در مرجع [۳۵] از برخی از مدل‌های اتمسفر به شرح زیر نام آورده شده است.

 

 

مدل اتمسفر استاندارد

مدل جاکشیا-روبرت

مدل دما پسا

ترموسفر مهندسی مارشال

مدل روسی گوست[۴۷]

به‌طورکلی مدل‌های اتمسفری به دو دسته‌ی استاتیک و متغیر با زمان تقسیم‌بندی می‌شوند. مدل‌های استاتیک بسیار ساده‌تر هستند چراکه کلیه پارامترهای اتمسفر ثابت می‌مانند. البته برخی پارامترها مانند تغییرات طول و عرض روی این مدل‌ها نیز تأثیر می‌گذارند. مدل‌های متغیر با زمان نیز تا حد ممکن شرایط واقعی در آن‌ ها لحاظ می‌گردند، دارای پیچیدگی بیشتری هستند.[۳۵]
در ‏ شکل۳-۱۵ نمودار تغییرات چگالی بر اساس تغییر ارتفاع که در این پایان‌نامه از آن استفاده گردیده نشان داده شده است.

نمودار تغییرات چگالی بر حسب تغییرات ارتفاع

 

برنامه زاویه فراز[۴۸][۳۶]

یکی از مراحل مهم در طراحی موشک‌های هدایت‌شونده بالستیک و ماهواره‌بر، طراحی برنامه فراز می‌باشد.
ماهواره‌برها برای قرار گرفتن در محل تزریق موردنظر می‌توانند از مسیرهای مختلف پروازی استفاده نمایند. نکته‌ای که باید به آن توجه نمود این است که متناسب با مسیر تزریق ماهواره در مدار موردنظر، متغیرهایی مثل جرم سوخت و زمان سوزش تغییر می­ کنند.
روش‌های مختلفی برای محاسبه تغییرات زاویه فراز نسبت به زمان وجود دارد. طراحی برنامه فراز در بسیاری از اوقات بر اساس معیارهایی از قبیل کمترین زوایای حمله در زمان‌های: گذر صوت؛ فشار دینامیکی ماکزیمم و جدایش مراحل؛ سرعت زاویه‌ای صفر در زمان جدایش مراحل؛ رساندن موشک در انتهای فاز فعال به شرایط لازم و… در یک فرایند سعی و خطا با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای شبیه‌سازی صورت می‌گیرد.
در ادامه به معرفی بخش‌های مختلف پرواز در مسیر صعود موشک‌های چندمرحله‌ای می‌پردازیم.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

پرواز عمودی

عموماً پرتابگرها و موشک‌های بالستیک پرواز خود را با زاویه فراز ۹۰ درجه آغاز می‌کنند این امر علاوه بر کنترل‌پذیری آسان در ابتدای پرواز، به خاطر عدم تحمل پوسته سازه در مقابل تنش واردشده از سیستم پرتاب در حالت پرتاب غیر عمودی است. پس از شروع پرواز، موشک چندثانیه‌ای را با همین زاویه فراز طی خواهد کرد مدت‌زمان این مرحله نیز با توجه به مشخصات طراحی، نحوه آزیموت بندی و برد، متغیر می‌باشد. اگر روش آزیموت بندی بر مبنای استفاده از سیستم کنترل باشد، این زمان برابر زمانی خواهد بود که سیستم کنترل بتواند اختلاف زاویه آزیموت موردنظر و آزیموت اولیه موشک را به‌عنوان یک زاویه غلت اولیه به صفر برساند که در مرتبه زمان نشست ردیابی سیستم کنترل خواهد بود. اگر آزیموت بندی به کمک سیستم پرتاب قبل از پرواز انجام شود این زمان قبل از پرواز تعیین می‌شود.
برای برد بیشینه این زمان بایستی حداقل باشد.

 

پرواز مرحله اول

پس از اتمام پرواز عمودی، برنامه فراز پیش تنظیم آغاز می‌شود. با توجه به وجود جو غلیظ در این مرحله، برنامه فراز باملاحظه جدی روی کوچک بودن زاویه حمله آغاز می‌گردد. با توجه به تغییرات شدید نیروها و گشتاورهای آیرودینامیک در ناحیه گذر صوت و وقوع شوک در این مرحله، برنامه فراز بایستی به‌گونه‌ای باشد که زاویه حمله در زمان گذر از صوت نزدیک صفر باشد. همچنین کوچک بودن زاویه حمله در زمان فشار دینامیکی ماکزیمم نیز به‌عنوان یک محدودیت روی برنامه فراز به‌حساب می‌آید.

 

جدایش مرحله اول

پس از اتمام سوخت مرحله اول، جدایش مرحله اول عموماً در حالی باید انجام شود که زاویه حمله و سرعت زاویه‌ای موشک، هر دو نزدیک صفر باشند. برای این منظور بسته به نوع فرمان سیستم هدایت که دستور سرعت زاویه‌ای فراز یا زاویه فراز می‌تواند باشد، این فرمان‌ها در بازه‌ای حول زمان جدایش صفر یا مقدار ثابت خواهد بود. با ارضاء محدودیت سرعت زاویه‌ای صفر در بازه زمانی حول زمان جدایش، زاویه حمله به خاطر وجود شتاب جاذبه افزایش خواهد یافت، بنابراین برای ارضاء حداقلی این محدودیت باید سعی شود که در بازه زمانی جدایش، زاویه حمله حتی‌الامکان از صفر بگذرد.

 

پرواز مراحل بعد

پس از جدایش مرحله اول در ارتفاعی غالباً بالاتر از جو غلیظ، مرحله دوم پرواز بدون محدودیت روی زاویه حمله و نگرانی از بار جانبی وارد بر سازه آغاز می‌شود. بنابراین قیود موجود در این مرحله از پرواز عمدتاً ارضاء شرایط مرزی انتهایی خواهد بود. به‌عنوان‌مثال در یک موشک دومرحله‌ای رسیدن بردار سرعت در انتهای مرحله دوم به‌ سرعت لازم یک قید اساسی خواهد بود.

 

جدایش مراحل بعد

جدایش مراحل بعدی پرواز نیز مانند جدایش مرحله اول برای جلوگیری از وارد شدن اختلال در فرایند جدایش باید در سرعت زاویه‌ای صفر انجام شود اما با توجه به رقیق بودن جو در این مراحل، محدودیت روی زاویه حمله دیگر وجود نخواهد داشت.

 

جمع بندی محدودیت‌ها و قیود برنامه فراز

در ادامه با توجه به مطالب عنوان‌شده به جمع‌بندی محدودیت‌های برنامه فراز می‌پردازیم:
۱- زاویه حمله در زمان گذر از سرعت صوت و فشار دینامیکی ماکزیمم نزدیک صفر باشد.
۲- زاویه حمله در زمان جدایش اول در مجاورت صفر باشد.
۳- سرعت زاویه‌ای در زمان جدایش مراحل صفر باشد.
۴- بار جانبی وارد بر سازه در حد مجاز باشد.
۵- شرایط مرزی انتهایی ارضاء گردد. به‌عنوان‌مثال برای موشک بالستیک بردار سرعت در انتهای زمان سوزش نهایی برابر بردار سرعت لازم باشد و یا برای موشک ماهواره‌بر ارتفاع نیز برابر مقدار مطلوب آن باشد.
برخلاف بردهای کوتاه در بردهای بلند و به‌ویژه برد ماکزیمم، ارضاء همزمان محدودیت‌های بار سازه ازیک‌طرف و انجام مانور سریع برای طی کردن برد بیشتر در از طرف دیگر و رسیدن به زاویه مسیر بهینه چندان آسان نخواهد بود، به‌طوری‌که دستور سرعت زاویه بزرگ برای بیشتر شدن برد مطلوب خواهد بود، اما برای بار وارد بر سازه مشکل در پی خواهد داشت. این یک مسئله بهینه‌سازی را به وجود می‌آورد.

 

جمع بندی

بیان گردید که اولین گام برای طراحی حامل، تعیین نوع مأموریت است. پس‌ازآن توضیحاتی در مورد فرایند احتراق و پارامترهای تأثیرگذار بر آن آورده شد. به ویژگی‌های موتورهای مختلف نیز اشاره شد و روابطی بیان مدل‌سازی محفظه احتراق ذکر شد. گفته شد که حجم مخزن باک‌ها از چهار قسمت حجم مربوط به سوخت و اکسیدکننده، حجم بالشتک هوا، حجم جوشش و حجم به دام انداخته‌شده می‌باشد. جرم نیز از سه قسمت عمده جرم بدنه و مخازن، جرم اجزای تشکیل‌دهنده زیرسیستم پیشرانش و جرم سایر اجزا تشکیل ‌شده است. به فرایند شبیه‌سازی دو درجه آزادی نیز اشاره گردید. در این پایان‌نامه به دنبال طراحی حامل برای تزریق محموله به مدار دایروی به کمک سیستم پیشرانش مایع هستیم.

