چــون بهــار شــکفته امسال خـــرمّی شـــد، بقــــای لارستان
دور باد از تو، ای دیــار نجیب خشـــکسالی، بـــلای لارســــتان
«سید مصطفی کشفی»
۵-۲-۱۳-۴سوزاندن کلّه خَر
هرگاه هوا ابری بوده ولی باران نمیباریده، یکی از کارهایی که انجام میدادند، سوزاندن کلّه خَر بوده است. بدین ترتیب که اگر خَری را که به هر نحوی میمرده، سرش را جدا میکردند و میسوزاندند. بعد خاکسترش را داخل ظرفی ریخته، ناودانی را که رو به قبله بوده، انتخاب میکرده اند. خاکستر را با آب قاطی کرده و داخل ناودان میریختند، تا به پایین بریزد و بدین ترتیب میگفتند راه باران باز شده و باران خوبی میباریده است.
۵-۲-۱۳-۵شُلِۀ زیارت
این آش نذری است که بیشتر برای طلب باران پخته می شود. چند نفر توی ده میگردند و پول یا امکانات مورد نیاز برای پختن شُله را جمعآوری می کنند. ترکیبات این آش معمولاً، گندم و گوشت است. این آش حتماً باید در کنار زیارت ده پخته شود. به همین دلیل به آن «شله زیارت» میگویند. این آش با شرکت همه مردم پخته می شود و بعد از آماده شدن نیز بین اهالی تقسیم میگردد.
۵-۲-۱۴- عزاداری امام حسین
در این روستا که از سالهای دور، گروهی شیعه به اینجا مهاجرت کرده و ساکن شده اند، مانند سایر مناطق شیعه نشین ایران در ماه محرم مراسم سوگواری امام حسین(ع) برگزار می کنند.
ده روز اول محرم هر شب نذری هر که دارد به حالت شیرینی پخش می کنند و مراسم نوحه خوانی و سینه زنی نیز برگزار می گردد. قابل ذکر است تمام شیعیان این روستا با هم نسبت فامیلی دارند.
۵-۲-۱۵غذاها و خوراکیهای محّلّی
پیش در آمد
گوناگونی و تنوّع شیرینی،تنقلات،دسرها و غذای این منطقه (لارستان و اطراف آن) زبانزد است. شیرینیهای گوناگون و دسرهای مختلف را در فصول مختلف سال و هم چنین مناسبتهای مذهبی، زنان و دختران هنرمند به بهترین شکل تهیه و عرضه می کنند. هنرمندی آنان به ویژه در ماه رمضان نمود بیشتری دارد. در ماه مبارک دهها نمونه دسر و غذا پخته و مصرف می شود.
اسامی بعضی از این دسرها و خوراکیها در زیر آمده و طرز تهیه آنها نیز ذکر گردیده است.
پَکُر[۱۰۴] َ- پراشکی[۱۰۵] - سوگی[۱۰۶] - حلوای تَرَک[۱۰۷] - فِرِنی[۱۰۸] - سمبوسَه[۱۰۹] - کَستر[۱۱۰] - نخود و باقلا- جیلو[۱۱۱] - کرمّله[۱۱۲] - حلوای کسر[۱۱۳] -لِگهِ مات[۱۱۴] - شوربا[۱۱۵] - سوپ سبزیجات- پِشو[۱۱۶] - مهَوه[۱۱۷] یامَیَه- عکّال[۱۱۸] - خِهْر[۱۱۹]- هوگرمی-کَتخِ[۱۲۰] - گِوِدَه[۱۲۱] -دَمْپُخی[۱۲۲] - پَپُلُشکْ [۱۲۳]- ماشک، بنی، دال- بُزِوَه [۱۲۴]- بلالیت[۱۲۵] - هریسه[۱۲۶] - تیزی[۱۲۷] - کلّه سوری[۱۲۸].
۵-۲-۱۵-۱افطاریهای مخصوص ماه رمضان و طرز تهیۀ آنها
۵-۲-۱۵-۱-۱ پراشکی
آرد معمولی، ماست، روغن، خمیر مایه ، جوش شیرین، مرغ، پنیر پیتزا.
آرد، ماست، روغن و خمیر مایه را مخلوط کرده، خمیر درست میکنیم و میگذاریم ور بیاید. مرغ را آبپز کرده و از استخوان جدا کرده، بعد ریش ریش میکنیم، خمیر پیتزا را به آن اضافه کرده و هم میزنیم. بعد خمیر را پهن کرده، با قالب لیوان بیرون آورده وسط هر قالب مقداری از مخلوط آماده شده میریزیم. دو طرف خمیر را به هم آورده با چنگال میزنیم و در تابه سرخ میکنیم، با سس استفاده می شود.
