ماده۵ ـ وزارت جهاد کشاورزی موظف است با هماهنگی سازمان هواشناسی کشور و استانداری­های مربوط مطابق زمانبندی­هایی که کار گروه تعیین می­نماید، نسبت به مالچ­پاشی و سایر اقدامات مناسب در مناطق با پتانسیل فرسایش بادی بالا بر اساس نتایج طرح شناسایی کانون­های بحرانی بیابان­زا اقدام نماید.

تبصره ـ وزارت نفت مکلف است ضمن تأمین و تحویل رایگان مالچ مورد نیاز اجرای این ماده، برنامه ­ریزی لازم­ برای تولید و نگهداری این ماده در پالایشگاه منطقه را به­عمل آورد. اعتبار مورد نیاز از محل اعتبارات مصوب مربوط با پیشنهاد معاونت برنامه ­ریزی و نظارت راهبردی رییس­جمهور تأمین خواهد شد.
جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

 

ماده۶ ـ استانداری­های مناطق تحت تأثیر به ویژه منطقه جنوب و غرب کشور موظفند در راستای اطلاع­رسانی و آموزش همگانی برای کسب آمادگی مواجهه با پدیده گرد و غبار، برنامه ­های آموزشی لازم را با همکاری ادارات هواشناسی، آموزش و پرورش، حفاظت محیط­زیست، سازمان آب منطقه­ای، دانشگاه­های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهیه و با همکاری مؤثر صدا و سیمای استان مربوط اجراء نمایند.

ماده٧ـ سازمان جنگل­ها، و مراتع و آبخیزداری کشور جهت احداث فضای سبز مشجر در کانون­های بحران، طرح لازم را تهیه و با همکاری سازمان بسیج سازندگی نیروی مقاومت بسیج با توجه به مواد(١) و (٢) قانون اصلاح اختیارات سازمان بسیج سازندگی نیروی مقاومت بسیج از محل اعتبارات مصوب مربوط و نیز اعتباراتی که از محل ماده (١٠) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت با پیشنهاد وزارت کشور تصویب می­ شود اجرا نماید.

ماده٨ ـ کارگروه وزیران موضوع ماده (٢) با پیشنهاد وزارت کشور(سازمان مدیریت بحران کشور) اعتبار مورد نیاز برای مقابله با پدیده گرد و غبار را از محل اعتبارات ماده(١٠) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در اختیار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی(دانشگاه­های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی ـ درمانی استان­های جنوب و غرب کشور شامل استان­های بوشهر، خوزستان، هرمزگان، ایلام و کرمانشاه) قرار خواهد داد تا مراکز درمانی مربوط حداکثر تا پایان سال ١٣٨٨ درموارد زیر هزینه نموده و گزارش عملکرد خود را از طریق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هر سه ماه یکبار به کارگروه­ ارائه نمایند.

الف ـ توسعه و تجهیز مراکز بهداشتی درمانی تحت پوشش به وسایل مراقبت­های پزشکی لازم جهت پیشگیری و درمان افراد آسیب دیده در مناطق تحت تأثیر پدیده گرد و غبار؛

ب ـ توسعه و تجهیز مراکز اورژانس در مناطق بحرانی گرد و غبار؛

ماده٩ـ وزارت نیرو موظف است حقابه تالاب­های جنوب و غرب کشور که توسط کار گروه مشترک سازمان حفاظت محیط­زیست و وزارت یادشده تعیین شده است را حفظ و همکاری لازم جهت حفاظت و احیای تالاب­های یاد شده را به عمل آورد و نتایج آن را به­ طور منظم به کار گروه ارائه نماید.

۲-۲ -۳-۵-۲- برنامه ­های میان­مدت[۵۹]

 

 

ماده١٠ـ شهرداری­های شهرهای واقع در استان­های جنوب و غرب کشور، موظفند برای اجرای طرح کمربند فضای سبز شهرهای مربوط ضمن رعایت ضوابط طرح جامع، نظر سازمان حفاظت محیطزیست و سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور را از جهت اولویت مکانی و نوع کاشت رعایت نمایند.

