یکی از روش های مهم، چه در نظام بهسازی و آموزش کارکنان و چه در نظام نگهداری و تقویت روحیه کارکنان، برگزاری مسابقات تخصصی و ارزیابی عینی مهارت های مربوط به شغل کارکنان است. مسابقات هم در بعد اجتماعی شدن و هم در بعد اندوختن تجارب و معلومات می توانند کاملا مفید و موثر باشند(شیردل، ۱۳۷۰) مسابقات مهارتی می تواند مکان خوبی برای شناسایی نقاط ضعف و قوت افراد تشخیص نیازهای آموزشی و به وجودآوردن مبنای منطقی و عادلانه برای تشخیص شایستگی کارکنان باشد. مسابقه و آزمون همواره مکمل فرایند آموزش و جزئی از آن است، اما این به شرطی است که آن در ادامه یا انتهای یک دوره آموزشی به کار رود. آزمون به برنامه ریزان آموزش این امکان را می دهد که براساس موقعیت های متفاوت برنامه های متناسب با سطح آموزش را تهیه و اجرا نموده و به هدف اصلی، که همانا بهبود وضعیت عملکرد و آموزش کارمند است، نزدیک گردند(بهشتی، ۱۳۶۲).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
اما اینکه یک آزمون خود اثر آموزشی داشته باشد، ازحمایت چندانی برخوردار نیست(بهشتی، ۱۳۶۲). یک مسابقه یا رقابت، به مثابه شاخص و نشانه هر نوع موفقیت و پیشرفتی است که، صرفا پایه های احساس خودارزشمندی و اعتماد به نفس را در انسان فراهم می آورد(شیردل، ۱۳۷۱). در واقع کارمند، میزان یادگیری و مهارت مربوط به شغل خویش را ارزشیابی کرده و نقاط ضعف و قوت خود را باز می شناسد و سعی می کند با برنامه ریزی منسجم و متوالی در جهت رفع کاستی های خویش تلاش نماید و درنتیجه انگیزش کوشش در او تقویت می گردد. از اثرات دیگر مسابقات ورزشی، که با تشویق افراد به فعالیت بدنی ممکن می شود، می توان به عدم یا کاهش افسردگی، داشتن عزت نفس و احساس ارزشمندی، پایین آمدن خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی، پوکی استخوان و غیره اشاره کرد(مهدوی، ۱۳۸۸). با توجه به اینکه بهداشت همواره ارزانتر از درمان است، توجه به ایمنی و سلامتی جسمی و روانی افراد باعث کاهش هزینه های سازمان می شود(محب علی، ۱۳۷۵). از سوی دیگر موفقیت و لذت از رقابت ورزشی می تواند به رشد و بهبود ارتباطات دوجانبه شخص و جامعه کمک کند(مهدوی، ۱۳۷۸).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
۲-۳- تاریخچه پیدایش مسابقات ورزشی
مسلما بارزترین شکل مسابقه، مسابقات ورزشی هستند. از قدیم الایام انسان از طریق پرداختن به امر ورزش و مسابقه سعی در برگزاری مسابقات مختلف در رشته های متفاوت داشته است. رقابت و مبارزه در ورزش به مسابقه تعبیر می شود. مسابقه(Competition) دارای ریشه لاتین(Competre) به معنای “جستجوگری دسته جمعی” است و از کلمه (Com) یعنی “ باهم” و (Petre) به معنی “ جستجوکردن ” ترکیب شده است. در ورزش مسابقه به حالتی از نمایش مهارتها گفته می شود که فرد یا گروهی با فرد یا گروه دیگر در مبارزه است. شاید بهترین تعریف برای مسابقه این است که بگوییم “ مسابقه عبارتست از کوشش های فرد در اجرای نمایش مهارتهای ورزشی برای اثبات برتری خود نسبت به دیگری در جهت دستیابی به پاداش، جایزه، افتخار و سرافرازی”(نمازی زاده و همکاران، ۱۳۵۳).
