حالتی که کاربرد الزامات بافت را برآورده می­ کند.

در حالت اول، ساختار سلسله­مراتبی از گفتمان صورت ارجاعی را مشخص می­ کند و در حالت دوم، استفاده از یک صورت ارجاعی، یک الگوی ساختاری خاص از گفتمان را مشخص می­ کند. استدلال فاکس این است که ساختار سلسله­مراتبی، الگوی توزیع ارجاعی در انگلیسی را تعیین می­ کند. فاکس الگوی توزیع ارجاعی در انگلیسی را این­گونه بیان می­ کند:

 

 

در ذکر اول[۱۳] از یک مرجع در یک توالی، از گروه­اسمی کامل استفاده می­ شود.

بعد از ذکر اول یک مرجع، برای نشان دادن اینکه توالی بسته نشده‌است، از یک ضمیر استفاده می­ شود.
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

یک گروه­اسمی کامل استفاده می­ شود تا بستن توالی قبلی که حامل ذکر­های قبلی از همان مرجع است نشان داده شود.

فاکس معتقد است که ضمیر در بخش دوم از یک جفت همجوار، در صورتی­که مرجع در بخش اول جفت همجوار استفاده شود به کار می­رود و این نشانه­ی فهم گوینده از زنجیره­ی سوالی است که بسته نشده‌است.
در یک نوبت‌گسترانی[۱۴]نوبت به نقطه اتمام می­رسد ولی به انتخاب خود گوینده بسته نمی‌شود و ادامه پیدا می­ کند. این تداوم زنجیره، توسط ضمیر رمزگذاری می­ شود. در موقعیتی که یک جفت همجوار به جفت همجوار دیگر متصل می­ شود، یعنی وقتی از یک جفت همجوار استفاده می­ شود که در بخش اول آن، از یک مرجع و در بخش دوم یک ضمیر استفاده شده و بعد از این جفت همجوار، جفت همجوار دیگری قرارگیرد، در بخش اول و دوم جفت همجوار دوم از ضمیر استفاده می­ شود. وقتی مرجع، قبل از شروع جفت همجوار مشخص شود و بعد از آن جفت همجوار استفاده شود، در بخش اول از جفت همجوار، از ضمیر استفاده می­ شود.
در یک نوبت‌گردانی [۱۵] جفت همجوار بلافاصله به یک جفت هم جوار پیشین گره نمی­خورد وقتی در این موقعیت، در جفت همجوار دوم از ضمیر استفاده می­ شود این نشان می­دهد که زنجیره سوال بسته نشده و ادامه دارد.
۲-۲-۱- هیندز[۱۶]
هیندز (۱۹۷۹،۱۹۷۸) به بررسی رمزگذاری ارجاعی در روایات ژاپنی یا به اصطلاح ساختار منقطع[۱۷] در گفتمان می ­پردازد. او معتقد است که انتخاب یک نوع ارجاعی بر دیگری در این زبان عمدتاً توسط ساختار سلسله­مراتبی از گفتمان مشخص شده‌است.
۲-۲-۲- لانگاکر[۱۸]
لانگاکر (۱۹۷۹) با بررسی‌هایی که در زبان‌هایی مانند گورانگ[۱۹] و سنیو- هیو[۲۰] انجام داده است به این نتیجه رسیده است که ضمیر‌های در مرز پاراگراف به کار برده نمی­شوند.
اشکال مدل سلسله­مراتبی از دیدگاه هوانگ به این صورت است که در این مدل به عنوان مثال، یکی از الگو­هایی که مطرح می‌­شود این است که در ذکر اول از یک مرجع در یک توالی، از گروه­اسمی کامل استفاده می­ شود. این الگو صحیح است ولی این ذکر اول بودن نیست که صورت ارجاعی را تعیین می­ کند بلکه وضعیت شناختی که در پس ذکر اول نهفته است، نوع صورت ارجاعی را مشخص می­ کند. هوانگ مواردی را که مدل سلسله­مراتبی قادر به پاسخ‌گویی نیست با توجه به مدل کاربرد شناختی خود توضیح می­دهد. در مدل سلسله­مراتبی، یکی از الگو‌های توزیع ارجاعی این است که در شروع گفتمان جدید، واحد ساختاری به وسیله گروه‌اسمی کامل رمزگذاری می­ شود. در حالی­که در ذکرهای بعدی در همان گفتمان واحد ساختاری به وسیله لفظ ارجاعی تخفیف­یافته رمزگذاری می­ شود. این مسئله با توجه به اصل اطلاع­مندی[۲۱] و کمیت[۲۲] این­گونه توضیح داده می­ شود که در گفتمان، پیوستگی بین واحد‌های ساختاری قوی است و در شروع گفتمان جدید، مرجع به دلیل عدم پیوستگی در جریان گفتمان تغییر می­ کند. پیوستگی­پذیری،[۲۳] به درک گوینده از درجه ارتباط بین بندها در گفتمان گفته می­ شود. این درجه ارتباط، در پیوستگی موضوعی و معنایی تعریف می­ شود زمانی که انقطاع پیوستگی موضوعی و معنایی اتفاق می­افتد پیوستگی­پذیری تحت تأثیر قرار می­گیرد. پیوستگی موضوعی با تغییر موضوع قطع می­ شود و پیوستگی معنایی با عامل­هایی مانند، تغییر اطلاعات پس­نگر به پیش­نگر یا برعکس، پرت شدن از موضوع، ضمیمه کردن قیود نقض­آمیز مکانی و زمانی و تغییر محاوره قطع می­ شود. در این موقعیت­ها که پیوستگی­پذیری پایین است از لفظ ارجاعی کمتر کمینه استفاده می­ شود. طبق مدل کاربرد شناختی در شروع گفتمان موجودیت در مقام برقراری ارجاع و گاهی در مقام تغییر ارجاع به دلیل تغییر موضوعیت قرار می­گیرد و توازن بین دو اصل کمیت و اطلاع­مندی برقرار می­ شود و از صورت گروه‌اسمی کامل استفاده می­ شود. در توجیه استفاده از صورت تخفیف­یافته در ذکر‌های بعدی از یک موجودیت طبق مدل کاربرد شناختی حفظ ارجاع روی داده و در این وضعیت توازن برقرار شده بین اصل کمیت و اطلاع‌مندی باعث شده از صورتی استفاده شود که شنونده با توجه به آن مرجع مورد نظر را تشخیص دهد و کمینه‌سازی نیز تحقق یابد. در این موقعیت نیز پیوستگی­پذیری بالاست و از صورت تخفیف­یافته به‌درستی استفاده می­ شود.
در مدل سلسله‌مراتبی طرفین محاوره از یک گروه­اسمی، به منظور بستن توالی که در آن ذکر قبلی از همان گروه­اسمی به صورت ضمیر رمزگذاری شده‌است، استفاده می­ کند. این به اصل شیوه[۲۴] نسبت داده می­ شود چون استفاده از گروه­اسمی، پیامی را که بوسیله ضمیر نمی‌تواند انتقال داده‌شود یعنی بستن توالی در این مورد انتقال خواهد داد. بنابراین درحالی که تکرار گروه­اسمی کامل در شروع مکالمه چینی به منظور برقراری موضوع مشترک بر اساس اصل شیوه است، تکرار گروه­اسمی کامل، در وسط مکالمه انگلیسی به منظور بستن توالی بر اساس اصل شیوه است.
۲-۳- مدل پیوستگی موضوعی[۲۵]
در مدل پیوستگی موضوعی که در اصل توسط گیون[۲۶] (۱۹۸۳، ۱۹۸۵، ۱۹۹۰) ارائه شده‌است، بحث اصلی این است که رمزگذاری ارجاعی در گفتمان به وسیله­ پیوستگی موضوعی مشخص می­ شود. پیوستگی موضوعی توسط عواملی مانند فاصله­ی خطی[۲۷]، تداخل ارجاعی[۲۸] و اطلاعات موضوعی[۲۹] اندازه ­گیری می­ شود. آن­چه این مدل پیش ­بینی می­ کند این است که هر چه فاصله­ی خطی کمتر باشد، مرجع­های رقیب کمتری وجود دارد و حالت موضوعی پایدارتر و پیوستگی موضوعی بیشتر می­ شود و وقتی پیوستگی موضوعی بیشتر می­ شود، بیشترین احتمال این است که لفظ ارجاعی تخفیف­یافته مورد استفاده قرارگیرد. در مدل پیوستگی موضوعی گیون، ارجاع صفر بیشترین پیوستگی و گروه­اسمی نکره، کمترین پیوستگی را دارند. به عبارتی طبق پیش‌بینی این مدل، وقتی مرجع متداخلی وجود ندارد از ضمیر‌صفر استفاده می­ شود و وقتی چنین مرجع متداخلی وجود دارد از گروه­اسمی استفاده می­ شود.
۲-۳-۱- تای[۳۰]
تای (۱۹۷۸) با بررسی ­داده ­ها در گفتمان روایی چینی، به این نتیجه رسیده است که هر گاه دو یا چند مرجع در گفتمان روایی چینی وجود دارد، این که از چه صورتی برای ارجاع به آن مرجع استفاده می­ شود به موضوع و غیر­موضوع بودن مرجع بستگی دارد. از صورت ارجاعی تخفیف­یافته برای ارجاع به موجودیتی که موضوع گفتمان است استفاده می­ شود. در حالی که صورت ارجاعی کمتر تخفیف­یافته یا تخفیف­نیافته، برای ارجاع به موجودیتی که موضوع گفتمان نیست به کار می­‌رود.
۲-۳-۲- کلنسی[۳۱]
کلنسی (۱۹۸۰) با بررسی داده ­ها به ارجاع گروه­اسمی می ­پردازد. هیند[۳۲] (۱۹۷۷ به نقل از کلنسی۱۲۷:۱۹۸۰) معتقد است که انتخاب گروه­اسمی یا ضمیر در زبان انگلیسی دلبخواه نیست و از اصولی پیروی می­ کند. این که گوینده در ارجاع از گروه­اسمی یا ضمیر استفاده کند بستگی به تمایز بین اطلاعات کهنه و نو دارد؛ بدین ترتیب که اطلاعات کهنه در مقایسه با اطلاعات نو معمولاً به صورت تخفیف­یافته، بدون تکیه و یا به شکل ضمیر در جمله ظاهر می‌شود. کلنسی به دنبال جواب این سوال است که با معرفی شدن یک مرجع در خود آگاه شنونده تا چه مدت شنونده این مرجع را اطلاعات کهنه به حساب می­آورد. در پاسخ به این سوال عواملی چون، تعداد جملات داخل شده بین اولین ذکر و دومین ذکر، تکرار مرجع و تآًثیر عناصر کلامی مانند تغییر صحنه را مطرح می­ کند. با عوض شدن صحنه تعداد زیادی از عناصر جدید وارد خودآگاه شنونده شده و عناصر کهنه به عقب رانده می­ شود. حال برای رسیدن به جواب قطعی در مورد مدت زمان باقی ماندن اطلاعات کهنه در ذهن، کلنسی به مقایسه بسامد وقوع گروه­های­اسمی و صورت­های تخفیف­یافته آن­ها مانند ضمیر­های و عناصر واژگانی محذوف می ­پردازد. به نظر وی اگر ذهن در یک زمان می ­تواند تنها تعداد محدودی از مراجع و مصداق­ها را در خود نگه دارد، این محدودیت عامل مهمی در تعیین نوع ارجاع به یک مصداق است. در این راستا کلنسی از بیست نفر انگلیسی زبان و ژاپنی زبان خواسته است تا داستان‌هایی را که خوانده­اند، بازگو کنند. او معتقد است که گوینده در نقل داستان، اطلاعات را به واحد­هایی به اندازه­ های مختلف دسته­بندی می­ کند و این نوع دسته­بندی، نشان­دهنده چگونگی طبقه ­بندی اطلاعات یادآوری شده در ذهن گوینده است. کلنسی در اولین قدم به بررسی بسامد استفاده از گزینه­ های پیش روی گوینده در ارجاع می ­پردازد و این گزینه‌ها را به ترتیب گروه­اسمی، ضمیر و حذف می­داند. در بررسی داده ­ها در این زبان­ها این نتیجه حاصل می­ شود که از تعداد موارد بررسی شده در انگلیسی ۸/۶۳ درصد از ضمیر، ۷/۱۵ درصد از گروه‌اسمی، ۵/۲۰ درصد از حذف در ارجاع استفاده شده‌است و به همین ترتیب در زبان ژاپنی شاهد استفاده از ۸/۲۶ درصد از گروه­اسمی و ۲/۷۳ درصد از حذف هستیم. پس در هر دو این زبان­ها استفاده از گونه­ های تخفیف­یافته یا همان اطلاعات کهنه بالاترین بسامد استفاده را در بین گونه­ های ارجاع دارند. از آن جا که اندازه ­گیری ثانیه یا میلی ثانیه بین دو مرجع مشابه در پاره‌گفتار کار دشواری است کلنسی از ساختار­های زبان­شناسی به عنوان ملاک اندازه ­گیری استفاده می­ کند. بنابراین او توزیع گونه­ های مختلف ارجاع را در سه تابع اندازه‌گیری مورد بررسی قرار می­دهد. این تابع­ها عبارتند از:
۱- تعداد بند­های موجود بین اولین بار و دومین بار حضور مرجع در گفتمان.
۲- تعداد جملات موجود بین اولین بار و دومین بار حضور مرجع در گفتمان.
۳- تعداد مرجع­ها که بین اولین بار و دومین بار حضور مرجع در گفتمان داخل شده ­اند.
نتیجه تحقیق در زبان انگلیسی و ژاپنی به این صورت است که در اولین فاصله، یعنی حضور یک بند بین اولین بار و دومین باری که گروه­اسمی تکرار می­ شود، بالاترین میزان وقوع استفاده از حذف در زبان انگلیسی روی داده‌است. با بیشتر شدن فاصله، درصد وقوع استفاده از حذف کم می­ شود چرا که با زیاد شدن تعداد بندها، مرجعی که بعد از اولین حضورش در ذهن به حالت فعال در آمده‌است به حالت نیمه فعال و حتی غیر­فعال در می ­آید و بدین دلیل، دوباره گروه­اسمی باید تکرار شود.
در اولین فاصله، یعنی در فاصله جمله­ای که اولین بار، مرجع گروه­اسمی در آن ظاهر شده، شاهد وقوع بالاترین درصد استفاده از حذف هستیم در این فاصله چون گروه­اسمی در ذهن گوینده دارای نمود فعال است، پس برای آن از ضمیرصفر استفاده می­ شود و هر چه فاصله بیشتر می­ شود از میزان فعال بودن آن کاسته شده و نیاز به حضور دوباره آن در جهت رفع ابهام بیشتر احساس می­ شود.
در بررسی سومین تابع اندازه ­گیری در اولین فاصله، یعنی آن جا که هیچ مرجعی وارد گفتمان نشده‌است، شاهد بیشترین درصد وقوع حذف هستیم. با زیاد شدن تعداد مرجع در گفتمان از میزان فعال بودن گروه­اسمی مورد نظر کاسته می­ شود و با وارد شدن بیشتر از دو مرجع، تقریباً درصد وقوع حذف به صفر می­رسد.
در زبان انگلیسی درصد حضور گروه­اسمی در مقایسه با حضور ضمیر و حذف عناصر در فاصله بند یا جمله بلافصل از مرجع بسیار کم است. البته در زبان­های مختلف بسامد استفاده از گزینه­ های پیش روی گوینده در ارجاع متفاوت است و این نکته با توجه به بسامد­های ارائه شده در مورد زبان ژاپنی قابل لمس است. از آن جا که توزیع گونه­ های مختلف ارجاع به وضوح در ارتباط مستقیم با تأثیر زمان و مراجعی است که وارد گفتمان شده ­اند، می­توان بسامد حضور گروه­اسمی را بر مبنای پاسخ گوینده به نیاز­های اطلاعاتی شنونده تفسیر کرد. در زبان­های انگلیسی و ژاپنی با زیاد شدن فاصله بین اولین و دومین بار حضور مرجع در گفتمان، میل گوینده برای استفاده از گروه­اسمی نیز زیاد می­ شود و با اضافه شدن تعداد مرجع وارد شده در گفتمان، گوینده گروه­اسمی که از قبل وارد گفتمان شده را دیگر اطلاعات کهنه فرض نمی­ کند.
پس حذف در نزدیک­ترین فاصله از مرجع (یعنی یک یا دو بند) استفاده می­ شود و با اضافه شدن مرجع‌های جدید بین اولین و دومین بار حضور مرجع در گفتمان، درصد وقوع حذف به طور چشمگیری کاهش می­یابد.
۲-۳-۳- چن[۳۳]
چن (۱۹۸۶) با بررسی داده ­ها در نثر چینی بیان می­دارد که مرجع­هایی که پیوستگی بالایی در گفتمان چینی دارند به صورت حذف رمز­گذاری می­شوند و همچنین از حذف برای رمز­گذاری مرجع­هایی که در فاصله­ی کوتاه هستند و مرجع متداخل وجود ندارد استفاده می­ شود.
اشکال این مدل از دیدگاه هوانگ این است که بر خلاف پیش ­بینی مدل، صورت ارجاعی تخفیف‌یافته ممکن است در فاصله­ی طولانی استفاده شود و گروه­اسمی در جایی که فاصله کوتاه است و مرجع متداخلی وجود ندارد استفاده شود. در این صورت مدل پیوستگی موضوعی قادر به توضیح چنین مواردی نیست. هوانگ الگوی تکرار در محاوره چینی را مطرح می­ کند که در الگوی تکرار در محاوره‌ی چینی یک گروه­اسمی واژگانی کامل در بخش دوم از یک جفت همجوار تکرار می­ شود و مرجعی را که در بخش اول جفت همجوار است رمزگذاری می­ کند. مثال زیر ترجمه­ی انگلیسی یک مثال چینی است.
A: What is his father doing
B: His father teaches in a university. (He) lectures on Classical Chinese
این الگو­ی تکرار به­وسیله مدل پیوستگی، غیرقابل توضیح است. چون طبق مدل پیوستگی باید از صورت تخفیف­یافته به جای گروه­اسمی کامل در بخش دوم استفاده شود. هوانگ با توجه به مدل کاربرد شناختی خود تکرار این گروه­اسمی را این گونه توضیح می­دهد که تکرار موضوع گوینده بوسیله مخاطب، رضایت[۳۴] مخاطب در قبول موضوع گوینده را نشان می­دهد و این موضوع مشترک[۳۵] برقرار می­ شود و از این پس از صورت ارجاعی تخفیف­یافته برای حفظ آن استفاده می­ شود.
در این موارد دو نکته مورد توجه است.
۱- بین اصل اطلاع­مندی و کمیت تعامل وجود دارد و یک جهت­گیری به سوی سازش همزمان تشخیص و کمینه­سازی وجود دارد.
۲- کمینه­سازی که بر اصل اطلاع­مندی دلالت می­ کند تا حدی توسط پیام‌های برقراری موضوع مشترک که بر اصل شیوه دلالت می­ کند لغو می­ شود.
۲-۴- مدل شناختی[۳۶]
گاندل، هدبرگ و زاخارسکی (۱۹۹۳) به بررسی وضعیت­های شناختی، در رابطه با صورت لفظ ارجاعی در گفتمان پرداخته­اند. آن­ها ادعا می­ کنند که آن‌چه گوینده و شنونده را قادر می­سازد که از یک صورت مناسب برای ارجاع به یک چیز خاص استفاده کند و آن­چه گوینده و شنونده را قادر می­سازد که ارجاع مورد نظر را شناسایی کند، تابع وضعیت شناختی است. در مدل شناختی، رمز­گذاری ارجاعی در گفتمان به وسیله­ روندهای شناختی مشخص می­ شود که این روندهای شناختی «فعال بودن و توجه» است. بحث کلی این مدل این است که انتخاب یک صورت برای اشاره به یک موجودیت در یک گفتمان، منوط به این است که آن موجودیت از لحاظ اطلاعاتی در چه وضعیت شناختی است.
ادعای این مدل این است که گروه­اسمی کامل، وقتی استفاده می­ شود که مرجع برای مخاطب فعال نیست، و ضمیر و حذف، زمانی استفاده می­ شود که مرجع، در ذهن مخاطب و گوینده فعال باشد.
به منظور دستیابی به رابطه­ بین صورت ارجاعی و وضعیت شناختی، سلسله‌مراتب­های گوناگونی مطرح شده که یکی از آن­ها، سلسله­مراتب کهنگی است. در سلسله­مراتب کهنگی، صورت لفظ­ ارجاعی به وضعیت شناختی مرجع وابسته است. این سلسله­مراتب توسط گاندل، هدبرگ و زاخارسکی (۱۹۹۳) مطرح شده‌است:
کانون> فعال> آشنا> قابل تشخیص در عالم گفتمان> ارجاعی> قابل تشخیص از لحاظ نوع
این وضعیت­ها­ی شناختی در رابطه با صورت­های ارجاعی دز زبان چینی، انگلیسی، ژاپنی، روسی و اسپانیایی است و نوع لفظ­ارجاعی در این زبان­ها متفاوت است. هر کدام از این وضعیت­ها، شرایط لازم و کافی را برای استفاده­ی صورت­های مختلف فراهم می­ کند و هر وضعیت، وضعیت پایین­تر را نیز شامل می­ شود ولی بر عکس آن صادق نیست. وقتی وضعیت شناختی مرجع، کانون باشد از صورت­های خاصی استفاده می­ شود و وقتی وضعیت شناختی تغییر کند صورت نیز تغییر می­ کند. بنابراین گوینده با توجه به وضعیت شناختی شنونده از صورت­های ارجاعی استفاده می­ کند. در زیر، این وضعیت­ها­ی شناختی در زبان انگلیسی و صورت­هایی که برای این وضعیت­ها استفاده می­ شود توضیح داده شده‌است.
قابل تشخیص از نظر نوع[۳۷]: مخاطب به نوع موضوعی دسترسی پیدا می­ کند که به بوسیله لفظ توصیف می­ شود. در این وضعیت، استفاده از لفظ اسمی ضروری است. این وضعیت، برای استفاده از حرف تعریفa در انگلیسی کافی است. مانند a dog
ارجاعی[۳۸]: گوینده قصد دارد به موضوع یا موضوع­های خاصی ارجاع دهد. این وضعیت برای استفاده مناسب از لفظ­های معرفه لازم است و برای استفاده از لفظ نکره در انگلیسی محاوره­ای لازم و کافی است مانند this dog در مثال زیر
I couldn’t sleep last night. this dog (next door) kept me awake.
در این مثال، گوینده قصد دارد چیزهایی در مورد یک سگ خاص (موضوع خاص) مطرح کند.
قابل تشخیص در عالم گفتمان[۳۹]: مخاطب مرجع مورد نظر گوینده را بر اساس صورتی استفاده می­ کند که گوینده تشخیص می­دهد. این وضعیت، شرط ضروری برای همه مرجع­های معرفه است و برای استفاده از the لازم و کافی است. قابل تشخیص در عالم گفتمان، به آشنایی قبلی اختصاص ندارد اگر محتوای توصیفی کافی در اسم رمزگذاری شده باشد.
در مثال زیر عبارت The dog next door عبارت مناسبی است حتی اگر مخاطب دانش قبلی راجع این که همسایه سگ دارد نداشته باشد.
I couldn’t sleep last night. The dog (next door) kept me awake.
آشنا[۴۰]: مخاطب قادر است مرجع مورد نظر را شناسایی کند زیرا نمودی از آن در ذهن دارد این وضعیت برای تمام ضمیر­های شخصی و ضمیرهای اشاره معرفه لازم است و برای نشانگر اشاره‌ای that کافی است.that dog
فعال[۴۱]: این وضعیت برای استفاده از صورت­های ضمیری و نشانگر اشاری معرفه لازم است. و برای استفاده از ضمیرهای اشاره و ضمیرهای شخصی تکیه­دارکافی است.this, that, this dog
کانون[۴۲]: این وضعیت برای استفاده از ضمیر­های بی­تکیه و صفر لازم است.
۲-۴-۱- تاملین و تاملین و پو[۴۳]
تاملین (۱۹۸۷) و تاملین و پو (۱۹۹۱) نشان می­ دهند که به ترتیب در گفتمان روایی در هر دو زبان انگلیسی و چینی، برای ارجاعاتی که در داخل حافظه فعال بوده ­اند به طور منظم از گروه‌های‌‍اسمی تخفیف­یافته استفاده می­ شود، در حالی که ارجاعاتی که به حافظه فعال منتقل شده ­اند به صورت گروه­اسمی کامل رمزگذاری می­شوند. پو (۱۹۹۵) نشان می­دهد که گویندگان انگلیسی و چینی به ساختار منقطع گفتمان روایی حساس هستند. آن­ها در مرز و شروع انقطاع، از گروه­اسمی کامل استفاده می­ کنند چون در چنین مکانی، توجه تغییر می­ کند. در داخل این ساختار، از صفر و ضمیر استفاده می­ کنند چون در چنین واحدی توجه تغییر نمی­ کند و مرجع فعال باقی می­ماند. بنابراین یک لفظ ارجاعی تخفیف­یافته برای رمزگذاری آن کافی است.
هوانگ اشاره می­ کند که رابطه­ بین مدل شناختی و صورت ارجاعی در دو جهت دچار نقصان می­ شود.