 

فصل چهارم

طراحی حامل و بررسی نتایج

 

مقدمه

همان­طور که توضیح داده شد در این پایان‌نامه قصد داریم یک حامل فضایی را به کمک ترکیب روش مشارکتی و روش طراحی مقاوم با رویکرد چند هدفی طراحی کنیم. رساندن جرم لحظه پرتاب به حداقل جرم و همچنین حداقل نمودن تأثیر عدم قطعیت‌ها روی مأموریت، اهداف ما هستند. مأموریتی که انتخاب‌شده است قرار دادن یک محموله ۱۲۰۰ کیلوگرمی در مدار دایروی به ارتفاع ۷۵۰ کیلومتری از سطح زمین می‌باشد.
برای این منظور ابتدا باید ساختار مشارکتی را ایجاد نماییم. جزئیات ساختار مشارکتی در فصل دوم آورده شده است. بر همان اساس ابتدا ساختار مشارکتی را تشکیل داده و برای اطمینان از عملکرد ساختار و پیش‌گیری از هرگونه عیب احتمالی، یک مثال ریاضی را با این روش حل می‌کنیم. در ادامه پس از طراحی موضوعات که توضیحات آن مفصل در فصل سوم آورده شد، به‌طور مجزا هر زیرسیستم را بررسی کرده و با اجرای طراحی به کمک ورودی‌های از پیش تعیین‌شده، خروجی‌های زیرسیستم‌ها را دریافت و با نمونه‌های واقعی مقایسه می‌نماییم تا مجدداً کارآمدی آن‌ ها به اثبات برسد. سپس زیرسیستم‌ها را در قالب ساختار مشارکتی برده و عملیات طراحی بهینه را اجرا می‌کنیم. پس از استخراج نتایج، مجدداً برای اطمینان از صحت نتایج به کمک روش امکان‌پذیری چند موضوعی و با همان شرایط و پارامترهای اولیه و مشابه، ساختار امکان‌پذیری چند موضوعی را تشکیل داده و همان طراحی با مأموریت مشابه را در این ساختار نیز انجام می‌دهیم. مقایسه نتایج می‌تواند مؤید طراحی موفق و بهینه حامل باشد. سپس برای بررسی اثر عدم قطعیت‌ها روی طراحی، متغیرهای ورودی نامعین را روی حامل طراحی ‌شده اعمال کرده و نتایج را می‌سنجیم. پس‌ازآن با ترکیب روش طراحی مقاوم و روش طراحی مشارکتی، می توان حاملی با جرم بهینه و دارای کمترین تأثیرپذیری از عدم قطعیت‌ها طراحی کرد. در‏ شکل۴-۱روندنمای طراحی آورده شده است. در ادامه این عملیات‌ها و نتایج آن‌ ها آمده است.

روندنمای طراحی در این پایان‌نامه

 

مثال ریاضی

برای روشن‌تر شدن روند حل مسئله در روش مشارکتی به حل یک مثال می‌پردازیم. در این مثال یک تابع هدف با دو متغیر طراحی داریم که دو قید نیز مسئله را تحت تأثیر قرار داده‌اند. این مثال به شکل ‏معادله ۴-۱ است:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فضای تابع هدف و قیود در ‏ شکل۴-۲ نشان داده شده است.

فضای سه بعدی تابع هدف و قیود
اثر قیود بر فضای طراحی در ‏ شکل۴-۳ به‌طور واضح نشان داده‌شده است.

اثر قیود بر فضای طراحی

 

سنجش فرایندها و عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش (مطالعه موردی ستاد یک سازمان دفاعی-امنیتی) عنوان مقاله ای است که آقایان محمد ابراهیم سنجقی، یاسر جنیدی جعفری و سید محمد جواد غضنفری در فصلنامه پژوهش های حفاظتی امنیتی دانشگاه جامع امام حسین(علیه السلام) به چاپ رسانده اند در این تحقیق محققین برآن بوده اند تا بر اساس مرور ادبیات و دسته بندی دیدگاه های اندیشمندان، فرایندهای اصلی و عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش را احصاء نموده، به دنبال آن، در یک اقدام پیمایشی و با بهره گیری از تکنیک آماری آزمون دوجمله ای، فرضیه های مربوط به هریک از عوامل کلیدی موفقیت و فرایندهای اصلی مدیریت دانش را در جامعه آماری مورد نظر، در معرض آزمون و سنجش قرار دهند. همچنین یافته های تحقیق این محققین حاکی از آن است که از میان شش شاخص مربوط به فرایندهای مدیریت دانش، فرایندهای “تولید” و “ذخیره” دانش و از میان ۹ شاخص مربوط به عوامل کلیدی موفقیت، شاخص های “نوآوری”، “پاداش” و “ارزیابی عملکرد” در وضعیت مطلوب قرار ندارد.
۲-۲-۳-۱- رهبری سازمانی
امروزه هنر مدیریت در سازمانها، در حال تبدیل شدن به هنر”مدیریت دانش “است. به این معنی که یک مدیر، صرفاً افراد را مدیریت نمیکند، بلکه دانش آنان را مدیریت مینماید و رهبری، یعنی فراهم کردن شرایط مناسب برای تولید دانسته های ارزشمند، از طریق سرمایه تفکر نیروی انسانی و به انجام رسانیدن این کار، به طریقی که افراد را به مسئولیت پذیری بیشتری ترغیب نماید. وجود رهبران عالی، یکی از عوامل اصلی موفقیت سازمانها در بهره گیری از مزیتهای مدیریت دانش در سازمان محسوب می گردد:
براساس مطالعه ای که توسط آندرسون و مرکز کیفیت بهره وری آمریکا انجام شده است، یکی ازدلایل بسیار مهم عدم توانایی سازمانها در بهره گیری موثر از قدرت دانشی، فقدان مجمعی از رهبران عالی، برای به اشتراک گذاری دانش سازمانی یا تعداد بسیار معدود الگوهایی است که رفتار سازمانی مطلوب را بیان می نماید (هیلبر[۲۰]، ۱۹۹۶).
بسیاری از پژوهشهایی که در مورد مدیریت دانش انجام پذیرفته، رهبری سازمانی را به عنوان متغیر کلیدی در رابطه بین مدیریت دانش و اثربخشی سازمانی معرفی نموده است (بل[۲۱] و همکاران، ۲۰۰۴).
موری و همکاران وی، هشت عامل مهم را برای موفقیت طرح های مدیریت دانش در سازمان برمیشمرند که از جمله آن: پشتیانی مدیران ارشد سازمانی و طراحی اهداف و جهت گیری های روشن دانشی در سازمان توسط آنان میباشد (موری[۲۲] و همکاران، ۲۰۰۵).
افرادی نظیر اسلاگتر به موضوع سبک رهبری در موفقیت مدیریت دانش اشاره داشته (اسلاگتر[۲۳]، ۲۰۰۷) و نویسندگان دیگری نظیر لینگ و شان، رهبری سازمانی را به عنوان یکی از ۵ عامل مهم در توفیق یافتن طرح ریزیهای مدیریت دانش در سازمان، برجسته مینمایند (لینگ و شان[۲۴]، ۲۰۱۰).
در ادامه، مهم ترین مؤلفه های مربوط به رهبری سازمانی در زمینه موفقیت مدیریت دانش در سازمانها، مورد اشاره قرار میگیرد:
۲-۲-۳-۱-۱- حمایت و تعهد مدیران ارشد
موفقیت هر برنامه یا برنامه ریزی در سازمان، به طور مستقیم به حمایت و تعهد مدیر ارشد بستگی دارد. یک برنامه مدیریت دانش نیز در تمامی مراحل طراحی و اجرا، به حمایت و پشتیبانی مدیرارشد بستگی دارد (حسنوی، اخوان و سنجقی، ۱۳۸۹).
حمایت مدیران ارشد، شامل برانگیختن، ایجاد شبکه های دانش و نیز توسعه مهارتهای یادگیری در کارکنان می باشد. برخی از صاحب نظران نظیر اخوان و همکاران (۲۰۰۶) و موفت[۲۵] و همکاران (۲۰۰۳)، حمایت و تعهد مدیران ارشد سازمانی را لازمه پیشبرد اهداف مدیریت دانش در سازمان و موفقیت طرح های دانشی برمی شمارند.
از جمله مصادیق ایفای نقش متعهدانه رهبری سازمانی در زمینه نهادینه سازی و اجرای موفق مدیریت دانش در سازمان، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

