تاریخ:۲۰/۰۱/۱۳۹۳

اللهُ الَّذِی سَخَّرَ لَکُمُ البَحرَ
لِتَجریَ اَلفُلکُ فِیهِ بِاَمرِهِ وَ لِتَبتَغُوا مِن فَضلِهِ
وَ لَعَلَّکُم تَشکُرُونَ.
خداست که دریا رامسخر شما گردانید
تا به امر او کشتی در آن به جنبش درآیدو از فضل او روزی طلبید
و باشد که شکر نعمتش به جای آرید…
سوره جاثیه، آیه ۱۲٫
پیشکش به محضر
مادر عزیزم و پدر بزرگوارم
که تار مویی از آنها برای روسپید ماندنم سیاه نماند ه و همواره وجود پاک و پرمهرشان برایم اسوه فداکاری و نجابت و مایه افتخار و سربلندی بوده است …
و تقدیم به
خواهران و برادران مهربانم
که همواره جرعه نوش جام محبت بی دریغشان بوده‌ام…

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

سپاس‌گزاری

سپاس خدای را که اگر بندگانش را از شناختن آئین سپاسگزاری بر عطایای پیاپی که به ایشان داده و نعمت های پیوسته که برایشان کامل ساخته ،محروم می ساخت، در روزیش دست می گشادند و شکر نمی کردند و اگر چنین می بود از حدود انسانیت به مرز بهیمیت می‌رفتند…
سپاس خدای را برآنچه از خدایی خود به ما شناسانده و بر آنچه از شکر خود به ما الهام کرده وبر آن درها که از علم به ربوبیتش بر ما گشوده…
سپاس خدای را به هر نهج که نزدیکترین فرشتگان به او وگرامی ترین آفریدگان به او وپسندیده ترین ستایش کنندگان در پیشگاه او وی را سپاس گزارده اند… سپاسی که از دیگر سپاس ها برتر باشد مانند برتری پروردگار ما بر همه آفریدگانش …
خدایا، درود بفرست بر محمد و خاندانش و راز دل های ما و جنبش اندام های ما و نگاه دیدگان ما و سخن زبان‌های ما را چنان گردان که موجب ثواب و رضای تو باشد. ..
و اما بعد…
بر خود لازم می‌دانم که از زحمات بی دریغ اساتید بزرگوارم “جناب آقای دکتر عباس محمدی” و “جناب آقای دکتر ستار زرکلام” که همواره از راهنمایی‌ها ی ارزشمندشان بهره بردم و در سایه علم ، درایت و صبوریشان این اثر را به سرانجام رساندم ، صمیمانه سپاس‌گزاری ‌نمایم و از درگاه ایزد منان سلامتی و موفقیت روزافزونشان را آرزومندم.
هم‌چنین از همه دوستان و عزیزانی که در این راه یاری‌گر من بوده‌اند، خصوصا دوست عزیزم “سرکار خانم مهندس مریم زارع زاده” صمیمانه سپاس‌گزاری می‌کنم.

چکیده

عقد رهن به عنوان یک عقد معین در متون قانونی دارای نام و عنوان مشخصی است و خصوصا در مواد قانون مدنی تعریف، شرایط و آثار آن به طور کامل بیان شده است؛ قانون مدنی برای رهن قبض مال مورد رهن را شرط صحت دانسته و بر لزوم عین بودن مورد رهن تاکید دارد و رهن دین و منفعت را باطل می‌پندارد، این درحالی است که رهن دریایی با وجود اینکه در مفهوم کلی تفاوتی با رهن مدنی ندارد اما متضمن شرایط و ویژگی‌هایی است که در بسیاری جنبه‌ها با رهن مدنی متعارض است، از جمله اینکه قبض اموال دریایی در وقوع رهن دریایی جایگاهی ندارد و لزوم عین بودن مورد رهن، با تجویز و پیش‌بینی امکان رهن کرایه حمل توسط فرمانده، در رهن دریایی رنگ می‌بازد و دامنه شمول اموال مورد رهن در رهن دریایی علاوه بر اموال عینی به دیون و مطالبات نیز تسری می‌یابد، هر چند که مصادیق اموال موضوع رهن دریایی به موارد خاص کشتی، کرایه حمل و محموله بارگیری شده در کشتی، محدود می‌گردد.
وجود این تفاوت‌های اساسی از یک سو و خروج صریح رهن دریایی از شمول مقررات عام قانون مدنی بموجب حکم ماده ۴۲ قانون دریایی از سوی دیگر این اندیشه را در ذهن قوت می‌بخشد که قانون دریایی نهادی ایجاد کرده که ماهیت آن با آنچه که بعنوان رهن در قانون مدنی آمده متفاوت بوده و باید آن را به عنوان یک عقد معین و مستقل که در قانون دریایی معرفی شده است، در نظر گرفت. خصوصا اینکه در حقوق سایر کشورها و کنوانسیون‌های بین المللی نیز مقررات خاصی برای رهن در حوزه حقوق دریایی بویژه رهن کشتی پیش‌بینی شده است و تلاش‌های بسیاری شده که از جایگاه و موقعیت رهن در حوزه حقوق دریایی حمایت شود.
مباحثی که در این پژوهش با بهره‌گیری از متون حقوقی در دو حوزه حقوق مدنی و دریایی مطرح می‌گردد تحلیلی حقوقی از رهن دریایی به عنوان یک قرارداد مستقل و خاص است تا علاوه بر شناسایی کامل ماهیت، ارکان و آثار این عقد، نقاط اشتراک و افتراق آن با رهن مدنی نیز آشکار گردد.
واژگان کلیدی: رهن مدنی، رهن دریایی، اموال دریایی، کشتی.

