فصل اول:
کلیات تحقیق

۱-۱ مقدمه
خشونت رفتاری است که در افراد همه ی کشورها مشاهده می شود و موجب اضطراب مردم و احساس ناامنی گروه های ضعیف تر و ﺁسیب پذیرتر جامعه مانند کودکان، زنان، سالخوردگان و گروه های ستم پذیرتر در برابر نابرابری اجتماعی و اقتصادی می شود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
خشونت رفتاری است که با هدف ﺁسیب رساندن به دیگری، به گونه های جسمی، روانی، تحمل محدودیت های مالی، ممانعت از پیشرفتهای تحصیلی و شغلی و ارتقای توانایی های فردی، بیاعتنایی به دیگری تظاهر می کند. اما نباید فراموش کرد که خشونت و پرخاشگری رفتاریست اکتسابی و ﺁموخته شده راز سر بی توجهی به جایگزینی رفتارهای انسانی و همدلانه و یادگیری برقراری ارتباط و شیوه های کارﺁمد حل مسئله تکرار می شود.
گسترش انواع خشونت در جامعه امنیت اجتماعی و سلامت روانی مردم را به خطر می اندازد. در نظام قضایی و انتظامی ایران، خشونت شامل قتل عمد، ضرب و جرح و تخریب می شود.
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
به طور کلی می توان گفت که خشونت، رفتاری است که برای ﺁسیب رساندن به دیگری از کسی سر می زند و دامنه ﺁن از تحقیر و توهین، تجاوز و ضرب و جرح تا تخریب اموال و دارایی و قتل گسترده است. خشونت، رفتاری است که در همه کشورها مشاهده می شود و بر قربانیان فراوان ﺁن همه روزه افزوده و موجب اضطراب مردم و احساس ناامنی ﺁنهـا به ویژه گروه های ضعیف تر و ﺁسیب پذیرتر میشود که کشور عزیزمان ایران نیز از این امر مستثنی نبوده و هر ساله شاهد اعمال خشونت ﺁمیزی از سوی برخی افراد کژ رفتار در جامعه می باشیم که موجب ایجاد ناامنی و کاهش احساس امنیت در جامعه گردیدهاند، و نیروی انتظامی همواره با قانون شکنیهای این افراد مواجه بوده و افراد و گروه های زیادی به دلایل و بهانه های گوناگون با درگیر شدن در فرایندهای خشونت ﺁمیز ﺁسیب های فراوانی را به خود و سایرین وارد می کنند. در بسیاری از درگیری های خشونت ﺁمیز لاجرم نیروی انتظامی مداخله می کند و خشونت و درگیری وارد مرحله متفاوتی می شود لذا وجود این گونه ناهنجاری ها و اعمال خشونت ﺁمیز که با امنیت اجتماعی و احساس امنیت رابطه مستقیم دارد این نیرو را که مسئول حفظ جان، مال و ناموس و ارزشهای انقلاب اسلامی است و حوزه فعالیت ﺁن، امور مربوط به حراست از امنیت فردی، امنیت اجتماعی و امنیت ملی را دربر می گیرد و هر جا که تهدیدی علیه امنیت جانی، مالی و حیثیت اجتماعی شهروندان متصور باشد، حضور و مداخله نیروی انتظامی ضرورت می یابد را به واکنش واداشت و از سال ۱۳۸۵ یکی از مهم ترین طرح های نیروی انتظامی تحت عنوان « طرح ارتقاء امنیت اجتماعی» در سطح کشور به مرحله اجرا درآورد که ابعاد مختلفی را دربر می گیرد و در حال حاضر نیز همچنان استمرار دارد و از آنجا که در سطح جامعه، واکنش های متفاوتی نسبت به این طرح صورت گرفته و بدلیل جنبه های گسترده این طرح که با بسیاری از شئون زندگی افراد پیوند خورده، ارزیابی نگرش شهروندان و بررسی میزان احساس امنیت آنان با اجرای طرح مورد توجه پلیس و محافل علمی قرار گرفته است لذا در این پژوهش با توجه به گستردگی ابعاد این طرح به یکی از مهم ترین ابعاد آن یعنی مقابله و برخورد با اراذل و اوباش توجه شده و سعی گردیده با بررسی علمی نسبت به اثربخشی اجرای این طرح در شهر کرمانشاه که همواره با این معضل و ناهنجاری مواجه بوده است پرداخته شود.
