مهارت تفکر خلاق

۱۰- مهارت تفکر انتقادی
مهارت زندگی برای بهتر زیستن به ما کمک می کند که با مشکلات زندگی به شیوه مثبت برخورد نموده ، تا به موفقیت های بیشتری نایل آییم چرا که به قول نیچه انسان چرایی است که می تواند با هر چگونه ای بسازد ولی اگر بخواهد ( خنیفر و پور حسینی ، ۱۳۸۸) .
آموزش مهارتهای زندگی برای درک افراد از کفایت خود ، ارتقای اعتماد به نفس و عزت نفس آنان تاثیر می گذارد و نقش مهمی در سلامت روانی دارد .
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
از سویی تغییر و تحولات سیاسی کشور لزوم توجه به قانون و حقوق مدنی را بیش از پیش آشکار می سازد . تحقق مفاهیم ملی و بین المللی و تنش زدایی مستلزم تربیت شهروندانی فرهیخته است که از دانش و توانش و نگرش لازم برای زندگی مسالمت آمیز در جامعه برخوردار باشند . از سویی دیگر ، گسترش سریع ارتباطات ودسترسی سریع افراد به وسایل ارتباطی متعدد مثل تلفن ، اینترنت و … ضرورت تربیت شهروندی را ایجاب می کند ، شهروندانی که به حقوق فردی و بین المللی آگاه باشند میراث فرهنگی خود و سایر ملل را بشناسد و در مقابل جنبه های منفی نظیر متاثر شدن از سایر فرهنگ ها که با زمینه های مذهبی و ملی در تعارض است ، از دانش و آگاهی کافی برخوردار باشند ( فتحی و آجارگاه ، ۱۳۸۱) .
بنابراین با توجه به ارتباط آموزش مهارت های زندگی با سلامت روان و عزت نفس و رابطه این متغیرها با میزان شیوع اختلالات روانی – اجتماعی و ضرورت بررسی این موضوع این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سوال است که آیا آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان تاثیر دارد ؟
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۱-۳ اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش
اهمیت و ضرورت شناسایی و آموزش مهارت های زندگی مورد نیاز دانش آموزان ابتدایی از این جهت است که در این دوره وجود پدیده های روانی نظیر اضطراب ، افسردگی ، پرخاشگری و اختلال در عملکردهای اجتماعی از مسائل مهم حوزه سلامت روانی ، در این دوره می باشد . لذا با توجه به این پدیده ها آموزش مهارت های زندگی از اهمیت خاصی برخوردار است . همچنین بروز آسیب زننده در این دوره می تواند از عزت نفس پایین ، عدم توانایی در ابراز وجود و روابط بین فردی ، قرار گرفتن تحت فشار همسالان و فقدان آگاهی های لازم در زمینه مهارت های ارتباطی ناشی شود . بدیهی است که با ارائه آموزش های لازم در این زمینه ها می توان آثار نامطلوب این روابط را کاهش داده و با ارائه آگاهی و شناخت بیشتر از خود در دانش آموزان در جهت افزایش عزت نفس آنها تلاش نمود و تا حد امکان عواطف و حالت های روانی نامطلوب نظیر افسردگی ، اضطراب و خشم را کاهش داد که خود این امر موجب ارتقای سلامت عمومی کودکان خواهد شد از طرف دیگر آموزش مهارت های زندگی فرد را برای شروع زندگی و قبول مسئولیت های اجتماعی آماده می کند و آنچه برای این گروه از افراد مهم است این است که چگونه به هویت اجتماعی خود پی ببرند و چگونه به خود شناسی برسند ودر زندگی اجتماعی با تغییرات گوناگون به طور موثر مواجه شده ، مشکلات زندگی خود را حل نمایند بنابراین شرایط خاص این دوره برنامه های خاص را می طلبد ( ترابی ، ۱۳۸۰) .
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
مهارت های زندگی به معنی کسب و افزایش دانش صرف نیست ، بلکه ایجاد مهارت و تعییردر نگرش و ارزشهای فردی هست . آموزش این مهارت ها فرد را قادر می سازد تادانش ، نگرش ها و ارزشها را به توانایی های بالفعل تبدیل کند . و فرد را قادر می سازد انگیزه و رفتار سالم داشته باشد و همچنین فرصت و میدان انجام چنین رفتارهایی را نیز ایجاد کند .
