• آیا میان تأمین­کنندگان و تولیدکننده (شرکت روغن نباتی نرگس شیراز) شکاف کیفیت خدمات وجود دارد؟ (شکاف مستقیم)

 

• آیا میان تأمین­کنندگان و تولیدکننده شکاف کیفیت خدمات وجود دارد؟ (شکاف معکوس)

 

• آیا بین شکاف­های موجود رابطه وجود دارد؟

 

1-6- محدودیت­های تحقیق

 

• • در مرحله جمع­آوری اطلاعات از طریق پرسش­نامه به دلیل وجود مشغله­های کاری برای پاسخ ­دهندگان، همکاری­های لازم با محقق صورت نگرفت.

 

• به دلیل گستردگی جامعه آماری شامل: مدیران تأمین­کنندگان و مدیران تولیدکننده و خبرگان دانشگاهی، محقق با مشکل دسترسی به کلیه­ اعضای جامعه آماری مواجه بوده است.

 

• کمبود زمان یکی از مسایلی است که در کنترل محقق نبوده و به عنوان یک محدودیت به حساب می ­آید.

 

1-7-کلمات کلیدی تحقیق
خدمت: خدمت یعني كالايي اقتصادي و غير فيزيكي كه شخص، بنگاه يا صنعت براي استفاده ديگران توليد كرده است و هر بنگاهي كه محصول آن كالاي غير مريي و غير ملموس باشد به عنوان يك بنگاه خدماتي شناخته مي شود.
کیفیت: مرغوبیت، مطلوبیت و مجموعه ویژگی‌های یک کالا و عرضه­کننده آن (نه تنها از لحاظ کیفی بلکه از دیدگاه کمی، بها و غیره) که باعث می‌شوند آن کالا مورد تقاضا قرار گیرد و فروش رود.
کیفیت خدمات: کامل­ترین تعریف از کیفیت خدمات از سوی پاراسورامان و همکارانش ارائه شده است: «کیفیت خدمات شکلی از نگرش مرتبط با رضایت اما نه معادل با آن است که از مقایسه میان انتظارات مشتری از خدمات و عملکرد خدمات به دست می ­آید» (عطافر و شفیعی، 1385: 3).
زنجیره تأمین: زنجیره تأمین، شبکه­ ای از تسهیلات و مراکز توزیع است که وظایف تهیه و تدارک مواد خام، تبدیل آن به محصولات نهایی و واسطه­ای و توزیع محصولات نهایی به مشتریان را انجام می­دهد. زنجیره تأمین در سازمان­های تولیدی و خدماتی وجود دارند. پیچیدگی زنجیره ممکن است از صنعتی به صنعت دیگر و از شرکتی به شرکت دیگر به شدت تغییر کند (فیض آبادی، 1382: 47).
تحلیل شکاف: دارای مؤلفه­ های استاندارد شده­ای است که برای اندازه ­گیری انتظارات و ادراکات مشتریان درباره کیفیت خدمات به کار می­رود.
شکاف مستقیم: به بررسی شکاف­های مدل پاراسورامان میان تولیدکننده و تأمین­کننده در جهت جریان کالا (از سمت تأمین­کننده به تولیدکننده) می ­پردازد.
شکاف معکوس: به بررسی شکاف­های مدل پاراسورامان میان تولیدکننده و تأمین­کننده در خلاف جهت جریان کالا (از سمت تولیدکننده به تأمین­کننده) می ­پردازد.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه پژوهش
2-1- مقدمه
یک اصل مهم در تجارت و بازرگانی این است که همیشه کالاها و خدمات باکیفیت بالا در بازار طرفدار دارند. هم تحقیقات مربوط و هم تجربه شرکت­ها این اصل را تایید کرده ­اند و اظهار می­دارند که خدمات باکیفیت از عوامل ایجاد سود قابل اندازه ­گیری، صرفه­جویی در هزینه­ها و افزایش سهم بازار می­باشد.
با انتشار نتایج اولین تحقیقات پاراسورامان و همکاران در سال 1985 در مورد کیفیت خدمات، در مدت کوتاهی دامنه این تحقیقات در زمینه ­های مختلف توسعه پیدا کرد. تحقیقات گسترده­ای در خصوص خدمات هتل­ها، خدمات درمانی، هواپیمایی، تفریحی و دانشگاهی و… صورت گرفت. کیفیت خدمات به دلیل ارتباط روشن و واضح آن با موضوعات سود آوری، رضایت مشتری و حفظ مشتری به عنوان یکی از موضوعات اصلی پژوهش در دانشگاه­ها و موسسه­های تحقیقاتی تبدیل شده است.
در این فصل به مطالعه مبانی نظری در رابطه با کیفیت خدمات، زنجیره تأمین و شکاف­های کیفیت خدمات میان تولیدکننده و تأمین­کننده پرداخته می­ شود. در انتها پژوهش­های گذشته خارجی و داخلی مورد بررسی قرار می­گیرد.
2-2- کیفیت خدمات
2-2-1- تعریف کیفیت
این واژه برای افراد مختلف، معنای متفاوتی دارد، بنابراین در اولین گام از بهبود کیفیت خدمات باید درک روشنی از مفهوم کیفیت داشته باشیم. بعلاوه تعریف کیفیت نه تنها از جهت معنایی مهم است بلکه مهم­تر از آن هدایت­کننده تلاش­ های کارکنان در جهت رسیدن به خدمات با کیفیت­تر خواهد بود (سیدجوادین، 1389، 35).
در نگرش سنتی، کیفیت محصولات در پرتو ویژگی­ها و صفات فیزیکی آن از قبیل استحکام و قابل اعتمادبودن ارزیابی می­ شود. ولی امروزه بسیاری از شرکت­ها مفهوم کیفیت را مورد بررسی مجدد قرار داده­اند. این شرکت­ها متوجه شده ­اند که مطلوب­ترین و موفق­ترین محصول در جهان اگر نیازها، خواسته ­ها و انتظارات مشتریان را برآورده نکند، ایده ال محسوب نمی­ شود. مشتریان به ما کمک می­ کنند تا مناسب­بودن را شناسایی کنیم و تنها کاری که ما باید انجام دهیم این است که از آن­ها نظرخواهی کنیم. تعریف کیفیت در چارچوب این مفاهیم چنین است: “درجه­ای که یک محصول یا خدمت با انتظارات مشتری و مشخصات ارائه شده تطبیق دارد” (روستا، 1384: 248).
برخی تعاریف ارائه شده بصورت زیر می­باشند:
کیفیت عبارتست از آماده بودن خدمت یا کالا برای استفاده کننده که خود نیازمند کیفیت طراحی، انطباق، در ­دسترس­بودن و مناسب­بودن مکان ارائه خدمت است.
کیفیت هیچ معنا و مفهومی بجز هر آنچه که مشتری واقعا می­خواهد، ندارد. به عبارت دیگر یک محصول زمانی باکیفیت است که با خواسته ­ها و نیازهای مشتریان انطباق داشته باشد (کرازبی^[8]، 1984: 60).
دمینگ^[9] «تأمین رضایت مشتری و کاستن تغییرات» را در تعریف کیفیت گنجانیده است و کرازبی کیفیت را «مطابقت یک محصول یا خدمت با الزامات (ویژگی­ها واستااندارد­های) از پیش تعیین شده» تعریف می­ کند (لامعی، 1382: 17).
سازمان استانداردهای بین ­المللی، کیفیت را اینگونه تعریف می­ کند: تمامی ویژگی­ها و خصوصیات محصول یا خدمت که توانایی برآورده کردن نیازهای مشتری را دارد.
کیفیت ادراک شده عبارت است از: قضاوت مشتری درباره برتری یا مزیت کلی یک شی، کیفیت ادراک شده شکلی از نگرش است که با رضایت مرتبط است لیکن با آن یکی نیست و از مقایسه انتظارات با ادراکات از عملکرد، نتیجه می­ شود (پاراسورامان^[10]، 1991: 15).
اگرچه در ارتباط با کیفیت تعاریف متعدد و فراوانی ارائه شده است، با این حال در یک طبقه ­بندی کلی می­توان این تعاریف را به پنج طبقه تقسیم ­بندی نمود که در زیر به آن­ها اشاره می­ شود (سید جوادین، 1389، 36-38):
بی­نهایت بزرگ: در اینجا کیفیت به عنوان مفهومی تعالی ذاتی تعریف می­ شود. بر طبق این تعریف اغلب تحلیل­های فلسفی افلاطون از زیبایی، قابل برگرداندن به موضوع کیفیت است. با این حال این تعریف قابلیت کاربردی کمی دارد چرا که شناسایی الویت عوامل تعیین­کننده کیفیت ممکن نیست. در این تعریف، تلویحاً به ارتباط بین اهمیت افراد و کیفیت اشاره شده است.
محصول محور: در اینجا کیفیت به عنوان واحدهای مطلوبیتی که در کالا یا خدمات جای داده شده توصیف می­گردد. بنابراین خدماتی که شامل واحدهای مطلوبیت بیشتری­اند، با کیفیت­تر می­باشند. این تعریف بر صفات ملموس، یا کمیت واحدهای مطلوبیت خدمات تاکید دارند. با این حال در عمل شناسایی صفات خدمات آسان نیست، چه برسد به شمارش آن­ها، به علاوه مطلوبیت یک واژه مطلق نیست بلکه نسبی است و به موقعیت بستگی دارد.
فرایند یا عرضه محور: در این نگرش کیفیت به عنوان تطابق با الزامات تعریف می­ شود. در اینجا به اهمیت مدیریت و کنترل جنبه عرضه، تاکید می­ شود و تمرکز، بیشتر درونی است. چنین تعریفی برای سازمان­هایی با خدمات استاندارد، که مستلزم تعامل کم با مشتری است، مفید می­باشد.
مشتری محور: شاید لویس و بومز اولین کسانی باشند که کیفیت خدمات را به عنوان اندازه ­گیری اینکه تا چه حد سطح خدمات ارائه شده با انتظارات مشتریان تطابق دارد، تعریف کرده ­اند. در اینجا تاکید بر بیرون است. کیفیت به عنوان ارضای نیازهای مشتریان یا مطابق با هدف تعریف می­ شود. این تعریف بر توانایی سازمان جهت تعیین نیازها و خواسته­ های مشتریان و برآورده کردن این نیازها تاکید دارد. تعریف مشتری محور، بطور ضمنی نگرش عرضه­ محور را در بر دارد، چرا که نیازهای مشتریان در مرحله طراحی خدمت در نظر گرفته می­ شود اما در مرحله پردازش است که درجه تطابق معین می­ شود. تعریف مشتری محور برای سازمان­هایی که خدمات با تماس بالا مبتنی بر دانش و مهارت، یا خدماتی کاربر مثل مراقبت­های بهداشتی، آرایش مو، آموزش، هتل­ها را ارائه می­ دهند، مناسب می­باشد.
ارزش محور: در اینجا کیفیت با عنوان هزینه برای تولیدکننده و قیمت برای مصرف ­کننده یا به عنوان برآوردن نیازهای مشتری بر اساس کیفیت، قیمت و در ­دسترس­بودن تعریف می­گردد. در اینجا نیز تاکید بر بیرون است. این نگرش بر مصالحه بین کیفیت، قیمت و در­دسترس­بودن دلالت دارد. خریدار کیفیت، قیمت و در­دسترس­بودن را یک الگوریتم تصمیم ­گیری مورد ارزیابی قرار می­دهد. همچنین این تعریف بر اهمیت تقسیم ­بندی روشن بازار و تأکید بیشتر بر فراهم­کردن خدمت اشاره دارد.
کیفیت هرچیزی بخشی از سرشت آن است و طبیعتاٌ جزئی از آن محسوب می­گردد. توصیف دقیقی از واژه کیفیت دشوار و مبهم است. از دید سیستم کیفیت 2000، کلیه ویژگی­هایی که برطرف­کننده نیازهای مشتریان باشد، محصول با کیفیت است. تعریف و سنجش کیفیت کالاهای که دارای ماهیت فیزیکی هستند، مشکل نیست و می­توان با تعیین استاندارد­های کمی برای آن­ها، کیفیت آن­ها را تعیین و ارزیابی نمود. اما مطرح­کردن کیفیت در بخش خدمات بس دشوار است و این دشواری ناشی از ویژگی­های خاص خدمات است ( کاتلر^[11]، 1994: 11).
2-2-2- تعریف خدمت
مفهوم خدمت به مشتریان نیز مانند مفهوم کیفیت شامل تعاریف جدید شده است و دیگر بخش کوچکی در ساختمان مرکزی شرکت به ارائه خدمات اختصاص ندارد، بلکه کل سازمان از مدیران عالی تا کارکنان عادی، همگی در برآورده ساختن نیازهای مشتریان موجود و بالقوه، نقشی بر عهده دارند. حتی اگر فردی در موقعیتی نباشد که به طور مستقیم از مشتری حمایت کند، می ­تواند از کارمندانی که به مشتریان خدمت می­ کنند پشتیبانی کند. خدمت به مشتریان شامل: کلیه اموری است که شرکت به منظور جلب رضایت مشتریان و کمک به آن­ها برای دریافت بیشترین ارزش از محصولات یا خدماتی که خریداری کرده ­اند، انجام می­دهد (روستا، 1384، 250).
خدمت واژه پیچیده می­باشد. این واژه، دارای معنای مختلفی است و طیفی از خدمات شخصی تا خدمت به عنوان یک محصول را در بر می­گیرد. این کلمه حتی حوزه وسیع­تری را نیز شامل می­ شود. یک ماشین یا تقریباً هر محصول فیزیکی اگر فروشنده تلاش­هایی برای ارائه راه­حل برای تحقق نیاز­های مشتری انجام دهد، می ­تواند خدمت به مشتری، تلقی گردد. ماشین یک کالای فیزیکی است اما نوع رفتار با مشتری یک خدمت محسوب می­ شود. به دلیل همین گستردگی و پیچیدگی، در طول دهه­های 60 تا 80 طیف وسیعی از تعاریف در ارتباط با خدمت ارائه شد (گرونروس^[12]، 1984: 26).
با این توصیف در زیر به چند تعریف از خدمت اشاره می­ شود: (فرجام و امینی، 1388: 169).

