بیان مساله
با توجه به میزان شیوع بالای اختلالات افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر جالب توجه است که اختلال افسردگی اساسی با اختلال اضطراب فراگیر همپوشی بالایی دارد و این موجب افزایش بی اعتمادی در رابطه با یک تشخیص مجزا و جداگانه برای اختلال اضطراب فراگیر می شود (کسلر، نلسون، گوناگل، لیو، شوارت و بلازر[۷]، ۱۹۹۶). برخی از تحقیقات نشان دهنده ی آن است که این دو اختلال از بسیاری از لحاظ مانند عوامل نگهدارنده و ایجادکننده آن یا حداقل از لحاظ ژنتیکی یکسان می باشند و ممکن است دو اختلال جداگانه نباشند (کندلر، نیل، کسلر، هیث و ایرث[۸]، ۱۹۹۲).
نتیجه تصویری برای موضوع افسردگی
از این رو برای تفکیک این دو اختلال لازم است که به بررسی عوامل اساسی در ایجاد و نگهداری آنان پرداخت که از آن جمله می توان به تیپ شخصیتی افراد اشاره کرد.
طبقDSM-IV-TR اختلالات شخصیت به عنوان الگوی پایدار تجربه درونی تعریف می شود و الگوی رفتاری است که انحراف قابل توجهی از فرهنگ دارد و منجر به ناراحتی و کاهش عملکرد می گردد. اختلالات شخصیت در طول زمان پایدار است و شروع آن مربوط به اوایل بلوغ و نوجوانی است. از جمله این اختلالات می توان به اختلال شخصیت خودشیفته اشاره داشت که الگوی فراگیر بزرگ منشی، نیاز به تحسین و فقدان همدلی است که با نشانه هایی چون اعتقاد به بی همتایی، انتظارات غیرمنطقی از دیگران، خیال پردازی های مربوط به قدرت وغیره مشخص می گردد (انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۰۰). برخی از پژوهشگران علاقمند به بررسی نقش شخصیت خودشیفته در افسردگی می باشند .
فولفورد و همکاران[۹] (۲۰۰۸) به یک همپوشی قابل ملاحظه بین اختلال افسردگی و اختلال شخصیت خودشیفته دست یافتند. رونینگستام[۱۰] (۱۹۹۶) نیز نشان داد که شخصیت خودشیفته به هیچ یک از اختلالات مربوط به محور I به طور سازمان بندی مربوط نیست و فقط بر تظاهرات آنها اثر می گذارد.
از جمله عوامل اساسی دیگر در ایجاد و حفظ یک اختلال ساختارهای شناختی افراد است. طبق نظر بک باید به طرحواره های ناسازگار اولیه به عنوان پایه ای ترین و اساسی ترین سطوح شناختی توجه نمود (بک و همکاران[۱۱]، ۲۰۰۳). بنا به نظر یانگ، طرحواره ها باورهای عمیق و مستحکم فرد در مورد خود و جهان هستند که حاصل آموزه های نخستین سال های زندگی می باشند. یانگ آن دسته از طرحواره ها را که منجر به شکل گیری مشکلات روان شناختی می گردند طرحواره های ناسازگار اولیه نامید که به الگوی خود تداوم بخشی از خاطرات، هیجانات، شناخت ها، و ادراک اطلاق می شود که رفتار را هدایت می کند (یانگ همکاران، ۱۹۹۳؛ به نقل از ساریو و همکاران[۱۲]، ۲۰۰۹ ). بنا به نظر یانگ آسیب روانی از شکل گیری و ثبات طرحواره های ناسازگارانه اولیه ناشی می شود (استفا و واترز[۱۳] ، ۲۰۰۵).
برخی از پژوهشگران نقش طرحواره های ناسازگار اولیه را در ابتلا به اختلالات روانی مختلف مثل اختلالات شخصیت، افسردگی، اضطراب و غیره بررسی کرده اند (پلتز و همکاران[۱۴]، ۲۰۰۲).
با این وجود در مورد نقش شخصیت خودشیفته در ایجاد اختلال افسردگی اساسی و اختلال اضطراب فراگیر تحقیقات بسیار اندکی صورت گرفته است و در باره نقش طرحواره های ناسازگار اولیه در ایجاد این دو اختلال نیز اطلاعات کمی موجود است. از این رو این پژوهش در صدد پاسخگویی به سوال اساسی زیر است:
آیا بین طرحواره های ناسازگار اولیه و شخصیت خودشیفته در افراد مبتلا به اختلال افسردگی اساسی، افراد مبتلا به اضطراب فراگیر و افراد بهنجار تفاوت وجود دارد؟
اهمیت و ضرورت تحقیق
در طی چند دهه اخیر روان شناسان در مورد آسیب شناسی روانی توجه فزاینده ای به ساختارهای شناختی داشته اند که از آن جمله می توان به طرحواره های ناسازگار اولیه اشاره داشت که از آن باید به عنوان اساسی ترین و پایه ای ترین سطح شناختی یاد کرد (بک و همکاران، ۲۰۰۳). در ایجاد و نگهداری اختلالات گوناگون، طرحواره های ناسازگار مختلفی نقش دارند به طوری که به نظر می رسد طرحواره های نقص و دلبستگی بیشتر با افسردگی مرتبط است و طرحواره های مرتبط با حوزه آسیب پذیری نسبت به صدمه و بیماری بیشتر با اختلالات اضطرابی مرتبط است (احمدیان و همکاران، ۱۳۸۷).
همچنین اختلالات شخصیت یکی از علل ایجاد اختلالات می باشد، به طوری که تمنایی و همکاران (۱۳۸۷) نشان دادند همبودی بین اختلال افسردگی اساسی و عود آن با اختلال شخصیت مرزی و اجتنابی بالا می باشد. با توجه به اینکه اختلال افسردگی اساسی و اختلال اضطراب فراگیر از شایع ترین اختلالات روانپزشکی هستند و همچنین همپوشی بالایی بین این دو اختلال وجود دارد (استین و هیمبرگ[۱۵]، ۲۰۰۳) ، پژوهش های کمی در ارتباط مقایسه ی طرحواره های ناسازگار اولیه و شخصیت خودشیفته در مورد این بیماران صورت گرفته است، از این رو انجام پژوهش حاضر مهم به نظر می رسد و می تواند موجب تقویت علم آسیب شناسی روانی گردد. همچنین با توجه به اینکه طرحواره های ناسازگار اولیه و الگوی رفتاری خودشیفته نقش مهمی در بروز رفتارها و برقراری روابط اجتماعی دارد، انجام چنین تحقیقی می تواند در مرکز بالینی و درمانی راهگشا و موثر باشد.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
فرضیه های پژوهش

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت abisho.ir مراجعه نمایید.

الگوی شخصیت خودشیفته در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره محرومیت هیجانی [۱۶]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره رهاشدگی/ بی ثباتی [۱۷]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره بی اعتمادی/ بدرفتاری [۱۸]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره انزوای اجتماعی/ بیگانگی[۱۹]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره نقص/ شرم [۲۰]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره شکست [۲۱]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره وابستگی/ بی کفایتی [۲۲]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره آسیب پذیری نسبت به زیان و بیماری [۲۳]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره خود تحول نیافته/گرفتار۲در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره استحقاق/بزرگ منشی ۳در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره خویشتن داری/ خود انضباطی ناکافی۴ در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره اطاعت۵ در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره از از خود گذشتگی۶ در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر با افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره بازداری هیجانی ۷در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

طرحواره معیارهای سختگیرانه/ عیب جویی افراطی [۲۴]در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار متفاوت است.

ب- هدف و ضرورت تحقیق
اهداف کلی

مقایسه طرحواره های ناسازگار اولیه در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی، اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه الگوی شخصیت خودشیفته در بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی، اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

اهداف اختصاصی

مقایسه طرحواره محرومیت هیجانی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر با افراد بهنجار

مقایسه طرحواره ناسازگار اولیه رهاشدگی/ بی ثباتی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر با افراد بهنجار

مقایسه طرحواره ناسازگار اولیه بی اعتمادی/ بدرفتاری در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر با افراد بهنجار

مقایسه طرحواره ناسازگار اولیه انزوای اجتماعی/ بیگانگی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر با افراد بهنجار

مقایسه طرحواره ناسازگار اولیه نقص/ شرم در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر با افراد بهنجار

مقایسه طرحواره شکست در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره وابستگی/ بی کفایتی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره آسیب پذیری نسبت به زیان و بیماری در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره خود تحول نیافته/گرفتاردر بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره استحقاق/بزرگ منشی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره خویشتن داری/ خود انضباطی ناکافی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره اطاعت در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره از از خود گذشتگی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر با افراد بهنجار

مقایسه طرحواره بازداری هیجانی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

مقایسه طرحواره معیارهای سختگیرانه/ عیب جویی افراطی در بیماران مبتلا به افسردگی اساسی و اضطراب فراگیر و افراد بهنجار

تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها
طرحواره های ناسازگار اولیه: الگوهای پایداری هستند که در طول زمان گسترش می یابند و در عملکرد بهنجار اختلال ایجاد می کنند. با توجه به نظر یانگ هنگامی که نیازهای اساسی برآورده نشوند طرحواره های ناسازگار اولیه رشد خواهند کرد و منجر به شکل گیری آسیب روانی می شوند (یانگ و همکاران، ۱۹۹۳). مقیاس طرحواره های ناسازگار اولیه از نوع فاصله ای می باشد .
منظور از طرحواره های ناسازگار اولیه در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی در پرسشنامه طرحواره های یانگ بدست می آورد.
اختلال شخصیت خودشیفته: الگوی فراگیر بزرگ منشی، نیاز به تحسین و فقدان همدلی است که با نشانه هایی چون اعتقاد به بی همتایی، انتظارت غیرمنطقی از دیگران، خیالپردازی های مربوط به قدرت و غیره شخص می شود (انجمن رونپزشکی آمریکا، ۲۰۰۰). مقیاس الگوی شخصیت خودشیفته از نوع فاصله ای میباشد .
منظور از الگوی شخصیتی خودشیفته نمره ای است که فرد در پرسشنامه شخصیت خودشیفته (NI) بدست می آورد.
اختلال اضطراب فراگیر: اضطراب و نگرانی شدید در مورد چندین رویکرد یا فعالیت که در اکثر روزها و به مدت ۶ ماه اتفاق می افتد و با نشانه هایی چون تنش عضلانی، تحریک پذیری، بی قراری و غیره همراه است (سادوک و سادوک، ۲۰۰۳).
منظور از اضطراب فراگیر در این پژوهش براساس تشخیص روانپزشکی و براساس ملاکهای تشخیصی DSM-IV-TR می باشد.
اختلال افسردگی اساسی: نشانگانی است که تحت تاثیر خلق افسرده است و براساس بیان لفظی و غیرلفظی عواطف غمگین، اضطراب و یا حالات برانگیختگی نشانه داده می شود (آپلا[۲۵]، ۲۰۰۶).
منظور از افسردگی اساسی در این پژوهش براساس تشخیص روانپزشکی و براساس ملاکهای تشخیصی DSM-IV-TR می باشد.
فصل دوم
مبانی نظری و سوابق پژوهشی