۱-۲ بیان مسئله
انسانها در فراز و نشیبهای تاریخ همیشه از دردها و آسیب های اجتماعی بسیاری رنج برده اند و همواره در جستجوی یافتن علل و انگیزه های آنها بوده اند تا راه ها و شیوه هایی را برای پیشگیری و درمان آنها بیابند. از مجموعه این آگاهی ها و تجربه ها و آموخته ها، توانسته اند زمینه های مطالعاتی را برای تبیین بی هنجاریها و نابسامانیهای زندگی اجتماعی پی ریزی کنند (ستوده،۱۳۸۹: ص۵).
که در این میان مطالعه کژرفتاری و جرم و کشف علل و عوامل مؤثر بر این نوع کژرفتاریها یکی از وظایف اصلی نهادهای امنیتی است چرا که کژرفتاری پدیده ای است که به طریقی با انتظارهای مشترک اعضای یک جامعه سازگاری ندارد و بیشتر افراد آن را ناپسند و نادرست می دانند و کژرفتار کسی است که هنجارها، ارزش ها و رسم های اخلاقی را که نگهدارنده ی ساختار جامعه اند، نادیده میگیرد و آنها را نقض می نمایند که در این میان خشونت و اعمال خشونت آمیز که توسط تعدادی از افـراد خاص صورت می پذیرد و در میان تمامی اقوام و ملت های جهان به اشکال مختلف مشاهده میشود و از قدیم ترین زمانها تا کنون انواعی از آن همواره مشهود بوده است از نمونه های کژرفتاری می باشد و از آنجایی که احساس امنیت در بین مردم ناشی از عدم وجود هرگونه خطر و تهدید بالقوه و بالفعل می باشد؛ یکی از مسایل مهم اجتماعی که زمینه ساز از بین بردن احساس امنیت در بین مردم می باشد وجود افرادی است که با نقض قوانین و ایجاد رعب و وحشت سعی در قدرت نمایی در جامعه دارند. در پیشگیری و مقابله با خود نمایی این گونه افراد نیاز به اهرم ها و مکانیزم های کنترلی در جامعه احساس می شود و با عنایت به ماده ۳ قانون ناجا که هدف از تشکیل این نیرو را استقرار نظم و امنیت و تأمین آسایش عمومی، فردی، در نگهبانی و پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی در قلمرو جمهوری اسلامی ایران تعیین نموده است، مسئولیت حفظ امنیت جامعه و مقابله با اهداف اخلالگرایانه در نظم عمومی را به عهده نیروی انتظامی می باشد. که در این میان یکی از طرح های ناجا برای حمایت از افراد جامعه در برابر قانون شکنان و متجاوزین به حریم امنیت اشخاص طرح مبارزه با اراذل و اوباش می باشد که اجرای صحیح و درست و مطلوب این طرح اثرات مثبتی را در سطح جامعه ایجاد خواهد کرد و در عین حال اجرای ناقص آن می تواند موجب جری شدن اراذل و اوباش شده و موجبات کاهش احساس امنیت در بین مردم را فراهم آورد که در این راستا انتظامی شهر کرمانشاه نیز برابر تدابیر ابلاغی، این طرح را در حوزه استحفاظی خود به مرحله اجرا گذاشته است که با اجرای این طرح در پی آن می باشد تا از گسترش شیوع آسیبهای اجتماعی بکاهد، بر میزان احساس امنیت شهروندان بیفزاید و رضایت شهروندان از پلیس را افزایش دهد که با توجه به اهمیت این موضوع که می تواند در افزایش احساس امنیت مردم شهر کرمانشاه تأثیر مستقیم گذارد و نیروی انتظامی را در جهت رسیدن به اهداف کلان خود که افزایش احساس امنیت می باشد را یاری رساند لذا در این پژوهش سعی گردیده با طرح سئولات و فرضیات مرتبط به بررسی این مهم پرداخته شود.
