اینکه عملکرد بتواند بر ساختار مالکیت تأثیر بگذارد(صادقی،رحیمی،۱۳۹۱: ۹۲).
فرضیه ثبات مدیریتی و همگرایی منافع:
طرفداران فرضیه ثبات مدیریتی بر این باورند که زمانی که سهامداران مستقیماً در مدیریت شرکت حضور دارند، با توجه به ثباتی که آنها در جایگاه سازمانی شرکت به دست می آورند، به اطلاعاتی دسترسی پیدا می کنند که این امر موجب به وجود آمدن عدم تقارن اطلاعاتی بین آنها و سایر سهامداران می شود و بنابراین، ممکن است که تصمیمات آنها در جهت حداکثر کردن ثروتشان اخذ گردد(جانگ و همکاران،۲۰۰۲: ۳۰۴) .این وضعیت از دیدگاه سایر سرمایه گذاران باعث عدم شفافیت گزارش های مالی می شود و در نتیجه، آنها در واکنش به آن و در جهت حفاظت از خود، محدودیت های قراردادی بیشتری را بر مالک/ مدیر تحمیل می کنند که باعث می شود احتمال دستکاری گزارش های مالی و بخصوص سودهای گزارش شده توسط مدیریت بیشتر شود تا در نهایت باعث کاهش کیفیت سود شود(ابراهیمی کردلر،اعرابی،۱۳۸۹: ۹۸) .
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
طرفداران فرضیه همگرایی منافع معتقدند که به دلیل کاهش هزینه های نمایندگی که در صورت وجود مالک-مدیر ایجاد می گردد، وی به گونه ای رفتار می کند که ارزش شرکت بیشتر شود و سود بیشتری حاصل شود که این مساُله موجب حداکثر شدن منافع سایر سهامداران نیز می گردد و آنها در واکنش به این اقدام مدیریت، محدودیت های کمتری را بر وی تحمیل می کنند .این اقدام سایر سهامداران باعث می شود که مدیر شرکت، انگیزه کمتری به منظور تحریف اطلاعات مالی داشته باشد و به عبارت دیگر، گزارش های مالی با کیفیت تری را ارائه نماید(فان و همکاران،۲۰۰۲: ۴۰۴).
مالکیت نهادی
سهامداران نهادی در دهه های اخیر یه یکی از مهمترین اجزای بازار سرمایه در بیشتر کشورهای جهان تبدیل شده اند.به طوری که حجم بزرگی از سرمایه گذاری های انجام شده را این نهادها صورت داده اند.در حقیقت سرمایه گذاران نهادی منابعی برای نفوذ و نظارت بر شرکت و مدیران دارند و یکی از روش های حل مشکل نمایندگی این است که از طریق مالکیت نهادی ، رابطه بین مدیران شرکت و ذی نفعان به هم نزدیک شود(کاظمی، محمد نژاد،۱۳۹۰: ۱۱۱)بر اساس فرضیه نظارت فعال ، سرمایه گذارن نهادی ، سهامداران متبحری هستند که دارای مزیت نسبی در جمع آوری و پردازش اطلاعات هستند.منطق فرضیه نظارت فعال این است که به علت بالا بودن هزینه نظارت، فقط سهامداران بزرگ نظیر سرمایه گذاران نهادی می توانند با دستیابی به مزایای کافی، انگیزه نظارت را داشته باشند.سهامداران نهادی ، سهامدارانی با افق دید بلند مدت هستند که مبادلات خود را به تنهایی بر مبنای اخبار سود ترتیب نمی دهند.درحقیقت سهامداران نهادی به ارزش بلند مدت شرکت توجه زیادی داشته و عمدتاً از توانایی و قدرت کنترل شرکت نیز برخوردارند(گاسپار و همکاران،۲۰۰۵: ۱۳۶).در نوشته های دانشگاهی بر اهمیت نقش سرمایه گذاران نهادی، تأکید شده است.وجودمیانجی بزرگ، مانند یک سرمایه گذار نهادی، می تواند مشکلات کارگزاری را به دلیل توانایی برخورداری از مزیت صرفه اقتصادی ناشی از مقیاس و تنوع بخشی حل و فصل نماید(رحمانی و همکاران،۱۳۸۹: ۴۱). گلاستن و میلگروم(۱۹۸۵) معتقدند وجود نهادهای با مزیت اطلاعاتی سبب بروز هزینه های کژگزینی برای سرمایه گذاران بی اطلاع می شود و درنتیجه نقدشوندگی کاهش می یابد .نظریه پرطرفدار دیگر آن است که با وجود چندین سرمایه گذار نهادی و ایجاد رقابت بین آن ها، احتمال اثرگذاری اطلاعات در قیمت ها افزایش می یابد .مندلسن و تونکا(۲۰۰۴) مدعی هستند که نهادها سبب کاهش عدم اطمینان در مورد قیمت واقعی دارایی ها، کاهش در زیان های ناشی از معاملات، افزایش رغبت سرمایه گذاران و درنهایت افزایش در نقدشوندگی بازار می شو ند.گروهی دیگر نیز معتقدند وجود مالکان نهادی، که با دید بلندمدت سرمایه گذاری نموده اند، سبب می شود با کاهش تعداد سهام شناور در دسترس، نقدشوندگی کاهش یابد(کاتو،۲۰۰۹).
عکس مرتبط با اقتصاد
انواع مالکیت نهادی (فعال و منفعل)
بر اساس شواهد حاصل از تحقیقات پیشین(نویسی،نایکر،۲۰۰۶) تأثیر سرمایه گذاران نهادی بر رویه های اتخاذ شده شرکت مشابه با هم نبوده، انگیزه های یکسانی برای نظارت بر این رویه ها ندارند. بر این اساس، سرمایه گذاران نهادی را می توان به دو دسته منفعل و فعال تقسیم کرد. سرمایه گذاران نهادی منفعل دارای گردش پرتفوی بالایی بوده و استراتژی معاملاتی لحظه ای دارند. برای مثال، با یک خبر خوب سهام می خرند و با خبر بد سهام را می فروشند. برای این مالکان، قیمت جاری سهام بسیار مهم بوده، دارای دیدگاه کوتاه مدت و گذرا هستند و عملکرد جاری را به عملکرد بلندمدت شرکت ترجیح می دهند. بنابر این، انگیزه زیادی برای نظارت بر مدیریت و داشتن نماینده ای در هیات مدیره شرکت های سرمایه پذیر ندارند، زیرا بعید است که منافع این نظارت در کوتاه مدت نصیب آنها شود (مهرانی و همکاران،۱۳۸۹: ۵۱).تمرکز بیش از حد این سهامداران بر عملکرد و سود جاری، ممکن است انگیزه هایی را برای خوش بینی مدیریت در ارائه سود حسابداری جهت نیل به اهداف کوتاه مدت، فراهم آورد. بنابراین، به نظر می رسد این مالکان علاقه ای به استفاده از رویه های محافظه کارانه سود ندارند.در مقابل، سرمایه گذاران نهادی فعال، دیدگاه بلند مدت داشته، عملکرد بلند مدت شرکت را مد نظر دارند. بنابراین، انگیزه زیادی برای داشتن نماینده در هیات مدیره شرکت های سرمایه پذیر دارند. گردش پایین سبد سهام سرمایه گذاران بزرگ بیانگر انگیزه این سهامداران برای نگهداری سهام و تشویق مدیران به بهبود عملیات و افزایش ثروت سهامداران است. این سهامداران با نظارت فعالانه بر مدیریت و تصمیمات وی، انگیزه هایی را برای مسؤولیت پذیری بیشتر مدیریت فراهم می آورند. آلمازان و همکاران(۲۰۰۵) دریافتند که هر چه سطح مالکیت نهادی فعال بیشتر شود، سطح نظارت بر مدیر و رویه های اتخاذ شده از سوی او بیشتر می شود. همچنین، محققانی نظیر چونگ و فیرس و کیم(۲۰۰۲) نیز نشان دادند که حضورسرمایه گذاران نهادی فعال، سبب کاهش استفاده از رویه های غیر محافظه کارانه برای مدیریت سود می شود.
حسابداری
مالکان خانوادگی
مالکان خانوادگی به افراد یک یا چند خانواده گفته می شود که کنترل شرکتی (تملک حداقل ۵۰% سهام) را در اختیار دارند(آریفین،۲۰۰۳).در بسیاری از کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه ، شرکتها معمولاً خانوادگی هستند.در شرکتهای خانوادگی نسبت به شرکتهای سهامی عام،مسائل نمایندگی کمتری به چشم می خورد.زیرا تضاد منافع کمتری بین مالک و مدیر وجود دارد.از این رو هزینه های کنترل در آنها کمتر است و این امر سبب می شود که این شرکتها موثر و کارآمدتر بوده و ارزش بازار بیش تری داشته باشند.اگر مالکیت خانوادگی بیانگر یک ساختار سازمانی کارآ باشد، آنگاه مدیریت سود فرصت طلبانه محدود خواهد شد(احمدپور، منتظری،۱۳۹۰: ۹).اما اگر این گونه شرکتها متعلق به یک گروه تجاری باشند، ممکن است این الگو حفظ نشود.در این شرکتها انگیزه زیادی برای سلب مالکیت از سهامداران اقلیت و مدیریت سود فرصت طلبانه وجود دارد.شرکتهای خانوادگی از طریق ساختار مالکیت هرمی و گروه های تجاری خود، می توانند از سهامداران اقلیت، سلب مالکیت کنند.این رخدادها به این دلیل است که این گونه شرکتها توسط مالکانی استثمار شده اند که از آنها برای جمع آوری وجوه از عموم و انتقال به شرکتهای دیگر در گروه تجاری استفاده می کنند.(سیرگار،۲۰۰۸).کیم و یی (۲۰۰۵) شواهدی یافتند که مدیریت سود فرصت طلبانه در شرکتهای با گروه تجاری در مقایسه با شرکتهای بدون گروه تجاری، بسیار بیشتر است.
فرصتهای رشد و ساختار مالکیت :
تاثیرساختار مالکیت بر روی ارزش شرکت بر گرفته از تضاد منافع بین سهامداران است.کورو (۲۰۰۲) اعتقاد دارد وقتی که سهامداران عمده درصد مناسبی از سهام را در اختیار داشته باشند، می توانند سیاستهای خود را بر شرکت تحمیل و منافع خصوصی را جذب نمایند. هرگاه حقوق کلیه سهامدارن به طور یکسان رعایت نشود، تمرکز مالکیت در دست عده ای از سهامداران عمده افزایش می یابد . پژوهش های قبلی نشان داده است که سهامداران عمده (کنترل کننده) بر خلاف سهامداران اقلیت، به منظور بهبود عملکرد بنگاه اقتصادی بر روی مدیران نظارت و کنترل بیشتری دارند. جایش کومار(۲۰۰۴) در بررسی تاثیر ساختار مالکیت بر ارزش شرکت ها در کشور هند به این نتیجه رسید که مدیران بیشترین تاثیر را بر عملکرد شرکت داشته ، سهامداران خارجی و شرکتهای هلدینگ به طور معناداری بر ارزش شرکت تاثیرگذار نیستند. سیفرت(۲۰۰۲) با بررسی کشورهای آلمان، انگلستان، ایالات متحده و ژاپن دریافت که وجود سهامداران عمده در ترکیب مالکیت شرکت با ارزش شرکت، رابطه معناداری دارد. فرث و همکاران(۲۰۰۲) در بررسی شرکتهای چین به این نتیجه رسیدند که بین مکانیسمهای کنترلی در راهبری شرکتها و ارزش شرکت رابطه معناداری وجود دارد.آنلین چن و کائو (۲۰۰۵) میان ساختار مالکیت، سرمایه گذاری و ارزش شرکت را برای ۵۰۰ شرکت نمونه تولیدی کره جنوبی بررسی کردند . براساس نتایج رگرسیون حداقل مربعات معمولی، ساختار مالکیت بر سرمایه گذاری و ارزش شرکت موثر بوده است. لوپز و ویسنته(۲۰۱۰) معتقدند که فرصتهای رشد در توانایی سهامداران عمده برای سلب مالکیت وجوه از سهامداران اقلیت، تاثیرگذار است. آنان در تحقیقی که به همین منظور انجام شد، به این نتیجه رسیدند که بین ساختار مالکیت و ارزش شرکت رابطه غیر خطی وجودداشته، فرصتهای رشد باعث افزایش شدت این رابطه غیرخطی خواهند شد.
ساختار مالکیت و عملکرد شرکت
پایه و اساس مطالعات حاکمیت شرکتی ، تئوری نمایندگی است و مسائل نمایندگی نیز ناشی از مجزاسازی مالکیت از کنترل می باشد. فرض تئوری نمایندگی بر این است که بین منافع سهامداران و مدیریت یک تعارض بالقوه وجود دارد و مدیران به دنبال کسب حداکثر منافع خود از طریق سهامداران شرکت هستند که این منافع ممکن است در تضاد با منافع سهامداران باشد . در نگاه کلی ،راهبری شرکتی شامل ترتیبات حقوقی ، فرهنگی و نهادی می شود که سمت وسوی حرکت وعملکرد شرکت ها را تعیین می کنند. اعضای هیئت مدیره و ترکیب آنان مدیریت شرکت که توسط مدیرعامل یا مدیر ارش د اجرایی هدایت می شود و سایر ذی نفع ها که امکان اثرگذاری بر حرکت شرکت دارند (سلمن،۱۳۸۴: ۴۵).
معیارهای ارزیابی سنتی بر پایه اطلاعات تاریخی قرار دارند . طرفداران این معیارها به مطلوبیت اطلاعات تاریخی اعتقاد دارند و بر این باورند که این اطلاعات بستر تاریخی واحد تجاری را بهتر نشان می دهند، چراکه گزارشگری مالی تاریخی با تدارک نوعی یکنواختی در ارا ئه اطلاعات مالی هنوز هم از جایگاه خاصی برخوردار است و این جایگاه به واسطه ویژگ ی های همچون فرض ثبات واحد پولی ، اصل تطابق و اصل تحقق درآمدها و هزینه ها حفظ شده است . در ضمن، داده های مالی قابلیت اتکا ء بیشتری دارند و مهم ترین این شاخص ها عبارتند از سود خالصP/E ،ROE ،EPS وتقسیم سود(عباس زادگان،۱۳۸۵: ۷۴). توسعه بازارهای سرمایه نقش معیارهای ارزیابی عملکرد را در انعکاس عملکرد شرکت ها پررنگ ساخته است . شاخص های متنوعی در ارزیابی عملکرد شرکت ها مطرح هستند که به برخی از آنها تحت عنوان شاخص های سنجش عملکرد سنتی اشاره شد ، اما طبق آنچه در نوشته های مختلف آمده است این معیارها برای کمک به تصمیم گیری در شرایط فعلی کافی نیست که سرعت تغییرات زیاد است و رقابت بسیار نزدیک بین بنگاه های اقتصادی وجود دارد. ضمن اینکه همانند گذشته سهامداران منتظر کسب بازده توسط مدیران نمی شوند، بلکه از مدیران می خواهند تدابیری بیندیشند تا ارزش سرمایه گذاری آنها حداکثر شود. از اینرو، شاخص های مالی نمی توانند عملکرد شرکت ها را به گونه ای مطلوب نشان دهند .مهم ترین ومتداول ترین شاخص های غیرمالی مبتنی بر ارزش عبارتند از ارزش افزوده اقتصادی،تحلیل ارزش برای سهامداران، ارزش افزوده بازار و ارزش افزوده نقدی(ظریف فرد، ناظمی، ۱۳۸۲: ۲۰).
ارزش افزوده اقتصادی : اقتصاددانان معتقد ند برای آن که شرکتی ایجاد ارزش نمایند و ثروت خود را افزایش دهند می بایست بازدهی آنها بیشتر از هزینه های بدهی و حقوق صاحبان سهام آن باشد . در این راستا ، در دهه ۱۹۹۰ مؤسسه استرن استوارت بجای سود علامت تجاری با نام ارزش افزوده اقتصادی ابداع نمود و این معیار را جایگزین سود و جری ان های نقدی عملیاتی کرد و آن را یک معیار داخلی و خارجی بررسی عملکرد معرفی کرد . معیار ارزش افزوده اقتصادی هزینه فرصت تمام منابع بکار رفته در شرکت را مدنظر قرار می دهد. اگر سود خالص شرکتی برابر با هزینه فرصت سرمایه بکار گرفته شده باشد شرکت هیچ ارزشی ایجاد نکرده است ، حتی اگر مبلغ سود خالص در سطح بالایی باشد سهامداران با سرمایه گذاری در پروژه های دیگر با ریسک مشابه و بازدهی معادل هزینه فرصت سرمایه بکار گرفته شده در شرکت نیز بالاتر باشد ارزش سهم شرکت افزایش یافته و به تبع آن ثروت سهامداران افزایش می یابد (زولهنر،۲۰۰۳).
Q توبین: برای محاسبه Q توبین از نسبت ارزش بازار شرکت به ارزش دفتری دارایی استفاده می شود یعنی ارزش سهام عادی در پایان سال به اضافه ارزش بازارسهام ممتاز در پایان سال به اضافه ارزش دفتری بدهی جاری و غیر جاری در پایان سال تقسیم بر ارزش دفتری کل دار ایی ها (ملکیان واصغری،۱۳۸۵). ساختار مالکیت به عنوان یکی از معیارهای حاکمیت شرکتی مطرح می شود و به صورت های مالکیت نهادی بودن ، مالکیت حقیقی بودن ، مالکیت تمرکز ، مالکیت پراکندگی و مالکیت درونی بودن بررسی شده است .
ارزش شرکت
مفاهیم ارزش شرکت: برای محاسبه ارزش از چندین مفهوم مختلف، بشرح ذیل، استفاده شده است.
ارزش دفتری
ارزش دفتری یکی از مفاهیم حسابداری است و با بهره گرفتن از این معیار، ارزش هر یک از اقلام دارایی بر اساس روش های حسابداری مورد استفاده تعیین می گردد. ارزش دفتری دارایی ها همان ارقام و مقادیری است که در ترازنامه شرکت منعکس می شود . بر این اساس، ارزش یک سهم عادی از تقسیم ارزش حقوق صاحبان سهام عادی بر تعداد سهامی که در دست سهامداران است محاسبه می شود. از آنجا که ارزش های دفتری متاثر از روش های حسابداری هستند، لذا نمی توان چندان بر ارزشهای دفتری هر سهم به عنوان ملاکی برای تعیین ارزش سهام اتکا نمود(ساعی و همکاران،۱۳۸۹: ۱۶۶).
ارزش سهام بر مبنای قیمت های جایگزینی دارایی ها پس از کسر بدهی ها
ارزش جاری دارایی ها معمولا به واسطه ی مرور زمان و نیز اثر تورم با ارزش های تاریخی (ترازنامه ای) آن ها متفاوت خواهد بود. لذا ارزش های تاریخی اگر چه قابل اعتمادتر هستند اما برای ارزشیابی سهام چندان مربوط به شمار نمی روند . از این رو در روش حاضر، کلیه دارایی های شرکت مشتمل بر دارائیهای پولی و غیرپولی (مشهود و غیر مشهود) مورد ارزیابی قرار می گیرند. و ارزش سهام مساوی است با ارزش جاری دارائیها پس از کسر ارزش جاری برآوردی بدهی های آن.
ارزش بازار
ارزش بازار عبارت است از قیمت فروش یک قلم دارایی در شرایط عادی تجاری. اگر اوراق بهادار شرکت در بورس اوراق بهادار معامله شود، معمولا قیمت معامله مؤید ارزش بازار آن سهم می باشد. اعتبار این ارزش منوط به تداوم بازاری دارد که این قیمت از آن استخراج شده است. باید توجه داشت که این ارزش با ارزش ذاتی سهام می تواند متفاوت باشد . غالبا، تفاوت بین ارزش جاری بازار و ارزش ذاتی – که می توان آن را ارزش واقعی یا ارزش تئوریک سهام دانست .مبنای تصمیمات خرید و فروش سهام است. در ضمن ارزش بازار سهام زمانی قابلیت اتکاء دارد که برآیند حجم مبنای از سهام باشد، تا بتوان آن را برای کل سهام شرکت و در نتیجه محاسبه ارزش آن استفاده نمود.
ارزش با فرض تداوم فعالیت شرکت
ارزش یک شرکت را می توان با فرض تداوم فعالیت آن، و به عنوان یک فعالیت اقتصادی به طور کل ارزیابی نمود. لذا کسی که با این دیدگاه به شرکت می نگرد در صدد بر نمی آید که ارزش شرکت را بر اساس مقادیر مندرج در ترازنامه مشخص کند، بلکه توا نایی شرکت را در مورد قابلیت ایجاد سود در آینده مورد توجه قرار م یدهد. بر اساس این روش به عوامل موثر بر ارزش شرکت مانند قدرت سودآوری، فرصت های رشد، ساختار سرمایه و میزان ریسک مالی شرکت توجه می شود که در چارچوب مدل های مختلفی ارزش شرکت را برآورد می نمایند .ارزش شرکت در این روش مساویست با مبلغ تنزیل شده جریانات نقدی آتی با بهره گرفتن از یک نرخ بازده مناسب.
مدلهای تعیین ارزش شرکت
مدلهای اقتصادی و مدلهای حسابداری
در مدلهای اقتصادی برای تعیین ارزش شرکت، فرض می شود که قیمت سهام به وسیله ی سرمایه گذاران با هوشی تعیین می شود که فقط به دو چیز توجه دارند: جریان نقد بدست آمده در طول یک فعالیت اقتصادی و ریسک دریافت های نقدی. در روش های اقتصادی اذعان می شود که اگر چه کسب و اندازه گیری درآمد یا سود ناشی از عملیات شرکت مهم است، با این وجود، به همان اندازه اهمیت دارد که بیان شود درآمد با حجمی از سرمایه ی بکار رفته برای کسب آن مرتبط است. از این رو روش های اقتصادی مزبور راه هایی (و تعاریف ) ویژه برای محاسبه سود اقتصادی و سرمایه ی اقتصادی یک شرکت دارند.استوارت در کتاب جستجو برای ارزش معتقد است، دو پاسخ (یا مدل) رقیب برای این پرسش وجود دارد که چه چیزی قیمت سهام را تعیین می کند: مدل حسابداری ارزش و مدل اقتصادی ارزش. در حالی که مدل های حسابداری بر صورت سود و زیان و ترازنامه تاکید می کنند، مدل های اقتصادی اساس خود را تنها بر صورت گردش وجوه نقد قرار می دهند. استوارت، مدل حسابداری ارزش را فاقد واقع بینی کافی دانسته و تاکید می کند آنچه ارزش شرکت را تعیین می کند، نه سود، بلکه جریان های نقدی است.
۱- مدل های عمومی
به طور کلی هرسهم دو نوع جریان نقدی ایجاد می کند. اول سود سهام که به طور منظم ( مثلاً سالانه) پرداخت می گردد و دوم قیمت فروش سهام در تاریخ واگذاری آن چنانچه سهم برای یک دوره ی طولانی نگهداری شود، ارزش فعلی قیمت آتی با توجه به افق زمانی کاهش می یابد و مقدار آن تقریباً برای مدت پنجاه سال یا صد سال صفر می شود)پاندی[۴۶]،۲۰۰۳). بنابراین، قمیت سهام در زمان صفر برابر با ارزش فعلی جریان سود سهام برای یک دوره ی نامحدود می باشد. بنابراین قیمت سهام طبق معادله ی زیر(۲-۱) محاسبه می شود:
(۲-۱)