مذهب بنا بر اعتقاد اکثر قریب به اتفاق صاحب‌نظران، از منابع و سرچشمه های عمده فرهنگ سیاسی جوامعی است که اعتقاد و ایمان دینی دارند. به تعبیر دیگر، مجموعه باورها، ارزش ها، آموزه ها و نمادهای مذهبی هر جامعه‌ای نقش مهمی را در شکل دادن به جهت گیری مردم آن جامعه در قبال نظام سیاسی ایفا می نمایند.
زیمل سبک زندگی را در چارچوب جامعه شناسی صوری خود بررسی کرده و مراحل پیدایش، رشد و تحول اشکال و سبک های مختلف زندگی دینی را در دوره های ما قبل نوگرایی توضیح می دهد: مطالعات وبر در مورد ادیان و مذاهب مختلف نه از سنخ مطالعات قوم شناسی و قوم نگاری بود و نه از سنخ تاریخ ادیان، بلکه نگاهی جامعه شناسانه به ادیان بود تا رابطه میان آموزه های دینی و رفتار اجتماعی، به خصوص اخلاق و کنش اقتصادی را بررسی کند. او می خواست معین کند که نیروی مذهبی تا چه حد به طور کیفی در شکل گیری این روحیه و به طور کمّی در گسترش آن جهان سهم داشته اند و کدام وجوه مشخص تمدن سرمایه داری از آن ناشی شده اند(کاویانی، پیشین، ص۴۶).
مدلی که وبر در مطالعات خود در تبیین فرایند رابطه دین و سبک زندگی ارائه می کند را می توان چنین ترسیم کرد(همان، ص۴۷):
افکار
(نظام معنایی)
منابع
تصاویر جهان
(جهان بینی)
سبک زندگی
(کنش)
شرایط ساختاری
(محیطی)
مدل وبر را می توان مدل پایه دانست و دیگر مدل ها را تعبیری از آن. در واقع مدل وبر مدل کنش به معنای عام است، که از آن برای بحث سبک زندگی استفاده می شود. بر اساس این مدل تعاملات، تمایلات و منابع، کنش یا به تعبیری انتخاب فرد را پدید می آورد که به الگو یا مجموعه حاصل از آن سبک زندگی می گوییم.