۵-۲-۱۵-۱-۲ پِشُو
پشو را آب می کنند تا نم شود. آب و شکر را مخلوط کرده میگذارند تا گرم شود. بعد پشو را از داخل آب بیرون میکشیم و در آب و شکر میریزیم. سپس روی اجاق میگذاریم تا پشو در آب حل شود .در نهایت آن را برداشته، شیر یا رنگ با گلاب به آن اضافه کرده و داخل یخچال میگذاریم.
۵-۲-۱۵-۱-۳ پَکُرَ
آرد، سبزی خرد شده (شوید، گشنیز)، خمیر مایه، گوجه ریز خرد شده، فلفل قلمی ریز شده، پیاز به دلخواه. همه را با هم مخلوط کرده و خمیر میکنیم، مایع خمیر آن باید شل باشد، میگذاریم تا خمیر ور بیاید بعد با قاشق برداشته در ماهیتابه سرخ میکنیم.
۵-۲-۱۵-۱-۴ حلوای تَرَک
نشاسته، رنگ حلوا، شکر، گلاب، هل، مغز گردو و یا بادام، آب، روغن، شیر همه مواد غیر از مغز گردو و یا بادام را با هم مخلوط کرده حدود یک ساعت یا بیشتر میجوشانیم تا خوب غلیظ شود. بعد مغز را اضافه کرده، کمی روغن میریزیم. حلوا را داخل ظرف مخصوص میریزیم، بعد از خنک شدن به شکل مربع بریده و مصرف میکنیم. بعضیها، از پودر نارگیل برای تزئین آن استفاده می کنند.
۵-۲-۱۵-۱-۵حلوای کسر
کستر را به مقدار زیادی در ظرف میریزیم، شیر، هل کوبیده شده، گلاب و شکر را به آن اضافه میکنیم، میجوشانیم تا خوب غلیظ شود. غلیظ که شد توی ظرف مخصوص میریزیم و تکه تکه میکنیم با پودر نارگیل یا پسته تزئین میکنیم.
۵-۲-۱۵-۱-۶حلوای مسقطی
معروفترین سوغاتی و شیرینی لارستان حلوایی است که مسقطی نامیده می شود. این حلوا، همان طور که از نام آن بر می آید، منسوب به مسقط یکی از شهرهای قدیمی عّمان است که تجّار لارستان در رفت و آمدهای تجاری به مسقط، طرز پُخت آن را فرا گرفتهاند. قریب ۱۵۰ سال است که این حلوا بهترین و خوشمزهترین سوغاتی لارستان محسوب می شود.در سالهای اخیر در شهرهای دیگر جنوب ایران نیز مسقطی تهیه کرده اند، اما هنوز موفق به ساخت حلوایی به کیفیت حلوای مسقطی لارستان نشدهاند. بعضی بانوان هنرمند نیز آن را در منزل تهیه می کنند. این حلوا از: شکر، نشاسته، روغن، گلاب، زعفران، هل و خلال پسته و بادام تهیه می شود. بدین ترتیب که: ابتدا شکر و آب را میجوشانند تا به صورت شیره درآید، بعد نیمی از شیره شکر را با نشاسته مخلوط می کنند و به هم میزنند تا سفت شود. در همان حال به تدریج روغن و بقیه شیره شکر را به آن اضافه مینمایند. هم زدن این مخلوط تا شکل گرفتن کامل مسقطی ادامه مییابد و پیش از به عمل آمدن حلوا مقداری هل، زعفران و خلال پسته و بادام به آن میافزایند و پس از آماده شدن آن را در سینی بزرگ میریزند تا سرد شود.
۵-۲-۱۵-۱-۷جیلو (ژله)
پودر ژله را که در طعم میوههای مختلف است، را در یک لیوان آب جوش حل کرده ویک لیوان آب سرد را به آن اضافه کرده در ظرف میریزیم و در یخچال میگذاریم تا خوب ببندد.
۵-۲-۱۵-۱-۸سَمبوسه
مرغ، روغن، پیاز، نخود سبز، هویج طعم دهنده، ماجی (گالینابلانکا).
مرغ را آب پز کرده، رشته رشته میکنیم. پیاز را در روغن سرخ کرده، گالینابلانکا، زردچوبه و کمی ادویه اضافه میکنیم. مرغ را به آن اضافه کرده، تفت میدهیم. هویج رنده شده و نخود سبز را به ترتیب اضافه کرده و تفت میدهیم. بعد مواد را میگذاریم، سرد شود. نان سمبوسه را به شکل مثلث بریده و وسط آن را از مخلوط مواد بالا پر میکنیم و در روغن سرخ میکنیم. بعضیها از پنیر صبحانه استفاده مکنند، به این صورت که قبل از ریختن مخلوط روی نان کمی پنیر روی نان سمبوسه میمالند و بعد از سرخ شدن کمی آنرا با عسل آغشته کرده و مصرف می کنند.