به طوری که:
= (ارزش فعلی سرمایه گذاری سهام عادی)
Div= (سود سهام پرداختنی در زمان t ام)
مدل های مختلفی برای ارزشگذاری سهام با توجه به الگوی پرداخت سود سهام متفاوت وجوددارد. این سیاست که شرکتی تمام سود کسب شده را به عنوان سود سهام نقدی به سهاداران خویش پرداخت کند، در اکثر اوقات مطلوب به نظر نمی رسد. شرکت ها همواره فرصت های سرمایه گذاری مطلوبی دارند و یک مدیر کارامد باید ازفرصت های ایجاد شده استفاده کند و از طریق ارزش شرکت راافزایش دهد. چناچه شرکتی سود سهام را در یک پروژه سرمایه گذاری نکند، ارزش فعلی خالص هر سهم این پروژه در تاریخ صفر برابر با « ارزش فعلی خالص[۴۷] ( هر سهم) و فرصت های رشد» خواهد بود از آنجا که با انجام سرمایه گذاری توسط شرکت، ارزش سهم پروژه مورد نظر به قیمت اصلی هر سهم شرکت اضافه می شود، قیمت هر سم پس از انجام سرمایه گذاری به این قرار خواهد بود:
(۲-۲)
در این فرمول:
NPV= ارزش فعلی خالص
GO= فرصت های رشد
معادله (۲-۲) نشان می دهد که قیمت یک سهم می تواند به دو عامل ارزش شرکت وارزش مازاد بستگی داشته باشد. به منظور افزایش ارزش، تحقق دو شرط زیر ضروری است:
۱- سودهای کسب شده باید به منظور سرمایه گذاری در پروژه های آتی انباشته شود.
۲- پروژه ها باید دارای ارزش فعلی خالص مثبت باشد.
۲- مدل ارزشگذاری MVA[48]
از مدل هایی که امروزه برای قیمت گذاری سهام کاربرد فراوانی پیدا کرده است مدل قیمت گذاری ارزش افزوده بازار می باشد. این مدل می گویدکه ارزش شرکت عبارت است از:
ارزش شرکت = سرمایه +
که EVA[49] عبارت است از ارزش افزوده اقتصادی(پورحیدری،اکبری،۱۳۸۹: ۶۷).
۳- مدل گوردن
گوردن[۵۰] با بهره گرفتن از روش سرمایه گذاری سود انباشته مدلی را برای ارزشگذاری سهام پیشنهاد کرده است. او نیز از مکتب بازار ناقص پیروی می کرده و مدل وی بر اساس مفروضات زیر است:
۱- سودهای انباشته تنها منبع تأمین مالی شرکت ها هستند. (به همین علت گوردن، تقسیم سود و تصمیمات سرمایه گذاری را مانند مدل والتر فرض می کند). ۲- نرخ بازده سرمایه گذاری شرکت ثابت باقی می ماند. ۳- نرخ رشد شرکت تابعی از سود نگهداری شده و نرخ بازدهی آن است. این فرض وابسته به دو فرض اول است. ۴- هزینه ی سرمایه برای شرکت ثابت، ولی بزرگ تر از نرخ رشد است. ۵- شرکت دارای عمر نامحدود است. ۶- مالیات بر درآمد وجود ندارد.
گوردون ابتدا مدل زیر را برای ارزش گذاری سهام پیشنهاد، ولی بعدها آن را برای ریسک تجدید نظر کرد: که در آن:
(قیمت هر سهم در آغاز سال صفر)، E0 (سود هر سهم در پایان سال صفر)، b
(درصد سود نگهداری شده)، k (نرخ بازده مورد توقع سهامداران)،
r (نرخ بازده سرمایه گذاری) و br (نرخ رشد سود هر سهم و سود تقسیمی)،
در خصوص مدل گوردون باید گفت:
۱- وقتی نرخ بازده با نرخ تنزیل برابر باشد (r > k)، به مجرد این که نسبت سود پرداختی (D/E) کاهش یابد، قیمت هر سهم هم افزایش می یابد.
۲- وقتی نرخ بازده از نرخ تنزیل کمتر باشد (r = k)، قیمت هر سهم از تغییرات نسبت سود پرداختی متأثر نخواهد گردید.
۳- وقتی نرخ بازده از نرخ تنزیل کمترل باشد (r < k)، به محض افزایش نسبت سود پرداختی قیمت هر سهم کاهش می یابد. بنابر موارد فوق، مدل گوردون با منطقی دیگر عاملاً بکارگیری خط مشی هایی مشابه با مدل والتر را تجویز می کند:
۱- نسبت بهینه پرداخت سود سهام برای یک شرکت روبه رشد(r > k) صفر می باشد (D = 0).
۲- نسبت سود پرداختی برای یک شرکت معمولی تأثیری بر ارزش سهام ندارد .
۳-نسبت بهینه سود پرداختی برای یک شرکت روبه تحلیل (r < k) صد درصد یا یک است. (b = 1).
گوردن بعدها مدل اولیه خود را با وارد کردن ریسک اصلاح کرد.
۴- مدل میلر ومودیگلیانی
این دو محقق دو نظریه درباره ارزش شرکت ارائه کرده اند. طبق نظریه ی اول آن ها یک واحد تجاری
نمی تواند ارزش کل سهام صادره اش را با تغییر در ساختار سرمایه تغییر دهد که به آن قضیه نامربوط بودن نیز اطلاق می گردد. هم چنین براساس نظریه ی دوم، هزینه ی سرمایه تابع خطی از نسبت بدهی به سرمایه یک واحد تجاری است. به نظر این دو محقق ارزش شرکت مطلقاً به سیاست تقسیم سود سهام بستگی ندارد. آن ها به بازار کامل اعتقاد داشتند و ویژگی های بازار کار را برای تئوری های خود در نظر می گرفتند. آنها برای اثبات نظریه خود، ابتدا مدل ساده ارزشگذاری زیر را مطرح کردند:
(۲-۵)
که در آن:
(قیمت هر سهام در زمان صفر)، D1 (سود هر سهم در زمان یک)،
P1 (قیمت هر سهم در زمان یک) و r (نرخ تنزیل) (فرض بر این است که این نرخ ثادبت می ماند).

