برای دسترسی به نمونه­ بیشتر و به حد نصاب رسیدن نمونه­ پژوهش، پرونده­های مراجعینی که طی سال ۹۲ تا ۹۳ به مراکز درمانی مراجعه کرده بودند نیز بررسی شد و از بین آنها افرادی که دارای معیارهای ورود به پژوهش بودند، برای دعوت به­صورت تلفنی برای پژوهش، انتخاب شدند.
گروه بهنجار: افرادی هستند بدون گزارش سابقه­ فردی یا خانوادگی لکنت و اضطراب اجتماعی، بدون گزارش سابقه­ بیماری روانی و جسمی و عدم مراجعه به روانپزشک یا روانشناس که از بین کارکنان و دانشجویان دانشگاه خوارزمی کرج و تهران و مراجعه کنندگان به فرهنگسراها انتخاب شدند.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
هر سه گروه از لحاظ سن و سطح تحصیلات با یکدیگر همتا شدند. همچنین نبود عقب ماندگی ذهنی و اختلالات عضوی نظیر ضربه به سر، صرع، تشنج و تومور مغزی در کلیه­ آزمودنی­ها مورد توجه قرار گرفت و پس از ایجاد ارتباط و کسب رضایت شخصی افراد و ارائه­ توضیحات در مورد پژوهش، اجرا بصورت انفرادی در محیطی آرام صورت گرفت.
۳-۵٫ ابزارهای جمع آوری اطلاعات
در این پژوهش از پرسشنامه­ مصاحبه­ی بالینی ساختاریافته (SCID)، پرسشنامه­ راهبردهای نظم جویی شناختی هیجان، نمایه­ی حافظه­ فعال، پرسشنامه­ کانون توجه، آزمون عملکرد مداوم (تهیه شده با بهره گرفتن از نرم افزار رایانه­ای) و پرسشنامه­ مشخصات جمعیت شناختی استفاده می­ شود. در ادامه به توصیف دقیق­تر آنها می­پردازیم:
پرسشنامه­ مصاحبه­ی بالینی ساختار یافته (SCID): مصاحبه­ی مزبور ابزاری انعطاف پذیر است که توسط فرست و همکاران تهیه شد و برای تشخیص گذاری اختلال­های عمده­ی محور I استفاده می­ شود. ترن و اسمیت ضریب کاپای ۶۰ درصد را به­عنوان ضریب اعتبار بین ارزیاب­ها گزارش کرده ­اند. شریفی و همکاران (۱۳۸۳)، در مطالعه­ ای این پرسشنامه را با روش­شناسی بین فرهنگی به فارسی ترجمه و به­وسیله­ یک مطالعه­ چند مرکزی، پایایی و قابلیت اجرای آن را سنجیدند. به­ طوریکه توافق تشخیصی برای اکثر تشخیص­های خاص و کلی متوسط تا خوب بود (کاپای بالاتر از ۶۰/۰). توافق کلی (کاپای مجموع) برای کل تشخیص­های فعلی ۵۲/۰ و برای نسخه­ی فارسیSCID را مطلوب گزارش کردند. بطوریکه نتیجه­ مطالعه­ آنها پایایی قابل قبول تشخیص­های داده شده با نسخه­­ی فارسی SCID و قابلیت اجرای مطلوب آن را نشان داد که می­توان از این ابزار در تشخیص­گذاریهای بالینی پژوهشی و آموزش استفاده کرد.
