مسائل خارجی

 

 

 

فریبندگی تکنولوژی
چرخه عمر تکنولوژی

 

 

اعتبار

 

 

 

تکنولوژی

تأمین کننده

استانداردها

 

 

محصول

سازمان

جایگاه سازی تکنولوژی
زیرساخت ها

 

 

تکنولوژی

بازار

۲-۶-۴-۱-مسائل داخلی

 

 

فریبندگی تکنولوژیکی[۲۰]

یکی از اولین مسائل و مشکلاتی که یک مدیر بازاریابی در یک محیط با تکنولوژی سطح بالا با آن مواجه می‏شود این است که تکنولوژی سازمان بتواند محصولی تولید کند که برای بازار هدف مناسب باشد. نکته حیاتی در این میان، مدیریت مناسب واسط بازاریابی و تکنولوژی[۲۱] است. متأسفانه به طور کلی برقراری این رابطه، بسیار دشوار است.
تمایل به تکنولوژیست ها در سازمان های با تکنولوژی سطح بالا به همراه گرایش طبیعی به بهبود مستمر در عملکرد تکنولوژی، این مسأله را تقویت می کنند. به طور مشابه، بودجه ریزان تحقیق و توسعه، غالباً با درخواست وجه بر مبنای بهبود عملکرد به جای آزمودن پتانسیل بازار مواجه اند.
همانگونه که قابل انتظار است، یک محیط کاری مملو از متخصصان فنی و تکنسین ها، پتانسیل بالایی برای فریبندگی تکنولوژی ایجاد می کند. فریبندگی در این شکل شامل ارتقای تکنولوژی در درون سازمان بدون توجه به واقعیتهای بازار هدف و مخاطبان می شود. پیشرفتهای موفقیت آمیز زمانی بدست می آید که مدیران بازاریابی، فریبندگی تکنولوژی را تشخیص داده و بتوانند دغدغه های بازاریابی را به گونهای برجسته نمایند که تصمیم گیری‏ها ضمن توجه به قابلیت های تکنولوژیکی، با فرصت های واقعی بازار منطبق باشند.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

 

چرخه عمر تکنولوژی

مدیران بازاریابی، علاوه بر توسعه محصولاتی که پتانسیل فروش فوری دارند، لازم است برنامهای برای محصولات آتی نیز داشته باشند. علاوه بر رویکردها و مفاهیم معمول از قبیل تقسیم بازار، تحلیل نقاط قوت، ضعف/ فرصت، تهدید و مدلسازی پورتفولیو، ایدهی چرخهی عمر تکنولوژی هم کمک مفیدی به فرایند تصمیم گیری می کند. با وجود اینکه این مبحث به عنوان یک مفهوم کلی مدت هاست که مطرح شده است، باز هم اغلب با چرخه عمر محصول اشتباه گرفته می شود. با این حال مفهوم “منحنی S تکنولوژی[۲۲]” که توسط فوستر مطرح شده (Foster, 1991)، می‏تواند برای بازاریابی محصولات با تکنولوژی سطح بالا نکات مهمی را به همراه داشته باشد و موجب بهبود واسط‏های بازاریابی داخلی شود.
همانگونه که در شکل شماره ۲-۱ نمایش داده شده، منحنی S تکنولوژی نشان دهندهی ارتباط بین عملکرد یک تکنولوژی و میزان تلاش مورد نیاز برای ایجاد بهبود در آن است. فوستر(Foster, 1991) ادعا می‏کند که این ارتباط برای تمام تکنولوژیها مصداق دارد و برای نشان دادن قوت ادعایش به مثالهای بسیاری ارجاع می‏دهد. کاربردی بودن این ایده به عنوان یک ابزار پیش بینی مورد سؤال است(Lee and Nakicenovic, 1988). با این حال، سایرین نشان داده اند که این ایده با دید گذشته نگر ارتباط قوی دارد(Becker and Speltz, 1983).
شکل شماره ۲-۱: منحنی S تکنولوژی
این ارتباط نشان می دهد که در مراحل ابتدایی توسعه ی تکنولوژی، برای کسب پیشرفت های اندک در عملکرد، به تلاش نسبتاً زیادی نیاز است. با درک بهتر از تکنولوژی و بکارگیری گستردهتر آن در محصولات، بهبود در عملکرد با تلاشهای کمتری بدست می آید. در این نقطه، عکس این قضیه اتفاق می افتد؛ تلاش و سرمایه‏گذاری اندک، پیشرفتهای قابل توجهی در عملکرد به بار می آورد. با وجود این، هر تکنولوژی محدودیت‏هایی دارد. به محض مواجهه یک تکنولوژی با محدودیت، دستیابی به ارتقای عملکرد به طور رو به رشدی دشوار می شود. در اینجا گفته می شود که تکنولوژی به مرحلهی بلوغ از چرخهی عمر تکنولوژیکی رسیده است، گرچه این امر لزوماً در مورد چرخه عمر بازار صحت ندارد.
با اتخاذ چنین رویکردی به مسیر توسعه تکنولوژیها، تفسیر اینکه بازارهای تکنولوژی سطح بالا، چرخه‏ی عمر محصول کوتاهی را تجربه می کنند، امکان پذیر می شود. موارد دیگری که از مفهوم منحنی S تکنولوژی برداشت می شود مربوط است به موقعیت های توسعه ی محصول که سازمان در نقاط مختلف این منحنی با آنها مواجه می شود. محصولات با تکنولوژی سطح بالا مبتنی بر تکنولوژی های در حال ظهور، به احتمال قوی فرصت‏های بازاریابی محدودی را تجربه خواهند کرد، چرا که سرمایه گذاری وسیع برای توسعه منجر به ارتقای عملکردی قابل توجهی نخواهد شد. بنابراین، مدیران بازارایابی باید از برنامه ریزی برای پیشرفت های عمده به عنوان یک منبع مزیت رقابتی اجتناب کنند، مگر اینکه منابع سرمایه گذاری قابل توجهی برای کمک به سرعت بخشی فرایند توسعه در اختیار داشته باشند. گرچه حتی با داشتن چنین منابعی ممکن است با محدودیت منابع انسانی یا امکانات مورد نیاز برای این منظور مواجه باشند. به علاوه، از آنجا که ایجاد هر فرصت نیازمند سرمایه گذاری قابل توجهی در توسعه محصول است، ممکن است طیف کاربردهای ممکن محدود شود. همین طور که تکنولوژی نقاط مختلف منحنی را طی می کند، لازم است مدیران بازاریابی برای حفظ جایگاه تکنولوژی سطح بالای سازمان، هرگونه مسائل جدید و مختلف تکنولوژیکی را که بر پیگیری اهداف بازاریابی تأثیر می گذارد، به طور مجزا بررسی کنند. یکی ازآنها، اطمینان یافتن از پذیرش سناریوهای مختلف توسعه توسط تکنولوژیست هاست. مسائل دیگر عبارتند از:

 

 

قضاوت در مورد جذابیت تکنولوژی برای رقبا هنگامیکه کسب پیشرفت های عملکردی نسبتاً آسان می شود.

حفظ انعطاف پذیری کافی در تکنولوژی برای توسعه ی آتی محصول

شناسایی متغیرهای عملکردی جهت اولویت بندی برای توسعه

با توجه به اینکه توان کاری، جلسات و سیستم های مدیریتی غالباً معطوف به ارتقای اثربخشی واسط فنی/بازاریابی هستند، تجربه و مشاهدات نشان می دهد توانایی معنی کردن توسعه تکنولوژی در زمینه‏ی نیازمندی‏های بازاریابی، می تواند به طور قابل توجهی این تعاملات را، بویژه در یک محیط به شدت فنی، ارتقا دهد.
۲-۶-۴-۲- مسائل خارجی
اطمینان از اینکه شیوه ای که محصول به بازار عرضه می شود، سایر ویژگی های مخصوص تکنولوژی سطح بالا را پشتیبانی می کند، نکته‏ی بسیار مهمی است. نکاتی که در این زمینه قابل بررسی هستند عبارتند از:

 

 

ایجاد اعتبار؛

استانداردها، که نقش حمایتی مهمی در ایجاد اعتبار ایفا می کنند؛

ایجاد جایگاه مناسب در بازار

دست و پنجه نرم کردن با کمبود زیرساخت ها.

 

اعتبار[۲۳]

در شرایطی که محصول، به عنوان یک محصول با تکنولوژی سطح بالا درک شده است و متعاقباً، هنوز یک راه حل پذیرفته شده نیست و با سطح بالایی از عدم اطمینان همراه است، نیاز است که درجه ی بالاتری از اعتماد[۲۴] مشتریان –نسبت به سایر حالت ها- ایجاد شود. یک جز‍‍ء مهم برای ایجاد اعتماد، اعتبار است. اعتبار دو جنبه دارد:

 

 

اعتبار تکنولوژی

اعتبار سازمان عرضه کننده.

جهت ایجاد اعتبار برای یک تکنولوژی، لازم است در ذهن مشتری این عقیده ایجاد شود که محصول تا زمان تعهد عملکردی اش درست کار می کند. این مورد ممکن ست با عدم اطمینانی که خود عرضه کننده تجربه می کند ترکیب شود. به نظر می رسدکه عدم اطمینان تکنولوژیکی، زمانی به بهترین وجه مدیریت می شود که خود سازمان عرضه ‏کننده، دغدغه هایش را به صراحت بیان کند به گونه ای که حداقل ممکن بر عهده ی تصورات مشتری گذاشته شود. هنگامی که این مطلب با ضمانت نامه های قوی پشتیبانی شود، پذیرش محصول محتمل‌تر به نظر می‏رسد. علاوه بر این چنانچه سازمان ها بتوانند برای تکنولوژی شان تأیید شخص ثالثی را به دست آورند، خواه با دادن محصول به مصرف کنندگان پیشرو[۲۵]، یا حتی بوسیله ی دادن امتیاز به رقبا، پذیرش محصول جلوتر خواهد افتاد.
اعتبار سازمان، عموماً به اندازه یا شهرت آن بستگی دارد. همانطور که مکدونالد اشاره می کند (Macdonald, 1985)، بسیاری از محصولات با تکنولوژی سطح بالا، توسط سازمان های کوچک، یا بخش‏های کوچکتر سازمان های بزرگتر تولید می شوند، که غالباً در مواجهه با رویه های پیچیده ی خریدی که توسط سازمان‏های خریدار بزرگتر به کار گرفته می شوند، دچار مشکل می شوند. همچنین احتمال آن که اینگونه شرکت‏ها سابقه یا نامی داشته باشند که اعتبارشان را بر آن بنا کنند، کم است. در سوی دیگر، سازمان‌های بزرگتر و با سابقه تر، کسب و کار و شهرتشان را بر یک یا تعدادی از محصولات/نواحی بازار ایجاد می کنند. یعنی عرضه ی یک محصول با تکنولوژی سطح بالا دریک ناحیه جدید نیز می تواند مشکلاتی را ایجاد کند. بسیاری از سازمان‏های دفاعی سعی می کنند تا برخی از تکنولوژی های جدیدترشان را به عنوان پایه ای برای محصولات در سایر بازارها به کار گیرند.
ساز و کارهای دستیابی به اعتبار سازمانی متفاوت است و بستگی به طبیعت بازار دارد. این امر در یک بازار ممکن است نیازمند تأیید یک مصرف کننده ی پیشرو باشد. در دیگری، ممکن است رمز موفقیت در روابط عالی با رسانه ها، قرار دادن یک مدیرعامل بسیار قوی، یا ایجاد یک سرمایه گذاری مشترک با یک عرضه کننده با سابقه باشد. شرایط هر چه که باشد، اعتبار می تواند به عنوان یک چالش بالقوه برای محصولات با تکنولوژی سطح بالا باشد که لازم است با دید بازاریابی مورد توجه قرار گیرد.

 

 

استانداردها

برای کسب و کارهای با تکنولوژی سطح بالا، استانداردهای محصول -در صورت وجود- با فراهم کردن معیاری برای قضاوت درباره محصول، می توانند به ایجاد اعتبار و کاهش عدم اطمینان و ریسک کمک کنند. این مطلب بویژه برای کسب و کارهای کوچکتر صدق می کند.
همچنین، فقدان استانداردها از دو طریق می تواند بر بازاریابی اثر بگذارد: یکی با فراهم کردن شانس تبدیل شدن به استاندارد بالفعل[۲۶]، و دیگری با تهدیدِ به حاشیه رانده شدن توسط ایجاد استاندارد آتی مبتنی بر تفسیر جایگزین یک تکنولوژی. این حقیقت که تعداد استانداردهای منتشر شده بین سال های دهه ی ۹۰ تقریباً دو برابر شد (McGurty, 1992)، نشان دهندهی تأثیر مهم و رو به تزاید استانداردها بوده است.

 

بخش دوم: تعارض والد – فرزند

 

نوجوانی[۱۰۳]

نوجوانی دوره انتقالی است که در آن فرد از وابستگی کودکی[۱۰۴]به‌سوی استقلال، مسئولیت‌پذیری و امتیازات بزرگسالی[۱۰۵] حرکت می‌کند (لطف‌آبادی، ۱۳۹۰). هرچند در خصوص طول این دوره اتفاق‌نظر کاملی بین روان شناسان وجود ندارد. معمولاً سنین ۱۱ الی ۱۳ تا ۱۸ الی ۲۰ سالگی را دوره نوجوانی می‌دانند (لطف‌آبادی، ۱۳۹۰). نوجوانی، بروز تغییرات زیستی، بدنی و اجتماعی تعریف شده است که مدتی طول می‌کشد و با انتظارات، رفتارها و نگرش‌های خاص این دوره بین اعضای خانواده همراه است (هریس[۱۰۶]، ۲۰۰۸؛ به نقل از برجعلی، ۱۳۹۲).
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
نوجوانی دوره افزایش فشار است. نوجوانان باید تصمیمات مهم دوران زندگی خود را درباره شغل، سلامت، رفتارهای پرخطر و تحصیل بگیرند و عبور از این دوره می‌تواند برای نوجوانان و خانواده‌هایشان دوران سختی باشد (جنکینز[۱۰۷]،۲۰۰۹؛ به نقل از برجعلی، ۱۳۹۲). در این دوره، نوجوان[۱۰۸] با دو مسئله اساسی درگیر است: بازنگری و بازسازی ارتباط با والدین، بزرگسالان و جامعه، و بازشناسی و بازسازی خود به‌عنوان یک فرد مستقل (لطف‌آبادی، ۱۳۹۰). تحولات سریع این دوره، روابط نوجوان با دیگران ازجمله والدین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. سال‌های ابتدایی نوجوانی به‌ویژه ۱۰ تا ۱۵ سالگی، با ظهور و افزایش تعارض میان نوجوانان و والدینشان ارتباط دارد (آلیسون، ۲۰۰۰؛ به نقل از قمری، ۱۳۹۲).