۱-۱ رانکیو-هیلش ورتکس تیوب
در قرن نوزدهم فیزیکدان بریتانیایی جیمز ماکسول پیشنهاد داد که یک سیستم با دو خروجی مجزای آب سرد و گرم عبوری از یک لوله می­توان ساخت که با باز و بسته کردن یک شیر کوچک کار کند. شیر باید به طور خودکار زمانیکه یک مولکول از آب گرم به آن می­رسد، باز و هنگامیکه یک مولکول از آب سرد به آن می­رسد، بسته شود.[۲] این وسیله خیالی می­توانست به عنوان منبعی جهت دست­یابی به سیال­های سرد و گرم به طور همزمان باشد. این دستگاه که ابتدا با نام لوله جنّی ماکسول نامیده می­شد، یک قرن بعد به واقعیت تبدیل شد و امروزه به نام ورتکس تیوب شناخته می­ شود. شکل ۱-۱ یک طرح شماتیک از این دستگاه را نشان می­دهد که هوای متراکم ورودی را به دو جریان هوای سردتر و گرمتر تقسیم می­ کند. جذابیت این وسیله برای محققین همانطور که اشاره شد، عدم استفاده از هر گونه ابزار متحرک و یا کار ورودی به آن می­باشد.

شکل ۱-۱: نحوه عملکرد و اجزای یک ورتکس تیوب [۳]
همانطورکه اشاره شد در اصل ورتکس تیوب به نام دو دانشمند شناخته می­ شود، اولی یک فرانسوی به نام رانکیو که در سال ۱۹۳۳ ورتکس تیوب را کاملاً به طور تصادفی کشف نمود و دوم یک آلمانی به نام رودولف هیلش که در سال ۱۹۴۶ با انجام کارهای آزمایشگاهی جامع و انتشار مقاله­ای در این زمینه، دستگاه را با موفقیت ساخت و تست نمود. تحقیقات این دو نفر به صورت جزئی­تر در ادامه بحث می­ شود.
۱-۲ تحقیقات رانکیو
یکی از جامع­ترین مقالات دارای جزئیات مربوط به آنالیز نحوه کشف ورتکس تیوب، توسط فولتن [۱] اندکی بعد از کشف آن توسط رانکیو منتشر شد که در آن اشاره به این موضوع شده است که رانکیو دمای سکون[۴] را با دمای استاتیک[۵] اشتباه گرفت و برای همین ورتکس تیوب ساخته شده توسط وی درست کار نکرد. شکل ۱-۲ ورتکس تیوب طراحی شده توسط رانکیو[۴] را نشان می­دهد.

شکل ۱–۲: سطح مقطع ورتکس تیوب طراحی شده توسط رانکیو [۴]
ورتکس تیوبهای مدرن امروزی از لحاظ ساختار و نحوه طراحی شبیه آنچه در شکل ۱-۳ نمایش داده شده است، می­باشد که همراه با نقشه انفجاری آن است. این ورتکس تیوب ساخته­ شرکت Exair می­باشد.

شکل ۱-۳: ورتکس تیوب مربوط به شرکت Exair [5]
نخستین مقاله انتشار یافته در زمینه ورتکس تیوب مربوط به رانکیو در سال ۱۹۳۱ می­باشد. وی در این مقاله نشان داد که ورودی هوا به صورت مماسی و شامل یک یا چند نازل تزریق[۶] می ­تواند باشد. او همچنین توضیح داد که چگونه می­توان با تنظیم اندازه قطر خروجی سرد یا تغییر مساحت خروجی گرم، به میزان سرمایش مورد نظر رسید. همچنین نتیجه گرفت که اگر خروجی گرم بسته باشد، دمای روی دیواره لوله[۷] به بیشترین مقدار خود می­رسد و نیز اینکه با افزایش فشار، دمای خروجی سرد کاهش می­یابد. خلاصه تئوری رانکیو به این صورت است که جریان گاز دارای چرخش در یک ورق ضخیم روی دیواره منبسط می­ شود و لایه ­های داخلی این ورق روی لایه ­های خارجی بوسیله­ یک نیروی گریز از مرکز فشار می­آورند و آنها را فشرده می­سازند و بنابراین باعث حرارت دادن به آنها می­شوند. در همان زمان لایه ­های داخلی منبسط می­شوند و سرد می­گردند و اصطکاک میان لایه ­ها نیز به کمترین مقدار خود می­رسد.[۴]
۱-۳ تحقیقات هیلش
هیلش[۶] یک مقاله در سال ۱۹۴۶ منتشر نمود و در آن به طور مختصر به کار رانکیو در سال ۱۹۳۳ به عنوان منبع اصلی این ایده اشاره نمود و به طراحی مشابهی برای ورتکس تیوب خود دست یافت. او در این مقاله نوشت که هوا از طریق اریفیس در یک میدان سانتریفیوژی از ناحیه فشار بالا در دیواره لوله به یک ناحیه فشار پایین در نزدیکی محور لوله انبساط می­یابد. در طول این انبساط هوا بخش قابل توجهی از انرژی جنبشی خود را از طریق افزایش اصطکاک به لایه ­های محیطی می­دهد. بنابراین این لایه ­ها با افزایش دما روبرو می­شوند. اصطکاک داخلی باعث جریان یافتن انرژی از محور لوله به محیط آن می­ شود و سعی در رسیدن به یک سرعت زاویه­ای واحد[۸] و یکنواخت در سطح کل لوله می­نماید. [۶]
نکته قابل ذکر این است که طبقه بندی ورتکس تیوب بر اساس محل قرار­گیری خروجی هوای سرد در دو نوع بنا شده است. اولی ورتکس تیوب با جریان مخالف[۹] که با توجه به شکل ۱-۴، این وسیله شامل یک قسمت ورودی با یک سری نازل­های دارای یک سوراخ مرکزی، یک لوله گرم و یک شیر مخروطی می­باشد. گاز فشرده با فشار و سرعت بالا به درون نازل ها وارد می­ شود. با انبساط هوای داخل لوله، گردابه­ای سریع تشکیل شده که با تنظیم شیر مخروطی می­توان مقدار هوای سرد را تغییر داد و در نهایت گازهایی که از اطراف سوراخ عبور می­ کنند سرد و باقی مانده آن، گرم می­ شود.