آدلر و بوردیو تعبیرهایی در رابطه دین و سبک زندگی دارند(همان):
۱- دین عموماً دارای مجموعه ای از قواعد و قوانین، ارزش ها وهنجارهای رفتاری(احکام و اخلاق) شعائر و مراسم است و مدعی است که بهترین الگوی زندگی را به افراد و جامعه پیشنهاد می کند.
۲- دین می تواند بر خلاقیت فرد تأثیر گذارد و او را در مواجه با محدودیت وراثتی و محیطی توانمند یا ناتوان سازد.
۳- دین به طور معمول دارای نهادهای اجتماعی و جمعی نسبتاً منسجم از پیروان است و این خود در شکل گیری اجتماعی فرد و طبعاً شناخت او از این محیط اثر می گذارد.
ادبیات مربوط به دین و تحولات فرهنگی و اجتماعی بیش از هر چیز ناظر بر مسیحیت و تحولات تاریخی مغرب زمین است. مواردی هم که به اسلام و تحولات تاریخی ایران مربوط می شد آثاری با رنگ و بوی فلسفی(مثلاً فلسفه تاریخ)، ایدئولوژیک و در برخی موارد تاریخی و سیاسی بود. این آثار درقالب مباحث سنت و نوگرایی، رویارویی دین با نوگرایی و نیز غرب ستیزی آن را ترسیم می کرد(مهدوی کنی، پیشین، ص۱۳).
در واقع مدل وبر مدل کنش به معنای عام است که از آن در بحث سبک زندگی استفاده می شود. براساس این مدل تعامل تمایلات و منابع، کنش یا به تعبیری انتخاب های فرد یا جمع را پدید می آورد که به الگو یا مجموعه ی حاصل از آن سبک زندگی می گوییم. به بیانی مشروح تر تمایلات فرد یا جمع جهت کنش را تعیین و منابع در دسترس که در پیوند با عوامل ساختاری، فرصت های زندگی فرد یا جمع را پدید می آورند، بستر بروز کنش را فراهم می کنند. از این مدل تعبیرهای فردگرایانه و ساخت گرایانه شده است که دو مدل آدلر و بوردیو را می توان تعابیری تا حدودی معتدل تر در دو سوی این طیف دانست(همان، ص۲۱۹-۲۲۱):
۱- آدلر در مدل خود فرایند شکل گیری سبک زندگی را چنین بیان می کند: آگاهی نسبی انسان از داشته های موروثی خود، او را شناخت جهان پیرامونش توانا می سازد. این آگاهی و شناخت به فرد کمک می کند تا طراحی از جهان را در ذهن خود ترسیم کند. فرد براساس این طرح موقعیت های برتری، احساس کهتری کرده واو را برای جبران این فاصله و رسیدن به امنیت خاطر وا می دارد تا برترین الگو را برای حرکت برگزیند. فرد حرکت یا اقدام (کنش) را از تجهیزات موروثی خود شروع و سعی می کند با قدرت خلاقیت خود بر محدودیت های وراثتی و محیطی غلبه کند. او با نزدیک شدن به هدف در عین کسب حدی از رضایت و ایمنی، به درک جدیدی از وضعیت های برتر وبه عبارتی آرمان های متعالی تر دست می یابد و دوباره همین فرایند تکرار می شود.
۲- بوردیو در مدل خود فرایند شکل گیری سبک زندگی را چنین بیان می کند: نظام اجتماعی مجموعه ای از میدان هایی است که براساس توزیع سرمایه، ساخت یافته و طبقه بندی شده است و افراد در آن برای کسب بیشتر سرمایه و درنتیجه، قدرت به رقابت می پردازند.
پس دین می تواند در ایجاد عادات واره ها، سلیقه و زیباشناسی و در نتیجه سبک های زندگی نقش ایفا کرده و جدای از سبک های زندگی به خصوص دینی، در شکل گیری دیگر سبک های زندگی نیز دخیل باشد. این بیان نه تنها درمورد مدل بوردیو، بلکه در مورد هر مدلی که جامعه را به فرد و رفتار را برمعنا مقدم می دارد (نظریه های جامعه گرا، ساخت گرا و مارکسیستی) قابل طرح است وجایگاه دین را در شکل گیری رفتار وسبک زندگی نشان می دهد. زیرا جامعه ای را نمی توان یافت که در آن دین، نهاد، ساختار و رفتاردینی حضور نداشته باشد. اگرچه کیفیت و کمیت در زمان ها و مکان های مختلف در حال تغییر است. رابطه و تأثیر هر دین خاص و معین را بر سبک های زندگی می توان درهریک ازمراحل فرایند شکل گیری سبک زندگی دریافت(همان، ص۲۲۲).
مرور ادبیات رابطه دین با سبک زندگی در علوم اجتماعی نشان داد به لحاظ تجربی سبک های زندگی در گذشته وحال از دین تأثیر پذیرفته اند و وبر می گوید که کالونیسم، انگیزه واخلاق لازم را برای ظهور وسرمایه داری وسبک های زندگی متناسب با آن پدید آورده است(همان).
اما احتمالاً کسی با این نظر مخالف نباشد که اول، جهت گیری فرایند اثربخشی دین بر سبک زندگی در بالاترین سطح، جهت دهی آن به سوی اهداف غایی دین است (آنچه زیمل آن را در میان نخبگان فکری دوران نو، رسیدن تحول روحی به غایت خود وتجلی امروزی آن را گرایش به عرفان بیان می کند) و حداقل این تأثیر، تجلی وجوه یا بخش هایی از آموزه ها و نمادهایی دینی به عنوان مؤلفه های سبک زندگی است، و دوم، هم چنان که زیمل معتقد است غلبه (گفتمان یا فرهنگ) دین معینی می تواند وحدت نسبی در سبک های زندگی یک جامعه ایجاد کند ودرمقابل تکثر آن می تواند تکثر سبک های زندگی را باعث شود(همان، ص۲۲۹).
پاره ای از تحقیقات و امکان سنجی ها نشان داد که دین می تواند در کلیه ی مراحل فرایند شکل گیری سبک زندگی تأثیر مستقیم یا با واسطه (زمینه سازی) داشته باشد؛ خواه رویکردی فردگرایانه و سوژه محور را بپذیریم، خواه رویکردی ساخت گرا. دلیل امکان حضور دین هم روشن است: دین یک امر فراگیر فرهنگی و اجتماعی است و می تواند به نوعی در هر امر و فرایند فرهنگی و اجتماعی و از جمله سبک زندگی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تأثیرگذار باشد(همان، ص۲۳۰).
بالاخره این که با افزایش تأثیرگذاری دین بر سبک زندگی، سبک زندگی از یک هویت بیشتر اجتماعی به یک هویت بیشتر فرهنگی، و افراد واجد آن از یک شکل بیشتر جامعه ای (گزلشافتی) به یک گروه بیشتر اجتماعی (گماینشافتی) تبدیل خواهند شد و در نتیجه حضور بیشتر دین تحقق بیشتر ویژگی های چنین هویت ها و گروه هایی را نیز در پی خواهد داشت(کاویانی، پیشین، ص۲۲۸).
ب) رابطه فرهنگ و سبک زندگی
مطالب پیش گفته نشان می دهد که سبک زندگی مبیّن بخشی از فرهنگ است که در جوامع امروزی نقش مهمی در زندگی مردم بازی می کند، چرا که با مسائل کلیدی و حساس همچون هویت فردی و اجتماعی و فعلیت بخشیدن به قدرت تشخیص و انتخاب یا دست کم ایجاد احساس آزادی عمل پیوند خورده است؛ مسائلی که پاره ای از بنیادی ترین وجوه انسانی را بیان می کند. بدین ترتیب اهمیت مفهوم سبک زندگی در این است که سطحی ترین لایه های زندگی را به عمیق ترین لایه های آن پیوند می زند(همان، ص۳۳-۳۴).
فرهنگ و فلسفه حیات یک جامعه همزاد یکدیگرند و هنگامی که ماهیت و وجهه سیاسی این دو مفهوم را بررسی می کنیم، هم آغوشی آن دو بیشتر بر ما مشخص می گردد. گفته شد که فرهنگ سیاسی نظرش متوجه مجموعه باورها، بینش ها، ارزش ها، معیارها و عقایدی است که در طول زمان صیقل خورده و در قالب آن، رفتارها و ساختارهای سیاسی شکل می گیرند(کاظمی، پیشین، ص۴۳).