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

اهمیت رابطه‌ی والد و نوجوان

خانواده یک واحد اجتماعی است که بیشترین تأثیر را بر رشد افراد دارد (بیابانگرد،۱۳۸۹). امروزه نقش محرک و سازنده خانواده برای نوجوان بر همگان روشن است. پدر و مادر اولین کسانی هستند که زیربنای شخصیت سالم یک نوجوان را می‌سازد و پایه‌گذار ارزش‌ها و معیارهای فکری وی هستند. متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها به علت بی‌توجهی و عدم آشنایی با شیوه‌های برقراری ارتباط با فرزندان خود، نمی‌توانند با آن‌ ها رابطه صحیح برقرار کنند. نوجوان در این دوره بیش از هر زمان دیگر نیاز به مراقبت و همراهی والدین خود دارد، لذا قطع رابطه با نوجوان و یا رابطه نادرست با نوجوان ممکن است تأثیرات مخربی بر او بگذارد (اکبری، ۱۳۸۲). روابط نوجوانان کار آسانی نیست. نوجوانان با تعارض بین استقلال[۱۰۹] خواهی و احساس درجه وابستگی[۱۱۰] خود به والدین درگیر هستند.باآنکه هم‌سن‌وسال‌ها نقش مهمی در زندگی نوجوان ایفا می‌کنند، اما هیچ‌چیز مانع نفوذ مهم والدین در نوجوانان نیست (منصور، ۱۳۹۰) وپژوهش‌ها نشان می‌دهد نوجوانانی که رابطه خوبی با والدین خود نداشته‌اند، از عزت نفس[۱۱۱] پایین، ادراک ناکارآمد از شایستگی‌ها و فقدان انگیزش[۱۱۲] رنج می‌برند (غمخوارفرد، امراللهی‌نیا و آزادفلاح، ۱۳۹۱).

 

تعریف تعارض

تعارض یکی از جنبه‌های مهم روابط اجتماعی[۱۱۳] انسان‌ها و صورتی از کنش متقابل اجتماعی است (واندنبرگ[۱۱۴]، ترجمه نیک‌گهر، ۱۳۸۶). تعارض، تعاملی است ناراحت‌کننده بین دونفری که تمایل یا توانایی گوش کردن به ناراحتی‌های یکدیگر را ندارند. حالتی از جدایی و تنش که فشار روانی زیادی را ایجاد می‌کند و احساسات و هیجانات منفی را در طرفین موجب می‌شود) نبل اسچالم[۱۱۵]،۲۰۰۶؛ به نقل از خدامی، ۱۳۹۱). تعارض ازنظر لغوی نیز، به معنی باهم اختلاف داشتن و معترض و مزاحم یکدیگر شدن است (عمید، ۱۳۸۹). واژه تعارض به ناتوانی در حل تفاوت‌ها اشاره داشته و بیشتر با تنش، خصومت و پرخاشگری همراه است (هال[۱۱۶]،۱۹۸۷؛ به نقل از گیتی پسند و همکاران ، ۱۳۸۷). تعارض والد- فرزند عبارت است از چالش‌های ارتباطی و تعارضی که در حین رشد و تغییر اعضای خانواده ایجاد می‌شود (ازمت و بی اوقلو[۱۱۷]، ۲۰۰۹).

 

حوزه‌ها و مسائل مورد تعارض

موضوع‌های تعارض میان والدین و نوجوانانو نیز اهمیت و ترکیب آن‌ ها در فرهنگ‌های[۱۱۸] گوناگون متفاوت است (اسدی یونسی، مظاهری، شهیدی، طهماسیان و فیاض‌بخش، ۱۳۹۰).
بر اساس مدل حوزه‌های اختصاصی[۱۱۹]، می‌توان از چهار حوزه عمده در تحقیقات رشد شناختی و اجتماعی[۱۲۰] نام برد: ۱) مسائل اخلاقی[۱۲۱] شامل رفتارهایی که نادرست تلقی می‌شوند زیرا حقوق دیگران را مورد تجاوز قرار می‌دهند. ۲) مسائل متعارف[۱۲۲] شامل قواعد رفتاری مرسوم و موردتوافق همه و قواعدی که چارچوبی برای تعاملات اجتماعی پدید می‌آورند. ۳) مسائل شخصی[۱۲۳] که برعکس دو مورد فوق اعمالی‌اند که نتیجه‌شان تنها متوجه خود نوجوان است و بنابراین ورای قوانین اجتماعی یا ملاحظات اخلاقی تلقی می‌شوند و ۴) مسائل دوراندیشانه[۱۲۴] که مربوط به امنیت، سلامت و آسایش نوجوان است (سمتانا و دادیس[۱۲۵]، ۲۰۰۲).
به‌صورت جزئی‌تر و مصداقی‌ترمی‌توان گفت: در اکثر خانواده‌ها تعارض ممکن است درباره لباس پوشیدن، موسیقی یا اوقات فراغت باشد (استینبرگ و موریس[۱۲۶]، ۲۰۰۱؛ به نقل از قمری، ۱۳۹۲). اما گاهی اختلافات بر سر مسائل مهم‌تری مثل: استعمال دخانیات، رفتارهای جنسی[۱۲۷]، نگرش‌هاینقش جنسی، نگرش‌های سیاسی، ارزش‌های اخلاقی[۱۲۸]، مسائل اقتصادی- اجتماعی، مسئولیت‌های خانوادگی، عادت‌های مطالعه[۱۲۹] و نوع دوستان بروز می‌کند (بیابانگرد، ۱۳۸۹). در جدی‌ترین شکل آن نیز، محیط خانوادگی استرس‌زا با تعدادی پیامدهای منفی ازجمله بزهکاری[۱۳۰] نوجوان، فرار از خانه، افزایش افت تحصیلی[۱۳۱] و حاملگی دختران همراه است (استینبرگ و موریس، ۲۰۰۱؛ به نقل از قمری، ۱۳۹۲).
عکس مرتبط با اقتصاد
همچنین بیابانگرد مسائل زیر را در بروز تعارض میان نوجوان و والدین مؤثر می‌داند:

 

 

پیچیده شدن مسائل هویتی نوجوانان

ظهور میل جنسی در نوجوان

لزوم انتخاب‌های مهم زندگی توسط نوجوان

تغییر در ارتباطات و مواجهه باقدرت والدین

تغییر در دلبستگی[۱۳۲] نوجوان نسبت به والدین و همسالان

تردید و تعارض در مورد ارزش‌های والدین

انتظار والدین از نوجوان مبنی بر، برآورده کردن آرزوها و توقعات آن‌ ها

خودمحور بودن نوجوان

شیوه‌های تربیتی کنترلی و قدرت‌طلبانه‌ی [۱۳۳] والدین (بیابانگرد، ۱۳۸۹).

درواقع خانواده‌هایی که در آن‌ ها والدین از شیوه کنترلی و قدرت‌طلبانه استفاده می‌کنند در مقایسه با روش‌های آزادمنشانه‌تر، تعارضات بیشتری راتجربه می‌کنند (بیابانگرد، ۱۳۸۹).

 

اشکال تعارض

تعارض در اشکال مختلفی وجود دارد و می‌توان آن را به دو دسته کلی تقسیم‌بندی کرد:
تعارض سازنده[۱۳۴]: تعارض سازنده یا کارکردی افراد را برای تلاش کاری بیشتر، همکاری و خلاقیت[۱۳۵] بیشتر تحریک می‌کند (هیوتالا[۱۳۶]، ۲۰۰۶؛ به نقل از جباری، ۱۳۹۲). تعارض می‌تواند سازنده باشداگر نتایج آن باعث روشنی موضوعات، حل مشکلات و کمک به رشد شخصی شود. تعارض‌هایی که در خانواده به‌طور سازنده هستند می‌تواند منجر به رشد شخصی فرزندان و همچنین افزایش همکاری، همدلی و نیز توجه به یکدیگر شود (مک کوی، کامینز و دیویز[۱۳۷]، ۲۰۰۹)
تعارض مخرب[۱۳۸]: تعارض در سطح خیلی کم و خیلی زیاد، غیر سازنده و غیر کارکردی است. تعارض خیلی زیاد منحرف‌کننده است و در وظایف اختلال ایجاد می‌کند. تعارض خیلی کم ممکن است تلاش را افزایش دهد، ولی خلاقیت و سطح عالی عملکرد را کاهش می‌دهد (هیوتالا،۲۰۰۶؛به نقل از جباری، ۱۳۹۲). تعارض زمانی مخرب است که باعث نابودی ارزش فردی و دوقطبی شدن افراد در حوزه همکاری بین فردی و منجر به افسردگی در والدین و فرزندان، خشونت[۱۳۹]، درخودماندگی اجتماعی، مصرف مواد مخدر و الکل، پرخاشگری در خانواده، عزت نفس پایین در فرزندان و کاهش توانایی سازگاری[۱۴۰] در مدرسه شود (مک کوی، کامینز و دیویز، ۲۰۰۹).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی

 

رویکردهای نظری به رابطه و تعارض والد – فرزند

تعدادی رویکردهای نظری وجود دارد که در فهم کامل‌ترتعارض والد – فرزند به ما کمک می‌کند که در ادامه به بررسی آن‌ هامی‌پردازیم:

 

رویکرد اریک اریکسون[۱۴۱]

از دیدگاه روان شناسان من[۱۴۲] (مانند اریکسون)، نوجوانان از ۱۲ تا ۱۹ سالگی در وضعیت دست‌یابی به هویت[۱۴۳] در مقابل سرگشتگی قرار دارد. در این دوره معنای خود، از محدوده والدین به دنیای دوستی گسترش می‌یابد و این امر به‌نوبه خود بر تعامل والد و نوجوان تأثیر می‌گزارد. بنابراین موضوعاتی چون خودمختاری و استقلال باید در تمام سطوح مجدداًً موردگفتگو قرار گیرند و مسئله اساسی در دوره نوجوانی سازمان‌دهی مجدد رابطه والد – فرزندی است (لطف‌آبادی، ۱۳۸۰؛ به نقل از محسنی، ۱۳۹۲).

 

نظریه روان‌شناسی فردی[۱۴۴]

آلفرد آدلر[۱۴۵] (۱۸۷۰-۱۹۳۷) بر بی‌نظیری انسان، درماندگی و وابستگی طفل به بزرگ‌سالان و به‌ویژه والدین تأکید می‌کند. عقده حقارت[۱۴۶] ناشی از جبران[۱۴۷]حقارت‌ها است و می‌تواند در کودکی و در اثر شیوه‌های تربیتی والدین نیز به وجود آید. آدلر عقیده دارد سبک زندگی[۱۴۸] که فرد برای خود می‌سازد به تعاملات اجتماعی فرد و به‌ویژه ترتیب تولد[۱۴۹] فرد در خانواده و ماهیت رابطه والد – فرزند بستگی دارد. آدلر به اهمیت نقش مادر به‌عنوان اولین شخصی که کودک با او در تماس قرار می‌گیرداشاره‌کرده است. رفتار مادر می‌تواند پرورش‌دهنده یا مانعی برای رشد علاقه اجتماعی[۱۵۰] در کودک باشد. مادر باید همکاری، مصاحبت وجرأت را به کودک بیاموزد تا کودک بتواند در تلاش برای کنار آمدن با درخواست‌های زندگی جرأتمندانه عمل نماید (شولتز و شولتز[۱۵۱]، ۲۰۰۵؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۲).

 

نظریه‌ی سیستمی[۱۵۲]

برخلاف صورت‌بندی‌های اولیه خانواده‌درمانی سیستمی که عقیده داشت خانواده در برابر تغییر[۱۵۳] مقاومت می‌کند و می‌کوشد که به حالت قبل بازگردد، در حال حاضر خانواده نظامی درنظر گرفته می‌شود که به خاطر حفظ تداوم خویش می‌تواند تغییرات مربوطه را تحمل کند. در حقیقت استواری خانواده وابسته به تغییر آن است. یعنی خانواده تا زمانی که کارکرد خود را به‌درستی انجام می‌دهد، می‌تواند نظم وتوازن کافی را برای حفظ انطباق‌پذیری خویش به دست آورد و درعین‌حال، احساس نظم و یکسانی محیط را حفظ نماید (گلدنبرگ و گلدنبرگ[۱۵۴]، ۲۰۰۰؛ ترجمه شاهی براوتی، نقش بندی و ارجمند، ۱۳۸۹).
تعارضات والدین و نوجوان غالباً هنگامی پدیدار می‌شود که در خانواده کشمکش درگرفته است بر سر این‌که تا چه حد می‌توان تغییر قواعد را تحمل کرد، که در عین ثبات، تداوم هم حفظ شود. توافق مسالمت‌آمیز درباره تغییرات باعث می‌شود تا نظام خانواده از استواری و نیرومندی بیشتری برخوردار شود (گلدنبرگ و گلدنبرگ، ۲۰۰۰؛ ترجمه شاهی براوتی و همکاران، ۱۳۸۹). تعارضات در روابط بین اعضای خانواده اجتناب‌ناپذیر است و شیوه‌هایی که برای حل آن انتخاب می‌شود، می‌تواند تعیین کند که روابط افراد درست است و یا این‌که ارتباط با مشکل مواجه است (کرآلپ، دینسیورک و بیدوقلو[۱۵۵]،۲۰۰۹).

 

رویکرد چرخه زندگی[۱۵۶]

به نظر هیلی[۱۵۷](۱۹۷۳) وقتی کودکان به سن نوجوانی می‌رسند، خانواده با چالش‌های سازمانی جدیدی دست‌به‌گریبانمی‌شوند، به‌ویژه راجع به موضوعاتی چون خودپیروی و استقلال. امکان دارد والدین دیگر نتوانند اقتدار کامل خود را حفظ کنند، اما درعین‌حال نمی‌خواهند اقتدار خود را از دست بدهند. لذا مواردی مثل تغییر مقررات، محدودسازی و بازنگری در نقش‌ها که همگی ضروری نیز هستند، غالباً روابط بین دو یا چند نسل را به‌شدت دگرگون می‌سازند. نوجوانان باید بدون کمک دیگران به تعادل دست یابند، هویت خود را شکل دهند و از خانواده مستقل شوند (گلدنبرگ و گلدنبرگ، ۲۰۰۰؛ ترجمه شاهی براوتی و همکاران، ۱۳۸۹).

 

دیدگاه هال

از دیگر دیدگاه‌های مطرح در خصوص تعارضات والدین با نوجوانان می‌توان به نظریه هال[۱۵۸] اشاره نمود. او از دوران نوجوانی به دوران طوفان و تنش یاد می‌کند. بر اساس این دیدگاه نوجوانی توأم با یک سری تغییر و تحولات هورمونی[۱۵۹] و زیست‌شناختی[۱۶۰] است که نتیجه تغییرات بلوغ[۱۶۱] است که زمینه‌ساز برخورد و تضاد نوجوان با محیط اطراف ازجمله والدین است. بسیاری از متخصصان سلامت روان به این دیدگاه معتقدند و آشفتگی دوران نوجوانی را پدیده‌ای همگانی می‌دانند.این باور که آشوب روان‌شناختی نوجوانی را پدیده‌ای بهنجار می‌داند؛ به پیامدی دردناک منجر شده است و آن این است که اغلب تصور می‌شود نوجوانانی که به مشکلات روان‌شناختی[۱۶۲] گرفتارند با افزایش تدریجی سن، خودبه‌خود بهبود می‌یابند. در حال حاضر شواهد گواهی می‌دهد که مشکلات روان‌شناختی در نوجوانی معمولاً پایدار بوده و به درمان نیاز دارد و به‌ندرت ممکن است خودبه‌خود برطرف شود (پترسون،کومپاس، بروکس گان، استملر و گرانت[۱۶۳]، ۱۹۹۳).