نسخه­ی فارسی پرسشنامه­ نظم جویی شناختی هیجان (CERQ-P): پرسشنامه­ نظم جویی شناختی هیجان توسط گارنفسکی، کرایج و اسپینهاون (۲۰۰۱) در کشور هلند تدوین شده و دارای دو نسخه­ی انگلیسی و هلندی است. این پرسشنامه یک پرسشنامه­ چند بعدی است که جهت شناسایی راهبردها­ی مقابله­ای شناختی افراد پس از تجربه کردن وقایع یا موقعیت­های منفی مورد استفاده قرار می­گیرد (گارنفسکی و کرایج، ۲۰۰۷). بر خلاف سایر پرسشنامه ­های مقابله­ای که به صورت آشکار بین افکار فرد و اعمال واقعی وی تمایز قائل نمی­شوند، این پرسشنامه، افکار فرد را پس از یک تجربه منفی یا وقایع آسیب زا ارزیابی می­ کند. این پرسشنامه یک ابزار خود گزارشی است و دارای ۳۶ ماده و ۹ زیر مقیاس (سرزنش خود، سرزنش دیگران، نشخوار فکری، تلقی فاجعه آمیز، توسعه­ دیدگاه، تمرکز مجدد مثبت، ارزیابی مثبت، پذیرش، برنامه ریزی) می­باشد. پاسخ­های این پرسشنامه در یک پیوستار ۵ درجه­ای (همیشه، اغلب اوقات، معمولا، گاهی، هرگز) جمع آوری می­ شود. اجرای این پرسشنامه خیلی آسان است و برای افراد ۱۲ سال به بالا (هم افراد بهنجار و هم جمعیت­های بالینی) قابل استفاده می­باشد. نمره­ی کامل هر یک از خرده مقیاس­ها از طریق جمع کردن نمره­ی ماده­ها به دست می­آید. بنابرین دامنه­ نمرات هر خرده مقیاس بین ۴ تا ۲۰ خواهد بود. نمرات بالا در هر خرده مقیاس بیانگر میزان استفاده­ی بیشتر راهبرد مذکور در مقابله و مواجهه با وقایع استرس زا و منفی می­باشد.
نتایج مطالعه­ حسنی (۱۳۸۹) نشان داد که ۹ خرده مقیاس نسخه­ی فارسی پرسشنامه­ نظم جویی شناختی هیجان همسانی درونی خوبی دارند (دامنه­ آلفای کرونباخ ۷۶/۰ تا ۹۲/۰ بود). نمره­های ماده و نمره­های کلی خرده مقیاس­های مطابق به­صورت معنادار همبسته بودند (۴۶/۰ r= تا ۷۵/۰r=) و ارزش ضرایب همبستگی باز­آزمایی (۵۱/۰ تا ۷۷/۰) بیانگر ثبات مقیاس بود. نتایج تحلیل مولفه­ی اصلی از الگوی ۹ عاملی اصلی پرسشنامه­ نظم جویی شناختی هیجان حمایت کرد که ۷۴ درصد واریانس را تبیین می­کرد. درجه­ روابط درونی بین خرده مقیاس­ها نسبتا بالا بود (۳۲/۰ تا۶۷/۰).
همچنین در مطالعه­ سامانی و صادقی (۱۳۸۹) در تحلیل عامل مرتبه­ی دوم بر روی عوامل اولیه­ی پرسشنامه­ نظم جویی شناختی هیجان، دو عامل کلی به نام­های راهبردهای سازش­یافته­ (تمرکز مجدد مثبت/ برنامه ریزی و ارزیابی مثبت/توسعه­ دیدگاه) و راهبردهای سازش­نایافته (سرزنش خود، سرزنش دیگران، نشخوار فکری، تلقی فاجعه آمیز و پذیرش) در نظم جویی شناختی هیجان حاصل گردید که در این مطالعه، این دو عامل مطالعه می­گردد. ضریب آلفا برای عامل سازش نایافته در مطالعه­ سامانی و صادقی (۱۳۸۹)، ۷۴/۰و برای عامل سازش یافته ۹۰/۰ و ضریب بازآزمایی برای این عوامل به ترتیب ۸۵/۰و ۸۹/۰ گزارش شده است.
سازندگان این پرسشنامه پایایی آن را از طریق آلفای کرونباخ برای راهبردهای سازش یافته ۹۱/۰، راهبردهای سازش نایافته ۸۷/۰ و کل پرسشنامه ۹۳/۰ گزارش کرده ­اند. پیوسته گر و حیدری (۱۳۸۵، به نقل از قاسم زاده و نساجی و همکاران، ۱۳۸۹) همسو با یافته­ های فوق ضرایب بالایی را گزارش کرده ­اند.