 

 

مواردی وجود دارد که گروه­اسمی برای مرجع­های فعال استفاده می­ شود و این زمانی است که دو یا چند مرجع فعال وجود داشته باشد. به عنوان مثال:

Ali jumped up. ‘Give me the wrench!’ he cried to the mechanic. The latter, with a trembling hand, pressed a small wrench into his hand. Ali went out onto the wing.’
در مثال بالا گروه­اسمی (Ali) به عنوان یک مرجع فعال در ذهن وجود دارد و طبق مدل شناختی برای ارجاع دادن به آن از صورت تخفیف­یافته استفاده می­ شود ولی چون علاوه بر گروه­اسمی (Ali) مرجع فعال دیگری مانند گروه­اسمی (mechanic) وجود دارد. برای تشخیص مرجع مورد نظر و رفع ابهام از گروه­اسمی استفاده شده‌است. هوانگ این مسئله را با توجه به مدل کاربرد شناختی خود این­گونه توضیح می­دهد که طبق اصل شیوه گوینده به دلیل وجود چند مرجع فعال در ذهن از صورت نشان­دار استفاده می­ کند.

 

 

مواردی وجود دارد که صورت تخفیف­یافته برای مرجع­های غیر­فعال استفاده می­ شود.

ساختار نیافته

 

 

اهداف

 

 

 

عمومی
توده

 

 

درون فردی گروه های کوچک میان فردی سازمانی

 

 

سطوح وضعیتی

 

 

در ادامه این بخش ، انواع مختلف ارتباطات انسانی ، با توجه به اهمیت و ارتباط هر کدام با موضوع مورد پژوهش ، به طور کامل ویا به طور اجمالی معرفی می گردد .
ارتباط با خود یا ارتباط درون فردی۵۸:
براساس این ارتباط ، افراد همیشه و در هر کجا ، با باز خورد در ارتباط است ، خواه در جمع تعداد زیادی از افراد و خواه به تنهایی ودر انزوا به سر برد . دکتر فرهنگی در این رابطه می نویسد : « ارتباط با خود عبارت است از اینکه جریان تفهیم و تفاهم را در درون «خود» فرد انجام می گیرد که یک نوع ارتباط درونی است . ارتباط[۲۲] باخود در بر گیرنده مشکلات درونی ، یا حل تعارضات درونی فرد است . این ارتباط علاوه بر برنامه- ریزی برای آینده ، عملکرد های عاطفی و ارزیابی خود و دیگران را مورد توجه قرار می دهد ارتباط با خود همانطور که از نامش پیداست ، « خود» را مورد توجه و محور اصلی بحث و گفتگو قرار می دهد . » (محسنیان راد، ۱۳۷۸،۱۲)
«ارتباط با خود در ذهن اتفاق می افتد ، وقتی که در حال خیال پردازی هستیم ، یا راجع به مسئله شخصی و یا به دنیای پیرامون خود فکر می کنیم ، در حقیقت ما در گیر ارتباط با خود هستیم . (ترنهلم جنسن،۲۰۰۰،۲۴) لئونارد شدلتسک ۵۹در کتاب «معنی و ذهن۶۰ از آنچه در درون هر فرد در فرایند ارتباط درون فردی می گذرد ، فهرستی تهیه نموده است . به اعتقاد داو ارتباط درون فردی مواردزیر را در بر می گیرد : ادراکات ، خاطرات ، تجارب ، احساسات ، برداشتها ، استنباط ها ، ارزیابی ها ، نگرش ها ، نظرات ، عقاید ، تدابیر ، تصورات ، حالات ذهن . ( مایرزو مایرز،۲۹،۱۳۸۳) وسیما ، ۱۳۸۳ اما بخش عظیمی از آنچه که این محتوا را تشکیل می دهد ، حاصل ارتباطی است که با سایر افراد در سطوح مختلف میان فردی ، گروهی و محلی داریم . از طرفی نیز ارتباط با خود ، بر ارتباطمان با دیگران تاثیر می گذارد . به عبارتی دیگر ، ارتباط با خود ، هم مبنای بر ارتباطات بعدی و هم متاثر ار آنهاست . اما آنچه که باعث اهمیت ابن ارتباط گشته ، در حقیقت ، « خود» است که در همه انواع ارتباطات انسانی ، نقش اساسی ایفا می کند .
مفهوم از «خود» برای معرفی خود به دیگران از چه کلماتی استفاده می کنیم ؟ چه ویژگی ها و صفاتی را برای خود بر می شماریم ؟ چه نوع تصویری از خودتان ارائه می کنید ؟ چگونه و از چه زمان به چنین تصویری دست یافته اید ؟ آیا دیگران در شکل دادن به آن نقشی داشته اند ؟ پاسخ به سوالات فوق در حقیقت ، مفهومی است که هر کس از « خود» دارد . مفهوم از خود از کودکی و به تدریج در فرد به وجود می آید ، متناسب با شرایط مختلفی که در آن به سر می برد ، دائماً تغییر شکل می دهد وبالاخره کامل می شود . «به آگاهی شخصی از کلیت بودن ویژگی های اساسی خود ، « مفهوم از خود » می گویند . مفهوم از خود شامل دو بخش است : یکی تصویری که فرد ازخود دارد، یعنی اینکه چه فکری در مورد خود می کند و چگونه آدمی است و دیگری احساسی است که در مورد خویشتن دارد واینکه چقدر خود و وضعیت خود را می پسندد . » (باستانی، ،۱۳۸۶،۱۲۲)
مفهوم از خود در جریان ارتباط با دیگران به وجود می آید . « نوزادان در بدو تولد درک و برداشت روشنی در مورد خویش و ارزش خویش ندارند . اما در جریان ارتباط با دیگران خود هایی برای آنها شکل می گیرد که به آنها می توانند بفهماند چه کسانی هستند . انسان از همان بدو ورود به دنیا با دیگران تعامل برقرار می کند و در حین تعاملاتشان با نطر دیگران درباره خودش آشنا می شود . ونقطه نظرهای آنان را می پذیرد پس ازدرونی[۲۳] کردن دیدگاه های برخی افراد خاص و به طور کلی دیگران ، درگیر یک رشته گفتگوهای درونی می شود که او را به یاد نقطه نظرهای دیگران در مورد خودش می اندازد . با همین گفتگو ها درونی یا گفتگو با خوداست که ارزشهای اجتماعی آموخته شده را ، تحکیم و تقویت می کنیم . به این ترتیب برداشت ها در مورد خودمان، بازتاب تصویری است که دیگران در مورد ما داشته اند . (وود،۹۸،۱۳۸۴)
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
سه گروه از افراد در مقاطع مختلف زندگی ، برشکل گیری مفهوم از خود تاثیر بسزایی دارند : اعضای خانواده ، همسالان ، افرادوسیستم های مختلف جامعه.
خانواده : « معمولاً اعضای خانواده ، اولین و مهمترین عواملی هستند که بر نظرما راجع به خودمان تاثیر می گذارند . چون در سالهای نخست عمرمان عمدتاً با اعضای خانواده خویش تعامل داریم به همین دلیل تعملاتمان با آنها ، اساس و شالوده خود پندار (مفهوم ازخود) ما را می سازد . »
همسالان : « دومین عامل مهم و موثر بر خود پنداره ، ارتباط با همسالان است. انسانها از دوران کودکی که با همبازی های خود بازی می کنند ، تا دوران بزرگسالی و کار با همکاران و معاشرت با دوستان و همسرشان مدام با همسالان خود تعامل دارند. ما انسانها درحین تعامل با آنها ، اطلاعاتی راجع به نظر آنان راجع به خودمان کسب می کنیم و آنها با نظر خویش بر نگرش ما راجع به خودمان تاثیر می گذارند» (همان،۱۱۲،۱۳۸۴).
ارتباط با جامعه : سومین عامل موثر بر خود پنداره ، تعامل با جامعه در معنای کلی آن است . ما به عنوان عضو یک جامعه تحت تاثیرارزشها ، قضاوتها و دیدگاه های اجتماع هستیم . دیدگاه های جامعه از طریق نهاد های مختلف و همچنین رسانه ها به ما منتقل می شود .اغلب این نهادها به ویژه نهادهای آموزشی ، وظیفه انتقال ارزشهای فرهنگی و اجتماعی را درسطح جامعه بر عهده دارند . از طریق آنهاست که افراد با ارزشهای قابل قبول در سطح یک جامعه آشنا می شوند و آنها را به عنوان بخشی از وجود خود در می آورد .
۲-۲-۲) ارتباط میان فردی۶۱:
ارتباطات میان فردی اساساً رابطه ای است میان دو نفر و نه بیشتر ، به همین دلیل است که ارتباطات میان فردی با نام دیگری یعنی ارتباطات «دوتایی» یا «جفتی»۶۲نیز معرفی می شود این نوع ارتباط از نظر میزان صمیمیت و شناخت کامل طرفین از یکدیگر،همچنین نوع پیامها ی رد و بدل شده در آن ،از سایر انواع ارتباط متمایز است.به همین دلیل است که محققان بسیاری آن را انسانی ترین نوع ارتباط دانسته اند . با توجه به ویژگی های منحصر به فرد این نوع ارتباط و شباهتی که ارتباط میان اعضای خانواده به این ارتباط دارد، [۲۴]
محققان اغلب ارتباط در خانواده را در حوزه ارتباط میان فردی قرار می دهند. گرچه ارتباطات در خانواده را می توان ارتباطی متمایز از انواع دیگر ارتباط حتی ارتباطات میان فردی دانست .
۲-۳تعریف ارتباطات میان فردی :
پیترهرتکی برای ارائه تعریفی از ارتباطات میان فردی ، ابتدا ویژگی های آن را بررسی نموده است . از نظر محقق ، «ارتباط میان فردی ، ارتباطی است میان «دونفر» که به صورت « چهره به چهره» صورت می گیرد . فرم ومحتوای این ارتباط کاملاً منعکس کننده ویژگی های (نقش اجتماعی و روابط آنها) افرادی است که در آن حضور دارند . » وی مثالهای زیر را در ارائه نمونه هایی از این نوع ارتباط به کار برده است : دو دوست که راجع به تعطیلات با هم در حال گفتگو هستند . یک زوج که درباره رفتار فرزند نوجوانشان با هم جر وبحث می کنند . گفتگوی حضوری یک استاد و دانشجو (همان ، ۲۰،۲۰۰۱) ویژگی های مورد نظر هارتلی در تعریف ارتباط میان فردی را می توان به طور خلاصه به این شرح بر شمرد :
– ارتباط میان فردی ، مستلزم برقراری ارتباط چهره به چهره بین هر دو سوی ارتباط است.
– ارتباط میان فردی شامل دو نفر است که در نقشها و روابط مختلفی با هم ارتباط برقرار می کنند
– ارتباط میان فردی ،ارتباطی است دو سویه ، که از طریق ارتباط می توانند در آن واحد هم فرستنده و هم گیرنده پیام باشد.
– ارتباط میان فردی ،فقط شامل تبادل پیام نمی شود ، بلکه در ارتباط میان فردی ، ضرورتاً تولید وتبادل معنا نیز صورت می گیرد .
– بخشی از آن یا تمامی ارتباط میان میان فردی ، از روی قصد ومنظور خاصی انجام می شود، امکان برقراری ارتباط بدون داشتن قصد خاصی غیر عادی و غیر طبیعی به نظر می رسد( البته لازم است در این رابطه ، رفتارهایی را که جهت کسب اطلاع یا ارائه اطلاعات انجام می شوند ، از ارتباط متمایز دانست.)
– ارتباط میان فردی در طول زمان شکل می گیرد . « از آنجایی که ارتباط میان فردی ، ارتباطی است پایدار میان دو نفر که از مدتها قبل آغاز شده ، برای شناخت آن ، باید کلیه سوابق ارتباطی طرفین ارتباط برقرار شود چرا که ارتباطی که بر قرار می گردد، متاثر ازارتباط قبلی است و بر ارتباط بعدی آنان نیز تاثیر خواهد گذاشت.)
– و بالاخره اینکه ارتباط میان فردی نیز مانند هر ارتباط دیگری ، یک فراگرد است .
مدل شماره۲-۳ : مدل ارتباطات میان فردی پیتر هارتلی

