مسابقات تکواندو در سه راند ۲ دقیقه­ای انجام می­ شود که بین هر کدام ۱ دقیقه استراحت وجود دارد. بنابراین درهر مسابقه ۲ زمان ۱ دقیقه­ای برای استراحت مبارزین وجود دارد. همچنین مبارزین در طول ۲ دقیقه هر راند به طور مداوم در حال مبارزه نمی­باشند، بلکه زمان زیادی را مشغول تفکر، تحریک و یافتن فرصت مناسبی برای حمله و یا ضد حمله می­باشند. طبق قانون نیز می­توانند بعد از هر درگیری حداکثر تا ۲۰ ثانیه را بدون درگیری و تبادل تکنیک، بگذرانند. بدین ترتیب هر راند مبارزه ترکیبی از درگیری و استراحت فعال (به صورت رقص پا) می­باشد که با فواصل مختلفی به اجرا درمی­آید. به طور میانگین می­توان گفت که مبارز، در طول هر راند ۲ دقیقه­ای، حداقل ۱ دقیقه را مشغول استراحت می­باشد. مشورت داورها، دادن اخطار از سوی داورو موارد پیش ­بینی نشده مختلف به وجود آمده در طول مسابقات، که امکان استراحت بیشتر مبارزین رافراهم می­ کند را نیز نباید فراموش کرد. با توجه به تمامی موارد گفته شده، یک مسابقه تکواندو را می­توان نوعی فعالیت شدید تناوبی در نظر گرفت.
در فعالیت­های شدید تناوبی اندوخته دستگاه ATP PC پس از چند ثانیه فعالیت تخلیه شده و دستگاه از ادامه کار باز می­ایستد. با این حال می­بایست به خاطر داشت که پس از هر مرحله فعالیت، مرحله استراحت کوتاهی وجود دارد. در فواصل استراحت بخشی از منابع ATP و PCR که هنگام مراحل کار قبلی از بین رفته بود، از طریق دستگاه هوازی دوباره­سازی می­ شود. به بیان دیگر در طول فواصل استراحت، بخشی از وام اکسیژن بی­اسید لاکتیک بازپرداخت می­گردد. در این فاصله بخشی از ذخایر اکسیژن میوگلوبین نیز دوباره­سازی می­ شود. لذا طی هر مرحله ازفعالیت که متعاقب آن یک مرحله استراحت وجود داشته باشد، دوباره­سازی ATP و PCR و ذخایر اکسیژن میوگلوبین مجدداً به عنوان یک منبع انرژی دردسترس قرار خواهد گرفت. چنین توصیه شده که در برنامه ­های تمرینات تناوبی واقعی، فواصل استراحت شامل برخی از تمرینات سبک یا متوسط باشد (مک گر و همکاران، ۲۰۰۰).
اگر چه ورزشکاری که تحت فشار تمرین به سطح بالایی از سوخت و ساز بی­هوازی رسانده می­ شود، ممکن است هنگام دوره­ های استراحتی کوتاه مدت مانند رقص پاها، توقفهای بازی، امتیازگذاریها یا حتی استراحت­های بین دو نیمه به بازیافت کامل نرسد. ولی نشان داده شده است که فعالیت هوازی ملایم در دوره بازیافت، دفع لاکتات را در مقایسه با بازیافت غیرفعال به طور مشخص تسهیل می­ کند. در نتیجه زمان های رقص پا که در طول هر راند مبارزه در تکواندو ممکن است نوعی فعالیت هوازی ملایم محسوب شود-، به بازسازی ذخایر ATP و PCR و دفع اسید لاکتیک تولید شده کمک می­ کند. تسهیل دفع لاکتات در بازیافت فعال ممکن است به علت افزایش جریان خون از طریق اندامهای استفاده کننده از لاکتات، مانند کبد و قلب باشد. به علاوه جریان خون از راه عضله­های بدن در دوره بازیافت فعال، دفع اسید لاکتیک را به طور حتم افزایش می­دهد، زیرا بافت عضله می ­تواند این سوبسترا را مورد استفاده قرار داده، از طریق سوخت و ساز چرخه کربس آن را اکسیده کند(هافمن و همکاران۲۰۰۵). به طور کلی می­توان گفت که مبارزات تکواندو نوعی فعالیت تناوبی می­باشد که سیستم تولید انرژی غالب در آن، سیستمهای بی­هوازی (ATP و PCR و اسید لاکتیک) می­باشد و همانطور که درمباحث قبلی اشاره شد مکمل­سازی کراتین می ­تواند با افزایش محتوای TCR عضلات، میزان فسفوریلاسیون ADP به ATP را افزایش دهد. همچنین از آنجا که غلظت کراتین آزاد در تارهای عضلانی نوع II بعد از مکمل­سازی کراتین بیشتر می­باشد، مکمل­سازی کراتین می ­تواند فعالیت­های شدید متناوب را با افزایش تولید PCR و ATP میتوکندریایی، در این تارها بهبود بخشد(کارلوس و کوربین، ۲۰۰۲). از این رو احتمال می­رود که تکواندوکاران بتوانند از مکمل­سازی کراتین بهره زیادی در مسابقات خود ببرند.