تبصره ـ حق استفاده از اراضی ملی و دولتی و منابع طبیعی واقع در کمربند سبز مزبور(به استثنای مناطق (۴)گانه موضوع ماده (٣) قانون حفاظت و بهسازی محیط­زیست و اراضی موضوع ماده (٢) آیین­نامه اجرایی لایحه قانونی اصلاح لایحه قانونی واگذاری و احیاء اراضی در حکومت جمهوری اسلامی ایران ـ مصوب ١٣۵٩ ـ شورای انقلاب) با توجه به تبصره (۵) ماده (۶٩) قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت به شهرداری­های مجری کمربند سبز موضوع این ماده بر اساس نقش­های که به تأیید کمیسیون مستندسازی و تعیین بهره­بردار اموال غیرمنقول دستگاه­های اجرایی می­رسد، واگذار می­ شود.

ماده١١ـ وزارت نیرو موظف است به منظور کاهش صدمات وارده بر تاسیسات تصفیه آب شرب شهری ناشی از پدیده گرد و غبار در منطقه، کمربند سبز با اشکوب بندی مناسب با اهداف بادشکن را پیرامون تاأسیسات مربوط احداث نماید.

ماده١٢ـ سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور موظف است در راستای برنامه اقدام ملی مقابله با بیابان­زایی و کاهش اثرات خشکسالی در کشور با همکاری وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و سازمان هواشناسی کشور و سازمان بسیج سازندگی نیروی مقاومت بسیج ظرف پنج سال، سالانه نسبت به احداث حداقل (۶٠٠) کیلومتر مربع نهال­کاری به صورت اشکوب­بندی شده و با بهره گرفتن از گونه­ های بومی سازگار به کم آبی را با اولویت مناطق آسیب­پذیر از نظر زیست محیطی به شرح زیر در جنوب و غرب کشور به مورد اجرا گذارد:

١ـ کمربند فضای سبز کلیه فرودگاه­های منطقه با رعایت حریم فرودگاه­ها؛
٢ـ حریم ایمنی (١۵٠) متری راه­آهن و جاده­های بین شهری؛
٣ـ حوضه­های آبخیز سدهای مورد بهره­برداری؛
۴ـ کمربند سبز در نوار مرزی جنوب غربی،
۵ ـ کانون­های بحرانی فرسایش بادی.

 

 

بصره ـ استان­داران موظفند پروژه­ های استانی موضوع این ماده را به عنوان پروژه­ های اولویت­دار در کمیته برنامه ­ریزی استان جهت تصمیم ­گیری برای تأمین اعتبار از محل اعتبارات طرح­های استانی مطرح نمایند. تأمین اعتبار برای پروژه­ های ملی با رعایت قوانین مربوط و به ترتیب مقرر در ماده (١٧) این آیین­نامه در لوایح بودجه سالانه برای سیر مراحل تصویب منظور خواهد شد.

ماده١٣ـ معاونت برنامه ­ریزی و نظارت راهبردی رئیس­جمهور موظف است یک ردیف بودجه­ای مستقل را در لوایح بودجه کل کشور به منظور مطالعات مرتبط با گرد و غبار در کشور و منطقه توسط پژوهشکده اقلیم­شناسی با هماهنگی سازمان حفاظت محیط­زیست پیشنهاد نماید.

۳-۲ -۳-۵-۲- برنامه ­های بلندمدت

 

 

ماده١۴ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است به منظور حفاظت از منابع خاک در معرض فرسایش بادی، طرح جامع مدیریت و احیاء مراتع استان­های جنوب و غرب کشور را ظرف یک سال تهیه و جهت اجرا و تامین بودجه لازم در برنامه پنجم توسعه به دولت ارائه نماید.

ماده١۵ـ وزارت جهاد کشاورزی مکلف است طرح جامع مقابله با شن­های روان و فرسایش بادی در پهنه جنوب و غرب کشور را با همکاری سازمان حفاظت محیطزیست و با اولویت روش­های بیولوژیکی تهیه و در طول برنامه پنجم توسعه اجرا نماید.

ماده١۶ـ وزارت راه و ترابری مکلف است برنامه توسعه و تجهیز فرودگاه­های جنوب و جنوب غرب کشور به تجهیزات و تأسیسات ناوبری و هواشناسی پیشرفته را جهت هدایت هر چه بهتر پروازهای مربوط در شرایط وقوع بحران گرد و غبار تهیه و اجرا نماید.

