اطلاعات عنصری است که اهمیت روز افزون و نقش چشمگیری در صنعت گردشگری یافته است(گان، ۲۰۰۲). بدون شک مهم ترین عامل شتاب دهنده این صنعت، کابرد فناوری اطلاعات در سیستم های توزیع گردشگری بوده است زیرا امکان دستیابی به اطلاعات به موقع در خصوص تسهیلات و اسکان در اماکن گردشگری در تمام مراحل توزیع و در مقطع زمانی را فراهم ساخته است، به ویژه زمانی که محصول مورد نظر فاسد شدنی و قابل استهلاک باشد، فناوری اطلاعات کمک مؤثری در اطلاع رسانی و توزیع محصول می کند. همچنین این فناوری هزاران عرضه کننده در سراسر جهان را قادر ساخته است تا با نظام های ثبت نام رایانه ای مرتبط شوند(لومسدن^[۶۴]،۱۹۹۷). توجه به اینکه معمولاً گردشگر فقط مدت کوتاهی در یک محل اقامت باشد. به هر حال مسئولیت ها به هر طریقی که تقسیم شوند و شکل نهایی سازمان به هر روشی که انتخاب شود، دولت نقش تسهیل کننده در مدیریت بخش گردشگری ایفا می کند و باید ضمن ایجاد شرایط برای مشارکت حداکثری بخش خصوصی و دیگر بخش های اقتصادی فعال در جامعه همچون بخش تعاونی در ایران، تلاش کند تا بهترین شیوه ایفای نقش خود را بیابد. البته عملکرد دولت ها در این زمینه در کشورهای مختلف با توجه به نوع حکومت فرهنگ و شرایط حاکم بر جامعه متفاوت است. بنابراین نقش دولت در بخش گردشگری عمدتاً حفظ منابع عمومی شامل منابع و جاذبه های طبیعی، فرهنگی و تاریخی و ایجاد زیر ساخت ها و همچنین تعیین سیاست ها، خط مشی ها و تدوین مقررات و ارائه مشاوره های لازم برای توسعه متوازن این صنعت است.

۲-۷-۷-۵ ورزش
فعالیت های بدنی رقابتی و غیر رقابتی ای که به صورت سازمان یافته انجام می گیرد و دلیل انجام آن نیز لذت بردن، کسب سلامتی و تندرستی و تمرین یا حتی ارتقای سطح اجرا تا حد عالی است.
۲-۷-۷-۵-۱ گردشگری ورزشی
سفری است که به دلایل غیر تجاری به صورت رسمی یا غیر رسمی و بر پایه تفریح یا تماشای ورزش، تشویق ورزشکاران، حضور در رویدادهای ورزشی، به صورت کوتاه مدت یا تعریف شده در داخل یا خارج از کشور صورت می گیرد(مجتبوی،۱۳۸۷).
مسافرت به دلایل غیرتجاری برای مشاهده یا شرکت در فعالیت های ورزشی که دور از محل زندگی باشد(هیاهم و هینچ^[۶۵]،۲۰۰۲).
تفریحی که شامل فعالیت های ورزشی باشد، چه به عنوان تماشاگر و چه به عنوان شرکت کننده(وید و بول^[۶۶]،۱۹۹۷).
سفری بر پایه تفریح که افراد را به طور موقت از محل زندگی خود دور کرده و طی آن به بازی، تماشای ورزش و یا تحسین کردن جذابیت های همراه با این فعالیت ها می پردازند(گیبسون^[۶۷]،۱۹۹۹).
گردشگری ورزشی عبارت است از مسافرت با مقاصد غیرتجاری(تفریحی) یا تجاری (غیر تفریحی) برای مشاهده یا شرکت در فعالیت هایورزشی(دی کنوپ و استاندون^[۶۸]،۱۹۹۸).
۲-۷-۷-۵-۲ گردشگران ورزشی
کسانی که برای مدت محدود(حداقل۲۴ ساعت و حداکثر شش ماه) به محیط های خارج از محل زندگی دائمی خود سفر می کنند و انگیزه و هدف اصلی آنان مشارکت فعال یا غیرفعال در ورزش های رقابتی یا تفریحی یا حتی حضور در رویدادهای ورزشی به منظور لذت بردن و تشویق نمودن ورزشکاران است (مجتبوی،۱۳۸۷).
بازدید کننده موقتی که حداقل ۲۴ ساعت در محل اقامت می کند و هدف اصلی او شرکت در یک رویداد ورزشی باشد، ئ درعین حال جذابیت های ثانویه ای نیز وجود داشته باشد(نوگُوا^[۶۹]،۱۹۹۶).
افراد یا گروه هایی که به صورت فعال و غیرفعال در حین مسافرت یا اقامت در مکانی غیر از مکان زندگی خود به ورزش های رقابتی و تفریحی می پردازند(ورزش انگیزه اصلی از مسافرت است)(گامن و رابینسون^[۷۰]،۱۹۹۷).