محققان سوئدی که شاید جوامع‏ترین‏ و جاذب‏ترین بررسی تجربی سبک‏های‏ زندگی را بتوان در اثر آن‏ها یافت، با اشاره به‏ این‏که هسته سبک زندگی در مفهوم هویت‏ فردی قابل شناسایی است و از این رو تنها وابسته به جایگاه طبقاتی افراد نیست، مفهوم‏ هویت را به اجزای فردی، اجتماعی و فرهنگی تفکیک می‏کنند و هویت فرهنگی را مهم‏ترین عامل در ساختن سبک‏های زندگی‏ افراد می‏بینند. البته این دو محقق به اهمیت‏ هویت فردی و اجتماعی نیز واقف هستند. با این حال، شکل‏گیری ارزش‏ها و سلیقه‏های فرهنگی و نهایتا،سبک زندگی را بیش‏تر مربوط به هویت فرهنگی می‏دانند و اساسا، لزوم تفکیک این عناصر سه‏گانه هویت را در هرگونه بحث از هویت متذکر می‏شوند. همچنین، چنین تفکیکی، رابطه پیچیده فرد و جامعه را در مفهوم سبک زندگی‏ نشان می‏دهد(ذکایی، ۱۳۸۱، ص۲۵).
سبک‏های زندگی تنها متأثر از خاستگاه طبقاتی و متغیرهای زمینه‏ای چون‏ جنسیت، محل زندگی، قومیت و متغیرهای‏ مشابه نیستند. تعامل و توازن عوامل فردی و ساختی آفریننده سبک‏های زندگی است(همان):
هسته سبک زندگی در هویت فرهنگی‏ نهفته است. در حالی که هویت فردی، غیر فردی است، هویت فرهنگی هم می‏تواند فردی باشد و هم غیرفردی. برای فهم سبک‏ زندگی در جوامع معاصر غربی می‏باید رابطه پویایی فرد و جامعه را شناخت و سبک‏های زندگی را بدین ترتیب باید تجلی بیرونی فرهنگ دانست که رابطه افراد با دنیای بیرونی آن‏ها رانشان می‏دهد. افراد در زندگی روزمره خویش از سبک‏های زندگی‏ برای شناسایی و تبیین مجموعه‏های بزرگ‏تر هویت و وابستگی استفاده می‏کنند.
ویژگی دیگری که برای سبک های زندگی‏ می‏توان برشمرد، این است که شکل‏گیری‏ آن‏ها در ارتباط و گاهی در تقابل با فرهنگ‏ مسلط است. سبک‏های زندگی عملاً فرهنگ ‏های زیست‏شده‏ای هستند که افراد به کمک آن‏ها، فعالانه هویت‏ خود را ابزار می‏دارند. اما این ابراز هویت در ارتباط با موقعیت آن‏ها نسبت به فرهنگ‏ مسلط است. ساخته‏ شدن سبک زندگی مستلزم سبک مشارکت فعال‏ افراد به عنوان عاملان خلاق در نظم اجتماعی‏ است و از همین روست که جوانان پیشگامان‏ این ارتباط و هویت‏سازی فعال هستند. نظام‏ اجتماعی نوگرایی، به خصوص با تأکید ویژه خود بر تمایز به عنوان یک ارزش و نیز بر ویژگی‏های بازاندیشانه عاملان‏ اجتماعی، بستر مناسبی برای پیدایی‏ سبک‏های زندگی است. به تعبیر گیدنز سبک زندگی را می‏توان مجموعه شیوه‏های‏ رفتاری کمابیش متصل به یکدیگری تلقی کرد که فرد به آن‏ها توسل می‏جوید؛ نه فقط بدین‏ لحاظ که چنین شیوه‏هایی تأمین‏کننده نیازهای نفع‏طلبانه هستند، بلکه از آن رو که‏ سبک زندگی به تجلی خاصی از هویت فردی‏ صورت مادی می‏بخشد(همان، ص۲۶).
اهمیت بستر اجتماعی و فرهنگی در ظهور و رشد سبک‏های زندگی طبیعتاً به‏ نعنای کاسته شدن فزاینده از اهمیت‏ محیط های نمادین فعالیت اجتماعی، به‏ خصوص کار، در هویت‏بخشی است. این‏ مسأله مخصوصا در مورد گروه جوانانی‏ صدق می‏کند که با تأخیر، گذار به بازار کار را تجربه می‏کنند و یا اساسا با شدت بیش‏تری‏ فشار بیکاری را احساس می‏کنند. در حقیقت، اگر قرار باشد مفهوم سبک زندگی‏ واجد اهمیت جامعه‏شناختی شود، لازم‏ است آن را از طریق تحلیل معانی خاصی که‏ عاملان زندگی اجتماعی می‏سازند و نیز نحوه ارتباط آن‏ها با فرهنگ مسلط در زمینه‏های‏ خاص، مورد خطاب قرار داد. به بیان دیگر، شناخت‏ زمینه‏ها و عوامل شکل‏دهنده خرده فرهنگ‏ها به صورت بی‏واسطه و مشاهده تجلی بیرونی‏ نشانه‏ها و رفتارهای سبک زندگی، کاری‏ دشوار و توأم با خطاست. انتقال مستقیم‏ تجربه‏های کنشگران و فهم معانی و تفسیر آن‏ها برای انتخاب، ترکیب و عرضه آنچه‏ سبک زندگی خوانده می‏شود، تنها شیوه دریافت و تجزیه و تحلیل آن‏هاست. سبک‏های زندگی تجلی عینی و ملموس‏ فرهنگ و ارتباط افراد با فرهنگ و انتخابشان‏ از آن است(همان)
آنچه مشخص است فرهنگ در سبک زندگی و اعمال و رفتار یک جامعه تأثیر به سزایی دارد. این در حالی است که این تأثیرپذیری قابل مشاهده و ملموس است. مقاومت انسان در برابر تغییر آنچه که به آن خو گرفته و بدان مأنوس شده، خود دلیل بر تأثیر محیط و عوامل فرهنگی در اعمال و رفتار انسان هاست. همین امر علت اصلی ثبات بسیاری از سازمان بندی های اجتماعی جوامع است. البته با این همه نباید تصور کرد که فرهنگ یک ملت قابل تغییر نیست، باید پذیرفت که فرهنگ یک ملت تغییر پذیر است(اقتداری، ۱۳۴۸، ص۱۲۸).
برخی نویسندگان تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران معتقدند که از بارزترین ویژگی های ملی ایرانیان برای دوام و بقا، مبارزه فرهنگی آنان است(شعبانی، ۱۳۶۹، ص ۱۷۷). از نگاه کلی تر، می توان استعداد ایرانیان را در فرهنگ پذیری جستجو کرد. گفته می شود که ایرانیان همواره قادر بوده اند بهترین ها را، از هر کجا که هست، کسب کنند و جذب فرهنگ مردمی خود نمایند(همان، ص۱۷۸).
در چهارمین گردهمایی دانشجویی- فرهنگی و مدیران فرهنگی دانشگاه های سراسر کشور در تبریز(۱۳۸۰) آمده است: «فرهنگ مجموعه ای است از عقاید، آداب و رسوم و سایر جنبه هایی که پیش تر بر ابعاد و جنبه های معنوی و معرفتی وجود انسان توجه دارد» و در نهایت کمیته برنامه ریزی بخش فرهنگ و هنر دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در اولین برنامه پنج ساله خود، فرهنگ را کلیت در هم تافته باورها، ارزش ها، آرمان ها، دانش ها، هنرها، فنون، آداب و اعمال جامعه و مشخص کننده ساخت و تحول کیفیت زندگی تعریف نموده است(صالحی امیری، پیشین، ص ۳۸).
ج) فرهنگ سیاسی و سبک زندگی سیاسی
رهیافت فرهنگ سیاسی که کنش های سیاسی انسان را نه در اقتصاد و اجتماع بلکه در بینش ها و گرایش های مذهبی می جوید، دنباله سنت وبری در جامعه شناسی است. از نظر وبر انسان ها به منزله موجوداتی متمدن و صاحب اراده و دارای توان اتخاذ آگاهانه موضوع در مقابل دنیا و معنی دادن به آن تلقی می گردند. این بدان معنی است که عامل فرهنگ در تمامی آثار وبر اعم از سطح تحقیق شناخت شناسی و نظری و یا سطح تحقیقات تاریخی حضور دارد(هنری لطیف پور، ۱۳۸۰، ص۴۷).
در منابع دینی اسلامی و شیعی نیز بر تأثیر فرهنگ سیاسی بر سبک زندگی سیاسی اشارات متعددی وجود دارد. در قرآن کریم آمده است: «کل یعمل علی شاکلته»^[۴] و در ذیل همین آیه در تفسیر المیزان رفتار انسان مترتب بر خوی و اخلاق او دانسته شده است(همان).
اندیشمندان شیعی نیز در آثار خود بر این امر مهم تأکید داشته اند. از جمله فارابی در «آراء اهل مدینه فاضله» فرهنگ هر ملت را ترسیم های ذهنی یا خیالی آن ملت معرفی می کند که در نفوس و عقول آن ها مندرج گشته و به صورت جوامع سیاسی خودنمایی می نماید. خواجه نصیرالدین طوسی نیز در «اخلاق ناصری» با تأثیر پذیرفتن از وی ضمن تشریح مفصل لایه ها و ویژگی های مختلف فرهنگی، جوامع سیاسی متفاوت را مبتنی بر روحیات، باورها و الگوهای رفتاری متفاوت می داند(همان، ص۴۷-۴۸).