انسان برای مقابله با موقعیتهای مختلف و کشمکش های زندگی به مهارت هایی نیاز دارد تا در این راه او را مهیا سازند . این مهارت ها بسیار زیر بنایی هستند و در فرایند رشد ، شکل می گیرند ، مهارت هایی مثل شناخت عواطف و رفتارها که در قالب ساختارهایی مانند خودکارآمدی ، توانایی حل مساله ، مقابله ،درک از خود و مهارت های اجتماعی تجلی می یابند . به نظر می رسد هم اکنون ، نهادهای سنتی آموزش خانواده ، مدرسه و سایر نهادهای فرهنگی برای رشد چنین مهارت هایی در کودکان و نوجوانان چندان موفق نیستند . عوامل مختلف از جمله رسانه های گروهی و موقعیتهای مختلف اجتماعی ، اخلاقی ، تغییرات اجتماعی ، انتظارات و ارزش ها بین کودکان و نوجوانان از یک سو و والدین آنها از سوی دیگر شکاف عظیمی ایجاد نموده است . لذا ضروری است فرصت هایی فراهم گردد تا کودکان و نوجوانان علاوه بر کسب توانایی های خواندن ، نوشتن ، و حساب کردن مهارت های زندگی را نیز فرا بگیرند .
امروزه در سراسر جهان بر اهمیت بهداشت روانی تاکید می شود و روز به روز با انجام تحقیقات وسیع و گوناگون اهمیت و نقش آن در زندگی فردی و اجتماعی آشکارتر می گردد ، به طوری که سال ۲۰۰۱ میلادی از طرف سازمان بهداشت جهانی تحت عنوان سال جهانی « بهداشت روانی » اعلام گردید . سازمان مذکور در این سال شعار « غفلت بس است ، مراقبت کنیم » را جهت آشکارتر ساختن اهمیت موضوع ، مطرح نمود . (سازمان بهداشت جهانی ، ترجمه نوری قاسم آبادی و محمد خانی ، ۱۳۷۷) .
پژوهش ها نشان می دهند که آموزش مهارت های زندگی به ارتقاء بهداشت روانی کودکان و نوجوانان در ابعاد مختلف زندگی کمک می کند و از اساسی ترین برنامه های پیشگیرانه در سطح اولیه به شمار می رود . سلامتی ،بخش اصلی یک زندگی شاد است . و مدارس نقش مهمی در آگاه ساختن کودکان و نوجوانان پیرامون مسائل بهداشتی و سلامتی و آموزش مهارت های زندگی به آنان دارند .
حسینی( ۱۳۷۸) ، معتقد است آموزش ، اساسی ترین روش، پیشگیری اولیه است . از طرفی دیگر مهم ترین و موثرترین دوره جهت آموزش پیشگیرانه ، دوره کودکی و نوجوانی است . به همین دلیل متخصصین بهداشت روانی ، آموزش پیشگیرانه در دوره کودکی و نوجوانی را بسیار مورد توجه قرار می دهند .
پژوهش های مختلفی که پس از اجرای برنامه آموزش مهارت های زندگی در مدارس صورت گرفت ، تاثیر این آموزش را بر ابعاد مختلف سلامت روان نشان می دهد. مثلاً کاهش معنا دار اضطراب اجتماعی (بوتوین واینگ[۷]۱۹۸۲) ، تصور از خود (کروتر[۸]،۱۹۹۱) ، خودکار آمدی (الیس،۱۹۹۱)، ناسازگاری اجتماعی و هیجانی (کاپلان ، ۱۹۹۲) و عزت نفس (اینت[۹]۱۹۹۴) . در بسیاری از بررسی های انجام شده در این زمینه نتایجی دیگر از قبیل افزایش اعتماد به نفس کودکان،بهبود رابطه معلم و شاگرد،کاهش غیبت از مدرسه،و کاهش بد رفتاری آنان حاصل گردید(سازمان بهداشت جهانی،ترجمه نوری قاسم آبادی و محمد خانی،۱۳۷۷).
با توجه به مطالب فوق و نقش ارزنده آموزش مهارت های زندگی بر سلامت روان و عزت نفس افراد بخصوص کودکان و با توجه به تاثیر مثبت برنامه های پیشگیرانه در مدارس و همچنین ضرورت بررسی تاثیر آموزش مهارت زندگی در دوره ابتدایی ، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی در دوره ابتدایی بر سلامت عمومی و عزت نفس کودکان می پردازد .
ضمنا نتایج این پژوهش می تواند مورد استفاده وزارت آموزش و پرورش ، سازمان بهزیستی ، کانون های اصلاح و تربیت و سایر سازمان ها و نهادهایی که به نوعی با تعلیم و تربیت کودکان سرو کار دارند قرار گیرد .
۱-۴ اهداف پژوهش
اهداف کلی :

بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی بر افزایش سلامت روان دانش آموزان دختر دوره ابتدایی

بررسی تاثیر آموزش مهارت های زندگی برافزایش عزت نفس دانش آموزان دختر دوره ابتدایی