۲-۷-۷-۵-۳ مشارکت گردشگری و ورزش
واژه گردشگری ورزشی از آن رو ابداع شده است که استفاده از ورزش را به عنوان تلاش گردشگری بهتر تفهیم کند. در طی دهه ۹۰ میلادی رشد فلسفی و اقتصادی ای به وجود آمده است که به چنین واقعیت چشم گیری منتهی می شود.
پدیده گردشگری ورزشی از طریق رویدادهای ورزشی بزرگ مقیاس و جهانی، همانند بازی های المپیک و مسابقات قهرمانی جهان در معرض تماشا قرار داده شده، مطرح شده و به بازار عرضه شده است(مجتبوی،۱۳۸۷).
۲-۷-۷-۵-۴ انواع گردشگری ورزشی
گردشگری ورزشی سه نوع است و سه رفتار عمده را در بر می گیرد:
۱- شرکت کردن (گردشگری ورزشی فعال)
۲- تماشا کردن (گردشگری ورزشی رویداد)
۳- بازدیدکردن از جذابیت های مشهور و مربوط به ورزش، مثل بازدید از شخصیت های ورزشی،موزه های ورزشی، ورزشگاه های مهم و غیره (گردشگری خاطرات ورزشی)(گیبسون،۱۹۹۹).
متغییرهای موثر بر جذب گردشگران ورزشی
عوامل متغیر منفی و مثبت گوناگونی در جذب گردشگران ورزشی دخالت دارند که در زیر، به اختصار بیان می شوند:
عوامل متغیر منفی
برخوردهای غیر مودبانه
در نظر نگرفتن زمان
مراسم درازمدت
کمبود یا نقص اطلاعات برای ارائه به گردشگران
نداشتن دسترسی به امکانات بهداشتی
عدم ارائه خدمات مناسب از سوی هتل ها و مراکز اقامتی
نداشتن تبلیغات صحیح و مانند اینها.
عوامل متغیر مثبت
فرآهم آوردن انگیزه
ایجاد امنیت و ایمنی
میزبانی مناسب و مشارکت مردمی
نحوه ارائه خدمات مناسب به خانواده ها و شخصیت های مهم (مجتبوی،۱۳۸۷: ۴۳).
۲-۸ پیشینه تحقیق :
۲-۸-۱ مطالعات انجام شده در سطح پایان نامه های دانشگاهی:
- مرتضی ذره پرورتالی، بررسی جامعه شناختی صنعت توریسم و نقش آن در مبادلات فرهنگی،(ارشد جامعه شناسی) دکتر باقر سارخوخانی (راهنما)، دکتر محمد رسول گلشن فومنی (مشاور) ۱۳۷۸-۱۳۷۹ پژوهش فوق در خصوص توریسم بین المللی و تاثیرات آن در بحث مبادلات فرهنگی و گفتگوی تمدن ها توریسم برون مرزی مطرح شده است و نقش ایران و جهانگردانی که به ایران سفر داشته اند به خوبی سنجیده شده است.
- معصومه سلمانی حاجی آقا، بررسی صنعت جهانگردی در ایجاد فرصت اشتغال و جلب جهانگردان به ایران (ارشد جامعه شناسی) دکتر محمد رسول گلشن فومنی (راهنما)، دکتر سید محمد فرشباف ثقفی (مشاور) ۱۳۷۸- ۱۳۷۹ تحقیق فوق در خصوص چگونگی ایجاد فرصت های شغلی از طریق صنعت جهانگردی در راه کاهش یا بهبود وضعیت بیکاری در بین جوانان و چگونگی روز جهانگردی در برقراری روابط بین المللی و استحکام بخشیدن به صلح جهانی و نیز نقش جهانگردی در تحکیم گفتگوی تمدن ها و این که آیا توریسم به عنوان یک ابزار فرهنگی برای ایجاد تفاهم بین ملت ها می باشد،بررسی گردیده است.
- مروتی شریف آبادی و همکاران(۱۳۸۸) طی پژوهشی با عنوان ارائه مدل توسعه گردشگری سلامت با رویکرد تلفیقی تاپسیس فازی و مدل سازی ساختاری تفسیری در استان یزد اظهار داشتند در میان حوزه های مختلف گردشگری، گردشگری سلامت به دلیل قابلیت و مزیت های رقابتی از توجه زیادی برخوردار شده است.یافته ها: نتایج این پژوهش نشان می دهد که عوامل به روز بودن اطلاعات کادر بیمارستان و مرتبط بودن تخصص پزشکان با وظایف آن ها، اساسی ترین عوامل در مدل توسعه گردشگری سلامت می باشند و باید در وهله اول بر آن ها تاکید شود .