 

پیشینه پژوهشی درباره تعارض والد – فرزند

 

پژوهش‌های داخلی

برجعلی (۱۳۹۲) اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش تعارضات والد – فرزندی در نوجوانان را موردبررسی قرارداد. در این پژوهش با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای، ۲۸ دانش‌آموز انتخاب و به‌صورت تصادفی در گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. برای گروه آزمایش ۸ جلسه درمانی انجام گرفت. نتایج نشان داد کهدرمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی تعارضات والد – فرزندی و ابعاد آن (پرخاشگری کلامی و پرخاشگری فیزیکی) را در دانش‌آموزان به‌طور معناداری کاهش می‌دهد، همچنین در افزایش توانایی استفاده از راهبردهای استدلالی در دانش‌آموزان به‌طورمعنی‌داری مؤثر بوده است.
اعتمادی،گیتی پسند و مرادی (۱۳۹۲) اثربخشی درمان گروهی راه‌حل مدار بر کاهش تعارضات مادر – دختر در مادران را بررسی کردند. نمونه این پژوهش ۳۰ نفر بودند که به‌طور تصادفی در گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند و ۸ جلسه درمانی بر روی گروه آزمایش انجام گرفت. نتایج نشان داد که درمان گروهی راه‌حل مدار منجر به افزایش مهارت استدلال و کاهش پرخاشگری کلامی و فیزیکی در مادران شده و درمجموع تعارضات مادر – دختر را کاهش می‌دهد.
قمری (۱۳۹۲) در مطالعه خود رابطه مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و تعارض والد – نوجوان در بین نوجوانان را بررسی کرد. نمونه پژوهش ۳۰۹ نفر دانش‌آموز دوره راهنمایی بودند که به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند. این مطالعه که از نوع همبستگی بود نشان داد که بین سرمایه اجتماعی و تعارض والد – نوجوان رابطه منفی معنی‌دار وجود دارد و تقریباً ۱۹ درصد از واریانس تعارض والد – نوجوان توسط مؤلفه‌های اعتماد شخصی، رابطه با خانواده و دوستان و خودباوری تبیین می‌شود.
ودادیان، قنبری هاشم‌آبادی و مشهدی، (۱۳۹۰) برای بررسی اثربخشی گروه‌درمانی چند خانواده‌ای بر حل تعارضات والدین – فرزندان و کاهش پرخاشگری نوجوانان دختر ۱۵-۱۴ ساله شهر مشهد، ۲۵ دختر به همراه والدینشان که به‌صورت داوطلب از بین مراجعه‌کنندگان به یک کلینیک روان‌شناسی انتخاب‌شده بود را موردمطالعه قراردادند. آن‌ ها به این نتیجه رسیدند که گروه‌درمانی چند خانواده‌ای در حل تعارضات میان والدین و نوجوانان مؤثر است، همچنین گروه‌درمانی با چند خانواده در مقایسه با دو گروه کنترل دیگر، عاطفه مثبت و گفت‌وشنود میان نوجوانان و والدینشان را به‌صورت معناداری افزایش داده است.
مرادی، آرین و فرخی (۱۳۹۰) پژوهشی با عنوان بررسی اثربخشی اجرای فن استعاره فاصله‌ها به شیوه گروهی بر کاهش تعارض‌های والد – فرزندی (پدر و دختر) در نوجوانان، انجام دادند. در این پژوهش با بهره گرفتن از نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی از میان دانش‌آموزان دختری که بر اساس مقیاس راهبردهای تعارض دارای بیشترین تعارض با پدرانشان بودند، ۳۰ نفر انتخاب‌شده و با روش جایگزینی تصادفی در گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. پس از اجرای ۸ جلسه درمان با گروه آزمایش، نتایج تحلیل کوواریانس جهت آزمون اختلاف‌ها نشان داد که اجرای فن استعاره فاصله‌ها بر کاهش تعارضات پدر – دختر مؤثر است.
ابوئی مهریزی، طهماسیان و خوش‌کنش (۱۳۸۹) تأثیر آموزش مدیریت خشم بر مهارت‌های خود نظم دهی خشم و تعارضات والد – نوجوان در دختران دوره راهنمایی شهر تهران را موردمطالعه قراردادند. نمونه پژوهش ۳۰ نفر است که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب‌شده و در گروه آزمایش و کنترل قرارگرفته و برنامه آموزش مدیریت خشم در ۱۰ جلسه به گروه آموزش ارائه گردید. یافته‌های این تحقیق با بهره گرفتن از آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مدیریت خشم، مهارت‌های خود نظم دهی خشم را افزایش داده و موجب کاهش تعارضات والد – نوجوان می‌شود.
مدیریت خشم

 

پژوهش‌های خارجی

برادفورد، وون و باربر[۱۶۴] (۲۰۰۸)، پژوهشی با عنوان «زمانی که تعارض وجود دارد، تعارض والدینی، تعارض والد – فرزند و مشکلات رفتاری جوانان» انجام دادند. آن‌ ها یک نمونه ۶۴۱ نفری از دانش‌آموزان ۱۲ تا ۱۸ ساله را موردمطالعه قراردادند. تجزیه‌وتحلیل نتایج نشان‌دهنده وجود ارتباط مستقیم و مثبت تعارض والدینی آشکار با رفتار ضداجتماعی، و تعارض والدینی پنهان با افسردگی و رفتار ضداجتماعی است. وقتی تعارض والد – فرزند به این مدل اضافه می‌شود، پیوستگی مستقیم و قابل‌توجهی بین تعارض پنهان و افسردگی با افزایش اثرات تعارض والد – فرزند، مشاهده می‌شود.
دیکسون، گرابر و بروکس‌گان[۱۶۵] (۲۰۰۸)، پژوهشی با عنوان «نقش احترام به اقتدار والدینی[۱۶۶] و شیوه‌های فرزند پروری[۱۶۷] والدین در تعارض والد – فرزند در میان خانواده‌های آمریکایی – آفریقایی، آمریکای لاتین و اروپایی – آمریکایی» انجام دادند. نمونه این پژوهش ۱۳۳ دختر و مادران آن‌ ها بودند. دختران آفریقایی – آمریکایی و آمریکای لاتینی نشان دادند که نسبت به دختران اروپایی – آمریکایی، به میزان قابل‌توجهی احترام بیشتری به اقتدار والدینی، قائل‌اند. علاوه بر این نتایج نشان داد که سطوح بالاتر نظم و انضباط و ارتباط بهتر توسط مادران، با میزان تعارض پایین‌تر همراه است.
استیونز، والبرگ، پلس و کرینن[۱۶۸] (۲۰۰۷)، پژوهشی با عنوان «مشکلات رفتاری و فرهنگ پذیری[۱۶۹] در میان نوجوانان مراکشی در هلند، تأثیر جنسیت و تعارض والد – فرزند» انجام دادند. نتایج نشان داد که دختران دارای الگوی فرهنگ پذیری دوسوگرا[۱۷۰]، نسبت به سایر دختران، مشکلات رفتاری درونی سازی شده[۱۷۱] و برونی‌سازی شده[۱۷۲] بیشتری در رابطه والد – نوجوان گزارش دادند؛ اما برای پسران هیچ اثری از تأثیر فرهنگ‌پذیری بر مشکلات رفتاری یافت نشد. بالا بودن تعداد تعارضات بین والدین و دختران دارای فرهنگ پذیری دوسوگرا، تا حدودی با ارتباط بین فرهنگ پذیری و مشکلات رفتاری توجیه می‌شود.
استراو و بی‌شاپ[۱۷۳] (۲۰۰۸)، مطالعه‌ای با عنوان «پرخاشگری و تعارض والد – فرزند در کودکان پیش‌دبستانی: یک مطالعه چندشکلی[۱۷۴] و چندروشی[۱۷۵]» انجام دادند. در این پژوهش بامطالعه ۴۷ نفر، رابطه سیستم ارتباط والد – فرزند و نمود پرخاشگری فیزیکی و ارتباطی، با همسالان در مدرسه، موردبررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه‌وتحلیل رگرسیون نشان داد که تعارض والد –فرزند (زمانی که پرخاشگری فیزیکی و جنسیت کنترل‌شده) به‌صورت منحصربه‌فردی با پرخاشگری ارتباطی، در میان هم‌سالان مرتبط بود.
به طور خلاصه، پژوهش‌ها نشان‌دهنده‌ی اثربخشی درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی، درمان گروهی راه‌حل مدار، گروه‌درمانی چند خانواده‌ای، اجرای فن استعاره فاصله‌ها به شیوه گروهی، آموزش مدیریت خشم بر کاهش تعارض والد – فرزند است. همچنین بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی، رفتار ضداجتماعی، افسردگی، پرخاشگری ارتباطی، احترام به اقتدار والدینی، نظم و انضباط، مشکلات رفتاری درونی سازی شده و برونی‌سازی شده، با تعارض والد – فرزند، رابطه وجود دارد.

 

بخش سوم: خودپنداره‌ی تحصیلی

 

خود، خودپنداره، خود آرمانی[۱۷۶]

جرسیلد[۱۷۷]پدیده خود را چنین تعریف می‌کند: خود، مجموعه‌ای از افکار و عواطف است که سبب آگاهی فرد از موجودیت خود می‌شود. بدین معنی که او می‌فهمد کیست و چیست. خود، دنیای درونی شخص است و شامل تمام ادراکات، عواطف، ارزش‌ها و طرز تفکر او است. پندار یا تصوری که فرد از خود دارد مسلماً برای او اهمیت حیاتی داشته، و سعی دارد که این تصویر را نگه دارد (بیابانگرد، ۱۳۹۰).
خود پنداره: پاپیکا[۱۷۸] خودپنداره را به‌عنوان یک ساختار پیچیده و اغلب شناختی از تعمیمات شخص به خود که شامل ویژگی‌ها، توانایی‌ها، دانش، ارزش‌ها، نگرش‌ها، نقش‌ها و دیگر موضوعاتی که افراد خود را تعریف کرده و پیوسته داده‌های خود را در آن یکپارچه می‌کنند، می‌داند (جوکلاوا و اولریکایوا، ۲۰۱۱).
خود ایده‌آل یا آرمانی مجموعه ویژگی‌های شخصی و شخصیتی است که ما دوست داریم واجد آن‌ ها باشیم. این تمایل ممکن است هدفی فردی و ذهنی باشد که ما در تخیل خود می‌خواهیم به آن دست‌یابیم و یا تصویری است که میل داریم از خود به دیگران نشان دهیم. خود ایده‌آل ممکن است بسیار دور از واقعیت و دور از دسترس باشد. تحقیقات نشان داده است که در افراد به هنجار به‌ خصوص افراد نوروتیک، کشمکش میان خود و خود ایده‌آل بسیار بیشتر از افراد عادی است (بیابانگرد، ۱۳۹۰).

 

اهمیت مفهوم خود و خودپنداره

خود پنداره در طول تاریخ بشر از دیدگاه فلاسفه، دانشمندان و نیز افراد عادی، موردتوجه قرارگرفته است (حسن‌زاده و همکاران ، ۱۳۸۴). خودپنداره، برای متخصصان بهداشت روانی از اهمیت خاصی برخوردار است. زیرا پندار فرد از شخصیت خود تا اندازه زیادی تصور او را راجع به محیطش تعیین می‌کند، و این عامل نوع رفتارهای او را طرح‌ریزی می کند. اگر تصور از خود، مثبت و نسبتاً متعادل باشد، شخص دارای سلامت روانی است و اگر پنداره فرد منفی و نامتعادل باشد، او ازلحاظ روانی ناسالم شناخته می‌شود (بیابانگرد، ۱۳۹۰).
به باور اندیشمندان، قسمت عمده ویژگی‌های شخصیتی، منش و خصوصیات رفتاری هر فرد به تصویری که از خود در ذهن دارد، یعنی انگاره وی، بستگی دارد (ستوده، ۱۳۹۰).
شاید مهم‌ترین فرض از نظریه‌های جدید «خود» این باشد که انگیزه تمام رفتارها حفاظت و ارتقای خودِ ادراک شده است. تجارب برحسب ارتباطشان با خود درکمی‌شوند و رفتارها نیز از این درک‌ها سرچشمه می‌گیرد. در این صورت، می‌توان نتیجه گرفت که تنها یک نوع انگیزش وجود دارد و آن‌هم انگیزه شخصی درون است که هر انسان در تمام زمان‌ها و مکان‌ها هنگام دست زدن به هر عمل دارد. (پرکی، ۱۹۷۰؛ ترجمه میرکمالی، ۱۳۷۸).
بنا به عقیده کمبز[۱۷۹] و اسنیگ[۱۸۰] خودقالب اساسی مراجعات شخصی و هسته مرکزی ادراک است که بقیه منطقه ادراک نیز در اطراف آن سازمان می‌یابد. در این مفهوم، خود پدیده‌ای است که هم محصول تجربیات گذشته و هم سازنده تجربیات جدیدی است که توانایی‌اش را دارد. این بدان معناست که هر چیزی بر مبنای مراجعات فرد به خود و از مجرای خود درکمی‌شود. دنیا ازنظر فرد، همان چیزی است که او می‌فهمد و از آن آگاهی دارد. به‌عبارت‌دیگر، جهان و مفاهیم را به همان طریقیکه خودمان می‌بینیم، مورد ارزشیابی قرار می‌دهیم . (پرکی، ۱۹۷۰؛ ترجمه میرکمالی، ۱۳۷۸).

 

جوانب مختلف خود پنداره

در این‌جا به جنبه‌هایی از خود پنداره اشاره می‌کنیم که کمتر موردتوجه قرارگرفته است:
الف. خودپنداره فردی: بیانگر خصوصیات رفتاری فرد است از دیدگاه خودش. این خودپنداره از خصوصیات جسمانی تا هویت جنسی، قومی، طبقه اجتماعی ـ اقتصادی و هویت من یا حس استمرار و یگانگی فرد در طول زمان را دربرمی گیرد.
ب. خودپنداره اجتماعی: ویژگی‌ها و یا خصوصیات رفتاری شخص است که وی تصور می‌کند دیگران آن را مشاهده می‌کنند.
ج. خودآرمانی با توجه به خودپنداره شخصی فرد: این آرمان‌ها خودپنداره‌هایی هستند که فرد شخصاً امیدوار است همانند آن‌ ها باشد.