شکل۱-۴: شماتیک ورتکس تیوب با جریان مخالف [۷]
ورتکس تیوب نوع دوم، ورتکس تیوب با جریان موازی[۱۰] می­باشد و همانند حالت قبلی بوده با این تفاوت که هوای سرد به طور هم مرکز با هوای گرم خارج می شود. عملکرد آن نیز شبیه به حالت جریان مخالف است. طرح کلی این نوع ورتکس تیوب در شکل ۱-۵ نشان داده شده است.

شکل ۱-۵: شماتیک ورتکس تیوب با جریان موازی [۷]
بعد از هیلش، تقریباً همه از طراحی ورتکس تیوب با جریان مخالف استفاده کرد­ه­اند تا نوع جریان موازی آن. این امر به این خاطر است که طراحی و ساخت ورتکس تیوب با نوع جریان مخالف ساده­تر است و دو جریان سرد و گرم مجزا در دو خروجی روبروی هم بدست می­آید. در این پایان نامه نیز بر روی ورتکس تیوب با جریان مخالف کار می­ شود.
۱-۴ ورتکس تیوب مخروطی یا واگرا [۱۱]
در این نوع از ورتکس تیوبها که در شکل ۱-۶ دیده می­ شود، تیوب یا لوله­ی ورتکس تیوب دارای زاویه واگرایی حدوداً ۴ الی ۷ درجه می­باشد، این نوع از ورتکس تیوبها در مقایسه با انواع مرسوم از طول کارکرد کمتری برخوردارند و برای کاربردهای خاص استفاده می­شوند.

شکل ۱-۶: شماتیک ورتکس تیوب مخروطی [۷]

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

۱-۵ ساختار کلی دستگاه

همان­گونه که قبلاً گفته شد ورتکس تیوب دارای هندسه­ای نسبتا ساده می­ باشد و به دور از هر گونه پیچیدگی در تعدد اجزاء تشکیل دهنده بوده که این مساله از مهمترین امتیازات در مورد ورتکس تیوب می­باشد. به طور کلی یک ورتکس تیوب شامل بدنه­ای ساخته شده از یک لوله با طول و قطر مشخص و نیز از یک یا چند نازل برای ورود جریان به داخل دستگاه که ابعاد هندسی نازلها و لوله بسته به طراحی متغیر خواهند بود، می­باشد. همچنین یک شیر کنترل کننده در انتهای گرم وجود دارد که میزان باز­شدگی این شیر نقش تعیین کننده ­ای در بازده­ی دستگاه دارد و در نهایت یک خروجی سرد اجزای اصلی تشکیل دهنده ورتکس تیوب هستند. شکل ۱-۷ ساختار کلی دستگاه به همراه اجزای تشکیل دهنده وکلیه قطعات موجود در یک ورتکس تیوب را نشان می دهد.
اجزای دستگاه عبارتند از :

یک یا چند نازل ورودی Injection Nozzle

بدنه لوله Tube

محفظه چرخش Vortex Chamber

اورینگ یا واشر های حلقوی O-ring

خروجی هوای سرد Cold Exit

خروجی هوای گرم(دریچه قابل تنظیم ) Hot End Valve

شکل ۱-۷: اجزا تشکیل دهنده ورتکس تیوب به همراه پلان مونتاژ [۷]

۱-۶ مزایا و معایب ورتکس تیوب

باید خاطر نشان کرد هر چند ورتکس تیوب برخی معایب مانند پایین بودن راندمان به نسبت سایر وسایل مهندسی را دارد اما این وسیله یک وسیله منحصر بفرد می­باشد. از آنجایی که در مراکز صنعتی و کارخانجات، خط هوای فشرده موجود می­باشد و از طرفی چون ورتکس تیوب­ها به عامل محرک دیگری به جز هوای متراکم نیاز ندارند، از این وسیله در مراکز صنعتی به طور گسترده می­توان استفاده نمود. کوچک بودن، سبک و کم حجم بودن، تعمیر و نگهداری آسان، هزینه ساخت پایین، تولید هوای سرد فوری، دوام بالا (زیرا از استیل ضد زنگ ساخته می­ شود و دارای محیط کاری تمیز می­باشد)، امکان تنظیم هوای سرد و گرم­، قیمت ارزان­، نداشتن قسمت متحرک و … همگی از مزایای ورتکس تیوب به شمار می­روند. همچنین هوا در این دستگاه به عنوان یک مبرد بدون آلایندگی­های زیست محیطی محسوب می­ شود [۸ و۹ ].
۱-۶-۱ مزیت­های عمده ورتکس تیوب

نداشتن قسمتهای متحرک ونیز وسیله­ای با قابلیت اطمینان بالا

عدم نیاز به نگهداری که این امر به نوبه خود باعث کاهش هزینه­ها خواهد شد.

ساختمان فشرده وکم حجم

عدم وجود فن و …

قابل کنترل

عدم آلودگی محیط زیست و عاری از هر گونه ماده خطرناک مثل گاز فرئون و …
عکس مرتبط با محیط زیست

عدم نیاز به انرژی حرارتی­، الکتریکی و مکانیکی یا فرایند شیمیایی

هزینه ساخت پایین

تولید هوای سرد و گرم جداگانه

دوام بالا

امکان تنظیم هوای سرد و گرم

قیمت ارزان

و …

۱-۶-۲ برخی معایب ورتکس تیوب
ورتکس تیوب وسیله ای بسیار مفید و کاربردی است طوری که برخی آنرا لوله جادویی نیز نامیده­اند اما با این وجود برخی معایب نیز برای آن متصور است. از جمله:

پایین بودن راندمان تبرید در مقایسه با سایر وسایل مهندسی

نیاز به منبع هوای فشرده

ایجادآلودگی صوتی

در مورد ایجاد آلودگی صوتی باید گفت که امروزه شرکتهای تولید کننده ورتکس تیوب این مشکل را با اتصال خفه کن[۱۲] تا حدود زیادی حل نموده ­اند.
۱-۷ ورتکس تیوب­های تجاری
اگر­چه هنوز دلیل قانع کننده ­ای برای توجیه پدیده­ جدایش دما در ورتکس تیوب ارائه نشده است، اما این مانع از رشد کاربرد این وسیله در صنایع مختلف نمی­ شود. خصوصاً اینکه اندازه کوچک دستگاه و جاگیر نبودن آن بسیار مورد توجه است و برای خنک­کاریهای موضعی استفاده فراوان از آن می­ شود. این نکته را باید ذکر کرد که اگرچه ورتکس تیوب، دو جریان سرد و گرم تولید می­ کند اما عمده کاربردهای صنعتی آن در خنک­کاری می­باشد. شرکت­ها و کارخانه­های زیادی در دنیا در زمینه ساخت ورتکس تیوب فعالیت می­ کنند، از جمله شرکت­های Exair و ITW Vortec که هر دو در آمریکا هستند و برای بازارهای بریتانیا، ایرلند و سایر کشورهای اروپایی محصولات خود را صادر می­ کنند.
۱-۸ کاربردهای ورتکس تیوب
۱-۸-۱ خنک کاری موضعی