فهرست مطالب

عنوان صفحه
مقدمه
الف) بیان مسأله………………………………………………………………………………………………………………۱
ب) اهمیت و ضرورت تحقیق…………………………………………………………………………………………..۳
ج) اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………….۴
د) سوالات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………۴
ه‍) مبانی نظری………………………………………………………………………………………………………………..۵
و) پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………..۶
ز) ابزار تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………۹
ح) شیوه انجام تحقیق………………………………………………………………………………………………………۹
ط) شیوه تحلیل داده‌های تحقیق………………………………………………………………………………………..۹
ی) ساختار و سازماندهی فصول تحقیق……………………………………………………………………………..۹
بخش اول: تبیین مفهوم، پیشینه و ماهیت رهن دریایی
………………………………………………………………………………………………………………….۱۲
یی……………………………………………………………….۱۳
……………………………………………………………………………………………… ۱۳
گفتار اول: تبیین مفهوم رهن……………………………………………………………………………………………۱۳
الف) مفهوم لغوی………………………………………………………………………………………………………….۱۳
ب) مفهوم اصطلاحی…………………………………………………………………………………………………….۱۴
گفتار دوم: تبیین مفهوم رهن دریایی……………………………………………………………………………………….۱۷
……………………………………………۲۵
گفتار اول: زمینه‌های پیدایش و توسعه رهن دریایی……………………………………………………………۲۵
گفتار دوم: ورود رهن دریایی در قوانین کشورها………………………………………………………………..۲۸
گفتار سوم: بررسی روند شکل‌گیری و مقررات بین المللی در خصوص رهن دریایی……………….۳۳
…………………………………………….۳۷
……………………………………………………………………………….۳۸
گفتار اول: اوصاف عمومی رهن دریایی……………………………………………………………………………۳۹
الف) رهن دریایی یک عقد تبعی است…………………………………………………………………………………..۳۹
ب) رهن دریایی از سوی راهن لازم و از سوی مرتهن جایز است……………………………………….۴۲
ج) تجزیه ناپذیر بودن رهن دریایی………………………………………………………………………………….۴۴
گفتار دوم: اوصاف اختصاصی رهن دریایی…………………………………………………………………………….۴۵
الف) عدم شرطیت قبض در رهن دریایی………………………………………………………………………….۴۵
ب) عدم لزوم عین بودن مورد رهن و امکان رهن دین و منفعت در رهن دریایی…………………….۴۹
ج) رهن دریایی یک عقد تشریفاتی است………………………………………………………………………….۵۰
…………………..۵۱
گفتار اول: ماهیت حقوقی رهن دریایی……………………………………………………………………………………۵۱
گفتار دوم: تفکیک رهن دریایی از نهادهای حقوقی مشابه…………………………………………………..۵۷
الف) تفکیک رهن دریایی از حقوق ممتازه دریایی…………………………………………………………….۵۷
ب) تفکیک رهن دریایی از رهن تجاری…………………………………………………………………………..۶۶
بخش دوم: انعقاد رهن دریایی
طرح بحث……………………………………………………………………………………………………………….۷۲
فصل اول: بررسی شرایط و تشریفات انعقاد رهن دریایی………………………………………….۷۳
مبحث اول: شرایط انعقاد رهن دریایی…………………………………………………………………………..۷۳
گفتار اول: بررسی شرایط اساسی صحت معاملات در رهن دریایی………………………………………۷۴
الف) قصد و رضای طرفین و لزوم ایجاب و قبول در رهن دریایی………………………………………۷۴