد به تبلیغات و میزان ارتقا فروش خدمت در شعب بانک ملی شهر بندرعباس رابطه معنی داری وجود ندارد.
فرض یک، نشان می دهد بین دو متغیر، رابطه همبستگی معنادار وجود دارد. در طرف مقابل فرض صفر، نشان دهنده وجود همبستگی صفر بین دو متغیر است که نشان می دهد هیچ رابطه همبستگی معنادار بین دو متغیر ملاک و پیش بینی وجود ندارد.
جدول ۴-۲۳-همبستگی و معناداری همبستگی بین باورهای اقتصادی و ارتقا فروش خدمت

متغیر پیش بینی

متغیر ملاک

تعداد

میزان همبستگی

سطح معناداری

ضریب همبستگی پیرسون

باورهای اقتصادی

ارتقا فروش خدمت

۳۸۰

^**۴۴۱٫

۰٫۰۰۰

نتایج نشان می دهد رابطه معناداری و مستقیم بین باورهای اقتصادی نسبت به تبلیغات و ارتقا فروش خدمت وجود دارد، ضریب همبستگی پیرسون برابر با ^**۴۴۱٫ می­باشد که نشان دهنده رابطه­ای از نوع متوسط می­باشد که در سطح ۹۹ درصد، معنادار می باشد. بنابراین فرضیه اول تحقیق مورد تایید قرار می گیرد.
نتایج کلی نشان می دهد که اگرچه رابطه معناداری بین باورهای اقتصادی و میزان ارتقا فروش خدمت وجود دارد اما این رابطه متوسط بوده و تنها ۵۶/۱۲ درصد تغییرات متغیر ملاکرا می­توان به متغیر پیش بینی نسبت داد.
جدول ۴-۲۴- وضعیت همبستگی بین باورهای اقتصادی و ارتقا فروش خدمت

متغیر پیش بینی

متغیر ملاک

درجه آزادی

شکل ‏۳‑۱۲: برش بالای استوانه های موازی

در سیستم عایقی بین دو فاز مجاور، بخش اعظم آن مربوط به روغن می­باشد و در نتیجه تنها ضریب گذردهی الکتریکی روغن در معادله (‏۳‑۱۸) جایگزین می­ شود.

خازن بین سیم­پیچ­های فشارقوی و تانک

با توجه به شکل ‏۳‑۱۳ و آرایش فاز­های مختلف و نحوه قرار گرفتن آن­ها در برابر دیواره تانک ترانسفورماتور، دو معادله برای ظرفیت خازنی باید در نظر گرفت، معادله­ای برای فاز­های بیرونی که بصورت خازن استوانه­ای بوده و معادله­ای هم برای فاز وسط که بصورت یک استوانه با یک صفحه زمین­شده می­باشد.

برای فاز­های بیرونی از رابطه (‏۳‑۱۹) استفاده می­گردد که در آن  عرض تانک ترانسفورماتور می­باشد. ضریب ۷۵/۰ هم در معادله لحاظ شده است که تانک استوانه کامل نمی ­باشد[۸].

برای ظرفیت خازنی بین فاز وسط با تانک ترانسفورماتور، از آرایش استوانه با صفحه زمین­شده استفاده می­گردد که در معادله (‏۳‑۲۰) نشان داده شده است.

شکل ‏۳‑۱۳: هادی استوانه ­ای در برابر صفحه زمین ­شده

هم چنین سیستم عایقی برای محاسبه ظرفیت خازنی فوق­الذکر کاملا روغن بوده و در نتیجه تنها ضریب گذردهی الکتریکی روغن در معادله جایگزین می­ شود.

خازن سری

ظرفیت خازن سری شامل ظرفیت خازنی بین دور­های موجود در یک دیسک  و هم­چنین ظرفیت خازنی بین دیسک­های متوالی  می­باشد. این مطلب در شکل ‏۳‑۱۴ نشان داده شده است.

شکل ‏۳‑۱۴: ظرفیت ­های خازنی دوربه­ دور و دیسک به دیسک در سیم پیچی دیسکی[۴۶]

ظرفیت خازنی دور به دور

ظرفیت خازنی دور به دور  که در شکل فوق نشان داده شده است را می­توان با بهره گرفتن از روابط حاکم بر صفحه­های موازی بدست آورد.