۷۰/۶

۱

۰۱۰/۰

فصل پنجم: بحث، نتیجه‌گیری و پیشنهاد‌ها
۵-۱٫ نتیجه‌گیری
راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان، لکنت و اختلال اضطراب اجتماعی:
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
یافته­ های پژوهش حاضر نشان داد که میانگین راهبردهای مثبت گروه بهنجار از دو گروه دیگر بالاتر است و میانگین راهبردهای ناسازگار گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بالاتر از دو گروه دیگر است. با این­حال راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان بزرگسالان مبتلا به لکنت، با بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و افراد بهنجار تفاوت معناداری نداشت.
این نتایج، همسو با مدل ارتباطی-هیجانی لکنت که کنتر و همکاران (۲۰۰۶)، ارائه می­ کنند، می­باشد. گرچه این مدل پیش ­بینی می­­کند که واکنش هیجانی و تنظیم آن، بین افراد مبتلا به لکنت و بدون لکنت تفاوت دارد و یکی از یافته­ های پژوهش حاضر این است که گروه دارای لکنت از نظر راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان با گروه بهنجار تفاوت ندارد و بنابرین در ظاهر، یافته­ های پژوهش حاضر همسو با این مدل نیست ولی از آنجا که یافته­ های گذشته درباره رابطه­ لکنت و اضطراب، متمرکز بر اضطراب اجتماعی است و ویژگی کلیدی اختلال اضطراب اجتماعی، شکست در تنظیم هیجان و واکنش بالای هیجانی است (به نقل از گلدین و همکاران، ۲۰۰۹) و از طرفی یافته دیگر پژوهش حاضر مبنی بر این است که بین راهبردهای گروه مبتلا به لکنت با گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی تفاوتی نیست، بنابرین احتمالا بین واکنش هیجانی و تنظیم هیجان آنها نیز تقریبا تفاوتی نیست؛ یعنی افراد مبتلا به لکنت نیز نسبتا از بدتنظیمی هیجان و واکنش هیجان بالایی برخوردارند. در نتیجه، نتایج پژوهش حاضر به نفع این مدل و تحقیقات تجربی حمایت کننده­ آن شامل تحقیقات کاراس و همکاران (۲۰۰۶)، آرنولد و همکاران (۲۰۱۱) و والدن و همکاران (۲۰۱۲) است.
بدین طریق نتایج پژوهش حاضر می ­تواند با یافته­ های تحقیقی زارع و سلگی (۱۳۹۱)، سامانی و صادقی (۱۳۸۹)، دنیس (۲۰۰۷) و گارنفسکی و همکاران (۲۰۰۲)، همخوانی داشته باشد. به­ طوریکه همگی بیانگر این حقیقت­اند که راهبردهای ناسازگار نظم جویی شناختی هیجان نظیر نشخوارگری، خود سرزنش­گری و فاجعه­نمایی بطور مثبت با جنبه های آسیب شناختی همبسته هستند، ولی در راهبردهای سازگار نظیر ارزیابی مجدد مثبت، این همبستگی منفی است. گرچه عدم تفاوتی که بین راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان گروه مبتلا به لکنت و گروه بهنجار، دیده شد، تکرار این پژوهش را خاطر نشان می­سازد. ولی عدم تفاوت دیده شده بین گروه مبتلا به لکنت و گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی، حمایت کننده­ و تائید کننده­ خوبی برای تحقیقات اشاره شده و نیز نظر لاچسینگر و آرنولد (۱۹۶۵)، رابینسون (۱۹۶۴)، بلومل (۱۹۵۷)، ویک (۱۹۷۰) و بوم (۱۹۵۸) است که بر این باورند که بی ثباتی در سیستم عصبی بعنوان عامل پیش ­بینی کننده­ لکنت است و تاثیرات محیطی را برای بیان علت افزوده­ی آن در نظر گرفته­اند (ریلی، ۱۹۷۹). همچنین همسو است با دلایلی که ال وراچ و راپی (۲۰۱۳) برای امکان ارتباط لکنت با اختلال اضطراب اجتماعی مطرح می­ کنند.
حافظه­ فعال، لکنت و اختلال اضطراب اجتماعی:
یافته­ های پژوهش حاضر نشان داد که میانگین حافظه­ واجی گروه مبتلا به لکنت کمتر از گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی است و این اختلاف معنادار بود.
میانگین حافظه­ کلی فضایی، حافظه­ واجی و حافظه فعال گروه بهنجار، بالاتر از گروه مبتلا به لکنت شد و در این میان حافظه­ واجی و حافظه­ فعال گروه مبتلا به لکنت، نسبت به گروه بهنجار تفاوت معناداری داشت.
اختلاف میانگین حافظه­ کلی فضایی دو گروه مبتلا به لکنت و مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نسبت به دو گروه بهنجار و مبتلا به لکنت، کمتر است. بنابرین حافظه­ کلی فضایی گروه مبتلا به لکنت، مشابه تر است به گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی تا به گروه بهنجار. این یافته که برعکس حافظه­ واجی، در حافظه­ کلی فضایی گروه مبتلا به لکنت با افراد بهنجار تفاوتی مشاهده نشد، همسو با یافته مرادی، چراغی و فراهانی (۱۳۸۷) مبنی بر این است که اضطراب، عملکرد و کارآمدی پردازش را در تکلیف کلامی بیشتر از تکلیف دیداری کاهش می­دهد. حمایت تحقیقاتی برای این یافته پژوهش حاضر که حافظه­ واجی بزرگسالان مبتلا به لکنت نسبت به افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی و افراد بهنجار متفاوت و ضعیفتر است، در مدل­های مختلفی از جمله فرضیه­ ترمیم پنهان لکنت که نقش واج­شناسی و پردازش واجی را در علت شناسی لکنت مورد توجه قرار داده­اند (هاول، یانگ و ساکین، ۱۹۹۹؛ بدلی، ۲۰۰۳؛ پوستما و کولک، ۱۹۹۳)، منعکس شده است. همچنین با نظر باجاج (۲۰۰۷) مبنی بر این­که در اختلال لکنت، نقش مدار واجی حافظه­ فعال مشهودتر است، همسو می­باشد. با نتایج مروری مطالعه­ منصوری و تهیدست (۱۳۹۱) نیز همخوانی دارد که نشان داده­اند، کودکان مبتلا به لکنت نسبت به کودکان بهنجار، مهارتهای پردازش زبانی ضعیف­تری در حیطه­ی حافظه­ فعال دارند.
در مورد مقایسه­­ی حافظه­ فعال گروه مبتلا به لکنت با دو گروه دیگر تبیین شفافی وجود دارد زیرا، حافظه­ فعال گروه مبتلا به لکنت تفاوتی با گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ندارد و در مقابل با گروه بهنجار متفاوت است؛ این یافته همسو است با مطالعه­ امیر و بومیا (۲۰۱۱) و ویسو-پترا و همکاران (۲۰۱۱)، مبنی بر اینکه به­ طور کلی گنجایش حافظه­ فعال در ارتباط با اضطراب کاهش می­یابد و همچنین همسو است با یافته بیرد و همکاران (۲۰۱۲) که نشان دادند بزرگسالان مبتلا به لکنت، حافظه­ فعال ضعیف تری نسبت به افراد بهنجار دارند. از طرف دیگر از این جهت تبیین شفافی برای آن وجود دارد که با نظریه­ی کارآمدی پردازش آیزنک و کالو (۱۹۹۲)، همخوان است. نظریه­ی کارآمدی پردازش ادعا می­ کند، تداخل اضطراب با عملکرد شناختی از طریق محصور کردن منابع اندوزش و پردازش نظام حافظه­ فعال صورت می­پذیرد. اضطراب، تولید نگرانی و افکار مزاحم می­ کند که بر سر تصاحب منابع حافظه­ فعال به رقابت و کشمکش با منابع شناختی می­پردازند (آیزنک و کالو، ۱۹۹۲). از آن­جایی­که نگرانی و افکار مزاحم به صورت کلامی بازنمایی می­شوند، بنابرین بیشتر توسط حلقه­ی واج شناختی و اجرایی مرکزی پردازش می­شوند، اما این افکار بر منابع صفحه­ی دیداری-فضایی اثری ندارند (رپ، ۱۹۹۳).
در مجموع تا این­جا می­توان گفت، با اینکه راهبردهای تنظیم شناختی هیجان گروه مبتلا به لکنت، با گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی تفاوتی نشان نداد، حافظه­ واجی آنها متفاوت از آنها شد و به­عبارتی ضعیف­تر؛ که بیانگر اختصاصی بودن نقش حافظه­ واجی در اختلال لکنت است.
توجه متمرکز برخود، لکنت و اختلال اضطراب اجتماعی:
پژوهش حاضر نشان داد توجه متمرکز بر خود بزرگسالان مبتلا به لکنت، متفاوت از بیماران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی است و با افراد بهنجار تفاوتی ندارد. به­ طوری­که گروه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی دارای بالاترین میانگین توجه متمرکز درونی و گروه بهنجار دارای پایین‌ترین میانگین است.
با مشخص شدن نتیجه­ تحقیق حاضر مبنی بر این­که بزرگسالان مبتلا به لکنت در توجه متمرکز برخود با افراد بهنجار تفاوتی ندارند، این فرضیه­ جدید شکل می­گیرد که ممکن است بزرگسالان مبتلا به لکنت نسبت به کودکان مبتلا به لکنت، در انعطاف پذیری کنترل توجه و تغییر توجه توانمندتر شده ­اند و رشدیافته­تر و پخته­تر عمل می­ کنند. چرا که کاراس و همکاران (۲۰۰۶) دریافتند کودکان مبتلا به لکنت از توانایی کمتری برای انعطاف پذیری کنترل توجهشان و تغییر توجه زمانی­که نیاز به تغییر آن است، برخوردارند (به نقل از کفالیانوس، ۲۰۱۲).

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

شامل نظریه ای کم و بیش جامع در مورد انسان جامعه و جهان است، نظریه و برنامه ای کلی درباره سازمان سیاسی و اجتماعی در جامعه دارد، رسیدن به این برنامه ها مبارزه ای را دربردارد، نه تنها در پی انگیزش مردم در جهت هدف های خویش است، بلکه به دنبال یافتن هواداران وفادار می باشد. خطاب آن به عامه مردم است، اما نقش خاصی در رهبری به روشنفکران می دهد.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
قدر مشترک آرمانشهرطلبان این است که برای تغییر جامعه موجود وایجاد جامعه آرمانی طرحهایی ارائه می دهند که ویژگی اصلی آنها در نظرنگرفتن واقعیت های موجود در جامعه و خاستگاه های تاریخی آن و بی اعتنایی به امکان عملی پیاده کردن آن طرح هاست.
یک ویژگی دیگر اغلب آنان، باور این نکته است که انسان ذاتاً نیک است و بدی زاییده شرایط اجتماعی است . انسان در نظر آرمانشهرگرایان کمال پذیر است و می توان و باید او را اصلاح کرد.
اشتغال خاطر دائمی آرمانشهرطلبان به هدف و بی اعتنایی آنها به وسیله، اطمینانشان به مدیریت و نادیده گرفتن گوناگونی منش و تجربه انسانی، آنان را بیش از دیگران به تصرف در آدمیان دعوت می کند. در واقع در بسیاری از آرمانشهر طلبان این باور وجود دارد که می توان با بهره گرفتن از امکانات مختلف در عالم و آدم تصرف کرد و هر دو را به همان صورتی که قابل قبول است دگرگون ساخت. از نظر روش شناسی سرمشق آرمانشهرگرایی مبتنی بر برنامه ریزی درازمدت است که هدف های بزرگ دارد و جامعه باید در جهت تحقق آنها بکوشد(بهادری،۱۳۷۶)
براساس تقسیم بندی وبر، روش شناسی این الگو، کنش عقلانی مبتنی بر ارزش است که عمدتاً در حوزه دین و اخلاق نمودار می شود، یعنی ممکن است در وسایل تجدیدنظر شود لیکن در اهداف مبتنی بر اصول و ارزش ها تغییری ایجاد نمی شود.
از نظر روش عمل و برخورد سیاسی و اجتماعی، این سرمشق به طور کلی تمرکز شدید قدرت را ایجاب می کند تا بتواند پیشنهادهای خود را که معمولاً توسط فن سالاران طراحی می شود، مورد بررسی قرار داده و در مورد آنها تصمیم گرفته و بهترین انتخاب را به مرحله اجرا درآورد(احمدزاده،۱۱۷:۱۳۹۰)

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

الگوی راهبردی :

در حوزه فرهنگ به دلیل کیفی بودن و قابل تفسیر بودن فعالیتها رسیدن به اجماع درباره چشم اندازها (درمقایسه با سایر حوزه ها نظیر حوزه صنعت) به مراتب پیچیده تر است. تفسیرها و تأویل های مختلف از مضامین، مفاهیم و واژه های موجود در حوزه مذکور نیز، به این پیچیدگی دامن می زند. به این ترتیب برای طراحی برنامه ریزی راهبردی در حوزه فرهنگ، نخست باید رسالت ها یا مأموریت های اساسی هر یک از حوزه های فرعی تر یا زیرمجموعه حوزه فرهنگ، نظیر کتاب، مطبوعات، سینما، هنر، میراث فرهنگی و نیز ارزش ها و باورهای جامعه تدوین گردد و در قالب چشم انداز مشترک، اشتراک نظر بوجود آید تا گام های بعدی به صورت منطقی طی شود.(طبرسا،۹۶:۱۳۸۲)
گام دوم، شناخت راهبردهای فعلی در حوزه فرهنگ است . در واقع، اطلاع از بود یا نبود راهبردها و چگونگی شناخت، برآورد و دست یابی به آنها در این مرحله رخ می نماید. چنین به نظر می رسد که ارزیابی راهبردهای فعلی، انتخاب و تدوین راهبردهای منطقی تر و منسجم تر را تحت تأثیر قرار می دهد.
گام سوم و چهارم، تجزیه و تحلیل محیط خارجی و داخلی است که می تواند همزمان صورت پذیرد. محیط خارجی، به مجموعه عواملی اطلاق می شودکه خارج از مرز سازمان قرار دارند و برعملیات سازمان تأثیر می گذارند. عمومی ترین مؤلفه های محیط شامل قوانین و مقررات ، شرایط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، مشتریان، تکنولوژی، گروه های ذی نفع، دولت، جامعه، سازمان های غیردولتی و در سطح بالاتر، نظام ارزش ها، یا باید و نبایدها، باورها و مفروض هاست. در بعد محیط داخلی، عواملی نظیر نیروی انسانی، مقررات و روش های انجام کار، ساختار و تشکیلات، منابع مالی، فرهنگ سازمان، ظرفیت فیزیکی و اندازه سازمان مطرح است.(همان:۹۶)
عکس مرتبط با اقتصاد

الگوی توسعه گرا :

توسعه در کل مجموعه ای از روندهای دربردارنده معقولات انباشی را شامل می شود که به طور متقابل یکدیگر را تقویت می کنند. این الگو در پی گسترش ابعاد مفهوم توسعه و مؤثر دانستن نقش فرهنگ در توسعه تعریف شده است، به طوری که کمترین چیزی که می توان پذیرفت این است که در کشورهای توسعه نیافته، توسعه هم باید جنبه اقتصادی و هم اجتماعی و هم فرهنگی داشته باشد، زیرا جنبه های مختلف توسعه را چه از لحاظ نظری و چه عملی نمی توان از یکدیگر جدا کرد و فرهنگ همه جا حضور دارد، هرچند به صورت نامریی در نهایت خود را تحمیل می کند(توسلی،۱۳۷۳)

ارتباط دین و فرهنگ :

