بیان مساله

ا زآن جایی که اندیشه های سیاسی برگرفته از دیدگاه های دانشمندان علم فلسفه ،سیاست و… بوده که زاییده فکر بشری است و بخش دیگری از دیدگاه ها برگرفته از کلام وحی معصومین است بر همین اساس فقه سیاسی که تبیین کننده نظریه دین در حوزه سیاست است. تولید بخشی از اندیشه سیاسی اسلام بر مبنای فقه سیاسی می باشد. بر این اساس بررسی سیره امام رضا(ع) از منظر فقه سیاسی شیعه بدین معنا که هرگونه رفتار, گفتار و تایید آن حضرت در رابطه با مسائل سیاسی از بعد فقه سیاسی شیعه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته. بدین معنا که آزادی بیان که از ویژگی های مدرنیته است وقتی مامون جلسات مناظره برپا می کند امام رضا(ع) به مخالفین مذ هب شیعه واسلام در یک فضای باز و آزاد اجازه بیان افکار وعقاید شان را می داد. و این نمونه بارز آزادی بیان دراسلام بود, یا نظر آن حضرت، در خصوص حکومت اسلامی و رهبری آن، بر مبنای فقه سیاسی شیعه بر اساس امر امامت و قبول ولایت عهدی امام رضا بر مبنای تقیه بود. امروزکه جایگاه مردم به عنوان رکنی از دمو کراسی است ،مردم نقش مهمی در حکومت دینی وتعیین رهبری آن را دارند این همان مقبولیت سیاسی آنهاست. و در پایان موضع امام رضا (ع) درباره حرکات و جنبش علویان و نظر فقهی اسلام در این مورد مورد بررسی قرار می گیرد.
۱-۲ . اهمیت موضوع تحقیق
۱-۲-۱٫ اهمیت تئوریک
این تحقیق سیره سیاسی امام رضا را از منظر فقه سیاسی شیعه مورد بررسی قرار می دهد. که در زمان حاضر می‌تواند، راهگشای بسیاری از مسائل جدید و مستحدثه از قبیل بحث رهبری حکومت اسلامی ،آزادی انسان ها بر اساس شریعت اسلام و حقوق انسا ن ها -که امروزه بازیچه دست کشور های استعمار گر و حاکمان مستبد گردیده- به عنوان الگویی در جامعه اسلام باشد.
۱-۲-۲٫ اهمیت عملیاتی
نتایج این تحقیق می تواند در مراکز علمی ، دانشگاهی، پژوهشی ، حوزه های علمیه و افراد علاقه مند به مطالعه درباره سیره سیاسی امام رضا (ع) با محور های رهبری حکومت اسلامی ،آزادی انسان ها بر اساس شریعت اسلام ،حقوق انسا ن ها و قیام و مبارزه با طاغوت به عنوان الگویی در جامعه اسلام مورد استفاده قرار گیرد.
۱-۳٫ سوال اصلی
سیره امام رضا(ع) از منظر فقه سیاسی شیعه چگونه قابل تحلیل و بررسی است؟
۱-۴٫ سئوالات فرعی
۱- نظر امام رضا در باره رهبری جامعه چیست آن را بر مبنای فقه سیاسی تحلیل کنید؟
۲- آزادی وحقوق بشراز نظر امام رضا چگونه بود؟
۳- موضع امام در باره جنبش های علوی علیه قدرت حاکمه را تشریح فرمایید؟
۱-۵٫ فرضیه تحقیق
بررسی سیره امام رضا(ع) از منظر فقه سیاسی شیعه مبتنی برآزادی و حریت انسان ،آزادی بیان و اندیشه و رعایت حقوق انسان ها،تاکید بر محوریت ولایت امامان معصوم در زمان حضور آنها و ولایت فقها در زمان غیبت امام معصوم(ع)، حفظ جان شیعیان با نگاه امنیتی و موافقت ضمنی از جنبش های سیاسی مکتبی مدافع امامت ائمه و مخالف جنبش هایی که در مسیر انحراف از اصل امامت قرار داشتند، در سطح جامعه اسلامی بود.
۱-۶٫ تعریف مفاهیم
۱-۶-۱٫ سیره سیاسی
سیره در لغت به معنای روش، حالت و هیئت را گویند. و در اصطلاح عبارت است از روش و خط مشی فردی خاص که به صورت مستمر انجام گردد. همچنین سیره را می توان سنت، مذهب، راه و رسم سلوک و طریقه ی خاص زندگی معنا کرد. منظور ما در اینجا از سیره همان سنت ، طریقه و روش مشی و رفتار ، گفتار و امضای(تایید) معصوم است و قلمرو بحث هم، سیره و سنت امامان معصوم (ع) در حوزه سیاست است.
۱-۶-۲٫ فقه
فقه عبارت است از: فهمیدن و دانستن قوانین و احکام شریعت اسلام از طریق دلائل تفصیلی آنها
ودر تقسیم بندی آن نظرات مختلفی وجود دارد. که شهید مطهری آن را بر چهار قسم تقسیم
کرده است.
۱-عبادات: منظور کارهایی هستند؛ که برای انسان تکلیف هستند. و شرط قبولی این کارها قصد قربت و جلب رضای الهی است. مثل طهارت، نماز، زکات، خمس، حج، جهاد، روزه، امر به معروف و نهی از منکر.
۲-معاملات(عقود وایقاعات): منظورآن بخش از فقه است که در انجام آنهاصیغه عقد لازم است. ولی در آنها قصد قربت و جلب رضایت الهی شرط نیست. که اگر پس از خواندن صیغه عقد از طرف واگذار کننده، طرف گیرنده لازم باشد لفظ قبول به کار ببرد. یعنی ایجاب و قبول داشته باشد.می شود عقد مثل عقد نکاح،معامله و…واگر از طرف مشتری قبول لازم نباشد می شود ایقاع مثل طلاق.
۳-سیاسات:که مربوط به احکام حکومت و مسائل سیاسی اجتماعی می شود. مثل حدود، قصاص، دیات، شهادات، رابطه مردم با حاکم اسلامی واحکام آن.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۴-احکام: آن اموری است که قصد قربت و جلب رضایت الهی در آن شرط نیست. و در عین حال
نیاز به عقد یک طرفه یا دو طرفه ندارد.حکمی که خدا تشریع کرده و لازم الاجراء است. مثل تعزیرات،حدود،قصاص.( شکوری ،۱۳۷۷، ص ۶۲و۵۶)
۱-۶-۳٫ فقه سیاسی
مجموعه قواعد و اصول فقهی و حقوقی است که عهده دار تنظیم روابط مسلمانان با خودشان و ملل دیگر عالم براساس مبانی قسط و عدل است که تحقق فلاح و آزادی و عدالت را فقط در سایه
توحید عملی می داند.(همان،ص۷۶)در این تعریف فقه سیاسی به دو بخش عمده تقسیم می شود:
۱-اصول و قواعد مربوط به سیاست داخلی و تنظیم روابط درون جامعه اسلامی
۲-اصول و قواعد مربوط به سیاست خارجی و تنظیم روابط بین الملل و جهانی اسلام.
۱-۷٫ روش تحقیق و روش جمع آوری اطلاعات
روش تحقیق به صورت توصیفی و تحلیلی است. که در این روش ضمن توصیف مفاهیم و پدیده ها
به تجزیه و تحلیل آن ها می پردازیم . تحلیل و تشریح سیره(رفتار ،گفتار،تاییدات)سیاسی امام رضا (ع) براساس مبانی دینی و فقهی شیعه که ازاسناد تاریخی و حدیثی و آیات قرآن نیز استفاده شده می باشد. و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با روش توصیفی و تحلیل محتوایی متون دینی و آیات و روایات انجام می گیرد. ومبانی آن بر اساس مکتب اصولیون که فقه را بر اساس قرآن ، روایات وارده از معصومین (ع) ،عقل واجماع فقها بررسی می کنند مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .
روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و فضای مجازی بوده و به صورت فیش برداری، انجام گرفته
است.
۱-۸٫ هدف تحقیق
۱- هدف این تحقیق بررسی و شناخت اندیشه های سیاسی امام رضا(ع) و بررسی آن با مبانی فقه سیاسی شیعه جهت شناخت بیشتر جامعه بشری نسبت به آن امام معصوم (ع) است.
۲-تبیین اندیشه های سیاسی امام رضا (ع)
۳-از آنجایی که سیره سیاسی ائمه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا لازم بود. در این زمینه
تحقیقاتی صورت گرفته تا مورد استفاده جامعه علمی و پژوهشی قرار گیرد.
۱-۹٫ موانع و مشکلات تحقیق
در این پایان نامه با مشکلات بزرگی روبرو شدم و همین باعث گردید برای آماده کردن آن مدت زمان زیادی به طول انجامد در اینجا به برخی از آنها اشاره خواهم کرد.
۱-موضوع جدید بود. و کسی در این باره کار نکرده تا بشود از آثار آنها نیز استفاده شود.
۲-موضوع تخصصی بود. و کوچکترین بی توجهی هم مسئولیت شرعی داشت. هم امکان اعتراض بزرگان دین را به دنبال خواهد داشت.
۳-شناسایی منابع ونبودن بخش عمده ایی از آنها در کتابخانه های محل سکونت، از جمله
مشکلات جدی بود
۴-عمده متون دست اول با زبان عربی بود،که مطالعه آنها با کندی پیش می رفت.و برخی اوقات
برای برخی واژه های سنگین لازم بود به کتب لغت مراجعه گردد و این وقت زیادی می گرفت.
۵- لازمه تحلیل موضوعات داشتن تسلط کافی بر آیات و روایات و ادله فقهی بود.
۶- چون موضوع مورد تحقیق از حساسیت شرعی بالایی بر خوردار است. لازم است حتما به منابع دست اول مراجعه گردد.
۱-۱۰٫ سازماندهی تحقیق
این پایان نامه دارای پنج فصل است که در این فصول تلاش شده سیره سیاسی امام رضا (ع) بر مبنای فقه سیاسی شیعه مورد بررسی قرار گیرد.
در فصل اول به بیان کلیات تحقیق اعم از بیان و توضیح مساله،سوال اصلی،سوالات فرعی، فرضیه،
مفاهیم، اهمیت تحقیق و اهداف پژوهش پرداخته شده است .
در فصل دوم مبانی نظری تحقیق و رویکرد مربوط به آن بیان شده است
در فصل سوم مباحث رهبری و ویژگیهای آن و ولایت عهدی امام رضا(ع) از نظر آن حضرت را تجزیه و تحلیل نموده است. و در فصل چهارم آزادی و حقوق بشر در سیره آن حضرت مورد بحث قرار گرفته. و در فصل پنجم موضوع امام رضا درباره جنبش علویان را مورد بررسی قرار داده است
و در پایان نتیجه گیری و جمع بندی مطالب آورده شده است.
فصل دوم
مبانی نظری تحقیق
۲-۱٫ فقیه کیست
قبل از هر چیز لازم است بدانیم فقیه کیست و او چه شرایطی باید داشته باشد که بتواند در عصر غیبت بر مردم ولایت داشته باشد و آیا ولایت او ضروری است؟ نظر اسلام درباره آن چیست؟
درباره تعریف ولایت در لغت از کلمه ولی گرفته شده به معنی قرار گرفتن چیزی در کنارچیز دیگر است بطوری که فاصله ای میان آنها نباشد. به معنی دوستی، یاری و نصرت،تصدی امر و سرپرستی

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.