ماده١٧ـ معاونت برنامه ­ریزی و نظارت راهبردی رئیس­جمهور مکلف است براساس گزارش­های توجیه فنی، اقتصادی و زیست­محیطی دستگاه­های اجرایی، اعتبارات لازم برای تحقق برنامه ­های موضوع این آیین­نامه را در لایحه بودجه سنواتی دستگاه­های ذیربط پیش ­بینی نماید.
عکس مرتبط با اقتصاد

 

ماده١٨ـ به منظور انجام بررسی­های ابعاد برون­مرزی این پدیده، و ایجاد زمینه همکاری منطقه­ای تیم کارشناسی به انتخاب کار گروه موضوع ماده(١) تعیین، تا با انجام اقدامات لازم توسط وزارت امور خارجه به کشورهای منطقه اعزام شوند و راهکارهای لازم را برای تصمیم ­گیری به کار گروه ارائه نمایند.

ماده١٩ـ سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور به عنوان مرجع ملی کنوانسیون مقابله با بیابان­زایی در کشور مکلف است با همکاری سازمان­های حفاظت محیطزیست و هواشناسی کشور و وزارتخانه­های نیرو و امور خارجه ظرف سه ماه، پیشنویس طرح همکاری چند جانبه کشورهای منطقه را با هدف پیشگیری و کنترل پدیده گرد و غبار منطقه تهیه و به تأیید کارگروه موضوع ماده(١) برساند(معاونت برنامه ­ریزی ونظارت راهبردی رئیس­جمهور سازمان حفاظت محیط زیست، ۱۳۸۸و هفته نامه برنامه، ۱۳۸۸).
عکس مرتبط با محیط زیست

 

۴-۵-۲- مدیریت گرد و غبار

توفان­های گرد و غبار همواره مناطق مختلفی از کره زمین از جمله آفریقا، غرب آسیا، چین، استرالیا، و … را تحت تأثیر قرار داده و می­دهند. دست کم از ۴ دهه پیش تا حالا، توفان­های متعددی در طول هر سال در ایران و سایر کشورهای منطقه گزارش شده است که موجب بروز گرد و غبار و حتی جابجایی ماسه های مناطق مستعد شده است. با مراجعه به آمارها و سوابق، در کشور ایران گرد و غبار به عنوان یکی از انواع پدیده­های جوی همواره مطرح بوده است.
البته منشاء اصلی گرد و غبار در جنوب شرق ایران که با شدت بیشتر در استان سیستان و بلوچستان بوده و دامنه های آن تا استان­های خراسان­جنوبی، خراسان­رضوی، کرمان، یزد نیز گسترش می یابد، پدیده بادهای محلی فصلی ۱۲۰ روزه می­باشد که از روی اقیانوس هند آغاز و پس از عبور از پاکستان و افغانستان در منطقه جنوب شرق ایران به علت خشکی هوا و کمبود رطوبت در خاک همراه با گرد و خاک بسیار شدید ظاهر می­گردد.
ولی نکته بسیار مهم این است که توفان­های گرد و غبار رخ داده در ۷ سال اخیر در این منطقه از نظر ویژگی های زیر از موارد مشابه قبلی متمایز می باشد:
غلظت، اندازه ذرات معلق در توفان ، تداوم دوره زمانی، تعداد دفعات وقوع ،وسعت و منطقه تحت تأثیر، زمان تحت تأثیر توفان. البته فقط کشور و مردم جمهوری اسلامی ایران تحت تأثیر این شرایط نامطلوب نبوده و سایر کشورهای منطقه به خصوص سوریه و عراق هم در شرایط سخت­تری متأثر از این توفان­ها می­باشند. در ۷ سال گذشته، وقوع توفان گرد و غبار با تداوم چندین هفته­ای و غلظت بسیار بالا که مناطق وسیعی را پوشش می­دهد موجب مختل شدن جدی زندگی مردم شده و نه تنها عرصه را برای هر گونه فعالیت مفید مردم تنگ کرده است، بلکه به خاطر ریز بودن سایز ذرات معلق در توفان امکان بروز بیماری­های متعدد تنفسی، ریوی، چشمی و پوستی را افزایش داده است. براساس مطالعات اولیه منشاء عمده این توفان­ها در بخش­هایی از عراق، سوریه و عربستان قرار دارد. شاید از جمله علل بروز این پدیده را مسائلی مثل تغییرات اقلیمی، کاهش بارش و بروز خشکسالی­های متوالی و طولانی، تغییر کاربری اراضی و کاهش قابل توجهی از پوشش گیاهی در منطقه ذکر کرد.
در همین راستا پس از تصویب آئین­نامه” آمادگی و مقابله با آثار زیان­بار پدیده گردوغبار (ریزگرد ) در کشور” ، دبیرخانه ملی و منطقه­ای مقابله با گرد و غبار مستقر در سازمان حفاظت محیط­زیست با آگاهی از کلیه آسیب­های اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی این پدیده و با بهره گرفتن از حداکثر ظرفیت سازمانی و ملی و نیز با همکاری نزدیک سایر ارگان­های ذیربط اقدامات لازم را در دو سطح ملی و منطقه­ای به شرح ذیل به اجراء درآورده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
لازم به ذکر است که حل این مسئله در مدت زمان کوتاه امکان پذیر نبوده و نیازمند فراهم شدن شرایط اعتباری لازم در کشور­های منشاء و شرایط امنیتی در کشور عراق و همچنین تخصیص اعتبارات مورد نیاز دستگاه­ها جهت اجرایی نمودن آئین نامه مذکور می­باشد.

