اگر شرکتها بتوانند به طور مؤثر دانش سازمانی را خلق، مدیریت وکسب نمایند میتوانند به مزیت رقابتی مورد نظرشان دست پیدا کنند، به همین جهت مدیریت دانش امروزه در سازمانها دارای اهمیت ویژهای میباشد (جی میکائیل و جرالداس ،۱۳۸۳).

 

۲-۲-۳-۱۱) پارادایمهای مدیریت دانش

به لحاظ ماهیت بین رشتهای مدیریت دانش، تحقیقات و نظریه ها منعکس کننده دو پارادایم، اساسی هستند:
۱- تکنولوژیک
۲- اجتماعی- سازمانی
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
این دو پارادایم به نام فنی- رایانه ای و ارگانیک هم معروف هستند. همانطور که در جدول (۲-۲) مشاهده میشود، پارادایم ارگانیک به رشته های علمی غیر رایانه ای و پویایی های گروهی موجود در محیط تأکید دارد و اهمیت منابع انسانی سازمان را مطرح میکند. در این خصوص تعاملات افراد، ساختار کار، فرایندهای سازمانی و فرهنگ سازمان مهمترین عوامل هستند. همه این عوامل به الزامات درک زمینه و محیطی که سیستم های مدیریت دانش در آن قرار دارند، تأکید میکنند. پارادایم فنی- رایانه ای با مدل ها و مفروضات از پیش تعریف شده و موضوعات نرم افزار و سخت افزار سر و کار دارد. این رویکرد، انعکاسی از دیدگاه مالهوترا[۳۳] (۱۹۹۸)در خصوص دانش است. وی دیدگاه ایستا، عقلایی و غیرزمینه ای دانش را مطرح میکند که بر مبنای مدلهای ریاضی و اکتشافی است. در این رویکرد راه حلهای مرجع برای مشکلات سازمانی تشخیص داده میشود. به علاوه پارادایم فنی- رایانه ای نشان دهنده رویکردی از دانش است که با نهادینه سازی بهترین تجربیات برای امور قابل پیش بینی، خطی و روتین مناسب است. برعکس، پارادایم ارگانیک (اکولوژی دانش) نشان دهنده یک رویکرد پویایی است که با تنوع همراه بوده، حاکی از بازآزمایی مستمر است. در چنین محیطی بایست به حداکثرسازی انطباق تأکید کرد نه بهینه سازی (مارتنسون،۱۳۸۴).

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

جدول (۲-۲) ویژگیهای پارادایمهای کلی مدیریت دانش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ردیف پارادایم فنی / رایانهای پارادایم ارگانیک
۱ تکنولوژیکی اجتماعی – سازمانی
۲ فنی گرا انسان گرا
۳ خطی(مکانیکی) غیرخطی(ناپیوسته)
۴ فقط صریح صریح و ضمنی
۵ ایستا پویا
۶ بهینه سازی انطباق پذیری