 

پاسخ به ابهامات و جلب اعتماد کارکنان نسبت به تغییرات

ایجاد محرکهای انگیزشی در کارکنان جهت تسهیم و به اشتراک گذاری دانش

ارتقای فرهنگ سازمانی

پشتیبانی از طرح های دانش محور

۲-۲-۳-۱-۲- جهت گیری راهبردی
علاوه بر آنچه گفته شد، جهت گیری های کلان و راهبردی رهبران سازمانی، چشم انداز ترسیم شده از سوی آنها و سیاستهای تدوین شده در جهت دستیابی به این چشم انداز، دارای نقش کلیدی در موفقیت مدیریت دانش در سازمانها می باشد.
پیتر سنگه[۲۶] (۱۹۹۰) نقش های رهبران دانشی را شامل طراحی، مربی گری و مباشرت دانسته و اعتقاد دارد که چنین رهبرانی میبایست به مهارتهای جدیدی نظیر مهارتهای راهبردی زیر مجهز گردند: (سنگه، ۱۹۹۰: ۲۳-۷)

 

 

توانایی ترسیم چشم انداز مشترک

داشتن تفکر تشکیلاتی

توانایی ارائه و آزمون الگوهای ذهنی

آلکس[۲۷] و دیوید بنت[۲۸] (۲۰۰۳) با اشاره به کارکردهای اصلی رهبری، برخی توانمندیهای راهبردی آن را نیز بر شمرده اند: رهبران باید طراحی ساختارهای سازمان و خط مشی های آن را شکل دهند تا بهترین رسالت مشترک حاصل شود. برای انجام این امر، آنها باید رفتار مطلوب، ارتباطات، چشم انداز سازمانی و راهبردی آن را الگوسازی نموده، بر تحقق خط مشی ها و نظام نامه های ضروری پافشاری نمایند (بنت، ۲۰۰۳: ۴۵۶-۴۳۹).
از دیدگاه رهبری سازمانی، این ضروری است که اطلاعات و دانش در یک سازمان بزرگ مدیریت شود و تداوم آن، موجب منفعت سازمان خواهد شد (بل و همکاران، ۲۰۰۴).
لذا در سازمان های دفاعی که به سوی نهادینه سازی رویکرد هسته و شبکه و توسعه ی بهره گیری از قابلیت ها و ظرفیت های دانشی، صنعتی و اقتصادی بخش های خارج از سازمان حرکت می نمایند، همسویی و تطابق جهت گیری های راهبردی مدیران ارشد و رهبران سازمانی با راهبردهای مدیریت دانش و فضای کلی حاکم بر بخشهای دفاعی- امنیتی، نقش عمده ای در موفقیت فرایند مدیریت دانش در سازمان خواهد داشت.
عکس مرتبط با اقتصاد
۲-۲-۳-۲- نظامات مدیریتی
نظامهای مدیریتی مستقر در سازمانها، به عنوان یکی از زیرساختهای عمده و اساسی پیاده سازی مدیریت دانش محسوب میشود. در این راستا، برخی از این عوامل، دارای اهمیت کلیدی تری می باشد که در ادامه به ذکر آنها می پردازیم:
۲-۲-۳-۲-۱- پاداش و مالکیت معنوی
اعطای پاداش مناسب به فعالیتهای مرتبط با تسهیم دانش، در حدی فراتر از حقوق و مزایای معمول و قوام نظام مالکیت معنوی، در زمره عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش تلقی می شود.
این موضوع، به ویژه در سازمان های دفاعی- امنیتی که دارای ساختار سلسله مراتبی می باشند بسیار اهمیت دارد، چرا که باید با طراحی یک نظام مالکیت معنوی، کارکنان در سطوح مختلف، اطمینان یابند که با اشتراک گذاری دانش خود، علاوه بر دریافت پاداشهای ویژه، مالکیت دانش نیز برای آنها ثبت شده، به نام سلسله مراتب آنها تمام نمی شود.
تقسیم و پراکندگی دانش در داخل سازمان، پیش شرط حیاتی برای ایجاد اطلاعات و تجاربی است که سازمان میتواند از آن استفاده کند. در این امر، منظور نمودن پاداشهایی برای به اشتراک گذاری دانش، حمایت فرهنگ سازمانی از اشتراک و انتقال دانش و… میتواند مؤثر باشد.
لازمه ایجاد فرهنگ دانش اشتراکی، توجیه و متقاعد نمودن افراد، ارائه آموزشهای لازم، پاداش دادن به اشتراک گذاری دانش و در پیش گرفتن سیاست سازمانی مشخص، جهت جلوگیری از انباشت آن و نیز گوشزد نمودن منافع سرشاری است که از این رهگذر، عاید سازمان و افراد میگردد.
در این زمینه، یکی از اصول پنجگانه کمیسیون خدمات عمومی در اروپا، این اصل است که “دانش، اطلاعات و داده باید به اشتراک گذاشته شود”. در این اصل آمده است: ” اشتراک گذاری دانش، می باید پاداش داده شود. اما باید محیطی را ایجاد نماییم که مردم با کمال آزادی، آن چه را میدانند، پراکنده نموده، دانش را از همکاران خود طلب نمایند. انجام ارزیابی افراد باید با میزان همکاری شخص در تولید، ارزیابی و انتقال دانش مرتبط باشد”. (نقل از لایب ویتز[۲۹]، ۲۰۰۳: ۴۲۵-۴۰۹)
از سوی دیگر، حفظ مالکیت معنوی به دلیل ترس از عدم قدرشناسی و اعتباردهی توسط مدیران و همکاران نیز، یکی از دلایل عدم اشتراک گذاری دانش است. کارکنان دوست دارند مالکیت بر دانش خود را به نحوی حفظ کنند که از آن طریق نزد همکاران و هم قطاران خود، کسب اعتبار کنند. (رولی، ۲۰۰۳)
لذا یکی از نظامات مدیریتی که به عنوان پشتوانه ی مدیریت دانش سازمانها محسوب می شود، نظام پاداش و مالکیت معنوی می باشد.
۲-۲-۳-۲-۲- ارزیابی عملکرد
ارزیابی عملکرد، فرایندی است که در آن مدیران و مسئولین، رفتار کارکنان را مشاهده و بررسی می کنند تا بتوانند بازخورهای لازم را درباره نقاط قوت و ضعف رفتاری، به آنان منعکس نمایند. از این رو، برای پیشبرد رفتارهای به اشتراک گذاری دانش لازم است تا شاخص های رفتاری مشخص، در معیار سنجش عملکرد کارکنان گنجانده شود.
در این صورت، در فرض بروز رفتارهای مثبت در زمینه فعالیتهای مدیریت دانش، ارزیابی بهتری از رفتار کارکنان صورت میگیرد. بنابراین سازمان باید در تمام زمینه ها، به ویژه، اشتراک گذاری دانش، از واحدها و کارکنان تحت امر، با برنامه ریزی اصولی، ارزیابی عملکرد انجام دهد.
برخی افراد، ارزیابی و اندازه گیری عملکرد را در کنار عواملی نظیر رهبری؛ فرهنگ ؛ فناوری و فرایندها، به عنوان یکی از ۵ عامل اصلی موفقیت مدیریت دانش در سازمان بر میشمارند. (تاسمین و وودس[۳۰]، ۲۰۰۸)
حتی دانشمندان دیگری، ارزیابی عملکرد را به عنوان یکی از ۴ عامل اصلی موفقیت مدیریت دانش و در کنار عوامل شناخته شده ای نظیر فرهنگ، رهبری و فناوری قرار می دهند. (آسو[۳۱] و همکاران، ۲۰۰۷)
سات و دیویدسون[۳۲] (۲۰۰۰) با اذعان به لزوم وجود نوعی”ژن ارزیابی”در بافت ذهنی سازمان، به مثابه پایه و اساس یادگیری سازمانی و مبنای تکامل سازمان، بر این باورند که سازمانها برای ایجاد تغییرات اساسی جهت نیل به سازمان یادگیرنده و بهره ور، حتماً میبایست نظام ارزشیابی عملکرد خود را به عنوان رکن اساسی و تعیین کننده تغییرات، دگرگون نموده، بهبود بخشند. در غیر این صورت، سازمان نخواهد توانست خود را برای رسیدن به مراتب بالای اعتلای سازمانی ارتقاء دهد. (سات و دیویدسون، ۲۰۰۰: ۲۹۳-۲۷۹)
۲-۲-۳-۲-۳- نظام فناوری اطلاعات
نتیجه تصویری درباره فناوری اطلاعات
بی تردید، بستر اصلی جریان مدیریت دانش در سازمان، فناوری اطلاعات و ارتباطات است. فناوری اطلاعات، به مثابه شبکه عصبی در پیکره سازمان تنیده می شود و علاوه بر ایجاد ارتباط میان بخش های مختلف و تسهیل جریان اطلاعات بین آنها، امکان ذخیره و بازیابی اطلاعات و دانش حصولی و حضوری را با ایجاد مخازن دانش فراهم ساخته، علاوه بر این، نقش موثری در پشتیبانی و بهبود یادگیری سازمانی دارد. به عقیده ی نظام فناوری اطلاعات به عنوان لوازم اصلی و بسترهای مورد نیاز مدیریت دانش در سازمان به شمار می رود و موفقیت اجرای طرحهای مدیریت دانش در سازمان، وابسته به آن می باشد. (اگبو[۳۳]، ۲۰۰۴)
برخی نویسندگان، مواردی نظیر سامانههای اطلاعاتی؛ فناوری اطلاعات و ارتباطات و ساختار فناوری اطلاعات و ارتباطات را به عنوان شاخصهای اصلی موفقیت مدیریت دانش در بعد فناوری برمی شمارند. (یعقوبی و ملکی، ۲۰۱۲)
آندرسون[۳۴] (۲۰۰۹) و نیز یانگ و همکاران وی (۲۰۰۹)، به طور مشترک، فناوری اطلاعات و ارتباطات، ساختار و فرهنگ را سه عامل اصلی موفقیت مدیریت دانش در سازمان محسوب مینمایند.
به گفته یکی از دانشکندان “فناوریهایی نظیر انتشار شبکهای اطلاعات بر روی اینترنت و شاهراه های اطلاعاتی، ایجاد مخازن (دانش) سازمانی را تسهیل مینماید. این مخازن، تنها یادداشتهای معمولی نظیر دست نوشته ها و کتابهای دستی و… را ثبت نمیکند بلکه تجربیات غیرمعمولی نظیر دانش ضمنی، خبرگی، تجربیات، وقایع و … را نیز ثبت مینماید. مورد استفاده چنین فناوری در پشتیبانی و بهبود حافظه سازمانی و یادگیری به وسیله بهبود صراحت، بازیابی، تکمیل، دستیابی، بازخور و بازخوانی دانش غیرمعمول است که به انسان در تصمیم سازی، خردورزی، شهود، درک و هم افزایی اجتماعی کمک میکند. (گرانت[۳۵]، ۱۹۹۷: ۴۵۴-۴۵۰)
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
البته باید توجه داشت که، فناوری، موضوع اصلی مدیریت دانش نبوده، از طریق اجرا و به کار گیری یک فناوری اطلاع رسانی، نمی توان به مزیتهای حقیقی مدیریت دانش دست یافت. از این رو، جایگاه فناوری در مدیریت دانش، یک جایگاه مستقل نبوده، پرداختن به آن با نگاه به عوامل سازمانی و انسانی، منشاء اثر خواهد بود. یکی از اندیشمندان در این زمینه میگوید: “مدیریت دانش، فقط فن اوری اطلاعات نیست. برخی متخصصان فناوری اطلاعات اذعان می دارند که بین سرمایه گذاری در فن اوری، عملکرد سازمان و مدیریت دانش، ارتباطی در تحقیقات یافت نشده است”. (مالهورتا، ۱۹۹۸)
۲-۲-۳-۲-۴- نظام آموزش
معیار آموزش کارکنان و سطح تحصیلات آنان را به عنوان یکی از برخی صاحب نظران نظیر عوامل اصلی زمینه ساز پیشبرد و موفقیت مدیریت دانش در سازمان ها قلمداد مینمایند (ونگ[۳۶]، ۲۰۰۵).
اگرچه در گذشته، مهارت خواندن و نوشتن، به عنوان معیار سواد تلقی میگردید و افراد میتوانستند با داشتن چنین سوادی، از عهده انجام امور محوله برآیند، لیکن در عصر انفجار اطلاعات، افراد به سطح متعالی تری از سواد نیاز دارند که از این مهارت و تواناییها، به “سواد اطلاعاتی” تعبیر می نمایند.
بنا به یکی از تعاریف صورت گرفته: “سواد اطلاعاتی عبارت است از توان شناسایی اطلاعات مورد نیاز، توان مکان یابی، استفاده ی از اطلاعات در حل مسائل و انجام کار”. (اوانس، ۲۰۰۳)
یکی دیگر از دانشمندان نیز، سواد اطلاعاتی را “توان کارکرد مؤثر افراد در یک جامعه اطلاعاتی” تعریف میکند. (بروس، ۱۹۹۹: ۴۷-۳۳)
با توجه به جایگاه مهم سواد اطلاعاتی در فرایند مدیریت دانش سازمانها، لازم است تا با طراحی نظام آموزشی مناسب، توجه ویژه ای به ارتقاء سطح سواد اطلاعاتی و مهارتهای کارکنان در حوزه های مرتبط با مدیریت دانش مبذول نمود که به اعتقاد برخی از دانشمندان، این مهارتها عبارت است از (مایک ایزنبرگ و باب برکو ویتز، ۲۰۰۳):