در معادله فوق،  ضریب گذردهی الکتریکی کاغذ،  قطر متوسط سیم­پیچ،  فاصله بین دو دور که از جنس کاغذ می­باشد و w ارتفاع هادی است.

ظرفیت خازنی محوری بین دو دیسک متوالی

با توجه به فاصله محوری کم بین دیسک­ها در مقایسه با قطر سیم­پیچ فشار قوی، می­توان از قوانین حاکم بر ظرفیت خازنی صفحات­موازی در محاسبه این ظرفیت خازنی استفاده نمود. با توجه به شکل ‏۳‑۱۵و مرجع [۵۴] خواهیم داشت.

بسیاری از کارکنان، وقتی در کارشان دارای مناسبات و مبادلات اجتماعی مثبت باشند، تعهد بیشتری نسبت به کار و سازمان از خود نشان میدهند.

ارتباطات

بسیاری از کارکنان وقتی متعهدانهتر کار میکنند که بدانند چه اتفاقی برای آنها میافتد و چرا. وقتی مدیران به صورت باز و تفصیلی در مورد نقاط قوت و ضعف کسب و کارشان با کارکنان گفتوگو میکنند، کارکنان احساس میکنند که بخش مهمی از این کسبوکار هستند، لذا نسبت به آنها تعهد بیشتری مییابند.

کارآفرینی

بسیاری از کارکنان وقتی با تعهد بیشتر کار میکنند که حس مالکیت در مورد کارشان را تجربه کنند و بتوانند بر راهی که سازمانشان طی میکند، هم در تاثیرگذاری بر محیط و هم در فرایند سازگاری با تغییرات محیطی، نفوذ و اثر داشته باشند.

البته باید اذعان کرد که هر یک از کارکنان یک امتیاز منحصر به فرد از بابت این ۷ عامل دارند. برای برخی از کارکنان و در بعضی سازمانها، تعدادی از این عوامل در ایجاد و بهبود شاخص تعهد کارکنان مهمتر و تاثیرگذارتر و تعدادی دیگر کم اهمیتتر و کم تاثیرترند. برای مثال پژوهشها نشان میدهد که در یک سازمان مذهبی داشتن آرمان معنیدار، تاثیرگذاری مثبت بر زندگی دیگران و در کنار افرادی با ارزشهای مذهبی مشابه بودن، تاثیر زیادی بر تعهد کارکنان دارد، در حالی که ۳ عامل کارآفرینی، محرک‌ها و فرصت کمترین تاثیر را در این مورد دارد. (ابوالعلایی، ۱۳۸۵: ۸۲-۸۱)
ویژگیهای کارکنان متعهد
تعهد کارکنان موضوعی جالبی بین محققان است. استفاده از اصطلاح سازمانی تعهد، به قوت شناسایی افراد به کار سازمانی شان بر میگردد. بر طبق نظر محققان، کارکنان متعهد شده دارای ویژگیهای مهم زیر میباشند:

• احساس وفاداری و غرور به کار سازمانی‌شان

• اعتقاد به اهداف و ارزشهای سازمانی.

• تمایل به اعمال تلاش در کار سازمانی‌شان.

• تمایل به ماندن در سازمانشان.(Robinson,1992:7)