 

۱-۴-۵-۲- اقدامات ملی

در سطح ملی اقدامات کوتاه­مدت و میان مدتی به شرح ذیل در خصوص کمک به مردم و کاهش میزان خسارات ناشی از گرد و غبار به اجراء در آمده است :

 

 

تصویب و ابلاغ آیین نامه آمادگی و مقابله با آثار زیان بار پدیده گرد و غبار در کشور در سال ۱۳۸۸ با عضویت ۱۷ وزارتخانه و سازمان؛

فعال­سازی دبیرخانه کمیته ملی گرد و غبار با همکاری ارگان­ها و وزارتخانه­های عضو آئین­نامه و تشکیل جلسات متعدد کاری؛

تهیه طرح جامع مدیریت مقابله با گرد و غبار و ارسال آن جهت تصویب نهایی به کمیسیون­های مربوطه در مجلس شورای اسلامی و کمیسیون زیربنایی دولت؛

اجرای پروژه تثبیت شن در استان­های جنوبی از جمله خوزستان با همکاری وزارت نفت به مساحت ۲۰۰ هزار هکتار که تاکنون بالغ بر ۱۶۱۱ هکتار اجرا شده است؛

تعریف و تصویب وظایف و مأموریت­های هر یک از سازمان­های عضو کارگروه آئین نامه گرد و غبار در سال ۹۰٫

۲-۴-۵-۲- وزارت جهاد کشاورزی:

ادامه پروژه تثبیت شن­های روان و بیابان­زدایی در سطوح مختلف شامل نهال­کاری ۷۱۸۰۰ هکتار ،‌ بذرپاشی ۲۴۰۰۰ هکتار،‌ مدیریت هرزآب ۷۶۸۸۰ هکتار، مراقبت و آبیاری ۱۰۲۲۹۸ هکتار،‌ مالچ پاشی ۷۵۰ هکتار.

 

۳-۴-۵-۲-سازمان هواشناسی :

 

 

ارتقاء مدیریت داده ­ها و پیش آگاهی هواشناسی.

‌ ۴-۴-۵-۲- وزارت بهداشت:
پیش­گیری و مراقبت از عوامل آسیب­رسان ناشی از پدیده گرد و غبار، ‌درمان و مراقبت از بیماران ناشی از پدیده‌، ارتقاء تجهیزات و ظرفیت­سازی مراکز درمان.
۵-۴-۵-۲- سازمان محیط­زیست :
ارتقاء مدیریت پایش هشدارهای زیست­محیطی و نصب تجهیزات لازم در سطح استان­ها، اجرای برنامه احیای تالاب­ها در تالاب­های موجود در استان­های تحت تأثیر پدیده گرد و غبار، پایش و هشدار وضعیت رخداد گرد و غبار، اعلام وضعیت کیفیت هوا، ارائه خدمات پشتیبانی و اقلام مورد نیاز در استان­های تحت تأثیر پدیده گرد و غبار.

 

 

برگزاری‌ نشست­های کارشناسی با حضور نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، مرکز پژوهش­های مجلس و کمیسیون امور زیر بنایی دولت؛

انجام مذاکره و هماهنگی با نمایندگان سازمان­های بین المللی مستقر در جمهوری اسلامی ایران به منظور استفاده از توانایی علمی و فنی و اعتباری؛

جمع­آوری و تحلیل منظم و پیوسته تصاویر ماهواره­ای مربوط به پدیده گرد و غبار از تمامی مراکز معتبر جهانی

جمع­آوری و تحلیل داده ­های شبکه سنجش آلودگی هوا و شرایط زیست­محیطی در کشور و منطقه؛

تهیه و تحلیل نقشه­های هواشناسی در سطوح مختلف جوی برای پیش ­بینی زمان وقوع پدیده گرد و غبار؛