نمایه­ی حافظه­ فعال (WMI): یکی از زیر مقیاس­های مقیاس حافظه­ وکسلر (ویرایش سوم) و خود شامل دو خرده مقیاس است. توالی عدد- حرف که تکلیفی آوایی است و در آن حافظه­ فعال شنیداری اندازه گیری می­ شود؛ و فراخنای فضایی که تکلیفی بصری است و حافظه­ فعال فضایی را می­سنجد (وکسلر، ۱۹۹۷). خرده مقیاس توالی عدد – حرف شامل ۷ماده است و هر ماده متشکل از سه کوشش است. این خرده مقیاس، مجموعه­ی در هم ریخته­ای از اعداد و حروف برای آزمودنی قرائت می­ شود و آزمودنی باید بصورت ذهنی، ابتدا اعداد را به ترتیب از کوچک به بزرگ و سپس حروف را به ترتیب حروف الفبا مرتب نموده و بازگو نماید. خرده مقیاس فراخنای فضایی، دارای دو زیر مقیاس است: فراخنای فضایی مستقیم (روبه جلو) و فراخنای فضایی معکوس. هر کدام از این مقیاس­ها متشکل از هشت ماده هستند که هر ماده شامل دو کوشش است. برای اجرای این خرده مقیاس از صفحه­ای استفاده می­ شود که روی آن ۱۰ مکعب نصب شده است. روی بُعدی از مکعب­ها که رو به آزمونگر قرار می­گیرد، اعداد ۱ تا۱۰ حک شده است (آزمودنی اعداد را مشاهده نمی­ کند). روش کار در فراخنای فضایی مستقیم به این صورت است که ابتدا آزمونگر مکعب­ها را به ترتیبی که در دستور العمل اجرا آمده است لمس می­ کند و آزمودنی باید همان عمل را عینا تکرار کند؛ یعنی مکعب­ها را به همان ترتیبی که آزمونگر لمس کرده است، لمس کند. اما در فراخنای فضایی معکوس آزمودنی باید عکس عمل آزمونگر را انجام دهد، به این معنی که مکعب­ها را از آخر به اول لمس نماید. آزمودنی برای هر کوشش درست نمره ۱ و برای هر کوشش نادرست نمره صفر می­گیرد. به این ترتیب نمره آزمودنی در هر زیر مقیاس بین ۰ تا ۱۶ و در مجموع بین ۰ تا ۳۲ است.
نمره­ی کل نمایه­ی حافظه ی فعال از حاصل جمع نمرات خرده مقیاس های توالی عدد- حرف و فراخنای فضایی به دست می ­آید و نمره ایست بین ۰ و ۵۳٫ روایی و پایایی مقیاس حافظه­ فعال وکسلر در بین دانشجویان دانشگاه­های تهران توسط ساعد (۱۳۸۶) محاسبه شده است. براساس داده ­های این پژوهش ضریب پایایی خرده مقیاس­های توالی عدد-حرف و حافظه­ فضایی و کل مقیاس با روش آلفای کرنباخ به ترتیب ۷۴/۰، ۷۹/۰ و ۸۰/۰ و با بهره گرفتن از روش دونیمه کردن به ترتیب ۷۵/۰، ۷۶/۰ و ۷۸/۰ می­باشد. روایی این آزمون در مطالعه­ ساعد (۱۳۸۶) با دو شیوه محاسبه گردید: روایی ملاکی: همبستگی زیر مقیاس حافظه­ فعال با خرده مقیاس­های کلامی، غیرکلامی و شاخص کلی مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر به ترتیب عبارت است ۵۹/۰، ۶۱/۰ و ۶۵/۰٫ روایی سازه: این زیرمقیاس با سایر زیرمقیاس­های مقیاس حافظه­ وکسلر همبستگی معنی­دار دارد (p>01/0): ضرایب همسبتگی آن با حافظه­ شنیداری فوری، حافظه­ دیداری فوری، حافظه­ شنیداری تاخیری، حافظه­ دیداری تاخیری و حافظه­ عمومی به ترتیب عبارت است از۴۰/۰، ۲۸/۰، ۴۰/۰، ۳۲/۰ و ۴۱/۰٫
پرسش­نامه­ کانون توجه (FAQ): این پرسشنامه دارای دو زیر مقیاس پنج گویه­ای است: ۱-مقیاس کانون توجه متمرکز برخود (FAQ Self) و ۲- مقیاس کانون توجه بیرونی (FAQ External) (وودی، چامبلس و گلاس، ۱۹۹۷). آزمودنی­ها به گویه ­های پرسشنامه برپایه­ تصور تعامل اجتماعی پیشین پاسخ می­دهند. هر گویه شامل یک مقیاس پنج درجه­ای است که نشان می­دهد تا چه اندازه کانون توجه آزمودنی با عبارت­ها هماهنگ است. نمره­های هر زیر مقیاس با میانگین پنج گویه محاسبه می­ شود. ضریب آلفای کرونباخ برای زیر مقیاس­های پرسش نامه­ی کانون توجه متمرکز برخود و پرسشنامه­ کانون توجه بیرونی به ترتیب برابر ۷۶/۰ و ۷۲/۰ گزارش شده است (همان منبع قبلی). وودی و همکاران (۱۹۹۷) روایی سازه­ای این مقیاس را با بهره­ گیری از تحلیل مولفه های اصلی بررسی نموده و ساختار دو عاملی را تائید نمودند. برای تعیین شمار عامل­ها در پرسشنامه­ کانون توجه، نمودار ارزش ویژه­ی همه­ی عامل­ها ترسیم گردید و مقدار ضریب KMO برابر با ۸۰/۰ و آزمون بارتلت از نظر آماری معنی­دار بود (p<0/001). برپایه­ نمودار اسکری و به کمک روش چرخش واریماکس دو عامل استخراج گردید که به ترتیب دارای ارزش ویژه ۹۴/۳ و ۸۶/۱ بودند و جمعا ۰۸/۵۸% واریانس را تبیین کردند. در بررسی انجام شده (همان منبع قبلی) عامل­های اول و دوم به ترتیب کانون توجه بیرونی و کانون توجه متمرکز بر خود نام گذاری گردیدند. پایایی پرسش نامه نیز به روش ضریب همسانی درونی بر حسب آلفای کرونباخ برای زیرمقیاس­های پرسش نامه­ی کانون توجه متمرکز برخود و کانون توجه بیرونی به ترتیب برابر با ۷۵/۰ و ۸۶/۰ بود.
آزمون عملکرد مداوم (CPT): این آزمون یک تکلیف دیداری حرکتی است و برای اندازه گیری فرایند توجه استفاده می­ شود (بک، ۱۹۵۶). در این آزمون محرک هدف روی صفحه و بطور تصادفی در میان محرک­های مختلف به نمایش گذاشته می­ شود و به آزمودنی آموزش داده می­ شود تا هنگام ظاهر شدن هدف، تکمه­ای را فشار دهد.
در پژوهش حاضر، گونه­ای از آزمون عملکرد مداوم، با این مشخصات بکار رفت: آزمون عملکرد مداوم تهیه شده با بهره گرفتن از نرم افزار رایانه­ای که توسط یک کارشناس رایانه نوشته شده است، اجرا می­گردد و اجرای برنامه نیازمند حداقل اطلاعات رایانه­ای است. در واقع در پژوهش حاضر، فرم فارسی این آزمون که توسط هادیانفرد و همکاران در سال ۱۳۷۹ تهیه شده است، مورد استفاده قرار گرفت. فرم فارسی این آزمون که از طریق رایانه اجرا می­ شود، دارای ۱۵۰ عدد فارسی به عنوان محرک است. از این تعداد ۳۰ محرک (۲۰درصد) به عنوان محرک هدف می­باشند. فاصله­ی بین ارائه­ دو محرک ۵۰۰ میلی ثانیه و زمان ارائه­ هر محرک ۱۵۰ میلی ثانیه است. آزمودنی قبل از ورود به مرحله­ اصلی، مرحله­ تمرینی را می­گذراند و در ابتدا توضیحی با این محتوا برای وی نشان داده می­ شود: “این برنامه یک آزمون دقت است. روی صفحه­ی رایانه بطور پی در پی اعداد متفاوتی ظاهر می­ شود و شما باید با دقت به آنها نگاه کنید. هر وقت عدد ۴ را دیدید به سرعت روی کلید Space فشار دهید. همچنین مراقب باشید وقتی اعداد دیگر روی صفحه­ی نمایش ظاهر می­ شود، روی کلید Space فشار ندهید.”
هادیانفرد و همکاران (۱۳۷۹) ضریب پایایی فرم فارسی این آزمون را از طریق بازآزمایی با فاصله­ی زمانی ۲۰ روز روی ۴۳ دانش آموز پسر دبستانی برای قسمت ­های مختلف در دامنه­ای بین ۵۹/۰ تا۹۳/۰به دست آوردند که تمام ضرایب محاسبه شده، معنادار بودند. همچنین آنها روایی مطلوبی را از طریق روایی سازی ملاکی برای این آزمون گزارش کرده ­اند.