گروهی از جامعه شناسان عقیده دارند فرهنگ تفکر جمعی جامعه است که در پدیده ها و رفتارهای اجتماعی تجلی می یابد و تمامی امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، مادی و معنوی را متأثر می سازد.(صاحبی،۶۰:۱۳۸۴)
در یک جامعه دینی، فرهنگ الهی خاصی حاکم است. بدین معنا که این باور وجود دارد که معنویت، کمال مطلوب و نهایت زندگی انسان است و این کمال در پرتو مراقبت و تلاش و با دقت در به کارگیری و بهره وری به اندازه از همه مواهب جسمی و روحی برای انسان حاصل می شود. در این بینش ، انسان رو به سوی خدا دارد که کمال مطلق و سرچشمه همه خوبی ها و ارزش هاست، لیکن در جوامع سرمایه داری و صنعتی و غربی، فرهنگ خاص به آن جوامع حاکم است.
ادیان الهی و آسمانی در ترویج فضائل، آرمان ها، آداب مثبت و خصلت های نیکو، نقش مؤثری داشته اند. اسپنسر در این باره می گوید: بیان آداب و فضائل جوامع که پایه های تمدن آنهاست، ناشی از دین است . همچنین علامه طباطبایی می فرماید: خصلت های نیکوی موجود در انسان های امروزی هرچند اندک باشد ناشی از تعلیمات دینی است.(طباطبایی، ۱۳۸۴ : ۱۵۱)
با توجه به کارکرد و نقش دین و نیز کالبدشکافی مفهوم فرهنگ می توان گفت: این دو امر پیوسته به امر انسان پرداخته و در مسیر هدایت انسانها به سوی کمال و رفع نیازمندی های او، راهکارهای سودمندی را در قالب نظام هدفمند ارائه نموده که می توان چنین ادعا کرد که ارکان دین در سه نظام جای دارد: نظام اعتقادی، نظام ارزشی یا اخلاقی و نظام فقهی .
از این رو، دین با ظهور خود، فرهنگ خاص خود و فرهنگ نوینی را به جامعه بشری عرضه داشته و انسان ها را به آن فرامی خواند، در حقیقت با پدید آمدن دین، تحول مفید و ثمربخش در اندیشه و روح انسان به وجود می آید. دین در این راستا طرز تفکر انسان ها را در جهت واقع بینی نو کرده، اخلاق و تربیت آن ها را بهبود بخشیده، سنت ها و نظام های کهنه و دست و پاگیر آنها را برانداخته و به جای آن ها نظام هایی زنده وپویا جایگزین ساخته، ایده ای عالی به آنها الهام می نماید. در پرتو چنین تحولی، زندگی اقتصادی بهبود یافته و استعدادهای عملی و فلسفی، فنی و هنری، ادبی و دریک کلام اندوخته های مادی و معنوی یعنی تمدن شکفته می گردد. این واقعیت تنها دیدگاه ما نیست بلکه کاتولیک ها نیز در شورای واتیکان به آن تصریح کرده اند : دین فرهنگ را شکل داده و فرهنگ به مردم هویت بخشیده است و به بیان دیگر، نیاز انسان به کلام متعال الهی خمیر مایه فرهنگ است .(صاحبی ،۱۳۸۴: ۱۷۹)
فرهنگ نیز دارای سه نظام وابسته به یکدیگر است که از آنها به اجزای متشکله فرهنگ یاد می شود :
۱) نظام شناخت ها و باورها
۲) نظام ارزش ها و گرایش ها
۳) نظام رفتارها و کردارها
با توجه به معنای دین و فرهنگ و نظر به مبانی و اهداف آن دو و نیز عملکرد و نقش دین و فرهنگ و وجه مشترکی که بین آن دو وجود دارد، می توان گفت : دین و فرهنگ همواره یک تعامل و رابطه تنگاتنگ و ناگسستنی دارند و همانگونه که دین در تمدن و فرهنگ انسان ها نقش مؤثری را ایفا می کند، فرهنگ نیز، در بهره مندی بایسته و شایسته از فعالیت های حیات مادی و معنوی انسان ها که مستند به طرز تعقل صحیح و احساسات عالی است، انسان را در حیات معقول کمک می کند و عامل تکامل انسان می گردد، و نیز دین و فرهنگ با ارائه نظام های سه گانه هدفمند خود می توانند در صورت بکارگیری آنها، عامل تحول گسترده ای در سیر رشد و تکامل انسان باشند.
در برنامه ریزی و سیاستگذاری فرهنگی کشور، تعیین نقش دین و جایگاه آن یکی از مباحث مهم و بسیار تأثیر گذار شناخته می شود. رسیدن به جایگاه دین در برنامه ریزی فرهنگی کشور و نقش آن در فرایندسازی بسته به نسبت دین و فرهنگ متفاوت خواهد بود.
براساس رویکرد و تعاریف مختلفی که برای دین و فرهنگ وجود دارد، رابطه دین و فرهنگ متفاوت است.

الف) نسبت دین اسلام و فرهنگ با رویکرد مصداق گرایی :

تعاریف دین و فرهنگ با رویکرد مصداق گرایی نشان می دهد که نسبت میان فرهنگ و دین، نسبت کل و جزء است؛ فرهنگ کل است و دین جزء. و اگر در این مقایسه، دین اسلام را مدنظر داشته باشیم، باز هم نسبت میان دین اسلام و فرهنگ، نسبت جزء وکل خواهد بود. براساس برخی ازتعاریف دین، عنصری از عناصر فرهنگ خواهد بود و روابط میان انسان و ماوراءالطبیعه را پوشش می دهد و در این میان برخی از حوزه های فرهنگ به هیچ روی در شمار مصادیق دین قرار نمی گیرد و اگر عده ای آنها را در شمار دین قرار دهند، دیگران در آن اما و اگر بسیار خواهند کرد. برای نمونه جاده سازی، شهرسازی، فناوری، صنایع دستی، شعبده بازی، آشپزی و …
تفاوت دیگر آنکه، اسلام از امور مقدس و الهی است و مصداق گرایان بر الهی بودن آن تأکید بسیار دارند، اما فرهنگ برگرفته از جامعه است و فرد سازنده آن نیست . بنابراین آنانکه دین را به صورت مکی و اسلام را به صورت خاص، محصول و مولود فرهنگ می شناسند، از این تفاوت اساسی غفلت داشته اند و بی جهت دین را به عنوان یک امرالهی، مولود و محصول یک امر بشری و در عین حال جمعی می شناسند.
با فرض نسبت کل و جزء و الهی بودن اسلام و بشری بودن فرهنگ، اسلام بسیار به فرهنگ یاری می رساند و در برخی از عناصر فرهنگی، اصلاحات شدید و عمیق انجام می دهد و شماری دیگر را پالایش و پیرایش می کند و در برخی زمینه ها فرهنگ سازی می کند و به مخاطبان خود عناصری جدید از فرهنگ عرضه می دارد. برای نمونه، عرب جاهلی فرهنگ خاصی در برخورد با اعضای خانواده داشت . در این فرهنگ، فرزندان پسر بسیار پر منزلت بودند و از جایگاه بسیار والایی در خانواده برخوردار بودند و فرزندان دختر مایه ننگ و عار خانواده خوانده می شدند و پدران ، دختران خویش را زنده به گور می کردند.
با ظهور اسلام، این فرهنگ پالایش بسیار شد و دختران به مقام و منزلت پسران رسیدند و از جایگاه ایشان در خانواده برخوردار گشتند. چنان که بر برخی از عناصر فرهنگ مهر ابطال زده شد و آن عناصر کاملاً ناروا و ناپسند معرفی شدند. مثلاً مصرف برخی نوشیدنی ها، شماری از انواع کسب درآمد و … ناروا خوانده شد و مسلمانان از آن گونه امور بازداشته شدند و بربخشی از فرهنگ مصرف و فرهنگ کار عرب جاهلی مهر«باطل شد» خورد.
فرهنگ نیز تأثیرات خاص خود را بر دین اسلام میگذارد و بسیاری از عناصر فرهنگی، رنگ و لعاب دینی به خود می گیرد.
بنابراین، فرهنگ از سویی دین را فربه می کند و از دیگر سو به دینداران در فهم و برداشت درست از دین یاری می رساند و ایشان را به فهم بهینه دین رهنمون می سازد.

ب) نسبت دین و فرهنگ با رویکرد کارکردگرایی :

تعاریفی که با رویکرد کارکردگرایی از مطلق دین و دین اسلام از سویی و فرهنگ از سوی دیگر شده است، نشان می دهد که : دین (اسلام) در این رویکرد، کارکردهای زیر را دارد:
تبیین، شکل گیری و نگه داشت نظم اجتماعی، حفظ و رفاه جامعه، اتحاد و انسجام جامعه، نظارت بر عواطف و احساسات شخصی و شریعت بخشی به تنظیمات اجتماعی، امکان و دوام حیات اجتماعی، متحد ساختن افراد اجتماع و رودررویی با عوامل تنش و اختلاف، پاسخگویی مشکلات مادی و معنوی انسان.
فرهنگ نیز در رویکرد کارکردگرایی و نظام گرایانه، وسیله رسیدن به مقاصد و اهداف فردی و اجتماعی، دادن راه و روش زندگی و سبب تطبیق انسان با محیط طبیعی و نیازهای اقتصادی است.
کارکرد هر یک از دین و فرهنگ نشان می دهد که رابطه میان فرهنگ و دین کل و جزء است. فرهنگ کل است و دین جزء است . دین همان جامعه است و تمامی کارکردهای آن جنبه عمومی و اجتماعی دارد. اما کارکردهای فرهنگ تنها در بعد اجتماعی خلاصه نمی شود و ناظر به زندگی فردی نیز می باشد و افزون براین، فرهنگ برخلاف دین راه و روش زندگی است.
بنابراین دین تنها ناظر به زندگی اجتماعی انسان است و تنها قسمت هایی از فرهنگ را پوشش می دهد و در همان قسمت ها، حرف هایی نه در حد و اندازه فرهنگ دارد، اما توان تأثیرگذاری در اهداف و مقاصد فردی را ندارد و نمی تواند در این قلمرو سخنی برای گفتن و عرضه داشتن به طرفداران خود داشته باشد.
دربرابر فرهنگ از آن جهت که زندگی فردی و اجتماعی را پوشش می دهد و در خدمت رسانی به انسان ها در راستای رسیدن ایشان به اهداف فردی و اجتماعی حرفی برای گفتن دارد، تأثیر بسیار زیادی در دین خواهد داشت، به گونه ای که برخی از عناصر فرهنگی رنگ دینی بگیرد و پذیرش دینداران را با خود داشته باشد و از تأیید دین برخوردار گردد.
افزون بر این، فرهنگ با تمامی ابعاد گسترده خود این توانایی را دارد که بازسازی، پالایش و پیرایش دین را دنبال کند و شماری از عناصر فرهنگی چون پیشرفت انسان، گسترش شناخت انسان و بازگشت به خویشتن، دین را از گردونه جامعه بیرون کند . زیرا براساس دیدگاه کارکرد گرایانه، دین در خدمت فرهنگ است و اگر فرهنگ به درجه ای از کمال و رشد برسد، در این صورت نیازی به دین نخواهد بود.