علیرغم برگزاری مسابقات مختلف در قدیم الایام، لیکن انسان بدوی، هنر استفاده از حرکات بدنی و فعالیت های جسمانی را به شکل ورزش های امروزی نمی دانست. بسیاری از مسابقات و بازی ها که در مراسم رسمی انجام می گرفت با فرمان رئیس قبیله به منظور به هیجان درآمدن افراد در مبارزه بود. جوانان بدوی به وسیله بزرگسالان وادار و تشویق می گردیدند تا با یکدیگر به مبارزه برخیزند و ارجعیت و برتری هریک از آنان در یک نمایش خوب به وسیله بزرگترها اعلام می گردید. از عواملی که جوانان را به انجام فعالیت، نمایش قدرت و نیروی بدنی خویش تشویق می نمود، می توان از محیط و طبیعت، داستان ها و روایات مربوط به کارهای برجسته و بسیار مهم فدایان و قهرمانان قبیله، لاف زدن و مباهات جوانان و جنگجویان ارشد در مورد کارهای قهرمانی خویش، انجام مسابقات و بازیها در مراسم رسمی و شرکت جستن جوانان همتراز با یکدیگردر زورآزمایی ها و مسابقات و بالاخره تلولو رنگ های خیره کننده لباس های رقاصان، هلهله و فریاد افراد شرکت کننده، نوا و موزیک محسورکننده و حالت وجد، سرور و نشاطی که در اثر تماشای زورآزمایی ها و دلاوری ها پدید می آمد، نام برد. اینها می توانست انگیزه ای در جلب افراد به بالابردن مهارت و قدرت بدنی خود باشد(آیریا، ۱۳۵۷).
در عصر حاضر نیز با توجه به ماشینی شدن زندگی و کم تحرکی افراد لزوم مسابقه به عنوان عاملی در انگیزش افراد به فعالیت بدنی می تواند کارکرد مهمی در زندگی افراد داشته باشد. کسی می تواند خوب یاد بگیرد، خوب با مسائل برخورد کند و خوب صحبت کند که از سلامت بدن برخوردار باشد. باتوجه به اهمیت سلامتی و لزوم انجام فعالیت بدنی برای حفظ آن، اجرای مسابقات ورزشی مختلف برای افراد با سنین، توانایی و مشاغل مختلف امری کاملا ضروری به نظر می رسد. شرکت در مسابقات ورزشی می تواند در افزایش اعتماد به نفس، اجتماعی بودن، خوشبینی، روحیه انتقاد پذیری، احساس مسئولیت، قدرت سازگاری بیشتر با محیط و درمان افسردگی کاملا مفید و موثر باشد، به شرط آنکه افراد شرکت کننده دارای شرایط یکسانی از هر نظر باشند(صادقی، ۱۳۷۵).
۲-۴- مسابقات علمی – تخصصی معلمان تربیت بدنی
مسابقات ورزشی با اهداف گوناگونی انجام می شود. عموما مسابقات ورزشی برای کارکنان یک سازمان با هدف افزایش روحیه، رضایت شغلی و سلامتی کارکنان اجرا می شود؛ همانند مسابقات فرهنگیان، و یا مسابقات نظامیان. اما نباید مسابقات علمی- تخصصی معلمان تربیت بدنی را نیز جزء این گروه بدانیم. مسابقات علمی- تخصصی نخستین بار در سال ۱۳۶۳ اجرا شد. هر چند در ابتدا اهداف چندان دقیقی برای آن در نظر گرفته نشده بود، اما اهداف و نتایج این مسابقات به طور بالقوه می توانست، بسیار فراتر از یک مسابقه ورزشی ساده باشد. این مسابقات را به دلیل نوع شرکت کنندگان آن (معلمان تربیت بدنی)، که خود مربیان ورزش و آمادگی جسمانی هستند، نمی توان تنها در زمره مسابقات ورزشی دانست، بلکه باید آن را جزء گروه مسابقات تخصصی و مهارتی طبقه بندی کرد. هر چند وجود آزمون علمی درآن نیزگواهی بر این موضوع است.