۲-۲-۴- وزن
اصلی­ترین عامل سلامتی که به وسیله فعالیت های بدنی تامین می شود، حفظ و تثبیت وزن بدن است. در اواخر دهه ۱۹۷۰ و اوائل ۱۹۸۰ بسیاری از افراد برای پیشگیری از بیماریهای مزمنی که به علت تحرک در جوامع سنتی به وجود آمده بود و برای کسب احساس بهتر و تغییر درشیوه زندگی خود، به فعالیت­های بدنی تمایل پیدا کردند. افزایش چربی و عضلات منجر به اضافه وزن (به خصوص افزایش وزن در اثر افزایش چربی) می ­تواند مشکلات اجتماعی، جسمانی، روانی و اقتصادی به همراه داشته باشد. بسیاری از افراد به اشتباه دو واژه چاقی (چربی) و اضافه وزن را مترادف می­دانند. از طرف دیگر، باید توجه داشت که بدن انسان از عناصر مختلفی از قبیل چربی، عضله، استخوان و سایر عناصر تشکیل شده است. به تجمع زیاد چربی که بیشتر از استانداردهای رایج در رابطه با سن، جنس و نوع بدن باشد، چاقی اطلاق می شود. بنابراین چاقی به افزایش چربی بیش از ۲۰ درصد از وزن بدن برای (مردان) و بیشتر از ۳۰ درصد از وزن بدن برای (زنان) اطلاق می­ شود. از طرف دیگر، یک فرد ممکن است بدون این که چاق باشد، وزنش از مقدار طبیعی بیشتر باشد. وزن بدون چربی (FFM) به طور عمده از آب (۸/۷۳ درصد)، مواد معدنی (۸/۶) درصد و پروتین (۴/۱۹ درصد) تشکیل شده است. تحقیقات نشان می­دهد که وزن بدون چربی در زمان رشد ثابت نیست. بنابراین در چنین افرادی، افزایش بافتهای بدون چربی منجر به اضافه وزن می­ شود. به طور کلی تفاوت چاقی و اضافه وزن در این است که در اضافه وزن، وزن فرد بیشتر از وزن متناسب وی نبوده ولی نسبت چربی به عضلات در بدن وی بیشتر می­باشد. دانشمندان، برخی از عوارض پزشکی ناشی از چاقی و اضافه وزن را افزایش مرگ و میر، تصلب شرائین و فشار خون، دیابت و نارسایی کبد ذکر کرده ­اند.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
بررسی­های انجام شده در مقایسه مردان عضلانی که اضافه وزن دارند با مردان چاق نشان می­دهد که مردان چاق نسبت به انسولین کمتر حساسیت و واکنش نشان می­دهند. به عبارت دیگر، لوزالمعده افراد چاق باید از انسولین بیشتری برای کاهش قند پلاسما ترشح کند. برای تغییر وزن مناسب از جدول قد و وزن استفاده می­ شود. ولی به طور کلی، افرادی که وزن بدن آنها بر حسب سن، جنس و قامت از مقدار استاندارد، ۱۰ تا ۲۰ درصد فراتر رود به عنوان افراد دارای وزن اضافی و افرادیکه ۲۰ درصد بیشتر از وزن مطلوب خود، وزن اضافی دارند، به عنوان افراد دارای چاقی مرضی یا فوق العاده چاق شناخته می­شوند (محبی و همکاران،۱۳۹۱).