گفتار سوم: تأثیر فرهنگ سیاسی دینی بر سبک زندگی سیاسی
به هنگام مرور مطالعات درباره تأثیر دین و ارزش ها و اعتقادات متناظر با آن بر سبک زندگی با موقعیتی متناقض مواجه می شویم. درعمل، تعداد مطالعاتی که عامل دین را در نظر گرفته اند بسیار اندک است و بیشتر مطالعات سبک زندگی در دنیای غرب انجام شده است و با توجه به گسترش بی تفاوتی نسبت به دین درغرب، محققان اندکی در پی آن بوده اند تا تأثیر دین و دینداری بر سبک زندگی را ارزیابی کنند. البته باید نسبت به این پیش فرض که تأثیر دین در زندگی روزمره جوامع غربی از میان رفته است با دید انتقادی نگریست. ولی به هرحال چنین پیش فرضی بر مطالعات سبک زندگی تأثیر گذارده است. اما اگر مطالعات براساس چارچوب های نظری ای که ارزش ها را سازنده سبک زندگی می دانند پیش می رفتند، آن گاه باید نقش ارزش های متافیزیکی جدی تر گرفته می شد(مهدوی کنی، پیشین، ص۱۰۳).
اولین مطالعه جامعه شناسی جدی درباره تأثیر دین بر سبک زندگی پژوهش وبر درباره اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری است. آن چنان که وبر کالونیسم را توصیف می کند می توان آن را یک سبک زندگی خواند؛ محدود کردن مصرف به واسطه ارزش های اخلاقی و دینی(همان).
به هرحال نتایج مطالعات حاکی از آن است که تأثیر دین بر سبک زندگی اگر چه در زمینه های اجتماعی گوناگون تغییر می پذیرد اما ارزش جامعه شناسی زیادی دارد. این نتایج در کشورهایی به دست آمده که دین در عرصه عمومی به شدت تضعیف شده است. بنابراین بررسی تأثیر دین بر سبک زندگی مردم در کشورهایی که حضور دین در عرصه عمومی و خصوصی پررنگ است، برنامه پژوهشی گسترده ای پیش روی محققان قرار می دهد. ادیان به دلیل عرضه انبانی از ارزش های متافیزیکی و اخلاقی وهمچنین ارائه ردیفی از رفتارهای سنتی که می تواند عناصر سازنده سبک زندگی باشند، قادرند نقش فعالی در ایجاد کردن یا تغییر دادن سبک های زندگی ایفا کنند(همان، ص۱۰۴).
ادیان معنایی به جهان می بخشند که در فرهنگ ناسوتی مدرن این کارکرد به پدیده های دیگر واگذار شده است. یکی از دلایلی که گمان می رود باعث افزایش اهمیت تحلیل سبک زندگی در آینده شود، گسترش عرفی شدن فرهنگ ها و نیاز به جایگزین شدن دین با مقولات دیگر است. ادیان مجموعه ای از ارزش ها، سنت های رفتاری، مراسم و… در اختیار فرد می نهادند که زیستن در جهان را برای وی تسهیل می کرد. کلیتی که حاصل دین و دینداری بود، امروز با مجموعه منسجم رفتارهای سبک زندگی جایگزین می شود(همان، ص۱۱۳)
فرهنگ سیاسی از منابع و سرچشمه های متعددی سیراب می گردد. از منابع و مؤلفه های اصلی یک ملت که نقش عمده ای در سامان دادن و شکل گیری فرهنگ سیاسی آن دارد؛ دین و فرهنگ دینی آن ملت می باشد. به بیان دیگر باورها، آمال، اهداف و ایستارهایی که فرهنگ سیاسی را شکل می دهند، تحت تأثیر عواملی قرار دارند که یکی از آن ها دین است. باورهای دینی و سیاسی مردم، خود را در فرهنگ سیاسی و نوع نگرش و برخورد مردم نسبت به سیاست و قدرت سیاسی نشان می دهند(هنری لطیف پور، پیشین، ص۴۹).
آنچه که مهم است و ذکر آن ضروری، این می باشد که قرائت های متنوع و متعددی از دین در طول تاریخ به عمل آمده است. این تنوع و تعدد برداشت ها بر نوع نگرش به دین و در واقع انتظاری که دینداران از دین دارند، مبتنی است. انتظار از دین علاوه بر آن که از پیام و جوهره ی دین نشأت گرفته است، متأثر از شرایط و الزامات زمان نیز می باشد. در هر صورت مهم این است که برداشت های متنوع از دین موجب بروز انواع گرایش ها و کنش های سیاسی شده است. به تعبیر یکی از صاحب نظران فرهنگ مذهبی که حاصل فهم دین و التزام عملی به آن فهم است، برحسب نوع فهم ها آثار مختلفی بر روی رفتار دارد. بدیهی است از آنجا که توده مردم در مباحث دینی غیر متخصص هستند، لذا درک و فهم و برداشت آن ها از دین بیشتر تحت تأثیر برداشت ها و دیدگاه های نخبگان و مفسران و روشنفکران دینی است(همان، ص۴۹-۵۰).
همانطور که مطالعات و بررسی های تاریخی نشان می دهد، آموزه ها، باورها و مفاهیم دینی همواره مورد تفسیر و بازسازی قرار گرفته اند. هنگامی که سخن از تفسیر مجدد به میان می آید، طبیعی است که نفسیر مجدد پروتستانتیزم از کاتولیسیزم را به خاطر آوریم. چنان که می دانیم جنبش اصلاح دینی و شخصیت های برجسته آن یعنی لوتر، کالون و پیوریتان ها در سه مرحله به تفسیر مجدد مفاهیم کاتولیک پرداختند و با ارائه تفاسیر جدید از این مفاهیم، که کاملاً مخالف با تفاسیر قدیم بود، راه را برای اصلاح دینی گشودند. در جهان اسلام نیز اعم از تشیع و تسنن به مقتضای لوازم و الزامات زمان و با بهره گیری از اصل اجتهاد که در زبان اندیشمندان دینی از آن به عنوان موتور محرک اسلام یاد شده است. و با توجه به قابلیت های درونی دین اسلام به ویژه در مذهب شیعه، فرایند تفسیر و بازسازی مفاهیم و آموزه های دینی تداوم داشته است(همان، ص۵۰).
نوع تفسیر و برداشتی که از دین و آموزه های مذهبی به عمل آمده، فرهنگ های سیاسی متفاوتی را در پی داشته است. در حالیکه برخی از تفاسیر به عمل آمده از آرا و عقاید دینی در بسیاری از جوامع، استوارکننده نوعی فرهنگ سیاسی منفعل و تبعی و در نتیجه بی عملی و تسلیم و انفعال سیاسی بوده اند، دیدگاه ها و برداشت های دیگری وجود داشته است که در باب سیاست و حکومت ، آن چنان نتایج صریح و بی ابهامی نداشته اند، و در مقابل برخی از آموزه ها و تعالیم مذهبی، در مقاطعی الهام بخش و محرک نشاط سیاسی و فراتر از آن ستیز و مبارزه جویی سیاسی با قدرت های سیاسی بوده اند(همان، ص۵۰-۵۱).
به طور کلی نسبت بین فرهنگ سیاسی دینی؛ یعنی فرهنگی که تحت تأثیر باورها و نمادها و آموزه های دینی شکل گرفته است با سبک زندگی سیاسی؛ یعنی نوع تأثیری که قرائت دین با توجه به الزامات و ساخت درونی دین و شرایط و مقتضیات جامعه می توانند بر فرهنگ سیاسی و به تبع آن بر سبک زندگی سیاسی دینداران داشته باشد، به دو شکل قابل طرح است(همان، ص۵۱):
۱- فرهنگ سیاسی منفعل و بازدارنده
برخی از ایدئولوژی ها و فرهنگ های مذهبی به علت نگرشی که به سیاست و قدرت سیاسی به طور اخص دارند و یا به علت نوع تفسیر که از آن به عمل می اید و سد حرکت و فعالیت سیاسی می باشند. در دین مسیحیت نیز تفسیرهای خاصی از مسیحیت موجب و موجد انفعال سیاسی و استواری هرچه بیشتر قدرت و وضع موجود بوده است. البته در دهه های اخیر که مبارزات استقلال طلبانه به ویژه در آمریکای لاتین تشدید شده است، بعضی از گرایش های مسیحیت تفسیر نوینی از مسئولیت اجتماعی انسان و رابطه او با قدرت سیاسی ارائه نموده و مفاهیم و مایه هایی از الهیات مسیحی را دستمایه مبارزه با حکومت های استبدادی قرار داده اند.