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

 

 

 

محیط اجتماعی هویت اجتماعی
ادراک اجتماعی
شخص الف
رمز گذار ی
ارائه باز ارائه
(رابطه) (اطلاعات)
رمز گذاری

ادراکات اجتماعی
هویت اجتماعی شخص ب

 

جان استوارت نیز عقیده دارد که ارتباطات میان فردی اساساً بین « دونفر» اتفاق می افتد ، صرفنظر از نقشها و وظایفی که بر عهده دارند . این ارتباط زمانی واقع می شود که :
اولاً اینکه میان دو سوی ارتباط اعتماد زیادی وجود دارد. ثانیاً هر دو سوی ارتباط ، برای بازگو کردن آزادانه احساسات و خصوصیات شخصی اش آمادگی کامل دارد . و بالاخره اینکه دو سوی ارتباط توجه و علاقه دو جانبه وجود دارد (همان ، ۱۹۷۵،۱۴) این تعریف تا حد زیادی به تعریف ارائه شده از پیتر هارتلی شباهت دارد چرا که در هر دو تعریف فوق، تعداد افراد شرکت کننده در ارتباط میان فردی ، فقط دو نفر ذکر شده و همچنین در هر دو تعریف ، رابطه صمیمانه و یا شناخت قبلی طرفین ارتباط از یکدیگر ، مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس همین ویژگی ها ، ترنهلم و جنسن در تعریف ارتباطات میان فردی می نویسد : « ارتباطات میان فردی ، ارتباطی است غالباً چهره به چهره که میان دو نفر صورت می پذیرد . این ارتباط اغلب غیر رسمی و همزمان است . هر کدام از طرفین شرکت کننده در ارتباط ، حداکثر باز خورد را از یکدیگر دریافت می کنند ، و هر کدام از شرکت کنندگان می تواند به طور همزمان ، هم دریافت کننده و هم ارسال کننده پیام باشد . »(همان ، ، ۲۰۰۰ ،۳۴)
جولیا وود بر اساس صمیمیت موجود میان طرفین ارتباط در ارتباطات میان فردی ، آن را به سه شکل تقسیم کرده است : ارتباط میان «من» و «آن» ارتباط میان «من» و «شما» و بالاخره ارتباط میان « من» و «تو»«در ارتباط من وآن ،انسانها با دیگران برخوردهای کاملاً غیر شخصی دارند و تقریباً با آنها همچون اشیاء برخورد می کنند. در رابطه من و آن ، به طرف مقابل زیاد اعتنا نمی کنیم حتی اصلاً اهمیتی نمی دهیم که چنین آدمی وجود دارد . دومین سطح رابطه ، ارتباط من وشما است که اکثر تعاملات انسانی ، در زمره این نوع ارتباطات می گنجد . ارتباط من وشما ، حد واسط ارتباطات غیر فردی و میان فردی است. در این نوع ارتباط طرفبن مثل اشیاء با یکدیگر برخورد نمی کنند. اما فردیت یکدیگر را نیز به طور کامل به رسمیت نمی شناسند.»(وود ، ۴۷،۱۳۸۴)
نادر ترین نوع رابطه ، ارتباط من وتو است این نوع ارتباط عالیترین شکل گفتگوی انسانی است چون طرفین رابطه ، یکدیگر را موجوداتی ارجمند و بی همتا می بینند . وقتی در سطح من وتو با یکدیگر ارتباط برقرار می کنیم به تمامیت وفردیت دیگران توجه می کنیم و بها می دهیم . دیگر با آنها متناسب با نقش های اجتماعیشان برخورد نمی کنیم و آنها را انسانهای بی همتایی می بینیم که کلیت وجود آنها را قبول داریم . در ضمن در ارتباطات چهره به چهره من و تو ، خودمان را نمی پوشانیم و بر چهره خود نقاب نمی زنیم بلکه تمام مکنوفات قلبی خود را فاش می کنیم و مزیتها و عیبها ،امید ها و ترسها، نقاط قوت و ضعف خویش را با آنها مطرح می کنیم.» (همان، ۴۹)
صمیمیتی که در تعاریف قبلی به عنوان یکی از ویژگی های اساسی ارتباطات میان فردی به شمار می رفت ،در سطح سوم رابطه میان فردی ،یعنی رابطه من وتو ،مورد توجه قرار گرفته است . این در حالی است که محققان دیگر ، در تعاریف خود از ارتباط میان فردی، رابطه صمیمانه و یا حتی نوع ارتباط چهره به چهره را جزو شرایط اساسی آن ندانسته اند . در عوض وجود رابطه ای پایدار و با ثبات میان طرفین ارتباط را مطرح کرده اند : « ارتباط میان فردی ،ارتباطی است که میان دو نفر که با هم رابطه ای پایدار و مشخص دارند، به وجود می آید . بر همین اساس ، رابطه میان پدر و پسر ، کارگر و کارفرما ، دوخواهر ، معلم و دانش آموز ، دو دلداده و غیره.. همگی جزو ارتباطات میان فردی شناخته می شود . »(دوتیو، ۲۰۰۱ ،۴)
با توجه به کلیه تعاریف فوق ،به نظر می رسد کلیه محققان در این که ارتباطات میان فردی اساساً رابطه ای است میان دو نفر و نه بیشتر،اتفاق نظر دارند . به همین دلیل است که ارتباطات میان فردی با نام دیگری یعنی ارتباطات «دوتایی» یا« جفتی» نیز معرفی می شود. اما نوع ارتباط از نظر میزان صمیمیت و شناخت کامل طرفین از یکدیگر ارتباط چندان مورد اتفاق نیست . گاهی نیز صرفنظر از ویژگی های اساسی تعریف این نوع ارتباط ، تعریف کاملاً متفاوتی از ارتباط میان فردی ارائه می شود : «ارتباط میان فردی ، فعالیتی پویا ، دایمی ، قابل پیش بینی وچند سطحی است که موجب تسهیم معنا شده تا زندگی را با تدبیر و مدیریت اداره کنیم .» (مایرز و مایرز،۱۳۸۳،۳۸)
چهارچوب نظری:
نظریه های مورد استفاده شامل نظریه برلو که شامل معنی، فراگرد و مدل فراگرد ارتباط می باشد و نظریه پنجره جوهری که نشان دهنده این است که افراد شخصیت های مختلفی دارندو شاخص های بر گرفته از نظریات در جدول مشخص گردید و همچنین متغییر ها ، مقیاس های و گویه های تحقیق از نظریه ها استخراج شده و نتایج بدست آمده با صحت و سقم این نظریه ها در نظر گرفته شده است .
نظریه برلو:
دیوید ک . برلو۶۳ نویسنده ، محقق و یکی از نخستین دانشجویان ارتباطات است که دکترای تخصصی خود را در ارتباطات از دانشگاه ایلینویز دریافت کرد . او پس از دوران فارغ‌التحصیلی بخش ارتباطات را در دانشگاه ایالتی میشیگان بنیان گذاشت . (راجرز، اورت میچل،۸۱۷،۱۳۸۷)
مدل ارتباطی برلو، که وی آن‌را در سال ۱۹۶۰ طراحی کرد ، به‌تفصیل درباره فراگرد ارتباطات انسانی توضیح می‌دهد .
مدل برلو حاوی چهار عنصر “منبع”، “پیام”، “کانال” و “گیرنده” است. “منبع” و “گیرنده” هرکدام دارای مهارت‌های ارتباطی ، نگرش ، دانش ، فرهنگ و سیستم‌های اجتماعی هستند. “پیام”، به رمز ، محتوا ، نحوه ارائه ، عناصر و ساخت ، تقسیم می‌شود . “کانال” نیز شامل دیدن ، شنیدن ، لمس کردن ، بوییدن و چشیدن است . (محسنیان راد ، ۳۹۳،۱۳۸۵)
معنی
برلو که به ‌شدّت تحت تأثیر نظریه محرک- پاسخ در روان‌شناسی بود، فرایند یادگیری و تفسیر را بررسی کرد. او نشان داد که چگونه فرد، همواره هم گیرنده است و هم منبع. بنابراین یادگیری ، مشتمل بر فرایند تفسیر محرک- پاسخ و عمل بر مبنای پیامدهای پاسخ است . او می‌گوید تکرار و تواتر ممکن است پیوندهای محرک[۲۵]– محرک – پاسخ را محکم‌تر یا سست‌تر کند. بنابراین وقتی یک پاسخ، با پاداش روبرو می‌شود ، آن عادت تقویت شده و وقتی پاداش نمی‌گیرد ، تضعیف شده و در نهایت از بین می‌رود .
در تلاش برلو ، مفهوم “قصد” ارتباطی ، برای برقرار شدن ارتباط مؤثر و آشکار ، نقش مهمی دارد. برلو معتقد است که قصد و هدف تمامی رفتارهای ارتباطی آن است که پاسخی خاص از جانب فرد یا گروهی خاص را برانگیزد و ارتباط ، هنگامی مؤثر خواهد بود، که گیرنده با تلاش کم‌تری پاسخ مطلوب را ارائه دهد. او پنج اصل را برای ارتباط مؤثر مطرح می‌کند :
۱٫ تواتر ارائه پیام، با پاداش و بدون پاداش ؛