۵-۲-۱۵-۱-۹سوپ سبزیجات
شوربا (جو پوست کنده)- کدو خرد شده- هویج خرد شده- قارچ خرد شده- پیاز خرد شده- برگ کلم خرد شده- گل کلم خرد شده- ماجی (طعم دهنده)- آب لیمو- نشاسته گندم. پیاز را سرخ کرده، مواد را به ترتیب سفت بودن به پیاز اضافه کرده و تفت میدهیم. بعد از تفت دادن آب اضافه میکنیم، و ماجی را هم اضافه کرده. در پایان ۲ قاشق غذاخوری نشاسته گندم اضافه میکنیم و میگذاریم تا خوب بپزد و غلیظ شود. بعد آب لیمو اضافه میکنیم با کمی فلفل سیاه و این سوپ بدون ادویه است، چون طعم دهنده دارد و باید کاملاً غلیظ باشد.
در سالهای اخیر در شهرهای دیگر جنوب ایران نیز مسقطی تهیه کرده اند، اما هنوز موفق به ساخت حلوایی به کیفیت حلوای مسقطی لارستان نشدهاند. بعضی بانوان هنرمند نیز آن را در منزل تهیه می کنند. این حلوا از: شکر، نشاسته، روغن، گلاب، زعفران، هل و خلال پسته و بادام تهیه می شود. بدین ترتیب که: ابتدا شکر و آب را میجوشانند تا به صورت شیره درآید، بعد نیمی از شیره شکر را با نشاسته مخلوط می کنند و به هم میزنند تا سفت شود. در همان حال به تدریج روغن و بقیه شیره شکر را به آن اضافه مینمایند. هم زدن این مخلوط تا شکل گرفتن کامل مسقطی ادامه مییابد و پیش از به عمل آمدن حلوا مقداری هل، زعفران و خلال پسته و بادام به آن میافزایند و پس از آماده شدن آن را در سینی بزرگ میریزند تا سرد شود.
۵-۲-۱۵-۱-۱۰ سوگی
مقداری از دانه های سوگی را خیس گذاشته، بعد در ظرفی ریخته با شکر، هل و گلاب و آب جوشیده مخلوط میکنیم، تا غلیظ شود بعد در ظرفهای کوچک ریخته و استفاده می شود (مایع باید کشدار باشد).
۵-۲-۱۵-۱-۱۱ شوربا
جو پوست کنده له شده، هویج رنده شده، فلفل دلمه، سبزی آش، ماکارونی، پیاز خرد شده، برگ کلم.
پیاز را در روغن سرخ کرده هویج و فلفل دلمه را به نوبت اضافه کرده، تفت میدهیم. بعد برگ کلم و سبزی را اضافه میکنیم، تفت می دهیم. بعد حدود دو لیوان آب میریزیم. هنگامی که جوش آمد، جو و ماکارونی رشتهای را اضافه کرده، نمک، فلفل و زردچوبه و ادویه میریزیم و میگذاریم خوب جا بیفتد. این آش جو به صورت سادهتر، یعنی بدون سبزیجات هم آماده می شود و خوشمزه و عامّه پسند است.
۵-۲-۱۵-۱-۱۲ فرِنی مخصوص
آرد برنج، شیر، شکر، هل، گلاب، مغز به دلخواه. در صورت نبودن شیر تازه از شیر خشک استفاده می شود که در این صورت شیر خشک را با آب مخلوط کرده و استفاده می کنند. همه مواد را مخلوط کرده و میگذاریم خوب بپزد، آرد برنج باید خوب پخته شود بعد داخل کاسه ریخته، سرد که شد توی یخچال میگذاریم و بعد استفاده میکنیم.
۵-۲-۱۵-۱-۱۳ کَستَر
نام عربی آن مسحوق الکاسترد است. این ماده به صورت گرد سفید رنگ با طعمهای مختلف است، آن را در آب حل کرده و شکر به آن اضافه کرده و میجوشانند. به دلخواه گلاب یا هل به آن اضافه می کنند. بعد از آماده شدن در ظرف میریزند تا سرد شود.
۵-۲-۱۵-۱-۱۴ کَرَمَّله (کرم کارامل)
شیر پاستوریزه را در ظرفی ریخته و میجوشانیم، جوش که خورد کارامل را داخل آب میریزیم و کمی میجوشانیم. بعد شعله را خاموش کرده، ماده مخصوص کارامل که به صورت شیره است را در ته ظرفهایی کوچک میریزیم و کارامل جوشیده شده را روی آن میریزیم و توی یخچال میگذاریم تا کاملاً ببندد.
۵-۲-۱۵-۱-۱۵ لِگِه مات
آرد سفید، هل کوبیده، خمیر مایه ، شیر، تخم مرغ.
موضوعات: بدون موضوع
[پنجشنبه 1400-07-29] [ 04:10:00 ب.ظ ]