عصبیت
اقتدار طلب
تسلط طلب
باور نسبت به این مسأله که رفتار منجر به نتایج معینی می شود
ارزیابی این نتایج
انگیزه فرد برای سازگاری با این گروه ­های خاص

باور نسبت به این مسأله که گروه ­های خاص، فکر می کنند من باید یا نباید این رفتار را انجام دهم
نگرش نسبت به رفتار
اهمیت نسبی ملاحظات نگرشی و هنجاری
هنجارهای ذهنی
نیت
رفتار
توضیحات ممکن در مورد روابط مشاهده شده بین متغیرهای خارجی و رفتار
روابط نظری پایداری که باورها را به به رفتار مربوط می کنند
نمودار ۴٫۲ : الگو نیات رفتاری (Ajzen & Fishbein,1980)
نمودار نشان می دهد که نیات رفتاری هم بحث عناصر نگرش آدمی نسبت به یک رفتار است و علاوه بر آن از هنجارهای ادراک شده درباره بروز رفتار سرچشمه می گیرد. نگرش ها و هنجارهای ذهنی به نوبه خود توسط باورهای فردی معین می شود. بنابراین می توان گفت براساس نظریه اقدام مستدل عملکرد شخصی در مورد یک رفتار خاص به وسیله قصد رفتاری شخص برای انجام رفتار تعیین می شود و قصد رفتاری به طور مشترک به وسیله نگرش فرد و هنجار ذهنی در مورد رفتار مورد نظر تعیین می­ شود. قصد رفتاری به شدت و قدرت یک نیت در انجام یک رفتار خاص بر می گردد. نگرش فرد به عنوان احساسات مثبت و یا منفی در مورد انجام دادن رفتار مورد نظر تعریف می شود و هنجارهای ذهنی به ادراک شخص مبنی بر این که بیشتر افرادی که مهم هستند فکر می کنند او باید این رفتار مورد نظر را انجام دهد یا انجام ندهد (Davis,1989).
۲٫۱٫۲٫۲- الگو پذیرش فناوری
الگو پذیرش فناوری (نمودار ۵٫۲) که بر مبنای تئوری اقدام مستدل در سال ۱۹۸۹ توسط دیویس ارائه شد، از مهمترین و مورد قبول­ترین الگو­ها در زمینه پذیرش فناوری به شمار می رود. این الگو که توسط پژوهشگران مختلفی مورد تعدیل و اصلاح قرار گرفته است هنوز هم مبنای تئوریک بسیاری از مطالعات و الگو های ارائه شده در باب پذیرش فناوری است. این الگو مبنائی ارائه می دهد که نشان می دهد چرا مشتریان فناوری جدید را قبول یا رد می کنند، و به ما نشان می دهد که می توان با انتخاب آگاهانه در ویژگی طراحی سیستم، میزان پذیرش آن را افزایش داد (Davis,1983).
متغیرهای بیرونی
منفعت استفاده
استفاده واقعی
نگرش به سمت استفاده
سهولت استفاده
پاسخ رفتاری
پاسخ احساسی
پاسخ شناختی
محرک­های بیرونی
نمودار۵٫۲: الگو پذیرش فناوری دیویس
بر اساس گفته دیویس و همکارانش، هدف الگو پذیرش فناوری (TAM) توضیح انتظارات تعیین کننده پذیرش کامپیوتر است که توانائی تفسیر و تبیین رفتار مصرف کننده را نیز دارد. الگو پذیرش فناوری (TAM) در طی سالهای متمادی دچار تعدیلاتی گشته است که الگو تعدیل شده آن توسط کلوپینگ در سال ۲۰۰۴ به شکل زیر است (۵٫۲).
منفعت استفاده
استفاده واقعی
نگرش به سمت استفاده
سهولت استفاده
نمودار ۶٫۲: الگو تعدیل شده پذیرش فناوری (Klopping & Mc Kinney, 2004)
همانطور که در نمودار نشان داده شده است الگو پذیرش فناوری پیشنهاد می کند که قصد استفاده از یک فناوری به وسیله دو دسته عقیده خاص یعنی سهولت و منفعت استفاده تعیین می شود
“سهولت استفاده”^[۵۹]
اولین عامل در الگو پذیرش فناوری، سهولت استفاده است. سهولت به معنای میزان اعتقاد فرد به این است که استفاده از یک سیستم خاص نیاز به تلاش زیادی ندارد .(Davis, 1989) عامل سهولت در الگو پذیرش فناوری، از طریق پژوهش های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است. مبنای تئوریک این عامل “تئوری خودکارآیی”^[۶۰] است، اهمیت عامل منفعت به وسیله این تئوری حمایت می شود. تئوری خودکارائی توسط “باندورا”^[۶۱] ارائه شده است. وی خودکارایی را قضاوت های ناظر بر اینکه شخص چگونه ازعهده اجرای اعمالی که برای درگیرشدن با وضعیت های محتمل لازم است، بر می آید تعریف کرده است (Davis, 1989).
“منفعت (مفید بودن)”^[۶۲]
مفید بودن به عنوان میزانی که شخصی احساس می کند، استفاده از یک سیستم خاص عملکرد شغلی او را از طریق کاهش زمان انجام کار و یا ارائه اطلاعات به موقع بهبود می بخشد، تعریف شده است (Liu, et al., 2003). عامل مفید بودن با پارادایم هزینه - فایده تئوری تصمیم مشابهت دارد. این پارادایم بیان می کند که افراد از میان راهبردهای مختلف تصمیم گیری به شیوه مبادله شناختی بین تلاش های مورد نیاز برای هر راهبرد و کیفیت و صحت تصمیمات منتج شده، یکی را انتخاب می کنند .(Davis, 1989)
۳٫۱٫۲٫۲- الگو پیکاراینن
این الگو (نمودار ۷٫۲) به بررسی انتظارات موثر بر پذیرش بانکداری الکترونیکی می پردازد. این الگو توسط آقای “پیکاراینن و همکاران”^[۶۳] در سال ۲۰۰۴ طراحی شده و انتظارات موثر بر پذیرش بانکداری الکترونیکی را به این ترتیب توضیح می دهد: مفید بودن، سهولت، اطلاعات، امنیت و محرمانه بودن، کیفیت ارتباط با اینترنت (Pikkarainen, et al., 2004).
این الگو نیز بر مبنای الگو پذیرش فناوری دیویس ارائه شده است و فقط ۳ عامل امنیت، کیفیت ارتباط و اطلاعات را به طور جداگانه مورد بررسی قرار داده است.
منفعت
سهولت
لذت