۱-۳ اهمیت و ضرورت تحقیق
امروزه نقش و اهمیت امنیت در بستر سازی توسعه جوامع انسانی، فراهم آوردن فضای فکری و اندیشهای مدیریت زندگی اجتماعی، تنظیم و مدیریت و روابط اجتماعی و بالاخره زمینه سازی برای سعادت دنیوی و اخروی بشر در گرو امنیت برای افراد جامعه می باشد. از این رو وجود امنیت در طول تاریخ رشد و تعالی جوامع انسانی را رقم زده است و بر همین مبنا حوزه های مطالعات امنیتی ابعاد و زوایای متعددی را پوشش می دهد (بیات،۱۳۸۸: ص۱۱).
امنیت جزء نیازهای اساسی انسان و فصل مشترک همه مشکلات انسان است. آرامش، رشد، شکوفایی انسان، بروز همه استعدادها و خلاقیت ها و نیل به همه کمالات انسان در سایه امنیت به دست می آید و از طرف دیگر احساس امنیت به عنوان زمینه و بستر قضاوت شهروندان از اهمیت وافرتری برخوردار می باشد چرا که در واقع احساس امنیت ناشی از تجربه های عینی و اکتسابی افراد از شرایط و اوضاع پیرامونی است.
احساس امنیت پدیده ای روان شناختی- اجتماعی است که دارای ابعاد گوناگونی می باشد. این احساس ناشی از تجربه های مستقیم و غیر مستقیم افراد از شرایط و اوضاع محیط پیرامونی است و افراد مختلف به صورت های گوناگون آن را تجربه می کنند.
که هرگونه اختلال در احساس امنیت و بروز شرایط نگرانی ناشی از موقعیت های مخاطره آمیز و دغدغه ساز عینی و ذهنی در جامعه از یک سو هزینه تعاملات اجتماعی را افزایش داده و از سوی دیگر ایجاد اختلال در اعتماد اجتماعی و بروز بی تفاوتی فردی و اجتماعی، انسجام و یگانگی اجتماعی را مورد چالش قرار می دهد. لذا هر عاملی که مخل امنیت باشد همچون شرارت، اوباش گری، آدم ربایی، عربده کشی و عرض اندام با قمه یا چاقو و ایجاد رعب و وحشت عمومی، تجاوزات جنسی توام با خشونت، زورگیری و تهدید و… می تواند تأثیر مستقیمی بر احساس امنیت شهروندان داشته باشد و از آنجایی که بخش اعظم و عمده امنیت مردم بر عهده نیروی انتظامی می باشد و این نیرو نیز با اجرای طرح های مختلف در جهت مقابله با این عوامل مخل نظم و امنیت و آرامش مردم می کوشد چرا که افراد شرور و اوباش گر می توانند تهدیدی جدی برای نظم و امنیت جامعه باشد و چنانچه با مطالعه علمی زمینه های تعدیل و مرتفع نمودن شرارتها را فراهم ننمائیم می توانند در کوتاه مدت و بلند مدت امنیت جامعه را مورد تهدید قرار دهدکه تجربه های زیادی در کشور در زمینه وقوع این مشکلات بخصوص در کلان شهر کرمانشاه موجود می باشد لذا ضرورت دارد با دید علمی و کاربردی موضوع مورد مطالعه قرار گرفته تا ضمن بررسی علل و عوامل گرایش به خشونت و اوباش گری در تعدادی از افراد جامعه تأثیر اجرای طرح های نیروی انتظامی در مهار این افراد و ایجاد احساس امنیت در جامعه بررسی گردد و راهکارهایی در جهت بهینه تر کردن این طرح ها در جهت افزایش احساس امنیت در شهر کرمانشاه گام برداریم.