- عابسی و همکاران (۱۳۹۲) طی پژوهشی با عنوان بررسی کارایی نسبی مدیریت گردشگری استان های کشور دربرنامه سوم و چهارم توسعه اظهار داشتند برای ایجاد توسعه پایدار و مناسب در صنعت گردشگری، وجود یک مدیریت توانا و منسجم و هماهنگی بین بخش دولتی و بخش خصوصی بسیار حائز اهمیت می باشد.این پژوهش با هدف محاسبه و مقایسه کارایی استان ها در برنامه سوم و چهارم، طی سال های ۷۹ تا ۸۳ و ۸۴ تا ۸۷ انجام گرفته است. نتایج، نشان از رتبه اول استان تهران طی دو برنامه دارد. همچنین اختلاف بیشترین و کمترین کارایی در طول دو برنامه کاهش یافته که نشان از نزدیک شدن استان ها در طول این دوره دارد. بیشترین افزایش و کاهش مقدار کارایی به ترتیب مربوط به استان های سمنان و تهران می باشد.در انتها باید گفت ضعف در زیرساخت های گردشگری بیشتر از ضعف در خروجی های هر استان است.
- فرجی سبکبار و همکاران (۱۳۹۳)طی پژوهشی با عنوان شناسایی و تحلیل فضایی بسترهای مناسب فرصت های کارآفرینی در گردشگری نواحی روستایی مطالعه موردی نواحی روستایی شهرستان ورزقان اظهار داشتند یکی از شناخته شده ترین راهبردهای توسعه روستایی، گردشگری و فرصت های مربوط به آن در زمینه کارآفرینی است.نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در نواحی روستایی شهرستان ورزقان فرصت های مناسبی برای کارآفرینی در بخش گردشگری وجود دارد
- مهدیان بروجنی و همکاران (۱۳۹۳) طی پژوهشی با عنوان واکاوی موانع و چالش های توسعه گردشگری روستایی در منطقه دنا؛ دیدگاه جامعه میزبان اظهار داشتند گام نخست در توسعه گردشگری روستایی، شناسایی موانع و چالش های آن است.بنابراین تحقیق، برای توسعه گردشگری روستایی در منطقه دنا توصیه می گردد در بعد سازمانی، ایستگاه ها یا واحدهای خصوصی گردشگری در روستاهای هدف ایجاد گردد، تا ضمن راهنمایی، به سازماندهی، اطلاع رسانی و نصب و تجهیز تابلوهای راهنما همت گمارند. در بعد اجتماعی نیز با برگزاری کارگاه های آموزشی و جشنواره های گردشگری جامعه میزبان را آماده پذیرش گردشگران نمایند. فزون بر آن، در جهت توسعه زیرساخت های گردشگری در منطقه دنا از سیاست های حمایتی و تشویقی بهره گیری شود. بر همین اساس، خدمات رسانی بهینه در زمینه امور زیربنایی نظیر راه های ارتباطی، آب، برق و تاسیسات ورزشی و بهداشتی نیز می تواند موثر واقع شود.
- مریم دلیری همپا، بررسی تاثیر امنیت بر صنعت جهانگردی ایران با تکیه بر جامعه شناسی جهانگردی (ارشد جامعه شناسی)، دکتر اقبالی (راهنما)، دکتر آشفته تهرانی (مشاور) ۱۳۸۱ در این پژوهش شناسایی علل ایجاد احساس نا امنی در نزد جهانگردان،تفکیک علت ها واقعی از برداشت های فرهنگی گردشگران نسبت به امنیت و در نهایت ارائه راهکارهای مناسب به دولت و نهادهای ذیربط جهت کاهش این مشکل ارائه گردیده است.
- علی داوطلب،تاثیر کلیسای طاطائوس (قره کلیسا) در جذب توریسم در آذربایجان غربی (ارشد جامعه شناسی) دکتر اقبالی (راهنما) دکتر کلانتری (مشاور) ۱۳۸۱، در تحقیق فوق صعی شده است از نقاط ضعف و قوت، فرصت ها و تهدیدهای منطقه آذربایجان غربی شناخته شود و تاثیرات گسترش توریسم در توسعه منطقه بررسی گردد، به تعیین جایگاه فعلی صنعت توریسم و نقش آن در توسعه منطقه پرداخته شود و در نهایت ارائه الگویی بهینه به عنوان استراتژی های جدید توسعه منطقه ای تدوین گردد.
- روح ا… زاده اندواری، گردشگری روستایی و آثار اقتصادی و اجتماعی آن بر توسعه منطقه ای مطالعه موردی آب گرم لاریجان آمل
- نوشین زارعی تاثیرات روانی بر توسعه صنعت توریسم در استان های بوشهر و فارس (مطالعه موردی گردشگران خارجی)- ارشد مدیریت بازرگانی
۲-۸-۲ مقالات انجام شده داخلی
- چالش های صنعت توریسم در ایران و راهکارهای بهبود و توسعه آن،،دکتر مجمود مهدی نژاد (عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان)، محسن سقایی (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری)، دوره سیزدهم. شماره پنجاه و یکم ص ۵۳، نشریه سپهر