 

hآنتالپی کل
iفصل مشترک مایع-بخار
i,aفصل مشترک مایع-بخار برای قسمت آدیاباتیک
i,cفصل مشترک مایع-بخار برای قسمت چگالنده
i,eفصل مشترک مایع-بخار برای قسمت تبخیرکننده
s اشباع، جامد
lفاز مایع
v فاز بخار wسیم، فتیله

 

دانلود متن کامل پایان نامه در سایت fumi.ir

مقدمه

 

مقدمه

لوله گرمایی به دلیل توانایی ویژه در انتقال گرما بدون اتلاف قابل‌توجه، یکی از یافته‌های مهم مهندسی انتقال گرما در قرن بیستم است. کاربرد اصلی لوله‌های گرمایی در ارتباط با مسائل حفاظت زیست‌محیطی و صرفه‌جویی سوخت و انرژی است.
لوله‌های گرمایی دستگاه‌های انتقال گرمای دو فاز هستند که فرایند تبدیل مایع به بخار و برعکس بین اواپراتور و چگالنده با هدایت گرمایی بالا انجام می‌شود. به دلیل ظرفیت بالای انتقال حرارت، مبادله‌کن‌های گرمایی با لوله گرمایی بسیار کوچک‌تر از مبادله‌کن‌های سنتی هستند. به کمک سیال کاری موجود در لوله گرمایی، گرما می‌تواند در اواپراتور جذب و به ناحیه چگالنده حمل شود که در آنجا با آزاد شدن گرما به محیط سرد، بخار چگالیده می‌شود. فن‌آوری لوله گرمایی کاربردهای فزاینده‌ای در افزایش عملکرد حرارتی مبادله‌کن‌های گرما در میکروالکترونیک، ذخیره انرژی گرمایی، تهویه و دستگاه‌های تهویه اتاق عمل، اتاق‌های تمیز و بخش‌های صنعتی دیگر شامل تکنولوژی انواع مختلف راکتورهای هسته‌ای و صنایع فضایی دارد. لوله‌های گرمایی ساختاری جامع دارند که دست‌یابی به هدایت گرمایی بسیار بالا با کمک جریان دو فاز با گردشی مویین را ممکن می‌سازد. یک لوله گرمایی با کمک رژیم جریان دو فاز به‌عنوان سیستم تبخیری-چگالش کار می‌کند که برای انتقال گرمایی که همان گرمای نهان تبخیر است، در فاصله‌های طولانی با اختلاف دمای کوچک به کار می‌رود. گرمایی که به اواپراتور اضافه می‌شود، به سیال کاری از طریق هدایت انتقال می‌یابد و موجب تبخیر سیال کاری در سطح ساختار مویین می‌شود. تبخیر موجب افزایش فشار محلی بخار در اواپراتور و جریان بخار به سمت چگالنده می‌شود که به‌وسیله گرمای نهان تبخیر حمل می‌گردد. ازآنجاکه انرژی در چگالنده استخراج می‌شود، بخاری که در سطح ساختار مویین چگالیده می‌شود، گرمای نهان را آزاد می‌کند. مزیت لوله‌های گرمایی به نسبت روش‌های معمول دیگر، هدایت گرمایی بالا در حالت پایا است؛ بنابراین، لوله گرمایی می‌تواند مقدار زیادی گرما را با اختلاف دمای کم در طول‌هایی نسبتاً زیاد حمل کند. لوله‌های گرمایی با سیال کاری فلزی می‌توانند هدایت حرارتی چند هزار برابر یا حتی جند ده هزار برابر گرما مانند نقره و مس داشته باشد. لوله‌های گرمایی می‌توانند در گستره وسیعی از دماها با انتخاب سیال کاری مناسب استفاده شود. در شکل (۱-۱) یک نمونه از لوله‌های گرمایی نشان داده‌شده است. لوله‌های گرمایی علاوه بر نوع ساده انواع مختلفی دارند مانند لوله گرمایی حلقوی[۱] و مسطح، در شکل (۱-۲) یک نمونه از لوله گرمایی حلقوی را نشان می‌دهد.

شکل ‏۱‑۱ قسمت‌های مختلف یک لوله گرمایی ]۴۳[

شکل ‏۱‑۲ لوله گرمایی حلقوی ]۱۹[

 

شرح موضوع

یکی از کاربردهای لوله گرمایی در صنایع فضایی است. هدف زیرسیستم کنترل حرارت در کاربردهای فضایی این است که دما را در مدت کار ماهواره در محیط فضا در محدوده خاصی نگه دارد. به‌طورکلی، تکنیک‌های کنترل حرارت به دودسته تقسیم می‌شوند: غیرفعال[۲] و فعال[۳]. نوع غیرفعال تا جای ممکن ترجیح داده می‌شود، به دلیل آسانی، قابل‌اعتماد بودن، هزینه و عدم مصرف توان ]۱[.
لوله‌های گرمایی از تکنیک‌های کنترل گرمای غیرفعال هستند که معمولاً در کاربردهای فضایی استفاده می‌شوند و دارای عمر زیاد و هدایت گرمایی بالا هستند. کاربردهای اصلی لوله‌های گرمایی در ماهواره‌ها عبارت‌اند از: ۱- انتقال گرما از محل‌های با اتلاف حرارت زیاد به رادیاتور در فواصل طولانی یا ۲- پخش گرما در سطح پنل به‌منظور کم کردن گرادیان حرارتی و بهتر کردن توزیع دما]۱[.
لوله‌های گرمایی انتقال حرارت را در ماهواره‌ها در برابر افزایش کم جرم بسیار افزایش می‌دهند. عملکرد آن‌ ها شامل تغییر فاز، همراه با نرخ گرمایی زیاد در دمای تقریباً ثابت است؛ بنابراین، لوله‌های گرمایی اختلاف دما را در صفحات از بین می‌برد و دما را در مناطقی که تمرکز چاه یا چشمه گرمایی وجود دارد، متعادل می‌کند. ]۲[
لوله‌های گرمایی از دهه هفتاد میلادی در کنترل دمای ماهواره استفاده می‌شوند. لوله‌های گرمایی تجهیزات بسیار مناسبی برای کاربردهای فضایی هستند زیرا برای کار به الکتریسیته نیاز ندارند، دارای قسمت‌های متحرک نیستند، دارای ظرفیت انتقال گرمای استثنایی هستند و اگر تکنولوژی مناسبی به‌کاربرده شود، دارای عمر طولانی هستند.
یکی از قسمت‌هایی که در وسایل هوایی نیاز به کنترل دما دارند، صفحات ساندویچی با هسته لانه‌زنبوری هستند. از صفحات لانه‌زنبوری[۴] به‌طور گسترده‌ای در صنایع هوایی به‌عنوان بدنه وسایل هوایی استفاده می‌شود. بدنه‌های ساخته‌شده از این صفحات مزایای زیادی دارند اما هدایت گرمایی آن‌ ها ناکافی است، به همین دلیل لوله‌های گرمایی در زیر این پوشش قرار می‌گیرند تا هدایت گرمایی این صفحات افزایش یابد. استفاده می‌شود. صفحات لانه‌زنبوری شامل سه لایه اصلی است: دولایه پوشش و پرکننده بین آن‌ ها. پوشش از آلیاژ آلومینیوم ساخته شده است. پرکننده‌های لانه‌زنبوری از پوشش آلومینیوم ساخته شده‌اند و ساختاری سلولی دارند. دستگاه‌ها در زیر پوشش قرار می‌گیرند. سطح بیرونی صفحه گرما را می‌تاباند]۲[.

شکل ‏۱‑۳ لوله گرمایی داخل صفحه لانه‌زنبوری
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که ساختارهای ساندویچی شبکه‌ای، سیستم‌هایی با تحمل بار زیاد هستند.
لوله‌های گرمایی برای پخش گرمای تجهیزات در طول صفحات ساختاری به کار می‌روند، آن‌ ها معمولاً به صفحات لانه‌زنبوری متصل و یا داخل آن‌ ها قرار گرفته‌اند (شکل ۱-۳). برای چنین کاربردهایی لوله‌های گرمایی با فتیله از جنس آلومینیوم و سیال آمونیاک معمولاً استفاده می‌شود. درحالی‌که آمونیاک دارای خواص ترموفیزیکی مناسبی است اما سیالی فشار بالا و خطرناک است. همچنین می‌توان از استون به‌عنوان سیال کاری که ماده‌ای بی‌خطر است استفاده کرد. لوله‌های گرمایی با استون قبلاً در دو ماهواره که به مدت چهار سال در حال کار بوده‌اند استفاده شده است]۳[.

 

اهمیت موضوع

لوله‌های گرمایی برای کاربردهای فضایی باید تحت تأثیر شرایط محیطی متفاوتی کار کنند. دو مورد باید در نظر گرفته شود: شرایط کاری سرمای شدید و گرمای شدید. شرایط سرما در انقلاب تابستانی که کمترین اتلاف گرما برای تجهیزات وجود دارد، درحالی‌که شرایط گرم مربوط به انقلاب زمستانی و بیشترین اتلاف گرمایی تجهیزات است. آزمایش‌های در سطح زمین نمی‌توانند شرایط عملکردی لوله گرمایی را در حالت شتاب گرانش صفر بازتولید نماید، بنابراین استفاده از مدل‌سازی اهمیت می‌یابد. در این پایان‌نامه لوله‌های گرمایی در صفحات لانه‌زنبوری شبیه‌سازی و نقش آن‌ ها در کنترل دما بررسی‌شده است.

 

مرور ادبیات موضوع

در طول ۳۰ سال گذشته مطالعات عددی گسترده‌ای برای آسان کردن فهم عملکرد لوله‌های گرمایی انجام‌شده و به طراحی آن به‌طور عملی کمک کرده است. درنتیجه روش‌های بسیاری برای پوشش جنبه‌های مختلف عملکرد لوله‌های گرمایی توسعه داده شده‌اند]۴٫[
گستره مدل‌های عددی برای لوله گرمایی از تحلیل توده‌ای تا جریان بخار شبه یک‌بعدی، برای درهم آمیختن جریان بخار سه‌بعدی و هدایت گرمای دیواره را شامل می‌شود ]۴٫[
فقری و پروانی به تحلیل عددی جریان آرام در لوله گرمائی حلقوی پرداختند. نمایش بیضوی و سهموی معادلات حاکم بر حرکت سیال برای جریان آرام، پایا و دوبعدی در یک لوله گرمائی حلقوی با توزیع بار سرمایش و گرمایش گوناگون به‌طور عددی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که جریان با نرخ بسیار بالای چگالش برمی‌گردد و نمایش سهموی تصویری به‌ اندازه کافی دقیق را از تغییر فشار بخار در هر دو نرخ کم و زیاد چگالش نشان می‌دهد. روش تقریبی تحلیلی هم‌چنین می‌تواند افت فشار و تغییر سرعت را به‌طور دقیق در طول لوله گرمایی حلقوی به همراه محلی را که جریان در قسمت کندانسور بازمی‌گردد، پیش‌بینی کند. هم‌چنین مشخص شد که برای جریان آرام بخار در لوله‌های گرمایی، جریان در چگالنده برمی‌گردد که دلیل آن عدد رینولدز بالاست]۵٫[
چن و فقری تحلیلی عددی برای عملکرد کلی لوله گرمایی با یک یا چند منبع گرمایی را ارائه دادند. تحلیل شامل هدایت گرمایی در دیواره و منطقه مایع –فتیله همراه با تأثیر تراکم‌پذیری بخار در داخل لوله گرمایی است. معادلات بیضوی حاکم به‌صورت دوبعدی همراه با روابط تعادل ترمودینامیکی و شرایط مرزی مناسب به‌صورت عددی حل شده‌اند. حل در تطابق خوبی با داده‌های تجربی بخار و دمای دیواره در هر دو دمای عملکردی بالا و پایین است. این مدل توانایی مناسبی در پیش‌بینی عملکرد لوله‌های گرمایی با یک یا چند منبع گرمایی دارند.برای لوله‌های گرمایی که از آب به‌عنوان سیال کاری استفاده می‌کنند، دمای بخار در طول لوله گرمایی تقریباً ثابت است. این به خاطر افت فشار بسیار کم در اطراف لوله در مقایسه با فشار بخار استاتیک و همچنین تعادل ترمودینامیکی بین فشار و بخار در فصل مشترک مایع و بخار است]۶٫[
فقری و همکاران جریان یک‌بعدی، گذرا و تراکم‌پذیر بخار را در یک لوله گرمایی مدل کردند. نتایج عددی با بهره گرفتن از روش تفاضل محدود به دست آمد. مدل برای جریان بخار شبیه‌سازی‌شده و جریان بخار واقعی در لوله گرمایی سنجیده شده است. مقایسه خوبی بین نتایج گذرای حاضر برای جریان بخار لوله گرمایی شبیه‌سازی‌شده با نتایج قبلی مدل دوبعدی عددی به‌دست‌آمده و نتایج حالت دائم با نتایج تجربی موجود تطابق خوبی دارند. رفتار گذرای جریان بخار تحت سرعت‌های مادون صوت، صوت و مافوق صوت همراه با شار جرمی زیاد با موفقیت پیش‌بینی شده است. برای لوله گرمایی شبیه‌سازی‌شده، جریان بخار به‌سرعت به حالت دائم می‌رسد. توزیع دما و فشار در طول حالت گذرا بسیار از حالت دائم آن متفاوت است. داده‌های تجربی برای حالت گذرا برای دانستن رفتار گذرای جریان بخار در دمای بالا و پایین موردنیاز است. مدل یک‌بعدی می‌تواند تلاش‌های موردنیاز برای حل مسئله جریان بخار را کاهش دهد]۷٫[
ایزمیل و زرندیت مدل تحلیلی-عددی تعمیم‌یافته جریان داخلی در لوله گرمایی را ارائه دادند. فرمولاسیون این مدل بر پایه فرمولاسیون دوبعدی معادله‌های انرژی و ممنتوم در نواحی بخار و مایع و همچنین لوله فلزی است. حل عددی مدل با بهره گرفتن از کد عددی SIMPLE به دست آمده است. میدان جریان‌ها و همچنین میدان‌های فشار برای هندسه‌های مختلف یافته و بحث شده است. جریان‌های بخار و مایع آرام و حالت پایاست. این مدل تطابق خوبی با نتایج تجربی به‌دست‌آمده برای هر دو مقطع مستطیلی و دایروی را داراست]۸٫[
کزنتزوف و سیتنیکف مدلی ریاضی برای انتقال حرارت و جرم در لوله گرمایی استوانه‌ای دماپایین فرموله کردند. در این کار مدل‌سازی عددی مسئله انتقال حرارت و جرم انجام شده است. توزیع سرعت، فشار و دما در لوله‌های حرارتی به دست آمده است. نتایج به‌دست‌آمده همچنین می‌تواند برای تحلیل بازده و توان لوله‌های حرارتی دماپایین به کار روند. این حل با بهره گرفتن از روش تفاضل محدود انجام و حرکت سیال در محیط فتیله با بهره گرفتن از قانون دارسی توصیف ‌شده است و همچنین از تشعشع و نیروهای حجمی صرف‌نظر شده است]۹٫[
ریفت و همکاران به بررسی تکنیک‌های عددی موجود استفاده‌شده برای شبیه‌سازی عملکرد لوله گرمایی با فتیله و بدون فتیله بر پایه تحلیل روش‌های مدل‌سازی جاری پرداختند. در این کار جریان بخار به‌عنوان جریانی دوبعدی بحث شده است. جریان از درون ناحیه مایع-فتیله به‌عنوان مسئله‌ای یک‌بعدی بررسی شده است. جریان‌های بخار و مایع با بهره گرفتن از دستگاه معادلات حاکم، تراکم‌پذیری حرارتی ترکیبی، روابط هیدرودینامیکی و موئینگی و همچنین روابط هندسی باهم کوپله شده‌اند. روش تفاضل محدود برای تحلیل عددی به کار گرفته شد و زبان فرترن برای توسعه برنامه کامپیوتری استفاده شد. از مدل برای تحقیق در مورد ویژگی‌های لوله‌های گرمایی با فتیله بلند، شامل تغییر سطح مقطع، سرعت محوری/شعاعی، فشار و دمای جریان‌های سیال/بخار همراه با موقعیت ارتفاع بالای سطح مایع استفاده شد. برای ارزیابی پیش‌بینی‌های مدل، تجهیزات آزمایش برای آزمایش‌های تجربی ساخته شد. این شامل اندازه‌گیری دمای سطح و جریان گرمای همراه با انتقال حرارت در لوله گرمایی می‌شود. نتایج حاصل از آزمایش توافقی کلی با پیش‌بینی‌های عددی، هنگامی‌که شرایط آزمایش آخر نزدیک فرضیات آزمایش باشد، دارند]۴٫[
فقری به حل معادلات حرکت سیال برای جریان تراکم پذیر و تراکم‌ناپذیر در یک لوله گرمایی حلقوی[۵] پرداخت. علاوه بر این حل تشابهی ارائه شده است که می‌تواند افت فشارها را در همه قسمت‌های لوله گرمایی پیش‌بینی کند. هم‌چنین تحلیلی تئوری برای پیش‌بینی محدودیت صوتی برای لوله گرمائی ارائه شده است. درنهایت مشخص شد که معادله به‌دست‌آمده برای محدودیت صوتی برای لوله گرمائی حلقوی برای بارهای گرمایی متقارن و نامتقارن قابل‌استفاده است. تخمین دقیق افت فشار در قسمت اواپراتور برای جریان‌های بخار تراکم‌پذیر و تراکم‌ناپذیر انجام‌پذیر است]۱۰٫[
نوری و لایقی روشی عددی بر پایه الگوریتم SIMPLE برای تحلیل جریان بخار در یک لوله گرمایی حلقوی ارائه دادند. روش تحلیل آن‌ ها نیز مبتنی بر روش فقری بود. واکنش لوله گرمایی حلقوی[۶] به شارهای گرمایی مختلف در قسمت‌های اواپراتور و چگالنده مطالعه شده‌اند. جریان سیال و انتقال گرما در فضای حلقوی بخار با بهره گرفتن از معادله نویر – استوکس شبیه‌سازی شده است. معادلات حاکم به‌صورت عددی با روش حجم محدود حل شده‌اند. فشار بخار و توزیع دما در طول لوله گرمائی حلقوی برای تعدادی از موارد تست‌شده متقارن پیش بینی شده است. بازگشت جریان بخار و گذار به جریان آشفته نیز پیش بینی شده است. نتایج با داده‌های عددی موجود مقایسه شده و توافق خوبی در همه زمینه‌ها وجود دارد؛ بنابراین مدل توسعه داده‌شده جریان بخار در این مقاله دقت خوب و همگرایی مناسبی را در محدوده اعداد رینولدز پائین نشان می‌دهد]۱۱٫[
کایا و گلداک مدلی سه‌بعدی برای شبیه‌سازی حالت پایای لوله گرمایی با بهره گرفتن از روش المان محدود ارائه دادند. معادلات جرم ممنتوم و انرژی در کل لوله گرمایی برای جریان مایع و بخار حل شده‌اند. پروفیل دمای دیواره بیرونی محاسبه‌شده در سازگاری مناسبی با اطلاعات تجربی قرار دارند. توزیع فشار بخار و مایع نیز ارائه و بحث شده‌اند. نشان داده شده است که جریان بخار حول مرکز لوله گرمایی حتی تحت بار غیریکنواخت تقریباً متقارن باقی می‌ماند. این مدل دارای ویژگی‌های زیر است:

 

 

مدل‌سازی سه‌بعدی اجازه شبیه‌سازی گرمای غیریکنواخت در لوله‌های گرمایی را می‌دهد.

لوله‌های گرمایی با دمای بالا قابل شبیه‌سازی هستند.

جریان مایع داخل فتیله در نظر گرفته شده است که اجازه تخمین دقیق‌تر توزیع دما را می‌دهد.

عبارات انتقال توسعه‌یافته دارسی منجر به تخمین دقیق‌تر افت فشار اطراف فتیله می‌شود]۱۲٫[

محجوب و مهتاب‌روشن به شبیه‌سازی عددی لوله گرمایی متعارف پرداختند، روش آن‌ ها در ادامه روش استفاده‌شده توسط نوری و لایقی بود. با این تفاوت که ابتدا حل برای لوله‌های گرمایی استوانه‌ای توسعه داده شد و علاوه بر منطقه بخار، معادله جریان برای منطقه مایع-فتیله نیز حل شد. جریان به‌صورت تراکم‌ناپذیر فرض و در دستگاه مختصات استوانه‌ای حل شد. برای حل لوله گرمایی به دو قسمت منطقه بخار و ساختار فتیله و مایع تقسیم شد. معادلات حاکم در منطقه بخار شامل پیوستگی، ناویر-استوکس و انرژی است؛ که با بهره گرفتن از الگوریتم SIMPLE حل شده‌اند. برای مطالعه تأثیر تغییرات پارامترها بر عملکرد لوله گرمایی معیاری انتخاب و تأثیر تغییر یک پارامتر را هنگامی‌که پارامترهای دیگر ثابت است، بررسی می‌کند. قانون دارسی برای محیط متخلخل در معادله ممنتوم انتخاب شده است. درنهایت نتایج به‌دست‌آمده با دیگر نتایج موجود مقایسه و تطابق خوبی باهم دارند. نتایج نشان می‌دهد که مقاومت حرارتی لوله گرمایی با افزایش تخلخل فتیله افزایش و با افزایش هدایت گرمایی و شعاع لوله گرمایی کاهش می‌یابد]۱۳٫[
پویو و همکاران شبیه‌سازی یک لوله گرمایی مسی را که دارای جریان دائم و آرام بود، ارائه دادند. روش کار آن‌ ها نیز مانند روش محجوب و مهتاب روشن مبتنی بر جداسازی دو ناحیه مایع-فتیله و بخار بود. جریان همچنین تراکم‌ناپذیر و سه‌بعدی برای تخمین پروفیل‌های دما، فشار و سرعت در نظر گرفته شدند. در این شبیه‌سازی از مدل انتقال غیردارسی برای فتیله متخلخل برای تعیین جریان مایع از درون قسمت مایع-فتیله استفاده شده است. منابع گرمایی تبخیر و چگالش در معادله آنتالپی کل در قسمت مایع-فتیله برای توصیف از دست دادن یا گرفتن گرما از تبخیر و چگالش در نظر گرفته شده است. معادلات غیرخطی جبری از روش گسسته‌سازی حجم محدود با بهره گرفتن از روش جداسازی تکراری و الگوریتم SIMPLEC حل شده‌اند. نتایج عددی دمای دیواره بیرونی، فشار خط مرکز و بزرگی سرعت در توافق مناسبی با عملکرد لوله گرمایی قرار دارند. نتایج دمای دیواره بیرونی و بزرگی سرعت خط مرکزی بهتر از نتایج مطالعات پیشین است و نتایج دمای دیواره بیرونی با نتایج تجربی سازگاری مناسبی دارند. جریان مایع از داخل فتیله متخلخل، با بهره گرفتن از معادلات ناویر استوکس همراه با معادلات ونگ و چنگ با بهره گرفتن از فرضیات زیر بیان می‌شود:

 

 

ازآنجاکه لوله‌های گرمایی با ورودی گرمایی غیریکنواخت کار می‌کنند، تحلیل سه‌بعدی برای این مطالعه در نظر گرفته شده است.

از اثرات جاذبه به دلیل آن‌که تحلیل برای لوله گرمایی افقی است، صرف‌نظر شده است]۱۴٫[

تاچاپونگ و همکاران نیز با بهره گرفتن از روش ارائه‌شده توسط محجوب و مهتاب روشن به بررسی تأثیر فشار موئین بر عملکرد لوله گرمائی پرداختند، آن‌ ها در این مطالعه، به شبیه‌سازی عددی دوبعدی انتقال گرما و جریان سیال در حالت پایا با بهره گرفتن از روش المان محدود پرداختند، دامنه حل شامل هسته بخار، فتیله و دیواره است. مدل فشار موئین برای فصل مشترک مایع- بخار استفاده شده است. این فرض برای تحقیق درباره اثر فشار موئین بر عملکرد لوله گرمائی انجام شده است. این فرض همچنین بر توزیع دمای دیواره در انتهای قسمت اواپراتور تأثیر می‌گذارد. برای تائید اعتبار این شبیه‌سازی، نتایج توزیع دمای دیواره و بخار با داده‌های تجربی لوله گرمائی به‌دست‌آمده توسط هوانگ و همکاران مقایسه شده‌اند. نتایج عددی نشان می‌دهد که گرادیان فشار موئین داخل فتیله در انتهای قسمت اواپراتور بسیار بزرگ است. این گرادیان فشار شاید به دلیل حرکت سریع مایع در انتهای قسمت اواپراتور باشد، بنابراین انتقال گرمای بهینه را از طریق جابه‌جائی فراهم می‌کند. درنتیجه ارزیابی با نتایج تجربی نشان می‌دهد که توزیع دمای دوبعدی به‌خوبی شبیه‌سازی‌شده است که می‌تواند به طراحی دقیق و بهینه لوله گرمائی کمک کند]۱۵٫[
از شبیه‌سازی‌های تحلیلی نیز می‌توان به کار شبگرد و فقری اشاره کرد. آن‌ ها در این کار به بررسی عملکرد لوله گرمایی استوانه‌ای با چند منبع حرارتی پرداختند. مدل حالت پایای تحلیلی برای لوله حرارتی استوانه‌ای که تحت‌فشار حرارتی ثابت یا سرمایش جابه‌جایی قرارگرفته، ارائه شده است. دو وضعیت سرمایش شار گرمایی ثابت و سرمایش جابه‌جایی مدل شده است. مدل ارائه‌شده هدایت حرارتی در دیواره لوله گرمایی همراه با جریان سیال و هیدرودینامیک بخار کوپله شده است و به منابع حرارتی مختلفی مجهز است. مطالعه پارامتری که روی اثر هدایت حرارتی محوری در دیواره لوله گرمایی انجام شده است، مشخص کرد که حذف اثر هدایت حرارتی محوری در دیواره منجر به تخمین زیاد از افت فشار، بسته به مشخصات لوله گرمایی در حدود ۱۰ درصد می‌شود. در نظر گرفتن هدایت حرارتی محوری، همچنین برای دست‌یابی به توزیع دمای دقیق در لوله گرمایی مهم است. مدلی ساده برای پیش‌بینی و تعیین کمیت معیار اهمیت انتقال حرارت محوری در دیواره لوله حرارتی توسعه داده شده است. صرفه‌جویی قابل‌ملاحظه‌ای در زمان با بهره گرفتن از مدل تحلیلی ارائه‌شده به نسبت مدل عددی حاصل شده است. مدل توسعه داده‌شده ابزاری مفید برای تشخیص حد موئینگی لوله‌های گرمایی استوانه‌ای ارائه می‌دهد و می‌تواند برای بهینه‌سازی و کاربردهای طراحی استفاده شود]۱۶٫[
از کارهای دیگر در مورد لوله گرمایی می‌توان به کار تسای و همکاران در مورد روش تست دینامیک برای تعیین عملکرد حرارتی لوله گرمائی اشاره کرد. تعدادی از پارامترهای دینامیک عملکرد حرارتی لوله گرمائی توسط پدیده گذار مشاهده شدند. زاویه خمش، نسبت‌های پری[۷] و شکل‌های لوله گرمائی مطالعه شدند تا تأثیر آن‌ ها بر عملکرد حرارتی لوله‌های گرمائی برای هر دو تست حالت پایا و دینامیک مشخص شود. مدل به‌دست‌آمده بر پایه تست دینامیک برای توصیف نتایج تجربی به کار گرفته شد. نتایج تجربی نشان می‌دهد که تغییر شکل لوله گرمائی، به عملکرد حرارتی آن آسیب قابل‌توجهی می‌زند. افزایش نسبت پری، محدودیت‌های عملکردی را افزایش می‌دهد، اما منجر به پاسخ‌های دمایی لوله گرمائی با حساسیت کمتر می‌شود. پارامترها و تأثیر فاکتورها بین تست حالت پایا و تست دینامیک به‌طور قابل‌توجهی مشابه است؛ بنابراین تست دینامیک می‌تواند به‌جای تست حالت پایا برای تعیین عملکرد حرارتی لوله گرمائی وقتی‌که بازده بالا اولویت اصلی است، به کار گرفته شود]۱۷٫[
از انواع لوله‌های گرمایی می‌توان به لوله گرمایی حلقوی[۸] اشاره کرد. ولاسف و ریل مدلی برای لوله گرمایی حلقوی ارائه دادند که با نتایج تجربی ارزیابی می‌شود. یک LHP معمولی شامل اواپراتور، چگالنده، محفظه جبرانی و خطوط انتقال مایع و بخار است. رفتار لوله گرمایی حلقوی در این کار به‌عنوان جزئی از سیستم کنترل ماهواره تحت سناریوهای مختلف تأثیر شار گرمایی مداری چگالنده رادیاتور پیش‌بینی می‌شود. مدل ریاضی کنترل قسمت بخار-مایع در چگالنده و هم‌چنین نرخ جریان در محفظه جبرانی را نشان می‌دهد. ویژگی‌های فاز بخار نهایی در خط مایع و چگالش جزئی[۹] بخار در خط بخار نیز در این مدل قرار دارد. در چگالنده LHP، ضخامت فیلم چگالیده شده در لوله با حل همزمان معادلات انرژی و ممنتوم و تعادل جرمی با در نظر گرفتن تنش برشی در خط اتصال تعیین می‌شود. استون به‌عنوان سیال کاری انتخاب شده است. شرایط آزمایش در مدل ریاضی بازتولید می‌شود و پارامترهای آن برای توسعه ظرفیت مدل برای نشان دادن عملکرد LHP واقعی تنظیم شده است]۱۸٫[
بای و همکاران مدل ریاضی حالت پایا را برای یک لوله حرارتی به دست آوردند و با نتایج تجربی مقایسه کردند. مدل‌سازی فتیله اواپراتور نه‌تنها شامل فتیله تک لایه بلکه شامل فتیله ترکیبی دولایه نیز می‌شود. مدل جریان حلقوی در مدل چگالنده اتخاذ شده است که در آن اثر کشش سطح سیال و اثرات متقابل بین فاز مایع و بخار شامل تنش‌های برشی ناشی از انتقال ممنتوم و اصطکاک در نظر گرفته شده است. مدل می‌تواند طول کاهش ناحیه دو فاز چگالنده را تحت هدایت ثابت که درنتیجه انبساط حجمی مایع در محفظه جبرانی پیش‌بینی کند و در تطابق خوبی با نتایج تجربی قرار دارد. همچنین نشان داده شده است که کاربرد فتیله در لایه ترکیبی می‌تواند عملکرد لوله گرمایی حلقوی را تحت شرایط هدایت متغیر به خاطر کاهش تنش از اواپراتور به محفظه جبرانی بهبود بخشد. مطالعه پارامتری بر اثرات دمایی چاه گرمایی، دمای محیط، سیال کاری و دمای کاری نیز بحث شده است که بیشتر مربوط به فهم ویژگی حالت پایای لوله گرمایی حلقوی است]۱۹٫[
امروزه استفاده از نانوسیال به‌عنوان سیال کاری به دلیل بهبود عملکرد لوله‌های گرمایی متداول شده است. سلومون و همکاران مدلی عددی دوبعدی و گذرا را برای پیش‌بینی هسته بخار، دمای دیواره فشار بخار، سرعت بخار و سرعت مایع در فتیله ارائه دادند. معادلات جرم، ممنتوم و انرژی به‌طور عددی برای نواحی بخار و مایع حل شدند اثر نانو سیال آب-مس بر عملکرد انتقال حرارت لوله گرمائی با بهره گرفتن از مدل توسعه داده‌شده، مطالعه شده است و سپس با نتایج مربوط به آب دیونیزه مقایسه شده است. پروفیل‌های گذرای مایع و بخار در ناحیه فتیله با بهره گرفتن از مدل توسعه داده‌شده به دست آمده است. مشخص شد که اضافه کردن نانو ذرات منجر به کاهش دمای دیواره، فشار عملکردی، دمای بخار و مقاومت کلی لوله گرمائی می‌شود: بنابراین انتقال گرما در همان بار گرمائی افزایش می‌یابد. همچنین مشاهده شد که کاهش مقدار تخلخل فتیله به دلیل اضافه شدن نانوذرات هدایت مؤثر ساختار فتیله را که مانند لایه پوششی عمل می‌کند و توانائی انتقال حرارت لوله گرمائی را می‌دهد، افزایش می‌یابد]۲۰ [.
درزمینه لوله گرمایی کارهای تجربی بسیاری نیز انجام شده است که در ادامه می‌آید:
ویمراد و همکاران به تحلیل اثر ورودی گرما و زاویه شیب بر گرمای لوله پرداختند. ورودی گرما برای مراحل گوناگون تغییر کرد و زاویه شیب برای ورودی‌های گرمای متفاوت، در حالت شیب‌دار و عمودی قسمت چگالنده بالای اواپراتور قرار دارد. برای انجام آزمایش لوله گرمائی از فولاد زنگ نزن با طول کل mm‌۹ و قطر خارجی mm‌۵۳ استفاده شد و آب به‌عنوان سیال کاری انتخاب شد. دما در طول لوله گرمائی از سمت اواپراتور تا چگالنده کاهش می‌یابد. ویژگی‌های معمول لوله گرمائی برای همه موقعیت‌ها به‌ویژه موقعیت‌های عمودی و شیب‌دار به دست آمد. کمترین زمان رسیدن به حالت پایا برای لوله در حالت عمودی بود. نتایج نشان می‌دهد که با افزایش در گرمای ورودی، مقاومت حرارتی کاهش می‌یابد. کمترین مقاومت حرارتی مربوط به حالت شیب‌دار بود]۲۱٫[
ونگ و همکاران با انجام آزمایش‌هایی به تحقیق تأثیر تبخیر و چگالش بر عملکرد لوله‌های گرمائی مسطح پرداختند. در این آزمایش‌ها لوله گرمائی مسطح دارای طول انتقال گرمائی ۲۵۵mm و عرض ۲۵mm بود و آب خالص به‌عنوان سیال کاری انتخاب شد. نتایج نشان می‌دهد که در مقایسه با مجرای بخار، لوله گرمائی مسطح می‌تواند در فواصل طولانی انتقال گرما انجام دهد، در مقایسه با لوله‌های گرمائی معمولی، لوله گرمائی مسطح تماس بزرگی با منابع گرمائی دارند، مقاومت حرارتی کاهش و محدوده انتقال گرما با افزایش طول قسمت تبخیر، افزایش می‌یابد. لوله گرمائی مسطح در توان گرمائی پایین‌تری با افزایش طول قسمت چگالنده، خشک می‌شود که نشان‌دهنده آن است که محدوده انتقال حرارت کاهش یافته است، اما دمای اواپراتور نیز کاهش می‌یابد، وقتی‌که طول چگالش به‌اندازه طول تبخیر شود، لوله گرمائی مسطح عملکرد بهتری دارد]۲۲٫[
تران و همکاران به بررسی تجربی استفاده از لوله‌های گرمائی مسطح به‌عنوان جزئی تأثیرگذار و کم‌مصرف انرژی برای کاهش دمای قسمت پائین باتری برای خودروهای هیبریدی پرداختند. برای این هدف، شار گرمائی نامی تولیدشده توسط قسمت باتری بازتولید می‌شود و به سیستم سرمایش لوله گرمائی مسطح وارد می‌شود. عملکرد حرارتی سیستم سرمایش لوله گرمائی مسطح با عملکرد یک چاه گرمائی معمولی تحت شرایط سرمایش مختلف و موقعیت‌های متفاوت مقایسه شده است. نتایج نشان می‌دهند که اضافه شدن لوله گرمائی مقاومت حرارتی جاه گرمائی را %۳۰ تحت جابه‌جائی آزاد و %۲۰ تحت سرمایش با هوای سرعت پائین کاهش می‌دهد. درنتیجه دمای سلول زیر C°۵۰ نگه‌داشته می‌شود که با بهره گرفتن از چاه گرمائی حاصل نمی‌شود. با توجه به فضای اختصاص داده‌شده به قسمت باتری در وسیله نقلیه، لوله گرمائی می‌تواند در وضعیت عمودی یا افقی قرار گیرد. علاوه بر این، لوله گرمائی مسطح به‌طور بهینه‌ای تحت شرایط مختلف جاده کار می‌کند. رفتار گذاری لوله گرمائی مسطح همچنین تحت ورودی توان با فرکانس بالا و دامنه بزرگ هم مطالعه شده است، همچنین مشخص شد که لوله گرمائی مسطح می‌تواند افزایش ناگهانی شار گرمائی را بهتر از چاه گرمائی کنترل کند]۲۳٫[
دی شامفلیر و همکاران بر لوله گرمائی مسی با سیال آب با فتیله‌ای از جنس فیبرهای فلزی با قطر mµ۱۲ تحقیق کردند. لوله گرمائی با مش فیبر با دو فتیله دیگر مقایسه شده‌اند، مش صفحه‌ای (۱۴۵ مش در اینج) و فتیله پودر متخلخل. همه این سه لوله گرمائی دارای قطر خارجی ۶mm و طول ۲۰۰ mm هستند و از آب به‌عنوان سیال کاری استفاده می‌کنند. آزمایش‌ها به‌دقت در سه حالت عمودی، مخالف جهت جاذبه و در جهت جاذبه انجام شدند. در جهت مخالف جاذبه لوله گرمائی برای گرمائی ورودی تا ۷۰W و دمای عملکردی ۷۰°C آزمایش شد. برای جهت موافق جاذبه، لوله‌های گرمائی تا ۱۶۰ W و دمای ۱۲۰°C آزمایش شد. مقاومت حرارتی و اختلاف دمایی بین اواپراتور و چگالنده به‌عنوان شاخص استفاده شده است]۲۴٫[
برای جهت موافق گرانش، فتیله با مش صفحه‌ای، بهتر از فیبر و پودر متخلخل کار می‌کند زیرا نفوذپذیری بالاتر و توانائی بهتری در توزیع سیال کاری در محیط فتیله دارد. برای جهت مخالف گرانش، فیبر و مش صفحه‌ای به یک اندازه خوب هستند. هر دو مقاومت حرارتی کمتری نسبت به لوله گرمائی با پودر متخلخل دارند، زیرابه دلیل وجود فیبرها با قطر کم و مش ریز کانال‌های موئین بسیار کوچکی در مقایسه با پودر متخلخل به وجود می‌آید]۲۴٫[
کنگ و همکاران به مطالعه تأثیر نانو سیال‌ها بر عملکرد حرارتی لوله گرمائی پرداختند. پراکندگی رقیق نانو ذرات نقره در آب خالص به‌عنوان سیال کاری برای لوله گرمائی با ضخامت فتیله mm 1 انتخاب شد. نانو سیال استفاده‌شده در این مطالعه محلول آبی شامل نانو ذرات نقره با قطر ۱۰ تا nm 35 است]۲۵٫[
آزمایش برای اندازه‌گیری توزیع دما و مقایسه اختلاف دمای لوله گرمائی با بهره گرفتن از نانو سیال و آب مقطر انجام شده است. مقدار نانو ذرات آزمایش‌شده از ۱۰ تا mg/l 100 تغییر می‌کند. قسمت چگالنده لوله گرمائی به چاه گرمائی متصل است که با بهره گرفتن از منبع آبی با دمای ثابت، در دمای°C 40 درجه نگه‌داری می‌شود]۲۵٫[
در حجم یکسان، توزیع دمای اندازه‌گیری شده لوله گرمائی با نانوسیال نشان می‌دهد که اختلاف دمایی بین ۰٫۵۶°C تا ۰٫۶۵ در مقایسه با آب مقطر در توان W 50 – ۳۰ تغییر می‌کند. علاوه بر این، نانو سیال می‌تواند توان ورودی به‌اندازه W 70 را داشته باشد درحالی‌که این مقدار برای آب خالص W 20 است]۲۵٫[

