AR = × ۳۶۵ (۳-۳)

 

 

•  

 

 

 

 

 

•  

 

 

•  

 

 

• • دوره گردش موجودی کالا(INV)^[28]: برای محاسبه این متغیر نیز از رابطه زیر استفاده می شود:

 

 

 

 

 

 

INV = (۳-۴)
۳-۶-۲٫ متغیر وابسته:
متغیر وابسته، معلول احتمالی یا فرضی ای است که گاه متغیر پاسخ یا برونداد نامیده می شود(آذر و مومنی، ۱۳۸۴، ۱۱) و تابع تغییرات متغیر مستقل است(حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۴۴). در این پژوهش برای اندازه گیری متغیر وابسته سودآوری، از دو معیار بازده دارایی ها و بازده ناخالص دارایی های غیرمالی استفاده شده است.

 

 

• بازده دارایی ها:^[۲۹](ROA) این متغیر به عنوان نماینده سودآوری شرکت از نسبت سود خالص به کل دارایی ها به دست می آید.

 

 

ROA = (3-5)

 

 

• بازده ناخالص دارایی های غیرمالی(GOI)^[30]: این متغیر از رابطه زیر به دست می آید:

 

 

GOI = (3-6)
منظور از دارایی مالی(بر خلاف دارایی های فیزیکی) دارایی هایی هستند که بر مبنای قراردادی دارای ارزش هستند؛ مانند: وجه نقد، سرمایه گذاری های کوتاه مدت و بلند مدت.
در حالیکه ROA به عنوان یک شاخص کلی سودآوری درنظر گرفته می شود، GOI عملکرد عملیاتی را اندازه می گیرد(انکوئیست و همکاران، ۲۰۱۴، ۴۲).
۳-۶-۳٫ متغیر کنترلی:
از آنجا که در یک مطالعه ممکن است محقق نتواند کلیه متغیرها را به طور همزمان مورد مطالعه قرار دهد، می تواند یک یا چند مورد آنها را ثابت نگه دارد یا اثر آنها را خنثی نماید. چنین متغیرهایی، متغیر کنترل می نامند(حافظ نیا، ۱۳۸۲، ۴۶). در این تحقیق متغیرهای نسبت جاری، نسبت بدهی و اندازه به عنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته شده اند.

 

 

• نسبت جاری(CR): این نسبت از تقسیم دارایی جاری بر بدهی جاری به دست می آید.

 

 

 

• نسبت بدهی(DEBT): این نسبت نیز از تقسیم بدهی بر حقوق صاحبان سهام به دست می آید.

 

 

۳٫اندازه شرکت(SALES): در این پژوهش از لگاریتم طبیعی فروش به عنوان نماینده اندازه شرکت استفاده شده است.
۳-۷٫ تحلیل رگرسیون و تحلیل همبستگی^[۳۱]:
پژوهش های حسابداری عموماً با بهره گرفتن از اطلاعات حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار انجام می پذیرد. نتایج چنین تحقیقاتی می تواند به عنوان مبنا و راهکاری جهت ارزیابی و تصمیم گیری سرمایه گذاران و سایر افراد ذینفع در بورس اوراق بهادار قلمداد شود. لذا استفاده از یک روش آماری مناسب جهت تحلیل داده ها امری ضروری می باشد. تحلیل رگرسیونی به عنوان روشی کاربردی جهت تحلیل داده ها، در بسیاری از پژوهش های حسابداری مورد استفاده قرار گرفته است(مومنی و قیومی، ۱۳۸۸، ۱۰۴).
تحلیل رگرسیونی، روشی آماری جهت بررسی رابطه بین متغیرها و به طور کلی پژوهش های علّی است. در این روش رابطه بین متغیر یا متغیرهای مستقل با متغیر وابسته نشان داده می شود. ساده ترین مدل رگرسیون، مدل رگرسیون خطی است که تنها شامل یک متغیر مستقل و یک متغیر وابسته با رابطه خطی می باشد. این مدل اولین بار توسط ودربورن و فلدر در سال ۱۹۷۲ معرفی شد و مبنای تحلیل رگرسیونی قرار گرفت(مومنی و قیومی، ۱۳۸۸، ۱۰۴).
در رگرسیون خطی ما به دنبال برآورد رابطه ریاضی و تحلیل آن هستیم. به طوری که بتوان به کمک آن کمیت یک متغیر مجهول را با بهره گرفتن از متغیر یا متغیرهای معلوم، تعیین کرد. با فرض آن که رابطه علت و معلولی بین دو متغیر کمی وجود دارد و این رابطه به صورت خطی می باشد، معادله رگرسیون به شکل زیر نوشته می شود:
Y= α + βx (۳-۷)
که در آن β شیب خط و α عرض از مبدا (محل تلاقی با محور y) است. رگرسیون خطی چند متغیره نیز زمانی استفاده می شود که دو یا چند متغیر تاثیر عمده ای روی متغیر وابسته داشته باشند. در این وضعیت از رگرسیون چندگانه جهت پیش بینی متغیر وابسته استفاده می شود. در رگرسیون چندگانه نیز فرض خطی بودن متغیرها برقرار می باشد و بر همین اساس معادله رگرسیون چندگانه به شکل زیر تعریف می شود:
y = α_۰ + b₁x₁ + b₂x₂ + … + b_nx_n (۳-۸)
در این تحقیق با توجه به نوع متغیر وابسته، جهت بررسی روابط بین متغیرها از رگرسیون خطی چند متغیره به صورت ترکیبی استفاده می شود. پس از انجام تحلیل رگرسیون از تحلیل همبستگی استفاده می شود. ضریب همبستگی شاخصی است ریاضی که جهت و مقدار رابطه بین دو متغیر را توصیف میکند. ضریب همبستگی درمورد توزیع های دو یا چند متغیره به کار می رود. اگر مقادیر دو متغیر شبیه هم تغییر کند یعنی با کم یا زیاد شدن یکی، دیگری هم کم یا زیاد شود به گونه ای که بتوان رابطه آنها را به صورت یک معادله بیان کرد، می گوییم بین این دو متغیرهمبستگی وجود دارد.
۳-۸٫ روش آزمون فرضیه ها:
مهمترین و اولین مرحله در آزمون فرضیه، تبدیل فرضیه های پژوهشی و نقیض آن به فرضیه های آماری است که به فرض صفر(H₀) و فرض یک(H₁) معروف هستند. پس از انجام آزمون های آماری چنانچه آماره آزمون در ناحیه پذیرش H₀ قرار گیرد، می گوییم، دلیل کافی برای پذیرش فرض صفر در سطح اطمینان موردنظر وجود دارد. در غیر این صورت، فرض صفر رد و فرض یک در سطح خطای α درصد پذیرفته می شود. از آنجا که ما در آزمون فرضیات به دنبال اثبات فرضیه صفر نیستیم، بنابراین حتی اگر آماره در ناحیه بحرانی پذیرش فرض صفر قرار بگیرد و فرض صفر رد نشود، دلیل بر آن نیست که فرض صفر درست است؛ بلکه تنها با احتیاط می توان گفت که در حال حاضر امکان درستی فرض صفر وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از آزمون فرض های آماری و پس از تایید یا رد H₀، می توان در خصوص تایید یا رد فرضیات تحقیق قضاوت و نتیجه گیری کرد(جعفری سرشت، ۱۳۸۹، ۵۹).