 

 

بیان مساله و طرح پرسشهای مناسب

مهارت تعیین راهبرد مناسب برای جستجوی اطلاعات

گزینش و ارزیابی منابع اطلاعاتی

مهارت سازماندهی و ساختاردهی مجدد به اطلاعات به دست آمده

ارائه نتایج پژوهش

توان ارزیابی کار خود

۲-۲-۳-۳- فرهنگ تعالی سازمانی
پیاده سازی موفق فرایند مدیریت دانش و دانش آفرینی در سازمان، مستلزم فراهم نمودن بسترهای فکری و فرهنگی این امر میباشد. ترویج فرهنگ یگانگی و احساس تعلق افراد به سازمان و ایجاد حس اعتماد میان آنان و فراهم سازی محیطی توأم با اشتراک، انتقال و تقابل دانش؛ علاوه بر این که مقاومت در برابر تغییر در کارکنان را به حداقل میرساند، از سرمایه مشارکت و هم فکری آنان نیز سود می برد.
داونپورت و دیگران اظهار می دارند: “اگر زمین فرهنگی طرح مدیریت دانش، حاصلخیز نباشد، نه مقدار فناوری و نه محتوای دانش و نه داشتن یک مدیریت طرح خوب، هیچکدام موفقیتی در بر نخواهند داشت”. (داونپورت، ۱۹۹۸: ۴۳) با توجه به نقش برجسته و ممتاز فرهنگ سازمانی متعالی، در زمینه پیاده سازی موفق فرایند مدیریت دانش، برخی از مهم ترین مولفه های فرهنگ سازمانی پشتیبانی کننده مدیریت دانش در سازمانها به شرح زیر مورد بررسی قرار میگیرد:
۲-۲-۳-۳-۱- یادگیری سازمانی
یادگیری سازمانی از طریق کسب دانش، توزیع اطلاعات اخذ شده و اشاعه آن، تفسیر اطلاعات به جهت ایجاد فهم مشترک و حافظه سازمانی برای ذخیره کردن اطلاعات میباشد. دو تن از دانشمندان، یادگیری سازمانی را نهفته در ذات مدیریت دانش می دانند. (آلکس و دیوید بنت، ۲۰۰۳: ۴۵۶-۴۳۹)
افرادی نظیر “لین و کو[۳۷]“، تنها دو عامل اصلی را برای موفقیت مدیریت دانش مورد تاکید قرار می دهند که عبارت است از: یادگیری سازمانی و مدیریت منابع انسانی. (لین و کو، ۲۰۰۷)
عکس مرتبط با منابع انسانی

 

چیزی تقلبی است که غیر واقعی باشد ، اگر واقعی باشد تقلب نیست . البته برخی حقوق دانان این شرط را لازم ندانسته اند .
مهر جعل شده باید قابلیت استناد داشته باشد .
مهر جعل شده باید خاصیت مشتبه سازی داشته باشد و عرف را به اشتباه بیندازد .
قابلیت اضرار داشته باشد خواه مادی ، خواه معنوی .
در این پژوهش سعی خواهد شد با جمع آوری اطلاعاتو مطالعه کتب حقوقی و سایر کتب به بررسی جعل مهر در حقوق کیفری ایران بپردازیم .