 

برنامه اول توسعه (1372-1368): اهداف اشتغال در این برنامه مبتنی بر سه محور کاهش بیکاری پنهان و فصلی، افزایش بهره وری سرانه نیروی کار و افزایش نسبت کارکنان مشاغل علمی و فنی و تخصصی به کل شاغلین بوده است.
سیاست های مرتبط با اشتغال این برنامه در تبصره های 12،24 و 26 آن آمده است . رویکرد حاکم در تولید به جای کاربری، سرمایه بری و ابزارسالاری بوده است:
اتخاذ سیاست های مربوط به توسعه سرمایه گذاری بخش غیردولتی و فرصت های شغلی شامل سیاست های مالی، پولی و مالیاتی، هدایت سرمایه های خارجی ، حمایت از صنایع کوچک، اولویت دادن به طرح های آب و کشاورزی.
سیاست های مربوط به استفاده از تکنولوژی مناسب با توجه به شرایط بازار کار.
اتخاذ سیاست های تعیین دستمزد و بهره وری شامل متناسب سازی مزد و حقوق با بهره وری نیروی کار و سیاست های تشویقی و انگیزشی برای جذب متخصصین در نواحی محروم.
سیاست های آموزشی مرتبط با بازارکار گسترش آموزشهای فنی و حرفه ای حین خدمت و آموزش مدیران و …
اعمال سیاست های تجاری.
سیاست ایجاد اشتغال در خارج از کشور و گسترش همکاریهای فنی و مبادله نیروی کار.
اصلاح قوانین و مقررات در جهت تشویق سرمایه گذاری خصوصی و توسعه بازار کار.
برنامه دوم توسعه (1378-1374): سیاست های اشتغال زایی به شرح ذیل مورد توجه بوده است :
توسعه سرمایه گذاری فرصت های شغلی از طریق فراهم نمودن شرایط کارآفرینی، اتخاذ سیاست های مالی، حمایت از صنایع کوچک و اعمال حمایت های قانونی از تسهیلات لازم و ارزان قیمت برای اشتغال جوانان.
اصلاح ساختار اشتغال (تشویق سرمایه گذاران به استفاده هرچه بیشتر کارکنان ایرانی و توزیع مجدد نیروی کار شاغل بین دستگاه ها و شرکت های غیردولتی).
آموزش در زمینه های مناسب شغلی از طریق گسترش مراکز فنی و حرفه ای.
تقویت شبکه پردازش اطلاعات بازار کار و انجام پژو هش های مربوط به حرکات بازار، طبقه بندی و استاندارد مهارت و ایجاد ارتباط بین آموزش و نیازهای کمی و کیفی بازار کار.
تأمین مشاغل مولد برای نیروی کار مازاد عشایر و کمک به استمرار فعالیتهای غیرکشاورزی در محیط روستایی.
برنامه سوم توسعه (1383-1379): در این برنامه با اختصاص فصل ششم به سیاستهای اشتغال، توجه خاصی به مقوله “اشتغال و کاهش بیکاری” شده است:
سیاست های گسترش سرمایه گذاری و فرصت های شغلی شامل:
اعطای تسهیلات ارزان برای سرمایه گذاری اشتغالزا به منظور حمایت از طرح های اشتغالزا و صنایع کوچک و اشتغالزا.
معافیت از حقوق و عوارض دولتی برای سرمایه گذاری در مناطق کمتر توسعه یافته.
پرداخت تسهیلات بانکی از محل بخشی از سپرده های قانونی بانک ها به طرح های اشتغالزای بخش های مختلف اقتصادی.
عکس مرتبط با اقتصاد
پرداخت تسهیلات قرض الحسنه و ارزان قیمت به بنگاه های کوچک اشتغالزا.
حمایت دولت از سرمایه گذاری های خصوصی در مناطق.
استفاده از منابع حساب ذخیره ارزی برای طرح های سرمایه گذاری خصوصی.
مشارکت دولت در ایجاد صندوق قرض الحسنه توسعه اشتغال روستایی و توسعه صنایع کوچک .
منطقی نمودن هزینه های برق، گاز، تلفن، آب و فاضلاب و نیز متناسب نمودن نرخ های ترجیحی در جهت حمایت از تولید.
کاهش هزینه های نیروی کار به شکل تخفیف در میزان حق بیمه سهم کارفرما و کاهش مالیات کارفرمایان.
سیاستهای آموزشی شامل: پرداخت یارانه سود تسهیلات،ایجاد آموزشگاه های آزاد فنی و حرفه ای واطلاع رسانی.
سیاست اعزام نیروی کار از طریق ایجاد اشتغال و اعزام نیروی کار به خارج.
سیاست جایگزینی نیروی کار
سیاست های مربوط به اصلاح نهادها و قوانین و مقررات ناظر بر بازار کار (ازوجی، 1386).
برنامه توسعه چهارم: (1384-1388):
بازنگری در قوانین و مقررات ناظر بر بازار كار با ساز و كار سه جانبه گرایی (دولت، كارگر و كارفرما) ؛
گسترش بازار محصولا‌ت دانایی محور و دانش بنیان و گسترش نقش بخش خصوصی و تعاونی؛
تشویق سیستم بانكی برای اعطاء تسهیلا‌ت به بخش‌های اقتصادی و مناطق مختلف كشور با استفاده ‌از یارانه‌ نقدی و وجوه‌اداره شده و حساب ذخیره‌ارزی به منظور ایجاد انگیزه برای سرمایه‌گذاری و اشتغال؛
تقویت صندوق‌های توسعه سرمایه‌گذاری دولتی و غیردولتی در راستای اعطاء تسهیلا‌ت اشتغالزایی؛
تقویت نهادهای پشتیبانی كننده توسعه كارآفرینی و صنایع كوچك و متوسط؛
افزایش توان رقابت‌ پذیری بنگاه‌های فعال در صنایع نوین و با فناوری بالا‌ در راستای جذب دانش‌آموختگان؛
بازنگری در رشته‌های دانشگاهی بر مبنای نیازهای اجتماعی، بازار كار و تحولا‌ت علمی؛
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
اصلا‌ح در نظام آموزش فنی و حرفه‌ای و علمی – كاربردی و ارتقاء و توانمندسازی سرمایه‌های انسانی و همچنین كاهش فاصله سطح دانش و مهارت نیروی‌كار با سطح استاندارد جهانی؛
تدوین نظام استاندارد و ارزیابی مهارت نیروی‌كار كشور با رویكرد بین‌المللی؛
استمرار نظام كارآموزی و كارورزی برای تمام آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و علمی – كاربردی؛
تدوین نظام حمایت از بنگاه‌های دولتی و غیردولتی در توسعه‌اموزش‌های فنی و حرفه‌ای و علمی – كاربردی؛
طراحی برنامه‌های ویژه‌اشتغال، توانمندسازی و آموزش‌مهارت‌های شغلی به ویژه برای جمعیت‌های سه دهك پایین درآمدی؛
اتخاذ تدابیر مورد نیاز در استفاده ‌از مقرری بیكاری به منظور تنظیم بازار كار؛
توجه به توانمندسازی و بهبود وضعیت اشتغال ایثارگران در همه برنامه‌های اشتغا‌ل‌زایی كشور؛
جمع‌ آوری و خروج تما