۲-۲-۴-۱- عوامل موثر در وزن
عوامل مختلفی از بدو تولد و حتی قبل از آن بر وزن تاثیر می­گذارند برخی از این عوامل عباتند از:
الف) عوامل ژتیکی در مقابل عوامل محیطی: مطالعاتی که روی دوقلوهای همسان در محیط مختلف صورت گرفته است، نشان می­دهد که چاقی ریشه ژنتیکی دارد. اما ارتباط خانواده با مساله چاقی فرزند به خوبی مشخص نشده است. صرف نظر از آثار ژنتیک، علت اصلی اضافه وزن و چاقی می ­تواند با تعادل مثبت انرژی به خاطر دریافت کالری زیاد و مصرف ناکافی آن و یا هر دو مورد مرتبط باشد.
ب) عوامل هورمونی: به غیر از بیماران دیابتی، بیماریهای هورمونی می ­تواند یکی از هزار عامل چاقی باشد. لازم به ذکر است که امکان ابتلای افراد چاق به بیماری دیابت به مقدار قابل ملاحظه­ای بیشتر از افراد با وزن مطلوب است.
ج) سلولهای چربی درشت: اکثر محققان گزارش می­ دهند که پرخوری در طول چند سال اول زندگی (کودکی) منجر به ایجاد تحریکاتی در جهت بزرگ شدن و زیاد شدن سلولهای چربی می­ شود و این سلولها در طول عمر باقی می­مانند.
چ) در تحقیقات اخیری که به وسیله برای انجام شد، کمبود سلولهای چربی قهوه­ای گرمازا و لیپو پروتئین لیپاز (LPL) را به عنوان چربی می­دانند. البته مطالعات روی انسانها در این زمینه ناچیز است و باید منتظر تحقیقات بیشتری باشیم.
ح) سن: بعد از ۲۵ سالگی به ازای هر ده سال، چهار درصد از متابولیسم سلولهای فعال کاسته می شود. بنابراین اگر رژیم غذایی طی ده سال ثابت باشد، چون انرژی مصرفی کم می­ شود به وزن بدن افزوده خاهد شد.
خ) نژاد: فراوانی چاقی در میان مردان سفید پوست دو برابر زنهای سفید پوست است و به نظر می رسد که این پراکندگی چاقی در میان سیاه پوستان معکوس باشد.
د) تغییرات فصلی: با توجه به این که وزن بدون چربی نمی ­تواند به سرعت تغییر یابد، بنابراین تغییر فصلی وزن، فقط بر حسب بافت چربی ذخیره شده می ­تواند تغییر یابد. وزن کل چربی اندوخته شده در ماه­های زمستان غالباً بالا و به عنوان پوششی در برابر سرما عمل می­ کند و در فصل تابستان به علت افزایش انرژی مصرفی و کاهش اشتها، کاهش می­یابد.
ی) از میان سایر عواملی که در این رابطه مؤثرند، می­توان به عوامل روانی، فرار از واقعیت و کم تحرکی اشاره نمود.
به طور کلی می­توان گفت که با توجه به شرایط سنی، ثابت نمودن وزن، الزاماً به معنای کنترل درصد چربی نیست، بلکه به معنای کاهش وزن بدون چربی و افزایش درصد چربی بدن نیز می­باشد [۸].