تفاوت کارکنان با تعهد بالا و کارکنان با تعهد پایین در چیست؟ در مطالعهای که در سال ۱۹۹۲ انجام شد نتایجی به شرح زیر بیان شد:
جستجوی شغل: کارکنان متعد نسبت به کارکنان غیر متعهد در شش ماهه اخیر به دنبال شغل جدید نبودهاند.
تمایل به ترک سازمان: کارکنان متعهد کمتر از گروه دیگر گفتند که سازمان را ترک میکنند.
رضایت شغلی: کارکنان با تعهد بالا رضایت شغلیشان در سطح بالایی قرار دارد.
درگیری شغلی: کارکنانی که تعهد بالایی دارند گرایش بیشتری به درگیری در شغلشان دارند.
عملکرد شغلی: سرپرستان نرخ عملکردی بالاتری برای کسانی‌که تعهد بالایی دارند گزارش کردند.
توافق با ماموریت سازمان: کارکنانی که تعهد بالاتری دارند نسبت به ماموریت سازمانی دید مثبتتری دارند.(Ibid: 11)
نوع شغل، محیط کاری، مذهب، طول مدت خدمت، جنسیت، از عواملی هستند که بر تعهد کارکنان تاثیر می‌گذارد. (Ibid: 12) همچنین عواملی مانند دیدن خدمت به صورت شغلی باز و قابل انعطاف، داشتن کارراهه توسعهمدار، و گزارش دادن فشار شغلی از دیگر عوامل تاثیرگذار در تعهد شغلی میباشد. (Ibid:20)
تعهد سازمانی
تعهد سازمانی میتواند به عنوان نگرش کاری چند بعدی بین کارمند و کاری که در سازمان انجام میدهد، تعریف شود (Biggs&etl,2006:131) و همچنین یک فرایند مستمر. (مجیدی،۱۳۷۶: ۳۲)
پورتروهمکاران(۱۹۷۸) آنرا”درجه نسبی تعیین هویت فرد با سازمان و مشارکت و درگیری او در سازمان تعریف کرده اند“. ((Haigh,2006:297
همچنین به عنوان حالتی روانی که ویژگی‌های ارتباطی یک شخص با سازمان و حداقل شدن ترک او از سازمان تعریف میشود. (Rego,2008:59)
مودی^[۸] (۱۹۷۹) آن را ارتباط قوی هویت فردی با درگیری در یک بخش سازمان میداند. ((Haigh,2006:297 و به حالتی اشاره دارد که در آن کارمند با سازمان خاص و اهدافش شناخته شده و علاقه دارد عضو آن سازمان تلقی شود.(Robbins,2007:80)
سه رویکرد در تعهد سازمانی قابل طرح است. طبق نظر بیکر (۱۹۶۰) افرادی که به عضویت سازمان درآیند، با یادگیری مهارتهای ویژهی سازمانی، با صرف وقت، و تلاش برای مطرح کردن قابلیت خود برای تصدی پست‌های سازمانی و مانند اینها اقدام به سرمایهگذاری در آن سازمان میکنند. این سرمایهگذاری انباشته، در ترکیب با عوامل دیگر نظیر پاداش و فرصت از دست رفته باعث میشود افراد در سازمان باقی بمانند. بنابراین، بر اساس این دیدگاه تعهد تابعی است از پاداش و ارزشهای به هم پیوسته برای عضو سازمان.
(ارزشهای به هم پیوسته +پاداش)ƒ=تعهد
و هنگامی که دوره تصدی در سازمان افزایش مییابد تعهد سازمانی نیز افزایش مییابد. دومین رویکرد بر رفتارهای ارادی متمرکز است که سازگاری بین رفتار و نگرشهای فردی را مورد توجه قرار میدهد. بنابراین، بر اساس این دیدگاه تعهد یک التزام فردی نسبت به اعمال رفتاری است. سومین رویکرد به فرایند شناسایی انرژیهای فردی و تخصیص آن به اهداف و ارزشهای سازمانی مربوط میشود. (رهنورد،۱۳۸۲: ۴).
دلایل توجه به تعهدسازمانی
چرا یک سازمان بایستی سطح تعهدسازمانی اعضایش را افزایش دهد؟ تحقیقات متعددی در رابطه با تعهد و ارتباط آن با متغیرهای دیگر صورت گرفته است؛ تعهد سازمانی با وابستگی و رضایتشغلی تفاوت دارد. (Robbins,2007:80)، تحقیقات نشان داده است که تعهدسازمانی با پیامدهایی ازقبیل رضایت شغلی (باتمن و استراسر^[۹]، ۱۹۸) ، حضور (ماتیو و زاجیک^[۱۰]، ۱۹۹۰) ، رفتار سازمانی فرا اجتماعی (اریلی و چتمن^[۱۱]، ۱۹۸۶) و عملکرد شغلی (مییر، آلن و اسمیت ۱۹۹۳) رابطه مثبت و با تمایل به ترک شغل (مودی، پورتر و استیرز ۱۹۸۲) رابطه منفی دارد. Shivan, 2003:313))
تعهد سازمانی مفهوم یک بعدی یا چندبعدی؟
پورتر تعهد را بر اساس نیروی کلی همانندسازی (تعیین هویت) و مشارکت یک فرد در سازمان تعریف میکند.در این دیدگاه تعهد ناشی از سه عامل می شود؛