قلمرو دین و فرهنگ :

یکی دیگر از مباحثی که در مهم نسبت و رابطه دین و فرهنگ بسیار نقش آفرین است، تعیین قلمرو هر یک از دین و فرهنگ است. اگر قلمرو هر دو واحد باشد، نسبت دین و فرهنگ این همانی خواهد بود و اگر قلمرو فرهنگ وسیع تر از دین باشد، نسبت کل و جزء برقرار خواهد بود و ….
درباره قلمرو دین نظریات گوناگونی وجود دارد از جمله :
نظریه نخست : برخی بر این باورند که دین ناظر به تمام زوایای زندگی انسان است و پاسخ تمام نیازهای فردی، اجتماعی، علمی و … را می توان در دین رهگیری کرد. به باور این گروه، نه تنها قرآن به عنوان یکی از منابع اصلی شکل گیری دین، بلکه روایات، سنت، متون فقهی و باور فقها نیز دین را ناظر به تمام ابعاد زندگی انسان نشان می دهد.
نظریه دوم : در برابر گروه نخست، برخی قلمرو دین را تنها آخرت می شناسند و قرآن را به عنوان مهم ترین مصدر دین، بیانگر رابطه انسان با خدا می دانند. در واقع قلمرو دین را تنها رابطه انسان و خدا و هدف بعثت را تنها آخرت و خدا می بینند و نظریه آنان که دین را برای دنیا یا دین را برای دنیای بهتر می شناسند ، نقد و بررسی می کند.
در مورد قلمرو فرهنگ بحث مستقلی وجود ندارد، اما نظریات عرضه شده در تعریف، انواع و اقسام فرهنگ نشان از آن دارد که قلمرو فرهنگ بسیار گسترده است و تمامی روابط، باورها، قوانین، دانش ها و … در قلمرو فرهنگ قرار می گیرد و افزون بر این، فرهنگ ناظر به زندگی دنیوی است.

فصل سوم :

روش تحقیق

مقدمه :

در سبز فایل به علم ارج بسیار گذاشته می شود. در واقع رشد و توسعه علوم از سویی نتیجه تغییر جایگاه انسان در عالم و از دیگر سو مدیون ابداع و توسعه روش های متنوع و دقیق علمی در انجام دادن پژوهش و تحقیق در رشته های مختلف علمی است. علوم اجتماعی نیز از این زاویه دید، هنگامی پای به عرصه وجود گذاشت که ادعای علمی برای حیات اجتماعی انسان به عنوان یک موضوع مستقل مورد قبول واقع شد و کاربرد روش های علوم طبیعی در علوم اجتماعی متداول گشت . اما با رشد جامعه انسانی و گسترش علوم و تکنولوژی، انسان به محدودیت روش های اولیه در علوم اجتماعی – انسانی پی برد و با تأمل بسیار، روش های نوینی را ابداع کرد تا بتواند در عرصه پژوهشهای شناخت روابط انسانی و فرهنگ غیرمادی، از پایایی و روایی بیشتری برخوردار باشد. که از جمله این روشها می توان به روش مشاهده، مصاحبه، تحلیل محتوا، روش های کتابخانه ای، روش های موردی و تک نگاری و … اشاره نمود. ازآنجایکه در این تحقیق روش مورد استفاده روش کیفی و ازنوع اسنادی می باشد در این فصل به طور مفصل آن را مورد بررسی قرارخواهیم داد ودر انتها نیز به محتوای مورد تحقیق، روش جمع آوری داده وروش تجزیه وتحلیل داده ها خواهیم پرداخت.

روش کیفی :

روش تحقیق کیفی، به رویه تحقیقی گفته می شود که یافته های آن از طریق داده های آماری و یا کمی کردن حاصل نشده است Bogdan & taylor , 1975:4)) . یا به عبارتی تحقیق کیفی با معانی، مفاهیم، تعاریف، نمادها و توصیف ویژگی ها سروکار دارد، در صورتی که تحقیق کمی بر شمارش و اندازه گیری تأکید می کند (Berg,1989:2). لذا، از این تعاریف و بسیاری از تعاریف دیگر برمی آید که علاوه براین که روش تحقیق کیفی دارای تنوع تعاریف است که خود حاکی از تنوع نگرش ها، گرایش ها و تکنیک هاست، تأکید بر تعبیری و تفسیری بودن مفاهیم مفروض نیزدارد. به عبارتی : روش تحقیق کیفی تلاشی است جهت توصیف غیرکمی از موقعیت ها، حوادث و گروه های کوچک اجتماعی، با توجه به جزئیات، و همچنین سعی برای ارائه تعبیر و تفسیر معانی که انسان ها در موقعیت های طبیعی و عادی به زندگی خود و حوادث می بخشد. و بر این فرض استوار است که کنش متقابل اجتماعی کلیتی در هم تنیده از روابطی را تشکیل می دهد که به وسیله استقراء قابل درک است. Payne,2005:175)& (Payne
ارائه تعریف جامع و کامل از روش کیفی در ابتدا، اگر ممکن هم باشد، الزاماً مطلوب نیست زیرا، همانطور که از تعریف فوق مشهود است روش تحقیق کیفی آنچنان وسیع، گسترده و پیچیده است که فهم بهتر آن با آشنایی با مفاهیم و اصول نظری خاصی ممکن می شود.(محمدی ، ۱۶:۱۳۹۰)

تفاوت روش کیفی با روش کمی :

با اینکه بسیاری از نویسندگان سعی می کنند و احیاناً به درستی هم اظهار می دارند که تقابل این دو روش و قراردادن آنها در دو قطب مخالف چندان صحیح و منطقی نیست و محقق نباید بین این دو روش، قائل به تفکیک قطعی باشد، اما به هر حال، چنین تقابلی یا به عبارت صحیح تر تفاوتی وجود دارد. البته محققانی که بر تفاوت ها تأکید دارند، دلایلی را نیز در تمایز بین این دو روش پیش می کشند. روش کمی، پهنانگر و روش کیفی، ژرفانگر است. یافته های روش کیفی، غیرقابل تعمیم، اما یافته های روش کمی تعمیم پذیرند، بعضی روش های کمی، تحقیق خود را در محیط های ساختگی انجام می دهند، در صورتی که تحقیقات با روش کیفی در محیط های طبیعی صورت می گیرد، یافته های تحقیق کمی با ارقام بیان می شود اما یافته های تحقیق کیفی بیشتر به توصیفی از نگرش ها و مفاهیم می انجامد. شاید یک دلیل اصلی تقابل این دو روش این باشد که با هر روشی فقط می توان به سوالات خاصی جواب داد (زیرا که هر سوالی داده های خاصی را می طلبد و هر نوع داده ای، روش گردآوری اطلاعات و پردازش و تحلیل خاص خود را دارد). به عبارتی هر روشی با گرایش نظری خاصی سنخیت دارد.
نکته مهم دیگر این است که در بعضی شرایط امکان گردآوری اطلاعات قابل اعتماد و قابل اعتبار با روشی امکان پذیرتر است تا با روشی دیگر. برای مثال اکثر محققان ایرانی به تجربه دریافته اند که در نظرخواهی های پیمایشی در ایران اغلب مردم به بعضی سوالات (مانند سوالات مربوط به درآمد یا سیاست) به محقق جواب صحیح نمی دهند، اما با مصاحبه عمیق به همراه مشاهدات دقیق و با کمی دقت و پیگیری می توان برای خیلی از سوالات جواب درست پیدا کرد که در غیر آن صورت ممکن نیست. و این کار با داشتن طرحی منسجم که به روش کیفی انجام خواهد شد امکان پذیر می شود.(محمدی، ۱۸:۱۳۹۰)

ویژگی های روش تحقیق کیفی :

ویژگی های متعددی برای تحقیق کیفی وجود دارد که از آنجمله می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
۱) روش تحقیق کیفی در کلیت خویش، تعبیری است . بدین معنی که با چگونگی تعبیر، درک، تجربه و سرانجام ایجاد فضای اجتماعی سروکار دارد. گرچه ممکن است انواع مختلف روش های کیفی یا جنبه ای از آنها، مانند ادراکات اجتماعی، تعابیر، گفتمان، روند یا ساختار مورد استفاده و تأکید قرار گیرد، ولی وجوه مشترک همه این گرایش ها ، پرداختن به عناصری معنی دار است.
۲) با توجه به چگونگی گردآوری اطلاعات، روش کیفی نسبت به محتوای اجتماعی که این اطلاعات در آن ایجاد یا گردآوری می شود، حساسیت و انعطاف دارد. و کمتر به داده های خنثی، استاندارد شده و مجزا از محتوا می پردازد.
۳) روش تجزیه و تحلیل و تبیین مستلزم درک پیچیدگی ها، ظرافت ها و به طور کلی، مستلزم درک محتوا است. هدف تحقیقات کیفی، درک همه جانبه موضوع براساس داده هایی است که محتوا همراه با ظرافت هایش در آن منظور شده است. بدین معنی که در این روش، بیشتر روی تحلیل های کل گرایانه تأکید می شود تا نمایش های جدولی و همبستگی آماری؛ و اگرچه ممکن است آمار و ارقام نیز به نوعی مورد استفاده قرار گیرد اما تحلیل آماری نقش محوری ندارد.
۴) در تحقیقات کمی، داده ها معمولاً به صورت جداول (یا آمار و ارقام) برای آگاهی خوانندگان ارائه می شود . در تحقیقات کیفی معمولاً چنین ارقامی وجود ندارد بلکه توضیحات و تبیین هایی که از داده ها منتج شده است، ارائه می شود. قابل ذکر است که توضیحات معمولاًً با مقداری داده به عنوان مصادیق یا شاهد مثال آورده می شود.

روش اسنادی :

روش‌های اسنادی یکی از مهم‌ترین ابزار‌های تحقیق، به ویژه تحقیق موردی محسوب می‌شوند. روش‌های اسنادی در زمره روش‌ها یا سنجه‌های غیر‌مزاحم و غیر واکنشی به شمار می‌آید زیرا با مشکل جمع‌ آوری اطلاعات مواجه نیستیم و اطلاعات از قبل موجود هستند. علاوه بر آن، این روشها از مشکلات بزرگی که در تحقیقات آزمایشی یا حتی مصاحبه پیش می آید مبری هستند.
استفاده از اسناد و مدارک زمانی صورت می‌گیرد که یا تحقیقی تاریخی در دست انجام باشد، یا آن‌که تحقیق مربوط به پدیده‌های موجود بوده ولی محقق در صدد شناسایی تحقیقات قبلی در مورد آن موضوع برآمده باشد یا آن‌که پژوهش نیاز به استفاده از اسناد و مدارک را ایجاب نماید. به عنوان مثال زمانی که محقق در صدد شناخت خانواده در عصر صفوی یا قاجار بر می‌آید، گفته می‌شود تحقیقی تاریخی صورت پذیرفته است. باید توجه داشت که اصالت یک تحقیق اسنادی به منابع حائز اهمیتی است که از آن استفاده می‌شود. همانطور که اصالت و درستی یک تحقیق میدانی به روش‌های درست و نمونه‌گیری معتبر آن است. به عنوان مثال چنانچه تحقیقی در زمینه خانواده در عصر قاجار از دیدگاه جامعه شناسی صورت گیرد، باید در آن از تمامی منابع معتبر استفاده شود، اگر منبع مهمی باشد و مؤلف از آن سود نجسته باشد، به یقین از اعتبار تحقیق کاسته خواهد شد. سند‌هایی که پدیده‌های اجتماعی بر رویشان اثرهایی باقی می‌گذارد، بسیار فراوان و گوناگون‌اند: بایگانی‌ها، شمارش‌های آماری، مطبوعات، اسناد شخصی، آلات و ابزار، تصاویر، عکس‌ها، فیلم‌ها، صفحه‌های گرامافون، نوارهای ضبط صوت و…. بنابر‌این هر محقق برای ارتقای سطح شناخت و اثبات یا رد فرضیه‌هایش می‌تواند از اسنادی وسیع وگوناگون استفاده کند. ابزار‌ها و کالاهای دوران‌های مختلف نیز نه تنها شاخص دوران‌اند، بلکه هر دگرگونی در آن‌ ها می‌تواند به عنوان سندی معتبر در راه ارتقاء شناخت به کار آید. علی رغم تعدد منابع، شاخص‌ها و علائم، کتب و مراجع مکتوب مهم‌ترین منبع در راه شناخت اجتماعی است.