۲-۲-۵- وزن بدون چربی[۳۴] (وزن خالص[۳۵])
وزن بدون چربی نسبی، درصدی از کل وزن بدن است که همان وزن خالص(LBW) بدن می­باشد. وزن بدون چربی مطلق گویای مقدار واقعی وزن خالص بدن است و از طریق فرمول زیر محاسبه می­ شود:
۱۰۰/(وزن بدون چربی نسبی× کل وزن بدن) = وزن بدون چربی
همان طور که قبلاً گفته شد، تقریباً ۱۵ درصد از کل وزن بدن مردان را چربی تشکیل می­دهد. پس وزن بدون چربی نسبی آنها ۸۵ درصد خواهد بود. به عنوان مثال: اگر کل وزن بدن مرد ۲۰ ساله­ای ۶/۷۲ کیلو گرم باشد، وزن بدون چربی نسبی وی برابر خواهد بود با:
Kg 7/61 = 100/(85 × ۶/۷۲)
وزن بدون چربی را معمولاً در ارتباط مستقیم با فعالیت­های ورزشی می­دانند. چون که وزن بدون چربی بیشتر به معنی وجود توده ماهیچه­ای بیشتر و در نتیجه نیروی جسمانی بیشتر است. نیروی ماهیچه­ای زیاد در ورزشهای تماسی ( به ویژه فوتبال آمریکایی) و در رشته­های پرتابی در دو و میدانی، بسیار مهم است. بیشترین وزن بدون چربی را مردان رشته فوتبال آمریکایی و زنان رشته­های پرتابی دارند.
به طور کلی هر چه مقدار چربی بدن کم باشد، وزن خالص بدن بیشتر خواهد بود و این نه فقط از نقطه نظر سلامتی ارزشمند است (اضافه وزن و چاقی اغلب همراه با فشارخون و بیماریهای قلبی است)، بلکه در سطوح بالای ورزش و در فعالیت­هایی که کل وزن بدن باید حرکت داده شود، عامل مهمی محسوب می­ شود. به علاوه مطالعات نشان داده­اند که درصد بالای چربی در بدن، نه فقط به عنوان یک بافت مرده عمل می کند، بلکه توانایی نسبی رسیدن اکسیژن به عضلات فعال را کم کرده و مقاومت قلب و گردش خون را پایین می­آورد. البته برنامه تمرینی طولانی مدت ورزش و رژیم غذایی برای کنترل وزن، می ­تواند درصد چربی و کل وزن بدن را کاهش دهد. گاهی اوقات ممکن است فردی پس از تمرینات در وزن کل بدن، کاهشی احساس نکند، این بدین معنی نیست که وزن خالص یا مقدار توده چربی وی تغییر نکرده، بلکه امکان دارد در بین وزن خالص (وزن عضله) کسب شده و مقدار چربی، تعادل برقرار شده باشد. یعنی اگر همین فرد توده چربی زیر پوست را اندازه گیری نماید، کاهش در مقدار چربی را مشاهده خواهد نمود و به جای آن توده عضلانی جایگزین خواهد شد. پس در وزن کل تغییر محسوسی نخواهد کرد (رنجبر و همکاران، ۱۳۸۹).
۲-۲-۶- چربی و مهارتهای ورزشی
درصد چربی در کارائی ورزشکاران بسیار تأثیر گذاشته و یک همبستگی معکوس بین درصد چربی و اجرای مهارتهای ورزشی دیده می­ شود. از طرف دیگر، یک همبستگی مستقیم میان وزن بدون چربی و کارائی مشاهده می­ شود. از نظر روانی نیز، چاقی بر آمادگی بدنی و عملکرد ورزشی تاثیر می­گذارد. تحقیقات متعددی نشان داده­اند که افزایش چربی بدن با ضعف آمادگی حرکتی و عملکرد بدنی همراه است. جدول (۲-۲) حداقل درصد چربی بدن مردان و زنان ورزشکاران را در مراحل مختلف رشد و تکامل نشان می­دهد. به هر حال، برخی از تفاوتهای مربوط به عملکردهای ورزشی را می­توان به چربی بدن نسبت داد. از طرف دیگر، در رشته دو و میدانی، مردان در مقایسه با زنان، عملکرد برتری را نشان می­دهند. همچنین بارنز[۳۶] و تورلند و همکارانش[۳۷] در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که چربی بالا نسبت معکوس با اجرای مسابقات انفجاری مانند دوی سرعت دارد (محبی و همکاران، ۱۳۹۱).
جدول(۲-۲). حداقل درصد چربی بدن برای مردان و زنان ورزشکار در مراحل مختلف رشد و تکامل

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.