پال سندویت

 

مدل حوزه شایستگی شامل: ادراکی، رهبری، روابط بین شخصی، اداری، فنی

 

 

 

۱۰

 

ثورلی و همبلین

 

ارتباطات، برنامه‌ریزی و طراحی، نظارت و بررسی و بازرسی
آموزش ضمن خدمت ـ حل مسأله

 

 

 

۱۱

 

هانری فایول

 

توانمندیهای عام ـ توانمندیهای فنی ـ توانمندیهای خاص

 

 

 

۱۲

 

برد ـ وار

 

وظایف معمول ـ وظایف غیرمعمول ـ مسائل

 

 

 

جدول ۲-۱: اجمالی از دیدگاه های صاحبنظران در مورد مهارتهای مدیران
۲-۷-۱- مهارت فنی^[۶۴]
رابرت کاتز، مهارت فنی را عبارت از استادی در فعالیت خاص می‌داند و کاربرد فنون و روش را لازمه آن می‌شمارد(کاتز، ترجمه توتونچیان، ۱۳۷۰، ص ۹۶).
مهارت فنی آن چیزی است که آدمی با آموزشهای رسمی و غیررسمی در زندگی خود فرا می‌گیرد و بعبارتی در انجام یک فعالیت با روش درست توانمند می‌شود.
«ویژگی بارز مهارت فنی آن است که به بالاترین شایستگی و خبرگی در آن می‌توان دست یافت. زیرا این نوع مهارت، ماهیت دقیق، مشخص، دارای ضوابط عینی و قابل اندازه‌گیری است.» (علاقه‌بند، ۱۳۷۶، ص ۱۸).
مهارت‌های فنی عبارتنداز: توانایی استفاده از دانش خاص و بهره‌مندی از تکنیکها و منابع مختلف در جهت اجرای یک فعالیت این مهارتها در مدیریت سطوح پایین، دارای اهمیت بسیاری می‌باشند زیرا که آنان همه روزه باید مسائل و مشکلات پدید آمده کاری خود را حل کنند (عباس زادگان، ۱۳۷۳).
مهارتهای فنی : این مهارتها به معنی توانایی به کاربردن ابزار، شیوه ها و دانش مورد نیاز برای اجرای یک زمینۀ تخصصی است . جراحان ، مهارتهای مربوط به زمینه های تخصصی خود هستند. مدیران عملیاتی یا خط اول بیشتر به این مهارتها نیاز دارند زیرا آنان به طور مستقیم با افرادی کار می کنند که ابزار و شیوه های تخصصی ویژه خود را به کار می برند(بووی ،۱۹۹۳ ،۲۲-۲۳).

