۳_/۲۰

 

 

 

۶۹_˟۶۹

 

۲_/۸

 

۹_/۲۰

 

۱۰_/۱۰ یا ۵_/۵

 

۲_/۲۰

 

 

 

۷۷_˟۷۷

 

۲_/۱۰

 

۹_/۲۰

 

۱۰_/۱۰ یا ۵_/۵

 

۲_/۲۰

 

 

 

۹۲_˟۹۲

 

۲_/۱۴

 

چله ابریشمی

 

۸_/۱۰ یا ۴_/۵

 

۲_/۲۰

 

 

 

۱۰۰_˟۱۰۰

 

۲_/۱۶

 

چله ابریشمی

 

۸_/۱۰ یا ۴_/۵

 

۲_/۲۰

 

 

 

۱۰۸_˟۱۰۸

 

۲_/۱۶

 

چله ابریشمی

 

۶_/۱۰ یا ۳_/۵

 

۲_/۲۰

 

 

 

۲-۵ خواص کیفیتی فرش
به طور کلی خواص کیفی فرش به سه دسته خواص ظاهری (از قبیل طرح و نقش، رنگبندی و همنشینی رنگها، مقاومت در برابر سایش و فرسایش)، خواص فیزیکی (از قبیل ضخامت و ارتفاع پرز، رجشمار و وزن متر مربع) و خواص مکانیکی (از قبیل افت ضخامت پرز، ارتجاعیت، درصد فشردگی، سختی و طول خمشی، خواص اصطکاکی و …) تقسیم می­گردند. “طباطبایی هنزایی، ۱۳۹۳، ص ۴".
۲-۵-۱- طبقه بندی خواص فیزیکی فرش ها
خواص ضروری و ذاتی هر فرش را میتوان از دو جنبه خواص ظاهر هنری^[۱۸] و خواص عملکردی^[۱۹] بررسی و مطالعه نمود. خواص ظاهر هنری فرش­های دستباف به صورت ظرفیت ارائه یک سیمای ظاهری زیبا و جذاب هنری با ابعاد درونی و بیرونی تعریف می­گردد. بطورکلی عوامل زیبایی­شناختی فرش را می­توان به دو دسته باطنی و ظاهری تقسیم نمود. عوامل باطنی منسوب به حالات روحی، معنوی و دریافت­های درونی هنرمند بوده و در بطن هنر نهفته می­دانند مانند مشخصاتی نظیر نیت و صدق هنری هنرمند، شهود، تخیل و الهام، و حتی باورهای مذهبی و دینی که در روح فرش دستباف پنهان می­باشد. مجموعه عوامل ظاهری نیز خود به دو دسته تقسیم می­شوند: درونی و بیرونی. آن قسمت از زیبایی­های فرش که در نگاه دقیق­تر و دوم کارشناسان و متخصصان فرش و بافندگان دیده می­ شود را عوامل ظاهری درونی گویند. مهم­ترین زیبایی­های بیرونی فرش عبارتند از : طرح و نقش، و رنگ و رنگبندی آن. خارج از ابعاد روانی زیبایی ظاهر فرش، ارتفاع پرز و جهت و زاویه خاب پرزها، و در معماری امروز تطبیق با دکوراسیون داخلی منازل و گاهاً عملکرد تزئیناتی و همگامی با نورپردازی فضای منازل امروزی، ویژگی­های سطحی فرش و تناسب ابعاد نیز بصورت ذهنی در این ارزیابی موثر می­باشند “دریایی، فصلنامه گلجام، ۱۳۸۵، شماره۴ و ۵".
خواص عملکردی در اصل همان خواص مورد انتظار از فرش در هنگام استفاده یا راه رفتن بر روی آن می­باشدکه تأمین حالت مطلوب این خواص در چرخه طراحی اولیه و سپس فرایند تولید فرش، کیفیت نهایی و رضایتمندی مصرف­کنندگانش را فراهم خواهد نمود. خواص عملکردی فرش بعنوان یک منسوج با کاربرد پوشش کف براساس خواص و مشخصات مواد اولیه مصرفی بطور­ مخصوص نخ­های پرز از نظر جنس الیاف، نمره نخ تک لا و چندلا و تاب نخ تک­لا و چندلا، مشخصات ساختمانی فرش از جمله تراکم و ارتفاع پرز، نوع گره و سیستم بافت و حتی نوع تکمیل­های انجام شده بر روی آن تعیین می­گردد” Onder, E., Berkalp, O.B., 2001″
۲-۶ خواص عملکردی فرش
مهم ترین خواص عملکردی فرش دستباف را می­توان به ۴ گروه عمده زیر تقسیم نمود:

 

 

• حفظ ظاهر فرش^[۲۰]

 

 

 

• فاکتورهای راحتی^[۲۱]

 

 

 

• دوام^[۲۲]

 

 

 

• خواص فشاری^[۲۳]

 

 

به موارد فوق، خواص فیزیکی دیگری مانند مشخصات جذب صوت به ویژه صدای سقوط پا، خواص حرارتی مناسب (دمای مناسب)، سختی خمشی مناسب در برابر چروک یا مچاله شدن، زیر دست و ثبات ابعادی در شرایط محیطی مختلف و حتی خواص الکترواستاتیکی نیز می­توان اضافه نمود”Pailthorpe, MT., 1988″
۲-۶-۱ حفظ ظاهر فرش:
فرش ها بطورمخصوص لایه پرزهای آنها در طول زمان استفاده در معرضنیروهایی مانند فشردگی محوری، خمشی، کششی و برشی، سایش و همچنین آلوده شدن با خاک، کثافات و انواع لکه قرار دارند که این عوامل با کاربرد نامتعارف، نگهداری و مراقبت نادرست و تکرار و استمرار، تغییر و تنزل مشخصات کیفی ظاهری آنها را باعث می گردند، که این تغییرات بصورت بصری و لامسه­ای قابل تشخیص می­باشند. وقوع این شرایط سبب ایجاد ظاهر و ترکیب بد در فرش قبل از فرسایش کامل آن می گردد و به اصطلاح نزول کیفیت ظاهر رخ خواهد داد. حفظ یا تأمین حداقل مشخصات ظاهری فرش ها در تعیین طول عمر مفید یا دوام مصرف آن ها بسیار مؤثر بوده که علاوه بر لزوم نگهداری صحیح، کیفیت طراحی شایسته و کارشناسی در انتخاب مواد اولیه مناسب و متناسب با مشخصات ساختمانی از قبیل رجشمار (تراکم پرز) و ارتفاع پرز توسط تولید کننده، ضرورت می­یابد. به طور کلی فرسایش عمده فرش ها در قسمت پر تردد، مسیر پیچ و قسمت های تا و مچاله شده و لبه های پله می­باشد.در فرش های نو پرزها به صورت عمود بر لایه زمینه قرار دارند و فرش دارای بافت سطحی یکنواختی است. در هنگام استفاده و به مرور زمان در اثر پا خوردن، گذاشتن بار، چرک گرفتن و دیگر عوامل ، ظاهر زیبای فرش تغییر می­ کند”Wood, E.J., 1993″
۲-۶-۲ راحتی قدم­زدن بر روی فرش
واکنش­های مکانیکی فرش­ها در برابر فعالیتهای بشر مانند ایستادن و قدم­زدن بر روی آن، مخصوصاً هنگامی­که نیروی فشاری با زمان تغییر می­ کند در ارتباط با خواص فشاری آنها می­باشد. خواص راحتی در ارتباط با قدم­زدن و ایستادن با آسودگی و استواری بالا با حداقل­کردن شوک ضربه یا تماس پا با کف و کاهش پتانسیل سقوط و لغزش انسان می­باشد ” Dunlop, J.I., Jie, S., 1989″ خوابیدگی یا پهن­شدن پرزهای فرش بعد از بار فشاری و عدم عملکرد مکانیکی مطلوب خواص فشاری پرزها در قدم­زدن باعث کاهش راحتی بشر در طول فعالیت بر روی فرش مانند ایستادن و راه رفتن می­گردد. درک میزان این کاهش راحتی دارای اهمیت زیادی است زیراکه گزارشاتی از مشکلات فیزیکی ناشی از ایستادن طولانی و لغزش و سقوط بر روی کفپوش­های نامناسب مخصوصاً برای افراد مسن ارائه شده است ” Wu, J., Pan, N., Williams, K.R., 2007″راحتی هنگامی­که شخص بر روی فرش­های مختلف قدم می­زند وابستگی زیادی به تأثیرات لایه زیرین فرش در کاهش شوک ناگهانی به بدن هنگامی­که پا با فرش برخورد می­ کند و حداقل کردن پتانسیل زمین خوردن، دارد. درجه راحتی قدم­زدن ارائه شده توسط یک فرش به جز عملکرد خواص فشاری به عوامل متعدد دیگری مانند نقش لایه زیرین، ضریب به اندازه کافی بالای اصطکاک لغزشی برای جلوگیری از سرخوردن و پایداری جانبی فرش در مکان بستگی دارد ” Norton, M.A., Fiest, J.R., 1995″

۲-۶-۳ دوام بلند مدت^[۲۴] فرش