۱-۴ اهداف تحقیق
۱-۴-۱ هدف اصلی
تبیین تأثیر اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش در ارتقاء احساس امنیت شهروندان کرمانشاه
۱-۴-۲ اهداف فرعی
۱: شناسایی شیوه های اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش در شهر کرمانشاه
۲: بررسی میزان تأثیر هریک از شیوه های اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش
۳: بررسی علل و عوامل گرایش به اوباش گری در شهر کرمانشاه
۴: شناسایی نقاط ضعف و قوت اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش
۵: ارائه پیشنهادها و راهکارهای عملی کاربردی و مناسب در اجرای بهینه طرح مبارزه با اراذل و اوباش
۱-۵ سوالات تحقیق
۱-۵-۱ سوال اصلی
آیا اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش در شهرستان کرمانشاه در ارتقاء احساس امنیت شهروندان تأثیر گذار بوده است؟
۱-۵-۲ سوالات فرعی
۱:آیا آموزش و آمادگی کارکنان درگیر در این طرح در اجرای بهینه و ارتقاء احساس امنیت شهروندان مؤثر می باشد؟
۲:به چه میزان انجام عملیات روانی در اجرای بهینه طرح و ارتقاء احساس امنیت شهروندان مؤثر بوده است؟
۳:چه میزان آموزش همگانی مردم و مشارکت آنها در اجرای این طرح می تواند در ارتقاء احساس امنیت شهروندان تأثیر گذار باشد؟
۴:به چه میزان اقدامات اطلاعاتی همچون شناسایی اراذل و اوباش در اجرای بهینه طرح و ارتقاء احساس امنیت شهروندان مؤثر بوده است؟
۵:به چه میزان هماهنگی و تعامل پلیس با سایر نهادها و سازمانها (مقامات سیاسی، دستگاه قضایی و…) در اجرای بهینه طرح و ارتقاء احساس امنیت شهروندان تأثیرگذار است؟
۱-۶ فرضیات تحقیق
۱-۶-۱ فرضیه اصلی
اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش در شهرستان کرمانشاه در ارتقاء احساس امنیت شهروندان تأثیرگذار بوده است.
۱-۶-۲ فرضیات فرعی
۱: آموزش و آمادگی کارکنان درگیر در این طرح در اجرای بهینه و ارتقاء احساس امنیت شهروندان مؤثر بوده است.
۲: انجام عملیات روانی در اجرای بهینه طرح و ارتقاء احساس امنیت شهروندان مؤثر بوده است.
۳: آموزش همگانی مردم و مشارکت آنها در اجرای این طرح می تواند در ارتقاء احساس امنیت شهروندان تأثیر گذار باشد.
۴: اقدامات اطلاعاتی همچون شناسایی اراذل و اوباش در اجرای بهینه طرح و ارتقاء احساس امنیت شهروندان مؤثر بوده است.
۵: هماهنگی و تعامل پلیس با سایر نهادها و سازمانها (مقامات سیاسی، دستگاه قضایی و…) در اجرای بهینه طرح و ارتقاء احساس امنیت شهروندان تأثیر گذار است.
۱-۷ قلمرو تحقیق
۱-۷-۱ قلمرو موضوعی تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق عبارتست بررسی نظرات شهروندان شهرستان کرمانشاه در مورد تأثیر اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش بر افزایش احساس امنیت در بین شهروندان می باشد.
۱-۷-۲ قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی این تحقیق شامل کلیه شهروندان ساکن در شهر کرمانشاه می باشد.
۱-۷-۳ قلمرو زمانی تحقیق
این تحقیق در محدوده زمانی سال ۱۳۹۰ لغایت ۱۳۹۱ هجری شمسی انجام پذیرفته است.
فصل دوم:
ادبیات ومبانی نظری

۲-۱ مقدمه
تاریخ بشر سرشار از دلنگرانی های قابل درکی است که در قبال تخطی و تجاوز علیه مقدسات، آداب و رسوم، عرف و هنجارهای جامعه ابراز شده است.
مدارک تاریخی نشان می دهد جامعه انسانی از نخستین ادوار زندگی جمعی با پدیده مجرمانه درگیر بوده و در جهت حفظ منافع فردی و گروهی در برابر تهدید کنندگان مصالح و متجاوزان به آداب و رسوم، واکنش های متنوعی را ابراز داشته است.
آثار و کتیبه های به جای مانده از پیشینیان بیانگر قوانین و مقررات متعددی است که متضمن تأکید بر حفظ عرف و ارزشهای حاکم بر جامعه و نیز عکس العمل های پیش بینی شده علیه بزهکاران است. کتیبه اسپانیایی موجود در ریمیجیا[۱] نزدیک شهر ولانس متعلق به دوره پیش از تاریخ که صحنه اجرای مجازات اعلام را نشان می دهد، مؤید این نظر است (ژان پرادل،۱۳۷۳: ص۱۵).