• قبولاهداف و ارزشهای سازمان

• تمایل به همکاری با سازمان برای کسب اهدافش

• میل به باقی ماندن درسازمان

در این دیدگاه، تعهد به عنوان یک مفهوم تک بعدی نگریسته شده است، که تنها متمرکز بر تعهد عاطفی است. (رهنورد،۱۳۸۲،ص۴) درحالی که پورتر متمرکز بر یک پیوند توصیف شده با قبول اهداف سازمان بوده است، تحقیقات محققان بعدی بر انواع تعهد متمرکز شدهاست که میتواندبرای توجیه رفتارفردو استمرارآن درمحیط کاردرنظرگرفته شود.(زراعت کار،۱۳۸۷: ۵۰)
الگوهای چندبعدی
مدل اریلی وچتمن
اریلی و چتمن(۱۹۸۶)الگوی چند‌بعدی خودرا مبتنی بر این فرض بنا نهادند که تعهد، نگرشی را نسبت به سازمان ارائه کرده و مکانیسم‌هایی دارد که ازطریق آنها نگرششکل میگیرد. آنها معتقد بودند که پیوند بین فرد و سازمان می تواند، سه شکل متابعت،همانندسازی ودرونی کردنرابهخودبگیرد.
بررسی جدیدتر از یک نمونه بزرگتر دو نوع تعهد را به جای سه نوع تعهد مشخص کرد که تعهد ابزاری (متابعت) و تعهد هنجاری (همانندسازی و درونی کردن) نامیده شدند. در تحقیقات بعدی این دو محقق و همکارانشان نتوانستند تمایزی را بین همانندسازی و درونی کردن قایل شوند. از این رو، آنها در تحقیقات جدیدتر موارد همانندسازی و درونی کردن را ادغام کردند و آن را تعهد هنجاری نامیدند. متابعت، نیز در کار اخیرشان تعهد ابزاری نامیده شده است که متمایز از همانندسازی و درونی کردن است.(Meyer & Herscovitch, 2001:306)
مدل مییر و آلن:
مییر و آلن مدل سه بعدیشان رامبتنی بر مشاهده شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که در مفاهیم تک بعدی تعهد سازمانی وجود داشت، ایجاد کردند. بحث کلی آنها این بود که تعهد، فرد را با سازمان پیوند میدهد و بنابراین، این پیوند احتمال ترک شغل را کاهش خواهد داد. مطالعات زیادی بر روی این مدل صورت گرفته است. (Panaccio, 2010:285)
آنها بین سه نوع تعهد، تمایز قائل می شوند. تعهد مستمر (CC)مربوط به تمایل به باقی ماندن در سازمان به خاطر هزینه های ترک سازمان یا پاداشهای ناشی از ماندن در سازمان می شود. تعهد هنجاری(NC) احساس تکلیف به باقی ماندن به عنوان یک عضو سازمان را منعکس می کند. (Hunton, 2010:68)، آشکارا یک همپوشی بین روشی که پورتر تعهد را مفهوم سازی کرده و کارهای بعدی اریلی و چتمن و می یر و آلن وجود دارد. نگاه پورتر به تعهد خیلی مشابه با بعد درونی کردن اریلی و چتمن و مفهوم تعهد عاطفی (AC)مییر و آلن است. در حقیقت به نظر مییر و آلن پرسشنامه تعهد سازمانی پورتر می تواند به عنوان تعهد عاطفی تفسیر شود.(Meyer&etl,2001:305) و اعتبار این مدل توسط (Mayer,Stanley,Herscovitch&Topolnytsky, 2002) تایید میشود.(Panaccio, 2010:286)
مودی و همکارانش (۱۹۸۲) بحث کردند که تعهد عاطفی در طول دوره‌های اول برای تجربیات کاری آینده توسعه مییابد و در چندین مطالعه اثبات شده است که تعهد عاطفی با سن و سابقه ارتباط مثبتی دارد.(Xu, 2010:298)
مدل آنجل و پری^[۱۲]:
آنجل و پری برپایه نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل پرسشنامه تعهد سازمانی پورتر و همکارانش، بین تعهد ارزشی و تعهد به ماندن، تمایز قائل شدند.اگرچه این پرسشنامه یک بعدی درنظر گرفته شده است، تحلیل آنجل و پری دو عامل اساسی پرسشنامه راآشکارکرد.یک عامل به وسیله پرسش‌هایی مشخص می شود که تعهد به ماندن را ارزیابی میکند و دیگری به وسیله پرسش‌هایی که تعهد ارزشی (حمایت از اهداف سازمان) را اندازه گیری می‌کند، مشخص گردید.(Meyer&etl,2001:305)