توانایی و کارایی در نوع مخصوصی از فعالیت که با روش های معین، فراگردها، رویه‌ها و تکنیکهای مربوط به آن فعالیت همراه باشد. مهارت فنی نامیده می‌شود. این مهارتها به اطلاعات تخصصی، استعداد تحلیلی آن تخصص و خلق و استفاده وسایل کار نیاز دارد. این مهارتها هم به سادگی تدریس و هم به آسانی فرا گرفته می‌شوند و به شکل بارزی قابل ارزیابی است (گریفیث، ۱۹۹۲).
مهارت فنی عبارت است از توانایی مدیر در کاربرد دانش تخصصی یا تخصهای ویژه (رابینز، استیفن پی، ۱۳۸۰).
۲-۷-۱-۱- شاخصهای مهارت فنی
مهارت فنی به ظاهر از ساده‌ترین مهارتها محسوب می‌شود لیکن به لحاظ آنکه واقعی‌ترین
و ملموس‌ترین وجه کار است بسیار مهم می‌باشد و هر شاغلی باید در بدو امر آن را فرا گیرد
(میرکمالی، ۱۳۷۹، ص ۱۱۳).
«ویژگی بارز مهارت فنی آن است که به بالاترین شایستگی و خبرگی در آن می‌توان دست یافت زیرا این نوع مهارت، ماهیتاً دقیق، مشخص، دارای ضوابط عینی و قابل اندازه‌گیری است»(علاقه‌بند، ۱۳۷۶، ص ۱۸).
آن دسته از مهارتهای فنی که مورد نیاز مدیر مدرسه می‌باشد عبارتند از:
۱ـ مهارت در زمینه کادر آموزشی مدرسه. ۲ـ مهارت در زمینه دانش‌آموزان. ۳ـ مهارت در زمینه توسعه آموزشی و درسی. ۴ـ مهارت در زمینه امور مربوط به ساختمان مدرسه. ۵ـ مهارت در زمینه ساختار و سازمان آموزش و پرورش. ۶ـ مهارت در زمینه امور مالی و اداری مدرسه (سلطانی، ۱۳۷۵، ص ۳۹).
صاحبنظر دیگری مهارتهای فنی مورد نیاز مدیران مدارس را در قالب هفت وظیفه ذیل ذکر نموده است:
۱ـ پرسنل آموزشی: برنامه‌ریزی، استخدام، شرح وظایف، کنترل و رفع مشکل
۲ـ پرسنل دانش‌آموزی: مشاوره، آماده سازی، کنترل، ایمن‌سازی محیط، پیشگیری از تخلف
۳ـ رهبری کردن مدرسه و محله: مشارکت مردمی، مشورت با والدین، شرکت در مجامع محلی
۴ـ توسعه و بهبود تدریس و مواد درسی: تحقق اهداف، سازماندهی دروس، هماهنگی، تأئید منابع، فراهم سازی تسهیلات
۵ـ مدیریت امور مالی و اداری: بودجه بندی، هزینه‌ها، حسابرسی، امور اداری
۶ـ ساختمان مدرسه: توسعه بنا، توسعه تسهیلات، نگهداری
۷ـ وظایف عمومی: جلسات و کنفرانسهای علمی، تعیین خط مشی، تبلیغات، رفع ضعفها، حفظ اسناد (شیرازی، ۱۳۷۳، ص ۳۴-۳۳).
با توجه به اهمیت توانایی مدیریتی در عملکرد سازمان به این نکته توجه شد که مدارس و دانشگاهها که مهارتهای فنی را ترویج می کنند از مدیریت غافل اند. علت عدم توجه مدیران و دانشگاهها به مدیریت را نداشتن نظریۀ مدیریت می دانستند و نظریه را مجموعه ای از اصول ،قوانین، شیوه ها و روشهایی تعریف می کردند که با تجربۀ عمومی آزمایش و کنترل می شود(رن،۱۹۹۴،۱۸۲).
به طور کلی مدیر باید مسائل فنی سازمان خود را بشناسد و در امور مربوط به آن مسائل تبحر داشته باشد، در بکارگیری ابزار و وسایل انجام کارها که بخش مهمی از فرایند کلی گردش کار سازمان است در حد نیاز تسلط داشته باشد تا به دیگران متکی نباشد در غیر اینصورت به همان میزانی که به دیگران متکی باشد، هدایت سازمان را از دست خواهد داد و این میزان از اختیارات مدیر به افرادی که در آن مسایل به امور مسلط‌تر از مدیر هستند، انتقال می‌یابد که معمولاً کارکنان ستادی بوده و اینان مانع تحقق اهداف اصلی سازمان خواهند بود.
مهارت فنی (در مدیران آموزشی): (سیدعباس زاده، ۱۳۸۰).
- توانایی برنامه‌ریزی و شناخت فنون و روش های آن
- توانایی سازماندهی و شناخت فنون و روش های آن.
- انجام امور مربوط مختلف به حسابداری.
- انجام امور مربوط به بودجه، اعتبارات و یا امور مالی.
- انجام مصاحبه و آزمونهای استخدامی.
-ارزشیابی کارکنان مبتنب بر روش های مناسب و مقتضی
- کاربرد روش های تدریس مختلف، در موسسات آموزشی.
- برنامه‌ریزی درسی و آموزشی به منظور شرکت افراد در امور مربوطه.

۰۰۰/۰

 

 

 

با توجّه به جدول ۴-۱۸ مشاهده می شود که مقدارسطح معنی داری بدست آمده کمتر از پنج صدم می باشد. به همین با اطمینان ۹۵ درصد فرضیه تحقیق تایید می شود، بنابراین فعالیت های پیشبرد فروش بر کیفیت درک شده ی برند شرکت تاثیر دارد. همچنین بر اساس این جدول می توان گفت که مقدار شدت تأثیر ® فعالیت های پیشبرد فروش بر کیفیت درک شده ی برند شرکت پارس خزر برابر با ۴۷۲/۰ می باشد. بدین معنا که فعالیت های پیشبرد فروش به میزان ۲/۴۷ درصد بر کیفیت درک شده ی برند شرکت پارس خزر تاثیر دارد. بتا در جدول رگرسیون نشان دهنده ی جهت تاثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته می باشد، با توجّه به علامت مثبت بتا در جدول فوق، جهت این تاثیر مستقیم (مثبت) می باشد. بدین معنا که با افزایش فعالیت های پیشبرد فروش، کیفیت درک شده ی برند شرکت نیز افزایش خواهد یافت. همچنین ضریب تعیین (R²) بین دو متغیر فعالیت های پیشبرد فروش و کیفیت درک شده ی برند شرکت برابر با ۲۲۳/۰ می باشد که این عدد نشان می دهد که متغیر فعالیت های پیشبرد فروش به میزان ۳/۲۲ درصد می تواند متغیر کیفیت درک شده ی برند شرکت پارس خزر را پیش بینی نماید. در نتیجه مدیران شرکت پارس خزر می توانند اطمینان حاصل کنند که با سرمایه گذاری و توجه به فعالیت های پیشبرد فروش، کیفیت درک شده ی برند شرکت رشدی معادل ۳/۲۲ درصد خواهد داشت.

۲-۳) ادراک مشتریان از فعالیتهای پیشبرد فروش شرکت بر تداعی های برند تاثیر دارد.
جدول۴- ۱۹ ) آزمون رگرسیون بین فعالیت های پیشبرد فروش و تداعی های برند

 

 

 

 

مقدار R

 

ضریب تعیین( (_R²

 

ضریب بتا

 

سطح معنی داری

 

نتیجه

 

 

 

مقدارثابت

 

۳۲۵/۰

 

۱۰۵/۰

 

 

 

۰۰۰/۰

 

تایید فرضیه

 

 

 

تداعی های برند

 

۳۲۵/۰

 

۰۰۰/۰

 

 

 

با توجّه به جدول ۴-۱۹ مشاهده می شود که مقدارسطح معنی داری بدست آمده کمتر از پنج صدم می باشد. به همین با اطمینان ۹۵ درصد فرضیه تحقیق تایید می شود، بنابراین فعالیت های پیشبرد فروش بر افزایش تداعی های برند شرکت تاثیر دارد. همچنین بر اساس این جدول می توان گفت که مقدار شدت تأثیر ® فعالیت های پیشبرد فروش ر تداعی های برند شرکت پارس خزر برابر با ۳۲۵/۰ می باشد. بدین معنا که فعالیت های پیشبرد فروش به میزان ۵/۳۲ درصد بر تداعی های برند شرکت پارس خزر تاثیر دارد. بتا در جدول رگرسیون نشان دهنده ی جهت تاثیر متغیر مستقل بر متغیر وابسته می باشد، با توجّه به علامت مثبت بتا در جدول فوق، جهت این تاثیر مستقیم (مثبت) می باشد. بدین معنا که با افزایش فعالیت های پیشبرد فروش، تداعی های برند شرکت نیز افزایش خواهد یافت. همچنین ضریب تعیین (R²) بین دو متغیر فعالیت های پیشبرد فروش و تداعی های برند شرکت برابر با ۱۰۵/۰ می باشد که این عدد نشان می دهد که متغیر فعالیت های پیشبرد فروش به میزان ۵/۱۰ درصد می تواند متغیر تداعی های برند شرکت پارس خزر را پیش بینی نماید. در نتیجه مدیران شرکت پارس خزر می توانند اطمینان حاصل کنند که با سرمایه گذاری و توجه به فعالیت های پیشبرد فروش، تداعی های برند شرکت رشدی معادل ۵/۱۰ درصد خواهد داشت.
۲-۴) ادراک مشتریان از فعالیتهای پیشبرد فروش شرکت بر وفاداری به برند تاثیر دارد.
جدول۴- ۲۰ ) آزمون رگرسیون بین فعالیت های پیشبرد فروش و وفاداری به برند

 

 

 

 

مقدار R

 

ضریب تعیین( (_R²

 

ضریب بتا

 

سطح معنی داری

 

نتیجه

 

 

 

مقدارثابت

 

۴۲۶/۰

 