۲-۲-۳-۱۲) مزایای مدیریت دانش

دنهام گری[۳۴] در یک مباحثه پیوسته در گردهمایی مدیریت دانش مزایای عمده مدیریت دانش را این گونه مورد بحث قرار می دهد: مدیریت دانش، دیدگاه ها، رهیافت ها و بصیرت قرار دادن سرمایه گذاری های مناسب در داده و اطلاعات را در بهترین موارد استفاده که بیشترین نیاز بدان می رود فراهم میآورد.
مدیریت دانش تصمیمات مربوط به کجایی، چگونگی و زمان ساخت، ایجاد انباشت و علت دانش جدید را هدایت می کند، اجازه می دهد که سازمان علت سرمایه های کلیدی خود از جمله آموزش، کارآموزی و تجربه ضمن خدمت را که اغلب بیشترین هزینه را در بسیاری از شرکت ها در بردارد توضیح دهد.این هزینه به ندرت به کمیت در می آید یا دنبال می شود، هیچگونه پاسخگویی برای این گونه هزینه ها وجود نداردو بدون توجه کانونی فعال و به هنگام سازی، دانش ارزش خود را از دست می دهد.
به اعتقاد دنهام، مزایای خاص مدیریت دانش عبارت است از:
۱- جلوگیری از افت دانش: مدیریت دانش سازمان را قادر می سازد تا تخصص فنی حیاتی خود را حفظ کرده و از افت دانش حیاتی که از بازنشستگی، کوچک سازی یا اخراج کارکنان و تغییرات ساخت حافظه انسانی ناشی می شود جلوگیری می کند.
۲- بهبود تصمیم گیری: نوع کیفیت دانش مورد نیاز را برای تصمیم گیری های اثر بخش شناسایی می کند و دسترسی به آن دانش را تسهیل می بخشد. در نتیجه، تصمیمات سریع تر و بهتری می تواند در سطوح پایین تر سازمان اتخاذ شود.
۳- انعطاف پذیری و انطباق پذیری: به کارکنان اجازه می دهد درک بهتری از کار خود به عمل آورده، راه حل های نوآور مطرح کنند، با سرپرستی مستقیم کمتر کار کنند و کمتر نیاز به مداخلات داشته باشند. در نتیجه کارکنان می توانند در موقعیت های چند وظیفه ای فعال باشند و سازمان می تواند روحیه کارکنان را بالا ببرد.
۴- مزیت رقابتی: سازمان ها را قادر می سازد تا کاملاً مشتریان، دیدگاه ها و بازار و رقابت را درک کرده، بتواند شکاف ها و فرصت های رقابتی را شناسایی کنند.
۵- توسعه دارایی: توانایی سازمان را در سرمایه گذاری در حفاظت قانونی برای مالکیت معنوی بهبود میبخشد. درغیر این صورت ثبت اختراعات، علائم تجاری، اجازه نامه ها، حق انحصاری اثر و اسرار تجاری ممکن است در زمان درست به کار گرفته نشود و منجر به حفاظت قانونی کمتر و کاهش ارزش بازار برای مالکیت معنوی شود.
۶- افزایش محصول: به سازمان اجازه می دهد که دانش را در خدمت و فراورده ها به کار گیرد. در نتیجه ارزش درک شده در محصول، با نسبت مستقیم میزان و کیفیت دانش، افزایش پیدا می کند(محصولات نرم افزاری و سایر محصولات دارای عناصر نرم افزاری از این نمونه اند).
۷- مدیریت مشتری: دانش مشتری باعث سرعت پاسخ به سئوالات، توصیه ها و شکایتهای مشتری می شود. این امر همچنین تضمین کننده سازگاری و کیفیت بهتر خدمات به مشتریان می گردد. راه حل مشکلات عادی به سادگی قابل دسترسی است.

 

 

به کارگیری سرمایه گذاری ها در بخش سرمایه انسانی: از طریق توانایی بخشیدن به سهیم شدن در درس های یادگرفته شده، فرایندهای اسنادو بررسی و حل استثنائات، در اختیار گرفتن و انتقال دانش ضمنی، سازمان ها می توانند به بهترین وجهی در استخدام و کارآموزی کارکنان سرمایه گذاری کنند(یوسفی و همکاران،۱۳۹۱).

۲-۲-۳-۱۳) عوامل مؤثر بر تبادل دانش در سازمان

 

۲-۲-۳-۱۳-۱) فرهنگ سازمانی نوآور

بسیاری از صاحب نظران در این مورد اتفاق نظردارند که مقصود از فرهنگ سازمانی سیستمی از استنباط مشترک است که اعضا نسبت به یک سازمان دارند و همین ویژگی موجب تفکیک دو سازمان از یکدیگر می شود. یک سیستم که اعضای آن دارای استنباط مشترک از آن هستند، از مجموعه ای از ویژگی های مشترک تشکیل شده است که سازمان به آنها ارج می نهد و برای آنها ارزش قائل است. تحقیقاتی که به تازگی انجام شده توانسته است هفت ویژگی اصلی را برشمارد که در مجموع فرهنگ سازمانی را تشکیل می دهد.
این ویژگی ها عبارتند از:
– خلاقیت و خطرپذیری: میزانی که افراد تشویق می شوند تا خلاق، نوآور و خطرپذیر گردند.
– توجه به جزئیات: میزانی که انتظار می رود کارکنان بتوانند مسائل را تجزیه و تحلیل کنند و به صورتی دقیق به امور بپردازند.
– توجه به نتیجه: میزانی که مدیریت به نتیجه ها یا ره آوردها توجه می کند، نه به روشها و فرایندهایی که باید برای دستیابی به این نتیجه ها به کاررود.
– توجه به افراد: میزانی که مدیریت به کارکنان اجازه می دهد در تصمیم گیری ها مشارکت کنند و میزانی که مدیریت درباره اثرات نتیجه های تصمیم گیری بر افراد توجه می کند.