پایان نامه

ب- سوال های تحقیق
سوالات اصلی این پژوهش عبارتند از :
1 -آیا جعل مهر اشخاص حقوقی (موسسات) جرم است؟
2-آیا جعل مهر باید با قصد تقلب باشد تا جرم تلقی گردد ؟
3- آیا جعل قسمتی از مهر موجب تحقق جرم جعل مهر می شود؟
4- آیا نقاشی مهر بدون ساختن فیزیک آن جعل مهر تلقی می شود؟
ج-فرضیات پژوهش
با توجه به سوالات اصلی مطروحه فر ضیاتی که در این رابطه می توان ارائه دادعبارتند از :
1– جعل مهر اشخاص حقوقی (موسسات)جرم است.
2-صرف جعل مهر بدون قصد تقلب جرم است.
3-جعل قسمتی از مهر موجب تحقق جعل مهر می شود.
4- نقاشی کردن مهر بدون ساختن فیزیک ان جعل مهر تلقی می شود.
د-اهداف پژوهش
هدف از این پژوهش ، جمع آوری تمامی نظریات در مورد جعل مهر وتحلیل و بررسی این جرم می باشد . تا بدین وسیله ضمن بررسی کامل این جرم در قوانین کیفری ایران و تجزیه و تحلیل مواد قانونی و عناصر جعل مهر توانسته باشیم ابهامات آن را بر طرف کنیم و به عنوان مرجع و راهنما در خصوص این موضوع به جامعه حقوقی دانشگاهی ارائه دهیم .
ه-روش پژوهش
در این پژوهش سعی می شود با بهره گرفتن از نظر حقوق دانان و مقالات حقوقی معتبر و تجزیه تحلیل آنها به اهداف خود برسیم . در نتیجه روش تحقیق ، روش توصیفی تحلیلی با بهره گرفتن از منابع کتابخانه ای می باشد .
1-فصل اول : کلیات
جعل و تزویر از جمله موضوعات مهم و اساسی حقوق جزای اختصاصی به شمار می رود و با توجه به جایگاه ویژه مهر در روابط و مناسبات اجتماعی به عنوان وسیله ای مطمئن برای حفظ روابط اشخاص حقیقی و حقوقی در جایگاه خاص خود مورد حمایت قرار می گیرد .
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
در این فصل برخی اصطلاحات ،تاریخچه جرم جعل و چگونگی پیدایش آن مورد بحث قرار خواهد گرفت و نهایتا مبانی جعل مهر مورد بررسی قرار می گیرد.

اصطلاح شناسی
حقوق کیفری رشته ای از حقوق عمومی است که به روابط جزایی دولت و مردم می پردازد و جرم جعل یکی از جرایمی است که در حقوق کیفری به آن پرداخته می شود . مهم ترین اصطلاحاتی که در این مبحث مورد بررسی قرار می گیرند عبارتنداز حقوق کیفری ،جعل و مهر.
1-1-1- حقوق کیفری
حقوق کیفری به معنی وسیع کلمه رشته ای ازحقوق عمومی است .حقوق عمومی، شامل مجموعه قواعد و مقرراتی است که بر روابط دولت و ماموران آن با مردم، حکومت می کند و وظایف سازمانها و ادارات دولتی را تنظیم می نماید بنابراین مفهوم حقوق عمومی با اعمال حاکمیت دولت ملازمه دارد . چون قواعد و مقررات آن ناشی از اقتدار عمومی دولت است و ناظر به روابط بین دولت و ماموران دولتی با افراد ملت می باشد . اجرای قواعد مربوط به حقوق عمومی غالبا به هدف نظم و استقرار امنیت و آسایش عمومی مردم در جامعه صورت می گیرد.حقوق عمومی دارای رشته های حقوقی مختلفی از قبیل حقوق اساسی ، حقوق جزا ، آیین دادرسی کیفری است1 یکی از حقوق دانان حقوق کیفری را بدین شکل تعریف می کند «حقوق کیفری عبارت از مجموعه قواعدی است که برعکس العمل دولت د رمقابل اعمال ضد اجتماعی حاکم باشد تا از طریق تهدید به مجازات و یا اجرای آن و یا اقدامات تامینی و تربیتی اعمال مزبور پیشگیری و عدالت و نظم وامنیت برقرار گردد 2در واقع دولت است که در سرکوبی افعال بر خلاف مصالح اجتماعی صالح شناخته شده است . زیرا ایجاد امنیت و آرامش در جامعه از طریق به کیفر رساندن بزهکاران یا اعمال تدابیر تامینی و تربیتی درباره آنها بر عهده قدرت عمومی (دولت ) نهاده شده است . موضوع حقوق کیفری افعال یا ترک افعالی است که دولت به اعتبار اخلالی که در نظم جامعه پدید می آورد.. جرم شناخته و مشتمل بر تقسیماتی است به این شرح : حقوق کیفری ماهوی و شکلی…[1]

حقوق کیفری ماهوی:
حقوق کیفری ماهوی شامل حقوق جزای عمومی و اختصاصی می باشد که به ترتیب به توضیح هرکدام می پردازیم.
حقوق کیفری عمومی مجموعه قواعد و مقرراتی است که مسائل عام مربوط به کنش های ضد اجتماعی را که با واکنشهای مجازات و اقدامات تامینی و تربیتی روبروست مورد وبررسی قرار می دهد .کنش های ضد اجتماعی با توجه به مجازاتها و اقدامات تامینی و تربیتی «جرم» نامیده می شودو حقوق جزای عمومی به مطالعه عام جرم ، مسولیت جزایی ، مجازات و اقدامات تامینی و تربیتی می پردازد که نظم اجتماعی را تامین می کند .1در واقع حقوق جزای عمومی ارکان تشکیل دهنده جرم و واکنش در برابرآن را به شکل کلی مورد بررسی قرار میدهد.2
حقوق جزای اختصاصی، قسمت خاص یا اختصاصی حقوق جزا را تشکیل می دهدو به بحث در خصوصیات هر یک از جرایم به طور جداگانه می پردازد .به بیان دیگر مو ضوع بحث حقوق جزای اختصاصی نفس جرم است که بطور تفکیک و جداکانه ، تما

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت 40y.ir مراجعه نمایید.
می افراد جرایم را مطرح می سازد و هر یک از آنها را چه از نظر عناصر تشکیل دهنده و چه از نظر کیفیت مجازات آن تعریف می کند .3 در واقع قانون گذار ایران از ماده 63 به بعد ق.م.ا.عناصر و مجازات هریک از جرایم را بیان نموده است .

حقوق کیفری شکلی:
آیین دادرسی کیفری یا حقوق کیفری شکلی مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف جرم ،تعقیب متهم و تحقیق از او ، تعیین صلاحیت و روش کار مراجع تحقیق و حکم و همچنین تجدید نظر از تصمیمات آنها و سرانجام چگونگی اجرای احکام کیفری وضع شده است . بدین ترتیب ، تعریف مندرج در ماده 1 ق.ا د. ک .با تغییراتی اندک درمتن آن به این تعریف ساده نزدیک می شود.مطابق این تعریف :((آیین دادرسی کیفری مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف و تحقیق جرایم و تعقیب مجرمان و نحوه رسیدگی و صدور رای و تجدید نظر و اجرای احکام و تعیین وظایف و اختیارات مقامات قضایی وضع شده است. )) برخی حقوق دانان4[2]نیزآیین دارسی کیفری نظری و عملی را از یکدیگر مجزا نمودند و هر یک را بدین شکل تعریف
نمودند :« از لحاظ نظری آیین دادرسی کیفری رشته ای از حقوق عمومی داخلی است که سازمان و صلاحیت مراجع کیفری ، طرق کشف جرم و تعقیب آن ، تشریفات دادرسی و نحوه اجرای احکام جزایی را بررسی می کند . از لحاظ عملی آیین دادرسی کیفری قواعد و مقرراتی است که برای کشف و تعقیب جرم و ترتیب دادرسی و اجرای احکام جزایی وضع شده است »ماده1 قانون آیین دادرسی دادگاهای عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب 1378به صراحت آیین دادرسی کیفری را تعریف نموده و حوزه قلمرو آن را مشخص نموده است .
1-1-2- : جعل
اولین شرط در بررسی هر جرم این است که از آن جرم یک تعریف ارائه بدهیم . ،قانون گذار باید از جرم تعریف ارائه دهد و این تعریف روشن وصحیح باشد معمولا قانون گذار از ارئه تعریف شانی خالی می کند چون ممکن است تعریف ابرازی ، جامع و مانع نباشد و مصادیقی از این تعریف خارج شود و در نتیجه نظم عمومی با ارتکاب جرایم مشابه به هم بخورد و قانون گذار سلاحی برای مقابله با آن نداشته باشد از این رو قانون گذار تعریف جرم را به عهده رویه قضایی می گذارد چه آنکه رویه قضایی در طول زمان تغییر پیدا می کند و به راحتی می تواند خود را با مقتضیات زمان منطبق نماید .
از آنجا که جعل مهر یکی از مسایل مهم حقوق کیفری است و علاوه بر جنبه های ضرری آن به لحاظ آشنایی به چگونگی و علم واطلاع از مشخصات آن برای تمامی افراد جامعه لازم و مفید می باشد اقتضای اصل قانونی بودن جرم ومجازات این است که جرم جعل از حیث قانونی واجد تعریف باشد تا همگان بدانند چه اعمالی صدق عنوان جعل می نماید و مجارات ارتکاب این اعمال چیست تا از ارتکاب این اعمال خود داری نمایند.1
واژه جعل در لغت به معنای خلق کردن و تغییر دادن و در اصطلاح حقوقی قلب متقلبانه مدرک می باشد تعریف اصطلاحی جعل هم سو با تعریف لغوی آن می باشد .در این نوشتار در تعریف جعل دو عنوان جعل لغوی و اصطلاحی را مورد بررسی قرار می دهیم .[3]
1-1-2-1-تعریف لغوی جعل

 

۵ـ ۳ـ پیش نویس­ها …………………………………………………………………………………..