انواع اسناد :

۱٫اسناد و مدارک مربوطه به افراد :
اینگونه منابع عبارتند از نامه ها (اعم از نامه های ارسالی و یا دریافتی) روزنامه ها، مجلات، زندگینامه ها بریده های جراید، اسناد مربوط به تولد، ازدواج، طلاق، خدمت سربازی، نوشته های دوره تحصیل، ورقه های امتحان، کتابهای مربوطه به کتابخانه شخصی مدارک تحصیلی، یادداشتهای شخصی، وصیت نامه ها، حسابهای بانکی، اسناد مالکیت، دفترچه تلفن، شهادت نامه ها، قرار داد ها، اسناد مربوط به پایان خدمت، گزارش های اداری، تصاویر، نقاشیها، قلم ها، CD و دیسکت ها، که معمولاً به نام اطلاعات شخصی یاد می شوند. (طالب،۱۳۸۰ :۱۴۸)
۲٫اسناد و مدارک درباره گروه های سازمانها و جوامع :
برای کسب اطلاعات درباره جوامع واجتماعات می توان علاوه برمنابع فوق از اعلامیه ها، روزنامه ها و مجلات، پوسترها، فرمانها، رسانه های گروهی، مراسم و مجالس، نقشه های مختلف، نتایج سرشماری مدارک مربوطه به فرهنگ کشور و مردم، ترانه های محلی وغیره استفاده کرد.

تعداد صفحات: ۱۷۳

چکیده:
دین به عنوان یکی از نهاد های اجتماعی در تقسیم بندی جامعه شناسان جایگاه خاصی دارد و به عنوان یک بعد مهم از زندگی انسان مورد توجه قرار گرفته است. هر انسانی بسته به تجربیاتی که از زندگیاش کسب میکند و با توجه به خصوصیات، نگرشها و عقایدی که دارد، به شیوه خاصی دینداری میکند و از زاویه دید خودش به مسائل دینی نگاه میکند. به همین دلیل برای پی بردن به نوع و جهتگیری دینی دانشجویان باید زندگی دینی آنان را مورد ارزیابی قرار داد. مسئله این پژوهش تنوع و تکثری است که در مقوله دینداری در زمانه کنونی حادث شده است. این مطالعه با پذیرش این پیشفرض که دینداری به مثابه امری متنوع و متلون خارج از دوگانه دیندار یا بیدین بودن افراد است سعی دارد ضمن نشان دادن انواع جهتگیری دینی در بین دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر اصفهان، به بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر آن نیز بپردازد. براساس نظریات مطرح شده توسط وبر، ملکیان، سروش، جان هیک و آلپورت پیرامون انواع جهتگیری دینی، جهتگیریهای دینی سکولاریستی، پلورالیستی، بنیادگرایی، درونی، بیرونی، اینجهانی، آنجهانی، مصلحتاندیش، معرفتاندیش و تجربتاندیش انتخاب شدند. همچنین با توجه به نظریات مطرح شده توسط وبر، مرتن، نظریات پردازان سرمایه اجتماعی از جمله پاتنام، بوردیو و کلمن و براساس نظریات ارتباطات از جمله نظریه کاشت، نظریه برجستهسازی و نظریه شکاف آگاهی، متغیرهایی از قبیل پایگاه اقتصادی – اجتماعی، سرمایه اجتماعی، نوع گروه مرجع، نوع مصرف رسانهای و شبکه ارتباطی به عنوان عوامل مؤثر بر جهتگیریهای دینی دانشجویان شناخته شدند. اطلاعات پژوهش با روش پیمایشی، از نمونهای با حجم ۳۸۶ نفر از جامعه آماری ۴۸۹۹۲ نفری دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر اصفهان با روش نمونهگیری احتمالی طبقهای متناسب با حجم انتخاب و جمعآوری شده و مراحل آماری آن با بهره گرفتن از نرم افزارهای spss16و Amos22 انجام شده است. برای بررسی اعتبار و پایایی پژوهش از اعتبار صوری، سازهای و تجربی و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج تحقیق گویای آن است که اکثریت پاسخگویان دیدگاهی ضد سکولاریستی داشته و به نوعی موافق بنیادگرایی بودهاند. همچنین نتایج بررسی اعتبار تجربی پژوهش نشان داد که بین سکولاریسم با جهتگیریهای دینی بنیادگرایی، آنجهانی، درونی، معرفتاندیش و تجربتاندیش رابطه معکوس و بین سکولاریسم با جهتگیریهای دینی پلورالیسم و مصلحتاندیش رابطه مستقیم از نظر آماری وجود دارد. نتایج تحلیلی پژوهش مؤید این مطلب است که متغیر پایگاه اقتصادی – اجتماعی بیشترین رابطه را با جهتگیری دینی سکولاریستی، بتا (۰٫۱۴۵) و کمترین رابطه را جهتگیری دینی بنیادگرایانه، بتا (۰٫۱۲۵-) دارد. همچنین در مورد نوع رسانه باید گفت که بین میزان استفاده از تلویزیون خارجی با جهتگیریهای دینی بنیادگرایانه، آنجهانی، درونی، معرفتاندیش و تجربتاندیشانه رابطه معکوس وجود دارد. همچنین بین میزان استفاده تلویزیون داخلی و جهتگیریهای دینی سکولاریسم و مصلحتاندیشانه رابطه معکوس و معناداری از نظر آماری وجود دارد. از دیگر متغیرهای مستقل پژوهش میتوان به سرمایه اجتماعی اشاره کرد. بین این متغیر با جهتگیریهای دینی بنیادگرایانه، درونی، بیرونی، اینجهانی، معرفتاندیشانه و تجربتاندیشانه رابطه مستقیم و با جهتگیریهای دینی سکولاریستی، پلورالیستی و مصلحتاندیشانه رابطه معکوسی وجود دارد. درمورد نوع گروه مرجع نیز باید به این نکته اشاره کرد که بین این متغیر با جهتگیریهای دینی سکولاریسم، پلورالیسم و مصلحتاندیشانه رابطه معکوس و با جهتگیریهای دینی بنیادگرایانه، تجربتاندیشانه، اینجهانی و درونی رابطه مستقیمی دارد. نتایج جداول برازش مدل نمودارهای تحلیل مسیر نیز گویای آن هستند که تمامی نمودارهای ترسیم شده، از نظر برازش، در حد مطلوبی قرار دارند.
عکس مرتبط با اقتصاد

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.

واژگان کلیدی: دینداری، جهتگیری دینی، سرمایه اجتماعی، نوع مصرف رسانهای، شبکه ارتباطی، نوع گروه مرجع، پایگاه اقتصادی – اجتماعی.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی

فهرست مطالب
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………………………………………۳
۱-۲بیان مسئله: ……………………………………………………………………………………………………………………………………..۴
۱-۳سؤالات پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………. ۷
۱-۴ضرورت پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………. ۸
۱-۵اهداف پژوهش ……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۹
۱-۵-۱هدف اصلی……………………………………………………………………………………………………………………………………۹
۱-۵-۲اهداف فرعی……………………………………………………………………………………………………………………………….. ۹
فصل دوم : ادبیات تحقیق
۲-۱مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۳
۲-۲مرور تحقیقات انجام شده…………………………………………………………………………………………………………….. ۱۵
۲-۲-۱تحقیقات داخلی………………………………………………………………………………………………………………………. ۱۵
۲-۲-۲تحقیقات خارجی ……………………………………………………………………………………………………………………..۱۹
۲-۲-۳نتیجه گیری از پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………….. ۲۰
۲-۳مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۱
۲-۳-۱جهتگیری دینی…………………………………………………………………………………………………………………….. ۲۱
۲-۳-۱-۱جهتگیریهای دینی از نظر آلپورت………………………………………………………………………………… ۲۱
۲-۳-۱-۲جهتگیریهای دینی از نظر جان هیک…………………………………………………………………………….. ۲۲
۲-۳-۱-۳جهتگیریهای دینی از نظر عبدالکریم سروش …………………………………………………………………۲۳
۲-۳-۱-۴جهتگیریهای دینی از نظر مصطفی ملکیان…………………………………………………………………… ۲۵
۲-۳-۱-۵جهتگیریهای دینی از نظر ماکس وبر…………………………………………………………………………….. ۲۸
۲-۳-۲گروه مرجع و جهتگیری دینی……………………………………………………………………………………………… ۲۹
۱-۲-۳-۲کولی…………………………………………………………………………………………………………………………………… ۳۰
۲-۳-۲-۲تاموتسوشیبوتانی…………………………………………………………………………………………………………………. ۳۱
۲-۳-۲-۳رابرت مرتن………………………………………………………………………………………………………………………….. ۳۲
۲-۳-۲-۴نتیجه گیری از نظریات گروه مرجع……………………………………………………………………………………..۳۴
۲-۳-۳پایگاه اقتصادی- اجتماعی و جهتگیری دینی………………………………………………………………………. ۳۵
۲-۳-۴ارتباطات جمعی و جهتگیری دینی………………………………………………………………………………………. ۳۷
۱-۴-۳-۲نظریه برجسته سازی………………………………………………………………………………………………………….. ۳۸
۲-۳-۴-۲نظریه کاشت……………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۰
۲-۳-۴-۳نظریه شکاف آگاهی…………………………………………………………………………………………………………….. ۴۲
۲-۳-۴-۴نتیجهگیری از نظریات ارتباطات…………………………………………………………………………………………. ۴۳
۲-۳-۵سرمایه اجتماعی و جهتگیری دینی…………………………………………………………………………………….. ۴۴
۲-۳-۵-۱پیر بوردیو……………………………………………………………………………………………………………………………. ۴۵
۲-۴چارچوب نظری…………………………………………………………………………………………………………………………….. ۴۶
۲-۵فرضیه های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………………… ۵۰
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
۳-۱مقدمه……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۵۵
۳-۲روش پژوهش………………………………………………………………………………………………………………………………… ۵۵
۳-۳تکنیکها و ابزارهای گردآوری اطلاعات………………………………………………………………………………………. ۵۶
۳-۴جامعه آماری و حجم نمونه پژوهش ……………………………………………………………………………………………..۵۶
۳-۵سهمیه بندی حجم نمونه عملیاتی………………………………………………………………………………………………. ۶۲
۳-۶اعتبار و پایایی پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. ۶۲
۳-۶-۱اعتبار سازهای مقیاس جهتگیریهای دینی………………………………………………………………………….. ۶۲
۳-۶-۱-۱اعتبار سازهای جهتگیری دینی بنیادگرایی……………………………………………………………………….. ۶۲
۳-۶-۱-۲اعتبار سازهای جهتگیریهای دینی سروش……………………………………………………………………… ۶۳
۳-۶-۱-۳اعتبار سازهای جهتگیریهای دینی آلپورت……………………………………………………………………… ۶۴
۳-۶-۱-۴اعتبار سازهای جهتگیریهای دینی وبر…………………………………………………………………………….. ۶۵
۳-۶-۱-۵اعتبار سازهای جهتگیریهای دینی هیک………………………………………………………………………… ۶۵
۳-۶-۱-۶اعتبار سازهای جهتگیری دینی سکولاریسم……………………………………………………………………… ۶۶
۳-۶-۲بررسی اعتبار تجربی ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………… ۶۷
۳-۶-۳پایایی ابزار پژوهش…………………………………………………………………………………………………………………… ۶۹
۳-۶-۳-۱پایایی متغیرهای مستقل تحقیق………………………………………………………………………………………… ۷۰
۳-۶-۳-۲پایایی متغیر وابسته تحقیق………………………………………………………………………………………………… ۷۰
۳-۷تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش …………………………………………………………………………..۷۰
۳-۷-۱تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر وابسته پژوهش………………………………………………………………….. ۷۰