Job Satisfaction - رضایت شغلی
مسابقات علمی- تخصصی در ابتدا به عنوان مسابقات علمی، فرهنگی و ورزشی نامیده شد و این نام جدید پس از اجرای دوره هجدهم به آن تعلق گرفته است. مسابقات علمی- تخصصی اخیر شامل دو آزمون – آزمون علمی و آزمون عملی(شامل آزمون مهارتی و آزمون آمادگی جسمانی) و ۱۰۰ نمره است. طبیعی است که شرکت در این نوع مسابقات نیاز به آمادگی بسیار بالایی دارد. هر یک از بخش های این آزمون می تواند جداگانه به نوعی در عملکرد شغلی معلمان تربیت بدنی اثرگذار باشد(میرعلی، ۱۳۷۵). اینک هر یک از بخش های این آزمون به طور مختصر توضیح داده می شود.
آزمون علمی معمولا به صورت تستی و شامل۵۰ سوال است، که۵۰ امتیاز از۱۰۰ امتیاز مسابقه به آن اختصاص دارد. منابع آزمون علمی همراه با بخشنامه مسابقات اعلام می شود؛ که معمولا شامل مجلات”ورزش و ارزش”، “زیور ورزش” و سایر نشریات اداره کل تربیت بدنی آموزش و پرورش می باشد[۶۹]. اما اینکه این منابع تا چه حد علمی هستند، آیا سوالات دارای روایی، اعتبار، ضریب تمیز و دشواری استاندارد هستند،
تا چه حد به درد حرفه معلمی تربیت بدنی می خورند و مهتر از همه منابع چنین آزمونی اصولا چه باید باشد، پرسش هایی هستند که جای تحقیق و بحث زیادی دارد. طراحان سوالات علمی معمولا سرگروه های آموزشی و یا افرادی از معاونت (کارشناسی) تربیت بدنی می باشند. آزمون علمی قبل ازسایر آزمون ها برگزار می شود.
جدول (۲-۱) مواد آزمون عملی مسابقات علمی- تخصصی
برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.
مرحله آزمون شهرستان استان کشور
آمادگی جسمانی و حرکتی دوی ۱۶۰۰ متر دوی ۱۶۰۰ متر دوی ۱۶۰۰ متر
آزمون ایستگاهی آزمون ایستگاهی آزمون ایستگاهی
آمادگی مهارتی فوتبال (آزمون ترکیبی پاس کاری و دریبل) فوتبال(آزمون ترکیبی پاس کاری و دریبل) فوتبال (آزمون ترکیبی پاس کاری و دریبل)
بسکتبال (آزمون دریبل و شوت) بسکتبال (آزمون دریبل و شوت) بسکتبال (آزمون دریبل و شوت)
والیبال (آزمون پنجه و ساعد) والیبال (آزمون پنجه و ساعد) والیبال (آزمون پنجه و ساعد)
هندبال (آزمون دریبل و شوت پرشی) هندبال (آزمون دریبل و شوت پرشی) هندبال (آزمون دریبل و شوت پرشی)
منبع: (آیریا، ۱۳۵۷).
آزمون عملی شامل تست هایی است که هر ساله توسط بخشنامه به برگزارکنندگان مسابقات اعلام می گردد و طی این نوزده دوره همواره در حال تغییر و تحول بوده است. آزمون های مهارتی در رشته های فوتبال، والیبال، بسکتبال و به تازگی هندبال برگزار می شود. هر شرکت کننده حق دارد دو تا از این رشته ها را انتخاب کرده و آزمون های مهارتی مربوط به آن را انجام دهد. در جدول ۲-۱ تست های مربوط به آزمون عملی دوره بیستم را مشاهده می کنید. آزمون آمادگی جسمانی که معمولا آخرین بخش مسابقات است، در دوره نوزدهم شامل دوی ۱۶۰۰ متر و آزمون ایستگاهی بود؛ البته در دوره های قبل مواد آزمون عملی در مراحل مختلف متفاوت بود. نکته جالب مشترک بودن آزمون های آمادگی جسمانی بین شرکت کنندگان زن و مرد است. برای اجرای عادلانه و دادن شانس بیشتر به شرکت کنندگان مسن تر(که در اثر گذشت سن طبیعتا از میزان آمادگی جسمانی آنها هم کاسته شده) شرکت کنندگان را به ۷ گروه سنی (درابتدا پنج گروه سنی بود) تقسیم کرده اند و برای امتیاز هر یک از گروه ها ضریبی را به عنوان تصحیح اعمال می کنند(افشارنژاد، ۱۳۸۴).