مدارک و اسناد مذهبی و غیر مذهبی بسیاری که از گذشته به دست آمده است به روشنی دلالت بر احساس ضرورت قانونمندی و تثبیت قواعد مورد پذیرش جوامع گذشته دارد. این ملاحضات به ویژه به دنبال توسعه جامعه و پیچیدگی های خاص آن موجب گردید «علم قانون» به عنوان یکی از دانشهای مؤثر در حفظ نظام اجتماعی مورد توجه جدی قرار گرفته، تقسیمات و فروعات مختلفی در آن پدید آید، حقوق جزا از مهمترین شعب این علم است (صادقی،۱۳۸۷: ص۱۱).
عوامل مؤثر در گرایش به جرم از دیرباز ذهن صاحب نظران مختلف را به خود معطوف داشته است.به طوری که رضا مظلومان در کتاب جامعه شناسی کیفری شرح می دهد که تا قبل از قرن ۱۹ میلادی که آغاز مطالعات جامعه شناسی کیفری است می توان به نظریات ابراز شده از سوی دانشمندانی برخورد که اگرچه جنبه علمی نداشتند اما بعدها باید تحقیقات و مطالعات محققان قرار گرفته است. مثلا در یونان در تراژدیهای یونانی، اشعار شاعران و گویندگان آن عصر توجه به جنبه روانی پدیده جرم به چشم می خورد (قاسمی،۱۳۸۷: ص۱۵).

پایان نامه رشته حقوق

در جای دیگری جرم و بزهکاری به عنوان یک پدیده تحمیلی از سوی خدایان که از بدو تولد در نهاد هر انسانی موجود می باشد و تغییرناپذیر تلقی گردیده است. به طوری که در اثار سوفوکل، از فقر و بدبختی به عنوان یک افت وحشتناک یاد کرده و آنتی فان و گز نفون، تنگدستی و شرایط بد را به عنوان عوامل بدبختی و محرک قوی برای ارتکاب جنایت به شمار آورده اند (همان منبع).
افلاطون: عوامل اجتماعی و اقتصادی مخصوصا فقر و ثروت را منشاء جرائم می داند و معتقد است دو عامل مذکور عوامل عواطف انسانی را دگرگون ساخته و فرد را به طرف جرم و بزه سوق می دهد.
عکس مرتبط با اقتصاد
ارسطو: وضعیت جسمانی و روانی افراد را عامل ارتکاب بزه می داند.
۲-۲ پیشینه تحقیق
۲-۲-۱ تحقیقات انجام شده در داخل کشور
با توجه به اینکه موضوع این تحقیق «بررسی میزان تأثیر اجرای طرح مبارزه با اراذل و اوباش در احساس امنیت شهروندان کرمانشاه در سال ۱۳۹۰» می باشد. بررسی هایی در خصوص انجام چنین تحقیقی با موضوعیت اشاره شد صورت گرفت که مشخص گردید، هیچگونه تحقیقی با عنوان مذکور انجام نگرفته است لکن در ارتباط با مسئله احساس امنیت، تأثیر اجرای طرح امنیت اجتماعی بر احساس امنیت، خشونت، عوامل اصلی خشونت و… تحقیقات متعددی صورت گرفته که در ذیل به برخی از این تحقیقات که قرابت بیشتری با موضوع این پژوهش دارد اشاره می گردد:

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

پایان نامه پرویز یعقوبی، ۱۳۸۷، مقطع کارشناسی ارشد دانشکده فرماندهی و ستاد دانشگاه علوم انتظامی با عنوان «بررسی عملکرد طرح ارتقاء امنیت اجتماعی» مبارزه با اراذل و اوباش از دیدگاه مردم شهرستان کرج.

در این تحقیق سئوالاتی به شرح ذیل مطرح:
سوالات تحقیق:
۱: به چه میزان اجرای طرح ارتقاء امنیت اجتماعی، احساس امنیت مردم را افزایش داده است؟
۲: به چه میزان اجرای طرح مزبور رضایتمندی مردم را بدنبال داشته است؟
۳: به چه میزان مردم در اجرای طرح با نیروی انتظامی همکاری و مشارکت داشته اند؟
۴: به چه میزان نیروی انتظامی در تبلیغات و اطلاع رسانی به مردم برای اجرای طرح مزبور موفق بوده است؟
اهداف تحقیق:
۱: آشنایی با دیدگاه مردم و میزان احساس امنیت آنان از اجرای طرح ارتقای امنیت اجتماعی