۵- ارتباط کلامی
یافته های این پژوهش نشان داد که کانالهای ارتباطات بازاریابی شرکتهای عضو بورس، شرکتهای کارگزاری بورس و ارتباط کلامی (که به منزله برآیندی از کلیه فعالیتهای شرکتها به شمار میرود) از جمله عوامل مهم تأثیرگذار بر تصمیم به خرید سرمایهگذاران هستند (امیرشاهی و همکاران، ۱۳۸۶). مدل مفهومی این تحقیق به صورت شکل زیر بوده است. لازم به ذکر است اندازه دوایر نشان دهنده اهمیت هر عامل در تصمیم سرمایهگذار است.
شکل (۲-۳) مدل تأثیر ارتباطات بازاریابی شرکتها بر تصمیم خرید سهام
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
(منبع: امیرشاهی و همکاران، ۱۳۸۶)
در تحقیقی دیگر محققان به بررسی عوامل مؤثر بر تصمیمگیری سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معادلات ساختاری پرداختند. محققان عوامل شناسایی شده با بهره گرفتن از توزیع پرسشنامه را در حوزه عوامل سیاسی، اقتصادی، روانی بازار و متغیرهای مالی در سطح شرکت با انجام تحلیل مسیر و با بهره گرفتن از نرم افزار لیزرل (LISREL) مورد مطالعه قراردادند. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که به ترتیب عوامل سیاسی، عوامل روانی بازار، عوامل اقتصادی و عوامل مالی در سطح شرکت، بالاترین تاثیر را بر تصمیمگیری سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران دارند. مدل مفهومی تحقیق به صورت شکل زیر است.
عکس مرتبط با اقتصاد
شکل (۲-۴) وضعیت ارتباط عوامل مختلف با نرخ بازده مورد انتظار و تصمیمگیری
(منبع: خادمی گراشی و قاضی زاده، ۱۳۸۶)
ابزری و همکارانش (۱۳۸۷)، به بررسی عوامل مؤثر بر سرمایهگذاری در سهام در بورس اوراق بهادار پرداختند. ایشان این عوامل را به وسیله دو دسته متغیر به عنوان سوالهای پژوهش آزمون کردند. این دو دسته، متغیرهای مربوط به: ۱- ویژگیهای سرمایهگذاران (ادراک ریسک، تمایل به ریسک و تخصیص سرمایه) و ۲- ویژگیهای مربوط به بازار سرمایه (نرخ بازده مورد انتظار و اطلاعات عملکرد گذشته) بودند. نتایج حاصل از داده های جمعآوری شده نشان داد که ادارک ریسک بر تمایل به سرمایهگذاری، نرخ بازده مورد انتظار و تخصیص سرمایه، و اطلاعات عملکرد گذشته بر تمایل به سرمایهگذاری و نرخ بازده مورد انتظار تأثیر میگذارند. مدل مفهومی این پژوهش بصورت شکل زیر است.
شکل (۲-۵) مدل مفهومی پژوهش
(منبع: ابزری و همکاران، ۱۳۸۷)
رهنمای رودپشتی و همکارانش (۱۳۸۷)، در پژوهشی به تبیین کارکرد مالی رفتاری در تجزیه و تحلیل سهام با رویکرد علمی و کاربردی در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج این مطالعه نشان داد که اولاً این رویکرد تحلیل سهام اطلاعات قابل اتکاتری فراهم مینماید. ثانیاً کارکرد مالی رفتاری، در پیشبینی رفتار سرمایهگذاران مؤثر است.
شمس و عزیزی (۱۳۸۷)، در تحقیقی دیگر عوامل مؤثر بر قصد سرمایهگذاری سرمایهگذاران حقیقی، در بورس اوراق بهادار را مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصل از تحلیل یافته های پژوهش از بین نمونهی ۴۵۰ نفری سرمایهگذاران حاضر در بورس حاکی از این بود که، اطلاعات مالی شرکتها و اطلاعات عمومی منتشر شده در بازار بطور مستقیم و از طریق تأثیرگذاری بر انتظارات سرمایهگذاران بر تصمیمات خرید آنها اثرگذار است. همچنین نیازهای شخصی مستقیماً بر قصد خرید سهام تأثیرگذار است. همچنین نتایج نشان داد که، بالاترین اثر کل بر قصد سرمایهگذاری به ترتیب به متغیرهای:

اطلاعات عمومی (۵۴۶۱/۰)،

اطلاعات حسابداری و مالی (۴۷۰۲/۰)،
حسابداری

انتظار سرمایهگذار (۳۱/۰) و

نیاز سرمایهگذار (۲۴/۰).