 

فصل ششم

 

 

۹۱

 

۶ـ ۱ـ نتیجه ­گیری ………………………………………………………………………………………

 

 

۹۴

 

۶ـ ۲ـ فهرست منابع …………………………………………………………………………………..

 

پ
فصل اول
کلیات
۱ـ ۱ـ مقدمه:
طنز و طنزآوری یکی از شیوه ­های خاص برای بیان مسائل انتقادی و نارسایی­های جامعه، همراه با خنده و شوخی است. طنز آیینۀ تمام­نمای حقیقت از سویی و بیانگر نابسامانی­ها، پلشتی­ها و معایب فرد و جامعه از سوی دیگر است از این روست که طنزپرداز، پاسدار ارزش­های انسانی است. او با حربۀ بیان به دفاع از تزلزل و تباهی معنویات در روزگار خود برمی­خیزد؛ شعور بشری را علیه ترس، خرافات و بی­­رسمی­ها تحریک می­ کند؛ بی­ عدالتی را نشان می­دهد؛ نیروی آگاهی را بر می­انگیزد؛ شعورها را متوجه دردها می­ کند و در پی کشف دردها برمی ­آید و تقوا را گرامی می­دارد. ظرافت طبع طنزسراست که می ­تواند لبخند را از میان قطرات اشک توأم با درد بیرون آورد تا آن را بزرگ جلوه دهد. در ادبیات فارسی، شاعران و نویسندگان طنزپردازی چون حافظ و عبید زاکانی، ستارگانی درخشان هستند که با تلألو خود جامعۀ خویش را روشن می­ کنند و با رسالت و تعهد اجتماعی که در زمان خود احساس می­ کنند، به پیکار با زشتی­ها برمی­خیزند و مجموعۀ عناصر ناراحتی­زا و کشنده­ای را که جامعه با آن در گیر است، با طعن و طنز و در نهایت شوخ­طبعی و ظرافت عریان می­ کنند. مبنای این پژوهش بررسی طنز دو هنرمند صاحب قلم یعنی عبید زاکانی و حافظ شیرازی و بیان وجوه شباهت و تفاوت طنز آن دو است. این رساله شامل شش فصل است که در فصل اول به نام کلیات، به بیان مسأله، اهداف تحقیق، پیشینۀ تحقیق و فرضیه ­ها پرداخته شده است و فصل­های بعدی به ترتیب عبارتند از:
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
ـ فصل دوم: شناخت ماهیت طنز و انواع آن؛
ـ فصل سوم: اوضاع و احوال ایران در عصر عبید زاکانی و حافظ شیرازی؛
ـ فصل چهارم: زندگی­نامۀ عبید زاکانی و حافظ شیرازی؛
ـ فصل پنجم: بررسی طنز در آثار عبید زاکانی و دیوان حافظ شیرازی؛
ـ فصل ششم: نتیجه ­گیری.
۱ـ ۲ـ بیان مسأله:
عبید زاکانی از مهم­ترین شاعران و نویسندگان طنزپرداز در ادبیات فارسی است. روزگار زندگی عبید زاکانی، یعنی قرن هشتم هجری سرشار از تهاجمات خارجی، جنگ­های داخلی و آسیب­های اجتماعی و فردی بود. عبید زاکانی این زشتی­ها را با شعر و نثر و در قالب طنز، به نقد می­کشد. حافظ شیرازی نیز گرچه به عنوان شاعر غزل­سرا شهرت دارد، اما غزل­های وی سرشار از اشارات انتقادی و طنز تلخ اجتماعی است. در این تحقیق بر آنیم که با مقایسۀ طنز در آثار عبید زاکانی و حافظ شیرازی به دریافتی روشن­تر از پدیده طنز در ادبیات کلاسیک پارسی برسیم.
۱ـ ۳ـ اهداف تحقیق:
ـ شناخت ماهیت طنز به طور عام؛
ـ شناخت وجوه طنز در آثار عبید زاکانی؛
ـ شناخت وجوه طنز در آثار حافظ شیرازی؛
ـ شناخت اوضاع سیاسی، اجتماعی، دینی و ادبی ایران در قرن هشتم هجری.
۱ـ ۴ـ فرضیه ­ها:
ـ طنز در آثار عبید زاکانی و حافظ شیرازی، معطوف به نقد کژی­های اجتماعی و فردی است.
ـ به سبب شباهت­های بستر اجتماعی و تاریخی شعر حافظ و آثار عبید زاکانی، به طنزی نزدیک به هم در آثار این دو بر می­خوریم.
۱ـ ۵ـ اهمیت و ضرورت تحقیق:
ادبیات، آیینۀ تمام­نمای اوضاع فرهنگی و فکری جامعه است و شناخت طنز در آثار قرن هشتم هجری، دریچه­ای روشن برای شناخت اوضاع و احوال ایران عصر مغول و تیموریان است. از این جهت، این تحقیق علاوه بر آنکه به جهت جنبه­ های صرف ادبی مفید است، فوایدی در دیگر رشته­ها از قبیل جامعه ­شناسی، روان­شناسی و تاریخ نیز دارد.
۱ـ ۶ـ پیشینۀ تحقیق:
دربارۀ طنز و ماهیت آن به طور عام و دربارۀ آثار عبید زاکانی و حافظ شیرازی به طور خاص، آثار بسیاری تألیف و تصنیف شده است که از میان آن­ها می­توان به«طنز و رمز، عبید زاکانی» اثر مهدی نصیری دهقان و کتاب«عبید زاکانی لطیفه پرداز و طنزآور بزرگ» اثر بهروز صاحب اختیار، «زاکانی نامه» علی اصغر حلبی، «غزل­های حافظ» اثر پرویز خانلری و «شرح شکن زلف بر حواشی دیوان حافظ» اثر فتح­الله مجتبائی اشاره کرد.
۱ـ ۷ـ روش تحقیق:
توصیفی و تحلیلی
فصل دوم
شناخت ماهیت طنز به طور عام و انواع آن
در زبان متعارف و ادبیات، واژگان بسیاری که حوزه­ معنایی مشترک میان آنها عنصر خنده و شوخ طبعی است، به طنز و طنزپردازی نظر دارند، از آن جمله واژگان طنز، طنازی، شوخ­طبعی، مزاح، هزل، هجو، مطایبه، کنایه، طعنه، نقیضه، جوک، لطیفه، فکاهه و… در ادبیات واژگان استهزاء، افسوس کردن، سخریه، شوخی، تماشا، تقلید، مسرت، مضحک، لاغ، لوده، دلقک، و ترکیبات خنده، لبخند، گلخند، ریشخند، زهرخند، نیشخند… نگاهی به تعاریف این واژگان در فرهنگ­های فارسی از جمله لغت­نامۀ دهخدا، فرهنگ معین و عمید و فرهنگ­های انگلیسی آکسفورد و کمبریج نشان می­دهد که حوزه معنایی مشترک میان این واژگان یعنی عامل خنده و شوخی، خود مشکلات و کژفهمی­های بسیاری را در دسته­بندی، معادل­یابی و کاربرد آن­ها در زبان متعارف عموماً و زبان ادبی خصوصاً پیش می­آورد. البته کاربرد این واژگان به جای هم در زبان متعارف و روزمره به خودی خود اشکالی پیش نمی­آورد. آنچه در زبان متعارف درجه نخست اهمیت را دارد، اطلاع رسانی فرستنده به گیرنده است. از این رو گر چه واژگان معرف خنده در دو زبان روزمره فارسی و انگلیسی هر یک معانی مختص به خود را دارند، مادامی که این واژگان در حد جمله، گزاره، عبارت، بند، متن و ژانر ادبی مطرح نشوند، به کارگیری آنها به جای هم محل اشکال نیست. اما وقتی پای متن تخصصی به میان می­آید، آنگاه دسته بندی این واژگان امری ضروری و بسیار حیاتی است. در واقع وقتی از متن طنز آمیز سخن به میان می­آوریم، منظور این است که چگونه، جملات به هم می­پیوندند تا سخن معنی­دار پیوسته­ای را در قالب حکایت کوتاه خنده­دار، لطیفه، طنز، هزل، هجو و غیره تشکیل دهند(حری، ۱۳۷۸: ۲۲ـ۲۱).
طنز در اصل واژه­ای عربی است به معنای سخریه و مسخره کردن و در فرهنگ­های فارسی به معنای ناز، سخریه، سخن به رمز گفتن، طعنه و فسوس کردن، افسوس داشتن، عیب کردن، لقب کردن و بر کسی خندیدن آمده است(جوادی، ۱۳۸۴: ۱۱).
در فرهنگ فارسی دکتر معین طنز را به معنای افسوس کردن، سخره کردن، طعنه زدن و مسخره و سرزنش را اسم مصدر آورده و اسم آن را به معنای ناز آورده(معین، ۱۳۸۱: ذیل «طنز»).
دهخدا طنز را به معنای فسوس کردن، طعنه، سخریه و طناز را به معنای فسوس کننده و افسونگر آورده است(دهخدا، ۱۳۷۷: ذیل«طنز»).
حسن عمید طنز را در فرهنگ خود به معنای فسوس کردن، ناز کردن، طعنه، سرزنش، ناز و کرشمه آورده است(عمید، ۱۳۸۹: ذیل«طنز»).
خسرو طیار در فرهنگ انگلیسی خود ۱Satire را به معنی طنز یا کاریکاتور انتقادی یا سیاسی به کار برده(طیار، ۱۳۸۶: ۲۵۸۳).
محمد رضا باطنی Satire را به عنوان اسم به معنای طنز، طنز نویسی و اثر طنزآمیز و انتقادی معنا کرده است(باطنی، ۱۳۷۸: ۷۴۹).
اولین نکته­ای که از بررسی سطحی واژگان طنز خصوصاً در فرهنگ­های سنتی فارسی حاصل می ­آید این است که تعاریف بسیاری از واژگان، شبیه هم بوده و مرز مشترک میان آنها طولانی است. نکته دوم این است که بررسی تمایز میان واژگان، بیش­تر در سطح واژه و جمله مطرح شده است و هیچ یک از فرهنگ­های سنتی، واژگان معرف خنده را در سطح متن یا ژانر ادبی بررسی نکرده ­اند.به دیگر سخن مشکل وقتی جدی­تر می­ شود که بخواهیم خیل متون مطایبه­آمیز مثلاً آثار عبید زاکانی یا حکایات ملانصرالدین را ذیل واژگانی مثل طنز، هجو، هزل، طنز پرخاشگر، کنایه و… قرار دهیم.در واقع، بر اساس این فرهنگ­ها هیچ گونه معیاری کارساز برای تمییز متون مختلف مطایبه آمیز به دست نمی­دهد. نکته سوم فرهنگ­های جدید برای هر یک از واژگان اصلی طنز در زبان انگلیسی، چندین برابر پیشنهاد کرده ­اند و همین چند معادل کار بررسی دقیق­تر را با دشواری روبرو کرده است، چرا که اولاً هر یک از برابرها خود در فرهنگ­های زبان فارسی، معناهای متعدد دارند که گاه با یکدیگر نیز از سر ناسازگاری بیرون می­آیند. در ثانی، وقتی واژگان معرف خنده را در فرهنگ­های توصیفی انگلیسی بررسی می­کنیم، به مواردی بر می­خوریم که چندان، با معنای برابرهای پیشنهادی سازگاری ندارند شاید این امر نیز این است که هنوز هیچ فرهنگی در زبان فارسی پدید نیامده است که واژگان طنز و طنز پردازی را بر اساس ویژگی­های واژگانی و زبانی شناختی آنها مورد امعان نظر قرار دهد، چنان که در زبان انگلیسی این کار انجام شده است(حری، ۱۳۷۸: ۳۰).
۲ـ ۱ـ طنز در مصطلحات ادبی و هنری
طنز به نوعی خاص از آثار منظوم یا منثور ادبی گفته می­ شود که اشتباهات یا جنبه­ های نامطلوب رفتار بشری، فسادهای اجتماعی، سیاسی یا حتی تفکرات فلسفی را به شیوه­ای خنده­دار به چالش می­کشد. طنز تفکر برانگیز است و ماهیتی پیچیده و چند لایه دارد. طنز گرچه طبیعتش بر خنده استوار است اما خنده را برای نیل به هدفی برتر و آگاه کردن انسان به عمق رذالت­ها تنها وسیله می­انگارد. طنز گر چه در ظاهر می­خنداند اما در پس این خنده واقعیتی تلخ و وحشتناک وجود دارد که در عمق وجود خنده را می­خشکاند و او را به تفکر وا می­دارد. طنز هنری است که انسان در تلاش برای دگرگون ساختن جهان به دست می­آورد و همیشه به شکل کنش و واکنش و در نتیجه نگاه وی به محیط و واقعیت(به طور خاص) نمود پیدا می­ کند. طنز راستین که از حوادث واقعی زندگی نشأت گرفته و مبتنی بر واقعیت­های زندگی بوده، ضمن دادن تصویر هجوآمیز از جهات منفی زندگی، معایب و مفاسد حقایق تلخ مختلف فردی و اجتماعی را به صورتی اغراق­آمیز یعنی زشت­تر و بدترکیب­تر از آنچه هست نمایش می­دهد و از این طریق تضاد عمیق وضع موجود با اندیشه یک زندگی عالی و مألوف را آشکار می­سازد. البته امروزه غالباً به هر امر خنده ­دار و مضحک، طنز اطلاق شده و معمولاً در بسیاری از موارد، طنز یا مطربی، دلقکی، پوزخند، تمسخر، تحقیر و طعنه­های زننده یکسان پنداشته می­ شود و طنز صرف رسانیدن مخاطب به خنده از سریع­ترین راه و یا هر وسیله ممکن دانسته شده است؛ که این تعریف از طنز با مفهومی که از طنز اصیل مورد نظر است تفاوت دارد(صدر، ۱۳۸۱: ۷).