۱۸۳/۰

فرضیه ۳: تغییرات در پیچیدگی فرایند زنجیره تأمین، بر عملکرد فرایند و کیفیت ارتباط تأثیر مثبت دارد.
فرضیه ۴: پیاده سازی سیستم مدیریت زنجیره تأمین، بر ثبات فرایند تأثیر مثبت دارد.
فرضیه ۵: تغییرات در ثبات فرایند زنجیره تأمین، بر عملکردشغلی، رضایت شغلی، امنیت شغلی و اضطراب شغلی تأثیر مثبت دارد.
فرضیه ۶: تغییرات در ثبات فرایند زنجیره تأمین، بر عملکرد فرایند و کیفیت ارتباط تأثیر مثبت دارد.
فرضیه ۷: تغییرات در پیچیدگی فرایند و ثبات فرایند، بر شناخت تغییرات ریشه ای تأثیر مثبت دارد.
فرضیه ۸: شناخت تغییرات ریشه ای بر عملکردشغلی، رضایت شغلی، امنیت شغلی و اضطراب شغلی تأثیر مثبت دارد.
فرضیه ۹: شناخت تغییرات ریشه ای بر عملکرد فرایند و کیفیت ارتباط تأثیر مثبت دارد.
۱-۹-بیان متغییرهای مورد مطالعه در قالب مدل مفهومی
ویژگیهای تغییرات فرایند زنجیره تأمین فعال در بخش فناوری اطلاعات
نتایج کار
عملکرد شغلی
پیچیدگی فرایند
زنجیره تأمین شامل
پیچیدگی اجزاء
پیچیدگی هماهنگ
پیچیدگی پویا
رضایت شغلی
اضطراب شغلی
امنیت شغلی
تغییرات ریشه ای
ثبات فرایند زنجیره تأمین
نتایج فرایند
عملکرد فرایند
کیفیت ارتباط
منبع: Hilol Bala, 2013
نمودار ۱-۱- متغییرهای مورد مطالعه در قالب مدل مفهومی
۱-۱۰-شرح مفاهیم و اصطلاحات
۱-۱۰-۱-تعاریف مفهومی
۱-۱۰-۱-۱-عملکرد شغلی:
عملکرد شغلی را می توان به عنوان ارزش کلی مورد انتظار سازمان ها از رویدادهای رفتاری مجزایی که افراد طی یک دوره زمانی مشخص انجام می دهند تعریف نمود. نکته مهم در این تعریف آن است که ویژگی رفتار و عملکرد که به آن اشاره دارد، ارزش مورد انتظار سازمان است. (موتو ویدلو ۲۰۰۳ به نقل از ارشدی ۱۳۸۶)
۱-۱۰-۱-۲-رضایت شغلی:
رضایت شغلی را ارزیابی کلی فرد از کار و تجارب مربوط به کار وی که از ارزش ها و عقاید فرد تأثیر می پذیرد تعریف کرده اند.(چان و همکاران ۲۰۰۴ به نقل از چو و باولی ۲۰۰۷) همچنین آن را عاطفه مثبت کارکنان نسبت به شغل و موقعیت های شغلی تعریف نموده اند. (لوک ۱۹۷۶ به نقل از داویس ۲۰۰۴)
۱-۱۰-۱-۳-اضطراب شغلی:
اضطراب شغلی عبارت است از واکنش متقابل بین شرایط کار و ویژگی های فردی شاغل به گونه ای که خواست های محیط کار و در نتیجه فشارهای مرتبط با آن بیش از آن باشد که فرد بتواند از عهده آنها برآید.(دیوید ۱۳۸۵) واکنش های افراد نسبت به عوامل جدید یا تهدیدکننده در محیط های کارشان فشار عصبی شغلی تعریف می کنند.(نایک ۱۳۸۳)
۱-۱۰-۱-۴-امنیت شغلی:
امنیت شغلی عبارت است از احساس داشتن یک شغل مناسب و اطمینان از تداوم آن در آینده و فقدان عوامل تهدیدکننده شرایط مناسب کاری در آن شغل(الوانی، ۱۳۷۹) و به انتظارات شخص از آینده شغلی مطلوب همچون فرصت های ارتقاء در کارراهه در طولانی مدت اشاره دارد(دیوی، کینیکی و شک ۱۹۹۷) به عبارتی، احساس امنیت شغلی به حالتی گفته می شود که برآیند ارزیابی فرد از شرایط فردی، سازمانی و محیطی، او را به این نتیجه هدایت کند که عامل خاصی امنیت شغلی وی را تهدید نمی کند و او می تواند به تداوم اشتغال خود اطمینان داشته باشد.(الوانی، ۱۳۷۹)
۱-۱۰-۱-۵-عملکرد فرایند:
فرایند به مجموعه فعالیت‌های به هم پیوسته‌ای اطلاق می‌شود که برای ایجاد یک یا چند تغییر تعریف شده طراحی و پیاده شده‌ است. در ضمن هر فرایند با یک فعالیت مشخص آغاز و با یک فعالیت مشخص نیز پایان می‌یابد. تشخیص این فعالیت‌ها از اهمیت ویژه‌ای برای شناسایی فرایند برخوردار است.(ویکی پدیا)

۱-۱۰-۱-۶-کیفیت ارتباط:
ارتباط، فرایند انتقال پیام از فرستنده به گیرنده به شرط همسان بودن معانی بین آنها است. ارتباطات فرایندی ست که در آن معنا بین موجودات زنده تعریف و به اشتراک گذاشته می شود. ارتباط، به یک فرستنده، پیام و گیرنده درنظرگرفته شده، نیازدارد، هرچند گیرنده نیاز ندارد حضور داشته باشد یا از منظور فرستنده برای برقراری ارتباط در زمان ارتباط آگاه باشد‌‌‍؛ بنابراین ارتباطات می‌تواند درسرتاسر مسافت های گسترده ی زمانی و مکانی رخ دهد. ارتباطات نیازمند آن است که بخش های ارتباط، ناحیه ای از مشترکات ارتباطی را به اشتراک بگذارند. و‍‍‌‍‌ واژه کیفیت دارای چند معنای متفاوت است: چگونگی یک چیز، شایستگی، صلاحیت، لیاقت، مرغوبیت و مطلوبیت. صفت نسبی این واژه «کیفی» و جمع آن «کیفیت‌ها» و گهگاه «کیفیات» است. به اصطلاح «کیفیت و کمیت» در فارسی «چند و چون» نیز گفته می‌شود. کیفیت در مقابل کمیت نیز قرار دارد. چگونگی و ماهیت یک پدیده یا شئی را کیفیت شئی یا پدیده می نامند و همچنین محتوا نیز شامل کیفیت می‌باشد.(ویکی پدیا) کیفیت ارتباط شامل رضایت، اعتماد و تعهد می باشد.(صادقی فیضی و همکارش، ۱۳۹۱)
۱-۱۰-۱-۷-درک پیچیدگی فرایند زنجیره تأمین:
درک پیچیدگی فرایند به عنوان میزان باور کارکنان موجود در فرایندهای SCM بر این امر تعریف می‌شود که درک عناصر فرایندهای کار خود دشوار می‌باشد. پیچیدگی فرایند از لحاظ مفهومی مشابه با تحلیل‌پذیری وظیفه از چشم‌انداز پرو در مورد ابعاد تکنولوژی می‌باشد. پرو استدلال کرد که زمانی که کار غیرقابل تحلیل است، هیچ گونه روند عینی را نمی‌توان دنبال کرد. در چنین موردی، کارکنان بایستی زمانی را صرف تفکر در مورد چگونگی اجرای وظایف کنند و بایستی به صورت فعال روندهای به سهولت موجود را جستجو کنند. در مورد SCM، اجرای موفقیت‌آمیز فرایند نیازمند تلاش کلی توسط کارکنان، همکاران و ناظران آنها می‌باشد. اگر شناخت سیستم SCM جدید و استفاده از عناصر مختلف فرایندهای کار آنها دشوار باشد، آنها احتمالاً فرایندهای کار خود را پیچیده‌تر از قبل از اجرای این سیستم می‌یابند.
۱-۱۰-۱-۷-۱-پیچیدگی جزء:
پیچیدگی جزء به عنوان میزان باور کارکنان SCM از این امر تعریف می‌شود که فرایندهای کاری آنها چه تعداد اجزاء یا عناصرمتمایز دارد که باید برای انجام این فرایندها بکار روند.
۱-۱۰-۱-۷-۲-پیچیدگی هماهنگ: