FLR

۹۱/۰

۰۱/۰

t-test=58/7**

 

MLR

۶۹/۰

۱۲/۰

 

 

 

**: در سطح ۰۱/۰ معنی­دار شده است.
مدل رگرسیون چندمتغیره قادر به پیش ­بینی کلی تغییرات فرسایش پاشمانی خاک نیست، این امر احتمالا به این دلیل است که اثرات عوامل پیش ­بینی کننده (متغیرهای مستقل) بر متغیرهای وابسته در طبیعت مبهم می­باشند. در مقایسه توابع رگرسیون خطی فازی با توابع انتقالی رگرسیون چندمتغیره، ترن و همکاران (۲۰۰۲) نیز گزارش دادند که در مجموع، نتایج رگرسیون خطی فازی بهتر از رگرسیون خطی چندگانه می­باشد. مبارکی و همکاران (۱۳۹۲) در مدل­سازی بار رسوب زیرحوضه دو حوضه آبخیز زاینده رود علیا با بهره گرفتن از روش رگرسیون کمترین مربعات فازی، بر کارایی بالای این مدل در حوضه مورد نظر و حوضه­های مشابه تاکید دارند. آمیسی و همکاران (۲۰۱۰) در مقایسه روش­های رگرسیون فازی و قطعی در اراضی جنگلی، نتیجه گرفتند که رگرسیون فازی نسبت به روش بولی ارزیابی دقیق­تر و مطلوب­تری را ارائه می­دهد. محمدی و طاهری (۱۳۸۴) در برازش توابع انتقالی با بهره گرفتن از رگرسیون فازی نشان داد که روش رگرسیون فازی در شرایط روابط ابهامی بین متغیرها و به طور کلی در مواردی که با خطاهای ناشی از ابهام در ساختار معادلات رگرسیونی روبه رو هستیم می ­تواند مکمل و یا جایگزین مناسبی برای روش رگرسیون آماری تلقی شود. همچنین، سادات­نژاد و همکاران (۲۰۰۹) گزارش دادند که روش رگرسیون خطی فازی روش چندان مناسبی برای بازسازی داده ­های تخلیه ماهانه در حوضه مورد مطالعه نمی ­باشد.