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

 

﴿ وَ الَّذِینَ جَاءُو مِن بَعْدِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَ لِاخْوَانِنَا الَّذِینَ سَبَقُونَا بِالْایمَانِ وَ لَا تجعَلْ فىِ قُلُوبِنَا غِلاًّ لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ رَبَّنَا إِنَّکَ رَءُوفٌ رَّحِیمٌ﴾ (حشر/۱۰)
و کسانی که پس از آنان (و بعد از فتح مکه) آمدند، می‌گویند: پروردگارا! ما و آن برادران ما را که در ایمان بر ما پیشی گرفتند بیامرز، و در دلهایمان نسبت به کسانی که ایمان آورده‌اند(هیچ گونه) کینه‌ای مگذار. پروردگارا! براستی تو رئوف و مهربانی.

 

 

مناجات با حق تعالی

﴿ قُلْ إِنَّ صَلَاتىِ وَ نُسُکِى وَ محَیَاىَ وَ مَمَاتىِ لِلَّهِ رَبّ‏ِ الْعَالَمِینَ﴾ (انعام/۱۶۲)
بگو: بی گمان، نماز و عبادات من، و زندگی و مرگ من همه برای خدا پروردگار جهانیان است.

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

 

مسلمان واقعی باشیم

﴿ رَبَّنَا ءَامَنَّا بِمَا أَنزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنَا مَعَ الشَّاهِدِینَ‌﴾ (آل‌عمران/۵۳)
پروردگارا! به آنچه نازل کرده‌ای ایمان آوردیم و از این پیامبر پیروی کردیم پس ما را در شمار شاهدان بنویس.
﴿ رَبَّنَا وَ اجْعَلْنَا مُسْلِمَینْ‏ِ لَکَ وَ مِن ذُرِّیَّتِنَا أُمَّهً مُّسْلِمَهً لَّکَ وَ أَرِنَا مَنَاسِکَنَا وَ تُبْ عَلَیْنَا إِنَّکَ أَنتَ التَّوَّابُ الرَّحِیمُ﴾ (بقره/۱۲۸)
پروردگارا! ما را تسلیم فرمان خود گردان و از نسل ما امتی فرمانبردار خویش پدید آور، و آداب عبادی ما را به ما نشان ده و بر ما ببخشای؛ بی‌تردید تویی توبه‌پذیر مهربان.

 

 

نجات از دست ستمگران

﴿ وَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِّلَّذِینَ ءَامَنُواْ امْرَأَتَ فِرْعَوْنَ إِذْ قَالَتْ رَبّ‏ِ ابْنِ لىِ عِندَکَ بَیْتًا فىِ الْجَنَّهِ وَ نجِّنىِ مِن فِرْعَوْنَ وَ عَمَلِهِ وَ نجِّنىِ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ﴾ (تحریم/۱۱)
و خدا برای کسانی که ایمان آورده‌اند، همسر فرعون را مثل آورده، آنگاه که گفت: پروردگارا! برای من نزد خویش در بهشت خانه‌ای بساز و مرا از (شر) فرعون و عمل او نجات ده و مرا از مردم ستمکار برهان.
﴿ قَالَ رَبّ‏ِ إِنَّ قَوْمِى کَذَّبُونِ*فَافْتَحْ بَیْنىِ وَ بَیْنَهُمْ فَتْحًا وَ نجِّنىِ وَ مَن مَّعِىَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ﴾ (شعراء/۱۱۷-۱۱۸)
گفت: پروردگارا! قوم من مرا تکذیب کردند * پس میان من و آنها فیصله ده، و من و مؤمنان همراه مرا نجات بخش.
﴿‌رَبّ‏ِ نجِّنىِ وَ أَهْلىِ مِمَّا یَعْمَلُونَ﴾ (شعراء/۱۶۹)
پروردگارا! من و کسان مرا از آنچه‌ می‌کنند نجات بخش.
‌﴿ فخَرَجَ مِنهْا خَائفًا یَترَقَّبُ قَالَ رَبّ‏ِ نجِّنىِ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ﴾ (قصص/۲۱)
پس‌ترسان و نگران از آن (شهر) بیرون شد و گفت:‌ای پروردگار من! مرا از قوم ستمکار رهایی بخش.

 

 

نجات از غم

﴿‌ وَ ذَا النُّونِ إِذ ذَّهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَن لَّن نَّقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى‏ فىِ الظُّلُمَتِ أَن لَّا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَکَ إِنىّ‏ِ کُنتُ مِنَ الظَّلِمِینَ﴾‌ (انبیاء/۸۷)
و صاحب ماهی (یونس) را (یادکن)، آنگاه که خشمگین (از میان مردم خود) برفت و پنداشت که ما هرگز بر او تنگ نمی‌گیریم، (که ماهی او را بلعید، ) پس درون تاریکی‌ها ندا در داد که معبودی جز تو نیست. منزهی تو. به راستی که من از ستمکاران بودم.

 

 

نبودن با ستمگران

﴿ وَ إِذَا صُرِفَتْ أَبْصَارُهُمْ تِلْقَاءَ أَصحْابِ النَّارِ قَالُواْ رَبَّنَا لَا تَجعَلْنَا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ﴾ (اعراف/۴۷)
و چون چشمشان به جانب دوزخیان گردانده شود، گویند: پروردگارا! ما را با ستمکاران قرار مده.
﴿ قَالَ رَبّ‏ِ إِنىّ‏ِ لَا أَمْلِکُ إِلَّا نَفْسىِ وَ أَخِى فَافْرُقْ بَیْنَنَا وَ بَینْ‏َ الْقَوْمِ الْفَسِقِینَ﴾ (مائده/۲۵)
موسی گفت: پروردگارا! من جز اختیار خود و برادر خویش را ندارم؛ پس میان ما و این قوم نافرمانی جدایی افکن.

 

 

نفرین بر بدکاران

﴿ وَ قَالَ نُوحٌ رَّبّ‏ِ لَا تَذَرْ عَلىَ الْأَرْضِ مِنَ الْکَافِرِینَ دَیَّارًا*إِنَّکَ إِن تَذَرْهُمْ یُضِلُّواْ عِبَادَکَ وَ لَا یَلِدُواْ إِلَّا فَاجِرًا کَفَّارًا﴾ (نوح/۲۶-۲۷)
و نوح گفت: پروردگارا! احدی از کافران را بر روی زمین باقی مگذار * که اگر تو آنها را باقی گذاری، بندگانت را گمراه‌ می‌کنند و جز پلید کار نا سپاس نمی‌زایند.

 

 

نجات از جهنم

﴿ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا ءَامَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ﴾ (ال عمران/۱۶)
کسانی که‌ می‌گویند: پروردگارا! ایمان آوردیم پس گناهان ما را بیامرز و ما را از عذاب آتش در امان دار.
﴿ وَ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ إِنَّ عَذَابَهَا کَانَ غَرَامًا﴾ (فرقان/۶۵)
و کسانی‌اند که‌ می‌گویند:‌ای پروردگار ما! عذاب جهنم را از ما بگردان که عذابش سخت و دائمی است.

 

 

نام نیک پس از مردن

﴿ وَ اجْعَل لىّ‏ِ لِسَانَ صِدْقٍ فىِ الاَخِرِینَ ﴾ (شعراء/۸۴)
و برای من در میان آیندگان زبان صدق و ثنا گو قرار ده.

 

 

هنگام سوارشدن برمرکب

﴿ لِتَسْتَوُاْ عَلىَ‏ ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکُرُواْ نِعْمَهَ رَبِّکُمْ إِذَا اسْتَوَیْتُمْ عَلَیْهِ وَ تَقُولُواْ سُبْحَانَ الَّذِى سَخَّرَ لَنَا‌هاذَا وَ مَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ *وَ إِنَّا إِلىَ‏ رَبِّنَا لَمُنقَلِبُونَ‌﴾ (زخرف۱۴-۱۳‌)
تا بر پشت آنها قرار گیرید، سپس چون بر روی آنها نشستید، نعمت پروردگار خود را یاد کنید و بگویید: پاک است خدایی که اینها را مسخر ما کرد و (گرنه) ما را توان رام کردن آنها نبود * و بی‌تردید ما به سوی پروردگارمان باز خواهیم گشت.

 

۲ – ۰۲ دعا از منظر روایات

بنا بر روایاتی که از معصوم (ع) رسیده است دعا به عنوان عبادت بیان گردیده و از بهترین عبادت به حساب آورده شده است تا جایی که رسول مکرم اسلام (ص) آن را به منزله مغز و روح پرستش خداوند دانسته‌اند.
و توصیه فرموده‌اند که: در شدائد و گرفتاری‌های زندگی انسان به آن تمسک جسته و به درگاه خداوند تضرع نماید. (غفاری سارویی؛‌۱۳۵۷:‌۶۱) و تعابیر فراوان و بلند دیگری که از زبان روایات از دعا بعمل آمده است که در ادامه به بخشی از آن‌ می‌پردازیم.

 

۲-۲- ۱-۰ عناوین دعا از لسان روایت

.۱-۱-۲-۲دعا برترین عبادات
پیامبر اسلام (ص) فرمودند: « اَفْضَلُ الْعِبادَهِ اَلدّعاء». برترین عبادت‌ها دعا است (ری شهری؛۱۳۸۹: ۴/۱۵ ح ۵۷۴۲)
۲-۲-۱-۲ . دعا محبوب‌ترین کارها نزد خداوند در زمین
امیر المؤمنین على بن ابى طالب (علیه السّلام) فرمود:« ‌أَحَبُّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ فِی الْأَرْضِ الدُّعَاءُ وَ أَفْضَلُ الْعِبَادَهِ الْعَفَافُ قَالَ وَ کَانَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام رَجُلًا دَعَّاء‌«. محبوبترین کارها در روى زمین، نزد خداوند متعال، دعاست. و برترین عبادت، عفاف مى‏باشد. بعد حضرت صادق- علیه السّلام- فرمود: امیر المؤمنین (ع) بسیار اهل دعا بود. (حلی؛ ۱۴۰۷ ق: ۳۹) و (ری شهری؛ ۱۳۸۹: ۴/۱۶ ح ۵۷۴۹)

 

۲-۲-۱-۰۳ دعا برترین عمل

فردى به نام سُدَیرِ بن حَنان مى‏گوید: به امام باقر علیه‌‏السلام عرض کردم:‌ اَیُّ الْعبادَهِ أفْضَلُ؟ فَقالَ: «ما مِنْ شَی‏ءٍ أَفْضَل عِنْدَ اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَنْ یَسْأَلُ وَ یُطْلَبُ ما عِنْدَهُ‌‌ ». کدام عبادت بهتر است؟ فرمود: چیزى نزد خداى ارجمند بهتر از این نیست که از او درخواست شود و از آنچه نزد اوست خواسته شود و بعد فرمودند: بدترین فرد نزد خدا کسى است که از عبادت او تکبّر ورزد و آنچه نزد اوست، درخواست نکند. (آشتیانی؛‌۱۳۶۳:‌۱‌/‌۴۳۲)
۲-۲-۱-۴ . دعا وسیله تقرب به خداوند‌