آزمون علمی- تخصصی شامل سه مرحله است. مرحله اول در شهرستان (منطقه) برگزار می شودکه در این مرحله کلیه معلمان تربیت بدنی علاقه مند می توانند در رقابت ها شرکت نمایند. مرحله بعد مرحله استانی است که در آن نفرات برتر شهرستان ها و مناطق (از هردوره تحصیلی پنج نفر و مجموعا ۱۵ نفر) می توانند در رقابت ها شرکت نمایند. که البته به دلیل کمبود معلم تربیت بدنی در مقطع ابتدایی این مقطع معمولا با کمبود شرکت کننده رو به رو است و سرانجام مرحله پایانی مرحله کشوری است؛ که در آن نفرات برتر استان های کشور (از هر دوره تحصیلی ۵ نفر و مجموعا ۱۵ نفر از هر استان) می توانند در رقابت ها شرکت نمایند. لازم به تذکر است که در مرحله استانی و کشوری مسابقات تیمی هم برگزار می شود و امتیاز کلیه شرکت کنندگان از هر تیم به عنوان امتیاز آن تیم محسوب می شود. مسابقات کشوری معمولا هر ساله به میزبانی یکی از استان های کشور برگزار می گردد(افشارنژاد، ۱۳۸۴).
۲-۵- انگیزش از نظر تاریخی
مفهوم انگیزش می تواند تا یونانیان باستان سقراط.افلاطون و ارسطو ردیابی شود.افلاطون شاگرد سقراط معتقد به سلسله مراتب ترتیب یافته روح به مولفه های غذایی احساسی و منطقی بود.ارسطو شاگرد افلاطون به مدت بیش از بیست سال به تایید روح سلسله مراتبی ادامه داد ولی اصطلاحاتی را به کاربرد که اندکی متفاوت بودند.قسمتهای غذایی و احساسی مربوط به بدن واز نظر ماهیت انگیزشی بودند و برای رشد و آرامش جسمانی (غذایی) و تجربه های حسی نظیر لذت و درد (احساسی) انگیزه فراهم می آورند این دو قسمت با هم اساس نیروی انگیزشی غیر منطقی و تکانشی بودند.قسمت منطقی شامل تمام جنبه های عقلانی روح و مربوط به اندیشه می شد و از نظر ماهیت عقلانی بود و ویژگی اراده را داشت.یونانیان باستان با بدیهی فرض کردن سه مولفه تمایلات بدن. لذات و دردهای حواس و تلاشهای اراده و در مجموع روحی که به صورت سلسله مراتبی تنظیم شده است اولین توجیه نظری برای فعالیت بر انگیخته شده را ارائه کردندو صدها سال بعد روح سه جزئی یونانیان به روح دو جزئی کاهش یافت و هوسهای بدن و شعور ذهن را شامل گردید(شفیع زاده و خلجی، ۱۳۸۴).
۲-۶- مفهوم انگیزش
انگیزش موضوعی نیست که تنها در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته باشد.این مفهوم از دیر باز عنایت فلاسفه.اندیشمندان و به ویژه مربیان بزرگ را به خود جلب کرده است .از این رو مفهوم انگیزش و شناخت عواملی که موجب انگیزش انسان می گردند یکی از پیچیده ترین بخشهای روان شناسی و مدیریت امروز است وکار علمی و پژوهشی گسترده ای را می طلبد.هر یک از اندیشمندان در تبیین عوامل انگیزشی متاثر از فرهنگ و شرایط اجتماعی حاکم نظریه هایی ابراز داشته اند.جای تردید نیست که توان انگیزشی انسان در حدی بوده که توانسته است عصر فرا صنعتی و متعاقب آن عصر تکنولوژی اطلاعات را پایه گذاری کند. علی رغم این همه پیشرفت تکنولوژی مسایل انسانی بزرگترین گرفتاری عصر ما را به وجود آورده و انگیزش ذهن متخصصان را در سطح وسیعی به خود مشغول داشته است(شفیع زاده و خلجی، ۱۳۸۴).