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir
م افراد خارجی فاقد پروانه كار از كشور؛
كاهش مالیات و تخفیف در حق بیمه سهم كارفرما به منظور تشویق كارفرمایان در به‌ كارگیری نیروی‌كار جدید؛
تدوین برنامه جامع توسعه مشاركت زنان، تقویت مهارت‌های زنان متناسب با نیازهای جامعه و تحولا‌ت فناوری، شناسایی و افزایش ساختارهای سرمایه‌گذاری در فرصت‌های اشتغالزا و توجه به تركیب جنسیتی عرضه نیروی‌كار؛
اصلا‌ح و بهبود مدیریت نیروی انسانی بخش دولتی با رویكرد جذب متخصصان و نخبگان .
اهداف و سیاست‌های بازار كار در برنامه چهارم گویای این واقعیت است كه‌این برنامه در مقایسه با برنامه‌های قبلی، عمده سیاست‌های بازار كار را مورد توجه قرار داده و برای هر یک از این سیاست‌ها راهكارهای اجرایی نیز ارائه كرده‌است. لحاظ كردن این سیاست‌ها نشان از شیوه برنامه‌ریزی این برنامه و تدوین اسنادی است كه باعث شد موضوع بازار كار در ابعاد گسترده‌تری مورد توجه قرار گیرد. علا‌وه برآن، اهداف و سیاست‌های لحاظ شده‌از تنوع بیشتری برخوردار است و توسعه‌اجرای آن‌ ها موجب زمینه‌سازی برای بهبود بازار كار در ایران در افق چشم‌انداز بیست ساله می‌شود(سند توسعه اشتغال و سرمایه گذاری استان گیلان، 1392).
برنامه توسعه پنجم (1390-1394):

 

روش های برآورد بخش پایه در اقتصاد منطقه ای به صورت زیر می باشند:
عکس مرتبط با اقتصاد
الف) ضریب مکانی یا L.Q[11]
این روش برای شناسایی بخش پایه در مناطق مختلف به کار می رود. این نظریه تأکید خاص بر تفکیک فعالیت های پایه ای و بقیه به عنوان فعالیت های غیر پایه ای دارد.
مدل L.Q یا ضریب مکانی از رابطه زیر بدست می آید:

= اشتغال در بخش i در منطقه j
= کل اشتغال در منطقه j
= اشتغال در بخش i در کل کشور
= کل اشتغال در کشور
اگر ۱ = L.Q باشد منطقه خودکفاست.
اگر ۱ < L.Q باشد منطقه صادر کننده کالا و خدمات است و میزان آن فعالیت پایه ای یا اقتصاد پایه ای را بیان می نماید (منطقه نسبت به کشور از تخصص بیشتری برخوردار است).
اگر ۱ > L.Q باشد منطقه وارد کننده است. مقدار این فعالیت ها اقتصاد غیر پایه ای یا تبعی است (صباغ کرمانی، ۱۳۷۲).
ب) روش حداقل نیاز[۱۲]
این روش توسط «المان و دارسی»[۱۳] در سال ۱۹۶۰ ارائه گردیده است. در این روش اولین گام، تعیین نسبتی از اشتغال هر یک از صنایع منطقه است، که برای بازار محلی فعالیت می نمایند. اگر همه مناطق به یک اندازه باشند، منطقه ای که کمترین درصد از کل اشتغال آن در یک صنعت مشغول فعالیت هستند، به عنوان حداقل نیاز بازار محلی در نظر گرفته می شود و هر گونه اضافاتی نسبت به این حداقل به عنوان ابزاری جهت محاسبه میزان صادرات مناطق از این کالا به کار می رود. چنانچه مناطق دارای اندازه متفاوت باشند، می توان از طریق تعدیل نمودن اطلاعات مربوط به اشتغال منطقه ای، براساس هر شاخص از اندازه مناطق، ابزاری برای تعیین حداقل نیاز اشتغال، برآوردهایی از میزان صادرات و واردات منطقه را می توان بدست آورد. این روش نیز فرض های ضمنی گفته شده برای ضریب مکانی را دارد و علاوه بر آنها فرض حد اقل نیاز به عنوان خودکفایی، فرضی خدشه پذیر است و احتمال دارد که این روش منجر به برآوردهایی بیش از مقدار واقعی کل حجم تجارت بین منطقه ای گردد (ایروانی، ۱۳۷۸). بااین حال «استیلول و بوترایت»[۱۴] در سال ۱۹۷۱ ترکیبی از دو روش برآوردی فوق را توصیه نمودند. برآورد آنان، از صادرات خالص محصول i از منطقه j به صورت زیر می باشد:
: اشتغال در تولید محصول i در منطقه j
: ستانده ناخالص محصول i از اقتصاد
: ارزش صادرات محصول i از اقتصاد
: ارزش واردات محصولi از اقتصاد
۲-۳-۳ نظریه قطب رشد[۱۵]
پرو[۱۶]، هیرشمن[۱۷]، سینگر[۱۸]، کیندلبرگر[۱۹]، استریتن[۲۰]، روستو[۲۱]، از پیروان این نظریه هستند. نظریه قطب رشد پویا بر دو اثر استوار است:
یکی اثرات تمرکز[۲۲] و دیگری اثرات پخش[۲۳].
بدین صورت که رشد هم زمان در همه جا اتفاق نمی افتد بلکه در نقاط یا قطب های توسعه اتفاق می افتد که از قدرت جذب بالایی برخوردارند (اثر تمرکز). این نقاط، توسعه را در کانال هایی پخش می کند که کل اقتصاد را تحت تأثیر قرار می دهد (اثر پخش) (کلانتری، ۱۳۸۰).
از طرف دیگر طرفداران نظریه قطب رشد معتقدند که گسترش شهرها منجر به توسعه اجتماعی و اقتصادی روستاها می گردد و در نتیجه باید به دنبال گسترش و رشد صنایع در شهرهای بزرگ بود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
میردال[۲۴]، هاریس[۲۵]، دویر[۲۶]، دان فورد[۲۷] و میسرا[۲۸] معتقدند که تئوری قطب رشد نتوانسته است نابرابری و عقب ماندگی بین مناطق مختلف را در کشورهای توسعه نیافته از بین ببرد، بلکه باعث تشدید نابرابری منطقه ای شده است و لذا الگوی مناسبی برای کشورهای توسعه نیافته نمی باشد.
۲-۳-۴ نظریه رشد متوازن[۲۹]
امروزه اقتصاددانان نظریه رشد متوازن در مناطق مختلف، ضرورت برنامه ریزی منطقه ای صحیح را برای رسیدن به توسعه متوازن مطرح می کنند و معتقدند که توسعه متعادل منطقه ای بر آن است که بهترین شرایط و امکانات را برای توسعه جامع همه مناطق فراهم آورد و تفاوت های کیفیتی زندگی بین منطقه ای و درون منطقه ای را به حداقل برساند و نهایتاً از بین ببرد.
۲-۳-۵ نظریه اقتصاد فضایی
نظریه اقتصاد فضایی به آن گروه از نظریه های اقتصادی منطقه اطلاق می شود که محور عمده و اساسی آنها را مفهوم فضا و رفتار اقتصادی واحدها میان فضاهای مختلف تشکیل می دهد. ویژگی مشترک نظریه های اقتصاد فضایی در این است که معمولاً از روابط در سطوح پایین (مانند بنگاه نسبت به منطقه در نظریه مکان یابی و یا منطقه نسبت به سطح ملی در نظریه کاربرهای ارضی) آغاز کرده و به مجموعه روابط در سطوح بالاتر می رسند. در این نظریه به بحث در باره ساختار فضایی، سازمان فضایی و سازماندهی فضایی پرداخته می شود.
الف) ساختار فضایی
ساختار فضایی به معنای نحوه توزیع فضایی فعالیت ها و استقرار جمعیت می باشد. در بحث ساختار فضایی تنها تصویری از استقرار مراکز تولید صنعتی، کشاورزی، زیربناها و کانون های جمعیتی ارائه می شود.
ب) سازمان فضایی
سازمان فضایی به معنای ارتباط میان اجزای ساختار فضایی می باشد. در بحث سازمان فضایی، چگونگی ارتباط میان اجزای ارائه شده در ساختار فضا در وضعیت موجود و یا استفاده از پیش بینی منفعل در آینده بیان می شود.
ج) سازمان دهی فضایی
سازمان دهی فضایی و یا آمایش به معنای هدایت فعالیت ها و تنظیم نحوه استقرار فعالیت ها جهت نیل به حداکثر تولید، رفاه و سایر اهداف مورد نظر سیاست گذاران می باشد.
بحث آمایش در راستای طراحی وضعیت مطلوب و ترسیم خطوط کلی جهت دستیابی به وضعیت مطلوب در رابطه با ارتباط متقابل اجزای ساختار فضایی می باشد. به عنوان مثال، هنگامی که سیاست گذار تصمیم داشته باشد که جهت گسترش فعالیت های تولیدی با بهره گرفتن از صرفه های تجمع، در واحدهای صنعتی یا
کشاورزی منطقه اقدام نماید، نیازمند استفاده از آمایش منطقه خواهد بود.
۲-۳-۶ نظریه مکان یابی
نظریه مکان یابی یکی از مهم ترین انواع نظریه های اقتصاد فضایی است که به توزیع فعالیت ها در منطقه بویژه فعالیت های صنعتی، بر اساس معیار هایی مانند حداکثر سود و حداکثر کارآیی می پردازد. این نظریه نیز همانند سایر نظریه های اقتصاد فضایی، به اجزای اقتصاد منطقه از دیدگاه خرد توجه داشته و پایه تصمیمات مکان یابی را به معیارهایی که در سطح خرد اهمیت دارند، قرار می دهد.
۲-۳-۷ نظریه کاربری اراضی
از انواع نظریه های اقتصاد فضایی است که با تأکید بر محوریت زمین، توزیع فعالیت ها در منطقه را در نظر می گیرد. ایده اولیه این نظریه توسط «فون شونن»[۳۰] و «ریکاردو»[۳۱] در اوایل قرن نوزدهم مطرح شد. این نظریه همانند نظریه مکان یابی و یا هر نظریه دیگر اقتصاد فضایی، به دلیل تاکید بر پایه های اقتصاد خرد منطقه، نیازمند لحاظ شرایط سازگاری بوده، تا در سطح کلان منجر به ناسازگاری نشود.
۲-۴ پیشینه تحقیق
عمده روش های برنامه ریزی منطقه ای عبارتند از:
۱- روش جدول داده ـ ستانده منطقه ای
۲- روش فاکتور آنالیز یا تحلیل عاملی[۳۲]
۳- روش تاکسونومی عددی[۳۳]
۴- روش کلاستر آنالیز[۳۴]
۵- روش رگرسیون چند متغیره
هر یک از روش های مذکور بسته به نوع هدفی که دنبال می شود، مورد استفاده قرار می گیرند. از بین روش های فوق دو روش فاکتور آنالیز و تاکسونومی عددی، کاربردی ترین روش در برنامه ریزی منطقه ای به لحاظ طبقه بندی مناطق بر اساس درجه توسعه یافتگی می باشند. بنابراین بر اساس روش های فوق در کشور، مطالعات زیادی در زمینه تعیین درجه برخورداری یا توسعه یافتگی مناطق مختلف کشور صورت گرفته است. کارهای انجام شده در زمینه صنعت از طریق تاکسونومی عددی، تحلیل عاملی و تلفیقی از این دو به ترتیب مقطع زمانی آمار و ارقام به کار رفته بیان می شوند.
۲-۴-۱ مطالعات داخلی
۱- نوربخش، (۱۳۵۶): یکی از نخستین کارهای انجام شده از طریق تاکسونومی عددی «طبقه بنــدی استان های ایران و مدلی جهت تعیین اولویت ها در کاهش تفاوت های ناحیه ای» می باشدکه در دفتر پروژه های عمرانی سازمان برنامه و بودجه انجام شده است. در این مطالعه از ۵۵ شاخص برای نشان دادن وضعیت مختلف ۲۳ استان کشور استفاده شده است. بر اساس این تحقیق، استان کرمانشاه در رتبه یازدهم قرار می گیرد. نتایج مربوط به درجه توسعه یافتگی و رتبه استان ها در جدول (۲-۱) ارائه شده است.
۲- محمودی، (۱۳۷۰): با بهره گرفتن از تکنیک فاکتور آنالیز یا تحلیل عاملی در دو مقطع زمانی ۱۳۵۳ و ۱۳۶۳ به «بررسی نابرابری های صنعتی در استان های مختلف ایران» پرداخته است. در این تحقیق از تعداد ۱۴ شاخص استفاده شده است و بر اساس نتایج حاصل از آن استان کرمانشاه در سال های ۱۳۵۳ و ۱۳۶۳ جزء استان های نسبتاً پیشرفته بوده است. نتایج مربوط به درجه توسعه یافتگی و رتبه استان ها در دو مقطع زمانی ۱۳۵۳ و ۱۳۶۳ در جدول (۲-۲) و (۲-۳) ارائه شده است.
جدول (۲-۱): رتبه بندی سطح توسعه بیست و سه استان کشور در سال ۱۳۵۶