تعلق داشته است.
دوآب (۱۳۸۹)، در تحقیقی به بررسی عوامل رفتاری خاص در تصمیم خرید سرمایهگذاران سهام عادی در تالار بورس اوراق بهادار مشهد و مقایسه تطبیقی آن با تصمیم خرید سرمایهگذاران در تالار بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی سرمایهگذاران حاضر در دو تالار بورس اوراق بهادار مشهد و تهران بوده است و نمونه مورد نظر به صورت تصادفی ساده انتخاب شده است. محقق در این تحقیق به دنبال پاسخ به این دو سوال بوده است:

آیا خریداران سهام در تالار بورس اوراق بهادار مشهد پیرو طرز تفکرات خاصی برای انتخاب سهام هستند؟
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

این رفتار در بورس اوراق بهادار تهران چگونه است؟

متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار سرمایهگذاران در این تحقیق عبارتند بودند از:

بومی بودن مدیران شرکتهای عضو بورس،

رفتار بقیه سهامداران،

آینده نگری در خرید سهام،

کسب فرصتهای آنی،

اخبار بدون منبع،

بومی بودن کالای تولیدی شرکت عضو بورس،

واسطهای بودن کالای تولیدی،

دست اول بودن کالای تولیدی،

خرید و نگهداری سهام نسبت به خرید برای فروش سریع و خرید سهام شرکتهای بزرگ عضو بورس

نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که، تصمیم خرید سرمایهگذاران در هر دو تالار بورس تهران و مشهد، تحت تاثیر عوامل فرهنگی خاص میباشد که این عوامل در تالار بورس مشهد از تاثیر بیشتری برخوردار است.
۲-۵-۲- پژوهشهای انجام شده در جهان
باکر و هاسلم[۷۶] (۱۹۷۴)، در تحقیق خود فاکتورهای پراهمیت برای سهامداران را در گزارشات شرکتها بررسی کردند. نتایج حاکی از این مطلب بود که سرمایهگذاران در درجه اول نگران آینده قیمت سهام خود هستند. بنابراین مهمترین موضوع برای سرمایهگذاران، اطلاعاتی است که آنها را برای برنامه ریزی در مورد آینده سهامشان یاری کند. بررسیهای این دو محقق آشکار کرد که سه فاکتور سود سهام، انتظارات آینده و ثبات مالی بین سرمایهگذاران تفاسیر و اهمیت متفاوتی دارد. بیشتر این تفاوتها بوسیله ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی سرمایهگذاران از قبیل سن و جنسیت، قابل توضیح است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
همچنین شلاربام (۱۹۷۸) نشان داد که تصور سرمایه‌گذاران از یک شرکت در پیش بینی عملکرد آتی قیمت سهام آن موثر است. وی بیان می‌کند که احساسات ایجاد شده بوسیله تصویر شرکت نه تنها بر تصمیم گیری سرمایه‌گذاران موثر است، بلکه بر قیمت سهام نیز تأثیر گذار است. وی ادامه می‌دهد در این حالت سرمایه‌گذاران از تورش احساسی تجربی و تورش معرف بودن (قضاوت‌های کلیشه‌ای) پیروی می‌کنند(اسچلاربوم و همکاران،[۷۷] ۱۹۷۸).
نتایج یک پژوهش دیگر نشان داده است که سرمایه‌گذاران حداقل باید از اینکه شرکت وجود خارجی دارد، مطلع باشند و اطلاع یافتن از وجود شرکت ممکن است از هر طریقی صورت پذیرد. قطعاً محصولات یک شرکت و نامهای تجاری قوی آن عاملی موثر در شناساندن شرکت به عموم مردم خواهند بود. محققین این پژوهش نشان دادند که بین تبلیغات شرکت و جذب سرمایه‌گذاران ارتباط مستقیم برقرار است. تأثیر ابزارهای ترفیع فروش بر ارزش سهام شرکت که ممکن است به صورت غیرمستقیم و با تاثیر بر ارزش مشتری توجیه شوند، و یا وفاداری به نامهای تجاری که باعث تبدیل مشتریان به سرمایه‌گذاران شوند و در تصمیم گیری خرید سهام آنها تأثیرگذار باشند، بوسیله شاخصهای قرار گرفته در این عامل قابل بررسی هستند(انتونیدس و همکاران[۷۸]، ۱۹۹۰).
(Epstein & Freedman, 1994)، تأثیر اطلاعات اجتماعی بر رفتار سرمایهگذار حقیقی را مورد بررسی قرار دادند. یافته های این تحقیق بیانگر این است که گزارشات مالی سالیانه شرکتها تأثیر چندانی بر تصمیمات سرمایهگذاران نداشته و بیارزش بودهاند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که اطلاعات عمومی مربوط به ایمنی محصول، فعالیتهای محیطی شرکت از عواملی است که اطلاعات مربوط به آنها مورد تقاضای قوی سرمایهگذاران است. به علاوه اکثر سهامداران مایلند که وضعیت روابط کاری، جایگاه اخلاقی شرکت و درگیریهای اجتماعی شرکت به سهامداران گزارش شود.
در تحقیقی دیگر دو تن از محققان لیستی متشکل از ۳۴ متغیر مؤثر بر تصمیمگیری را به شکل تصادفی بین سهامداران ۵۰۰ شرکت توزیع کردند. نتایج این تحقیق به ترکیبی از فاکتورهای مالی و غیرمالی اشاره داشته است. طیف وسیعی از پاسخدهندگان برداشت یکسانی از عوامل مؤثر بر تصمیمگیری نداشتهاند. ایشان در تحقیق خود دریافتند که فرایند تصمیمگیری سرمایهگذاران ممکن است برای هر دسته از عوامل مالی و غیرمالی اهمیت نسبی متفاوتی قائل باشند(نگی و ابنبرگر[۷۹]، ۱۹۹۴).
همچنین شالیفر[۸۰] (۲۰۰۰)، نشان داد که تصور سرمایه‌گذاران از یک شرکت در پیش بینی عملکرد آتی قیمت سهام آن موثر است. وی بیان می‌کند که احساسات ایجاد شده بوسیله تصویر شرکت نه تنها بر تصمیم گیری سرمایه‌گذاران موثر است، بلکه بر قیمت سهام نیز تأثیر گذار است. وی ادامه می‌دهد در این حالت سرمایه‌گذاران از تورش احساسی تجربی و تورش معرف بودن (قضاوت‌های کلیشه‌ای) پیروی می‌کنند.
مک گرگور[۸۱] (۲۰۰۲). ارتباط بین تأثیر تصویر و احساس مثبت یک فرد از یک شرکت بر عملکرد قضاوتی سهام و عملکرد واقعی سهام را به صورت نمودار زیر ترسیم کرد. وی در تحقیق خود نتیجهگیری کرد که تصور و احساس سرمایه‌گذاران از یک شرکت و سهم آن با قضاوت آنها در مورد عملکرد آتی سهام ( مثل درآمد و یا بازده هر سهم) آن همبستگی بالا و با عملکرد واقعی سهام آن همبستگی پایینی دارند ساده تر اینکه تصویر و احساس مثبت یک فرد از یک شرکت باعث میشود که او عملکرد آتی شرکت و سهام آن را برتر از آنچه که خواهد بود، ارزیابی کند و نسبت به آن خوشبین تر باشد. همچنین وی اضافه کرد که احساس و تصور مثبت یک فرد نسبت به یک شرکت باعث می شود که سهام آن در بلندمدت نیز به صورت مثبت‌تری از آنچه که خواهد بود، جلوه کند.
شکل (۲-۶) رابطه بین تصویر و عملکرد
(منبع: مک گرگور، ۲۰۰۲)
در تحقیقی دیگر محققان تلاش کردند از طریق مطالعه پیمایشی عوامل تأثیرگذار بر رفتار سرمایهگذاران حقیقی را در بازار سرمایه یونان شناسایی نمایند. نتایج تحقیق آنها نشان داد که معیار تصمیمگیری افراد در خرید یک سهم ترکیبی از معیارهای اقتصادی و معیارهای روانشناختی میباشند. آنها در یافتند که تصمیمگیری سرمایهگذاران همواره یک رویکرد منسجم و عقلایی نخواهد بود و آنها براساس گروهی از عوامل تصمیمات خود را میگیرند. یافته های تحقیق آنها نشان داد که اطلاعات مالی و حسابداری و اطلاعات عمومی منتشر شده در بازار سرمایه انتظارات سرمایهگذاران را برای خرید یک سهم شکل خواهد داد(مریکاس و همکاران، ۲۰۰۳).
چانگ (۲۰۰۴) در بررسی عوامل تأثیرگذار بر تصمیم سرمایهگذاران در بورس، به بررسی متغیرهای اقتصادی مهم مانند تغییرات نرخ بهره، تغییرات نرخ تورم، و آثار جایگزینهای سرمایهگذاری پرداخته است. همچنین او متغیرهای اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار، مانند تحولات داخلی و منطقهای و نوسانات سیاسی، و مؤلفه های روانی، مانند تأثیر انتشار اخبار و شایعات در سطح کلان را مورد بررسی قرار داد. در سطح مؤلفه های خرد نیز میزان تأثیرگذاری نسبتهای مالی و ریسک و بازده سهام را مورد بررسی قرار داد. براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، محقق عوامل مؤثر بر تصمیمگیری سهامداران را در قالب دو متغیرکلان، شامل عوامل اقتصادی و اجتماعی و متغیرهای خرد، شامل عوامل مالی و مدیریتی طبقهبندی کرد.
ال- تامیمی (۲۰۰۶) در پژوهش خود که در بازار سرمایه امارات انجام داد، متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار سرمایهگذاران را در پنج گروه از عوامل طبقهبندی نمود که عبارت بودند از:

اطلاعات مالی و حسابداری،

اطلاعات خنثی،

توصیه های جانبدارانه،

انطباق تصویر خود/شرکت

نیازهای شخصی سرمایهگذار.

یافته های این تحقیق نشان داد که متغیرهای مرتبط با نظریه حداکثر کردن مطلوبیت از قبیل: رشد سودآوری، سود نقدی پرداخت شده به سهامداران و سود هر سهم پیش بینی شده از مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در قصد خرید یک سهم در بازار خواهد بود. دیگر یافته های این تحقیق بیانگر این است که اطلاعات عمومی بازار از قبیل روند شاخص، وضعیت معاملات در بازار و اطلاعات منتشرشده از سوی شرکت بر انتظارات سرمایهگذار تأثیر مستقیم خواهد داشت.
۲-۶- مدل مفهومی تحقیق
با مطالعه پیشینه پژوهش ۴ دسته عوامل موثر بر تصمیمگیری خرید سهام عادی شناسایی شدند که مطابق با شکل زیر میباشند. در حقیقت یک بعد جدید به ابعاد در نظر گرفته شده تحقیق اضافه میشود که بعد اقتصادی نام دارد.
شکل (۲-۷) عوامل موثر بر تصمیمگیری خرید سهام
(منبع: خادمیگراشی و قاضیزاده، ۱۳۸۶)
عوامل مالی: عواملی همچون ریسک سیستماتیک، سود تخصیصی به هر سهم، بازدهی، سود و زیان، نسبتهای مالی شرکت که ناشی از فعالیتهای مالی و اقتصادی شرکت بوده و از عوامل اثر گذار بر تصمیمات سرمایه گذاری می باشد (نخستین، ۱۳۸۵).
عوامل سیاسی: شاخصهایی از قبیل تأثیر تحولات سیاسی داخل بر شاخص های بورس، تأثیر مناسبات سیاسی با سایر کشورها بر قیمت های سهام، تأثیرپذیری از اظهارنظر مقامات سیاسی خارجی و غیره که از محیط سیاسی داخلی و خارجی یک کشور نشات گرفته و میتواند بر قیمت سهام در دوره مشخص اثرگذار باشد و بر تصمیم گیری راجع به خرید سهام موثر باشد(سالتون[۸۲]، ۲۰۱۰).
عوامل روانی بازار: شاخصهایی از قبیل اخبار منتشر شده در روزنامه ها و جراید، برنامه های اعلام شده از سوی مدیران و مسئولین شرکت ها، شایعات و اخبار منتشر شده در سایت های اینترنت که با ایجاد حالت روانی در کوتاه مدت، بر تصمیمگیری سرمایه گذاران موثر واقع میگردد (نخستین، ۱۳۸۵).
عوامل اقتصادی: عوامل مالی و اقتصادی محیط خارج از شرکت همانند اطلاع از نرخ تورم و جریان آن و تاثیرپذیری بورس اوراق بهادار تهران از تحولات اقتصادی بین المللی (خادمیگراشی و قاضیزاده، ۱۳۸۶).
۲-۷- جمعبندی
از آنجایی که هدف این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر انتخاب یک سهام عادی توسط سرمایهگذاران (سهامدارن) در بورس اوراق بهادار است، در این فصل از پژوهش به بیان مفاهیم اصلی تحقیق یعنی بورس اوراق بهادار، سهام عادی، عوامل مالی و غیرمالی تأثیرگذار بر انتخاب یک سهم عادی توسط سهامدار پرداختیم. و در نهایت پیشینه پژوهش مربوط به موضوع در داخل و خارج از کشور بررسی شد. اکنون و پس از بررسی تمامی عوامل اثرگذار بر تصمیم سرمایهگذاران در خرید سهام عادی و با شناخت کامل از این مفاهیم، آمادگی داریم تا روش پژوهش و پرسشنامه تحقیق را معرفی نماییم. در فصل آتی به بیان ابزار تحقیق، روایی و پایایی آن و روش تحقیق خواهیم پرداخت.
فصل سوّم