مربیان می کوشند با جملات الهام بخش ورزشکاران را بر انگیخته نمایند.معلمان تربیت بدنی نیز می خواهند بچه های غیر فعال را بر انگیخته نمایند رهبری کنندگان تمرین و فیزیوتراپیست ها نیز هر روز برای باقی نگهداشتن مراجعین در برنامه های تمرینی و نو توانی با مشکل بر انگیختن آنها روبرو هستند.هر چند انگیزش نقش مهمی در موفقیت همه این افراد دارد ولی بسیاری ار آنها انگیزش را به خوبی نمی شناسند.موفق شدن به عنوان یک مربی یک معلم و یا یک رهبری کننده تمرین نیاز به شناخت همه جانبه انگیزش دارد که شامل شناخت عوامل موثر بر آن و شناخت شیوه های افزایش انگیزش در افراد و گروه هاست.در حقیقت در اغلب موارد این توانایی برانگیخته کردن مردم است که مربیان خوب را از مربیان متوسط جدا میکند نه دانش تکنیکی آنها از ورزش یا تربیت بدنی(فیاض، ۱۳۷۴).
از سوی دیگر بازدهی هر سازمان و حرکت سازنده آن به توانایی مجموعه عوامل انسانی بستگی دارد که با درایت مدیریت بر انگیخته شده و نیازهایشان مورد توجه قرار گرفته است.بدون توجه به انگیزش معلمان سازمان به مرحله رکود و توقف وارد می شود و تحلیل و زوال تدریجی آن غیر قابل اجتناب خواهد بود.از طرفی همانگونه که سازمانها دارای نیازهای مالی و فیزیکی هستند نیازهای انسانی در سازمان نیز دارای بیشترین اهمیت است که وظیفه مسئولین اثر بخش و کارآمد کردن آنها از طریق دادن انگیزش های مناسب است(نائلی، ۱۳۷۳).
۲-۷- مظاهر انگیزش
انگیزش عملی است پویا و رابطه ای بین نیاز و عمل است که با ایجاد تنش و فشار در انسان حرکت و تکاپو ایجاد می کند و او را وادار می سازد که رفتاری جهت دار برای تحصیل نتیجه ای بگیرد که ارضا کننده نیازهای او باشد بدون اینکه در حالات او حتی تغییراتی به وجود آورد.انگیزش بیشتریت تمرکز را بر نبازهای فرد دارد و نظریه های ارائه شده در این زمینه از قبیل نظریه سلسله مراتب نیازهای مازلو یا نظریه دو عاملی هرزبرگ و نظریه آلدرفرومک کلند کمک قابل توجهی به شناخت نبازهایی که موجب پیدایش انگیزش می شوند فراهم می نماید(احسانی، ۱۳۸۰). انگیزش در واقع عبارتست از نیروهایی که باعث شوند افراد روش های خاصی برای رفتار و کردار خود انتخاب نمایند.با اینحال علیرغم مطالعات فراوانی که در خصوص انگیزش شده هنوز پاسخی داده نشده است که چرا انسانها تحت شرایط یکسان ممکن است توسط عوامل یا عامل خاصی بر انگیخته شوند و انگیزه آنها تحریک گردد در حالیکه عوامل دیگر نمی توانند تاثیری داشته باشند یا اینکه افراد چگونه جهت بر آوردن نیازهای خود سعی و تلاش می کنند و از چه طریقی انگیزه ها موجب تحریک بیشتر آنها می گردد.در مورد انگیزش دیدگاه های متفاوتی وجود دارد که در اثر اختلاف سلائق می باشد که ناشی از این است که بحث انگیزش مراحل اولیه تکامل خود را طی می کند و با وجود اختلاف نظریه ها جایگاه مهمی در مدیریت منابع انسانی دارد(علوی، ۱۳۹۰).
عکس مرتبط با منابع انسانی
۲-۸- تحقیقات انجام شده در داخل و خارج از کشور
در این بخش تحقیقات انجام شده در زمینه پژوهش حاضر و موضوعات وابسته به آن در داخل و خارج از کشور بررسی شده است. در ارتباط با پژوهش حاضر چندین تحقیق در داخل و خارج از کشور انجام شده است که به خلاصه نتایج این تحقیقات اشاره می شود.
۲-۸-۱- تحقیقات انجام شده در داخل
موضوعات: بدون موضوع
[چهارشنبه 1400-01-25] [ 02:32:00 ق.ظ ]