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق محفو

 

جدول ۴-۱۵: آزمون هاسمن فرضیه چهارم ۴۰
جدول ۴-۱۶: آزمون بروش‌پاگان فرضیه چهارم ۴۰
جدول ۴-۱۷: نتایج آزمون رگرسیون برای فرضیه چهارم ۴۱

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

 

 

فصل اول

 

کلیات پژوهش

 

۱-۱- مقدمه

طبق مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران، هدف صورت‌‌های مالی ارائه اطلاعاتی تلخیص و طبقه‌بندی‌شده درباره وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری است که برای طیفی گسترده‌ از استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی در اتخاذ تصمیمات اقتصادی مفید واقع گردد. خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با محتوای اطلاعات، “مربوط بودن ” و “قابل‌اتکا بودن ” و خصوصیات کیفی اصلی مرتبط با ارائه اطلاعات، “قابل‌مقایسه بودن ” و “قابل‌فهم بودن ” است. اطلاعاتی که فاقد این خصوصیات باشد، مفید نبوده و یا دارای فایده محدودی است. ازآنجاکه خصوصیات کیفی قابل‌مقایسه بودن و قابل‌فهم بودن، بر مفید بودن اطلاعات می‌افزاید، وجود ثبات رویه حسابداری در روش‌های حسابداری بکار گرفته‌شده و افشاء مناسب اطلاعات الزامی است (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۸: ۱۴). استانداردهای حسابداری ایران مقرر می‌کند که شرکت‌ها باید ارقام صورت‌های مالی را به‌صورت مقایسه‌ای همراه با ارقام سال جاری ارائه و افشا کنند (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۸). بر این اساس ارقام سال قبل در سال جاری، بار دیگر از سوی شرکت و حسابرس مورد بازبینی و طبقه‌بندی قرارگرفته و در صورت وجود اشتباهی بااهمیت در ماهیت و نحوه طبقه‌بندی و نیز مبالغ سال قبل، می‌بایست در سال جاری تجدید ارائه شوند. بدین ترتیب تجدید ارائه می‌تواند به معنای وجود یک نقص یا اشکال تعبیر شود که در سال جاری کشف‌شده است؛ البته به‌شرط آنکه ناشی از تغییر در رویه‌های حسابداری نباشد. مطالعات نیز نشان می‌دهند که درصد بالایی از تجدید ارائه در ایران، به دلیل اصلاح اشتباهات حسابداری بوده است (کردستانی و همکاران، ۱۳۸۹).
عکس مرتبط با اقتصاد
ایجاد فضای بی‌اعتمادی در بازار سرمایه، غیرقابل ‌اتکا تصور شدن صورت‌های مالی، تلاش برای دسترسی به اطلاعات در خارج از بورس، زیان ناشی از تصمیم‌گیری‌های اشتباه استفاده‌ کنندگان از صورت‌های مالی و درنهایت تضییع منابع عمومی جامعه، بخشی از پیامدهای این امر است (همان). بنابراین، تجدید ارائه مستمر اقلام در دوره‌های پی‌درپی و رواج آن میان شرکت‌های ایرانی، به اعتبار صورت‌های مالی، آسیب می‌زند و موجب تخصیص و توزیع ناکارآمد ثروت و کاهش اعتماد مردم به بازارهای سرمایه می‌شود (بهار مقدم و دولت‌آبادی، ۱۳۹۱).

 

۱-۲- مسئله پژوهش

مفاهیم نظری گزارشگری مالی بیان می‌کند که استفاده‌ کنندگان صورت‌های مالی باید بتوانند صورت‌های مالی واحد تجاری را طی زمان جهت تشخیص روند تغییرات در وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی واحد تجاری مقایسه نمایند. استفاده‌ کنندگان ‌همچنین باید بتوانند صورت‌های مالی واحدهای تجاری مختلف را مقایسه کنند تا وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی آن‌ ها را نسبت به یکدیگر بسنجند. بدین ترتیب ضرورت دارد اثرات معاملات و سایر رویدادهای مشابه در داخل واحد تجاری و در طول زمان برای آن واحد تجاری باثبات رویه اندازه‌گیری و ارائه شود و بین واحدهای تجاری مختلف نیز هماهنگی رویه در باب اندازه‌گیری و ارائه موضوعات مشابه رعایت گردد (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۸: ۷۶۷). اما به دلیل تغییرات مستمر و مداومی که در شرایط اقتصادی و اجتماعی صورت می‌گیرد، تغییر در اصول و روش‌های حسابداری، و به علت پیچیدگی و حجم بالای معاملات تجاری بروز اشتباه در گزارشگری مالی، و در نتیجه تجدید ارائه صورت‌های مالی منتشرشده اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد (نویسی و همکاران، ۱۳۸۴). بند ۴۰ استاندارد حسابداری شماره ۶ ایران الزام می‌کند که چنانچه در رویه حسابداری تغییری صورت گیرد، ارقام مقایسه‌ای سنوات قبل باید بر مبنای رویه جدید ارائه مجدد شود. همچنین بند ۴۲ همین استاندارد بیان می‌دارد که اصلاح اشتباه باید با ارائه مجدد ارقام صورت‌های مالی سال (های) قبل همراه باشد. بند ۳۹ استاندارد حسابداری شماره ۱ ایران نیز الزام می‌کند که در مواردی که نحوه ارائه یا طبقه‌بندی اقلام در صورت‌های مالی اصلاح می‌شود، به‌منظور اطمینان از قابلیت مقایسه اقلام صورت‌های مالی، مبالغ مقایسه‌ای باید تجدید طبقه‌بندی شود مگر این‌که این امر ممکن نباشد[۱].
حسابداری
از دیدگاه سرمایه‌گذاران اخبار تجدید ارائه فقط بیانگر مشکلات عملکرد دوره گذشته نیست، بلکه نوعی پیش‌بینی مشکلات آتی برای شرکت و مدیریت آن نیز محسوب می‌شود. به‌عبارت‌دیگر موجب سلب اطمینان سرمایه‌گذاران نسبت به اعتبار و شایستگی مدیریت و کاهش کیفیت سودهای گزارش‌شده می‌گردد. در حقیقت، صورت‌های مالی تجدید ارائه‌شده به‌صورت شفاف و صریح، پیام و علامتی پیرامون قابل‌اتکا نبودن صورت‌های مالی دوره‌های گذشته و کیفیت پایین آن‌ ها ارائه می کند. بنابراین متعاقب تجدید ارائه، انتظارات سرمایه‌گذاران در ارتباط با جریان‌های نقدی آتی و نرخ بازده مورد انتظار آن‌ ها تغییر می‌یابد (کاظمی، ۱۳۹۰). تجدید ارائه صورت‌های مالی به رابطه‌ی قراردادی بین شرکت و اعضای بیرونی از قبیل مشتریان و عرضه‌کنندگان شرکت آسیب می‌رساند، که این امر اثری منفی بر جریان‌های نقدی شرکت دارد. این اثر منفی بر جریان‌های نقدی، میزان منابع داخلیِ وجه نقد در دسترس برای سرمایه‌گذاری را کاهش می‌دهد، که این کاهش سرمایه‌گذاری موجب کاهش رشد شرکت می‌شود. همچنین تجدید ارائه، رشد شرکت را به دلیل افزایش هزینه تأمین مالی خارجی کاهش می‌دهد (البرینگ[۲] و همکاران، ۲۰۱۳). ازاین‌رو این سؤال مطرح می‌شود که آیا بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد یا خیر؟

 

۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش

در اکثر پژوهش‌های خارجی، شرکت‌های دارای تجدید ارائه مالی فقط بین ۳ تا ۷ درصد کل جامعه آماری پژوهش را شامل می‌شوند (هی و سندفور[۳]،۲۰۰۷؛ سازمان عمومی حسابداری[۴]، ۲۰۰۲)، اما طی دوره ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۹ بیش از ۷۰ درصد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، صورت‌های مالی خود را تجدید ارائه کرده‌اند (نیکبخت و رفیعی، ۱۳۹۱: ۱۸۱). تجدید ارائه در صورت­های مالی شرکت­های ایرانی به‌گونه‌ای رایج شده است که از تعدیلات سنواتی[۵] به­عنوان یکی از عناصر نسبتاً پایدار در گردش حساب سود (زیان) انباشته یاد می­ شود. افزایش تجدید ارائه مبین این موضوع است که صورت‌های مالی منتشرشده دوره یا دوره‌های قبل، که مورد تائید استفاده‌ کنندگان جهت اتخاذ تصمیم واقع‌شده است، به‌طور نادرست ارائه‌شده و غیر قابل‌اتکا است (ویلسون[۶]، ۲۰۰۸). از طرف دیگر افزایش درآمد و رشد سود یکی از راه‌کارهای برای جلب سرمایه‌گذاران به سمت شرکت است (فخاری و یوسف‌نژاد، ۱۳۸۵: ۹۰) و رشد مقدمه‌ای برای دستیابی به سودآوری پایدار است. بنابراین انجام پژوهشی با محوریت رابطه بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد شرکت بااهمیت است.