مهم­ترین پارامترهای خاک و توپوگرافی، که روابط خطی بین این متغیرها و فرسایش پاشمانی خاک به دست آمده، در جدول ۶-۴ آورده شده است.
مقایسه­ اثر ویژگی­های مختلف خاک و توپوگرافی بر فرسایش پاشمانی نشان داد که میانگین وزنی قطر و مقاومت برشی سطحی از دیگر پارامترها برای پایش رفتار فرسایش پاشمانی خاک مناسب­تر می­باشند. آنگولاماتینز (۲۰۱۲) گزارش داد که میانگین وزنی قطر مناسب­ترین پیش ­بینی کننده برای توده­ی پاشمان شده می­باشد. رابطه بین جدایش ذرات و مقاومت برشی سطحی توسط محققان زیادی گزارش شده است (کروز و لارسون،۱۹۷۷؛ الدوره و برادفورد،۱۹۸۱؛ پویسن،۱۹۸۱؛ الدوره و برادفورد،a1982؛ الدوره و برادفورد،b1982). زاویه اصطکاک خاک (نیرینگ و برادفورد، ۱۹۸۵) و توزیع اندازه ذرات پایدار خاکدانه (توری، ۱۹۸۷؛ توری و همکاران ۱۹۸۷) نیز در این رابطه نقش دارند. مائوزی و بوهادف (۲۰۱۱) با ایجاد یک معادله چند­جمله­ای بین فاصله شعاعی میانگین وزنی جرم (به عنوان متغیر وابسته) و مقاومت برشی سطحی (به عنوان متغیر مستقل)، گزارش کردند که رابطه بین نرخ جدا شدن ذرات و مقاومت برشی سطحی (نشان­دهنده درجه­ تراکم)، با یک رگرسیون خطی درجه دوم به­خوبی توصیف می­ شود.
شکل۱-۴ مقایسه عملکرد مدل رگرسیون خطی فازی و رگرسیون خطی چندمتغیره در پیش بینی فرسایش پاشمانی خاک(SSE)
۴-۲-۴ روش سامانه استنتاج فازی
برای مدل­سازی فرسایش پاشمانی بر اساس روش سامانه استنتاج فازی، نیاز به انجام چهار مرحله می­باشد:
۱-۴-۲-۴ مرحله اول: تعیین متغیرهای موثر
متغیرهای مورد استفاده در سامانه استنتاج فازی عواملی می­باشند که در مدل­سازی به روش رگرسیون خطی چند متغیره و رگرسیون خطی فازی به عنوان مهم­ترین عوامل تاثیرگذار بر فرسایش پاشمانی معرفی شده ­اند. براساس نتایج قسمت­ های قبل مشخص شد که فرسایش پاشمانی منطقه بدون توجه به نوع کاربری اراضی به شدت تحت تاثیر پارامترهای میانگین وزنی قطر و مقاومت برشی سطحی می­باشد. همچنین توزیع اندازه ذرات خاک­دانه نیز بر فرسایش پاشمانی تاثیر گذار می­باشند، لذا در این بخش از پارامترهای میانگین وزنی قطر، مقاومت برشی سطحی شن ریز و سیلت درشت(به عنوان حساس­ترین ذرات به فرسایش پاشمانی) برای برآورد فرسایش پاشمانی در ۴ حالت از شیب و شدت بارندگی و بدون توجه به نوع کاربری آن­ها استفاده می­ شود. (به عبارتی در این قسمت هدف این است که فرسایش پاشمانی در چهار حالت (چهار حالت از شیب- شدت بارندگی) با بهره گرفتن از پارامترهای میانگین وزنی قطر، مقاومت برشی سطحی، شن ریز و سیلت درشت برآورد شود. یعنی در هر حالت فقط یک حالت از شیب- شدت بارندگی آورده شود، و تاثیر شیب- شدت بارندگی بر فرسایش پاشمانی از طریق مقایسه چهار حالت نشان داده شود). همچنین در قسمت­ های قبل مشخص شد که در این منطقه رابطه­ بین فرسایش پاشمانی و متغیرهای مستقل به صورت روابط توانی می­باشد. بنابراین و با توجه به اینکه اکثر مشاهدات هر حالت نیز از رابطه توانی ۱/۰ تبعیت می­ کنند لذا در این بخش نیز به­جای مقدار فرسایش پاشمانی اندازه ­گیری شده از مقدار تبدیل شده آن استفاده می­ شود.
۲-۴-۲-۴ مرحله دوم: تعیین مقادیر زبانی هر متغیر و تابع عضویت آن­ها
بعد از تعیین دامنه تغییرات، لازم می­باشد تا توابع عضویت و مقادیر زبانی هر متغیر نیز تعریف گردد. توابع عضویت متغیرها بر اساس نظر افراد خبره و متخصص، تعیین گردیدند. سپس متغیرهای زبانی به صورت کیفی تعریف، و با واژه­ های کم، متوسط و زیاد نام­گذاری شدند. تعیین دامنه تغییرات و متغیرهای زبانی هر متغیر بر اساس پژوهش­های مختلف انجام شده توسط متخصصین مختلفی که بر روی فرسایش پاشمانی تحقیق نموده ­اند استخراج شده ­اند. دامنه تغییرات و متغیرهای زبانی هر متغیر در جدول زیر آورده شده ­اند.

 

جدول ۱۰-۴ دامنه متغیرهای مستقل و مقادیر زبانی آن­ها

 

زیاد

متوسط

کم

نام متغیر

 

۵۰-۱۵۰(۴۰;۶۰;۱۵۰;۱۵۰)

۱۵-۵۰(۱۰;۲۰;۴۰;۶۰)

۰-۱۵(۰;۰;۱۰;۲۰)

فرسایش پاشمانی

 

۴۸/۱-۶۵/۱(۴۵/۱;۵۱/۱;۶۵/۱;۶۵/۱)

۴۸/۱-۳۱/۱(۲۶/۱;۳۵/۱;۴۵/۱;۵۱/۱)

۳۱/۱-۰(۰;۰;۲۶/۱;۳۵/۱)

)Spفرسایش پاشمانی(^۱/۰

 

———–

۱۰-۱۵(۵;۱۰;۲۰;۲۰)

۵-۰(۰; ۰;۴;۶)

شیب