 

این مصوبه در شانزده ماده و چهارده تبصره به تصویب رسید. در ماده ۱ هدف از نشر کتاب بیان شده است. به موجب این ماده “هدف اعتلای فرهنگ دینی و ملی در جامعه از طریق توسعه دانش و نهادینه کردن ارزشهای اسلامی، ایرانی وانقلابی با تأمین آزادی نشر کتاب، حفظ حرمت و آزادی قلم، صیانت از جایگاه والای علم، اندیشه وایمان دینی و همچنین ایجاد زمینه مناسب برای حضور مؤثر در عرصه جامعه جهانی “می باشد. در ماده ۴ نیز حدود قانونی برای مقابله با جوانب منفی در سه بند شامل دین واخلاق، سیاست و اجتماع و حقوق و فرهنگ عمومی بیان شده است. در نهایت در ماده ۱۵ بیان شده “نظارت وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی و انجام وظایف این وزارتخانه رافع ونافع مسئولیت ناشران نبوده و ناشران با تحویل نسخه پیش از چاپ به دبیر خانه هیأت نظارت، تمامی مسئولیت های حقوقی ناشی از عدم انطباق با ضوابط را بر عهده خواهند داشت”.
۴- قانون حمایت از مؤلفان، مصنفان وهنرمندان مصوب ۱۱/۱۰/۱۳۶۸
این قانون در خصوص چگونگی فعالیت رسانه های همگانی در ارتباط با آثار هنرمندان، مصنفان ومؤلفان است. در فصل اول این قانون به تعریف مؤلف ومصنف وپدیدآورنده واثرهای مورد حمایت پرداخته شده، فصل دوم حقوق پدیدآورنده که شامل حق انحصاری نشر وپخش وعرضه واجرای اثر وحق بهره برداری مادی ومعنوی از نام واثر می باشد بیان شده است. فصل سوم مدت حمایت از حق پدیدآورنده که به موجب وصایت یاوراثت منتقل می شود از تاریخ مرگ پدیدآورنده سی سال واگروراثتی وجود نداشته باشد برای همان مدت به منظور استفاده عمومی در اختیار وزارت فرهنگ وهنر قرار گرفته است. ودر نهایت در فصل چهارم به بیان تخلفات ومجازات ها پرداخته است .
۵- قانون ترجمه وتکثیرکتب ونشریات وآثارصوتی مصوب۲۶/۹/۱۳۵۲
این قانون مشتمل بر دوازده ماده می باشد. در ماده یک این قانون حق تکثیر یا تجدید نظر و بهره برداری و نشر و پخش هر ترجمه ای با مترجم یا وراث قانونی او می باشد. استفاده از این حقوق که به وراث منتقل می شود، از تاریخ مرگ مترجم سی سال است. حقوق مذکور در این ماده قابل انتقال به غیر است و انتقال گیرنده از نظر استفاده از این حقوق قائم مقام انتقال دهنده برای استفاده بقیه این مدت برای انتقال به غیر خواهد بود. ذکر نام مترجم در تمام موارد استفاده الزامی است. البته لازم به ذکر است که به موجب ماده ده این قانون احکام مذکور در این قانون زمانی جاری است که آثار موضوع این قانون مشمول حمایت های مذکور در قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان نباشد. در غیر اینصورت مقررات قانون مزبور نسبت به آثار موضوع این قانون ملاک خواهد بود.
۶- آیین نامه اجرایی قانون مطبوعات مصوب ۸/۱۱/۱۳۶۵ هیات وزیران و اصلاح آیین نامه اجرایی قانون مطبوعات مصوب ۲۸/۱/۱۳۹۱
این آیین نامه چهار فصل دارد که شامل :۱٫تعریف ومشخصات مطبوعات ۲ .شرایط صدور پروانه ومجوز نشریه ۳٫مواردی که مطبوعات موظف به رعایت آنها می باشند ۴٫سایر مقررات می باشد .
موادی از آیین نامه که از مصادیق تقصیر می باشد در فصل نخست آورده شده است. براساس ماده ششم از آیین نامه “تکثیر مطبوعات موجود به همان زبان وشکلی که چاپ شده، از طریق چاپ افست یاعکس برداری یاطرق مشابه بدون اجازه صاحب امتیاز ممنوع می باشد.”
در اصلاحیه این آیین نامه فصل پنجم به آن الحاق شد. این فصل در رابطه با مقررات مربوط به خبرگزاری ها می باشد. که به موجب ماده ۴۷ نشریات الکترونیکی نیز مشمول این فصل می باشند.
۷- آیین نامه نویسندگان مطبوعاتی وخبرنگاران مصوب ۲۲/۶/۱۳۵۴هیات وزیران
این آیین نامه شامل پنج فصل که در فصل اول تعریف نویسنده مطبوعاتی وخبرنگار واقسام خبرنگاران، در فصل دوم وسوم شرایط کار نویسندگان مطبوعاتی وخبرنگاران ومدت اعتبار پروانه های نویسندگان مطبوعاتی وخبرنگاران وفصل چهارم به بیان وظایف نویسنگان مطبوعاتی اختصاص یافته است. فصل پنجم تحت عنوان مقررات مختلف به مسائلی اشاره شده که از مهم ترین آنها می توان به تدابیری که دربرابر برخی رفتارهای غیرقانونی پیش بینی شده اشاره کرد.
ب : قوانین حاکم بررسانه های دیجیتال
۱- قانون فروش خدمات کامپیوتری، فنی وانتشاراتی وبرگزاری دوره های تخصصی مصوب ۲۲/۱۲/۱۳۶۵وآیین نامه اجرایی ان مصوب۱۴/۵/۶۸ که در این قانون فارغ از کارکرد های رایانه به امور شکلی استفاده از آن توجه شده است.
۲- آیین نامه ساماندهی وتوسعه رسانه ها وفعالیت های فرهنگی دیجیتال مصوب۳/۸/۱۳۸۹هیأت وزیران
در این آیین نامه ایجاد و فعالیت هر واحد فرهنگی دیجیتال و انتشار هر رسانه دیجیتال را منوط به اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دانسته است و کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی را مکلف نموده برای انجام فعالیت های تبلیغاتی و معرفی کالا و خدمات برای فروش، مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی اخذ یا به کانون های تبلیغاتی دارای مجوز مراجعه نمایند. همچنین وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی را مکلف نموده که اقداماتی را جهت ازحمایت از تهیه وانتشار رسانه های دیجیتال، حمایت از ایجاد، توسعه، استمرار فعالیت های رسانه های کاربر، حمایت از توسعه زیر ساخت های تهیه ونشر رسانه های آثار ومحصولات فرهنگی دیجیتال، حمایت از ارتقای دانش ومهارت های تخصصی در زمینه رسانه ها آثار ومحصولات فرهنگی دیجیتال، حمایت از توسعه فرهنگ بهره گیری مناسب از آثار محصولات فرهنگی، هنری رسانه های دیجیتال، حمایت از توسعه اقتصادی رسانه ها، آثار ومحصولات فرهنگی وهنری دیجیتال، حمایت از صادرات وحضور اثرگذار رسانه ها آثار و محصولات فرهنگی وهنری دیجیتال داخلی در خارج از کشورنماید.
عکس مرتبط با اقتصاد
۳- قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای مصوب ۱۰/۱۰/۱۳۷۹ و اصلاحیه مورخه ۲۴/۴/۱۳۸۳
که به موجب این قانون حق نشر، عرضه، اجرا وبهره برداری مالی ومعنوی نرم افزار رایانه ای متعلق به پدیدآورنده ومدت حقوق مادی سی سال ومدت حقوق معنوی نامحدود اعلام شده است.
ج : قوانین حاکم بر رسانه های سمعی وبصری
۱- قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی وبصری فعالیت های غیر مجاز می نمایند مصوب ۱۶/۱۰/۱۳۸۶
به موجب ماده یک این قانون هر شخص حقیقی یا حقوقی که مبادرت به هرگونه اعمالی برای معرفی آثار سمعی وبصری غیرمجاز به جای آثار مجاز نماید و یا با تکثیربدون مجوز آثار مجازموجب تضییع صاحبان اثرشود، علاوه برتحمل مجازات در صورت مطالبه صاحب اثر به جبران خسارت وارده در جاییکه تضییع حق موجب خسارت مالی شود محکوم می شود. به موجب ماده دو”هرگونه فعالیت تجاری در زمینه تولید، توزیع، تکثیروعرضه آثار، نوارها ولوحهای فشرده صوتی وتصویری نیاز به اخذ مجوز از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی دارد”. عوامل اصلی تولید، توزیع، تکثیرو دارندگان آثارسمعی وبصری غیرمجازکه به موجب تبصره یک ماده سه عبارتند ازتهیه کننده، کارگردان، فیلمبردار، بازیگران نقش های اصلی به مجازات محکوم می شوند وبه موجب ماده یازدهم دادگاه انقلاب به عنوان مرجع صالح برای رسیدگی به این جرایم تعیین شده است.
۲- آیین نامه نظارت برنمایش فیلم واسلاید و ویدئو و صدور پروانه نمایش آنها مصوب۴/۱۲/۱۳۶۱هیأت وزیران و اصلاحیه مورخه ۳/۶/۱۳۶۴ و اصلاحیه مورخه ۱۲/۵ ۱۳۸۲
ماده اول این آیین نامه به تعاریفی از فیلم ونوار و ویدئو پرداخته است. در ماده دوم این آیین نامه به لزوم اخذ مجوز برای کلیه فیلم ها ونوار های ویدئو که” به هر نحو در معرض استفاده عموم قرار می گیرد” همچون سینماها وسالن های عمومی اشاره شده است. مهمترین ماده از مواد متعدد این آیین نامه، ماده سوم آن است که در ۱۴ بند به بیان تفصیلی حدود و ضوابط فیلم هایی که در سینما و سالن های عمومی به نمایش در می آیند یا در بازار به عرضه وفروش گذارده می شوند، می پردازد.
۳- آیین نامه سالن های نمایش فیلم و طرز کار آنها مصوب ۶/۷/۱۳۴۵هیات وزیران
این آیین نامه مشتمل بر بیست بند که به بیان نحوه تأسیس و طرز کار کلیه سالن های عمومی نمایش فیلم پرداخته، ضمن آنکه برخی از مقررات آن ناظر به مسائل ماهوی و فعالیت های این سالن ها است، چنان که مطابق بند ۱۶ استفاده تبلیغاتی به هر شکل و وسیله از عکس های مربوط به صحنه های حذف شده از فیلم ها در جراید به منظور آگهی و همچنین نصب آن ها و آفیش ها و پلاکت هایی که حاوی تصاویر منافی عفت و مخالف اخلاق حسنه باشد، اکیداً ممنوع اعلام شده است.
۴- آیین نامه بررسی فیلم نامه وصدور پروانه فیلم سازی مصوب ۱۴/۵/۱۳۶۸هیأت وزیران
در ماده نخست این آیین نامه ” ساختن هرگونه فیلم سینمایی ۳۵ میلیمتر و ۱۶ میلیمتر که در سینماها وسالن های عمومی به نمایش گذاشته می شود یا به هر نحوی در معرض استفاده عموم قرار می گیرد، اعم از فیلم هایی با متراژ کوتاه، متوسط، طولانی مستلزم تحصیل قبلی پروانه فیلم سازی” شناخته شده است که این امر، مسأله کنترل رعایت مقررات مربوط به حقوق مؤلفان ومصنفان و هنرمندان ونیز مقررات مربوط به منع نقض حریم خصوصی اشخاص یا هتک حرمت به آنها را مرجع صادر کننده پروانه به میان می آورد .
۵-آیین نامه ایجاد سالن های نمایش فیلم های ۱۶میلیمتری ونظارت برفعالیت آنها مصوب ۹/۹/۱۳۶۹
در این آیین نامه مقررات اندکی به نحوه فعالیت این سالن ها اختصاص یافته است، چنان که در بند ۲۰ آن آمده است :”سالن های نمایش فیلم های ۱۶ میلیمتری فقط مجاز به نمایش فیلم هایی می باشند که دارای مجوزاز طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باشند”.
۶-ضوابط ومقررات تأسیس مراکز، مؤسسات، کانونها وانجمن های فرهنگی ونظارت برفعالیت آنها مصوب ۸ /۸/۱۳۷۵شورای عالی انقلاب فرهنگی که جایگزین ضوابط عام مصوب ۲۰/۲/۱۳۶۷شورای عالی گردید.
این ضوابط شامل پنج فصل که فصل اول کلیات وتعاریف، فصل دوم شرایط مؤسسان ومدیرمسئول، فصل سوم شرایط وضوابط مندرج در اساسنامه، فصل چهارم نحوه بررسی تقاضای تأسیس ونظارت بر مراکز فرهنگی وچگونگی رسیدگی به تخلفات ودر نهایت فصل پنجم به بیان مقررات عمومی پرداخته است.
۷- شرایط استفاده صحیح از لوازم وتجهیزات ومحصولات مختلف سمعی وبصری وبرنامه های تلویزیونی درقالب ویدئو مصوب ۲۲/۱۰/۱۳۷۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی
به موجب این مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی به وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی مأموریت داده است تا در آینده ضمن رفع ممنوعیت از فعالیت های ویدئویی هر چه زودتر اقدام به طراحی نظام اجرایی در تمامی حوزه های فعالیت های سمعی و بصری نماید. شورا نیز در جهت تمهید مقدمات لازم از طرف آن وزارتخانه مواردی را تصویب نموده است که به موجب آن ورود برنامه های تصویری در قالب ویدئو ونظایر آن در خارج از کشور، همچنین تولید وتکثیر برنامه های ویدئویی وفروش واجاره آنها با مجوز وتوسط وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی صورت گیرد.
۸- آیین نامه عرضه و نمایش نوارهای ویدئویی مصوب سال ۱۳۷۲ وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی
به موجب این آیین نامه عرضه نوارهای ویدئویی مستلزم کسب اجازه از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی است. علاوه بر این تعدادی از مواد این آیین نامه به بیان شرایط مراکز عرضه نوارهای مذکور و مدیران وعوامل آن ها پرداخته است. همچنین به موجب ماده ششم این آیین نامه “استفاده تبلیغاتی از عکس ها، پوستر و هر گونه مواد تبلیغاتی بر روی جعبه نوارها یا در محل عرضه نوارهای ویدئویی باید با تأیید اداره کل نظارت و ارزشیابی صورت گیرد”. تخلفات احتمالی مراکز فوق الذکر و نیز ضمانت اجرای آن ها در ماده ۱۰ بیان شده است که “عدم رعایت موازین شرعی” ، “توزیع فیلم های فاقد مجوز نمایش” ، “توزیع فیلم های مستهجن” و “ارائه فیلم های مجاز فاقد برچسب وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی” عمده ترین تخلفات احصاء شده در این ماده می باشد.
۹- آیین نامه صدور پروانه نمایش برنامه های ویدئویی مصوب سال ۱۳۷۲وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی
این آیین نامه پس از بر شمردن برنامه های ویدئویی گوناگون که عرضه و نمایش آن ها مستلزم اخذ مجوز از وزارت ارشاد است به نحوه صدور مجوز پرداخته است.
۱۰- آیین نامه ایجاد سالن های نمایش برنامه های ویدئویی ونظارت برفعالیت آن ها مصوب سال ۱۳۷۲ وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی
بر اساس این آیین نامه سالن های مذکور با مجوز وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی تأسیس می گردند ومدیران سالن ها در قبال کلیه مقررات فیلم و سینما دارای مسئولیت قانونی هستند ضمن آنکه مدیران سالن ها می توانند همان مالکان این اماکن یا افرادی غیر از ایشان باشند.
۱۱- قانون ممنوعیت به کارگیری تجهیزات دریافت از ماهواره مصوب۲۳/۱۱/۱۳۷۳وآیین نامه اجرایی آن مصوب ۹/۱/۱۳۷۴
قانون مذکور مشتمل بر یازده ماده و چهار تبصره در تاریخ ۲۳/۱۱/۱۳۷۳به تصویب رسید. به موجب ماده ۱ این قانون” ورود، توزیع واستفاده از تجهیرات ماهواره جز در مواردی که قانون تعیین کرده است ممنوع می باشد”. این قانون وزارت کشور را موظف کرده تا با بهره گرفتن از نیروهای انتظامی و یا نیروی مقاومت بسیج در اسرع وقت نسبت به جمع آوری تجهیزات دریافت از ماهواره اقدام کنند. همچنین به موجب ماده ۴ ” کلیه دستگاه های فرهنگی کشور موظفند اثرات مخرب استفاده از برنامه های منحرف کننده در جامعه را تبیین نمایند”. در ماده ۹چنین آمده ” استفاده کنندگان از تجهیزات دریافت از ماهواره علاوه بر ضبط و مصادره اموال مکشوفه توسط دادگاه به مجازات نقدی از یک میلیون تا سه میلیون ریال محکوم می گردند. البته باید متذکر شویم که این قانون در کشور عملاً جنبه اجرایی ندارد.
د : قوانین حاکم بر صداوسیما
قانون خط مشی کلی واصول برنامه های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۱
این قانون اصولی را منعکس نموده است که از آن جمله می توان ماده ۶ این قانون را بیان داشت. به موجب ماده ۶ “ارج نهادن به حیثیت انسانی افراد و پرهیز از هتک حرمت آنان طبق ضوابط اسلامی از وظایف صدا وسیما است”. همچنین به موجب ماده ۱۶”صدا وسیما با حضور دائمی خود، در جامعه باید همواره منعکس کننده صدیق وقایع و رویدادهای مهم اجتماعی باشد و واقعیت ها را به اطلاع مردم برساند”. ماده ۱۹ نیز مقرر می دارد”در کلیه برنامه ها به ویژه اخبار، مسائلی که حاوی تهمت به نهاد ها و ارگان های رسمی کشور و گروه ها و جمعیت ها و احزابی باشد که طبق قانون احزاب فعالیت آن ها قانونی است، قابل پخش نیست”.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
ه : قوانین حاکم بر تبلیغات
۱-قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب ۱۲/۱۲/۶۵
تبصره وبندهای مختلفی از ماده دو این قانون ناظر برمسأله فعالیت های تبلیغی، فرهنگی ، هنری و تأسیسات وابسته به آن ها و متولی بودن وزارت مذکور نسبت به این گونه امور است.
۲- آیین نامه تأسیس و نظارت برنحوه کار وفعالیت کانون های آگهی وتبلیغاتی مصوب ۲۷/۱۲/۱۳۵۸ شورای انقلاب
این آیین نامه مهم ترین مقررات را در زمینه تبلیغات و امور مربوط به آن دارد. در ماده اول آن، کانون های آگهی و تبلیغاتی تعریف و وظایف آن احصاء شده است. مواد متعددی نیز به شرایط و نحوه صدور مجوز برای این کانون ها و نیز نظارت وزارت ارشاد بر آن ها اختصاص یافته است. ماده ده این قانون مقرر می دارد”به منظور صدور پروانه تأسیس کانون ها و مؤسسات تبلیغاتی و رسیدگی به شکایات مربوط به آن ها یا لغو پروانه و برکناری یا تعلیق مدیران ومسئول و تعطیل موقت یا دائم کانون های آگهی و تبلیغاتی کمیته ای بنام کمیته سازمان های تبلیغاتی در وزارت ارشاد اسلامی به ریاست معاون مربوط و مرکب از مدیر کل یا نماینده او و یک نفر دیگر به انتخاب وزیر ارشاد ملی و نمایده تام الاختیار اتحادیه سازمان های تبلیغات و در استان ها این کمیته متشکل از معاون استاندار یا نماینده او، مدیر کل ارشاد اسلامی و کارشناس مربوط تشکیل می گردد…”بالاخره به موجب ماده پانزده تمامی رسانه های همگانی را مشمول این ماده دانسته است؛”آگهی های تبلیغاتی که از طریق رسانه های همگانی (رادیو ، تلویزیون ، سینما ، روزنامه ،مجله ،سالنامه ویزیتوری و مانند آن)پخش وانتشار می یابد، تابع مقررات مندرج در این آیین نامه می باشد .”
۳-آیین نامه راجع به همکاری روابط عمومی وزارتخانه ها وموسسات دولتی مصوب ۲/۴/۱۳۶۱ هیات وزیران
در این آیین نامه برای اجرای ماده یک قانون تأسیس وزارت ارشاد و به منظور تعیین خط مشی ها وسیاست های روابط عمومی و تبلیغات مربوط به برنامه ها و اقدامات وفعالیت های کلیه وزارت خانه ها و ارگان های دولتی شورایی به نام “شورای هماهنگی تبلیغات دولت” و دبیرخانه آن را پیش بینی نموده ومقرر داشته است که در استان ها ادارات کل ارشاد و نیز امور تبلیغاتی و روابط عمومی هر یک از ارگان ها و وزارتخانه ها ی دولتی مجری سیاست ها و خط مشی های شورای مذکور می باشد.
۴- قانون مجازات تبلیغ تبیض نژادی مصوب تیرماه ۱۳۵۴
به موجب ماده یک این قانون “نشر هر گونه افکار مبتنی بر تبعیض بر اساس نژاد و یا جنس و نفرت نژادی و تحریک به تبعیض بر اساس نژاد و یا جنس از طریق یکی از وسایل تبلیغ عمومی علیه هر گروه از حیث نژاد، جنس و رنگ و قومیت متفاوت باشد.”ممنوع و قابل مجازات شمرده شده است. این قانون در تعیین افعال زیان بار، به ویژه افعال موجد زیان های معنوی در خور توجه است.
۵- آیین نامه نظارت وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی برفعالیت فرهنگی، هنری وتبلیغاتی خارجیان مقیم ایران مصوب ۱۰/۴/۱۳۶۸هیات وزیران
بر اساس ماده یک این آیین نامه هر گونه فعالیت فرهنگی، هنری تبلیغی خارجیان مقیم ایران از طریق مراکز رسمی از قبیل مراکز فرهنگی امکان پذیر است. در ماده دوم این آیین نامه بر لزوم اخذ مجوز از وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی تصریح شده است. و در نهایت در ماده شش این آیین نامه، وزارت ارشاد موظف شده است که در صورت مشاهده هر گونه تخلف از مقررات این آیین نامه نسبت به تعطیل موقت فعالیت ها یا لغو مجوز فعالیت مرکز فرهنگی اقدام نماید.
۶- طرح تشکیل شورای تبلیغات شهری مصوب ۱۳۶۶ شورای فرهنگ عمومی
این طرح یکی از مهم ترین مقررات مربوط به تبلیغات است که به منظور تنظیم امور و فعالیت هایی که تحت عنوان تبلیغات دیواری در سطح شهر ها صورت می گیرد وهماهنگ نمودن کوشش های تبلیغی سازمان ها و مراکز فرهنگی هنری در این زمینه وبهبود کیفیت این قبیل تبلیغات در مفاد بند دوم ماده دوم آیین نامه شورای فرهنگ عمومی به تصویب رسیده است.
۷- قانون انتخابات ریاست جمهوری ایران مصوب تیرماه ۱۳۶۴مجلس شورای اسلامی
برخی از مواد این قانون ناظر بر مسأله تبلیغات است. در ماده ۶۹ قانون ” الصاق اعلامیه، عکس، هر گونه آگهی تبلیغاتی بر روی علایم راهنمایی و رانندگی، تابلوی بیمارستان ها، تابلوی مدارس وسایر مؤسسات آموزش دولتی و وابسته به دولت ” ممنوع دانسته شده و شهرداری ها وبخشداری ها موظف به امحای این اوراق شده اند. همچنین به موجب ماده ۷۱ ” داوطلبان ریاست جمهوری و طرفداران آنان در تبلیغات انتخاباتی به هیچ وجه مجاز به هتک حرمت و حیثیت نامزدهای انتخاباتی نمی باشند “.
۸- طرح چگونگی کاهش دخانیات مصوب ۳۰/۵/۱۳۷۳هیات وزیران
در این طرح برای حفظ حقوق و تأمین سلامت افراد جامعه در برابر بیماری های ناشی از استعمال دخانیات و کاهش هزینه های درمانی کشور برخی رفتار ها ممنوع اعلام شده که از آن جمله :” هر اقدام وتبلیغی که تشویق یا تحریک افراد به استعمال یا مصرف بیشتر دخانیات را درپی داشته باشد، به ویژه در وزارتخانه ها، سازمان ها، مؤسسات و شرکت های دولتی ونهاد های انقلاب اسلامی، شهرداری ها ودستگاه هایی که شمول قانون بر آن ها مستلزم ذکر نام است، همچنین در ساختمان های اداری وابسته به آن ها ” .
۹- قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مصوب ۷/۹/۱۳۷۸ وآیین نامه اجرایی آن مصوب ۲۱/۹/۱۳۷۸
فصل ششم قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی و نیز فصل چهارم آیین نامه اجرایی آن، به مسأله تبلیغات اختصاص یافته است. بخشی از مواد این دو فصل ناظر به مسائل شکلی تبلیغات همچون زمان مجاز برای تبلیغات یا نوع تبلیغات مورد استفاده و…است و بخش دیگر به بیان رفتار های ممنوع که تخلف از آن ها تقصیر مدنی یا کیفری انگاشته می شود ، می پردازد.