 

۱-۴- اهداف پژوهش

گراهام[۷] و همکاران (۲۰۰۸) استدلال می‌کنند که تجدید ارائه به‌طور بالقوه برای شرکت‌های دست‌اندرکار بسیار هزینه‌بر است. تجدید ارائه ممکن است که اعتماد سرمایه‌گذاران را نسبت به مورد اعتماد بودنِ افشاسازیِ شرکت متزلزل کند، تقاضا برای اوراق بهادارِ شرکت را از رونق اندازد و فرصت‌های پیش روی شرکت را محدود کند و در نتیجه به صدمه‌ی چشم‌گیری در ارزش بازار شرکت بینجامد. با توجه به پیامدهای منفی تجدید ارائه صورت‌های مالی، هدف این پژوهش بررسی رابطه بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است.

 

۱-۵- سؤال پژوهش

برای رسیدن به اهداف پژوهش، سؤال‌های‌ زیر طراحی ‌شده­ است:

 

 

آیا بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد سود خالص شرکت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر؟

آیا بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد فروش شرکت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر؟

آیا بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد دارایی‌ها شرکت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر؟

آیا بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد قابل‌تحمل شرکت رابطه معناداری وجود دارد یا خیر؟

۱-۶- فرضیه‌های پژوهش
در خصوص دستیابی به اهداف پژوهش و پاسخ­گویی به سؤال‏های پژوهش، فرضیه ­های پژوهش به شرح زیر طراحی و تدوین‌شده است:
فرضیه اول: بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد دارایی‌های شرکت رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه دوم: بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد سود خالص شرکت رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه سوم: بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد فروش شرکت رابطه معناداری وجود دارد.
فرضیه چهارم: بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد قابل‌تحمل شرکت رابطه معناداری وجود دارد.

 

۱-۷- روش انجام پژوهش

 

۱-۷-۱- روش پژوهش و گردآوری داده ­ها

به‌طورکلی هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین تجدید ارائه صورت‌های مالی و رشد شرکت‌ها است. بنابراین، این پژوهش از نوع پژوهش­های کمی است که از روش علمی ساخت و اثبات تجربی استفاده می­ کند و بر اساس فرضیه ­ها و طرح­های پژوهش از قبل تعیین‌شده انجام می­ شود. از این دسته پژوهش­ها زمانی استفاده می­ شود که معیار اندازه‌گیری داده ­ها کمی است و برای استخراج نتیجه­ها از فن­های آماری استفاده می­ شود (نمازی، ۱۳۸۲: ۶۴).
در این پژوهش برای جمع‌ آوری داده‌ها و اطلاعات، از روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده‌شده است. برای نگارش و جمع­آوری اطلاعات موردنیاز بخش مبانی نظری و پیشینه تجربی پژوهش، به گونه عمده از مجلات تخصصی داخلی و خارجی، و برای گردآوری سایر داده‌ها و اطلاعات موردنیاز عمدتاً از طریق بانک­های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و نرم­افزار تدبیر پرداز استفاده‌شده است.

 

۱-۷-۲- متغیرهای پژوهش

در این پژوهش تجدید ارائه صورت‌های مالی به‌عنوان متغیر مستقل، انواع شاخص‌های رشد (رشد سود خالص، رشد فروش، رشد دارایی‌ها و رشد قابل‌تحمل) به‌عنوان متغیرهای وابسته و اندازه، اهرم مالی، سود تقسیمی و سودآوری شرکت به‌عنوان متغیرهای کنترلی هستند.

 

۱-۷-۳- جامعه آماری و نمونه پژوهش

جامعه­ آماری پژوهش حاضر کلیه شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی ۱۳۸۴ الی ۱۳۹۲ است. در پژوهش حاضر از نمونه گیری آماری استفاده‌نشده است اما شرکت­های مورد بررسی بر اساس محدودیت­های زیر انتخاب‌شده‌اند:

 

 

سال مالی آن‌ ها منتهی به پایان اسفند ماه و در بازده زمانی مورد بررسی تغییر سال مالی نداشته باشند. تا شاخص‌های محاسبه‌شده در پایان سال مالی دارای تطابق زمانی لازم باشند.

به دلیل تفاوت نوع فعالیت شرکت­های سرمایه ­گذاری، واسطه­گری مالی، هلدینگ، بانک و لیزینگ این شرکت‌ها از نمونه خارج‌شده‌اند.

اطلاعات مالی موردنیاز به­منظور استخراج داده ­های موردنیاز در دسترس باشد.

۱-۷-۴- روش تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها

در این پژوهش، برای تجزیه‌ و تحلیل اولیه داده ­ها و محاسبه متغیرهای پژوهش از نرم‌افزار ۲۰۱۳ Excel و به‌منظور انجام آزمون‌های آماری مطرح‌شده از نرم‌افزار ۷ Eviews استفاده‌شده است. فرضیه ­های پژوهش با بهره گرفتن از روش تحلیل رگرسیون خطی چندگانه مورد آزمون قرار گرفته‌اند.

 

۱-۷-۵- استفاده‌ کنندگان از نتایج پژوهش

نتایج این پژوهش می‌تواند برای سازمان‌ها و اشخاص زیر مفید واقع شود:
۱٫ اعتباردهندگانی که برای تعیین ارزش شرکت بر برنامه‌ریزی مالی و رشد شرکت تکیه می‌کنند.
۲٫ سهام‌داران، سرمایه‌گذاران و سایر استفاده‌ کنندگان از صورت‌های مالی که نگران پیامدهای منفی تجدید ارائه و چشم‌انداز آینده‌ی شرکت خواهند بود.
تصویر درباره بازار سهام (بورس اوراق بهادار)
۳٫ تدوین‌کنندگان استانداردهای حسابداری و حسابرسی، زیرا از دیدگاه تنظیم مقررات و استانداردها، داشتن درک گسترده‌ای از پیامدهای منفی تجدید ارائه ازجمله کاهش رشد شرکت سودمند است.
۴٫ سازمان بورس اوراق بهادار تهران به‌عنوان نهاد ناظر بر شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس.
۵٫ مدیران شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران.
۶٫ تحلیلگران مالی و کارگزاران بورس.
۷٫ دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشگران.

 

۱-۸- تعریف واژه‌های کلیدی

تعدیلات سنواتی: تعدیلات‌ سنواتی‌ تعدیلاتی‌ بااهمیت‌ است‌ که‌ به‌ سنوات‌ قبل‌ مربوط‌ می‌شود و از تغییر در رویه‌ حسابداری‌ یا اصلاح‌ اشتباه‌ ناشی‌ می‌گردد. تعدیلات‌ سنواتی‌، اصلاحات‌ تکرارشونده‌ معمول‌ و تعدیل‌ برآوردهای‌ انجام‌شده‌ در سنوات‌ قبل‌ را شامل‌ نمی‌شود (کمیته تدوین استانداردهای حسابداری، ۱۳۸۸: ۱۵۵).
رشد دارایی‌ها: رشد دارایی‌ها عبارت‌اند از تفاوت بین دارایی‌های سال جاری و سال قبل تقسیم بر دارایی‌های سال قبل (دارابی و کریمی، ۱۳۸۹).
رشد سود خالص: رشد سود خالص عبارت‌اند از تفاوت سود خالص سال جاری و سال قبل تقسیم بر سود سال قبل (نمازی و زراعت‌گری، ۱۳۸۸).
رشد فروش: رشد فروش عبارت‌اند از تفاوت فروش سال جاری و سال قبل تقسیم بر فروش سال قبل (نمازی و زراعت‌گری، ۱۳۸۸).
رشد قابل‌تحمل: رشد قابل‌تحمل بیانگر حداکثر نرخ رشدی است که از طریق جریان‌های نقدی، بدهی‌های کوتاه‌مدت و بدهی‌های بلندمدت می‌توان کسب کرد (البرینگ و همکاران، ۲۰۱۳).

 

۱-۹- ساختار پژوهش

در این فصل کلیاتی درباره پژوهش شامل مقدمه‌، مسئله پژوهش، اهمیت و ضرورت پژوهش، هدف پژوهش، سؤال‌های پژوهش، فرضیه‌های پژوهش، متغیر‌های پژوهش و روش انجام پژوهش بیان شد. در بخش مربوط به روش انجام پژوهش به تشریح جامعه آماری پژوهش، محدوده زمانی، روش گرد‌آوری داده‌ها و روش‌های آماری مورد استفاده برای تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات پرداخته شد. در ادامه، استفاده­کنندگان از نتایج پژوهش تشریح و واژه‌های کلیدی مورد استفاده در این پژوهش تعریف گردید. به‌منظور انعکاس چارچوب این پژوهش در این بخش، مختصری از مطالب عنوان‌شده در هر یک از فصول آتی مطرح می­ شود:
در فصل دوم، مبانی نظری تجدید ارائه و رشد شرکت بررسی می‌شود و سپس خلاصه‌ای از پژوهش‌های انجام‌شده در این زمینه ارائه می­ شود.
در فصل سوم، روش پژوهش و آزمون فرضیه ­ها عنوان‌شده است. به‌گونه‌ای که در ابتدا فرضیات به‌تفصیل تشریح شده و سپس متغیرهای پژوهش تعریف می­شوند و درنهایت روش­های آماری مورد استفاده در پژوهش معرفی می‌گردد.
در فصل چهارم، تجزیه‌ و تحلیل و آزمون فرضیه ­های پژوهش و تفسیر نتایج حاصل با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای ۲۰۱۳ Excel و ۷ Eviewsعنوان‌شده است. با توجه به خروجی­های به‌دست‌آمده از نرم­افزار ۷ Eviews اقدام به تأیید یا رد فرضیه‌های پژوهش شده و سپس در کنار این موضوع، سایر نتایج جانبی به‌دست‌آمده نیز تشریح می‌شود.
در فصل پنجم، تفسیر نتایج به‌دست آمده از آزمون فرضیه‌ها، پیشنهادهای ناشی از نتایج فرضیه‌ها و پیشنهادهای برای پژوهش‌های آینده ارائه شده است و سپس محدودیت‌های موجود در حین پژوهش بیان گردید.
فصل دوم