پرسشنامه­ مشخصات جمعیت شناختی: اطلاعات مربوط به سن، جنس، سطح تحصیلات و سابقه­ بیماری روانی یا جسمی و سابقه­ فردی یا خانوادگی لکنت را شامل می­ شود و در مورد افراد مبتلا به لکنت علاوه بر این موارد شامل شاخص ­های انتخاب شدن برای ورود به پژوهش که به­وسیله­ خودگزارش دهی تعیین می­شوند، نیز می­ شود.
۳-۶٫ روش اجرای آزمون­ها
اجرای کامل آزمون­ها در یک جلسه­ی ۲۰ الی ۳۰ دقیقه­ای انجام پذیرفت. پس از آشنایی با آزمودنی و بیان توضیحات کلی درباره اهداف و چگونگی انجام کار و کسب رضایت از وی برای همکاری، به اجرای آزمون­ها پرداخته می­­شد. در گروه افراد مشکوک به اختلال اضطراب اجتماعی، مصاحبه­ی SCIDبه عنوان تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی اولین ابزاری بود که به اجرا در می­آمد. لازم به ذکر است که از بین افراد این گروه، کسانی که معیارهای این مصاحبه را برای تشخیص برآورده نمی­کردند، از نمونه کنار گذاشته شدند. در ادامه به اجرای بقیه­­ی آزمونها و با توجه به شرایط اجرایی خرده مقیاس­ها پرداخته می­شد. لازم به ذکر است که همین روند برای گروه مبتلا به لکنت و افراد سالم به­کار برده شد به­ طوریکه یک فرد مبتلا به لکنت با بهره گرفتن از مصاحبه­­­ی SCID و براساسDSM-V، تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی دریافت کرد و از نمونه کنار گذاشته شد.
۳-۷٫ روش تجزیه و تحلیل
پس از اجرای کامل آزمون­ها و تکمیل نمونه­ها، آزمون­ها به دقت نمره­گذاری و داده ­های خام برای تجزیه و تحلیل وارد نرم افزارSPSS 19 شدند. به­منظور تحلیل توصیفی داده ­ها از آزمون­های تحلیل واریانس یک راهه و آزمون خی۲ استفاده شد و به­منظور تحلیل استنباطی داده ­ها از تحلیل واریانس یک راهه، تحلیل واریانس چند متغیری، آزمون خی۲، آزمون کولموگروف‌اسمیرنوف، آزمون لون، آزمون تعقیبی توکی و آزمون تعقیبی بون‌فرونی استفاده شد.
فصل چهارم: یافته‌های پژوهش
۴-۱٫ مقدمه
در این فصل داده ­های پژوهش با بهره گرفتن از آزمون­های مناسب تحلیل شده است. ابتدا، یافته­ های توصیفی و سپس یافته­ های استنباطی جهت ارزیابی فرضیه ­ها ارائه می­شوند.
۴-۲. یافته­ های توصیفی
در این بخش اطلاعات جمعیت‌شناختی و یافته‌های توصیفی متغیرهای مورد مطالعه به تفکیک گروه (سه گروه بهنجار، مبتلا به لکنت و مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی) ارائه شده است.
جدول ۱-۴: اطلاعات مربوط به سن نمونه­ مورد مطالعه به تفکیک گروه‌ها

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

گروه تعداد حداقل حداکثر میانگین انحراف معیار
گروه بهنجار ۳۰ ۱۷ ۳۶ ۱۳/۲۶ ۰۳/۵
گروه مبتلا به لکنت ۳۰ ۱۸ ۳۹ ۶۰/۲۶ ۲۷/۵
گروه اضطراب اجتماعی ۳۰ ۱۸ ۳۹ ۴۷/۲۶ ۲۱/۷

بر اساس اطلاعات جدول ۱-۴، میانگین سنی سه گروه نزدیک به هم است. نتیجه تحلیل واریانس یک‌راهه نیز نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه‌ها وجود ندارد و می‌توان آن‌ ها را از نظر سنی همگن دانست.
جدول ۲-۴: توزیع مدرک تحصیلی در گروه‌های مورد مطالعه

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حق انحصاری © 2021 مطالب علمی گلچین شده. کلیه حقوق مح