پایان نامه حقوق

۱۰- آیین نامه اجرایی انتخابات شوراهای اسلامی شهروشهرک مصوب دی ماه ۱۳۵۷ هیأت وزیران
براساس ماده ۹۰ قانون “تشکیلات، و وظایف وانتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران ” مصوب خرداد ماه ۱۳۷۵، نحوه فعالیت های تبلیغاتی انتخابات، مدت زمان تبلیغات، محدودیت ها و ممنوعیت ها وسایر شرایط و مقررات مربوط را آیین نامه اجرایی این قانون تعییین خواهد کرد. که براین اساس مواد ۶۱ تا ۷۴ آیین نامه تحت عنوان “تبلیغات” به این امر اختصاص یافته است.
گفتار دوم : راهکارهای کیفری ومعایب آن
یکی از راهکارهای کنترل فعالیت رسانه ها، راهکارهای کیفری می باشد. منظور از راهکارهای کیفری”مداخله نهاد های عدالت کیفری پس از ارتکاب جرم به منظور کاهش تکرار جرم و اصلاح مجرمین و مجازات وی به منظور بازدارندگی و ایجاد رعب وهراس در دیگران است”.[۱۰۳]
“با نگاهی گذرا به گذشته رسانه ها، معین است که برای مثال در روزنامه نگاری، روزنامه نگاران فراوانی در طول تاریخ به چوبه دار آویخته شده اند. شیخ احمد رومی در سال ۱۸۹۵، سید جمال الدین اسدآبادی در سال۱۹۰۱، جهانگیر صور اسرافیل و ملک المتکلمین در سال ۱۹۰۸، شیخ محمد خیابانی در سال ۱۹۱۹، میرزاده عشقی در سال ۱۹۲۴، فرخی یزدی در سال ۱۹۳۹، محمد مسعود در سال ۱۹۴۸، کریم پورشیرازی در سال ۱۹۵۵، خسرو روزبه در سال ۱۹۵۸، خسرو گلسرخی در سال ۱۹۷۴ و بسیار دیگر از کسانی که در راه آزادی بیان صرف نظر از نوع بیانشان جان خود را از دست دادند “. [۱۰۴] اما این همه ماجرا نیست، بلکه گاهی روزنامه نگاران و اصحاب رسانه موجب ورود ضرر و زیان نابجا و غیر قانونی به اشخاص می گردند که در قوانین مختلف برای جبران آن راهکارهایی مهیا گردیده است.
بدین ترتیب در صورتی که رسانه ای برخلاف قوانین جاری که در مورد فعالیت آنها مقرر گشته، فعالیتی انجام دهد به مجازات مقرر در همان قوانین محکوم خواهد شد. به عنوان مثال نشریه ای بخاطر درج خبری که مربوط به محاکمه ای در دادگاه انقلاب وبا امنیت ملی کشور مرتبط بوده به عنوان مجازات برای مدتی تعطیل می شود. در قانون مطبوعات ایران از ماده ۲۳الی ماده ۳۵ جرایم ارتکابی توسط رسانه و میزان مجازات آنها پرداخته است.
این طریق اعمال کیفر وطرق دیگر ضمانت اجراهای کیفری که بیشتر حول محور توقیف، تعطیلی وجریمه های نقدی می چرخند باعث خواهند شد تا رسانه ها محافظه کار تر شده وبه انتشار حقایق موجود نپردازند.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

جبهه ی اسلامی ملی نیز در دهه اخیر با نفوذ در مراکز اقتصادی و به ویژه بانک اسلامی فیصل
عکس مرتبط با اقتصاد
موفق شد که یک تشکیلات اقتصادی منسجم و نیرومندی را به وجود آورد که با دستیابی به قدرت ، این قدرت و توانایی را گسترش و وسعت بخشید.
از جمله رهبران شاخـص دو جـریان عمـده ی تصـوف ( ختـمیه و مهـدیه ) و حـرکت اسـلامی
می توان افراد ذیل را نام برد :

سید علی میرغنی – رهبر ختمیه و حزب اتحاد دمکراتیک.
صادق المهدی – رهبر انصارالمهدی ( مهدیه ) و حزب است.
دکتر حسن الترابی – رهبر حرکت اسلامی ( جبهه اسلامی ملی ) و
علی عثمان محمد طه ، قائم مقام دبیر کل جبهه ملی اسلامی و وزیر برنامه ریزی سودان.
دکتر مصطفی عثمان مسئول مجلس دوستی با ملل جهان.
نیروهای عمده ی اسلامی و سیاسی در سودان را به سه گروه و جریان می توان تقسیم نمود که
عبارتند از :
( مجله طلایه ، ص 16 )
الف – ختمیه :
این جریان در طول تاریخ با سازش با قدرتهای خارجی موفق شده تا موقعیتی را به دست آورد ،
در آغاز با انگلیسی ها و سپس مجری سیاستهای مصر در سودان بود و اخیراً نیز با رژیم عربستان و مصر برای مقابله با نظام حاکم سازشهایی کرده است ، ختمیه عموماً یک جریان سازشکار می باشد.
ب – مهدیه ( حزب امت ) :
این جریان پس از انقلاب مهدی به عنوان یکی از جریانهای عمـده در صحـنه سیاسـی سـودان
ظهور کرد و تاکنون افزون بر مشارکت در دولتهای ائتلافی سودان ، صادق المهدی رهبر حزب امت سه بار به عنوان نخست وزیر برگزیده شده است.
از دید جامعه سودان حزب امت حزبی است لیبرال با گرایش غربی و به انگلستان بیش از دیـگر
کشورهای غرب نزدیک می باشد.
ج – حرکت اسلامی
این جریان یکی از سه جریان عمده سیاسی سودان است که در سال 1989 موفـق شـد با یـک
حرکت زیرکانه سیاسی و نظامی و با یک کودتا قدرت را به صورت نامرئی و پنهان در دست گیرد.
جریان جبهه اسلامی و با برخی از دیدگاه های جهانی اخوان مسلمون همسویی دارد. محور ارتباطی این جریان تا پیش از قدرت گرفتن و به ویژه پیش از بحران خلیج فارس ، مایل به عربستان سعودی بود ، اما این ارتباط به گونه ای نبود که مجری سیاست سعودیها باشد و یا عربستان بتواند دیدگاه های خود را بر این جنبش دیکته کند. اما پس از بحران خلیج فارس این رابطه به موضع خصمانه دو طرف تبدیل شده است.
رهبران این جنبش و به ویژه الترابی بسیار محتاط و محافظه کـار و سیـاست باز است ، لـذا در
اکثر مواضع سیاسی خود ، بسیار محتاطانه عمل می کند. ( الترابی ، بی تا ، ص 88 – 91 )
برخی احزاب و جریانات دیگر نیز در سودان حضور داشتـه که کـم و بیـش نقـش و نفـوذی در
مردم و جریانها و تحولات سودان ایفا نموده که عبارتند از :

حزب کمونیست به رهبری ابراهیم نقد.
حزب ناسیونالیست بعث عربی به رهبری بدرالدین المدثر.
حزب ملی ( ناسیونالیست ) به رهبری فیلیپ عباس غبوش.
سازمان سوسیالیست العمل.
حزب کارگران و کشاورزان.
اتحادیه نیروهای ملی دمکراتیک.
جنبش دمکراتیک جوانان میهن.
مارکسیستهای مستقل.
حزب سوسیالیست عرب – ناصری.
حزب بعث طرفدار عراق.
حزب بعث طرفدار سوریه.
جنبش آزادی بخش سودان.
حزب انصار.
حزب کمونیست سودان.
احزاب کوچک و رسمی قانونی جنوب.
( طلایه ، شماره 19 ، ص 22 )
2 – 1 – 7 – استقلال در سودان
در سال 1942 همزمان با پیروزی های اولیـه انگلیـسی ها در جبهه آفریـقا ، فـارغ التحصیـلان
دانشگاه های سودان اعلامیه ای منتشر و خواهان استقلال کشور شدند که بلافاصله انگلیسی ها اعلامیه داده را مردود شمردند.
در سال 1943 حزب سیاسی سودانی به نام العشقاء به وسیله اسماعیل الازهری تأسیس گردید
که هدف آن همکاری با حکومت مصر برای حصول استقلال سودان بود ، پس از تأسیس حزب العشقاء ، حزب الامة با هدف استقلال طلبی تشکیل گردید ، حزب های مزبور به فعالیتهای اجتماعی و سیاسی در راه استقلال سودان کوشش می نمودند که پس از یکسری تنشها و چالش هایی ، در نهایت در سال 1947 دولت انگلستان بار دیگر طرح جداسازی جنوب سودان از شمال آن کشور را بایگانی و طرح وحدت سراسر خاک سودان را احیاء نمود.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
در سال 1950 دولت مصر خواهان تشکیل اتحادیه مصر و سودان به رهبـری مصـر گـردید کـه
پس از مذاکراتی ، سرانجام در سال 1951 دولت مصر رسماً فاروق شاه مصر را به عنوان سلطان مصر و سودان معرفی نمود که پس از چندی مجدداً اعتراضاتی از سوی اتحادیه های کارگری در سودان به وقوع پیوست و برخی احزاب دیگر فعالیتهای در راستای استقلال سودان برداشتند که سرانجام در سال 1952 خودمختاری سودان از سوی انگلیسی ها به رسمیت شناخته شد و علت موافقت انگلیسی ها نیز کودتای افسران جوان مصری در ژوئیه 1952 بود که به سلطنت فاروق پایان بخشید و حکومت جدید مصر نیز اعلام کرد که در فکر بدست آوردن امتیاز از سودان نیست بلکه با تمام قوا از استقلال سودان حمایت و به آنها در این راه کمک خواهد کرد لذا بین دولتهای مصر و انگلستان در سال 1953 قراردادی منعقد که خودمختاری سودان را برای مدت سه سال تثبیت کرد ، در این ایام بین نهادهای دولتی ، احزاب و مجلس تعاملات و ارتباطاتی بر سه جریان استقلال سودان وجود داشت ، درسال 1955 بین نیروهای جنوب و شمال درگیری هایی رخ داد که صدها تن به قتل رسیدند ، دراین سال نیروهای انگلیس

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.
ی به درخواست مجلس مؤسسات سودان را ترک کردند و در دسامبر 1955 سودان به استقلال کامل رسید ، و در سال 1956 به عنوان یک کشور مستقل در صحنه بین المللی وارد شد ، عضویت سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب را پذیرفت ، لیره سودانی را جایگزین پوند متداول مصری نمود و تشکیلات اداری نیز به شکل جدید که از تشکیلات اداری انگلیس اقتباس شده بود تکوین یافتند. ( ملکی ، 1368ش ، ص 21 – 24 )
2 – 2– وضعیت اقتصادی
2 – 2 – 1 – وضعیت اقتصادی در سودان
سودان از جمله کشورهای فقیر جهان محسوب می شود و حدود 80 درصد جمعیت سودان در
بخش کشاورزی و دامداری فعالیت دارند که عمدتاً به صورت سنتی اداره می شود.
جنگهای داخلی ، بی ثباتی دیرین نظامی سیاسی، شرایط بد آب و هوایی، ضعف ارزش کالاهای
تولیدی در بازار جهانی و سیاستهای نادرست اقتصادی از عمده دلایل فقر اقتصادی سودان به شمار می رود.
این کشور دارای منابع نفت خام نیز هست که عمدتاً در مناطق جنوب واقع است و تولید آن در
سال 2004 به حدود 200 هزار بشکه در روز رسید.
نیروی کار این کشور هفت میلیون و 415 هزار نفر است 7/18 درصد از جمعیت درسن کار این
کشور بیکار هستند ، 47 درصد از مردم آن زیر خط فقر زندگی می کنند.
( www.sudan.sd/ar )
حدود 80 درصد از نیروی کار این کشور در بخش کشاورزی شاغلند ولی این بخش عمـدتاً غیر
مکانیزه و توسعه نیافته است. صنایع سودان نیز بیشتر در زمینه فن آوری و تبدیل محصولات کشاورزی ایجاد شده اند انزوای بین المللی کشور سودان لطمات فراوانی به اقتصاد این جمهوری وارد کرده است ولی دولت این کشور اخیراً تصمیم گرفته تا با بهره گرفتن از الگوهای خارجی به توسعه بخش نفت بپردازد.
میزان تولید ناخالص داخلی سودان در سال 1999 به 11/4 میلیارد دلار رسیـد که حداقـل 41
درصد از آن مربوط به بخش کشاورزی ، 17 درصد مربوط به بخش صنعت و 42 درصد مربوط به بخش خدمات است.
سودان کشور فقیری است به طوری که درآمد سرانه ملی آن در سالهای اخیر از 320 دلار فراتر
نرفته است ، نرخ تورم این کشور حدود 20 درصد است و شاخص قیمت کالا و خدمات مصرفی آن رشدی معادل 16 درصد در سال دارد. سودان نزدیک به 12 میلیون نفر نیروی کار دارد و نرخ بیکاری آن بیش از 40 درصد است. از سوی دیگر این کشور ظرفیت تولید یک میلیارد و 815 میلیون کیلووات ساعت انرژی الکتریکی دارد.
سودان دارای ذخایر غنی از سنگ آهن ، نفت ، مس ، کروم ، روی ، تنگستن ، میـکا ، نقـره ، و
طلاست. تولید طلای سودان در آستانه سال 2000 میلادی به حدود 5 تن در سال رسید.
( www.sudan.sd/ar )
منسوجات ، سیمان ، فرآورده های نفتی ، شکر ، صـابون و کفـش مهمتـرین تولیـدات صنعتـی
سودان است. ضمن اینکه عمده ترین محصولات کشاورزی این سرزمین را پنبه ، ارزن ، خرما و سبزیجات تشکیل می دهند.